SKKN Một số biện pháp nâng cao hiệu qủa công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử cho học sinh Lớp 11 trường THPT Lam Kinh

Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

Trong hệ thống các môn học ở trường Trung học phổ thông, môn lịch sử

có vai trò quan trọng trong việc giáo dục lòng yêu quê hương đất nước, lòng tự

hào dân tộc là hành trang quan trọng cho học sinh bước vào sự nghiệp, tương

lai. Phát huy ưu thế đó, tại trường THPT Lam Kinh và trên địa bàn huyện Thọ

Xuân, trong nhiều năm qua công tác bồi dưỡng học sinh giỏi nói chung và môn

Lịch sử nói riêng luôn được sự quan tâm của Ban giám hiệu, các đoàn thể trong

nhà trường và sự quan tâm của đa số các quý bậc phụ huynh. Đội ngũ các Thầy,

cô giáo cùng bộ môn ở các trường trong huyện đều nhiệt tình tích cực, trao đổi

phương pháp, kinh nghiệm chuyên môn, thông qua hội thảo, chuyên đề, thao

giảng, sử dụng công nghệ thông tin góp phần nâng cao chất lượng bồi dưỡng

học sinh giỏi cấp tỉnh môn Lịch sử. Học sinh cũng thêm yêu thích và quyết tâm

học tập môn Lịch sử, tham gia ôn luyện, dự thi học sinh giỏi cấp tỉnh. Do đó

chất lượng của công tác bồi dưỡng học sinh giỏi được nâng cao hơn.

Tuy nhiên trong thực tiễn giảng dạy đã cho thấy công tác bồi dưỡng học

sinh giỏi còn nhiều bất cập, hạn chế. Biểu hiện ở quan niệm xã hội về vị trí môn

Lịch sử là môn phụ nên việc quan tâm, đầu tư cho con em học tập bộ môn chưa

nhiều; học sinh chưa giành thời gian thường xuyên cho việc học môn tập bộ

môn Lịch sử và ôn luyện học sinh giỏi còn rất hạn chế. Khối lượng kiến thức ôn

luyện học sinh giỏi còn dàn trải khá nặng, gồm ba phần với hơn 20 chương kiến

thức (Lịch sử thế giới, lịch sử Việt Nam, lịch sử địa phương). Do đó, một số

giáo viên còn bị động trong khai thác kiến thức, chưa mạnh dạn để học sinh tự

tìm hiểu một phần kiến thức. Thực trạng dạy học môn Lịch sử ở trường Trung

học phổ thông hiện nay như trên, nên giáo viên khó phát hiện và lựa chọn được

đối tượng học sinh có năng khiếu để bồi dưỡng.

Mặt khác, phần lớn giáo viên đã nhận thức được tầm quan trọng của công

tác dạy bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử. Tuy nhiên do khối lượng kiến thức

ôn luyện học sinh giỏi tỉnh lớp 11 là quá nhiều, dàn trải, nhiều giáo viên lại chưa

xác định được các biện pháp ôn luyện hiệu quả nên chưa thực sự đầu tư cho

công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Do đó hiệu quả công tác bồi dưỡng học sinh

giỏi môn lịch sử chưa cao.5

Qua phân tích thực trạng công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử

hiện nay, cá nhân tôi nhận thấy việc nghiên cứu và những giải pháp của đề tài là

hiệu quả, thiết thực, phù hợp với yêu cầu và nhiệm vụ của ngành, của đồng

nghiệp tâm huyết với bộ môn Lịch sử.

