Sáng kiến kinh nghiệm Thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học 2 buổi/ngày

PHÒNG GD – ĐT GIÁ RAI
TRƯỜNG TH HỘ PHÒNG A
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Hộ Phòng, ngày 13 tháng 02 năm 2012
BÁO CÁO THAM LUẬN 
Thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học 2 buổi/ngày.
 I. Đặt vấn đề:
Trong năm học: 2011 – 2012 thực hiện các nội dung đổi mới theo chủ đề năm học do Ngành đề ra, các trường trong toàn huyện nói chung, trường tiểu học Hộ Phòng A nói riêng, đang quyết tâm thực hiện tốt các nội dung đổi mới trong đó có việc thực hiện các giải pháp dạy và học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn, chất lượng giáo dục đại trà ở các lớp tiểu học. Chính vì vậy, việc dạy học 2 buổi/ngày ở trong nhà trường nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng nhu cầu của gia đình và xã hội trong việc quản lý, giáo dục học sinh; hạn chế tình trạng dạy thêm – học thêm không đúng quy định; tăng cường giáo dục kỹ năng sống cho học sinh...
Để thực hiện mục tiêu trên thì việc tổ chức dạy 2 buổi/ngày ở các trường tiểu học là nhu cầu cần thiết của xã hội vừa là nhu cầu giáo dục của trẻ em( được học, được chơi, được tham gia các hoạt động giáo dục toàn diện). Học 2 buổi/ngày không phải là học thêm mà là tăng cường các hoạt động giáo dục toàn diện và góp phần hạn chế tình trạng học sinh yếu kém trong từng năm học. 
Trong năm học: 2011 – 2012 thực hiện chủ đề : “ Tiếp tục tập trung đổi mới quản lý, đổi mới tổ chức hoạt động và thực hiện nhiệm vụ trọng tâm ở cấp đơn vị trường học, để không ngừng củng cố và hoàn thiện thành quả giáo dục đại trà, tạo lập nền tảng phát triển, mở rộng và nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài ở địa phương” đây là những nội dung quan trọng mà nếu các đơn vị trường học quán triệt thực hiện tốt sẽ làm chuyển biến rõ nét về chất lượng của từng trường sẽ được củng cố nâng cao, các hoạt động quản lý dạy và học từng bước đi vào chiều sâu và phát triển bền vững.
Trong buổi Hội thảo thực hiện đổi mới theo chủ đề năm học: 2011 – 2012, trong chủ đề năm học có nhiều nội dung cần thảo luận, tuy nhiên được sự cho phép của Ban tổ chức, Đại diện trường TH Hộ Phòng A xin được trình bày trước Hội thảo về các giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học 2 buổi/ngày.
II. Thực trạng của việc dạy 2 buổi/ ngày:
Dạy học 2 buổi/ngày ở trường tiểu học là tổ chức cho học sinh học tập, sinh hoạt vui chơi. Buổi thứ nhất thực hiện giảng dạy chương trình chính khóa, buổi thứ hai là thời gian dạy bổ sung chương trình và tổ chức ôn luyện củng cố kiến thức môn Toán và môn Tiếng việt đã học, tăng cường nội dung các môn nghệ thuật, rèn chữ viết nhằm phát triển năng khiếu cho học sinh, tổ chức dạy học các môn tự chọn và các hoạt động tập thể nhằm giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. 
Giảm áp lực học tập cho học sinh, các em có điều kiện hoàn thành bài ngay tại lớp mà không phải mang bài về nhà.
Học sinh học đủ môn và có chất lượng đối với các môn học bắt buộc, đồng thời được tiếp xúc với các các môn tự chọn( Tiếng Anh), các môn học được phân bổ hợp lý trong ngày, trong tuần theo thời khóa biểu và kế hoạch dạy học do Ngành quy định.
Nhìn chung, dạy học 2 buổi/ngày là nhà trường phải làm sao cho học sinh hứng thú học tập, học cả ngày mà không làm quá tải đối với học sinh, phải làm cho các em vùa học – vừa chơi mà vẫn đạt hiệu quả cao trong việc tiếp thu kiến thức nội dung bài học, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường.
Bên cạnh những mặt thuận lợi, việc tổ chức dạy học 2 buổi/ ngày cũng gặp không ít khó khăn như: thiếu các phòng học, phòng chức năng để tổ chức dạy các môn tự chọn trong buổi học thứ hai. Một số ít giáo viên chưa tận tâm với công việc do còn phụ thuộc nhiều vào điều kiện kinh tế nên chất lượng giảng dạy ở các lớp nay đạt hiệu quả chưa được như mong muốn. 
