Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp quản lý nhằm phát triển nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở Trường THCS

Phải xây dựng thói quen làm việc có kỷ cương, nề nếp, lương tâm, trách nhiệm. Thông qua bồi dưỡng tư tưởng chính trị cho thầy cô giáo thêm tự hào, gắn bó với nghề, trường để tạo động lực phát triển nhà trường.
Bồi dưỡng lòng nhân ái sư phạm đội ngũ giáo viên là nội dung quan trọng trong công tác bồi dưỡng chất lượng giáo viên. Lòng nhân ái - tình yêu thương con người là cái gốc của đạo lý làm người. Với giáo viên thì tình yêu thương ấy là cốt lõi, là cội nguồn sâu xa của lý tưởng nhân văn, là đặc trưng của giáo dục. Tình thương yêu học sinh là điểm xuất phát của mọi sự sáng tạo sư phạm và làm cho giáo viên có trách nhiệm cao với công việc. Tình yêu thương học sinh thể hiện trong các hoạt động dạy học và giáo dục, đó cũng là điểm xuất phát của tình yêu nghề nghiệp. ý thức, thái độ và tình yêu nghề nghiệp thể hiện ở việc không ngừng nâng cao phẩm chất đạo đức để trở thành tấm gương sáng, gây niềm tin đạo đức trước học sinh và nhân dân. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt yêu 
cầu về đạo đức của người thầy lên hàng đầu "Dĩ nhân như giáo, dĩ ngôn như giáo
"Phải làm cho mọi giáo viên thấm nhuần khẩu hiệu "Tất cả vì học sinh thân yêu".
 b) Bồi dưỡng năng lực sư phạm
Đây là một yêu cầu cơ bản, quan trọng trong công tác bồi dưỡng giáo viên. Năng lực sư phạm bao gồm: năng lực tổ chức quá trình dạy học và tổ chức quá trình giáo dục. Tri thức khoa học sâu rộng là nền tảng của năng lực sư phạm. Người giáo viên phải có tri thức khoa học sâu rộng, vững chắc để từ đó phát triển năng lực sư phạm. Do vậy cần tập trung bồi dưỡng những nội dung cơ bản sau:
Thường xuyên cung cấp cho giáo viên những điều chỉnh, hoặc đổi mới trong nội dung hoặc phương pháp giáo dục và dạy học của từng mặt giáo dục, của từng môn học trong chương trình. (Ví dụ: Thực hiện tích hợp, lồng ghép giáo dục sức khoẻ sinh sản vị thành niên, giáo dục môi trường, giáo dục pháp luật). Hoặc đổi mới phương pháp giảng dạy và giáo dục theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh.
Bồi dưỡng cho giáo viên năng lực thiết kế giáo án môn học, năng lực ra đề thi, chấm thi, trả bài.
Bồi dưỡng cho giáo viên năng lực ứng xử các tình huống trong giảng dạy và giáo dục.
Đối với giáo viên chủ nhiệm cần bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động tập thể, năng lực thuyết phục, cảm hoá học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt hiệu trưởng quản lý toàn diện các hoạt động giáo dục trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm là người cố vấn trong tập thể học sinh, là người trực tiếp giáo dục học sinh, trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá công bằng, khách quan quá trình rèn luyện, phấn đấu, tu dưỡng của học sinh trong lớp. Do đó giáo viên chủ nhiệm cần rèn luyện kỹ năng vận dụng các tri thức khoa học giáo dục vào thực tiễn sinh động và đa dạng trong quá trình giáo dục học sinh của mình.
c) Bồi dưỡng năng lực chuyên môn
Năng lực chuyên môn là nền tảng, là đòn bẩy của năng lực sư phạm. Muốn có năng lực sư phạm tốt phải có năng lực chuyên môn vững vàng. Bởi "Có bột mới gột nên hồ".
Năng lực chuyên môn hay trình độ chuyên môn bao gồm nhiều yếu tố như:
- Kiến thức khoa học về bộ môn và các kiến thức liên quan
- Phương pháp giảng dạy bộ môn với từng bài, kiểu bài
- Sự sáng tạo, khả năng đúc rút và phổ biến kinh nghiệm
- Khả năng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về chuyên môn cho mình và đồng nghiệp.
- Chất lượng thiết kế bài dạy( soạn bài)
- Chất lượng bài dạy, giờ dạy
- Chất lượng học tập của học sinh
Do đó, bồi dưỡng năng lực chuyên môn là bồi dưỡng những nội dung sau:
+ Thường xuyên cung cấp những tư liệu, tài liệu, thiết bị cần thiết liên quan đến nội dung kiến thức và phương pháp giảng dạy bộ môn.