Qua 5 năm học (2014 - 2015 đến năm học 2018 - 2019) đảm nhận việc

dạy bồi dưỡng cho đội tuyển học sinh giỏi môn lịch sử của ở Trung học phổ

thông Lam Kinh, tôi đã đúc kết được những kinh nghiệm ôn luyện học sinh giỏi

môn Lịch sử cho học sinh lớp 11.

pdf20 trang | Chia sẻ: thuydung3ka2 | Ngày: 05/03/2022 | Lượt xem: 640 | Lượt tải: 2Download
Bạn đang xem tài liệu "SKKN Một số biện pháp nâng cao hiệu qủa công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử cho học sinh Lớp 11 trường THPT Lam Kinh", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ết nội dung cơ bản, tôi tập 
trung kiểm tra sự ghi nhớ của học sinh. Tôi cho học sinh học thuộc vấn đề bằng 
mắt, sau đó ghi nội dung chính ra giấy nháp. Sau khi học sinh đã thuộc cơ bản 
thì cho các học sinh kiểm tra nói cho nhau. Cuối cùng tôi trực tiếp kiểm tra từng 
học sinh theo lần lượt từng câu hỏi, vấn đề, chuyên đề. Như vậy sẽ giúp học sinh 
ghi nhớ qua nhiều bước và có một ý thức tốt trong học tập. 
c. Rèn luyện kĩ năng tự học và sáng tạo 
 Ngoài việc tìm hiểu kiến thức trên lớp, trong các buổi bồi dưỡng học sinh 
giỏi ở nhà thì còn cần rèn luyện kĩ năng tự học và sáng tạo cho học sinh. Trong 
quá trình bồi dưỡng, tôi đã rèn luyện kĩ năng tự học cho học sinh bằng các biện 
pháp: 
 - Cung cấp câu hỏi, bài tập khó cho nội dung kiến thức vừa tìm hiểu và 
các câu hỏi cơ bản cho nội dung kiến thức chuẩn bị tìm hiểu. 
13 
Ví dụ: Sau khi tìm hiểu các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm trong các 
thế kỉ X – XV, giáo viên có thể ra bài tập khó: Lập bảng so sánh cuộc kháng 
chiến chống Tống thời Lý, cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên thời 
Trần và cuộc khởi nghĩa Lam Sơn về hoàn cảnh, cách thức tiến hành, cách kết 
thúc chiến tranh. Qua nguyên nhân thắng lợi của các cuộc kháng chiến, hãy rút 
ra bài học kinh nghiệm cho công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc ngày nay. 
 Giáo viên yêu cầu học sinh tự lập dàn ý theo các câu hỏi. Với các câu hỏi 
khó, giáo viên yêu cầu học sinh viết thành bài thi và chấm, nhận xét cho học 
sinh. 
- Rèn luyện cho học sinh làm các đề tổng hợp: Đây là một khâu không 
thể thiếu trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử cho học sinh lớp 
11. Sau khi tìm hiểu mọi nội dung kiến thức, giáo viên xây dựng đề thi học sinh 
giỏi theo đúng cấu trúc và tổ chức cho học sinh tự làm trong 180 phút. Giáo viên 
cần nêu cao tính tự giác của học sinh, không nhìn tài liệu và độc lập trong bài 
làm của mỗi học sinh. Giáo viên cũng cần làm tốt khâu chấm, chữa bài và nhận 
xét đối với các em 
 Với các biện pháp trên sẽ tăng cường tính tự giác học tập cho học sinh. 
Qua đó giúp cho học sinh ghi nhớ và nắm bắt nội dung một cách sâu sắc, biết 
được điểm mạnh và hạn chế của mình để phát huy hoặc rút kinh nghiệm trong 
quá trình làm bài. 
d. Kỹ năng phân tích đề 
 Về các đề thi học sinh giỏi thường có mấy loại sau đây: 
- Loại đề hệ thống hóa kiến thức lịch sử: nhằm nêu một số kiến thức cơ 
