Đề tài Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh
A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Tiếng Việt ở bậc Tiểu học là một môn học có nhiệm vụ hình thành và phát triển cho học sinh các kỹ năng nghe, đọc, nói, viết để học tập và giao tiếp, góp phần rèn luyện các thao tác tư duy. Ngoài việc được cung cấp các kiến thức ban đầu về Tiếng Việt, thông qua môn học này, các em còn được bồi dưỡng tình yêu với tiếng mẹ đẻ, hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách.
Trong chương trình Tiểu học, Tiếng việt được chia thành nhiều phân môn, mỗi phân môn có nhiệm vụ rèn cho HS những kĩ năng nhất định. Đặc biệt, Tập làm văn là phân môn có tính tổng hợp cao nhất, nó giúp học sinh rèn luyện năng lực trình bày trình bày ở dạng văn bản với nhiều thể loại khác nhau, tích lũy vốn sống, hướng các em tới đỉnh cao của chân, thiện, mĩ.
Đối với học sinh lớp 5, các em bắt đầu được tiếp cận với kiểu văn tả cảnh nên còn nhiều lúng túng. Việc hướng dẫn các em học tốt văn tả cảnh tức là giúp các em tháo gỡ những vướng mắc, xóa đi mặc cảm ngại học văn, góp phần nâng cao chất lượng học tập đối với môn Tiếng Việt trong trường Tiểu học. Mặt khác còn bồi dưỡng cho các em tình yêu thiên nhiên,cao hơn nữa là bồi dưỡng tình yêu quê hương đất nước thông qua tình yêu đối với những cảnh vật thân thuộc quanh mình.
Đó chính là lý do mà tôi lựa chọn đề tài “ Giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh”.
tưới mát cho xóm làng, cho bãi mía nương ngô.Chẳng biết sông bắt nguồn từ đâu, chỉ biết lòng sông đầy ăm ắp nước , hiền hòa trôi mãi rồi hợp lại ở bến Tam Soa.. - Những ý cốt yếu nhất của một dàn bài văn tả cảnh còn có cụ thể những cảnh nào? ( nếu là cảnh tổng hợp thì cảnh sẽ chia thành nhiều cảnh đơn, trong đó cảnh đơn nào là nổi bật nhất? nếu là tả cảnh đơn thì trong cảnh đơn có điểm nổi bật gì? Như thế nào?) Muốn như vậy, người viết phải quan sát và dẫn ra được hình ảnh cụ thể, tiêu biểu. Nhưng phần lớn học sinh thường sa vào gặp đâu nói đó và không hề xác định được mình đưa ra những cảnh đó nhằm mục đích làm nổi lên diện mạo gì của cảnh, có làm nổi bật được chủ đề mà mình đã xác định ở đầu bài yêu cầu không? Để khắc phục tình trạng này, tôi đã chú trọng rèn luyện cho học sinh kỹ năng xác định, lựa chọn những đặc điểm tiêu biểu của cảnh sẽ tả. Ví dụ: Cảnh khu vườn buổi sáng mùa thu sẽ có những gì? Đầu tiên, tôi giúp các em xác định: đó là một khu vườn tươi tốt, đầy hoa thơm trái ngọt, rất thanh bình, đậm chất thôn quê, dân dã mà mang được vẻ đẹp trù phú của chốn quê hương yêu dấu. Đặc biệt cảnh phải mang được dáng dấp của thời gian, không gian mà đề quy định ( có đặc trưng của mùa thu). Trong khu vườn đó nổi bật nhất là cây gì? Đặc điểm cây đó như thế nào? Nó có tác dụng như thế nào trong tổng quan của khu vườn? Sau đó, giáo viên hướng cho học sinh tái hiện từng hình ảnh của khu vườn theo trí tưởng tượng nhưng phải sát với hiện thực. Ví dụ: Trước sân nhà, giàn thiên lý dây leo vấn vít khéo léo khoe những chùm hoa xinh xắn như muôn ngàn ngôi sao xanh. Cạnh bể nước có cây cau đang