Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm chỉ đạo làm đồ dùng dạy học và đồ chơi trong trường mầm non

MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHỈ ĐẠO LÀM ĐỒ DÙNG DẠY HỌC VÀ ĐỒ CHƠI
 TRONG TRƯỜNG MẦM NON
A/ ĐẶT VẤN ĐỀ :
 1/ Lý do chọn đề tài :
Đ
ồ dùng dạy học, đồ chơi cho trẻ có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy học . Đối với trẻ thơ là thế giới riêng không thể thiếu, đồ dùng đồ chơi là cầu nối giữa trẻ với môi trường xung quanh,nơi mà trẻ thơ thả tâm hồn vào đó,bộc bạch những tình cảm của mình và chỉ có đồ dùng đồ chơi mới lôi cuốn trẻ,tạo hứng thú cho trẻ vào hoạt động học tập !
Đổi mới phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm,thì đồ dùng đồ chơi cho trẻ là nhu cầu không thể thiếu .Không thể có một tiết dạy tốt khi không có đồ dùng đồ chơi phục vụ tiết dạy,trẻ không thể phát huy tính tích cực,tự lực học tập khi không có đồ dùng đồ chơi để trẻ nhận thức nhiệm vụ học tập .
Đúng vậy đối với tuổi thơ ,các cháu chưa phát triển tư duy trừu tượng,nên muốn nhận thức thế giới xung quanh đều phải qua những hình ảnh trực quan cụ thể .Muốn trẻ biết hình dạng của một con vật thì nhất thiết phải có con vật mẫu để hình thành biểu tượng về con vật đó cho trẻ,muốn trẻ biết số lượng là 4 thì phải có 4 bốn bông hoa,phân biệt ít hơn nhiều hơn,cao hơn thấp hơn ... đều có hình ảnh cụ thể giữa các nhóm đồ vật,hoặc hình ảnh mäüt cây cao,cây thấp .
Từ nhận thức trên,trong những năm qua trường mẫu giáo Bình Lãnh,luôn coi việc làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ là nhiệm vụ quan trong của từng giáo viên.Năm học 2007 - 2008 ,chúng tôi tổ chức hội thi đồ dùng dạy học, đồ chơi cấp trường và trưng bày trong dịp 20/11 vừa qua đã được phụ huynh và địa phương đánh giá cao.Dự thi đồ dùng đồ chơi cấp huyện năm học 2007-2008,do phòng giáo dục Thăng Bình tổ chức tại trường tiểu học Kim Đồng ,trường mẫu giáo Bình Lãnh dự thi với 2 bộ đồ dùng là : Một số phương giao thông và thế giới động vật, đã đứng nhì toàn đoàn trên 23 đơn vị dự thi .Có được những thành tích trên là nhờ sự nổ lực của các cô giáo và kinh nghiệm làm đồ dùng đồ chơi của nhà trường .Trên cơ sở đó tôi xin tổng kết lại “ Một số kinh nghiệm chỉ đạo làm đồ dùng đồ chơi trong trường mầm non” để các đồng nghiệp tham khảo và góp ý bổ sung để việc làm đồ dùng đồ chơi trong trường mầm non trở thành công việc thường xuyên nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy .
2/ Nhiệm vụ của đề tài :
Nhiệm vụ của đề tài là tìm ra các biện pháp để chỉ đạo việc làm đồ dùng đồ chơi trong trường mẫu giáo.Kích thích các cô giáo thường xuyên làm đồ dùng và nhận thức được sự cần thiết khi làm đồ dùng dạy học để phục vụ các hoạt động học có chủ đích,tổ chức hoạt động góc và trang trí lớp theo chủ đề .
3/ Phạm vi nghiên cứu :
Đề tài chỉ nghiên cứu về công tác chỉ đạo làm đồ dùng dạy học và đồ chơi, chứ
không đi sâu vào tổ chức hướng dẫn làm đồ dùng dạy học và đồ chơi .Do đó đề tài nghiên cứu về kế hoạch chỉ đạo như thế nào để giáo viên hứng thú làm đồ dùng,tổ chức thi chấm chọn và phong trào làm đồ dùng dạy học và đồ chơi trong trường mẫu giáo là hoạt động thường xuyên song song với hoạt động dạy học .
