Biện pháp giúp học sinh lớp 5A, 5B Trường tiểu học Suối Dây B thể hiện tốt dạng bài Tập làm văn tả cảnh

nhËn ra trêi ®· m­a .
+ Mét lêi ®èi tho¹i.
Mai ¬i, cËu thÝch nhÊt c¶nh nµo ë quª m×nh?
Quª m×nh cã rÊt nhiÒu c¶nh ®Ñp nh­ng m×nh thÝch nhÊt ®­îc ng¾m c¶nh dßng s«ng Hång.
V× sao thÕ?
V× m×nh thÊy ®ã lµ mét c¶nh s«ng n­íc rÊt ®Ñp vµ nªn th¬.
+ Mét c©u nãi
“ ¤i ! Sao trêi tèi thÕ nhØ !” Ng­íc m¾t lªn trêi, em bçng thÊy m©y ®en ë ®©u ïn ïn kÐo ®Õn. Giã thæi m¹nh lµm bôi bay mï mÞt . Trêi chuÈn bÞ m­a råi ®Êy.
+ TrÝch dÉn c©u v¨n, c©u th¬, c©u h¸t vÒ ®èi t­îng.
“Quª h­¬ng t«i cã con s«ng xanh biÕc
 N­íc g­¬ng trong soi bãng nh÷ng hµng tre
 T©m hån t«i lµ mét buæi tr­a hÌ
To¶ n¾ng xuèng dßng s«ng lÊp lo¸ng...”
Mçi khi ®äc nh÷ng c©u th¬ trªn , em kh«ng khái båi håi khi nghÜ vÒ dßng s«ng Hång yªu dÊu cña quª h­¬ng, n¬i gi÷ biÕt bao kØ niÖn ®Ñp ®Ï thêi th¬ Êu.
 	Mçi mét ®Ò v¨n gi¸o viªn cÇn khÐo lÐo ®Æt c¸c c©u hái ®Ó häc sinh suy nghÜ vµ t×m ra c¸ch më bµi hay nhÊt ®éc ®¸o nhÊt. 
 	Tuy nhiªn ®Ó häc sinh cã c¶m xóc, cã “ c¶m t×nh” víi ®èi t­îng miªu t¶, cã høng thó khi lµm bµi, gi¸o viªn chØnh söa l¹i ®Ò bµi theo h­íng gîi më cho häc sinh ®Ó nÕu c¸c em cã lóng tóng trong viÖc vµo bµi th× cã thÓ dùa vµo ®ã mµ viÕt.
VÝ dô: Víi ®Ò bµi T¶ mét c¬n m­a ( Trang 44- SGK TiÕng ViÖt 5 ), gi¸o viªn cã thÓ diÔn ®¹t b»ng c¸ch nh­ sau:
§Ò bµi: 
 	BÇu trêi bçng tèi sÇm l¹i, m©y ®en tõ ®©u ïn ïn kÐo ®Õn. Giã rÝt tõng c¬n , bôi bay mï mÞt, c©y cèi nghiªng ng¶b¸o hiÖu mét c¬n m­a s¾p ®Õn. Em h·y t¶ l¹i c¬n m­a Êy.
	Nh­ vËy víi c¸ch ra ®Ò trªn t«i ®· ®­a ra ®­îc gîi ý cho mét c¸ch më bµi.
2.3. X©y dùng phÇn th©n bµi khi lµm v¨n t¶ c¶nh:
Gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn häc sinh:
+ B¸m s¸t dµn bµi chi tiÕt.
+ Dïng tõ gîi t¶, gîi c¶m vµ c¸c biÖn ph¸p tu tõ nh­ so s¸nh, nh©n hãa.
+ Dïng tõ ®Æt c©u cã liªn kÕt vµ c¸c biÖn ph¸p tu tõ vÒ c©u.
+ §o¹n v¨n tr×nh bµy ®óng c¸ch cã liªn kÕt ®o¹n.
+ Sö dông ®óng c¸c dÊu c©u.
 	ViÖc h­íng dÉn häc sinh lµm c¸c yªu cÇu trªn qu¶ lµ rÊt khã kh¨n nh­ng gi¸o viªn cÇn ph¶i kiªn tr×. H­íng dÉn häc sinh cã thÓ ®¹t ®­îc kÕt qu¶ trong ngµy mét ngµy hai mµ ph¶i ®ßi hái c¶ mét qu¸ tr×nh. Gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn ë mäi n¬i, mäi lóc ®Æc biÖt trong c¸c giê tËp lµm v¨n cÇn ch÷a triÖt ®Ó c¸c lçi sai vÒ c¸ch dïng tõ, ®Æt c©u, luyÖn tËp sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt.
