Sáng kiến kinh nghiệm Quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường Tiểu học Thanh Xuân nam
Ngày nay, đất nước ta đang trên đà phát triển. Nền kinh tế thời hội nhập, cửa mở ra cho đất nước ta những vận hội lớn nhưng cũng đặt ra vô vàn khó khăn, thử thách mà chúng ta cần vượt qua. Hơn lúc nào hết, việc giáo dục thanh thiếu niên được đặc biệt chú trọng. Trách nhiệm lớn lao ấy đặt lên vai những người làm công tác giáo dục, những người có tác động rất lớn đến sự hình thành phát triển nhân cách học sinh, những chủ nhân tương lai của đất nước. Để thực hiện tốt mục tiêu trên, mỗi ngành học cấp học, mỗi tập thể, mỗi cá nhân làm công tác giáo dục làm đều phải nỗ lực hết mình, lao động và sáng tạo không mệt mỏi để góp sức mình tạo nên những thành quả tốt đẹp trong công cuộc "Trồng người".
Trong những năm qua, việc GDĐĐ học sinh tiểu học đã được nhà trường chú trọng thường xuyên song chưa mang lại kết quả như mong muốn.
Bên cạnh phần đông học sinh có có phẩm chất đạo đức tốt, chăm ngoan, lễ phép, khiêm tốn, thật thà, các em còn nhiều hạn chế về sự hiểu biết, kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo trước cám dỗ của cuộc sống. Số học sinh vi phạm về nhận thức, thái độ, hành vi đạo đức, các chuẩn mực có chiều hướng gia tăng. Trong khi đó, công tác quản lý giáo dục đạo đức cho học tuy đã thu được kết quả quan trọng song vẫn còn nhiều vấn đề bất cập hạn chế. Trước tình hình đó, việc tăng cường giáo dục đạo đức cho học sinh càng cấp thiết và cần được quan tâm trước tiên. Đây là bước đầu tiên quyết định chất lượng giáo dục. Mặc dù việc giáo dục đạo đức học sinh có tầm quan trọng như vậy, nhưng thực trạng hiện nay, một số cán bộ quản lý, giáo viên chỉ tập trung việc dạy kiến thức, xem nhẹ việc giáo dục tình cảm đạo đức cho học sinh, thậm chí chưa thực sự là tấm gương sáng cho học sinh.
ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN THANH XUÂN TRƯỜNG TIỂU HỌC THANH XUÂN NAM -------***------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC THANH XUÂN NAM Lĩnh vực : Quản lý Cấp học : Tiểu học Tên tác giả : Nguyễn Lệ Hằng Đơn vị : Trường Tiểu học Thanh Xuân Nam Chức vụ : Hiệu trưởng "Quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường tiểu học Thanh Xuân Nam, Thanh Xuân, Hà Nội" DANH MỤC VIẾT TẮT Giáo dục và đào tạo GD & ĐT Giáo dục đạo đức GDĐĐ Quản lý giáo dục QLGD Quản lý giáo dục đạo đức QLGĐĐ Giáo viên chủ nhiệm GVCN Thiếu niên tiền phong TNTP Công nghiệp hoá - hiện đại hoá CNH – HĐH Xã hội chủ nghĩa XHCN Cha mẹ học sinh CMHS Nhà xuất bản NXB Cộng hoà xã hội chủ nghĩa CH XHCN Tổng phụ trách TPT Giáo viên chủ nhiệm GVCN Hoạt động ngoài giờ chính khóa HĐNGCK Ngoài giờ chính khóa NGCK Giáo viên tiểu học GVTH Ban giám hiệu BGH Công tác chủ nhiệm CTCN Đoàn thanh niên ĐTN Xã hội hóa giáo dục XHHGD Lực lượng xã hội LLXH Hội đồng sư phạm HĐSP Kỹ năng sống KNS Chất lượng giáo dục CLGD Kiểm tra đánh giá KTĐG Cơ sở vật chất CSVC Hoạt động ngoại khóa HĐNK "Quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường tiểu học Thanh Xuân Nam, Thanh Xuân, Hà Nội" chế. Trước tình hình đó, việc tăng cường giáo dục đạo đức cho học sinh càng cấp thiết và cần được quan tâm trước tiên. Đây là bước đầu tiên quyết định chất lượng giáo dục. Mặc dù việc giáo dục đạo đức học sinh có tầm quan trọng như vậy, nhưng thực trạng hiện nay, một số cán bộ quản lý, giáo viên chỉ tập trung việc dạy kiến thức, xem nhẹ việc giáo dục tình cảm đạo đức cho học sinh, thậm chí chưa thực sự là tấm gương sáng cho học sinh. Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn nêu trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu: "Quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường tiểu học Thanh Xuân Nam, Thanh Xuân, Hà Nội" với mong muốn tìm ra biện pháp hữu hiệu, góp phần giải bài toán thực tiễn trên. 2. Khách thể, đối tượng, phạm vi và thời gian nghiên cứu * Khách thể nghiên cứu Quản lý GDĐĐ cho học sinh ở trường tiểu học Thanh Xuân Nam, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. * Đối tượng nghiên cứu Quản lý GDĐĐ cho học sinh ở trường tiểu học Thanh Xuân Nam, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. * Phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường tiểu học Thanh Xuân Nam, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. Phạm vi điều tra, khảo sát thuộc trường tiểu học Thanh Xuân Nam, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. Các số liệu sử dụng từ năm 2019 đến nay. * Thời gian nghiên cứu Từ năm 2019 đến nay. 2/16 "Quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường tiểu học Thanh Xuân Nam, Thanh Xuân, Hà Nội" 2.1.2. Nội dung quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh a. Cụ thể hóa mục tiêu giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học Điều 27. Mục tiêu của giáo dục phổ thông đã nêu: “Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở”. Quản lý GDĐĐ trong nhà trường là hướng tới việc thực hiện phát triển toàn diện nhân cách cho người học, giáo dục con người vừa hồng, vừa chuyên. Quản lý GDĐĐ cho học sinh tiểu học là hướng tới việc phát triển những phẩm chất cần và đủ mà xã hội yêu cầu đối với các em để vươn tới một nhân cách toàn diện. b. Quản lý kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học Quản lý kế hoạch GDĐĐ chỉ học sinh tiểu học gồm: việc quản lý xây dựng kế hoạch GDĐĐ cho học sinh giúp người quản lý tư duy một cách có hệ thống để tiên liệu các tình huống có thể xảy ra, phối hợp mọi nguồn lực trong và ngoài nhà trường để tổ chức việc GDĐĐ cho học sinh có hiệu quả. c. Quản lý tổ chức, chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học - Tổ chức: Người CBQL cần triển khai việc bố trí nhân lực cho công tác GDĐĐ cho học sinh một cách hợp lý. Thành lập Ban đức dục gồm hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổng phụ trách, bí thư chi đoàn giáo viên, GVCN, đại diện CMHS. - Chỉ đạo: Người CBQL cần hướng dẫn các tổ chức trong và ngoài nhà trường, cán bộ - giáo viên - nhân viên trong nhà trường cách thức thực thi kế hoạch, đặc biệt chú trọng việc GDĐĐ tích hợp với các môn học khác, các hoạt động ngoài giờ chính khóa, hoạt động ngoại khóa. d. Quản lý nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức GDĐĐ cho học sinh tiểu học Quản lý nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức GDĐĐ cho học sinh tiểu học là sự tổ chức các mối quan hệ một cách biện chứng để pháp huy được sức mạnh tổng hợp, xây dựng môi trường giáo dục đúng đắn, rộng khắp, tạo điều kiện thuận lợi về cả vật chất và tinh thần để phục vụ cho quá trình phát triển nhân cách của