Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả viết văn miêu tả cho học sinh Lớp 5

Trong chương trình Tiểu học mới, môn Tiếng Việt được chia thành các phân môn, mỗi môn có nhiệm vụ rèn cho học sinh một số kĩ năng nhất định. Phân môn Tập làm văn là phân môn mang tính tổng hợp cao nhất. Phân môn Tập làm văn rèn cho học sinh cả bốn kĩ năng, trong đó chú trọng vào các kĩ năng nghe, nói, viết. Đối với phân môn này, học sinh phải được hình thành và rèn luyện năng lực trình bày văn bản (nói và viết) ở nhiều thể loại khác nhau.

Qua thực tế giảng dạy , tôi nhận thấy phân môn Tập làm văn là phân môn khó trong các phân môn của môn Tiếng Việt. Để thực hiện được mục tiêu của phân môn Tập làm văn là xây dựng các văn bản (nói và viết), học sinh cần huy động tất cả các kiến thức tiếng Việt tiếp thu được qua việc học Tập đọc, Chính tả, Luyện từ và câu, Kể chuyện.

Với học sinh lớp Năm, việc rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh là cần thiết. Học tốt văn miêu tả sẽ là điều kiện thuận lợi để học sinh học tốt các môn học khác ở Tiểu học và học lên lớp trên.

Đối với học sinh dân tộc thiểu số, việc giúp học sinh học làm được một bài văn miêu tả sẽ góp phần nâng cao năng lực cảm thụ văn học cho các em, giúp các em khám phá được cái đẹp qua việc xây dựng văn bản.

 

doc10 trang | Chia sẻ: sangkien | Lượt xem: 3215 | Lượt tải: 1Download
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả viết văn miêu tả cho học sinh Lớp 5", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
§Ò tµi 
“N©ng cao hiÖu qu¶ viÕt v¨n miªu t¶ cho häc sinh líp 5”
A. PhÇn më ®Çu
I. c¬ së lý luËn :
Trong ch­¬ng tr×nh TiÓu häc míi, m«n TiÕng ViÖt ®­îc chia thµnh c¸c ph©n m«n, mçi m«n cã nhiÖm vô rÌn cho häc sinh mét sè kÜ n¨ng nhÊt ®Þnh. Ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ ph©n m«n mang tÝnh tæng hîp cao nhÊt. Ph©n m«n TËp lµm v¨n rÌn cho häc sinh c¶ bèn kÜ n¨ng, trong ®ã chó träng vµo c¸c kÜ n¨ng nghe, nãi, viÕt. §èi víi ph©n m«n nµy, häc sinh ph¶i ®­îc h×nh thµnh vµ rÌn luyÖn n¨ng lùc tr×nh bµy v¨n b¶n (nãi vµ viÕt) ë nhiÒu thÓ lo¹i kh¸c nhau. 
Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y , t«i nhËn thÊy ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ ph©n m«n khã trong c¸c ph©n m«n cña m«n TiÕng ViÖt. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu cña ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ x©y dùng c¸c v¨n b¶n (nãi vµ viÕt), häc sinh cÇn huy ®éng tÊt c¶ c¸c kiÕn thøc tiÕng ViÖt tiÕp thu ®­îc qua viÖc häc TËp ®äc, ChÝnh t¶, LuyÖn tõ vµ c©u, KÓ chuyÖn.
Víi häc sinh líp N¨m, viÖc rÌn kÜ n¨ng lµm v¨n miªu t¶ cho häc sinh lµ cÇn thiÕt. Häc tèt v¨n miªu t¶ sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó häc sinh häc tèt c¸c m«n häc kh¸c ë TiÓu häc vµ häc lªn líp trªn. 
§èi víi häc sinh d©n téc thiÓu sè, viÖc gióp häc sinh häc lµm ®­îc mét bµi v¨n miªu t¶ sÏ gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc c¶m thô v¨n häc cho c¸c em, gióp c¸c em kh¸m ph¸ ®­îc c¸i ®Ñp qua viÖc x©y dùng v¨n b¶n. 