+ Phát huy, ủng hộ sự sáng tạo của giáo viên trong giảng dạy. Đặc biệt là hiện đại hoá phương pháp giảng dạy.
+ Tạo điều kiện để giáo viên đúc rút kinh nghiệm giảng dạy.
+ Bồi dưỡng khả năng nắm bắt mục đích yêu cầu từng bài, kiểu bài; có đủ và vững vàng kiến thức để dạy tất cả các khối lớp.
+ Đánh giá đúng chất lượng giảng dạy của giáo viên, kết quả học tập của học sinh.
d) Bồi dưỡng năng lực công tác xã hội hoá giáo dục
Đây là một trong bảy nhóm giải pháp để phát triển giáo dục của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ CNH, HĐH, thực hiện phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm". Chính nhờ chủ trương này mà nguồn lực đầu tư cho giáo dục tăng lên và làm cho bộ mặt giáo dục nước nhà khởi sắc, tạo ra một phong trào học tập rầm rộ và cả xã hội làm giáo dục.
Đối với trường THCS , bước đầu nhờ công tác này mà bộ mặt nhà trường có thay đổi, nên phải tiếp tục bồi dưỡng cho giáo viên năng lực làm công tác xã hội hoá giáo dục.
Phải làm cho giáo viên nắm được nội dung, yêu cầu của xã hội hoá giáo dục là "khuyến khích, huy động và tạo điều kiện để toàn xã hội tham gia phát triển giáo dục. Tạo cơ hội cho mọi người, ở mọi lứa tuổi, mọi trình độ được học thường xuyên học suốt đời; tiến tới một xã hội học tập".
Phải lập chương trình kế hoạch và tổ chức, chỉ đạo công tác này một cách nghiêm túc, khoa học để giáo viên có cơ sở thực hiện. Giáo viên cũng phải tự mình học tập, tự mình tạo mối liên hệ nhà trường - gia đình - xã hội trong giáo dục học sinh. Phải huy vai trò người thầy trong việc phát triển giáo dục.
e) Bồi dưỡng kiến thức khoa học bổ trợ
Trong xu thế toàn cầu hoá, các nước đang mở rộng hợp tác và hội nhập, đặc biệt bước vào thế kỷ XXI, cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, nhất là khoa học công nghệ thông tin đang phát triển như vũ bão, Ngoại ngữ và tin học đang trở thành thứ vũ khí không thể thiếu được đối với sự hợp tác và phát triển. ở nước ta phong trào học ngoại ngữ và tin học đang dấy lên rầm rộ. Cũng như trong nhiều nhà trường, đội ngũ giáo viên trường THCS Sen Thủy đang gặp khó khăn về trình độ ngoại ngữ và tin học. Vốn ngoại ngữ và tin học nghèo nàn đã cản trở rất lớn trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy, giáo dục và nhiều hoạt động khác. Do đó phải tổ chức bồi dưỡng năng lực ngoại ngữ và tin học cho giáo viên. Phải tổ chức cho giáo viên học ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh để giáo viên biết đọc, biết viết tiếng Anh, biết sử dụng ở mức độ cần thiết. Phải bồi dưỡng cho giáo viên hiểu được tin học, biết sử dụng máy vi tính thành thạo chuyên sâu, để sử dụng hỗ trợ cho giảng dạy và các công tác khác.
Sơ đồ:
Đa dạng hoá nội duỡng bồi dưỡng
Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức + lòng nhân ái sư phạm
Bồi dưỡng năng lực chuyên môn
Bồi dưỡng năng lực sư phạm
Bồi dưỡng năng lực xã hội hoá GD
Bồi dưỡng năng lực kiến thức bổ trợ
3.2. Đa dạng hoá các hình thức bồi dưỡng chất lượng đội ngũ giáo viên
Để thực hiện được những nội dung bồi dưỡng trên,  tôi đề xuất các hình thức bồi dưỡng như sau:
a) Bồi dưỡng tại trường
Tổ chức các hoạt động bồi dưỡng tại trường mang lại hiệu quả cao phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của đa số giáo viên. Tổ trưởng chuyên môn, giáo viên dạy giỏi các cấp là những cốt cán trong công tác bồi dưỡng. Họ vừa là người gương mẫu đi đầu trong việc bồi dưỡng, vừa có trách nhiệm giúp đỡ những thành viên trong tổ. Cải tiến nội dung và hình thức sinh hoạt tổ chuyên môn cũng mang lại hiệu quả bồi dưỡng tốt.