bản nhất để qua đó phác họa bức tranh chung về một thời kỳ, một sự kiện lịch 
sử. Song đây không phải là liệt kê kiến thức đơn thuần mà yêu cầu học sinh biết 
lựa chọn một số sự kiện chủ yếu, tiêu biểu, được hệ thống hóa để làm toát lên 
một chủ đề nhất định. 
Ví dụ 1: Lập bảng kê các các cuộc cách mạng tư sản thời cận đại (Thế 
kỉ XVI – XIX) theo các nội dung sau: 
STT Tên CMTS Thời gian 
Giai cấp 
lãnh đạo 
Lực 
lượng 
Hình 
thức đấu 
tranh 
Ý nghĩa 
Ví dụ 2: Lập bảng kê các các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của 
nhân dân Việt Nam trong các thế kỉ X – XV theo các nội dung sau: 
STT 
Tên cuộc 
kháng chiến 
Thời gian Lãnh đạo Địa bàn 
Chiến 
thắng 
tiêu biểu 
Kết quả, 
 ý nghĩa 
14 
Khi lập bảng hệ thống hóa kiến thức, học sinh phải đọc kỹ đề, hiểu rõ vấn 
đề được đặt ra để lựa chọn những kiến thức phù hợp. Lập bảng hệ thống hóa 
kiến thức cần phải chia ra các cột, nội dung mỗi cột là một đề mục các cột hợp 
thành hệ thống, giải quyết chủ đề được đặt ra. Một số học sinh không được 
hướng dẫn kỹ thường viết thành bài tự luận. 
- Loại đề thi tự luận: Có nhiều dạng yêu cầu theo mẫu tự luận. 
 Ví dụ 1: Vì sao thực dân Pháp chọn Đà Nẵng làm điểm tấn công đầu tiên 
khi xâm lược nước ta cuối thế kỉ XIX? Trình bày âm mưu và hành động của 
Pháp trong chiến sự đó. 
 Ví dụ 2: Vì sao Nguyễn Ái Quốc ra đi tìm đường cứu nước? Điểm mới 
trong hoạt động cứu nước của Người so với các bậc tiền bối là gì? 
 Các loại đề thi như trên không chỉ yêu cầu học sinh phải nhận biết chính 
xác sự kiện, nhận thức đúng bản chất lịch sử mà còn đòi hỏi học sinh thể hiện 
khả năng lập luận, trình bày, diễn đạt tốt. 
 Ngoài ra còn có loại đề thi có câu hỏi đặt ra để lý giải một vấn đề đã được 
xác định, hoặc bình luận, chứng minh câu nói nổi tiếng của một nhân vật lịch sử 
bằng những quan điểm, bằng các sự kiện. Loại đề thi này tương đối khó, nên tôi 
hướng dẫn, yêu cầu học sinh phải đọc kỹ và hiểu đúng câu nói của nhân vật, một 
nhận định, đánh giá và sử dụng những sự kiện lịch sử cụ thể, chính xác để chứng 
minh cho nội dung lịch sử mang tính khoa học. 
- Loại đề nhận thức lịch sử: Là đề theo một chủ đề hay vấn đề lịch sử 
nhất định được đặt dưới dạng câu hỏi yêu cầu cần giải đáp. Loại đề này thường 
có nội dung khó, yêu cầu học sinh phải suy nghĩ nhiều, hiểu biết kiến thức lịch 
sử chính xác, hệ thống; học sinh phải có năng lực độc lập suy nghĩ để giải quyết 
vấn đề nêu ra, học sinh phải có trình độ tư duy cao, có khả năng lập luận, lý giải 
vấn đề. Các dạng thường gặp như: 
+ Đề thi về xác lập mối quan hệ nhân quả giữa các sự kiện lịch sử: 
 Ví dụ: Hãy sắp xếp theo trình tự thời gian các sự kiện chủ yếu của phong 
trào yêu nước Việt Nam trong những năm 1858 – 1874 và rút ra đặc điểm phong 
trào chống Pháp của nhân dân? 
Loại đề thi này yêu cầu học sinh phải suy nghĩ kỹ, nếu không sẽ dễ nhầm 
lẫn với loại đề hệ thống hóa kiến thức cơ bản đã trình bày trên. Đề thi yêu cầu 
thí sinh không chỉ ghi nhớ các sự kiện lịch sử theo tiến trình thời gian mà điều 
