Sáng kiến kinh nghiệm Rèn luyện học sinh yếu chính tả Lớp 5

PHÒNG GIÁO DỤC THANH BÌNH
TRƯỜNG TIỂU HỌC TÂN BÌNH I
---------- & ---------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
Người thực hiện: Phan Thị Vân
Đơn vị: Tiểu Học Tân Bình I
Chức vụ: Giáo viên dạy lớp
NĂM HỌC 2009 – 2010
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI
RÈN LUYỆN HỌC SINH YẾU CHÍNH TẢ
LỚP 5
ĐẶT VẤN ĐỀ:
Theo kết quả thực tế hiện nay, học sinh tiểu học còn viết sai lỗi chính tả rất nhiều (đặc biệt là học sinh tiểu học ở nông thôn). Hầu hết lớp nào cũng có học sinh yếu chính tả, thậm chí có em còn viết sai từ 6 – 7 lỗi trở lên trên một bài viết ( lớp 5). Trước tình hình đó, không ít giáo viên đang đứng lớp giảng dạy hiện nay phải trăn trở, suy nghĩ tìm giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục mà cụ thể là phân môn chính tả. Chính vì thế cho nên Tôi quyết định chọn đề tài “ Rèn luyện học sinh yếu chính tả - lớp 5” nhằm góp phần đưa dần chất lượng dạy – học ngày một nâng cao, đồng thời qua đó nó giúp các em học tốt các môn khác như: Tập làm văn, Tập đọc, Luyện từ và câu,. Đó là động cơ chính thúc đẩy tôi nghiên cứu chọn đề tài này.
NỘI DUNG BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT:
Nguyên nhân học sinh yếu chính tả lớp 5
Qua quá trình giảng dạy, nhất là phân môn chính tả tôi nhận thấy học sinh yếu chính tả lớp 5 do các nguyên nhân sau đây:
Về phía học sinh:
Vẫn còn một số em đọc bài chưa lưu loát, trôi chảy, phát âm sai, tiếp thu bài chậm.
Do các em không có thời gian đọc sách nhiều vì thời gian còn dành cho các môn khác.
Phần chuẩn bị bài viết ở nhà của các em cũng chưa tốt, như đọc bài viết và viết trước bài viết ở nhà. (Vì các em chưa có ý thức học tập, còn ham chơi, hoặc ở nhà tiếp giúp gia đình nên không có thời gian chuẩn bị bài).
Trong khi viết chính tả, các em còn thiếu suy nghĩ so sánh, phân biệt nghĩa của từ.
 b/ Về phía gia đình học sinh:
Do hoàn cảnh gia đình gặp khó khăn, cho mẹ bận rộn với cuộc sống (đi làm ăn ở xa – thường là đi làm lúa gởi con lại cho ông, bà chăm nom hộ hoặc bận việc đồng áng nên ít quan tâm đến việc học của con em).
Một số phụ huynh học sinh có quan niệm sai lầm, có ý muốn cho con nghỉ học sớm để phụ giúp gia đình (bắt con đi bán vé số hoặc cho đi làm thuê, làm mướn để có tiền phụ giúp gia đình còn hơn cho con đi học). Nói chung phụ huynh chưa quan tâm đúng mức đến chất lượng giáo dục.
Do gia đình quá nghèo mà lại đông con nên bắt buộc các em ở nhà trông nom em út, cơm nước, giặt giũ hoặc tiếp giúp cha mẹ đi làm đồng. Do đó các em không có thời gian rãnh rỗi để học bài và chuẩn bị bài đầy đủ trước khi đến lớp. Hơn nữa do gia đình nghèo không chuẩn bị đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập cho các em, các em sẽ gặp khó khăn trong học tập . 
 c/.Về phía giáo viên:
Giáo viên chưa quan tâm nhiều đến học sinh yếu, dạy theo cách trãi đều.
 2. Quá trình phát triển kinh nghiệm:
Qua quá trình công tác đứng lớp giảng dạy, tôi đã tích luỹ những kinh nghiệm trong giảng dạy môn chính tả lớp 5 như sau:
Mỗi lần họp tổ chuyên môn tôi đều nêu vấn đề này cùng tổ bàn bạc, tìm biện pháp có hiệu quả hơn để áp dụng cho học sinh của lớp mình như: cho học sinh chép trước bài viết ở nhà 1 – 2 lần, đọc bài viết tìm nội dung (tôi thường xuyên theo dõi kiểm tra vở viết ở nhà, đồng thời cũng nhờ các tổ trưởng của lớp kiểm tra đầu giờ).
