Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng bản đồ tư duy hiệu quả trong một số tiết dạy Tiếng Anh lớp 8

 Chuyên đề : Sử dụng bản đồ tư duy hiệu quả trong một số tiết dạy Tiếng Anh lớp 8
 A-Đặt vấn đề:
Cơ sở lí luận:
Việt nam gia nhập tổ chức Thương mại thế giới (WTO ) từ cuối năm 2006, theo đó giáo dục nước ta , trước mắt cũng như lâu dài phải có chiến lược phù hợp để tận dụng được những mặt tích cực, hạn chế tối đa mặt tiêu cực nhằm đạt được các mục tiêu góp phần cùng cả nước vững vàng hội nhập với thế giới, phát triển nền giáo dục tiến kịp với các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới.
Sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa của nước ta đang bước vào giai đoạn mới, đặt ra yêu cầu giáo dục nước ta phải đổi mới để nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, trong đó có việc nâng cao dân trí, đào rạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
Với sự phát triển như vũ bão của khoa học kỹ thuật hiện nay, kiến thức loài người tăng theo cấp số nhân, thời gian học tập trong nhà trường chỉ có hạn, một số kiến thức tiếp thu hôm nay có thể chỉ vài năm sau đã trở nên lạc hậu. Khi đó, chỉ những người biết cách học, đặc biệt là biết tự học mới có thể tự bổ sung những kiến thức mới cần thiết cho công việc của mình để theo kịp thời đại. Trong các môn học, môn Tiếng anh là môn vừa có tính chất của bộ môn tự nhiên, vừa mang tính xã hội. Tiếng anh có các công thức, cấu trúc và qui tắc như toán học nhưng lại có tính sử dụng ngôn ngữ như văn học. Muốn học được Tiếng anh đòi hỏi người học phải biết cách ghi nhớ các cấu trúc cũng như kiến thức ngôn ngữ. Một thực tế cho thấy nhiều em học sinh rất ngại học Tiếng anh vì khó nhớ các kiến thức và bế tắc trong cách học. Trong tất cả các khối lớp ở cấp THCS, chương trình lớp 8 có thể nói là khá nặng đối với học sinh. Trong chương trình lớp 8, các em được tiếp nhận nhiều kiến thức ngôn ngữ với nhiều chủ đề khác nhau và một lượng kiến thức khá lớn. Điều này luôn tạo cho các em một áp lực nặng nề và cảm giác mệt mỏi, mất định hướng trong việc tiếp thu kiến thức. Đặc biệt nhiều em ở lớp 6,7 rất khá môn Tiếng anh nhưng lên lớp 8 lại chững lại và có em còn bị giảm sút. Để giúp các em có một phương pháp học tập hiệu quả, không quá sợ trước một lượng kiến thức lớn, yêu thích môn học chúng ta cần giúp các em tìm ra giải pháp về cách học.Bản thân các giáo viên Tiếng anh cũng luôn băn khoăn suy nghĩ để tìm ra những phương pháp học tập hiệu quả để giúp các em tiến bộ hơn trong môn học của mình. Bản thân tôi sau khi được tham gia tập huấn “bồi dưỡng cán bộ quản lí và giáo viên THCS” của Bộ giáo dục năm 2011 và áp dụng vào dạy học đã nhận thấy bản đồ tư duy là một công cụ hữu ích trong giảng dạy cũng như học tập của các em. Nó có thể giúp học sinh trình bày các ý tưởng, tóm tắt, hệ thống hóa kiến thức của một bài học, một chủ đề, một chương trình một cách rõ ràng, mạch lạc, lô gíc và đặc biệt dễ phát triển ý tưởng. Việc áp dụng bản đồ tư duy trong dạy học không đòi hỏi quá nhiều thời gian, không phải đầu tư nhiều kinh phí, vừa có thể dùng các phương tiện đơn giản như phấn màu, bút màu, giấy nháp, bìa, mặt sau của tờ lịch.vừa có thể ứng dụng công nghệ thông tin ( dùng phần mềm Mindmap ) để thiết kế. Dạy-học với bản đồ tư duy mang lại hiệu quả cao mà lại dễ dạy, dễ học, thích hợp với điều kiện của mọi vùng miền và có tính khả thi cao.