học sinh. Người CBQL cần nhận thức được tầm quan trọng của việc quản lý nội dung, phương pháp phối hợp giáo dục giữa gia đình - nhà trường - xã hội để có sự quản lý đúng đắn và linh hoạt. e. Quản lý kết quả giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học Cách kiểm tra: Kiểm tra từ trên xuống những hoạt động của các tổ chức quản lý của Ban đức dục, kiểm tra qua các bài thi tìm hiểu, kiểm tra quan sát, tự kiểm tra đánh giá của đội sao đỏ, đội tự quản của học sinh, kiểm tra qua các tiêu chuẩn, tiêu chí cụ thể của từng hoạt động, kiểm tra qua các tình huống. Tổng kết đánh giá: Đánh giá thi đua, khen thưởng theo nhiều mức độ khác nhau, xếp loại hạnh kiểm. Rút kinh nghiệm, tìm ra phương pháp quản lý tốt, chưa tốt, bổ sung, điều chỉnh kế hoạch quản lý GDĐĐ cho học sinh ở những năm sau. 4/16 "Quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường tiểu học Thanh Xuân Nam, Thanh Xuân, Hà Nội" Vẫn còn một số học sinh còn mải chơi, trong lớp không nghe thầy cô giảng bài, ngồi nói chuyên riêng thậm chí còn chọc phá các bạn. Bên cạnh đó còn có những học sinh vi phạm nội quy của nhà trường như đi học muộn, mất trật tự, trong giờ học không tập trung, nói, đọc truyện trong giờ học,... b. Thực trạng quản lý GDĐĐ cho học sinh trường tiểu học - Điểm mạnh: Trong những năm qua đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên đã nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của công tác GDĐĐ cho học sinh, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm để phát triển toàn diện cho học sinh. Nội dung GDĐĐ cho học sinh được nhà trường thường xuyên đổi mới đa dạng, phong phú, phù hợp đặc điểm học sinh tiểu học. Nhà trường đã vận dụng linh hoạt đa dạng, sinh động các hình thức giáo dục, thu hút đông đảo học sinh tích cực, tự giác tham gia hoạt động GDĐĐ. Công tác xây dựng kế hoạch GDĐĐ cho học sinh luôn được nhà trường coi trọng, quan tâm và được diễn ra thường xuyên, có chất lượng. Việc thực hiện kế hoạch quản lý GDĐĐ cho học sinh đã được trường triển khai đồng bộ, chặt chẽ, hiệu quả thiết thực. Công tác kiểm tra đánh giá được thực hiện nghiêm túc, kiểm tra thường xuyên và kiểm tra đột xuất. Sự phối kết hợp giữa ba môi trường: nhà trường, gia đình và xã hội luôn thường xuyên. Đặc biệt là sự phối kết hợp giữa GVCN và CMHS. - Điểm yếu Nhìn chung, công tác QLGDĐĐ của trường còn những tồn tại như: Việc xây dựng kế hoạch GDĐĐ chưa thật cụ thể, chưa thật phù hợp với đặc điểm tình hình mà thường xây dựng chung với kế hoạch chuyên môn; các phương pháp GDĐĐ chưa được sâu; vai trò các lực lượng giáo dục chưa có sự phối hợp nhịp nhàng, thống nhất và đồng bộ; việc kiểm tra đánh giá nhiều lúc còn chiếu lệ, qua loa, chưa mang tính động viên, khuyến khích, răn đe kịp thời; GVCN chưa xây dựng được kế hoạch cụ thể hàng tuần phù hợp với đặc thù riêng của lớp, ít quan tâm và đầu tư công sức vào công tác chủ nhiệm; ý thức thực hiện nội quy của học sinh chưa cao, nhiều em thường xuyên vi phạm. Như vậy có thể đánh giá chung việc quản lý GDĐĐ của trường chỉ ở mức khá tốt. 2.3. Biện pháp quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh 2.3.1. Tổ chức nâng cao nhận thức và trách nhiệm cho các chủ thể quản lý nhà trường đối với GDĐĐ cho học sinh * Nội dung của biện pháp Tác động của đối tượng CBQL để