 	§Ó häc sinh lµm tèt phÇn th©n bµi, gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn häc sinh viÕt theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh ®· ®­îc chän khi lËp dµn bµi.
2.4. X©y dùng kÕt bµi khi lµm v¨n t¶ c¶nh:
 	NÕu nh­ më bµi nh­ mét lêi th©n ¸i mêi chµo cña chóng ta ®èi víi kh¸ch tíi th¨m th× kÕt bµi lµ lêi t¹m biÖt ®Çy t×nh c¶m mÕn yªu, nã khÐp l¹i tr­íc m¾t ng­êi ®äc nh÷ng c¶m xóc trµn trÒ, nh÷ng h×nh ¶nh ®Ñp ®Ï mµ c¸c em ®· miªu t¶, nã kÕt l¹i nh÷ng ý lín ë phÇn th©n bµi.
 	V× thÕ khi viÕt phÇn kÕt bµi, gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn häc sinh viÕt lµm sao cho thËt c« ®äng, ng¾n gän, tr¸nh hµnh v¨n céc lèc, c«ng thøc hoÆc khu«n s¸o. 
 	Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh hai kiÓu kÕt bµi më réng vµ kh«ng më réng. Víi mçi c¸ch kÕt bµi ®Òu cã nh÷ng c¸ch diÔn ®¹t kh¸c nhau
a. KÕt bµi kh«ng më réng th­êng ®­îc ®ãng ý mét c¸ch gän ®ñ c¸c ý: 
NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ c¶nh
T×nh c¶m ®èi víi c¶nh.
Hµnh ®éng : Ch¨m sãc, b¶o vÖ,...
C¸c ý trªn cã thÓ ®­îc s¾p xÕp ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau ®Ó cho c¸c kÕt bµi kh¸c nhau
VÝ dô: Khi kÕt bµi v¨n t¶ khu v­ên vµo buæi s¸ng häc sinh nªu ®­îc c¸c ý:
1. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸: Khu v­ên thËt ®Ñp
2. T×nh c¶m : Yªu quý vµ lu«n c¶m thÊy thÝch thó khi ng¾m
3. Hµnh ®éng : ch¨m sãc, b¶o vÖ c©y cèi
	Víi 3 ý trªn häc sinh cã thÓ viÕt ®­îc c¸c kiÓu kÕt bµi chung: 123,132, 213, 231, 312, 321.
123 : Khu v­ên thËt ®Ñp. §­îc ng¾m nh×n nã em thÊy rÊt thÝch thó vµ tho¶i m¸i. Em sÏ ch¨m sãc cho c©y cèi ë ®©y lu«n t­¬i tèt.
213 : §­îc ng¾m nh×n khu v­ên em rÊt thÝch thó tr­íc vÎ ®Ñp cña nã. Em sÏ ch¨m sãc cho c©y cèi ë ®©y lu«n t­¬i tèt.
312 : Ch¨m sãc vµ b¶o vÖ c©y cèi ë ®©y ®Ó khu v­ên ngµy thªm ®Ñp lµ niÒn vui cña em. 
b. KiÓu bµi më réng : Khi viÕt kÕt bµi më réng häc sinh vÉn ®­a 3 ý suy nghÜ, t×nh c¶m, hµnh ®éng nh­ më bµi kh«ng më réng nh­ng diÔn ®¹t më réng b»ng c¸ch:
 - Nªu ra c©u hái
 - Nªu mét ý míi l¹.
 - §­a ra mét lêi b×nh.
 Tõ viÖc ph©n tÝch mét sè mÉu kÕt bµi trªn häc sinh sÏ luyÖn tËp viÕt kÕt bµi theo mét trong c¸c c¸ch kÓ trªn.
 VÝ dô:. §Ò bµi t¶ khu v­ên vµo buæi s¸ng
Häc sinh cã thÓ viÕt kÕt bµi më réng nh­ sau: 
Nªu mét c©u hái
B¹n thÊy khu v­ên nhµ m×nh thÕ nµo ? RÊt tuyÖt vêi ph¶i kh«ng ? S¸ng nµo còng vËy , cø ra ng¾m khu v­ên m×nh l¹i t×m thÊy mét c¶m gi¸c thËt dÔ chÞu, s¶ng kho¸i. M×nh sÏ ch¨m sãc cho khu v­ên ngµy thªm ®Ñp, cho c©y cèi quanh n¨m t­¬i tèt, trµn trÒ søc sèng.
Nªu mét ý t­ëng 
B¶n hoµ tÊu cã tiÕng chim ca h¸t, cã tiÕng l¸ xµo x¹c, tiÕng cùa m×nh cña c©y cïng víi c¶nh vui ch¬i nh¶y nhãt cña n¾ng cña giã, cña ong b­ím ®· lµm khu v­ên thËt ®Ñp, thËt léng lÉy, kh«ng gian thËt kho¸ng ®¹t, trong lµnh. Yªu biÕt mÊy khu v­ên nhµ em.