4/ Thời gian nghiên cứu và áp dụng :
Từ năm học 2005-2006,khi trường tổ chức làm đồ dùng dạy học, đồ chơi cho trẻ và chấm chọn hằng năm .Tôi thấy được nhờ chính các biện pháp chỉ đạo tích cực đã nuôi dưỡng được phong trào làm đồ dùng đồ chơi trong nhà trường ,nó có tác dụng tốt đối với trường đối với phụ huynh và cả đối với trẻ ,cũng chính điều này sức thu hút trẻ vào trường ngày càng tăng không chỉ đối với trong xã mà cả các xã lân cận,trẻ cảm thấy hấp dẫn,dễ lôi cuốn hơn .Nên tôi nghiên cứu để tổng hợp thành kinh nghiệm .Năm học 2007- 2008,tôi áp dụng có hiệu quả thể hiện việc chấm chọn ở cấp trường và dự thi ở huyện kết quả tương đối cao .Qua áp dụng tôi rút ra được một số biện pháp chỉ đạo sau :
- Cần xây dựng kế hoạch chỉ đạo chặt chẽ về làm đồ dùng đồ chơi hằng năm .
- Biết phối hợp với phụ huynh,trẻ,...trong việc thu gom nguyên vật liệu .Nhất là tuyên truyền gây nhận thức trong phụ huynh sự cần thiết có đồ dùng tự tạo đối với trẻ .
- Biết tổ chức tham quan các trường bạn,xem các lần triển lãm đồ dùng đồ chơi trong huyện hoặc các huyện bạn để sáng tạo ra những mẫu đồ chơi mới .
- Tạo nguồn kinh phí để hỗ trợ làm đồ dùng .Có kế hoạch chấm chọn khách quan và động viên khen thưởng kịp thời .Rất mong sự góp ý chân thành của các đồng chí đồng nghiệp để những kinh nghiệm trên có tính thực tế hơn,khả thi hơn .
 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :
I/ Thực trạng sử dụng ĐDDH và đồ chơi ở trường mẫu giáo Bình Lãnh :
Trường mẫu giáo Bình Lãnh có 7 lớp,cơ sở vật chất tương đối đảm bảo,nhất là lớp trung tâm .Tất cả các lớp đều có góc chơi cho trẻ,khi tham gia các hoạt động ở các góc .
Tất cả các lớp đều trang trí lớp theo chủ đề, đồ dùng đồ chơi khá phong phú .
Tuy nhiên phần lớn là đồ chơi công nghiệp như búp bê, ô tô,bộ ghép hình ... Ít có đồ chơi tự tạo bằng những vật liệu rẻ tiền như các phế liệu,lá cây,vỏ cây khô ...
Đồ chơi nhiều nhưng ít thay đổi mẫu mã nên dễ gây nhàm chán cho trẻ .Một số đồ chơi tự tạo chưa đảm bảo kỹ thuật,bền đẹp,màu sắc chưa hấp dẫn và lôi cuốn trẻ .
II/ Đồ dùng đồ chơi đáp ứng nhu cầu nhận thức và giao tiếp của trẻ :
Đối với trẻ mầm non hoạt động học và chơi là một “ Học mà chơi - Chơi mà học”
Như vậy qua tiếp xúc đồ dùng đồ chơi,cũng được xem như là hoạt động học của trẻ,khi trẻ chơi bán hàng ,làm mẹ , làm cô giáo, làm bác sỹ ,tham quan sở thú,làm chú công an giao thông trên ngã tư đường phố ...chính lúc đó cũng là hoạt động học của trẻ .Qua trò chơi với những đồ dùng đồ chơi muôn màu muôn vẻ sẽ giúp trẻ nhu cầu nhận thức thế giới xung quanh .Khi trẻ tham quan sở thú trẻ sẽ biết thêm ngoài những con vật nuôi trong gia đình còn có một số con vật sống trong rừng như voi ,hổ ,sư tử,gấu, khỉ .Làm chú công an sẽ giúp trẻ biết thêm ngoài xe đạp,xe máy còn có xe tải,xe lửa,máy bay .Như vậy chính đồ dùng đồ chơi đã đáp ứng nhu cầu nhận thức của trẻ,giúp trẻ thoả mãn tính tò mò khám phá ...
