Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp giúp học sinh học tốt đổi đơn vị đo thể tích ở lớp 5

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TX GIÁ RAI 
TRƯỜNG TIỂU HỌC HỘ PHÒNG A 
GV thuyết trình: NGUYỄN MINH SANG 
HỘI THI 
GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP TỈNH 
NĂM HỌC: 2021 - 2022 
Chào mừng quý thầy cô ban giám khảo 
- Trong mảng kiến thức  về đo đại lượng, dạng đổi đơn vị đo thể tích môn toán lớp 5 là rất quan trọng. .... 
- Trong thực tế, rất ít học sinh khi vận dụng bảng đơn vị đo thể tích, mối quan hệ giữa các đơn vị đo thể tích thì học sinh còn lúng túng, làm bài sai... 
- Thế nhưng thời lượng dành cho mảng kiến thức đơn vị đo thể tích lại quá ít, chỉ gồm 3 tiết .... 
BIỆN PHÁP: GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT ĐỔI ĐƠN VỊ ĐO THỂ TÍCH Ở LỚP 5 
Tổ chuyên môn luôn thường xuyên tổ chức chuyên đề bàn về nâng cao chất lượng giảng dạy mà cụ thể là môn Toán ở lớp 5. 
Đa số phụ huynh rất quan tâm đến chất lượng cũng như kết quả học tập của con em mình, đặc biệt là môn Toán. 
Bản thân tôi cũng được dạy lớp 5 nhiều năm với nhiều đối tượng học sinh có nhiều kinh nghiệm để giảng dạy. 
Các em có tinh thần, thái độ học tập rất tốt, biết trang bị đầy đủ sách, vở và dụng cụ học tập cho môn học. 
Một số học sinh trong lớp hụt hẫng về mảng kiến thức đo lường ở lớp dưới, phần nào ảnh hưởng đến quá trình học tập mảng kiến thức đo thể tích ở lớp 5. 
Trong lớp còn có một vài em học sinh là con em người dân tộc Khơ-mer nên gia đình ít quan tâm đến vấn đề học của học sinh dẫn đến lơ là và thiếu ý thức trong học tập. 
Trình độ nhận thức của học sinh trong lớp không đồng đều, một số em chưa thật sự có ý thức trong học tập và rèn luyện. 
	 Trước tình hình khó khăn của lớp, tôi đã tiến hành khảo sát và ghi nhận kết quả cụ thể như sau: 
	Bảng khảo sát: 
Khi làm bài tập về đổi đơn vị đo thể tích học sinh còn lúng túng, chưa nắm được mối quan hệ giữa 2 đơn vị liền nhau. 
Học sinh ghi nhớ chưa rõ ràng thứ tự các đơn vị đo thể tích trong bảng, lười suy nghĩ và làm vội. 
Học sinh chưa có ý thức trong việc tự học, tự ôn tập ở nhà; một số gia đình, cha mẹ không quan tâm đến việc học bài, ôn bài của con mình trong quá trình học ở nhà. 
III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 
1) Hình thành bảng đơn vị đo thể tích 
	Để giúp học sinh đổi được các đơn vị đo thể tích thì trước tiên học sinh phải thuộc tên và thứ tự các đơn vị trong từng bảng đo thể tích.Thuộc thứ tự tên các đơn vị từng bảng đơn vị đo thể tích từ bé đến lớn và ngược lại từ lớn đến bé. 
Kí hiệu 
m 3 
dm 3 
cm 3 
Quan hệ giữa các đơn vị đo liền nhau 
Ví dụ: Viết số thích hợp vào chỗ chấm 
	490 000 cm 3 = ..........dm 3 
490 
x 1000 
1m 3 = 1000 dm 3 
1dm 3 = 1000cm 3 
: 1000 
1dm 3 = 0,001m 3 
1cm 3 = 0,001dm 3 
2) Đánh số bảng đơn vị đo thể tích 
	Để giúp cho các em nhớ lâu hơn bảng đơn vị đo thể tích, nhất là học sinh chưa hoàn thành nội dung môn học thì giáo viên chỉ học sinh đánh số thứ tự từ 1 đến 3. Đổi từ đơn vị số 1 sang đơn vị số 2 là đổi từ đơn vị lớn sang đơn vị bé thì giáo viên hướng dẫn học sinh bằng cách thêm vào 3 chữ số 0 và ngược lại thì bớt 3 chữ số 0. 