quan trọng là thí sinh phải lý giải mối quan hệ giữa các sự kiện đã được lựa 
chọn. 
 + Đề thi xác định tính kế thừa giữa các sự kiện lịch sử, giai đoạn, thời 
kì lịch sử: Đề yêu cầu học sinh phải hiểu rõ quá trình phát triển liên tục, thống 
nhất, tính phong phú, đa dạng, cụ thể của các sự kiện, giai đoạn, thời kì lịch sử. 
Khi làm loại đề này, học sinh phải nắm vững một vấn đề có tính quy luật trong 
sự phát triển của lịch sử. Sự kiện xảy ra trước tác động đến sự ra đời và phát 
triển của sự kiện tiếp sau, chúng có quan hệ chặt chẽ với nhau. 
Ví dụ: Các cuộc cách mạng tư sản thời cận đại sẽ tác động như thế nào 
tới xã hội phong kiến Tây Âu và sự ra đời của xã hội Tư bản? 
15 
+ Đề thi xác định tính kế thừa giữa các sự kiện trong quá trình lịch sử 
cũng như loại đề thi về mối quan hệ nhân quả giữa các sự kiện, song nó tập 
trung hơn vào một sự kiện chính; nó nâng cao hơn về mặt khái quát - lý luận. 
Ví dụ: Từ các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên 
thời Trần ở thế kỉ XIII, hãy rút ra bài học cho sự nghiệp bảo vệ tổ quốc ngày 
nay? 
- Loại bài thi thực hành lịch sử: Yêu cầu học sinh không chỉ có biểu 
tượng lịch sử chính xác, giàu hình ảnh mà còn biết vận dụng những kiến thức đã 
học vào cuộc sống, lao động và công tác xã hội. Vì vậy, nội dung bài thi thực 
hành lịch sử giúp học sinh rèn luyện kỹ năng bộ môn. Những số liệu, câu hỏi 
đưa ra trong bài làm cần ngắn gọn, rõ ràng, đầy đủ, dễ hiểu và giải quyết được 
vấn đề đặt ra. Đề thi thường gặp vẽ bản đồ, lược đồ gồm sử dụng bản đồ câm 
đến vẽ và trình bày theo bản đồ. 
 Ví dụ 1: Dùng bản đồ câm các cuộc cách mạng tư sản thời cận đại, hãy 
ghi tên cách mạng tư sản và thời gian. 
 Ví dụ 2: Vẽ biểu đồ và tường thuật (viết) diễn biến cuộc khởi nghĩa chống 
quân Minh của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn thế kỉ XV. 
 Để giải quyết được những dạng đề như trên khâu quan trọng là việc phân 
tích đề, bởi vì phân tích đề tốt sẽ giúp học sinh xác định, lựa chọn đúng kiến 
thức, lập dàn ý dễ dàng. Phân tích đề đúng sẽ tránh trường hợp lạc đề, lệch đề. 
 Cấu tạo đề thi học sinh giỏi hiện nay rất nhiều câu, nhiều dạng đề, đòi hỏi 
học sinh phải tư duy và xử lý nhanh các kỹ năng phân tích đề, phân bố thời gian, 
xác định thời gian, không gian, nội dung lịch sử và yêu cầu của câu hỏi  sao 
cho phù hợp là kỹ năng cần rèn luyện thường xuyên. 
e. Kỹ năng làm bài 
 - Phân tích câu hỏi trong đề thi. 
 Đây là công việc đầu tiên mà học sinh nhất thiết phải làm để hiểu kĩ đề bài. 
Học sinh phải dành thời gian thỏa đáng (khoảng 10 phút) để đọc hết và hiểu 
chính xác từng từ, từng chữ trong câu hỏi. Trong đề thi, một câu hỏi chặt chẽ sẽ 
không có từ nào là “thừa”. Đọc kĩ câu hỏi để xác định thời gian, không gian, nội 
dung lịch sử và yêu cầu của câu hỏi (trình bày, so sánh, giải thích, phân tích, 
đánh giá...). 
 - Phân bố thời gian cho hợp lí. Học sinh cần vạch ra thời gian biểu hợp 
lý, tránh tình trạng làm bài vội vàng hoặc không hoàn thành bài làm, thừa hoặc 