Nh»m gãp phÇn ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc, n©ng cao chÊt l­îng d¹y häc trong nhµ tr­êng nãi chung, d¹y häc sinh líp N¨m häc tèt v¨n miªu t¶ nãi riªng, t«i ®· chän ®Ò tµi: “N©ng cao hiÖu qu¶ viÕt v¨n miªu t¶ cho häc sinh líp 5”
II. Môc ®Ých nghiªn cøu
Nghiªn cøu ®Ò tµi, t«i kh«ng cã nhiÒu tham väng mµ chØ nh»m môc ®Ých gãp mét phÇn c«ng søc cña m×nh vµo c«ng t¸c gi¸o dôc cña nhµ tr­êng. Víi viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi, t«i mong muèn sÏ cã ®­îc bµi häc kinh nghiÖm ®Ó cã thÓ ¸p dông vµo thùc tiÔn gi¶ng d¹y m«n TËp lµm v¨n nãi riªng, ngµnh gi¸o dôc nãi chung. §iÒu nµy cµng cã ý nghÜa nÕu ®Ò tµi thµnh c«ng sÏ ®ång thêi lµ chÊt l­îng häc tËp cña c¸c em häc sinh d©n téc thiÓu sè ®­îc n©ng lªn.
ChØ tiªu: Cuèi n¨m häc, 95% häc sinh cã thÓ lµm ®­îc bµi v¨n miªu t¶ theo yªu cÇu. Trªn c¬ së c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng vÒ v¨n miªu t¶ ®· ®­îc häc, häc sinh cã thÓ vËn dông häc tiÕp lªn líp trªn. 
III. Ph¹m vi vµ ®èi t­îng nghiªn cøu
1. Ph¹m vi nghiªn cøu
Nh»m ®i s©u vµo mét vÊn ®Ò vµ chØ dõng ë møc ®é s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nªn t«i chØ giíi h¹n ®Ò tµi trong ph¹m vi nghiªn cøu viÖc d¹y häc kiÓu bµi miªu t¶ cho häc sinh líp N¨m. Víi ph¹m vi nghiªn cøu hÑp nh­ vËy, t«i hi väng sÏ thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ kh¶ quan, gãp phÇn thùc hiÖn nhiÖm vô gi¸o dôc cña mét nhµ gi¸o trong giai ®o¹n míi. 
2. §èi t­îng nghiªn cøu: 
Häc sinh líp 5D vµ häc sinh khèi 5
 tr­êng TiÓu häc ThÞ Tr¸n Sãc S¬n 
3. NhiÖm vô nghiªn cøu: 
+ §iÒu tra ph©n lo¹i ®èi t­îng häc sinh líp N¨m cña nhµ tr­êng. Tõ ®ã m¹nh d¹n ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p nh»m gióp häc sinh yªu thÝch vµ häc tèt kiÓu bµi miªu t¶ trong ch­¬ng tr×nh TiÕng ViÖt líp 5. 
+ Trªn c¬ së c¸c gi¶i ph¸p ®· ¸p dông, t«i sÏ rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm trong d¹y häc kiÓu bµi miªu t¶ cho häc sinh líp N¨m.
+ Ph¸t triÓn s¸ng kiÕn kinh nghiÖm thµnh ®Ò tµi nghiªn cøu. TiÕp tôc ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p nh»m gióp häc sinh líp N¨m, nhÊt lµ häc sinh d©n téc thiÓu sè yªu thÝch vµ häc tèt kiÓu bµi miªu t¶. 
PhÇn 2 : Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò 
I . Mét sè biÖn ph¸p ®· ¸p dông nh»m gióp häc sinh häc tèt kiÓu bµi miªu t¶ trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 5.
1. §iÒu tra ph©n lo¹i häc sinh
T«i ®iÒu tra ph©n lo¹i häc sinh, n¾m ch¾c tõng ®èi t­îng häc sinh: häc sinh n¨ng khiÕu, trung b×nh, häc sinh yÕu. N¾m ch¾c ®­îc ®èi t­îng häc sinh, gi¸o viªn sÏ ®Ò ra ®­îc kÕ ho¹ch d¹y häc phï hîp, cã nh÷ng biÖn ph¸p d¹y häc gióp vun xíi, ph¸t triÓn n¨ng lùc häc v¨n cña häc sinh n¨ng khiÕu. §ång thêi, gi¸o viªn còng cã biÖn ph¸p phï hîp gióp häc sinh yÕu, 