Nó thực sự có thể trở thành một công cụ giúp các em học tập có hiệu quả.
Cơ sở thực tiễn.
Để thực hiện tốt việc dạy học Môn Tiếng anh đòi hỏi rất nhiều yếu tố: đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, ý thức học sinh.. 
Trong quá trình thực hiện giảng dạy chương trình Tiếng anh khối THCS, các giáo viên trên địa bàn nói chung và giáo viên giảng dạy lớp 8 nói riêng đã gặp một số thuận lợi và khó khăn.
Thuận lợi
Hầu hết các em học sinh cũng như các bậc phụ huynh đã phần nào xác định được tầm quan trọng của Tiếng anh nên đã có những quan tâm và đầu tư đúng mức.
Các em học sinh lớp 8 đã tiếp cận được môn Tiếng anh trong một thời gian khá dài, đã có được một lượng kiến thức nhất định nên có phần dễ hơn trong việc tiếp thu bài.
Các nhà trường đã có đầy đủ đồ dùng cơ bản như đài catsset, băng đĩa, máy chiếu..nhằm hỗ trợ cho việc dạy học hiệu quả.
Đội ngũ giáo viên thường xuyên được cập nhật thông tin cũng như các thay đổi trong chương trình, phương pháp giảng dạy qua các đợt tập huấn, chuyên đề
Khó khăn.
Mặc dù cơ sở vật chất đã có nhiều cải thiện nhưng hầu hết các nhà trường trên địa bàn vẫn chưa có phòng riêng cho bộ môn Tiếng anh nên việc thực hiện dạy một số kĩ năng còn hạn chế ( như nghe, nói.)
Một số giáo viên vẫn chưa chủ động tích cực trong việc đổi mới phương pháp, sử dụng sách giáo khoa một cách khoa học, thiết kế bài dạy một cách sáng tạo nên giảm sự hứng thú của các em. Chưa có sự phân loại học sinh giữa các lớp để có những phương pháp giảng dạy phù hợp dẫn đến những em khá giỏi thì thấy dễ không muốn học, những em yếu thì thấy khó nên bỏ luôn.
Đặc biệt các giáo viên đang chỉ chú trọng đến bài giảng của mình mà chưa chú ý đến phương pháp học tập của các em. Với một lượng kiến thức lớn trong chương trình lớp 8 nếu các em không biết cách học và tổng hợp kiến thức thì rất khó để ghi nhớ.
 	Sau khi áp dụng bản đồ tư duy vào một số tiết dạy Tiếng anh lớp 8, tôi thực sự thấy đây là một phương pháp dạy học rất hiệu quả. Dù thời gian thể nghiệm chưa lâu nhưng tôi nhận thấy sự tiến bộ rõ rệt của các em học sinh trong việc ghi nhớ kiến thức và mở rộng tư duy. Vậy tôi mạnh dạn đưa ra những ứng dụng thực tiễn của mình để mong nhận được sự đóng góp của các đồng nghiệp, góp phần đưa chất lượng môn Tiếng anh của học sinh trên địa bàn của chúng ta ngày một đi lên.
 B-Giải quyết vấn đề:
Cách thiết kế bản đồ tư duy.
BĐTD là hình thức ghi chép nhằm tìm tòi, đào sâu, mở rộng ý tưởng, hệ thống hóa một chủ đề hay một mạch kiến thứcbằng cách kết hợp việc sử dụng đồng thời hình ảnh, đường nét, màu sắc, chữ viết với sự tư duy tích cực. Cùng một chủ đề nhưng mỗi người có thể thể hiện nó theo một cách riêng, vì thế việc lập BĐTD phát huy tối đa năng lực sáng tạo của mỗi người. BĐTD có những ưu điểm như sau:
Lô gíc, mạch lạc.