thiếu thời gian. Hãy căn cứ vào điểm số của từng câu mà tính thời gian, mỗi 
điểm khoảng 15 phút là phù hợp. 
 - Lập dàn ý chi tiết. 
 Hãy coi mỗi câu hỏi như một bài viết ngắn, lập dàn ý, xác định những ý 
chính và trình tự của các ý. Sau đó hãy “mở bài”, đừng mất nhiều thời gian suy 
nghĩ về “mở bài”. Khi đã xác định đúng nội dung sẽ biết mở bài thế nào, và nên 
mở bài trực tiếp, ngắn gọn - không quá 10 dòng. Sau khi viết hết nội dung, sẽ 
biết kết luận. Đừng nghĩ trước kết luận và cũng chỉ nên kết luận thật ngắn gọn. 
16 
 Cấu trúc của một bài thi học sinh giỏi môn lịch sử lớp 11 sẽ gồm 6 câu 
với thang điểm 20 (Gồm 6 điểm lịch sử thế giới, 12 điểm lịch sử Việt Nam và 2 
điểm lịch sử địa phương). Do đó, trừ những câu lập bảng (Niên biểu, so sánh, 
thống kê) thì các câu tự luận, học sinh cần đảm bảo ba phần: 
 + Mở bài 
 + Thân bài 
 + Kết luận. 
 Căn cứ vào điểm số của từng câu mà viết phần mở bài, thân bài, kết luận 
dài hoặc ngắn cho phù hợp. Tránh trường hợp dông dài hoặc cộc lốc khi trình 
bày nội dung câu trả lời. 
 - Về hình thức trình bày: không phải ai cũng viết được chữ đẹp, câu hay, 
nhưng hãy cố gắng viết cho rõ ràng, đúng câu, đúng chính tả, đừng dùng từ sáo 
rỗng, dài dòng, đừng viết tắt. Hãy luôn nhớ: Đúng, đủ, rõ ràng, lời văn giản dị, 
trình bày khoa học. Tuyệt đối không được viết tùy tiện, rườm rà. 
 Khuyến khích học sinh có thể dẫn chứng thơ, văn học, những nhận định, 
đánh giá, để minh họa trong quá trình làm bài thi. 
 Lưu ý: Để làm một bài thi lịch sử đạt hiệu quả cao học sinh phải: 
 1. Hiểu đề: Đọc thật kĩ từng chữ trong câu hỏi để hiểu rõ người ta hỏi 
vấn đề gì? Phạm vi thời gian của câu hỏi là từ năm nào đến năm nào? Như vậy 
tránh được lạc đề hoặc thiếu ý. 
 2. Dựng khung: Dù thuộc đến mấy cũng không viết ngay vào giấy thi. 
Hãy viết dàn ý vào giấy nháp sao cho thật đầy đủ và có hệ thống, đáp ứng yêu 
cầu của câu hỏi. 
 3. Cắm chốt: Ở mỗi phần của dàn ý ấy, ghi những chốt, nghĩa là sự kiện 
quan trọng cùng với thời điểm của nó. Như vậy bài làm sẽ không bỏ sót những 
sự kiện quan trọng. 
 4. Viết sạch: Viết vào giấy thi một cách sáng sủa, dễ đọc. Hết mỗi ý 
chính, mỗi sự kiện nên xuống dòng. Thấy cần thiết để làm nổi bật từng giai 
đoạn, từng sự kiện, từng ý nghĩa có thể ghi 1, 2, 3 hoặc a, b, c hoặc gạch đầu 
dòng, vì lịch sử là một môn khoa học xã hội, có thể trình bày một cách có hệ 
thống. Như vậy cũng dễ cho người chấm. Tuy nhiên cũng hạn chế dùng cách 
đánh đề mục để không gây nhầm lẫn đánh dấu bài cho giám khảo chấm. Bài thi 
lịch sử trong những năm gần đây nhiều câu nên học sinh không được chủ quan, 
viết quá dài - rườm rà. 
 Chữ nào sai thì dùng thước gạch đi, không nên xóa lem nhem, không đưa 
vào ngoặc đơn. Nếu trót thiếu cả một đoạn dài, có thể ghi bổ sung xuống cuối 
bài. Phải chia thời gian để trả lời đủ các câu hỏi, tránh đầu voi đuôi chuột, nghĩa 
là làm bài đầu tiên thì viết bài cẩn thận, đầy dủ, chi tiết, rõ ràng, mạch lạc, sạch, 
đẹp, nhưng sau đó thì viết cẩu thả, thiếu ý, tùy tiện thiếu nội dung hoặc mập mờ 