	 Ví dụ 1: Viết số thích hợp vào chỗ chấm 
	154 000cm 3 = ............ dm 3 
m 3 
dm 3 
cm 3 
(1) 
(2) 
(3) 
154 
000 
154 
Ví dụ 2: Viết số thích hợp vào chỗ chấm 
 509m 3 = ............. dm 3 
m 3 
dm 3 
cm 3 
(1) 
(2) 
(3) 
509 
000 
509 000 
3) Dạy cách đổi trên cơ sở quy tắc 
	 Hướng dẫn học sinh nắm vững qui tắc đổi đơn vị đo:   Hai đơn vị đo thể tích liền nhau hơn, kém nhau 1000 lần nên khi chuyển đổi ta chỉ cần đọc thuộc và thêm số hoặc bớt số hoặc di chuyển dấu phẩy. 
	Đổi từ đơn vị lớn sang đơn vị bé thì dời dấu phẩy lần lượt sang bên phải 3 chữ số mỗi đơn vị đo liền kề ( các em phải nắm là nhân cho 1000). 
	Ngược lại đổi từ đơn vị bé sang đơn vị lớn thì dời dấu phẩy lần lượt sang bên trái 3 chữ số mỗi đơn vị đo liền kề ( các em phải nắm là chia cho 1000). 
3) Dạy cách đổi trên cơ sở quy tắc 
Ví dụ 1: Viết số thích hợp vào chỗ chấm: 5,54m 3 = .............. dm 3 
	 1m 3 = 1000 dm 3 nên 5,45m 3 = 5,45 x 1000 = 5 450dm 3 
Ví dụ 2: 19,54m 3 = ................cm 3 
m 3 
dm 3 
cm 3 
m 3 
cm 3 
19 
54 
0 
000 
Vậy 19,54m 3 = 19 540 000cm 3 
Ví dụ 3: Viết số thích hợp vào chỗ chấm: 
	1,969m 3 = .................... cm 3 
	Tôi gợi mở để học sinh tính 1m 3 = 1000dm 3 
	1,969m 3 = 1,969 x 1 000 000 cm 3 = 1 969 000cm 3 
	Vậy 1,969m 3 = 1 969 000cm 3 
5 450 
III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 
3) Dạy cách đổi trên cơ sở quy tắc: 
Ví dụ 4: Viết số thích hợp vào chỗ chấm 8m 3 94cm 3 = .. cm 3 
Giáo viên phân tích thành tổng 2 đơn vị đo rồi đưa chúng về cùng một đơn vị đo: 
 8m 3 94cm 3 = 8m 3 + 94cm 3 = 8 000 000cm 3 + 94cm 3 
 = 8 000 094cm 3 
Vậy 8m 3 94cm 3 = 8 000 094cm 3 
4) Dạy đổi đơn vị đo bằng cách nhẩm 
	Để dạy theo cách này tôi yêu cầu học sinh phải nắm được mối quan hệ đo thể tích khi đổi ta dời dấu phẩy lần lượt sang phải (nếu đổi từ đơn vị lớn sang đơn vị bé) hoặc sang bên trái (nếu đổi từ đơn vị bé sang đơn vị lớn) ba chữ số cho mỗi đơn vị đo liền kề. 
	Học sinh phải xác định bài tập yêu cầu đổi đơn vị từ đơn vị lớn sang đơn vị bé hay ngược lại bằng cách nhẩm. Học sinh phải biết được đổi đơn vị đo thể tích mỗi đơn vị đo tương ứng với ba chữ số. 