§­a ra mét lêi b×nh
Khu v­ên kh«ng réng, kh«ng léng lÉy nh÷ng s¾c mµu cña c¸c loµi hoa nh­ng khi ®øng mg¾m nh×n nã, em lu«n cã mét c¶m gi¸c thËt dÔ chÞu vµ tho¶i m¸i. Ngµy qua ngµy, nã cø b×nh yªn hiÒn lµnh sèng vui bªn n¾ng giã, bªn giã bªn tiÕng chim ca h¸t. Yªu biÕt mÊy khu v­ên nhµ em !
*Giải pháp 3.X©y dùng mét sè bµi tËp bæ trî rÌn kÜ n¨ng sö dông tõ ng÷ vµ c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt tu tõ.
 	Trong thêi gian häc sinh häc vÒ t¶ c¶nh th× gi¸o viªn cã thÓ x©y dùng c¸c bµi tËp bæ trî vÒ c¸ch dïng tõ, ®Æt c©u, viÕt ®o¹n v¨n nãi vÒ c¶nh. C¸c bµi tËp nµy cã thÓ lµm vµo c¸c tiÕt luyÖn tiÕng viÖt buæi 2 ( nÕu häc ch­¬ng tr×nh 10 buæi) hoÆc giao vÒ nhµ, hoÆc lång ghÐp trong c¸c tiÕt thuéc ph©n m«n TiÕng viÖt.)
 Mét sè l­u ý khi x©y dùng bµi tËp bæ trî:
	> Bµi tËp ®­a ra ph¶i cã d÷ liÖu ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c vÒ cÊu t¹o ng÷ ph¸p, tÝnh nghÖ thuËt trong ng«n tõ vµ có ph¸p.
	> Bµi tËp ph¶i ph¸t huy ®­îc sù s¸ng t¹o cña häc sinh .
	> Bµi tËp cã nhiÒu h­íng gi¶i quyÕt kh¸c nhau t¹o sù phong phó trong suy nghÜ cña häc sinh.
a. Bµi tËp bæ trî rÌn kÜ n¨ng sö dông tõ ng÷
a1. Môc ®Ých: 
	- Qua bµi tËp , häc sinh nhËn thÊy t¸c dông cña viÖc sö dông c¸c tõ ng÷ gîi t¶, gîi c¶m.
	- Häc sinh biÕt c¸ch chän tõ vµ sö dông c¸c tõ ng÷ gîi t¶, gîi c¶mphï hîp víi v¨n c¶nh.
a2. Mét sè kiÓu bµi tËp
Bµi 1. T×m c¸c tõ ghÐp, tõ l¸y chØ vÒ:
§é réng
§é cao
§é s¸ng
Mµu s¾c cña c©y cèi.
§¸p ¸n:
a. §é réng : Thªnh thang, mªnh m«ng, réng r·i, bao la , b¸t ng¸t...
b. §é cao : Vêi vîi, chãt vãt, vun vót...
§é s¸ng: lung linh, lÊp l¸nh, long lanh, loang lo¸ng, rùc rì, lËp loÌ
Mµu s¾c cña c©y cèi: Xanh rên, xanh m¬n mën, vµng rùc, ®á th¾m
Bµi 2. §iÒn tõ l¸y thÝch hîp vµo chç chÊm:
a, C¸nh ®ång lóa nh­ tÊm th¶m vµng khæng lå trong giã.
b, Nh÷ng giät s­¬ng ®äng trªn c¸nh hång ®á th¾m,.
c, MÆt tr¨ng trßn ®ang  trªn bÇu trêi
d, Nh÷ng tµu l¸ chuèi . trong giã.
+ §¸p ¸n:
a, C¸nh ®ång lóa nh­ tÊm th¶m vµng khæng lå dËp d×u trong giã.
 b, Nh÷ng giät s­¬ng long lanh ( lÊp l¸nh) ®äng trªn c¸nh hång ®á th¾m,mÞn mµng
c, MÆt tr¨ng trßn ®ang l¬ löng trªn bÇu trêi th¨m th¼m.
d, Nh÷ng tµu l¸ chuèi phÇn phËt trong giã.
Bµi 3. Thay c¸c tõ ®­îc g¹ch ch©n b»ng c¸c tõ ng÷ gîi t¶, gîi c¶m.
MÆt trêi chiÕu nh÷ng tia n¾ng vµng xuèng mÆt ®Êt.
M­a r¬i xuèng m¸i t«n, ch¶y xuèng s©n g¹ch, r¬i vµo bôi c©y.