họ chủ động học tập, nâng cao hiểu biết, thấm nhuần chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, các quy định quy chế của Bộ GD&ĐT, các chỉ đạo của Sở, phòng giáo dục về hoạt động GDĐĐ. Có thái độ 6/16 "Quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường tiểu học Thanh Xuân Nam, Thanh Xuân, Hà Nội" đức, các biện pháp GDĐĐ và đặc biệt là các hình thức GDĐĐ, bởi họ chỉ có thể hành động đúng và hiệu quả khi họ có cơ sở lý luận vững chắc. 2.3.2. Kế hoạch hóa hoạt động GDĐĐ và QLGDĐĐ cho học sinh Tiểu học * Nội dung biện pháp Kế hoạch vừa mang tính khái quát vừa mang tính cụ thể, đảm bảo tính toàn diện và chú ý đến vai trò, chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận, cá nhân. Bản kế hoạch GDĐĐ cho năm học gồm: Mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể, chỉ tiêu phấn đấu, mức huy động về nhân lực, tài lực, vật lựckế hoạch xây dựng phải làm sao khai thác được triệt để thế mạnh của các lực lượng tham gia giáo dục. Kế hoạch càng cụ thể, càng chi tiết thì càng thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện. Các loại kế hoạch bao gồm: - Kế hoạch cho cả năm học, học kỳ, tháng, tuần. - Kế hoạch cho các ngày lễ lớn. Kế hoạch GDĐĐ và kế hoạch quản lý GDĐĐ cho học sinh tiểu học cần những kế hoạch lâu dài, chiến lược, định hướng đón đầu cho cả một giai đoạn, đồng thời phải có kế hoạch cụ thể cho từng năm học, từng học kỳ, từng tháng, từng tuần, từng hoạt động chủ điểm, dịp lễ, kỷ niệm, phong trào, cuộc vận động lớn. Khi xây dựng kế hoạch cần xác định các nguồn lực phục vụ cho thực hiện kế hoạch, chú ý huy động và tranh thủ tối đa tiềm năng các nguồn lực, lường trước, ngăn ngừa và hạn chế đến mức cao nhất những khó khăn, những tác động có ảnh hưởng xấu đến GDĐĐ cho học sinh. * Cách thức tiến hành biện pháp Trên cơ sở mục tiêu, nhiệm vụ, điều kiện khách quan, chủ quan, Hiệu trưởng cần rà soát, đánh giá đúng đặc điểm tình hình của nhà trường, dự đoán về những biến động của đời sống xã hội trong khu vực, của địa phương và diến biến tình hình đạo đức của HS, từ đó tiến hành xây dựng kế hoạch GDĐĐ đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ, cụ thể, thiết thực và khả thi. Bước 1: Khảo sát tình hình cán bộ, giáo viên, học sinh và yếu tố tài lực, vật lực trong nhà trường trước khi bắt đầu năm học Chỉ đạo GVCN phân loại học sinh, quan tâm đến học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh khuyết tật, học sinh con gia đình chính sách. Có kế hoạch, biện pháp giúp đỡ từng đối tượng học sinh; lưu ý các em học sinh lưu ban, hoặc phải rèn luyện trong hè về năng lực phẩm chất cũng như một số học sinh cá biệt. Kiểm tra lại CSVC, các phương tiện phục vụ cho việc dạy và học, các phương tiện cho HĐNK, chuẩn bị tốt nhất theo khả năng của nhà trường hiện có. Bước 2: Lập kế hoạch nhất thiết phải bám sát các quy định, nhiệm vụ trọng tâm của ngành trong năm học đó song cũng linh hoạt xây dựng kế hoạch theo tình hình nhà trường và tình hình địa phương. Bước 3: Lập kế hoạch Thành lập Ban đức dục bao gồm: 1 trưởng ban, có thể là hiệu trưởng hoặc một phó hiệu trưởng, 1 phó ban là Tổng phụ trách, hoặc Bí thư đoàn thanh niên, các ủy viên là các GVCN của các lớp. 8/16
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_quan_ly_giao_duc_dao_duc_cho_hoc_sinh.docx