Đối với phần kiểm tra bài củ, tiến hành cho học sinh viết lại bảng con những từ các em viết sai phổ biến, quy định em nào viết sai một chữ trong bài viết thì viết lại chữ đó một dòng ở dưới bài. Trường hợp viết sai nhiều lỗi từ 6 – 7 lỗi trở lên, yêu cầu các em đó viết lại cả bài.
Đầu năm học khảo sát chất lượng học sinh (môn chính tả lớp 5) để nắm học lực của từng em. Kết quả khảo sát đầu năm như sau:
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
SL
TL
SL
TL
SL
TL
SL
TL
6
26,0%
6
26,0%
5
21,7%
6
26,0%
Sau khi khảo sát tôi suy nghĩ đề ra một số biện pháp bồi dưỡng phù hợp với từng học sinh yếu, cụ thể như sau:
Phần kiểm tra bài cũ:
Tôi thường xuyên kiểm tra vở viết trước bài viết ở nhà của học sinh theo quy định của tôi là: đối với học sinh trung bình thì viết trước bài viết 2 lần, đối với học sinh yếu viết trước bài viết ít nhất 3 lần (khâu này khá quan trọng nên tôi cho kiểm tra rất kỹ).
Gọi lần lượt một số học sinh yếu lên bảng, tôi đọc những từ mà em mắc lỗi nhiều ở bài trước cho các em viết lên bảng lớp, tôi nhận xét, uốn nắn, phân tích, gợi ý cho các em viết đúng để bài viết sau gặp từ đó các em sẽ nhớ và viết đúng. Song song đó tôi luôn tạo hứng thú để kích thích sự ham học cho các em (bởi vì các em ham thích học thì học mới có kết quả tốt)
Đối với chính tả (nhớ - viết) trước khi viết, ngày hôm trước tôi nhắc học sinh học thuộc bài viết (kể cả chính tả nghe – viết cũng thế) và tôi phân công cụ thể cho từng tổ trưởng kiểm tra đầu giờ và tính vào điểm thi đua giữa các tổ.
 b.Phần chuẩn bị bài viết ở nhà:
Tôi kết hợp với phụ huynh học sinh để nhắc nhở các em học ở nhà, dặn dò các em đọc bài sắp viết nhiều lần, tìm ra từ khó viết trong bài và viết ra nháp, viết đi viết lại nhiều lần cho nhớ (cần phân tích nhẫm các từ khó).
Tôi nhờ phụ huynh đọc lại bài viết cho các em viết trước ở nhà (tiết tập đọc tôi đã quy định từ đầu năm là tất cả bài tập đọc – học thuộc lòng các em đều viết lại vào vở riêng. Như vậy là các em đã viết được một lần. Viết càng nhiều càng tốt và tôi cũng thường xuyên kiểm tra vở học sinh).
Ngoài việc đọc bài viết, tìm từ khó viết, viết trước bài viết tôi còn dặn học sinh phải tìm hiểu nội dung bài viết và nghĩa của từ khó trong bài. Khâu này cũng khá quan trọng không thể bỏ qua vì học sinh có hiểu đúng thì mới viết đúng. Vì vậy tiết tập đọc tôi giải nghĩa các từ khó trong bài cho các em nắm để tiết chính tả các em viết tốt hơn.
Ngoài ra, tôi còn hướng dẫn các em so sánh, phân biệt những cặp từ dễ lẫn lộn, dễ viết sai về vần, phụ âm đầu và thanh (hỏi, ngã).
Tôi phân công các em giỏi kèm cặp các em yếu, cho các em học nhóm ở giờ chơi (như đọc bài cho các bạn viết rồi cùng nhau sửa lỗi _ dĩ nhiên tôi chọn em đọc tốt nhưng tôi cũng hướng dẫn cách đọc (đọc lại 3 lần trên câu hặc cụm từ). Tôi phân công các tổ trưởng trong lớp thường xuyên truy bài đầu giờ để kiểm tra vở viết bài trước ở nhà. Và tôi cũng thường xuyên động viên tinh thần các em.
Để giúp cho học sinh viết đúng chính tả thì khâu đọc của giáo viên cũng khá quan trọng (vì đọc đúng thì mới viết đúng). Khi đọc cho học sinh viết giáo viên cần chú ý là đọc sao cho cả lớp nghe rõ, đọc từng câu ngắn hay cụm từ. Trong khi đọc tôi hạn chế đi lại nhiều lần, tôi chọn vị trí đứng ở giữa lớp để đọc và phát âm thật chuẩn. Tuy nhiên tôi cũng chuẩn bị đọc bài viết trước ở nhà vài lần để rèn luyện cách phát âm.