TiÕng sÊm sÐt vang lªn kÌm theo ¸nh chíp s¸ng ngang bÇu trêi.
+ §¸p ¸n: 
MÆt trêi nÐm nh÷ng tia n¾ng chãi chang xuèng mÆt ®Êt.
M­a nh¶y nhãt xuèng m¸i t«n, ng· soµi xuèng s©n g¹ch, lao vµo bôi c©y.
TiÕng sÊm sÐt × ïng kÌm theo ¸nh chíp loang lo¸ng, r¹ch ngang bÇu trêi.
b. Bµi tËp rÌn kÜ n¨ng viÕt c©u cã h×nh ¶nh.
	b1. Môc ®Ých : RÌn kÜ n¨ng sö dông c©u t¶ , sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ trong viÕt v¨n ®Ó t¹o ra nh÷ng c©u v¨n cã h×nh ¶nh sinh ®éng
	b2. Bµi tËp 
	D¹ng bµi tËp rÌn kÜ n¨ng viÕt ®­îc x©y dung tõ dÔ ®Õn khã, tõ rÌn viÕt c©u t¶, c©u cã sö dông biÖn ph¸p tu tõ ®Õn luyÖn viÕt ®o¹n v¨n ( Víi d¹ng viÕt ®o¹n v¨n 
lµ bµi tËp n©ng cao nh­ng rÊt quan träng vµ ngoµi viÖc rÌn viÕt c©u cßn rÌn viÕt ®o¹n , viÕt bµi. §ång thêi kiÓm tra , ®¸nh gi¸ n¨ng lùc viÕt v¨n b¶n cña häc sinh.)
VÝ dô:
Bµi 1. Më réng thµnh phÇn c©u ®Ó ®­îc c©u v¨n cã h×nh ¶nh h¬n.
a. M©y tr«i.
b. giã thæi m¹nh.
c. C¸nh ®ång lóa rÊt réng.
d. MÆt trêi mäc.
§¸p ¸n :
a. Nh÷ng ®¸m m©y tr¾ng thong th¶ dong ch¬i trªn bÇu trêi réng lín.
b. Giã giËn d÷ gÇm gµo rÝt qua cµnh c©y kÏ l¸.
c. C¸nh ®ång lóa chÝn vµng tr¶i réng mªng m«ng.
 d. Khi kho¶ng trêi phÝa ®«ng öng s¸ng lµ lóc «ng mÆt trêi ®á èi, trßn nh­ qu¶ bãng b¾t ®Çu nh« lªn sau rÆng tre ®Çu lµng.
Bµi 2: ChuyÓn c¸c c©u kÓ sau thµnh c©u t¶ cã sö dông biÖn ph¸p nh©n ho¸ hoÆc so s¸nh.
Chim hãt trªn cµnh.
C©y ®a ®øng sõng s÷ng ë ®Çu lµng.
Vµo ®ªm tr¨ng, dßng s«ng rÊt ®Ñp.
Bôi chuèi ®ung ®­a trong giã.
§¸p ¸n:
	- Trªn vßm l¸ xanh m­ít, chim chãc chuyÒn cµnh , h¸t bµi ca vÐo von chµo buæi s¸ng.
	- ¤ng ®a cæ thô nh­ ng­êi lÝnh giµ trung thµnh ®øng canh g¸c sù b×nh yªn cho d©n lµng.
	- Vµo ®ªm tr¨ng, dßng s«ng ®Ñp nh­ mét bøc tranh thuû mÆc.
	- MÑ con nhµ b¸c chuèi lôc dôc rñ nhau dang nh÷ng c¸nh tay to b¶n tËp thÓ dôc.
c. D¹ng bµi tËp c¶m thô c¸i hay, c¸i ®Ñp trong viÖc dïng tõ vµ biÖn ph¸p tu tõ trong mét sè ®o¹n v¨n, ®o¹n th¬ hay.
	§©y lµ d¹ng bµi tËp c¶m thô v¨n häc, d¹ng bµi tËp nµy gióp häc sinh c¶m nhËn ®­îc c¸i hay, c¸i ®Ñp trong c¸c v¨n b¶n tõ ®ã cã kÜ n¨ng dïng tõ, viÕt c©u vµ kh¶ n¨ng thÓ hiÖn nh÷ng t×nh c¶m, nh÷ng xóc c¶m cña m×nh khi viÕt v¨n.
	Bài 1 
“Đây con sông như dòng sữa mẹ 
Nước về xanh ruộng lóa , vườn cây
Và ăm ắp như lòng người mẹ 
Chở tình thương trang trải đêm ngày”
( Vàm Cỏ Đông – Hoàng Vũ )
	Đọc đoạn thơ trên , em cảm nhận được vẻ đẹp đáng quý của dòng sông quê hương như thế nào ?