2. RÌn cho häc sinh kÜ n¨ng quan s¸t. 
Quan s¸t theo tr×nh tù tõ xa ®Õn gÇn, tõ trong ra ngoµi, tõ tæng qu¸t ®Õn cô thÓ Ghi chÐp nh÷ng ®iÒu ®· quan s¸t ®­îc. Tæ chøc cho häc sinh quan s¸t cô thÓ ®èi t­îng t¶. Cã thÓ h­íng dÉn quan s¸t theo nhiÒu h×nh thøc: quan s¸t trùc tiÕp ®èi t­îng (s©n tr­êng), quan s¸t ë nhµ, ghi chÐp (ng«i nhµ em ®ang ë), quan s¸t qua phim ¶nh (c¶nh biÓn buæi s¸ng) 
3. Chän ®Ò tµi gÇn gòi, quen thuéc ®èi víi häc sinh
- Häc sinh tiÓu häc vïng thuËn lîi cã thÓ viÕt ®­îc nh÷ng bµi v¨n miªu t¶ chØ b»ng quan s¸t qua tranh ¶nh, phim Nh­ng ®èi víi häc sinh DTTS cña tr­êng, nh÷ng ®Ò tµi t­¬ng ®èi xa l¹ lµ ®iÒu cÇn tr¸nh. C¸c em ®Õn tr­êng häc tËp b»ng ng«n ng÷ thø hai víi mét vèn tiÕng ViÖt t­¬ng ®èi h¹n chÕ mµ gi¸o viªn l¹i yªu cÇu häc sinh h×nh dung, ®Æt c©u, viÕt mét bµi v¨n miªu t¶ mét ®èi t­îng c¸c em ch­a nh×n thÊy bao giê th× ®óng lµ ®iÒu qu¸ søc c¸c em. VÝ dô: §Ò bµi trong s¸ch gi¸o khoa tiÕng ViÖt líp 5 tËp 2 trang 134: T¶ mét khu vui ch¬i mµ em thÝch. Víi nh÷ng ®Ò bµi nh­ thÕ nµy, t«i m¹nh d¹n thay b»ng ®Ò bµi kh¸c.
- Tuy nhiªn, nãi nh­ vËy kh«ng cã nghÜa lµ kh«ng cho häc sinh cã c¬ héi ph¸t huy trÝ t­ëng t­îng cña m×nh. Trong mét líp häc lu«n cã nhiÒu ®èi t­îng häc sinh (Nh­ ®· nãi ë phÇn ®Æc ®iÓm t×nh h×nh häc sinh). Khi ra ®Ò cho häc sinh, ng­êi thÇy lu«n t¹o cho c¸c em quyÒn chän lùa b»ng c¸ch ra nhiÒu ®Ò (tõ 2 ®Õn 4 ®Ò bµi) ®Ó c¸c ®èi t­îng häc sinh trong líp ®Òu cã thÓ tù do chän ®Ò bµi, tr¸nh sù ¸p ®Æt. Ra ®Ò cho häc sinh lµm bµi kiÓm tra viÕt, t«i chän ba ®Ò sau:
T¶ mét ng­êi th©n trong gia ®×nh em.
T¶ mét ng­êi b¹n cïng líp hoÆc ng­êi b¹n ë gÇn nhµ em.
T¶ mét ca sÜ ®ang biÓu diÔn mµ em thÝch.
Víi ba ®Ò bµi trªn, c¸c em häc sinh cã thÓ chän ®èi t­îng t¶ lµ mét nh©n vËt quen thuéc, gÇn gòi. Nh­ng víi mét vµi häc sinh kh¸c, c¸c em còng cã thÓ chän t¶ ca sÜ ®ang biÓu diÔn víi rÊt nhiÒu chi tiÕt sèng ®éng mµ c¸c em ®· cã dÞp quan s¸t qua c¸c ®ªm xem biÓu diÔn ca nh¹c. 
4. H­íng dÉn häc sinh lËp dµn ý. 
§©y lµ mét viÖc lµm khã. Gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn cho häc sinh lËp dµn ý tr­íc khi lµm thµnh mét bµi v¨n hoµn chØnh. Cã lËp ®­îc dµn bµi th× míi cã thÓ t×m ý, s¾p xÕp ý, viÕt thµnh mét bµi v¨n m¹ch l¹c, bè côc râ rµng, ý v¨n trong s¸ng.
5. Sö dông ph­¬ng ph¸p luyÖn tËp theo mÉu: 
Gîi ý cho häc sinh kh¸ giái lµm bµi, tr×nh bµy c©u v¨n, ®o¹n v¨n. C¶ líp theo dâi, nhËn xÐt, gi¸o viªn chèt l¹i vµ cho häc sinh ph¸t biÓu. Nh­ng ®iÓm mÊu chèt lµ gi¸o viªn ph¶i chó ý tõng ®èi t­îng häc sinh, söa cho tõng em, ®éng viªn sù s¸ng t¹o cña c¸c em, dï lµ rÊt nhá. 