trổ hoa. Tàu là già dang rộng, đọt lá non cao vút, bên nách lá, lấp ló buồng hoa mứi nở.Hoa cau trắng rơi lộp độp trên nền sân gạch. Những đọt mồng tơi quăn mình vắt trên bờ dậu. Bụi chuối với buồng quả nặng đã ngả màu trứng cuốc. Hàng bưởi với những trái chín vàng ong lúc lỉu, đu đưa. Cảnh nổi bật nhất trong khu vườn là vạt cải đã trổ ngồng. Những bông hoa cải củ trăng trắng tim tím trộn lẫn sắc vàng tươi như màu nắng của đám hoa cải sen gọi đàm bướm rập rờn trông xa như những đốm nắng lung linh. Với cách làm như trên, tôi đã cho học sinh luyện tập tìm đặc điểm của nhiều cảnh khác nhau với những thời gian và không gian đa dạng. Các em được luyện tập dưới hình thức “ Ai tìm được nhiều đặc điểm nhất ”. Giáo viên hệ thống và giúp các em lựa chọn những đặc điểm tiêu biểu nhất trong mỗi cảnh. Điều đó giúp học sinh tìm được hứng thú làm văn tả cảnh khi mình có thể tự phát hiện ra nhiều điều thú vị trong thiên nhiên. Dần dần, các em sẽ có được kỹ năng tìm và lựa chọn ý mà không cần sự giúp đỡ nhiều của cô giáo. 3.4. Rèn kỹ năng diễn đạt cho học sinh trong bài văn tả cảnh. Tìm được các đặc điểm tiêu biểu của cảnh định tả vẫn chưa phải là tả cảnh tốt. Vấn đề là học sinh phải dựng lại được cảnh một cách sống động, chân thực và có tính nghệ thuật. Vậy những đặc điểm vừa tìm được ở trên sẽ được diễn đạt như thế nào? Đó là một điều cần được quan tâm. Thực tế là qua chấm các bài tả cảnh của các em còn thật đáng buồn bởi vốn từ còn nghèo, có kết quả quan sát rồi chuyển thành câu văn, bài văn đầy vụng về, rời rạc, thiếu liên kết, dùng từ sai nghĩa.Như vậy, để bài làm văn cảu học sinh diễn đạt trong sáng, có sức hấp dẫn, không có con đường nào khác là phải tăng cường luyện tập , trau dồi vốn ngôn từ nghệ thuật cho các em. Ta biết rằng,thế giới âm thanh, hình tượng và màu sắc tạo cho bài văn miêu tả của các em thật hơn, sống động hơn, góp phần không nhỏ cho vẻ đẹp của bài văn. Các biện pháp tu từ như nhân hóa, so sánh cũng là thế mạnh đặc trưng, là phương tiện miêu tả hữu hiệu. So sánh là biện pháp nghệ thuật tạo hình, khiến cho sự vật được so sánh cụ thể hơn, hấp dẫn và lôi cuốn người đọc. Sử dụng so sánh trong bài văn còn là cách thức làm đẹp ngôn từ. trong tả cảnh cần có nhiều hình ảnh so sánh. Chẳng hạn: Mặt hồ phẳng lặng như một tấm gương lớn soi rõ bầu trời xanh. Dòng sông như một chiếc khăn voan mỏng mà nàng tiên nào đó đánh rơi trên cánh đồng. Quê hương vào thu như một bức tranh với những sắc màu tươi sáng. Nhân hóa cũng là một biện pháp miêu tả sinh động, hấp dẫn, lý thú các sự vật, hiện tượng, làm cho những đối tượng này không phải là người nhưng lại mang dấu hiệu, thuộc tính của người. Nhân hóa là con đường thú vị nhất, ngắn nhất đưa những vấn đề trừu tượng đến với nhận thức của con người. Khi sử dụng nhân hóa, người viết được thả sức vùng vẫy, lựa chọn ngôn từ để làm tăng sự uyển chuyển , mềm mại khi diễn đạt. Chẳng hạn: Dòng sông chảy vòng quanh làng, ta liên tưởng đến điều gì? Như vòng tay của người mẹ hiền ôm ấp lấy đứa con yêu. Gió thổi khiến lá cây va vào nhau xào xạc có thể liên tưởng