Tổ chức hội giảng (như hội giảng chào mừng theo chủ điểm, hội thi chọn giáo viên giỏi trường) tổ chức các cuộc thi nghiệp vụ sư phạm để khích lệ giáo viên có tình yêu nghề nghiệp và say sưa bồi dưỡng tay nghề.
Tổ chức học tập, hội thảo theo chuyên đề: Có thể mời chuyên gia, chuyên viên Sở, Phòng để cung cấp những kiến thức cập nhật và giải quyết những băn khoăn, thắc mắc của giáo viên khi dạy những bài khó, chương khó. Hoặc nhà trường tự tổ chức, giao cho tổ trưởng chuyên môn, những người có năng lực cao chuẩn bị nội dung theo chủ đề hội thảo. Khi đã thống nhất thì phải quyết tâm biến nó thành hiện thực sâu rộng.
Đầu tư xây dựng thư viện và tổ chức hoạt động thư viện góp phần không nhỏ trong công tác bồi dưỡng. Thư viện phải có đầy đủ sách giáo khoa, sách hướng dẫn, nhiều sách tham khảo, các loại báo và tạp chí đặc biệt là báo và tập san chuyên ngành. Xây dựng phòng đọc đáp ứng nhu cầu giáo viên và học sinh. Nhân viên thư viện phải thường xuyên được đào tạo cập nhật nang cao kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực thư viện. Tổ chức giới thiệu sách mới, thảo luận những vấn đề mà báo chí đặt ra, thiết thực phục vụ giảng dạy và giáo dục, khuyến khích giáo viên mượn đọc, học tập.
Cần dành nhiều thời gian cho sinh hoạt chuyên môn và ưu tiên cho việc bồi dưỡng nâng cao tay nghề. Các công việc hành chính có thể thông báo trên bảng, không biến buổi sinh hoạt chuyên môn thành buổi thông báo hành chính sự vụ.
Tổ chức cho giáo viên nghiên cứu và ứng dụng khoa học. Khuyến khích động viên phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm làm đồ dùng dạy học. Cần tổ chức nghiệm thu sáng kiến kinh nghiệm một cách nghiêm túc, có sự đánh giá khách quan và những sáng kiến kinh nghiệm cần được áp dụng phổ biến cho giáo viên toàn trường.
Tổ chức các lớp học ngoại ngữ và tin học cho giáo viên. Có thể động viên giáo viên theo học ở các trung tâm, nhưng cách làm tốt nhất là tự tổ chức tại trường bằng cách vận động, khuyến khích giáo viên bộ môn giảng dạy, giáo viên học góp kinh phí ở mức độ vừa phải và nhà trường dùng một ít tiền trong quỹ khuyến học để hỗ trợ.
b) Bồi dưỡng ngắn hạn: Cử giáo viên tham dự các lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ ngắn hạn do Sở, phòng tổ chức theo chuyên đề. Sau khi tham dự phải tổ chức phổ biến, áp dụng kịp thời, bảo đảm chất lượng và hiệu quả.
c) Học các lớp đào tạo bồi dưỡng.
Bố trí, tạo điều kiện để giáo viên tham gia học các khóa đại học đúng chuyên môn để nâng cao trình độ trên chuẩn.
d) Học các lớp tập trung
Vận động và cử giáo viên tham gia dự thi các lớp đào tạo sau đại học. Nhất là những giáo viên trẻ, giáo viên có năng lực, có thành tích cao.
e) Học theo cụm trường.
Tổ chức học chuyên đề cùng với các trường trong huyện, cụm có mời các chuyên viên hoặc những đồng chí có năng lực, uy tín, được tham dự các chuyên đề báo cáo. Cũng có thể liên kết với vài trường trong vùng gần nhau tự tổ chức chuyên đề để trao đổi kinh nghiệm. Trong hai năm học 2010-2011, 2011-2012 cùng với các trường THCS trong cụm 4, tổ chức sinh hoạt chuyên môn liên trường tập trung vào chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học và phương pháp đẩy mạnh nâng cao chất lượng.
g) Bồi dưỡng qua tự học, tự rèn.
Xây dựng nội dụng này thành một phong trào thi đua. Giáo viên đăng ký vấn đề tự học theo định kỳ. Sau đó viết thu hoạch trình bày để giáo viên toàn trường hoặc tổ thảo luận, đánh giá, góp ý. Đối với giáo viên phải xây dựng thành ý thức thường xuyên.
Đa dạng hoá học tập bồi dưỡng
Bồi dưỡng tại trường
Bồi dưỡng ngắn hạn
Bồi dưỡng từ xa
Bồi dưỡng tập trung
Bồi dưỡng theo cụm
Bồi dưỡng qua tự học
 4. ĐẨY MẠNH CÔNG TÁC THI ĐUA KHEN THƯỞNG.