không rõ nội dung.. 
 5. Đọc lại: Phải tính toán thời gian, để khi viết bài xong, vẫn còn độ 10, 
15 phút. Nhất thiết phải đọc lại bài để sửa chữa những chỗ sai sót nhầm lẫn rồi 
mới nộp bài. Đọc lại là khâu rất quan trọng để bài thi được điểm cao hơn. 
17 
f. Chấm và sửa bài 
 Một học sinh giỏi không chỉ nắm vững kiến thức lịch sử, vững kỹ năng 
mà còn có sự sáng tạo. Vì vậy, trong quá trình bồi dưỡng cho học sinh tôi 
thường xuyên quan tâm đến việc chấm và sửa bài cho học sinh. Bài viết cần phải 
được sửa chữa, chỉ bảo cụ thể, để phát huy những cái hay, sửa sai kịp thời những 
cái dở, để có sự nhìn nhận đánh giá một cách công bằng, khách quan mỗi khi 
tuyển lựa đội tuyển chính thức đi dự thi. 
 Sau khi dạy một chuyên đề, hay một giai đoạn lịch sử tôi thường tổ chức 
kiểm tra để chấm và sửa bài cho học sinh. Kiểm tra có thể cho bài tập để các em 
về nhà làm, quy định thời gian nộp bài, nhưng theo tôi tốt nhất là cho học sinh 
làm bài kiểm tra ngay trên lớp bồi dưỡng. 
 Ngoài ra tôi còn khuyến khích học sinh có thể tự tìm đề để viết rồi đưa 
cho thầy cô sửa giúp, sau đó viết lại nhuần nhuyễn.Cách này giúp học sinh tăng 
khả năng trình bày, diễn đạt của mình và tạo thêm kỹ năng ứng phó tốt với nhiều 
loại đề. 
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 
Thông qua việc áp dụng các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác bồi 
dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 11 ở Trường THPT Lam Kinh theo đề tài 
sáng kiến kinh nghiệm, cá nhân tôi nhận thấy sự thay đổi lớn về hiệu quả của 
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. 
Do vậy, đề tài có tính khả thi, có thể áp dụng lâu dài và rộng rãi cho giáo 
viên dạy bồi dưỡng học sinh giỏi bộ Lịch sử ở trường Trung học phổ thông để 
nâng cao hiệu quả chất lượng môn Lịch sử nói chung và bồi dưỡng học sinh giỏi 
nói riêng. 
Từ sự cố gắng của giáo viên và học sinh, nên kết quả đạt được trong kì thi 
học sinh giỏi môn Lịch sử ở trường mà tôi giảng dạy liên tục trong những năm 
qua luôn tăng lên về số lượng và chất lượng điểm, giải học sinh giỏi. Thiết nghĩ 
đây sẽ là cơ sở để tôi nghiên cứu, thực hiện đề tài này và sẽ áp dụng vào công 
tác giảng dạy, bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi của trường và bổ sung thêm các 
kinh nghiệm ôn luyện học sinh giỏi môn lịch sử cho đồng nghiệp ở trong tỉnh 
cùng tham khảo trong những năm học tiếp theo. 
Để kiểm nghiệm hiệu quả các biện pháp, cá nhân đã kiểm nghiệm chất 
lượng bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử ở trường THPT Lam Kinh qua 5 
năm học (Từ năm học 2014 - 2015 đến năm học 2018 - 2019. Qua đó rút ra tính 
khả thi của nó trong thực tiễn giáo dục. 
- Phương pháp tiến hành: 
+ Năm thực nghiệm (2016 - 2017; 2017 - 2018; 2018 - 2019): Áp dụng các 
các biện pháp nâng cao hiệu qủa công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 
cho học sinh lớp 11 Trường THPT Lam Kinh. 
+ Năm đối chứng (2014 - 2015; 2015 - 2016): Không áp dụng các các biện 