đến hàng cây đang bá vai nhau thì thầm trò chuyện. Hình ảnh trăng nhô ra khỏi đám mây, chiếu sáng có thể liên tưởng chị Hắng vén mây, âu yếm nhìn đàn em nhỏ đang chơi đùa dọc con đường nhỏ. Ngoài ra,tôi còn bồi dưỡng khả năng sử dụng các từ ngữ gợi tả, gợi cảm, các biện pháp tu từ bằng hệ thống bài tập bổ trợ thông qua các phân môn khác hoặc các tiết tự học. Một số dạng bài tập như: Tìm các từ gợi tả + Tiếng gió: vi vu, lao xao, rì rào, xào xạc + Tiếng mưa: lộp độp, tí tách, boong boong, rào rào + Âm thanh trong cuộc sống : lợn eng éc, ụt ịt, chim hót véo von, chim kêu lích rích, tiếng còi xe bim bim, bíp bíp, tiếng dế kêu rỉ rả, rích rích + Hình ảnh: sâu hun hút, xanh ngăn ngắt, rộng thênh thênh, + Chỉ màu: đỏ ối, vàng hoe, xanh lè, trong vắt + Chỉ mùi: thơm thoang thoảng, hăng hắc, nồng nàn, nồng nồng, ngan ngát Sau khi các em đã tìm được từ, tôi tiến hành giúp các em lựa chọn từ phù hợp Ví dụ : Hoa cau chúng ta chọn mùi hương như thế nào? ( hăng hắc) Âm thanh giọt mưa rơi khi đã tạnh miêu tả như thế nào? ( tí tách) . Chuyển các câu kể thành câu văn có sử dụng các biện pháp so sánh hoặc nhân hóa: - Chim hót trên cành. - Cây đa cổ thụ đứng đầu làng. - Vào đêm trăng sáng, dòng sông rất đẹp. - Trong mưa, cây ớt rạp xuống đất. HS có thể viết thành: - Đàn chim đang hát vang bài hát ca ngợi thiên nhiên tươi đẹp. Hay: Đàn chim đang tấu lên bản nhạc ngợi ca cuộc sống tự do. - Cây đa đứng đó từ bao đời như một người vệ sĩ khổng lồ bảo vệ cho bình yên của thôn xóm. - Mặt nước tĩnh lặng. Sông giờ đây như một chiếc khăn kim tuyến được đính muôn vàn vì sao lấp lánh. - Mưa mỗi lúc một to hơn. Cây ớt nhỏ dường như không chống chọi nổi cơn thịnh nộ của trời chới với ngã rạp xuống đất. 3.5.Chấm bài kỹ, phân loại lỗi, dự kiến phương án khắc phục: Tuy chấm bài không nằm trong quá trình lên lớp 40 phút trả bài, nhưng nó lại là yếu tố quan trọng làm cơ sở cho giờ trả bài. Giờ trả bài có thành công hay không ? Học sinh có thấy được đúng sai trong bài làm của em đó hay không ?.... đều được bắt đầu bằng việc chấm. Đó chính là phần chuẩn bị của giáo viên. Song song với việc chấm bài kỹ là sổ chấm bài. Sổ chấm bài có tác dụng thống kê các loại lỗi để tìm ra lỗi phổ biến, ghi chép những sai, đúng cụ thể của từng học sinh làm tư liệu để phục vụ cho việc nhận xét và hướng dẫn chữa lỗi.. Nhưng trước hết muốn ghi chép đúng thì giáo viên phải chấm kỹ, bám sát yêu cầu mà chuẩn kiến thức và kĩ năng đã đề ra, đưa ra một biểu điểm để đảm bảo tính khoa học , khách quan, vô tư. Từ đó thấy được ưu và nhược điểm của bài viết. Đồng thời sổ này giúp giáo viên so sánh đối chiếu những bài sau so với những bài trước xem sự dứt điểm của từng loại lỗi đã làm được chưa ? Làm đến đâu ? Sự tiến bộ của các em đạt đến mức độ nào? Số được trình bày theo bảng sau: Loại sai Tên học sinh Dẫn chứng Hướng chữa 1.Bố cục 2. Lạc đề 3.Chính tả, dùng từ 4.Diễn đạt 5.Câu Cuối bảng giáo viên ghi rõ cần dứt điểm loại lỗi nào trong bài viết, kế tiếp việc này được nêu ở giờ trả bài phần củng cố, học sinh sẽ thấy được để ở giờ sau phấn đấu đạt kết quả tốt