Gîi ý: B»ng biÖn ph¸p so s¸nh, t¸c gi¶ Hoµng Vò ®· béc lé ®­îc vÎ ®Ñp ®¸ng quý cña con s«ng quª h­¬ng. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn : Con s«ng ngµy ®ªm hiÒn hoµ, cÇn 
mÉn ®­a n­íc vµo ®ång ruéng ®Ó t­íi t¾m cho ruéng lóa, v­ên c©y thªm tèt t­¬i nh­ ng­êi mÑ hiÒn mang dßng s÷a nãng ®Õn cho con th¬:
“Đây con sông như dòng sữa mẹ
 Nước về xanh ruộng lóa , vườn cây”
Vµ con s«ng còng nh­ lßng ng­êi mÑ, lu«n chan chøa t×nh yªu th­¬ng, lu«n s½n sµng chia sÎ, lo l¾ng cho con, cho tÊt c¶ mäi ng­êi:
 “Và ăm ắp như lòng người mẹ 
Chở tình thương trang trải đêm ngày”
VÎ ®Ñp Êm ¸p ®ã cµng lµm cho ta cµng thªm yªu quý con s«ng quª h­¬ng.
Bµi 2. Trong bµi Hoµng h«n trªn s«ng H­¬ng cã ®o¹n t¶ c¶nh nh­ sau:
PhÝa bªn s«ng, xãm Cån HÕn nÊu c¬m chiÒu, th¶ khãi nghi ngót c¶ mét vïng tre tróc. §©u ®ã, tõ khóc quanh v¾ng lÆng cña dßng s«ng, tiÕng lanh canh cña thuyÒn chµi gì nh÷ng mÎ c¸ cuèi cïng truyÒn ®i trªn mÆt n­íc, khiÕn mÆt s«ng nghe nh­ réng h¬n.
(Theo Hoµng Phñ Ngäc T­êng)
Em h·y cho biÕt: §o¹n v¨n trªn cã nh÷ng h×nh ¶nh vµ ©m thanh nµo cã søc gîi t¶ sinh ®éng? Gîi t¶ ®­îc ®iÒu g×?
Gîi ý
	-H×nh ¶nh cã søc gîi t¶ sinh ®éng: khãi nghi ngót c¶ mét vïng tre tróc (khi xãm Cån HÕn nÊu c¬m chiÒu)- gîi t¶ vÎ Êm ¸p, b×nh yªn cña ng­êi d©n th«n xãm ven s«ng, gióp ng­êi ®äc t­ëng t­îng ra bøc tranh thuû mÆc ®¬n s¬ nh­ng cã c¶ mét kh«ng gian réng r·i ( khãi bay lªn bÇu trêi, tre tróc vµ s«ng n­íc trªn mÆt ®Êt).
	- ¢m thanh cã søc gîi t¶ sinh ®éng: tiÕng lanh canh cña thuyÒn chµi gì nh÷ng mÎ c¸ cuèi cïng truyÒn ®i trªn mÆt n­íc (ë ®©u ®ã sau khóc quanh v¾ng lÆng cña dßng s«ng) d­êng nh­ cã søc ©m vang xa réng trong khung c¶nh tÜnh lÆng, khiÕn t¸c gi¶ cã c¶m gi¸c mÆt s«ng nghe nh­ réng h¬n, gîi cho ng­êi ®äc c¶m nhËn ®­îc vÎ thanh b×nh vµ nªn th¬ cña mét buæi chiÒu trªn s«ng H­¬ng.
*Giải pháp 4 : Cung cÊp , khuyÕn khÝch häc sinh tÝch lòy vèn tõ ng÷, khi häc, ®äc c¸c bµi v¨n, th¬ vÒ t¶ c¶nh. Cung cÊp vèn sèng, vèn hiÓu biÕt vÒ c¶nh.
 	4.1 Cung cÊp vµ khuyÕn khÝch häc sinh tÝch luü vèn tõ ng÷ khi häc, ®äc c¸c bµi v¨n, th¬ vÒ c¶nh.
	- Gi¸o viªn cÇn ph©n tÝch, më réng viÖc dïng tõ, ®Æt c©u, viÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt khi häc c¸c v¨n b¶n nghÖ thuËt, ®Æc biÖt lµ t¶ c¶nh.