Trực quan, dễ nhìn, dễ hiểu, dễ nhớ do nó được thể hiệ bởi màu sắc, liên kết, liên hệ giữa các ý của một vấn đề.
Nhìn thấy “ bức tranh “ tổng thể mà lại chi tiết
Dễ dạy, dễ học, dễ nhớ. 
Kích thích hứng thú học tập của học sinh.
Kích thích sáng tạo của học sinh.
Giúp mở rộng ý tưởng, đào sâu kiến thức.
Giúp hệ thống hóa kiến thức.
Giúp ôn tập kiến thức.
Giúp ghi nhớ nhanh, nhớ sâu, nhớ lâu kiến thức.
 Để vẽ BĐTD có nhiều cách khác nhau. Tuy vậy chúng ta phải tuân thủ một số qui tắc :
Dùng từ khóa và ý chính.
Viết cụm từ, không viết thành câu.
Có tiêu đề.
Đánh số các ý.
Liên kết các ý nên dùng mũi tên, màu sắc.
Ghi chép nguồn gốc thông tin để cò thể tra cứu lại dễ dàng.
Sử dụng màu sắc để ghi.
 Các bước thực hiện.
Bước1: Chọn từ trung tâm ( key word) là tên một chủ đề, một bài hay một nội dung kiến thức cần khai thác. Ví dụ :“ Unit1”, “recycling facts”Hãy bắt đầu với một cụm từ hay một hình ảnh, hình vẽ đã chọn để ở trung tâm cho to, rõ rồi bắt đầu vẽ các nhánh đi.
Bước 2: Vẽ nhánh cấp1.
Các nhánh cấp1 chính là các nội dung chính của bài học hay chủ đề đó: Ví dụ với Unit10 : Reading “Recycling fatcs” có 5 phần Cartires, bottles, glass, drink cans, compost nên thiết kế 5 nhánh cấp1 hoặc có thể thêm nhánh “paper” 
.
Bước 3: Vẽ nhánh cấp 2,3 và hoàn thiện BĐTD.
Các nhánh con cấp 2,3 chính là các nhánh con của nhánh con trước đó. Ví dụ nhánh cấp 1 “Car tires” nên có 4 nhánh con (nhánh cấp2) là: pipe, flooring, sandals, shoes.
.
BĐTD có thể được các em vẽ bằng nhiều hình dáng khác nhau như hình cây, hình tháp, hình hoa, hình các đường cong miễn sao chúng có thể gây được hứng thú cho học sinh và giúp các em ghi nhớ kiến thức được nhanh và lâu nhất.
Sử dụng BĐTD thế nào cho hiệu quả.
Việc sử dung BĐTD trong môn Tiếng anh còn rất mới nên giáo viên cần hướng dẫn cụ thể để các em sử dụng một cách hiệu quả.
Sử dụng BĐTD để ghi chép.
Vẽ BĐTD chính là cách ghi chép kiến thức một cách ngắn gọn, lô gíc, dễ hiểu, dễ nhớ và nhớ lâu.. Với một chủ đề, một đơn vị bài học hay một phần kiến thức nào đó khá dài và khó nhớ, học sinh có thể sử dụng BĐTD để ghi chép trong quá trình học. Ví dụ khi học phần Language focus của Unit4 học sinh có thể vừa nghe giáo viên giảng vừa ghi chép bằng BĐTD.
	Sau đó học sinh sẽ vận dụng kiến thức đã ghi chép trên BĐTD để luyện tập.
Sử dụng BĐTD để củng cố và mở rộng ( production )
Sau mỗi tiết học.
 Unit 5 : Study habit
 Lesson 4 Reading (2)
A – Aim :
 By the end of the lesson, Ss will be able to read the text for details to know some ways of learning vocabulary better.