III. Các biện pháp thực hiện:
Trước những thực trạng và khó khăn trên Ban giám hiệu trường đã từng bước tháo gỡ khó khăn, khắc phục hạn chế và chỉ đạo thực hiện bằng nhiều biện pháp sau:
Xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ, nâng cao ý thức và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ giáo viên trong việc tồ chức dạy và học, nhất là dạy các lớp 2 buổi / ngày và 7 – 8 buổi/ tuần nhằm nâng cao chất lượng thực và hiệu quả giáo dục của nhà trường.
Tạo mọi điều kiện để giáo viên tham gia học các lớp bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng sư phạm, tự học thông qua việc mở các chuyên đề, dự giờ đồng nghiệp, thao giảng, hội giảng để đổi mới phương pháp dạy học theo hướng “ Phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh”. 
Tạo điều kiện cho các em tham gia thảo luận nhóm, mạnh dạn tự tin phát biểu xây dựng bài, tăng cường tổ chức các trò chơi học tập để các em không phải ngồi học bằng cách thụ động bằng phương pháp “ thầy đọc, trò chép”, giúp các em ham thích đi học và xem “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.
Đối với các lớp học 2 buổi/ ngày thì buổi học thứ hai, giúp các em củng cố lại bài, bổ sung những kiến thức còn thiếu hụt đồng thời phát hiện, bồi dưỡng học sinh năng khiếu. BGH chỉ đạo giáo viên phải tăng cường giảng dạy chia nhóm học sinh theo các đối tượng Khá giỏi, trung bình, yếu kém để hướng dẫn và đưa ra các dạng bài tập cho phù hợp, nhất là các đối tượng học sinh khá giỏi thì tăng cường giảng dạy các nội dung kiến thức và bài tập nâng cao, còn đối với học sinh Trung bình, yếu kém thì bám vào chuẩn kiến thức để dạy. Đặc biệt là học sinh yếu kém thì giáo viên phải phân nhóm và phải bám vào học sinh để dạy, học sinh yếu ở mặt nào thì dạy bổ sung ở mặt đó. 
Chỉ đạo tổ chức các hoạt động học tập bằng nhiều hình thức, giúp các em tiếp cận được các mục tiêu của bài học, môn học một cách thoải mái, nhẹ nhàng, tránh dồn ép, nhồi nhét, áp dụng các phương pháp phù hợp trên từng đối tượng học sinh, tạo cho các em tâm lý tự tin trong học tập.
Tuyển chọn và phân công những giáo viên có năng lực, nhiệt tình trong giảng dạy để phân công phụ trách các lớp 2 buổi/ ngày và 7-8 buổi/ tuần.
Tham mưu với với các lãnh đạo Ngành xin chủ trương thu, chi học phí các lớp 2 buổi/ngày để bồi dưỡng và động viên giáo viên an tâm giảng dạy.
Chỉ đạo sắp xếp, bố trí phòng học đối với những lớp 2 buổi/ngày được bố trí mỗi lớp một phòng học riêng, trang bị tủ đựng hồ sơ để giáo viên và học sinh tự bảo quản hồ sơ, sách vở đồ dùng dạy – học sau mỗi buổi học, chỉ đem về nhà những gì thật cần thiết nhằm hạn chế học sinh phải mang quá nhiều sách vở khi đến trường gây ảnh hưởng đến sức khỏe của các em.
Tham mưu với lãnh đạo và Ban đại diện CMHS trường hỗ trợ, đầu tư CSVC để mở lớp bán trú, giúp các em có điều kiện ăn nghỉ tại trường để đảm bảo sức khỏe học ở buổi tiếp theo. 
Tranh thủ chương trình Hỗ trợ học cả ngày FDS để hỗ trợ và tạo điều kiện cho các em học sinh nghèo, có điều kiện khó khăn được ăn nghỉ tại trường nhằm giúp các em học tập tốt hơn, góp phần hạn chế tình trạng lưu ban, bỏ học và tình trạng học sinh yếu kém trong năm học 2011 – 2012.
IV. Kết quả đạt được: 
Với sự chỉ đạo và sự đồng thuận của Quý lãnh đạo Ngành, Ban đại diện CMHS và tập thể sư phạm nhà trường, đến nay việc tổ chức dạy 2 buổi/ngày và 7-8 buổi/ tuần của nhà trường ngày càng ổn định và phát triển cụ thể như sau:
Năm học: 2009- 2010 nhà trường mở được 19 lớp 2 buổi/ ngày/26 lớp với tổng số: 629/881 học sinh toàn trường chiếm tỷ lệ: 71.39% học sinh học 2 buổi/ ngày.
Năm học: 2010 - 2011 nhà trường mở được 19 lớp 2 buổi/ ngày/26 lớp với tổng số: 636/859 học sinh toàn trường chiếm tỷ lệ: 74.% học sinh học 2 buổi/ ngày ( tăng hơn năm học: 2009 – 2010: 2.61%) và mở thí điểm được 01 lớp bán trú với tổng số: 40 học sinh.