Dùa trªn mét ®Ò v¨n cô thÓ, gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh vËn dông c¸c kiÕn thøc kÜ n¨ng ®· häc vÒ ®Ò v¨n ®ã ®Ó lµm nhiÒu bµi kh¸c nhau, nhÊt lµ víi ®èi t­îng häc sinh trung b×nh, yÕu. VÝ dô:
+ Häc bµi v¨n t¶ ng­êi th©n, häc sinh t¶ «ng néi. Khi gÆp mét ®Ò v¨n yªu cÇu t¶ mét ng­êi hµng xãm, häc sinh cã thÓ sö dông thø tù miªu t¶, bè côc, c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®· sö dông ë ®Ò bµi tr­íc ®Ó thùc hiÖn lµm ®Ò bµi thø hai. TÊt nhiªn, gi¸o viªn ph¶i gióp häc sinh tr¸nh sù sao chÐp nguyªn v¨n.
6. ChÊm bµi th­êng xuyªn. 
§ång thêi víi viÖc chÊm bµi lµ ph¶i h­íng dÉn häc sinh söa bµi. Ph¶i gióp c¸c em ph¸t hiÖn ra nh÷ng ®iÓm hay, nh÷ng ®iÓm ch­a ®¹t trong bµi v¨n cña m×nh. Trªn c¬ së ®ã, häc sinh ph¶i söa l¹i bµi lµm cña m×nh cho ®óng h¬n, hay h¬n.
Gi¸o viªn cÇn tr¸nh viÖc chª bai häc sinh nh­ng còng kh«ng ®­îc l¹m dông lêi khen, t¹o sù thê ¬ cña häc sinh ®èi víi lêi khen do ®­îc khen qu¸ nhiÒu, khen kh«ng ®óng lóc. KiÓu nh­ mçi lÇn häc sinh nãi xong, nhiÒu lóc chØ lµ nhËn xÐt b¹n ®· viÕt hoa ®Çu c©u ch­a, gi¸o viªn ®Òu nhËn xÐt “Em giái l¾m”.
7. Lµm giµu vèn tõ cho häc sinh
NÕu häc kiÓu bµi kÓ chuyÖn häc sinh chØ t¸i hiÖn l¹i néi dung c©u chuyÖn ®· nghe, ®· ®äc lµ cã thÓ ®¹t ®­îc yªu cÇu c¬ b¶n cña ®Ò bµi th× v¨n miªu t¶ ®ßi hái ph¶i cã mét vèn tõ phong phó míi cã thÓ lµm bµi. ThÕ giíi quanh ta rÊt phong phó ®a d¹ng vµ kh«ng ngõng biÕn ®æi. Ng­êi viÕt v¨n kh«ng thÓ “vÏ” ®­îc mét c¶nh mét ng­êi nÕu b¶n th©n ng­êi Êy thiÕu vèn tõ, vèn sèng. 
Lµm giµu vèn tõ cho häc sinh cã nghÜa lµ gióp cho c¸c em n¾m mét sè tõ gîi t¶ ®Ó cã thÓ dïng trong miªu t¶. VÝ dô: Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh t×m c¸c tõ ng÷ gîi t¶ m¸i tãc (vµng hoe, ®en nh¸nh, b¹c ph¬, hoe vµng, ch¸y n¾ng, ãng ¶, rÔ tre, xo¨n tÝt), khu«n mÆt (bÇu bÜnh, vu«ng ch÷ ®iÒn, tr¸i xoan, kh¾c khæ), n­íc da (tr¾ng trÎo, tr¾ng hång, ng¨m ng¨m, b¸nh mËt, ®en s¹m), d¸ng ng­êi (nhá nh¾n, gÇy gß, ®Éy ®µ, to kháe, cao cao), nô c­êi (khµnh kh¹ch, mñm mØm, ha h¶, toe toÐt).
Cho häc sinh t×m tõ b»ng c¸c h×nh thøc nh­: quan s¸t thùc tÕ (quan s¸t b¹n), quan s¸t tranh ¶nh, xem phim, ®äc s¸ch truyÖn, nhÊt lµ qua c¸c ph©n m«n cña TiÕng ViÖt hoÆc c¸c m«n häc kh¸c. VÝ dô: D¹y LuyÖn tõ vµ c©u bµi tõ ®ång nghÜa, gi¸o viªn gîi ý cho häc sinh t×m c¸c tõ gîi t¶ ®ång nghÜa nh­ bao la, mªnh m«ng, b¸t ng¸t.
