Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường Tiểu học Khương Đình
Sự phát triển như vũ bão của ngành khoa học và công nghệ đã đem lại những thành tựu to lớn trong mọi hoạt động của con người. Vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục đào tạo được Đảng và Nhà nước rất coi trọng, coi yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học có sự hỗ trợ của các phương tiện kĩ thuật hiện đại là điều hết sức cần thiết. "Đối với ngành giáo dục và đào tạo, công nghệ thông tin có tác động mạnh mẽ, làm thay đổi phương pháp, phương thức dạy học. Công nghệ thông tin là phương tiện để tiến tới một xã hội học tập" (Chỉ thị 29/2001/CT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT).
Thực tế việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy ở trường tiểu học đã đem lại hiệu quả cao cho mỗi tiết dạy: tiết học diễn ra nhẹ nhàng, khoa học, gây hứng thú cho các em học sinh, có thể tương tác giữa giáo viên và học sinh từ đó giúp giáo viên điều chỉnh cách dạy cũng như cách học của học sinh.
Thực tế trong nhiều năm qua, trường Tiểu học Khương Đình đã triển khai ứng dụng CNTT trong giảng dạy. Tuy nhiên, việc ứng dụng này còn chưa được áp dụng thường xuyên và đại trà. Chính vì vậy, hiệu quả mà ứng dụng CNTT đem lại chưa cao.
Hoà nhập với xu thế chung của thời đại, nhằm thúc đẩy tiến trình đổi mới nhà trường theo hướng hội nhập, là một trường chuẩn quốc gia đã nhiều năm thuộc quận Thanh Xuân, trường Tiểu học Khướng Đình với đội ngũ giáo viên dưới 45 tuổi chiếm tới 90% đã được đào tạo qua các lớp bồi dưỡng tin học của trường sư phạm, của quận cũng như của trường tổ chức. Phát huy những mặt tích cực, hạn chế những mặt còn yếu trong những năm học trước, là một Hiệu phó phụ trách hoạt động dạy và học, tôi đã chỉ đạo đội ngũ GV trong trường tích cực ứng dụng CNTT vào công tác giảng dạy một cách thường xuyên và có hiệu quả nhằm đổi mới phương pháp dạy học, thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ năm học 2021-2022 đã đề ra.
ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Chúng ta đang sống trong thời đại của hai cuộc cách mạng: Cách mạng của khoa học kĩ thuật và cách mạng xã hội. Hai cuộc cách mạng này đều đã và đang phát triển với nhịp độ nhanh chưa từng thấy trong lịch sử, nó thúc đẩy sự phát triển của nhiều lĩnh vực và mở ra triển vọng lớn lao khi loài người bước vào thế kỉ XXI. Sự phát triển như vũ bão của ngành khoa học và công nghệ đã đem lại những thành tựu to lớn trong mọi hoạt động của con người. Vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục đào tạo được Đảng và Nhà nước rất coi trọng, coi yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học có sự hỗ trợ của các phương tiện kĩ thuật hiện đại là điều hết sức cần thiết. "Đối với ngành giáo dục và đào tạo, công nghệ thông tin có tác động mạnh mẽ, làm thay đổi phương pháp, phương thức dạy học. Công nghệ thông tin là phương tiện để tiến tới một xã hội học tập" (Chỉ thị 29/2001/CT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT). Thực tế việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy ở trường tiểu học đã đem lại hiệu quả cao cho mỗi tiết dạy: tiết học diễn ra nhẹ nhàng, khoa học, gây hứng thú cho các em học sinh, có thể tương tác giữa giáo viên và học sinh từ đó giúp giáo viên điều chỉnh cách dạy cũng như cách học của học sinh. Thực tế trong nhiều năm qua, trường Tiểu học Khương Đình đã triển khai ứng dụng CNTT trong giảng dạy. Tuy nhiên, việc ứng dụng này còn chưa được áp dụng thường xuyên và đại trà. Chính vì vậy, hiệu quả mà ứng dụng CNTT đem lại chưa cao. Hoà nhập với xu thế chung của thời đại, nhằm thúc đẩy tiến trình đổi mới nhà trường theo hướng hội nhập, là một trường chuẩn quốc gia đã nhiều năm thuộc quận Thanh Xuân, trường Tiểu học Khướng Đình với đội ngũ giáo viên dưới 45 tuổi chiếm tới 90% đã được đào tạo qua các lớp bồi dưỡng tin học của trường sư phạm, của quận cũng như của