hơn. Như vậy việc làm từng bước ấy rõ ràng không bị miên man kéo dài. 3.6. Thực hiện tốt tiết Tập làm văn trả bài: Muốn nâng cao chất lượng cho học sinh môn Tập làm văn nói chung và tả cảnh nói riêng, giáo viên phải đặc biệt chú ý trong tiết tập làm văn trả bài. Điều tôi đi sâu nhất đó chính là bước "sửa lỗi sai cần thiết " trong quá trình lên lớp như sau: Thông thường bước này giáo viên thường làm qua loa vì thời gian, vì trọng tâm không xác định, vì một số giáo viên ngại khó khăn... Nhưng nếu có sự bố trí lôgic và khoa học trong thiết kế mà phần này chúng ta vẫn thấy có thể làm chủ được thời gian. Về phương pháp, có thể nêu ra phương pháp chung nhất cho phần này mang tính tổng quát là" Thầy chủ đạo, trò chủ động " và cùng với nó sự vận dụng linh hoạt, hỏi, phát hiện, gợi tìm, gợi mở, tổng hợp, đánh giá. Tôi tổ chức cho học sinh học tiết trả bài theo tuần tự: * Giáo viên nhận xét, đánh giá bài làm của học sinh, các ưu, nhược điểm của bài làm. * Hướng dẫn học sinh chữa lỗi: Theo tôi, đây là bước quan trọng. Học sinh tự tìm ra lỗi của mình, biết cách sửa hoặc sửa được cho bạn tức là các em đã được củng cố thêm về kỹ năng viết. Vì vậy, việc đầu tiên của khâu này là tôi cho HS: - Tự tìm lỗi sai trong bài của mình Nghĩa là tôi không nên nêu ra cái sai cụ thể trên bảng, làm như vậy học sinh bị thụ động mặc dù cái sai đó tôi đã nắm được chắc và ghi trong sổ chấm trả, nhận xét về bài làm rồi. Về vấn đề này tôi đã gợi mở làm cho học sinh phải động não bằng cách như sau: - Gọi học sinh (học sinh này bài văn có câu sai, lỗi sai tôi đã ghi trong bài) và yêu cầu em đọc cho đoạn văn sai của em mà cô đã gạch trong vở. Tôi có thể phát vấn em: + Em có nhận xét gì về câu (đoạn) văn em vừa đọc + Em định trình bày ý gì? Nội dung gì? Nội dung ấy đã toát lên chưa? + Theo em phải sửa lại như thế nào? - Nếu học sinh đó vẫn chưa làm được thì tôi tiếp tục hỏi học sinh khác. Như vậy kết hợp hỏi, gợi tìm với giáo cụ trực quan (ghi bảng) nó tác động vào tư duy của các em, bắt buộc tư duy phải hoạt động. Làm việc như vậy các em sẽ nhớ rất lâu. Các em thấy cách viết ấy là sai, và phải biết sửa lại như thế nào. * Chữa lỗi về bố cục: Trước tiên tôi hỏi về bố cục thông thường của một bài văn, sau đó cho học sinh đối chiếu với bài của mình xem đã đủ về bố cục chưa? Nếu chưa đủ thì còn thiếu phần nào? Em cần sửa ra sao? Giáo viên hướng dẫn học sinh chữa lỗi về mở bài, kết bài (Theo cách đã học), về thân bài(sắp xếp ý theo trình tự đã học một cách hợp lí . Sau đó, tôi tổ chức cho các em tiến hành sửa lỗi cá nhân và trao đổi bài cho nhau để cùng kiểm tra trao đổi kinh nghiệm. Ngoài ra,ở phần này học sinh thường không biết tách giữa mở bài với thân bài hoặc giữa thân bài với kết bài. Vì vậy khi sửa lỗi về bố cục, tôi gợi học sinh nhớ lại dàn ý của bài.Từ đó học sinh sẽ tách được đoạn văn viết lẫn hoặc viết được đoạn văn còn thiếu trong bài văn. * Chữa lỗi về cách dùng từ Ví dụ: Dòng sông trải ra trước mắt em rộng mênh mông. + Em có nhận xét gì về cách dùng từ ở câu trên? - Nếu học sinh vẫn chưa nhận ra, tôi tiếp tục gợi ý: + Em nhớ lại xem, dòng sông có đặc điểm gì về hình dạng? ( HS có thể nhớ lại: dòng sông dài, chảy quanh co..) + Vậy các từ gợi tả trong câu có chỗ nào chưa hợp lý? ( HS sẽ nhận ra đó là cách dùng từ mênh mông, từ trải không phù hợp cho miêu tả dòng sông. Từ mênh mông gợi cảm giác về độ rộng không giới hạn; Trải là mở rộng bề mặt về 4 phía. Nhưng dòng sông có giới hạn là đôi bờ và nó kéo dài, vì vậy hai từ này dùng chưa đúng) + Vậy ta có thể diễn đạt lại câu như thế nào? Chẳng hạn: Khúc sông chảy qua làng em rộng lắm! Đứng bên này nhìn sang chẳng thấy bờ bên kia. * Chữa lỗi về câu về đoạn văn về diễn đạt Các lỗi về câu thường gặp ở tiểu học là câu thiếu chủ ngữ hoặc vị ngữ, câu chỉ có thành phần phụ chỉ địa điểm hoặc thời gian, nguyên nhân, kết quả... Thiếu thành phần chính (tức là cả cụm chủ vị ), nêu ý chưa chọn vẹn , câu có nhiều từ ngữ thừa, rườm rà, lủng củng. Cách chữa: giáo viên kẻ bảng thành ba cột. CÂU SAI LỖI NGỮ PHÁP CÂU Đà ĐƯỢC SỬA THÀNH CÂU ĐÚNG Ví dụ: Đứng trước cảnh đẹp nên thơ của dòng sông La. Em càng thấy yêu quý quê hương mình tha thiết. - Em có nhận xét gì về hai câu văn trên? ( Về cách dùng từ, đặt câu? ) ( Câu sai ngữ pháp: Đứng trước cảnh đẹp nên thơ của dòng sông La chỉ mới là một nhóm từ ngữ.) - Em có thể sửa lại thế nào? ( Thay vì điền dấu chấm ở sau từ sông La, em điền dấu phẩy để tạo ra trạng ngữ) * Giáo viên có thể thay đổi hình thức sửa bằng cách cho hai em đổi vở cho nhau để tìm ra lỗi sai kết hợp cùng giáo viên để tìm ra cách sửa sai. - Với hình thức này, tôi cho học sinh tạo thành nhóm đôi theo năng lực (giỏi, khá, trung bình) hoặc Đôi bạn cùng tiến. Các em đổi vở, đọc bài của bạn, phát hiện lỗi, nêu lỗi và hướng sửa, trao đổi xem bạn có đồng ý với cách sửa như vậy không , ngoài ra còn có thể phát hiện thêm một số lỗi giáo viên bỏ sót. Sau đó cùng trao đổi, kiểm tra, chia sẻ kinh nghiệm làm bài và chữa lỗi với bạn. * Có thể cho các em thảo luận trong nhóm để tìm ra cách sửa sai. - Với cách làm này tôi thường chia nhóm theo năng lực, sở trường của học sinh rồi giao việc: + Nhóm học sinh trung bình: Tìm lỗi chính tả của các bạn trong nhóm rồi thảo luận, tìm cách sửa. + Nhóm học sinh khá: Tìm từ dùng sai, câu lủng củng...rồi tìm cách sửa. + Nhóm học sinh giỏi, có năng khiếu với yêu cầu cao hơn: Tìm câu hay trong bài của bạn, thêm hình ảnh so sánh hoặc nhân hóa để câu văn được sinh động hơn, hoặc chuyển mở bài trực tiếp thành gián tiếp, kết bài không mở rộng thành kết bài mở rộng...Sau đó đọc lại bài đã sửa và đọc mẫu cho cả lớp tham khảo. Tóm lại: Hệ thống câu hỏi dành cho phần này là làm cho học sinh chỉ ra được. - Câu sai ở đâu? - Lý do sai? - Nêu cách sửa. Và đặc biệt với phần chữa lỗi bao giờ tôi cũng đảm bảo chữa từ lỗi dễ, lỗi đơn giản đến những lỗi khó, phức tạp. Ví dụ: Trong một giờ trả bài tôi đi từ việc hướng dẫn nhận xét, chữa lỗi về: - Bố cục. - Chính tả - Cách dùng từ - Câu, về đoạn văn, cách diễn đạt nội dung. Về cách diễn đạt, nó là một loại lỗi bao quát nhiều vấn đề. Cho nên cần xắp xếp nó ở bài tập thứ tư trở đi nó thuộc câu, đoạn, lỗi khó. Đôi