Do lúc đầu chưa có kinh nghiệm cũng như chưa đề ra các biện pháp để áp dụng. Vì vậy kết quả học tập của các em chưa được như ý muốn. Bởi thế tôi trăn trở, lo lắng không yên giấc suy nghĩ phải làm cách nào để nâng cao chất lượng học tập của các em? Cuối cùng tôi quyết định đầu tư suy nghĩ tìm ra biện pháp (như đã nêu trên) và áp dụng kinh nghiệm cho thấy các em yếu chính tả lớp 5 có nhiều chuyển biến rõ rệt, kiểm chứng như sau:
TSHS
Áp dụng
G
K
TB
Y
28
Chưa áp dụng sáng kiến
5
8
9
6
Sau khi áp dụng sáng kiến
16
8
4
0
Có được kết quả nêu trên tôi rất vui mừng vì mình đã có kinh nghiệm áp dụng thành công đạt chất lượng.
Nói tóm lại: muốn rèn luyện học sinh yếu chính tả lớp 5 đạt kết quả đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm phải nhiệt tình trong công tác, quan tâm đến các em yếu nhiều hơn, thường xuyên kiểm tra bài, động viên giúp đỡ tạo điều kiện cho các em học tốt hơn. Đồng thời phải làm tốt công tác chủ nhiệm, phối hợp với phụ huynh học sinh trong việc giáo dục các em.
 III.Kiểm nghiệm lại kinh nghiệm:
Kết quả thực hiện sau 3 năm:
Trình bày số liệu thực hiện 3 năm:
Năm học
Số HS
Chất lượng đầu năm
Chất lượng cuối năm
G
K
TB
Y
G
K
TB
Y
2007-2008
25
5
6
10
4
7
8
10
0
2008-2009
29
4
10
9
6
8
12
9
0
2009-2010
28
5
8
9
6
16
8
4
0
 2/ Nguyên nhân thành công và tồn tại:
Nguyên nhân thành công:
Có được kết quả cao như trên, tôi nhận thấy nhờ các nguyên nhân sau:
Bản thân luôn có ý thức tìm tòi học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn nhất định, cộng với tinh thần nhiệt tình trong công tác, yêu nghề mến trẻ, có tinh thần cầu tiến và luôn luôn học hỏi đồng nghiệp.
Nhờ sự giúp đỡ của Ban giám hiệu đã dự giờ góp ý cũng như các đồng nghiệp trong tổ chuyên môn nhiệt tình góp ý xây dựng phân môn này được hoàn thiện.
Nhờ sự quan tâm của phụ huynh học sinh trong việc rèn luyện các em học ở nhà và kiểm tra bài thường xuyên.
Nhờ tinh thần đoàn kết, giúp đỡ bạn bè đưa đôi bạn cùng tiến, hình thức là các em học theo nhóm, hoặc em giỏi kèm cặp em yếu.
Do học sinh chuẩn bị bài tốt ở nhà, được rèn luyện nhiều (có sự quan tâm của phụ huynh) trước khi đến lớp.
Giáo viên quan tâm đúng mức đến học sinh yếu, làm tốt công tác chủ nhiệm và nhắc nhở các em đi học đều, giáo viên thường xuyên tiếp xúc với gia đình học sinh, gặp phụ huynh học sinh để trao đổi về việc học của các em, giáo viên luôn luôn mẫu mực trong giảng dạy (nhất là lúc viết bảng lớp), từ cách nói năng, luôn tạo uy tín đối với học sinh.
Nhờ học sinh học tốt môn: Tập đọc, Tập làm văn, Luyện từ và câu,  và các em có ý thức biết sắp xếp thời gian học ở nhà hợp lý.
Giáo viên luôn tạo hứng thú trong học tập và sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy. Dạy từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, đặt câu hỏi phù hợp với những đối tượng và lựa chọn sử dụng phương pháp thích hợp.
Được sự quan tâm giúp đỡ của các cấp chính quyền địa phương (nhất là ban khuyến học ấp) luôn quan tâm tạo điều kiện cho các em học tốt.
Nhờ sự quan tâm hỗ trợ của các mạnh thường quân về vật chất lẫn tinh thần để tạo điều kiện cho các em nghèo có hoàn cảnh khó khăn đến trường học tốt hơn.
3.Một số tồn tại:
Trong quá trình rèn luyện học sinh yếu chính tả lớp 5 vẫn còn gặp một số tồn tại sau:
Ở lớp, số học sinh nhiều, dạy một buổi trên ngày, do đó giáo viên khó kèm sát từng em, hơn nữa thời gian kèm cặp còn hạn chế.
Do hoàn cảnh gia đình gặp khó khăn (vùng nông thôn) nên các em phải theo gia đình làm lúa ở xa nên việc học của các em bị gián đoạn.
Một số học sinh còn ham chơi, chưa ý thức học tập, chưa biết sắp xếp thời gian học ở nhà cho hợp lý.
Một số em phát âm chưa chính xác (bệnh bẩm sinh) đọc chữ không lưu loát, trôi chảy.