trường tổ chức. Phát huy những mặt tích cực, hạn chế những mặt còn yếu trong những năm học trước, là một Hiệu phó phụ trách hoạt động dạy và học, tôi đã chỉ đạo đội ngũ GV trong trường tích 3 GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận của việc chỉ đạo hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở Tiểu học 1.1. Căn cứ nghiên cứu của đề tài Quyết định số 131/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Đề án "Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030" Thông tư số 9/2021/TT-BGDĐT ngày 30/03/2021 của Bộ GD&ĐT về việc Quy định về quản lý và tổ chức dạy học trực tuyến trong cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục thường xuyên Công văn số 4096/BGDĐT-CNTT ngày 20/9/2021 của Bộ GD&ĐT về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ ứng dụng CNTT và thống kê giáo dục năm học 2021 – 2022 Quyết định số 3439/QĐ-BGDĐT ngày 18/10/2021 của Bộ GD&ĐT về việc phê duyệt Đề án " Triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách hỗ trợ dạy học trực tuyến, dạy học trên truyền hình trong ngành Giáo dục, năm học 2021-2022" Quyết định số 2915/QĐ-BGDĐ ngày 17/9/2021 của Bộ GD&ĐT về việc ban hành Thể lệ cuộc thi Thiết kế bài giảng điện tử Quyết định số 3439/QĐ-BGDĐT ngày 18/10/2021 của Bộ GD&ĐT về việc phê duyệt Đề án " Triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách hỗ trợ dạy học trực tuyến, dạy học trên truyền hình trong ngành Giáo dục, năm học 2021-2022" Hướng dẫn số 5807/BGDĐT-CNTT ngày 21/12/2018 của Bộ GD&ĐT về việc triển khai mô hình ứng dụng CNTT trong trường phổ thông Các nghị quyết trên đã cho thấy nhận thức đúng đắn của Đảng, Nhà nước và ngành GD&ĐT nước ta về vai trò của CNTT đồng thời thể hiện rõ quyết tâm thúc đẩy hoạt động ứng dụng CNTT trong sự nghiệp giáo dục nói riêng và công cuộc xây dựng đất nước nói chung. 5 CNTT để nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học và giáo dục là một xu hướng tất yếu của giáo dục hiện đại. Ứng dụng CNTT trong giảng dạy và học tập không chỉ được hiểu theo nghĩa đơn giản là dùng máy tính vào các công việc như biên soạn rồi trình chiếu bài giảng điện tử ở trên lớp. Ứng dụng CNTT phải được hiểu là một giải pháp trong mọi hoạt động liên quan đến đào tạo, liên quan đến hoạt động nghiên cứu, soạn giảng, đánh giá, chia sẻ kinh nghiệm và tài nguyên học tập. Đặc biệt là hình thức đào tạo trực tuyến “ E-learning”. E-learning có tính tương tác cao, tạo điều kiện cho người học trao đổi thông tin dễ dàng hơn, hoạt động dạy và học được diễn ra mọi lúc, mọi nơi. Ở bất cứ nơi đâu, có thể cả khi không có mặt tại trường, học sinh vẫn có thể nghe thày cô giảng, vẫn được giao bài và được hướng dẫn làm bài tập, vẫn có thể nộp bài và trình bày ý kiến của mình. Thực tế cho thấy, CNTT được ứng dụng vào trường học giúp cho các thầy cô giáo nâng cao chất lượng giảng dạy, giúp các em học sinh tiếp cận và sử dụng máy tính như một công cụ học tập nhằm nâng cao chất lượng học tập và rèn cho các em một số phẩm chất cần thiết của người lao động trong thời kỳ hiện đại hóa. 1.2.3. Quản lý việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở tiểu học Quản lý việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học được hiểu là việc chỉ đạo , điều hành của chủ thể quản lí đến hoạt động dạy học có ứng dụng CNTT của giáo viên. Quản lí việc ứng dụng CNTT trong dạy học bao gồm: + Quản lí việc sử dụng CNTT trong việc giảng dạy môn tin học cho cán bộ, giáo viên và học sinh. + Quản lí việc sử dụng CNTT làm công cụ hỗ trợ việc dạy và học các môn học Việc ứng dụng CNTT trong dạy học phải tuân thủ theo 4 mức độ: + Mức 1: Sử dụng CNTT để trợ giúp GV trong một số thao tác nghề nghiệp như soạn giáo án, in ấn tài liệu, sưu tầm tài liệunhưng chưa sử dụng CNTT trong tổ chức dạy học các tiết học cụ thể của môn học. 7 có 01 đồng chí cán bộ có trình độ thạc sĩ, 01 đồng chí giáo viên có trình độ Thạc sĩ. - 100% giáo viên có trình độ Tin học IC3, Tin học cơ bản đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển công nghệ thông tin. Đó là điều kiện thuận lợi giúp giáo viên dễ dàng sử dụng các phần mềm vào công tác giảng dạy , đặc biệt là dạy học trực tuyến. 