Năm học: 2011- 2012 nhà trường mở được 17 lớp 2 buổi/ ngày và 8 lớp 7 – 8 buổi/tuần/25lớp với tổng số: 883/883 học sinh toàn trường chiếm tỷ lệ: 100% học sinh theo học ( tăng hơn năm học 2010 - 2011: 26%) và mở được 01 lớp bán trú phục cho các em có nhu cầu ăn nghỉ tại trường vào buổi trưa.
 	*Kết quả chất lượng 2 môn Tiếng việt và Toán:
XEÁP
LOAÏI
NAÊM HOÏC 
SO SAÙNH
Năm học
2009- 2010
HK 1 
2010-2011
HK 1 
2011-2012
(2) vaø (1)
(2) vaø (3)
(1)
(2)
(3)
Taêng 
Giaûm
Taêng 
Giaûm
SL
%
SL
%
SL
%
TOAÙN
Gioûi
306
34.7
324
37.3
359
40.6
2.6
3.3
Khaù
231
26.2
254
29.3
259
28.9
3.1
0.4
TB
216
24.7
190
21.9
164
18.5
2.8
3.4
Yeáu
128
14.5
100
11.5
106
12
3.0
0.5
TIEÁNG
VIEÄT
Gioûi
381
43.2
394
45.4
405
45.8
2.2
0.4
Khaù
306
34.73
284
32.72
297
33.56
2.01
0.84
TB
138
16
147
17.0
124
14
1
3
Yeáu
56
6.36
43
4.95
59
6.67
1.41
2.08
 *Chất lượng 2 môn Tiếng Việt và Toán so với mặt bằng chung toàn huyện:
MÔN
XEÁP
LOAÏI
HK 1
( Trường ) 
2011-2012
HK 1 
(Huyện )
2011-2012
SO SAÙNH
(1 ) và (2 )
(1)
(2)
Taêng 
Giaûm
%
%
TOAÙN
Gioûi
40,6
36,47
4,13
Khaù
28,9
28,46
0,44
TB
18,5
24,41
5,91
Yeáu
12,0
10,67
1,33
TIEÁNG
VIEÄT
Gioûi
45,8
31,16
14,64
Khaù
33,56
38,02
4,46
TB
14,0
24,08
10,08
Yeáu
6,67
6,74
0,74
	Phụ huynh đã nhận thức và thấy được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc dạy 2 buổi/ngày là thiết thực do đó , nhu cầu học 2 buổi/ ngày ngày càng cao.
Giáo viên đã hiểu được việc dạy 2 buổi/ngày là giúp giáo viên có thời gian và điều kiện gần gũi, gắn bó với học sinh hơn. Chính vì vậy giáo viên đã thực hiện được việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng cá thể hóa đối với từng đối tượng học sinh góp phần nâng cao chất lượng dạy và học hạn chế tỷ lệ học sinh yếu kém trong năm học. 
 Việc tổ chức dạy 2 buổi/ngày đã giúp giáo viên có đủ thời gian bố trí hết các nội dung học tập, tổ chức ôn luyện và phát huy được năngkhiếu sở trường học tập của học sinh nên chất lượng ngày càng cao. 
V. Bài học kinh nghiệm: 
Từ những kết quả trên BGH trường rút ra được bài học kinh n ghiệm trong quá trình tổ chức dạy học 2 buổi/ ngày như sau:
Phải phối hợp tốt với Ban đại diện CMHS trường, tham mưu với lảnh đạo ngành, lảnh đạo địa phương để hỗ trợ kịp thời về mặt chủ trương và đầu tư cơ sở vật chất; phải làm tốt công tác tuyên truyền trong phụ huynh học sinh để phụ huynh hiểu về mục đích, ý nghĩa của việc học 2buổi/ngày.
BGH phải là người chủ động xây dựng và đề xuất kế hoạch với lãnh đạo Ngành và chính quyền địa phương, giám nghĩ, giám làm, giám chịu trách nhiệm trước lãnh đạo, trước tập thể sư phạm về những việc mình làm không chông chờ, ỷ lại.
Phải tăng cường đổi mới phương pháp dạy học, cải tiến nội dung chương trình phù hợp với hình thức dạy học 2 buổi/ngày, phát huy vai trò chủ động của giáo viên chủ nhiệm để tổ chức đa dạng, phong phú các hoạt động dạy học nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
Trên đây là những giải pháp mà nhà trường đã chỉ đạo tổ chức dạy học 2 buổi/ngày trong năm học: 2011 – 2012 và các năm vừa qua. Kính mong được sự đóng góp của Quý lãnh đạo, quý đại biểu. Xin cảm ơn. 
HIỆU TRƯỞNG
Nguyễn Phúc Lộng