Qua h×nh thøc trß ch¬i nh­: t×m tõ l¸y ©m gîi t¶ h×nh ¶nh
Häc sinh chia lµm nhãm 4, tõng nhãm lÇn l­ît nªu mét tõ l¸y ©m gîi t¶ h×nh ¶nh råi chØ nhãm kh¸c:
Mªnh m«ng - nho nhá - ®ñng ®Ønh – lung linh – m­ît mµ - ®Éy ®µ - cøng c¸p – th­ít tha - m¬n mën – cuån cuén – nhanh nhÑn – nòng nÞu
Trªn c¬ së nh÷ng tõ l¸y t×m ®­îc, gi¸o viªn tiÕp tôc cho häc sinh x¸c ®Þnh nh÷ng tõ l¸y chØ dïng ®Ó t¶ ng­êi: nho nhá - ®ñng ®Ønh – m­ît mµ - ®Éy ®µ - cøng c¸p – th­ít tha - nhanh nhÑn - nòng nÞu
8. Gióp häc sinh luyÖn viÕt c©u
- Tr­íc hÕt, mäi häc sinh ph¶i viÕt ®­îc c©u v¨n ®óng ng÷ ph¸p. §©y lµ yªu cÇu c¬ b¶n v× c©u lµ ®¬n vÞ cña lêi nãi. §èi víi häc sinh giái, gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ®Æt c©u ®óng ng÷ ph¸p, giµu h×nh ¶nh, lét t¶ ®­îc s¾c th¸i riªng cña ®èi t­îng miªu t¶. Cßn ®èi víi häc sinh yÕu, gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh ®Æt ®­îc c©u ®óng, thÓ hiÖn ®­îc ý cÇn nãi. VÝ dô:
Víi häc sinh yÕu: Tãc b¹n Mi h¬i vµng. 
Víi häc sinh trung b×nh: Loan cã m¸i tãc dµi, ®en, phñ kÝn vai. B¹n hay kÑp tãc b»ng c¸i kÑp cã h×nh con b­ím mµu xanh. 
Víi häc sinh kh¸ giái: B¹n A  cã m¸i tãc xo¨n tù nhiªn cña ng­êi miÒn nói kh«ng lÉn víi bÊt cø b¹n nµo trong líp ®­îc. B¹n hay ®Ó ®Çu trÇn ®i häc, ®i ch¨n bß nªn m¸i tãc cña b¹n kh«ng ®en nh­ tãc em mµ hoe vµng vµ khen khÐt mïi n¾ng.
- BiÕt dïng dÊu c©u ®óng, nhÊt lµ dÊu chÊm vµ dÊu phÈy. Ng¾t c©u ®óng sÏ diÔn ®¹t râ rµng, ng­êi ®äc, ng­êi nghe dÔ dµng tiÕp nhËn th«ng tin. ViÖc d¹y cho häc sinh sö dông dÊu c©u ®· ®­îc tiÕn hµnh tõ c¸c líp d­íi vµ ph¶i ®­îc th­êng xuyªn «n luyÖn cho häc sinh. Gi¸o viªn ®­a ra c¸c tr­êng hîp sö dông dÊu c©u ch­a ®óng ®Ó c¶ líp nhËn xÐt:
Trong líp em ai còng mÕn b¹n Hoa.
Cét cê cao chãt vãt l¸ cê ®á sao vµng phÊt phíi bay
S©n tr­êng m¸t r­îi bëi bãng cña nh÷ng c©y bµng c©y s÷a 
Häc sinh trao ®æi söa ch÷a:
Trong líp em, ai còng mÕn b¹n Hoa.
Cét cê cao chãt vãt. Trªn ®Ønh cét cê, l¸ cê ®á sao vµng phÊt phíi bay.
S©n tr­êng m¸t r­îi bëi bãng cña nh÷ng c©y bµng, c©y s÷a.
9. H­íng dÉn häc sinh tÝch lòy vèn kiÕn thøc v¨n häc 
- TÝch lòy v¨n häc lµ ®iÒu kiÖn tèi thiÓu ®Ó cã thÓ häc tèt m«n tiÕng ViÖt, nhÊt lµ ph©n m«n TËp lµm v¨n. Gi¸o viªn ®· cho häc sinh sö dông sæ tay chÝnh t¶ ®Ó ghi chÐp nh÷ng tiÕng khã, ghi nh÷ng tr­êng hîp m¾c lçi chÝnh t¶ ®· ®­îc söa ch÷a. Trong m«n TËp lµm v¨n, ®©y còng lµ mét biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó gióp häc sinh trau dåi vèn kiÕn thøc v¨n häc. Sæ tay v¨n häc ®Ó cho häc sinh ghi chÐp c¸c ý hay, c©u ®o¹n v¨n hay. ViÖc ghi chÐp nµy kh«ng nhÊt thiÕt ®Ó cho häc sinh khi lµm v¨n sÏ më ra sö dông nh­ng tr­íc hÕt, mçi lÇn ghi chÐp, c¸c em sÏ ®­îc mét lÇn ®äc, ghi nhí, b¾t ch­íc, l©u dÇn thµnh thãi quen. Khi lµm bµi, nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh, ý v¨n sÏ tù ®éng t¸i hiÖn, gióp häc sinh cã thÓ vËn dông lµm v¨n.