Một số phụ huynh chưa quan tâm đúng mức đến việc học của các em mà cứ giao phó cho nhà trường.
 IV.Ý nghĩa thực tiển của sáng kiến kinh nghiêm:
Sau khi học tốt môn chính tả, các em sẽ học tiến bộ các môn khác như: Tập đọc, Tập làm văn, Luyện từ và câu,  cuối năm không còn học sinh lưu ban ở lại lớp.
Áp dụng sáng kiến kinh nghiệm giúp các em đọc đúng, viết đúng, hiểu rõ nghĩa của từ. Từ đó các em càng yêu quý tiếng Việt, luôn giữ gìn bản sắc dân tộc, thêm yêu quê hương đất nước mình hơn, các em sẽ chăm học và học có kết quả tốt.
 * Phạm vi tác dụng:
Kinh nghiệm có thể áp dụng cho những lớp học sinh còn yếu chính tả nhiều (lớp 5), trường nông thôn cha mẹ ít quan tâm.
 V.NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Qua quá trình đầu tư suy nghĩ rèn luyện học sinh yếu chính tả lớp 5, bản thân tôi rút ra những kinh nghiệm ra sau:
Ngay đầu năm, giáo viên nên tổ chức khảo sát chất lượng học tập của học sinh để nắm em nào yếu chính tả mà có hướng bồi dưỡng kịp thời. Và quy định mỗi em phải có một quyển vở riêng để dành chép trước bài viết chính tả ở nhà, đồng thời nên mở cuộc tiếp xúc họp mặt phụ huynh học sinh đầu năm để trao đổi bàn bạc về việc học (ở nhà) của các em, nhờ phụ huynh tiếp tay với nhà trường trong việc giáo dục các em.
Giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm, thường xuyên đến gia đình gặp phụ huynh để trao đổi việc học của các em hoặc gởi phiếu liên lạc đầy đủ hàng tháng để báo kết quả học tập của các em cho gia đình học sinh biết để có biện pháp giáo dục rèn luyện kịp thời để có kết quả như mong muốn.
Học sinh phải chuẩn bị bài tốt ở nhà như: viết trước bài viết ở nhà vào nháp 2 – 3 lần trên bài, đọc trước bài viết nhiều lần để nắm nội dung bài viết, tìm ra từ khó viết dễ nhầm lẫn, đồng thời cũng xem lại bài viết trước, chú ý viết lại những từ mà mình đã mắc phải hoặc chép lại cả bài nếu viết sai nhiều (từ 6 lỗi trở lên).
Về phía gia đình học sinh, giáo viên chủ nhiệm tiếp xúc với gia đình gặp phụ huynh nhờ gia đình học sinh nhắc nhở con em học bài ở nhà, sắp xếp thời gian cho hợp lý, không để con em ham chơi mà bỏ quên việc học. Cha mẹ phải thường xuyên kiểm tra vở các em, giúp đỡ các em bằng cách phân tích từ khó, đọc bài cho học sinh viết hoặc động viên tinh thần các em.
Trong giảng dạy giáo viên phải kết hợp nhiều phương pháp, làm sao cho lớp học sinh động, gây hứng thú học tập, thì các em học tập mới có kết quả tốt. Muốn thế thì giáo viên lên lớp phải có giáo án, luôn sử dụng đồ dùng dạy học (không thể dạy chay), lớp học phải trang trí đẹp mắt, giáo viên dạy đầy đủ các môn học, nhà trường luôn tạo điều kiện cho các em vui chơi, giải trí,  từ đó các em sẽ thích học hơn và sẽ học có kết quả tốt.
 VI.KẾT LUẬN:
Rèn luyện học sinh yếu chính tả lớp 5 là cả một quá trình nghiên cứu và rèn luyện. Muốn thành công đòi hỏi giáo viên phải nhiệt tình trong công tác đặc trách nhiệm lên hàng đầu. Trong giảng dạy luôn quan tâm theo dõi nắm đặc điểm tâm sinh lý của các em, cũng như hoàn cảnh gia đình để từ đó có biện pháp giáo dục, tạo điều kiện giúp đỡ cho các em học tốt hơn. Bên cạnh đó không thể không nói đến những bậc phụ huynh học sinh là người gắn bó với nhà trường trong việc rèn luyện giáo dục các em, đây cũng là nhân tố quyết định thành công. Do đó giáo dục phải gắn liền nhà trường với gia đình và xã hội. Có như thế tôi tinh chất rằng chất lượng dạy và học nói chung, trong đó phân môn chính tả nói riêng sẽ được nâng lên rõ rệt.
---Hết---
Tân Bình, ngày 25 tháng4 năm 2010
Người viết
Phan Thị Vân