	Đồng thời đồ dùng đồ chơi sẽ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua giao tiếp :Khi ru một búp bê ngủ ,trẻ thường trò chuyện với búp bê “nào ngủ ngoan đi nào để mẹ đi chợ mua quà về cho” hay khi làm bác sĩ khám bệnh nhân bằng ống nghe trẻ thường giao tiếp với nhau rằng : “ Cháu bị đau bụng rồi,nhớ không được ăn quà vặt nghe chưa ?” Khi trẻ trò chuyện với chú cún con,trẻ vút ve âu yếm và trò chuyện với con vật.Tất cả những hoạt động trên thông qua đồ dùng đồ chơi sẽ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ ,phát triển nhận thức và từ đó hình thành nhân cách cho trẻ và giúp trẻ khám phá môi trường xung quanh .
	III/ Một số kinh nghiệm chỉ đạo làm đồ dùng đồ chơi trong trường mầm non :
	1/ Xây dựng kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi :
	a/ Đối với trường :
	Mỗi năm nhà trường đều có tổ chức thi chấm chọn làm đồ dùng đồ chơi,khoảng từ 10 đến 15 tháng 11 và trưng bày các đồ dùng vào dịp 20 tháng 11,nhân kỉ niệm ngày nhà giáo Việt Nam, đồng thời phát thưởng cho những cô có đồ dùng đẹp,sáng tạo,tự làm và sử dụng những vật liệu phế liệu có ở địa phương hoặc những vật đơn giản rẻ tiền nhưng đảm bảo an toàn khi trẻ tiếp xúc .
	Mỗi tháng sẽ dành một buổi sinh hoạt chuyên môn,kết hợp với làm đồ dùng dạy học hoặc phổ biến những mẫu đồ dùng đồ chơi sưu tầm được cho giáo viên,qua việc tổ chức làm đồ dùng đồ chơi tập trung sẽ giúp cho các cô học tập kinh nghiệm lẫn nhau trong khi làm đồ dùng .Ngoài ra còn tổ chức thi làm đồ dùng , đồ chơi tại chỗ .
	Nhà trường sẽ hỗ trợ kinh phí cho những đồ dùng đồ chơi có chất lượng bằng 1,5 lần kinh phí mua sắm . Đồng thời thường xuyên kiểm tra việc trang trí theo chủ đề của các lớp,nhất là việc trang trí các góc, đưa vào xếp loại thi đua từng đợt để khuyến khích giáo viên làm đồ dùng . 
	b) Đối với giáo viên :
	Mỗi giáo viên phải hoàn thành hai đến ba bộ đồ dùng đồ chơi trong năm học, đồng thời khi trang trí các góc phải thay đổi theo từng chủ đề, đồ dùng luôn thay đổi để trẻ chơi khỏi nhàm chán ,nên tạo ra nhiều đồ dùng đồ chơi có mầu sắc đẹp hài hoà để lôi cuốn hấp dẫn trẻ chơi . 
	Giáo viên cần phối hợp với phụ huynh, để thu gom vật liệu làm đồ dùng 
	2/ Thu gom nguyên vật liệu làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ :
	Hằng năm vào dịp họp phụ huynh đầu năm,nhà trường cùng giáo viên chủ nhiệm,phổ biến cho phụ huynh việc làm đồ dùng đồ chơi từ phế liệu như : Bình xì dầu,comfort,nước rửa chén,hột cỏ nga,dương liểu,nắp chai,lá phim,... để làm đồ dùng dạy học,giáo viên có thể lấy mẫu một vài đồ dùng giới thiệu với phụ huynh, để phụ huynh thấy rõ tính thiết thực của đồ dùng dạy học, đồ chơi cho trẻ .từ đó việc huy động mới có hiệu quả .