III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 
III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 
 4) Dạy đổi đổi đơn vị đo bằng cách nhẩm 
 Ví dụ 1:Viết số thích hợp vào chỗ chấm: 13,8m 3 = ........... dm 3 
m 3 
dm 3 
cm 3 
13 
800 
13 800 
Ví dụ 2: Viết số thích hợp vào chỗ chấm: 2,1495m 3 = ............... cm 3 
m 3 
dm 3 
cm 3 
2 
149 
500 
 Vậy 2,1495m 3 = 2 149 500cm 3 
	Nhẩm từ m 3 đến cm 3 là 2 đơn vị đo thể tích ta chuyển dấu phẩy sang phải 3 x 2 = 6 (chữ số) 
Nếu thiếu thì phải thêm 0 vào bên phải số đó cho đủ số chữ số cần dịch chuyển. 
2 149 500 
1) Kết quả đạt được 
	 Với B iện pháp giúp học sinh học tốt đổi đơn vị đo thể tích tôi vừa nêu trên, bản thân tôi thấy các em đã học tốt hơn mảng kiến thức Đo thể tích ở lớp 5 và vận dụng kiến thức đã học vào thực hành làm các bài tập đạt hiệu quả khá cao; các em hứng thú hơn khi học môn Toán nói chung và mảng kiến thức Đo thể tích nói riêng. Đa số học sinh của lớp dần dần tự tin và chủ động hơn trong quá trình học tập, cụ thể được minh họa qua bảng thống kê tỉ lệ các bài tập về đổi đơn vị đo thể tích cụ thể như sau: 
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM 
36 
Khảo sát 
2) Khả năng ứng dụng 
 	Biện pháp “Giúp học sinh học tốt đổi đơn vị đo thể tích ” được thực hiện ở lớp tôi chủ nhiệm đem lại hiệu quả cao. Biện pháp này cũng đã được triển khai trao đổi trong chuyên đề tổ 5 và toàn trường Tiểu học Hộ Phòng A. Tôi hy vọng có thể áp dụng thực hiện ở một số trường Tiểu học. 
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM 
3) Bài học kinh nghiệm 
- Để học sinh nắm được bài và vận dụng linh hoạt cách làm bài phù hợp, dễ hiểu, điều này đòi hỏi mỗi người giáo viên cần năng động, sáng tạo hơn. Đặc biệt với những đối tượng học sinh còn chậm cả về năng lực tiếp thu và cách học thì giáo viên cần có một biện pháp thích hợp nhằm giúp các em dễ tiếp thu hơn và nhớ kiến thức lâu hơn. 
- Khi làm các bài tập về chuyển đổi đơn vị đo thể tích thì trước hết các em cần nắm vững mối quan hệ giữa các đơn vị đo trong bảng. 
- Đối với mỗi dạng bài thuộc mảng kiến thức này cần nghiên cứu kĩ biện pháp hướng dẫn học sinh cách đổi nào mang lại kết quả tối ưu nhất. 
- Giáo viên không nóng vội, phải kiên trì, bền bỉ để hướng dẫn học sinh cùng giúp cho học sinh tiến bộ. 
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM 
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM 
3) Bài học kinh nghiệm 
- Bản thân giáo viên không ngừng học hỏi năng cao trình độ chuyên môn và thường xuyên trao đổi, chia sẻ những thuận lợi, khó khăn trong quá trình giảng dạy nói chung và nói riêng là mảng kiến thức Đo thể tích trong môn Toán lớp 5. 
	Trên đây là Biện pháp giúp học sinh học tốt về đổi đơn vị đo thể tích ở lớp 5 mà bản thân đã thực hiện có hiệu quả trong thời gian qua. Rất mong được sự đóng góp của quý lãnh đạo, quý thầy cô. 
	Xin chân thành cảm ơn ! 
Ch úc ban giám khảo dồi dào sức khỏe, chúc hội thi thành công tốt đẹp !