pháp nâng cao hiệu qủa công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử cho học 
sinh lớp 11 Trường THPT Lam Kinh 
18 
- Kết quả thực nghiệm: có sự chênh lệch giữa các năm thực nghiệm và các 
năm đối chứng về số lượng và chất lượng giải học sinh giỏi môn Lịch sử. Cụ thể 
là: 
+ KẾT QUẢ SỐ LƯỢNG HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH MÔN LỊCH SỬ 
TRƯỜNG THPT LAM KINH TRƯỚC KHI ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP BỒI 
DƯỠNG HỌC SINH GIỎI THEO ĐỀ TÀI SKKN 
(Bảng 1): 
Năm học 
Tổng số 
học sinh dự 
thi HSG 
Điểm học 
sinh đạt 
được 
Giải học sinh giỏi cấp 
tỉnh 
Ghi chú 
Số lượng Khung điểm Số lượng Tỉ lệ % 
2014 - 2015 5 8,0 - 11,25 0 0 
2015 - 2016 5 9,0 - 12,0 01 giải KK 20,0 
 + KẾT QUẢ SỐ LƯỢNG HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH MÔN LỊCH SỬ 
TRƯỜNG THPT LAM KINH SAU KHI ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG 
HỌC SINH GIỎI THEO ĐỀ TÀI SKKN 
(Bảng 2): 
Năm học 
Tổng số 
học sinh dự 
thi HSG 
Điểm học 
sinh đạt 
được 
Giải học sinh giỏi cấp 
tỉnh 
Ghi chú 
Số lượng Khung điểm Số lượng Tỉ lệ % 
2016 - 2017 5 9,75 - 14,0 
02 giải: 
1 giải ba, 
1 giải kk 
40,0 
2017 - 2018 5 10,0 -14,75 
03 giải: 
1 giải ba, 
2 giải kk 
60,0 
2018 - 2019 5 12,5 -15,75 
05 giải: 
01 giải nhì, 
2 giải ba, 
2 giải kk 
100,0 
Kết luận: Từ kết quả ở bảng 1 và bảng 2 cho thấy kết quả thi học sinh 
giỏi bộ môn Lịch sử của nhà trường từ khi áp dụng các biện pháp theo đề tài 
SKKN đã tăng lên rõ rệt, cả về điểm số, số lượng và chất lượng giải. Thành tích 
đó đã góp phần không nhỏ vào bảng thành tích chung của nhà trường và khẳng 
định sự tiến bộ trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của giáo viên. 
19 
3. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ: 
3.1. Kết luận: 
Sáng kiến kinh nghiệm này qua trải nghiệm thực tế nêu trên, tôi khẳng 
định mục đích nghiên cứu đặt ra đã cơ bản hoàn tất. Trong quá trình nghiên cứu 
tôi xin rút ra một số kết luận sau: 
- Để bồi dưỡng học sinh giỏi Lịch sử đạt hiệu quả trước hết phải có những 
giáo viên vững vàng về kiến thức, kỹ năng thực hành lịch sử, phải ra sức trau dồi 
về biện pháp ôn luyện đội tuyển học sinh giỏi, đọc sách báo để ngày càng làm 
phong phú thêm vốn kiến thức của mình. 
- Giáo viên cũng phải thực sự yêu nghề, tâm huyết với công việc bồi dưỡng 
học sinh giỏi, khắc phục những vất vả mà ngược lại ôn luyện một cách dài hơi, 
liên tục và đảm bảo tiến trình ôn luyện. Niềm đam mê là yếu tố rất cần thiết khi 
bạn muốn dạy tốt và có học sinh học tốt môn Lịch sử. 
- Thường xuyên học hỏi trau dồi kiến thức, có phương pháp nghiên cứu bài, 
soạn bài, ghi chép giáo án một cách khoa học. Tham khảo nhiều sách báo tài liệu 
có liên quan, giao lưu học hỏi các bạn đồng nghiệp có nhiều kinh nghiệm, các 
trường có bề dày thành tích. 
- Tạo sự giao tiếp cởi mở, thân thiện với học sinh, mẫu mực trong lời nói, 
việc làm, thái độ, cử chỉ có tâm hồn trong sáng lành mạnh để học sinh noi theo. 