khi chỗ này phải kết hợp với phương pháp diễn dịch , giảng giải để làm sáng tỏ vấn đề cho học sinh. * Song song với việc chữa lỗi và đọc cho học sinh nghe những câu văn hay, đoạn văn hay để giúp các em học tập. Đồng thời người giáo viên còn phải hướng dẫn các em biết cách lựa chọn chi tiết diễn đạt bằng câu văn có hình ảnh và sử dụng một số biện pháp tu từ đã học để giúp các em những bài viết cô đọng, giàu hình ảnh. 4. Kết quả thực hiện: Sau ba năm học và một học kì thực hiện các hình thức tổ chức dạy học như trên ở buổi học chính khóa , chương trình tăng buổi đại trà và buổi học tách đối tượng,tôi thấy đã đem lại những hiệu quả nhất định. Với phương pháp dạy học làm văn tả cảnh mà tôi đã thực hiện tạo được cho các em thói quen tích cực , chủ động khám phá trong học tập đồng thời có được một phương pháp học tập phân môn Tập làm văn nói chung và phần tả cảnh nói riêng. Ngoài việc biết làm một bài văn,các em còn đực tự do thể hiện cái tôi của mình, được tự do bộc bạch cái riêng của bản thân một cách trọn vẹn, tự tin không phụ thuộc vào các bài mẫu. Các bài văn của các em đã bộc lộ được nét riêng, không phải là các sản phẩm mang tính hàng loạt. Thực sự các em đã không còn ác cảm với Tập làm văn nữa và các buổi học tách đối tượng, bồi dưỡng năng khiếu không còn trở nên quá nặng nề. Khả năng viết văn của các em được nâng lên rõ rệt thể hiện qua các bài hùng biện, các bài báo tường với nội dung ngộ nghĩnh, thuyết phục. Qua chấm bài kiểm tra viết thường xuyên cũng như qua các bài thi định kì , tôi thấy bài làm của các em có những ưu điểm sau: Bài làm trình bày rõ bố cục, phân đoạn rõ ràng, kết cấu trong bài, trong đoạn khá chặt chẽ, diễn đạt rành mạch, cân đối. Bài làm có trọng tâm, nhiều bài văn giàu hình ảnh, thể hiện được những cảm nhận khá tinh tế.Một số học sinh trước đây còn yếu văn thì đã biết các làm bài, đủ ý, bước đầu biết sử dụng các biện pháp nghệ thuật trong khi viết. Các em đã biết sử dụng từ ngữ gợi tả, gợi cảm, biết bộc lộ tình cảm trong khi tả, các em yêu vẻ đẹp của thiên nhiên, nhờ vậy khi viết tình cảm cũng rất tự nhiên. Trong thực tế giảng dạy , lớp tôi chủ nhiêm luôn là lớp có chất lượng viết văn dẫn đầu trong toàn khối. Kèm theo đó là các em rất chủ động, sáng tạo trong giao tiếp, trong tham gia hoạt động tập thể. Các em tôi đã từng chủ nhiêm đã phát huy tốt lên các lớp trên, đậu vào khối chuyên văn, đạt giải cao trong các kì thi HS giỏi Quốc gia. Trong năm học 2012 - 2013, đội tuyển Văn hay - Chữ đẹp của trường do tôi phụ trách có 6 em dự thi cấp Thành phố thì 6 em đều đạt giải cao được dự thi cấp Tỉnh. Và cả 6 em dự thi cấp Tỉnh cũng đều đạt giải cao. Năm học 2013-2014, đội tuyển Văn hay chữ đẹp do tôi phụ trách 100% em đạt giải trong đó có 4 giải Nhất Thành phố. Cuối năm bàn giao chất lượng, lớp tôi chủ nhiệm có 80% học sinh đạt điểm giỏi môn Tiếng Việt, trong đó có nhiều em đạt điểm 10. Tôi đã mạnh dạn phổ biến, trao đổi kinh nghiệm, để đồng nghiệp áp dụng các biện pháp trên và kết quả, năm học 2014-2015 lớp 5A có sự tiến bộ rõ rệt về kỹ năng làm văn tả cảnh. Nhiều