 	Sè l­îng tõ ng÷ miªu t¶ ë c¸c bµi th¬, v¨n rÊt phong phó ®ång thêi c¸ch sö dông chóng rÊt s¸ng t¹o nªn khi d¹y tËp ®äc gi¸o viªn cÇn chØ ra c¸c tõ ng÷ miªu t¶ , c¸ch sö dông biÖn ph¸p tu tõ , c¸c ®Æt c©utrong mét vµi tr­êng hîp ®Æc s¾c ®Ó ph©n tÝch c¸i hay, sù s¸ng t¹o cña nhµ v¨n khi dïng chóng. ViÖc ph©n tÝch nµy gióp c¸c em tiÕp cËn ®ù¬c víi c¸c v¨n b¶n nghÖ thuËt, tiÕp cËn víi kÜ n¨ng viÕt v¨n mét c¸ch th­êng xuyªn vµ cã chÊt l­îng mµ l¹i nhÑ nhµng kh«ng ¸p ®Æt.
	- H­íng dÉn häc sinh tÝch lòy vèn tõ ng÷ miªu t¶ nãi chung vµ t¶ c¶nh nãi riªng th«ng qua c¸c tiÕt d¹y: LuyÖn tõ vµ c©u vµ c¸c tiÕt häat ®éng ngo¹i khãa.
 	Nh÷ng tiÕt luyÖn tõ vµ c©u gi¸o viªn cã thÓ cho häc sinh ®­îc më réng vèn tõ b»ng c¸c tiÕt ®ång nghÜa, tr¸i nghÜa, c¸c tõ gîi t¶, gîi c¶m sau ®ã lùa chän chÐp vµo sæ tay tõ ng÷ cña m×nh
4.2. Båi d­ìng cho häc sinh vèn sèng, vèn hiÓu biÕt vÒ c¶nh
a. Thùc tr¹ng:
 	Trong qu¸ tr×nh d¹y häc , t«i nhËn thÊy vèn hiÓu biÕt vÒ c¶nh , vÒ sù thay ®æi cña c¶nh cña häc sinh cßn qu¸ Ýt, thËm chÝ cã sù sai lÖnh. §iÒu nµy do nhiÒu nguyªn nh©n: cã thÓ c¸c em ch­a cã c¬ héi tiÕp cËn c¶nh ®Ó quan s¸t ®Ó kh¸m ph¸ vÒ c¶nh, ch­a cã thêi gian ®Ó quan s¸t c¶nh trong mét thêi gian dµi vµ vèn hiÓu biÕt vÒ tù nhiªn cßn h¹n chÕ. 
VÝ dô: - Häc sinh kh«ng râ s«ng Ýt n­íc vµo mïa nµo, nhiÒu n­íc vµo mïa nµo, n­íc s«ng lu«n ngÇu ®ôc hay cã lóc ®ôc, lóc trong, bê cã bªn lë bªn båi
 - Häc sinh kh«ng n¾m râ ®­îc sù thay ®æi cña c¶nh vËt theo thêi gian nªn khi t¶ cã thÓ t¶ c©y ph­îng vµo mïa xu©n cã t¸n l¸ xum xuª, xanh m­ít, c¸nh ®ång lóa chÝn vµng vµo th¸ng n¨m th¸ng s¸u
 	ChÝnh v× kiÕn thøc vÒ c¶nh kh«ng cã hoÆc cã Ýt ®· lµm c¸c em thiÕu tù tin trong khi viÕt v¨n miªu t¶ c¶nh vËt ®ã.
b. H­íng gi¶i quyÕt
 	Do c¸c em ch­a hiÓu râ vÒ c¶nh nªn ch­a thÓ tù tin viÕt ®­îc mét bµi v¨n hay. Muèn kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn gi¸o viªn cÇn lµm nh÷ng viÖc sau:
	+ TÝch cùc yªu cÇu häc sinh ®i quan s¸t thùc tÕ c¸c c¶nh vµo c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau, ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau.
	+ Bæ sung vèn kiÕn thøc vÒ c¶nh qua c¸c tiÕt tiÕng viÖt cã d÷ liÖu ®­a ra liªn quan ®Õn c¶nh vËt, qua tiÕt ®Þa lý, khoa häc
	+ Cho häc sinh xem tæng quan vÒ c¶nh qua kªnh th«ng tin truyÒn h×nh. 
	+ Th­êng xuyªn bæ khuyÕt vèn sèng cña häc sinh ë mäi n¬i mäi lóc.
	+ H­íng dÉn häc sinh lËp tõ ®iÓn c¸ nh©n vÒ c¸c c¶nh vËt ®­îc quan s¸t vµ yªu thÝch.