 4.1. Nội dung thi đua
 Công tác thi đua, khen thưởng có một tác dụng lớn trong việc đẩy mạnh, nâng cao chất lượng các hoạt động trong nhà trường. Phải làm cho mọi người nhận thức được mục đích của công tác thi đua là để đánh giá công lao, cống hiến của mỗi cá nhân, tập thể, thi đua khen thưởng là để động viên, khuyến khích mọi thành viên, tập thể làm tốt hơn nhiệm vụ của mình. Thực hiện phương châm ai làm tốt sẽ được khen thưởng, sẽ được cử đi học đại học, được đề nghị để bổ nhiệm, ai vi phạm sẽ bị xử lý kỷ luật tuỳ theo mức độ. Công tác thi đua phải được duy trì đều đặn, liên tục và phải xây dựng được tiêu chí thi đua để mọi người phấn đấu. Đầu năm học, qua đại hội CNVC, nhà trường cho các giáo viên, tổ đăng ký danh hiệu thi đua, như giáo viên giỏi cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh, tổ tiên tiến, tổ xuất sắc, danh hiệu chiến sũy thi đua, Lao đông tiên tiến. Trong năm học có nhiều ngày lễ lớn, tổ chức thi đua hưởng ứng chào mừng những ngày lễ lớn đó.
4.2. Các hình thức thi đua, khen thưởng.
- Thi đua của cá nhân và tổ để đạt các danh hiệu phải dựa vào tiêu chuẩn được nhà nước quy định và phải có tổ chức thẩm tra, khảo sát.
- Thi đua trong từng tổ, giữa các cá nhân
- Khen thưởng công bằng, có khuyến khích bằng vật chất hợp lý.
 5. CÁC CHÍNH SÁCH THU HÚT GIÁO VIÊN
Tìm các nguồn vốn hợp pháp để tạo quỹ thu hút giáo viên về công tác tại trường từ các cơ quan, tổ chức, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, phụ huynh học sinh cho những giáo viên khá giỏi.
Tham mưu với UBND xã tập trung xây dựng quỹ khuyến học khuyến tài, ưu tiên tặng thưởng cho giáo viên có thành tích trong công tác dạy học sinh giỏi, huấn luyện học sinh năng khiếu, và các mặt hoạt động xã hội.
Những giáo viên dạy giỏi được tạo điều kiện cử đi học đại học, được bồi dưỡng nâng cao trình độ và được xem xét bổ nhiệm, đề bạt.
 6. CÁC YÊU CẦU ĐỐI VỚI CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHẰM PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
a) Lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo, kiểm tra đánh giá
Dựa vào tình hình trong và ngoài nhà trường, dựa vào tình hình đội ngũ, hiệu trưởng phải xây dựng được kế hoạch cho từng nội dung bồi dưỡng. Phải có kế hoạch dài hạn (5 - 10 năm), kế hoạch trung hạn ( 2-4 năm), kế hoạch ngắn hạn (từng năm, từng tháng, tuần). Trong từng năm, từng tháng phải định hướng một số nội dung bồi dưỡng thực hiện thiết thực cụ thể sát đúng công văn chỉ đạo của cấp trên trong điều kiện thực tế của nhà trường. Ban giám hiệu tập trung chỉ đạo chặt chẽ, đặt ra mục đích, yêu cầu, phương pháp thực hiện, phân công người phụ trách, điều tiết thời gian, xây dựng kinh phí, tập thể thảo luận đi đến thống nhất. Triển khai, chỉ đạo chặt chẽ, thường xuyên. Luôn đôn đốc, kiểm tra, điều chỉnh. Để tạo điều kiện cho phong trào phát triển phải có sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm kịp thời.
b) Người quản lý phải nắm được đặc điểm cơ bản của tập thể sư phạm, đội ngũ giáo viên. Đó là các đặc điểm về mục tiêu, đặc điểm về lao động sư phạm, đặc điểm các yếu tố tâm lý, giá trị của tập thể sư phạm.
c) Đảm bảo chế độ chính sách cho đội ngũ giáo viên, xây dựng khối đại đoàn kết thống nhất trong tập thể sư phạm, trong đội ngũ giáo viên.
d) Xây dựng bầu không khí tâm lý thuận lợi trong tập thể đội ngũ giáo viên. Hiệu trưởng cần phối hợp với các tổ chức chính trị, xã hội thường xuyên tổ chức những sinh hoạt tập thể, những chuyến tham quan, nghỉ mát, hội thảo, quan tâm đến những sinh hoạt tập thể, quan tâm đến đời sống vật chất và tinh thần của từng giáo viên. Cán bộ công nhân viên. Hiệu trưởng cần hoàn thiện phong cách quản lý của mình vì phong cách quản lý của hiệu trưởng có ảnh hưởng tới bầu không khí tâm lý của  tập thể sư phạm qua tiếp xúc của hiệu trưởng với các giáo viên và điều tiết các quan hệ giữa các thành viên trong tập thể.
e) Tăng cường pháp chế XHCN, cải cách hành chính trong nhà trường nhằm xây dựng kỷ cương, nền nếp dạy và học, nhằm phát huy chức năng bộ máy nhà trường, phát huy sức mạnh của mỗi cá nhân và cộng đồng.