10. H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu, c¶m nhËn c¸i hay, c¸i ®Ñp cña mét ®o¹n v¨n
- H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu ®Ó c¶m nhËn c¸i hay, c¸i ®Ñp qua viÖc ®äc mét ®o¹n v¨n ®­îc gi¸o viªn tiÕn hµnh qua nhiÒu tiÕt häc. C¶m nhËn ®­îc c¸i hay, c¸i ®Ñp, c¸c em sÏ h×nh thµnh nh÷ng c¶m xóc thÈm mÜ, gióp cho viÖc häc tËp lµm v¨n tèt h¬n, nhÊt lµ v¨n miªu t¶.
- §Ó h­íng dÉn t×m hiÓu c¶m nhËn c¸i hay, c¸i ®Ñp cña ®o¹n v¨n, gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh h×nh thµnh thãi quen suy nghÜ, tù ®Æt vµ ghi c¸c c©u hái xoay quanh néi dung ®o¹n v¨n. KÕt qu¶ häc sinh ®Æt ra c¸c c©u hái nh­:
§o¹n v¨n trªn miªu t¶ ®Æc ®iÓm g× cña nh©n vËt?
§o¹n v¨n trªn cã nh÷ng tõ l¸y nµo gîi t¶ h×nh ¶nh cña nh©n vËt?
§o¹n v¨n trªn cã nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh nµo? 
Em cã suy nghÜ g× sau khi ®äc ®o¹n v¨n trªn? 
11. RÌn kÜ n¨ng s¾p xÕp, diÔn ®¹t ý
- §Ò bµi: Em h·y t¶ mét ng­êi b¹n th©n cña em.
Häc sinh quan s¸t, viÕt nhanh ra giÊy nh÷ng ®iÒu ®· quan s¸t ®­îc:
+ Coong HiÕu häc chung líp víi em.
+ B¹n ch¬i th©n víi em tõ n¨m líp Ba.
+ Chóng em rÊt th©n nhau.
+ Em sÏ cè g¾ng ch©n thµnh víi HiÕu ®Ó t×nh b¹n cña chóng em m·i m·i bÒn l©u.
+ Mçi khi b¹n nghØ häc, em cø c¶m thÊy nhí nhí.
+ B¹n cã n­íc da ng¨m ng¨m ng¨m ®en 
+ ThÇy gi¸o rÊt hay khen b¹n v× b¹n hay ph¸t biÓu vµ hiÓu bµi rÊt nhanh.
+ B¹n rÊt hay c­êi.
+ B¹n cã ®«i m¾t to rÊt ®Ñp víi hµng l«ng mi dµi, cong.”
+ HiÕu viÕt ch÷ rÊt ®Ñp. B¹n ®· ®­îc chän dù thi viÕt ch÷ ®Ñp cÊp côm, cÊp thÞ vµ ®· ®¹t gi¶i khuyÕn khÝch. 
+ C« gi¸o hay lÊy b¹n lµm g­¬ng cho chóng em noi theo ®Ó rÌn ch÷.
+ Mçi khi b¹n c­êi, hai lóm ®ång tiÒn hiÖn râ trªn khu«n m¹t ng¨m ®en.
+ B¹n kh«ng k×nh lén víi ai bao giê.
Sau khi t×m ý, häc sinh sÏ s¾p xÕp ý thµnh c¸c ®o¹n më bµi, th©n bµi, kÕt bµi:
*§o¹n më bµi:
Em vµ C«ng HiÕu ch¬i th©n víi nhau tõ n¨m líp Ba. Chóng em rÊt th©n nhau, ®i ®©u chóng em còng cÆp kÌ bªn nhau.