 - Giáo viên phải khơi dậy niềm say mê, hứng thú của học sinh đối với môn 
học Lịch sử, luôn phối hợp với gia đình để tạo điều kiện tốt nhất cho các em 
tham gia học tập. Đồng thời ra sức động viên, khích lệ học sinh nỗ lực phấn đấu; 
không “Bỏ cuộc” trước khó khăn đặc trưng của môn học, ngược lại các em còn 
thi đua và ra sức phấn đấu để thi học sinh giỏi đạt kết quả cao nhất. 
- Tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử: Cần thực sự làm tốt các 
nội dung sau: 
+ Phát hiện những học sinh có khả năng trở thành học sinh giỏi lịch sử. 
+ Bồi dưỡng kiến thức lịch sử. 
+ Bồi dưỡng kỹ năng tìm hiểu tài liệu lịch sử. 
+ Bồi dưỡng kỹ năng phân tích đề. 
+ Bồi dưỡng kỹ năng làm bài thi lịch sử. 
Tuy nhiên, trong quá trình giáo dục, bồi dưỡng học sinh giỏi lớp 11 ở 
trường THPT nói chung và môn Lịch sử nói riêng, chúng ta không nên áp dụng 
rập khuôn máy móc bất kỳ một biện pháp pháp giáo dục tiên tiến nào, mà nên 
“Dĩ bất biến, ứng vạn biến”. Để đạt được mục đích giáo dục, cần phải biết chọn 
biện pháp thích hợp với đặc điểm riêng của từng trường, từng địa phương và 
từng đối tượng học sinh. Qua đó kết hợp đồng thời “Đa dạng hóa” các biện 
pháp để công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử đạt kết quả cao hơn. 
3.2.Kiến nghị: 
Từ việc phân tích thực trạng và đề ra các các biện pháp nâng cao hiệu qủa 
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử cho học sinh lớp 11 ở Trường 
THPT Lam Kinh, cá nhân xin mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị nhằm nâng cao 
hơn nữa công tác bồi dưỡng học sinh giỏi như sau: 
20 
Một là: Nhà trường cần xây dựng kế hoạch ôn luyện học sinh giỏi cụ thể, 
tổ chức chọn đội tuyển và bồi dưỡng học sinh giỏi ngay từ cuối năm học trước 
hoặc đầu năm học sau, chú trọng hơn công tác khảo sát, lựa chọn học sinh vào 
lớp bồi dưỡng học sinh giỏi để đạt được kết quả cao nhất. 
Hai là: Nhà trường nên tổ chức cho các đội tuyển học sinh giỏi tham gia 
các kì thi giao lưu với các trong trên cùng địa bàn trong cụm hoặc huyện. Qua 
đó để các em được tiếp cận với nhiều kiến thức mới, dạng đề mới, nắm bắt rõ 
hơn về sức học của mình để có sự điều chỉnh và nổ lực trong học tập, ôn luyện. 
Ba là: Sở GD-ĐT Thanh Hóa cần nâng cao hơn nữa chủ trương tập huấn 
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi theo môn học vào đầu các năm học. Qua đó 
thống nhất các nội dung, cấu trúc đề trong kì thi học sinh giỏi theo giai đoạn lịch 
sử, các dạng yêu cầu của bài thi học sinh giỏi môn Lịch sử. 
Trên đây là một vài suy nghĩ góp nhặt, trăn trở, xin được chia sẻ với đồng 
nghiệp, rất mong sự đóng góp thêm cho sáng kiến này được hoàn thiện hơn nữa. 
Xin trân trọng cảm ơn! 
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị Thanh Hóa, ngày 25/5/2019 
 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của 
mình viết, không sao chép nội dung 
của người khác. 
 Lê Thị Hoa 

File đính kèm:

  • pdfskkn_mot_so_bien_phap_nang_cao_hieu_qua_cong_tac_boi_duong_h.pdf
Sáng Kiến Liên Quan