IV. Hiệu quả và kết quả mang lại:	
 	Sau mét thêi gian suy nghÜ vµ ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p trªn d¹y häc trong thùc tÕ t«i nhËn thÊy c¸c em cã rÊt nhiÒu tiÕn bé. Tõ viÖc ng¹i viÕt v¨n c¸c em ®· høng thó lµm v¨n biÕt thùc hiÖn lµm mét bµi v¨n miªu t¶ c¶nh theo tr×nh tù c¸c b­íc mét c¸ch ®éc lËp vµ thµnh thãi quen tèt. NhiÒu bµi v¨n cã chÊt l­îng cao. T×nh tr¹ng häc sinh lµm l¹c ®Ò, sai lçi vÒ chÝnh t¶, dïng tõ ®Æt c©u...®· gi¶m râ rÖt. NhiÒu häc sinh biÕt c¸ch sö dông nh÷ng biÖn ph¸p tu tõ so s¸nh, nh©n hãa vµo bµi cña m×nh lµm cho bµi v¨n trë nªn sinh ®éng vµ giµu h×nh ¶nh. Bªn c¹nh ®ã c¸c em cßn biÕt lµm v¨n cã c¶m xóc h¬n, c©u v¨n trau chuèt h¬n... 
Cô thÓ:
Giai đoạn
Các lỗi hay mắc phải học sinh lớp 5A
Bố cục
Diễn đạt lời văn
Bộc lộ cảm xúc
Sl/n
Tl
Sl/n
Tl
Sl/n
Tl
GKI
14/21
66,7%
18/21
85,7%
16/21
76,2%
CKI
7/21
33,3%
8/21
38,1%
10/21
47,6%
Dự kiến CKII
2/21
9,5%
3/21
14,3%
6/21
28,6%
Giai đoạn
Các lỗi hay mắc phải học sinh lớp 5B
Bố cục
Diễn đạt lời văn
Bộc lộ cảm xúc
Sl/n
Tl
Sl/n
Tl
Sl/n
Tl
GKI
13/19
68,4%
16/19
84,2%
15/19
78,9%
CKI
6/19
31,6%
7/19
36,8%
9/19
47,4%
Dự kiến CKII
2/19
10,5%
3/19
15,8%
5/19
26,3%
	Kết quả trên làm tôi phấn khởi trong việc tìm tòi để nâng cao chất lượng trong khi dạy Tập làm văn. Bên cạnh đó, tôi cũng tìm cách để khắc phục những hạn chế của học sinh lớp mình mắc phải như:
- Tăng cường nhắc nhở học sinh cách trình bày, chữ viết phải sạch sẽ, rõ ràng và đúng chính tả.
- Trong những tiết Luyện từ và câu có liên quan, tôi tăng cường mở rộng vốn từ để học sinh hiểu nghĩa và vận dụng vào dùng từ, đặt câu cho hay, phù hợp.
- Động viên, khuyến khích các em phát huy suy nghĩ sáng tạo để vận dụng vào bài làm cho hay, hấp dẫn người đọc.
5 . Đánh giá về phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến
	Sau thời gian nghiên cứu, vận dụng những biện pháp giúp học sinh làm tốt dạng bài Tập làm văn tả cảnh ở 2 lớp 5A và 5B, Trường tiểu học suối Dây B, năm học 2017-2018. Tôi nhận thấy kết quả bước đầu, học sinh tiến bộ đáng kể. Mặc dù ở trên lớp vẫn còn một vài em viết văn chậm nhưng phần nào cũng đã biết cách 
viết, trình bày đúng quy định. Số lượng học sinh viết văn hay tăng lên rõ rệt. Các em được trang bị cách viết văn hoàn chỉnh và dần nâng cao kĩ năng làm văn. Song vẫn còn một vài hạn chế, thiếu sót như đã nêu trên.
Sáng kiến: Biện pháp giúp học sinh lớp 5A, 5B Trường tiểu học Suối Dây B thể hiện tốt dạng bài Tập làm văn tả cảnh. Qua nghiên cứu, rút kinh nghiệm của bản thân thông qua thực trạng học sinh 2 lớp 5A và 5B năm học 2017-2018	
mà chúng tôi xây dựng nên để cho tiết học đạt hiệu quả. Sáng kiến này có thể áp dụng thực hiện trong tổ chuyên môn khối 5 của trường trong năm học này và các năm học sau, đồng thời làm tài liệu tham khảo ở Tổ chuyên môn của các trường bạn.
C. KÕt luËn
I. bµi häc kinh nghiÖm.
	- Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn t«i nhËn thÊy ®Ó d¹y tèt thÓ lo¹i v¨n miªu t¶ c¶nh th× tr­íc tiªn gi¸o viªn ph¶i nghiªn cøu bµi thËt kü tr­íc khi lªn líp . §èi víi mçi thÓ lo¹i v¨n miªu t¶ nãi chung , t¶ c¶nh nãi riªng vµ mçi bµi v¨n gi¸o viªn cÇn ®Æc biÖt l­u ý c¸c ®iÓm sau:
	+Gióp häc sinh n¾m ch¾c ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n nhÊt cña v¨n miªu t¶ vµ v¨n t¶ c¶nh.
	+ H­íng dÉn häc sinh mét sè thñ ph¸p lµm v¨n t¶ c¶nh.