*§o¹n th©n bµi:
B»ng tuæi em nh­ng b¹n C«ng HiÕu ®øng chØ ®Õn vai em. B¹n cã n­íc da ng¨m ng¨m cña mét ng­êi miÒn nói quen d·i dÇu n¾ng m­a. NhiÒu lóc, ®i ch¨n dª, C«ng HiÕu ®Ó ®Çu trÇn, ®i ch©n kh«ng nªn m¸i tãc b¹n kh«ng ®en nh­ tãc em mµ vµng hoe, khen khÐt mïi n¾ng. B¹n rÊt hay c­êi. Mçi khi b¹n c­êi, hai lóm ®ång tiÒn hiÖn râ trªn khu«n mÆt ng¨m ®en. C«ng HiÕu cã ®«i m¾t to rÊt ®Ñp víi hµng l«ng mi dµi, cong. §«i m¾t lu«n ¸nh lªn nh÷ng tia nh×n hån nhiªn, chÊt ph¸c. HiÕu viÕt ch÷ rÊt ®Ñp. B¹n ®· ®­îc chän dù thi viÕt ch÷ ®Ñp cÊp côm, cÊp thÞ vµ ®· ®¹t gi¶i khuyÕn khÝch. C« gi¸o hay lÊy b¹n lµm g­¬ng cho chóng em noi theo ®Ó rÌn ch÷. MÊy h«m nay, c« Giang ®i c«ng t¸c, thÇy H¶i Dòng d¹y thay. ThÇy gi¸o rÊt hay khen HiÕu v× b¹n hiÓu bµi rÊt nhanh vµ hay ph¸t biÓu. Em ch­a bao giê thÊy B¹n c·i nhau víi ai.
*§o¹n kÕt bµi:
Mçi khi v¾ng C«ng HiÕu , em cø c¶m thÊy nhí nhí. Em sÏ cè g¾ng ch©n thµnh víi C«ng HiÕu ®Ó t×nh b¹n cña chóng em m·i m·i bÒn l©u. Vµ nhÊt lµ em ph¶i cè g¾ng rÌn ch÷ viÕt ®Ó cã nh÷ng trang ch÷ ®Ñp gièng nh­ b¹n.
 T«i rÊt l­u ý cho häc sinh môc ®Ých cña tõng ®o¹n v¨n. §o¹n më bµi cã t¸c dông giíi thiÖu cho ng­êi ®äc, ng­êi nghe biÕt xuÊt xø nh©n vËt. §o¹n th©n bµi lµ bøc tranh vÏ b»ng lêi h×nh d¸ng, ®­êng nÐt, cö chØ ho¹t ®éng, tÝnh nÕt cña nh©n vËt. Cã chän ®­îc nh÷ng chi tiÕt ®Æc s¾c, tiªu biÓu ta míi vÏ ®­îc mét nh©n vËt mang nh÷ng c¸ tÝnh riªng. B¹n häc sinh trong bµi lµ mét häc sinh miÒn nói víi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng, c¸ tÝnh riªng kh«ng lÉn víi bÊt cø mét b¹n häc sinh nµo kh¸c. §o¹n kÕt bµi mang ®Ëm dÊu Ên c¸ nh©n cña ng­êi viÕt. Kh«ng thÓ cã ®o¹n kÕt bµi chung cho mäi häc sinh. Gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn häc sinh nªu ®­îc c¶m xóc tù nhiªn, ch©n thËt, kh«ng s¸o rçng kiÓu nh­: Em rÊt yªu quý b¹n
II. KÕt qu¶ 
Sau mét thêi gian thùc hiÖn, theo nhËn ®Þnh cña t«i, chÊt l­îng häc tËp kiÓu bµi miªu t¶ trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp N¨m cã sù chuyÓn biÕn râ rÖt.
KÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Çu n¨m - M«n TiÕng ViÖt - N¨m häc 2011 – 2012
Tæng sè
N÷
D­íi 5
§iÓm 5-6
§iÓm 7-8
§iÓm 9-10
TS
%
TS
%
TS
%
TS
%
Líp 5D
33
12
10
13
6
0.00
4
KÕt qu¶ bµi kiÓm tra viÕt cña häc sinh trong th¸ng 03/2012 
§Ò bµi: Em h·y t¶ mét ng­êi b¹n cña em ë tr­êng .