- Teaching aids: poster, cards, tape, stereo .
B – Content :
Warm up: “What and Where” with the vocabulary from Reading (1)
Retell the ways to learn words
Pre-reading:
1. Pre-teach vocabulary:
(to) revise: ôn lại
Revision (n):việc ôn lại
2.Open-prediction:
? How many words do you study a day?
? If you have to study 10 words in two days, how will you study?
Write ss’ ideas on board
 How to learn 20 words in two days (with Answer Key)
 Ss’ ideas Answer
 Way1: 1st day: learn first five words
 2nd day: learn other five
 Ways: 1st day: learn all ten words
 2nd day: revise words
 II. While reading:
Correct prediction:
Ask ss to read paragraph 4 and 5 to check and correct.
Write the answer on board.
? Which way helps us practice the words more?
->Way 2
Answer the questions: “ Lucky Numbers”
Rub through the questions.
Ss works in pairs in 5 minutes to answer the questions.
Lead the game.
Answer key:
No, they learn words in different ways.
Because they help them to remember the use of new word.
They write examples, put the words and their meaning on piece of paper and stick them everywhere in the house. They also underline or highlight them.
They may think they can’t do so. Instead, they learn only important words .
Revision is necessary in learning words.
Learner should try different ways of learning words to find out what is the best 
III.Post reading: Draw mind map and retell.
T asks Ss to complete the mind map and retell the content of the text
..
IV.Homework:
 -Write the answer for the questions.
 - Get ready for writing 
 - Do assignments in workbook
 Unit 10 : Recycling
 Lesson 3 Reading
A – Aim :
 By the end of the lesson, Ss will be able to get the content of the text about how things are recycled.
 - Teaching aids: poster
B – Content :
 * Warm up: Matching
-T use 6 pictures about some kinds of garbage and ask SS to match with suitable words
 - Check, correct
 * Answer key:1-d, 2-a, 3-c, 4-b, 5-b, 6-e
? What do people do with these things?
Today we are going to read about “ Recycling facts”
 I ) Pre reading:
 1. Pre teach vocabulary:
 - a tire : ( Visual )
- floor covering : ( Visual )
 - deposit : ( Explanation)
 - (to) refill : ( Mime )
 - (to) decompose ( Translation) 
 - a pipe : ( realia) 
 - (to) melt : ( mine)
 * Checking : Slap the board
 2. Pre questions:
 * Set the scene: There are many things we can reuse or recycle as car tires, drink cans, bottles. . Today, you are going to read about recycling. But before reading, let’s predict to complete the sentences.
-Ask Ss to close the book.
- Complete the sentences.
 1.Car tires a, is made into compost 
 2.Milk bottles b,is broken up, melted and made into new glassware
 3.Glass c, are cleaned and refilled 
 4.Drink cans d, are recycled to make pipes, flower covering
 5.Household and e,are brought back for recycling
 garden wastes 
 - Let Ss predict
 - Note on the board
II ) While reading:
 1. Read and check
 - Ask Ss to read the text silently about 5 minutes
 - Check Ss’s prediction 
	1-d, 2-c, 3-b, 4-e, 5-a
 1.Car tires are recycled to make pipes, flower covering
 2.Milk bottles are cleaned and refilled
 3.Glass is broken up, melted and made into new glassware
 4.Drink cans are brought back for recycling
 5.Household and garden wastes is made into compost
 S + tobe + PP ( Ved/ cột 3 )
  được/ bị..
 2. Answer the questions: Lucky number
 -T runs through all questions
 -Ask Ss to read again the text and think about the answers
 -Guide SS to play the game
1. What is compost made from?
-Compost is made from household and garden wastes
2. LN
3. What do people do with empty bottles?
-They can clean and refill the empty ones
4. What happen to glass when it is sent to the factories?
-It is broken up, melted, and made into new glassware
5. LN
6.Did the Oregon government make a new law that there must be a deposit on all drink cans?