2.1.3. Về đào tạo, bồi dưỡng trình độ CNTT cho giáo viên Việc triển khai ứng dụng CNTT vào dạy học phải đòi hỏi có một đội ngũ cán bộ, giáo viên có trình độ, hiểu biết về công nghệ thông tin. Trong những năm gần đây, trường Tiểu học Khương Đình đã quan tâm đến vấn đề bồi dưỡng trình độ tin học cho cán bộ, giáo viên. Nhà trường đã chủ động mở các lớp tập huấn phổ biến kiến thức tin học cho cán bộ, giáo viên. Đến nay, 90% cán bộ, giáo viên nhà trường đã sử dụng thành thạo tin học văn phòng để soạn thảo văn bản, biết khai thác mạng internet để tra cứu thông tin, sử dụng thư điện tử để chia sẻ, trao đổi dữ liệu; 70% giáo viên sử dụng thành thạo phần mềm Power point để thiết kế bài giảng điện tử và các phần mềm dạy học trực tuyến; 30% giáo viên thành thạo thiết kế bài giảng E-learning. Song một vấn đề đặt ra là: CNTT là một ngành liên tục phát triển, thay đổi nhanh chóng cả về công nghệ đến các phần mềm ứng dụng nên nếu không có sự liên tục cập nhật, bồi dưỡng, học tập thường xuyên...tất yếu chúng ta sẽ rơi vào sự lạc hậu. 2.1.4. Về việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy: Thực tế, trong nhiều năm qua, có nhiều hoạt động ứng dụng CNTT trong giảng dạy của trường Tiểu học Khương Đình đã được giáo viên thực hiện và mang lại hiệu quả cao như: tra cứu thông tin phục vụ công tác nghiên cứu nâng cao kiến thức chuyên môn và lấy tư liệu hỗ trợ soạn giảng, sử dụng các phần mềm hỗ trợ soạn giảng để tạo bài giảng điện tử, sử dụng các phần mềm hỗ trợ để làm đề thi, đề kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh... Tuy nhiên, việc ứng dụng CNTT này còn hạn chế, chỉ tập chung ở một số giáo viên vì nhiều lý do: nhận thức về tác dụng lớn lao của việc ứng dụng 9 - Chưa bồi dưỡng nhiều cho giáo viên về các phần mềm ứng dụng cho dạy học. Vậy để CNTT được ứng dụng vào giảng dạy của giáo viên thực sự sâu rộng, có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của ngành là điều trăn trở lớn của BGH nhà trường nói chung, của bản thân tôi nói riêng. Từ những thực trạng việc ứng dụng CNTT trong những năm gần đây mà tôi đã tìm hiểu về trường Tiểu học Khương Đình, tôi đã mạnh dạn áp dụng những giải pháp sau nhằm nâng cao ứng dụng CNTT trong giảng dạy có hiệu quả. 3. Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường tiểu học Khương Đình 3.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho giáo viên về công nghệ thông tin 3.1.1.Mục tiêu của biện pháp - Nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh về vai trò, lợi ích, ý nghĩa của ứng dụng CNTT&TT trong dạy học trực tuyến là một phương pháp học tập và tiếp cận tri thức mới phù hợp với thực tiễn, đáp ứng nhu cầu của người học và nâng cao chất lượng đào tạo. -Tạo sự nhất trí cao của toàn thể cán bộ, giáo viên và học sinh, trên cơ sở đó đẩy mạnh việc triển khai ứng dụng CNTT tới các môn học khác phù hợp với hình thức dạy học này. - Tạo sự hứng thú, chủ động và tích cực ở mỗi học sinh khi tham gia học, trên cơ sở đó đẩy mạnh nội dung học tập và lôi cuốn học sinh. 3.1.2.Nội dung của biện pháp -Nhận thức có vai trò quan trọng trong việc chỉ đạo hoạt động. Nhận thức là tiền đề, cơ sở của hành động, nhận thức đúng thì hành động mới đúng. Tôi chọn lựa và đề xuất biện pháp “Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, học sinh về hoạt động dạy học trực tuyến” xem như là biện pháp có vị trí quan trọng hàng đầu và mang tính quyết định cho việc ứng dụng CNTT của trường Tiểu học Khương Đình. Giáo viên, học sinh tham gia hoạt động này cần phải quan tâm, hiểu rõ vai trò của CNTT&TT trong việc đổi mới phương pháp QLGD, đổi mới
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_chi_dao_hoat_dong_ung.doc