đồng nghiệp đã có cái nhìn đúng đắn hơn đối với tác dụng tổng hợp của cách thức tổ chức dạy học, khai thác tốt tính tích hợp của các môn học. Giáo viên cũng không quá ngại khi dạy Tập làm văn cho học sinh, sáng tạo hơn trong cách thức tổ chức dạy học.Chúng tôi đã phổ biến, nhân rộng trên các lớp học khác , nhờ vậy, chất lượng viết văn nói chung đang từng bước được cải thiện trên khối học sinh lớp 5. PHẦN KẾT LUẬN Bài học kinh nghiệm: Mçi gi¸o viªn ®Òu cã mét ph¬ng ph¸p vµ c¸ch tæ chøc d¹y häc kh¸c nhau, song qua thời gian nghiên cứu và áp dụng đề tài này vào giảng dạy, tôi nhận thấy các biện pháp dạy học này có những ưu điểm sau: - Học sinh học tập chủ động, sáng tạo, không rập khuôn, máy móc. - Nhờ vậy, các em nắm vững cách làm bài,bố cục hợp lý, bài làm có trọng tâm. - Các em không còn sợ văn, có hứng thú học văn , cách dùng từ đặt câu chính xác, phong phú, giảu hình ảnh. - Các tiết học không nhàm chán, căng thẳng. - Bồi dưỡng được cho các em tâm hồn văn học, chủ động sáng tạo trong giao tiếp. - Giáo viên hết sức chủ động, không còn lúng túng khi đứng trước các lỗi của học sinh trong quá trình học văn tả cảnh. 2. Một số đề xuất, kiến nghị: * Về phía giáo viên: - Cũng như các môn học khác, để đạt kết quả cao trong việc dạy Tập làm văn nói chung và tả cảnh nói riêng, giáo viên trước tiên phải là người yêu nghề, yêu văn, nắm chắc phương pháp dạy bộ môn Tiếng Việt nói chung và Tập làm văn nói riêng. - Giáo viên phải thực sự kiên trì, mẫu mực trong cách dùng từ, kiên trì trong việc kiểm tra đánh giá, chỉnh sửa các phần luyện viết kỹ năng cũng như bài viết của các em. Mặt khác, giáo viên phải có sự sưu tầm, tích lũy tư liệu tham khảo, hướng dẫn các em vận dụng sáng tạo các tư liệu đó biến thành của riêng mình. * Về phía học sinh: - Phải nhiệt tình, tự giác trau dồi vốn ngôn từ nghệ thuật. - Phải biết quan sát, tích lũy vốn cho chính mình một cách tích cực. - Phải say mê, kiên trì trong quá trình luyeenjkyx năng viết văn. * Về phía phụ huynh: - Cần có cái nhìn đúng đắn về môn học. - Động viên, khích lệ con cái trong quá trình học văn. - Tạo thói quen nói có chọn lọc từ chính gia đình bởi văn hóa gia đình góp phần không nhỏ trong vốn từ của học sinh. * Về phía nhà trường, ngành: - Cần có các buổi tập huấn, phổ biến kinh nghiệm dạy học văn; - Bổ sung vốn sách văn học cho thư viện, tạo các sân chơi nhằm phát huy vốn văn học cho HS. - N©ng cao vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña tæ chuyªn m«n trong viÖc tæ chøc triÓn khai c¸c ho¹t ®éng chuyªn m«n. Trên đây là một số việc tôi đã làm, đã bước đầu có hiệu quả trong quá trình dạy Tập làm văn tả cảnh lớp 5 . V× tr×nh ®é lý luËn vµ thêi gian giµnh cho nghiªn cøu cã h¹n nªn ®Ò tµi nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. KÝnh mong nhËn ®îc sù quan t©m, ®ãng gãp cña Héi ®ång Khoa häc ®Ó ®Ò tµi nµy ®îc hoµn chØnh h¬n giúp cho việc dạy học Tiếng Việt đạt hiệu quả nhất, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Ngày 30 tháng 3 năm 2015 NGƯỜI VIẾT Hồ Thị Thu Chung
File đính kèm:
- skkn_2015_ban_chinh_thuc_1397.doc