Tæng sè
N÷
D­íi 5
§iÓm 5-6
§iÓm 7-8
§iÓm 9-10
TS
%
TS
%
TS
%
TS
%
Líp 5D
33
12
0
8
10
15
PhÇn 3: kÕt luËn 
Sau mét thêi gian ¸p dông vµo thùc tÕ gi¶ng d¹y ë líp N¨m, qua c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra, ®Ò tµi ®· thu ®­îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Häc sinh cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt trong viÖc häc kiÓu bµi miªu t¶ cña ch­¬ng tr×nh TËp lµm v¨n líp N¨m. §ång thêi, b¶n th©n t«i còng rót ra ®­îc mét sè bµi häc kinh nghiÖm nh­ sau:
1. Tr­íc hÕt, ng­êi thÇy gi¸o ph¶i lu«n cã lßng yªu nghÒ, yªu ng­êi, cã ý thøc tr¸ch nhiÖm vµ tinh thÇn cÇu tiÕn, kh«ng ngõng häc hái vµ m¹nh d¹n ¸p dông nh÷ng c¸i míi vµo trong thùc tiÔn gi¶ng d¹y.
2. NhiÖm vô quan trong bËc nhÊt cña ng­êi gi¸o viªn tiÓu häc lµ ph¶i n¾m v÷ng ®èi t­îng häc sinh, hiÓu râ tr×nh ®é vµ n¨ng lùc, hoµn c¶nh vµ së thÝch cña tõng em còng nh­ t©m sinh lÝ løa tuæi häc sinh. Ph©n lo¹i ®­îc häc sinh, ng­êi gi¸o viªn míi cã thÓ ¸p dông nh÷ng ph¸p d¹y häc phï hîp víi tõng nhãm ®èi t­îng häc sinh, víi tõng c¸ thÓ häc sinh. 
3. Gi¸o viªn ph¶i th­êng xuyªn nghiªn cøu, dù giê ®ång nghiÖp, tham dù ®Çy ®ñ c¸c líp tËp huÊn chuyªn m«n  ®Ó n¾m b¾t nh÷ng th«ng tin vÒ néi dung, ph­¬ng ph¸p cña ch­¬ng tr×nh m«n TiÕng ViÖt. Tõ ®ã, gi¸o viªn míi cã thÓ lËp kÕ ho¹ch d¹y häc vµ kÕ ho¹ch bµi häc mét c¸ch khoa häc, cã sù tÝch hîp gi÷a kiÕn thøc c¸c m«n häc vµ c¸c líp häc víi nhau.
4. D¹y TËp lµm v¨n theo quan ®iÓm tÝch hîp kiÕn thøc, kÜ n¨ng gi÷a bµi tr­íc víi bµi sau, gi÷a c¸c ph©n m«n TiÕng ViÖt víi nhau, gi÷a líp d­íi víi líp trªn.
5. Sö dông phèi hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p nh»m khuyÕn khÝch häc sinh béc lé trÝ tuÖ vµ c¶m xóc cña m×nh trong c¸c ng«n b¶n mµ c¸c em t¹o lËp:
+ Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ng«n ng÷: Trªn c¬ së c¸c v¨n b¶n mÉu, häc sinh khai th¸c, nhËn biÕt kÕt cÊu bµi v¨n, tr×nh tù miªu t¶.
+ Ph­¬ng ph¸p trùc quan: Häc sinh ph¶i ®­îc quan s¸t ®èi t­îng miªu t¶. C¸c em cã thÓ quan s¸t ®èi t­îng t¶ trªn thùc tÕ ë líp hoÆc ë nhµ, quan s¸t qua phim ¶nh. VËn dông c«ng nghÖ th«ng tin trong d¹y häc, t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh quan s¸t nh÷ng ®èi t­îng miªu t¶ kh«ng cã ë ®Þa ph­¬ng ®Ó më réng hiÓu biÕt cho c¸c em. 
+ Ph­¬ng ph¸p rÌn luyÖn theo mÉu: Dùa vµo v¨n b¶n mÉu, häc sinh t¹o lËp c¸c v¨n b¶n míi theo nÐt riªng cña c¸c em.
+ Ph­¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp: T¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ®èi t­îng häc sinh ®­îc tr×nh bµy s¶n phÈm cña m×nh, ®­îc tranh luËn ®Ó t×m ra c¸i míi.
 Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖm nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ viÕt v¨n miªu t¶ cgho häc sinh líp 5 .t«i rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp cña c¸c ®ång nghiÖp ®Ó bµi viÕt cña t«i ®­îc hoµn thiÖn h¬n 
Xin Ch©n thµnh c¶m ¬n !
KSKKN ®­îc xÕp lo¹i ......... ThÞ TrÊn , Ngµy 20 th¸ng 03n¨m 2012
 Ng­êi viÕt
T/M Ban H§KH nhµ tr­êng 
 L· ThÞ Nguyªn

File đính kèm:

  • docSKKn_van_lop_5.doc
Sáng Kiến Liên Quan