	+ X©y dùng mét sè bµi tËp bæ trî rÌn kÜ n¨ng sö dông tõ ng÷ vµ c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt tu tõ.
	+ Cung cÊp , khuyÕn khÝch häc sinh tÝch lòy vèn tõ ng÷ khi häc, ®äc , viÕt c¸c bµi v¨n, th¬ vÒ t¶ c¶nh. Cung cÊp vèn sèng, vèn hiÓu biÕt vÒ c¶nh.
 	Qua viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p trªn vµo gi¶ng d¹y, t«i thÊy hiÖu qu¶ ®· thÓ hiÖn rÊt râ vÒ chÊt l­îng bµi v¨n vµ sù høng thó cña häc sinh khi häc. §iÒu nµy cã mét ý nghÜa v« cïng quan träng v× nã gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ gi¸o dôc.
II. H­íng nghiªn cøu, PHæ BIÕN TIÕP CñA §Ò TµI :
Sau thôøi gian nghieân cöùu, vaän duïng nhöõng bieän phaùp giúp hoïc sinh làm tốt bài văn tả cảnh ở lớp 5A, 5B Trường TH Suối Dây B. Toâi nhaän thaáy keát quaû böôùc ñaàu, hoïc sinh tieán boä ñaùng keå. Vôùi ñeà taøi naøy, toâi coù theå aùp duïng, nghieân cöùu tieáp trong caùc naêm hoïc tới vaø töï tìm toøi ruùt ra nhöõng kinh nghieäm thöïc tieãn ñeå naâng cao chaát löôïng daïy của giáo viên vaø kết quả học tập của học sinh hoïc.
 	Nh»m kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y häc TËp lµm v¨n còng nh­ båi d­ìng n¨ng lùc viÕt v¨n cho häc sinh t«i nhËn thÊy b¶n th©n m×nh cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a ®Ó n©ng cao tr×nh ®é, tay nghÒ. Trong thêi gian tíi ®©y, t«i sÏ tiÕp tôc thùc nghiÖm ®Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ nªu trªn, ®ång thêi tiÕp tôc nghiªn cøu vÊn ®Ò: “Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 lµm tèt thÓ lo¹i v¨n t¶ c¶nh”
 	Lµ gi¸o viªn tiÓu häc, chúng t«i nghÜ r»ng m×nh ph¶i lu«n s¸ng t¹o, c¶i tiÕn c¸ch d¹y t×m ra ph­¬ng ph¸p d¹y ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, gióp c¸c em v÷ng vµng tù tin ®­a v¨n häc vµ ®êi sèng vµo bµi v¨n cña m×nh mét c¸ch sinh ®éng, hÊp dÉn, ch©n thùc ®¶m b¶o néi dung vµ nghÖ thuËt. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Từ điển Tiếng Việt.
- Phöông phaùp daïy hoïc Tieáng Vieät ôû tieåu hoïc cuûa PTS: Leâ Phöông Nga
- Daïy vaø hoïc moân Tieáng Vieät theo chöông trình môùi cuûa Tieán só : Nguyeãn Trí
- Taøi lieäu boài döôõng giaùo vieân daïy caùc moân hoïc lôùp 4 cuûa Boä GD&ÑT-Vuï giaùo duïc Tieåu hoïc
- Taøi lieäu boài döôõng thöôøng xuyeân giaùo vieân tieåu hoïc chu kì 2003 - 2007
- Qui ñònh chung veà chuaån kieán thöùc, kyõ naêng cuûa caáp tieåu hoïc. Quyeát ñònh soá 16/2006 kyù ngaøy 5/5/2006 cuûa Boä GD&ÑT
- Sách giáo khoa Tiếng Việt 5, tập 1, 2.
- Sách giáo viên Tiếng Việt 5, tập 1, 2.
- CV số 5842/ BGDĐT – VP Hướng dẫn điều chỉnh nội dung GDPT ngày 01 tháng 09 năm 2011.
- QĐ số 32/ BGDĐT về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh.
YÙ KIEÁN NHAÄN XEÙT VAØ ÑAÙNH GIAÙ CUÛA HOÄI ÑOÀNG KHOA HOÏC
CAÁP TRÖÔØNG 
 NHAÄN XEÙT :
.XEÁP LOAÏI: 
CHUÛ TÒCH HOÄI ÑOÀNG KHOA HOÏC
YÙ KIEÁN NHAÄN XEÙT VAØ ÑAÙNH GIAÙ CUÛA HOÄI ÑOÀNG KHOA HOÏC
CAÁP HUYỆN 
 NHAÄN XEÙT :
XEÁP LOAÏI:
 CHUÛ TÒCH HOÄI ÑOÀNG KHOA HOÏC