 3. PHẦN KẾT LUẬN
 1. Ý nghĩa của đề tài:
 Xuất phát từ việc xác định cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý, từ việc phân tích thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên trường THCS  nơi tôi công tác, tôi đã lý giải và đề xuất những biện pháp quản lý nhằm phát triển đội ngũ giáo viên trường THCS. Những biện pháp trên có những điều  tôi đã làm và gặt hái được một số thành công tuy nhỏ bé nhưng đáng tự hào, cũng có những biện pháp  tôi đề xuất dựa trên cơ sở khoa học.
 Qua việc triển khai công tác quản lý ở trường THCS trong những năm qua, qua nghiên cứu lý luận và thực tiễn bản thân là một phó hiệu trưởng tôi ra những ý nghĩa như sau;
- Nâng cao nhận thức cho giáo viên về việc nâng cao chất lượng phẩm tư tưởng đạo đức chính trị, thực hiện nghiêm túc chủ trương đường lối chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước, xây dựng lòng yêu nghề mến trẻ, gắn bó chặt chẽ với sự nghiệp giáo dục, thể hiện sự cống hiến cao nhất, nhiều nhất của đội ngũ giáo viên THCS.
- Đa dạng hoá các nội dung và hình thức bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, giáo viên được hưởng quyền lợi, không những vật chất mà còn cả tinh thần, đẩy mạnh được công tác hoạt động giáo dục.
- Đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng: Khi đội ngũ phát triển về chất lượng, bảo đảm về số lượng; đồng bộ về cơ cấu , làm tốt công tác thi đua, nó vun đắp cho môi trường lao động sư phạm tích cực , hăng say, lành mạnh, đạt chất lượng hiệu quả cao.
 - Có các chính sách thu hút giáo viên giáo viên có năng lực, trình độ sư phạm, năng lực công tác, tình cảm nghề nghiệp
 - Ban lãnh đạo các cấp các ngành có biện pháp; xây dựng kế hoạch, ngắn hạn, trung hạn, dài hạn, bám sát thực tế, quan tâm chất lượng đội ngũ về mọi mặt; tạo được sự tương tác mạnh mẽ, thúc đẩy chất lượng đội ngũ giáo viên, phát triển ngày càng mạnh và bền vững. 
 2. Phạm vi áp dụng của đề tài: - Thời gian áp dụng: năm học 2012-2013.
 - Nơi áp dụng: Trường THCS nơi đang công tác trong thời gian hiện tại và tiếp tục cho những năm học sau, có bổ sung và chọn lọc.
 3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
 Để thực hiện được mục đích quan trọng là phát triển đội ngũ giáo viên trường THCS  tôi mạo muội có những khuyến nghị như sau:
 - Với Bộ giáo dục, vụ GDTrH của Bộ sớm ban hành nội dung, chương trình bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THCS để các nhà trường có điều kiện thực hiện thuận lợi.
 - Đối với Sở Giáo dục - Đào tạo Quảng Bình: Đề nghị Sở GD-ĐT kịp thời triển khai các nội dung bồi dưỡng giáo viên, thường xuyên cung cấp thông tin cập nhật, tổ chức nhiều hơn nữa các chuyên đề bồi dưỡng bằng nhiều hình thức để giáo viên có điều kiện nâng cao trình độ. Nhất là chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học
 - Đối với Phòng GD & ĐT và UBND huyện: Tạo điều kiện bố trí ổn định công tác cho đội ngũ giáo viên theo đúng nguyện vọng, trên tinh thân phân bổ chuyên môn hợp lý.
- Đối với nhà trường THCS  Cần tăng cường công tác bồi dưỡng giáo viên và phải thực hiện thường xuyên công tác này. Cần tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí, có kế hoạch đồng bộ về việc bồi dưỡng phát triển giáo viên.
 Sen Thủy, ngày 10 tháng 5 năm 2013 
 Người làm viết sáng kiến
 Võ Huy Chiến