-Yes, it did.
7.If you have a recycling story to share , how can you share it ?
-If we have a recycling story to share , we can call or fax the magazine at 5.265.456
8. LN.
 III ) Post reading: Retell
T. use a mind map and ask Ss to retell the text
IV ) Homework
- Redraw the mind map
 - Write a short paragraph about recycling
 - Do assignment 2, 5 in workbook
 - Get ready for unit 10 : Write 
 Unit 8 : Country life or city life 
 Lesson 5: Language focus
A. Aim 
 By the end of the lesson, Ss will be able to get further practice in using:
 + Present progressive to talk about future actions or changes
 + Comparative and superlative
- Teaching aids: poster, cards.
B – Content :
 * Warm up: Review the jazz chant from speaking lesson “ The rich are getting richer ” with some short adjectives
 - Make fun
I) Comparison:
 1. Comparative:
 - Sort the adjectives in both boxes on page 79 into short adj and long adj
 - Practice pronouncing the comparative and superlative form of short adjectives
 - Remind Ss what these words mean while practicing
 - Ask SS:
 ? Is the food in the city fresher than it is in the countryside?
 The food in the countryside is fresher than it is in the city
 Form: S1 + be + short adj +ER/ more long adj + than + S2
 ( better/ worse/ less/ more)
 Use : to compare two / two groups of people or things
 Meaning: Ask Ss to translate
 Pro : stress on the comparative
 * Practice Language focus 4:
 - Devide the class into four parts
 - Assign each part one topic ( P1: Food; P2: schools; P3: entertainment; 
 P4: Transportation )
 - Tell Ss to write as many logical sentences as they can in five minutes using different adjectives
 - Ask each group to read out their answers
 - Use controlled correction
 - Praise the best
 2. Superlative:
 ? Where is there the best food in Viet nam?
 Food in Lao Cai is the freshest in Viet nam
 Form: S + be + the Short adj +EST / the most long adj + .
 ( the best / the worst/ the least/)
 Use : to compare at least three things/ people
 Meaning: Ask Ss to translate
 Pro: stress partern on the superlative
 * Practice Language focus 5
 - Tell Ss to look at the advertisements on page 79
 - Give Ss 2 minutes to read the information then tell them to :
 + point to the most expensive
 + point to the biggest
 + point to the oldest
 + point to the smallest
 - Ss practise saying again
 * Writing: Use the information about the villa, the apartment, the house
 - Ask Ss in 3 minutes to write as many sentences as they can using the form:
 The .. is the ( superlative) because it..
 - After finishing, devide them into teams to play “add a line” 
 - Decide the winner
 II) Present progressive tense:
 - Ask Ss to read the two dialogues and look at the sentences using present progresive tense
 ? What are these sentences use for?
 ? When do use use the present progressive to talk about the future?
 - Ask Ss to work in pairs making similar dialogues
 - Check some pairs
 * Practice language focus 3:
 - Ask Ss to work in pair again competing the sentences using present progreesive tense and adj in coparative to talk about things that are changing
 - Ask Ss to come to the board to do
 - Check, correct.
 III ) Homework:
 - Do all exercises left in Language focus
 - Read through all you have learnt
 - Revision 
Để thực hiện tèt việc đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng theo yêu cầu ngày càng cao của xã hội và nhu cầu ngày càng cao của học sinh, các giáo viên dạy Tiếng Anh chúng tôi mong muốn được thường xuyên học tập và nâng cao trình độ, được tham gia nhiều hơn các đợt chuyên đề, được tham khảo các sáng kiến kinh nghiệm.Ngoài ra chúng tôi cũng muốn được cải tiến các thiết bị dạy học như có phòng nghe nhìn riêng, bộ máy chiếu cố định tại phòng chức năng để 
dễ thực hiện các giờ dạy máy chiếu.