	Ví dụ : Khi làm máy bay (giáo viên đưa chiếc máy bay và chỉ từng bộ phận ) Sử dụng bình xì dầu cắt bỏ phần dưới làm đầu máy bay,cắt phần trên bình comfort làm thân máy bay,ruột bút bi làm cần,lá phim làm chong chóng máy bay,nắp chai làm bánh xe,như vậy ta thấy phần lớn vật liệu các đồ dùng đồ chơi đều làm từ những vật dụng phế thải,rẻ tiền ,dễ tìm ở địa phương nhưng đẹp,bền và an toàn cho trẻ giúp các cháu vui chơi học tập có hiệu quả .Qua việc giới thiệu sẽ giúp cho việc thu gom vật liệu trong phụ huynh đạt được kết quả .
	Vào cuộc họp phụ huynh giữa năm,giáo viên huy động lịch củ đã hết thời hạn sử dụng,bao xi măng để vẽ tranh,hoặc chọn những hình ảnh đẹp để trang trí lớp,cho học sinh cắt dán một số đồ vật như : dép,giày,mũ, áo quần ...trên tranh lịch sưu tập thành những bộ đồ dùng cho các chủ điểm .
	Hằng tháng vào các buổi họp chuyên môn,tôi thường phổ biến cho giáo viên một số mẫu pho to,phục vụ cho từng chủ đề,việc lên kế hoạch trước để giáo viên chuẩn bị nguyên vật liệu làm đồ dùng, đồ chơi ở các góc và theo từng chủ đề như :
	Chủ đề trường mầm non : Tập trung làm đồ chơi như Cầu trượt,xích đu, vườn hoa..
	Chủ đề gia đình : Giáo viên sưu tầm những phế liệu như :Bình xì dầu,hạt cỏ nga ...làm bàn ghế,tủ,phích nước ... Đồng thời tận dụng bình sữa chua,bình nước rửa chén,hộp C,bình keo 502,thạch dừa, ống son cũ để làm máy xay sinh tố,nồi cơm điện ,bàn là, đèn ngủ, điện thoại,ti vi,... để phục vụ hoạt động góc và hoạt động khám phá khoa học,làm quen chữ viết ,tạo hình ...
	Chủ đề thế giới động vật : sử dụng hạt cỏ nga,dương liểu,cam thảo ,vỏ sò, ốc ...xếp cắt hình một số con vật nuôi trong gia đình, sống dưới nước ,sống trong rừng (hổ, voi,khỉ,nai ...)
	Chủ đề phương tiện giao thông ; sử dụng la-phông,bình xì dầu,comfort,nút chai ,lá phim... để làm phương tiện giao thông như xe khách,xe tải,máy bay,tàu lửa, ghe, thuyền...
	Thế giới thực vật : sử dụng lá cây,vỏ cây khô, mo cau, để làm một số đồ dùng đồng thời giới thiệu một số cây trồng xung quanh trẻ .
	Chủ đề một số ngành nghề : Hướng dẫn giáo viên sử dụng la-phông vụn,bình nước rửa chén để làm máy sút lúa,máy may,máy quạt ...
	Cần hướng dẫn giáo viên làm nhiều đồ dùng phục vụ các chủ đề,phối hợp với phụ huynh ,nhằm hỗ trợ nguyên vật liệu và một số mẫu đồ dùng mà phụ huynh biết được .	
	3/ Tổ chức làm và chấm chọn đồ dùng đồ chơi cho trẻ hằng năm :
	Việc làm đồ dùng đồ chơi là công việc thường xuyên trong trường mẫu giáo . Đây cũng là việc làm hằng ngày của các cô giáo mầm non .Nhà trường luôn phát huy những giáo viên sáng tạo,nhiệt tình làm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ các tiết học .Cho giáo viên đi học tập tham quan các trường bạn để làm đồ dùng hoặc đi xem các triển lãm về đồ dùng đồ chơi của ngành,của các địa phương khác để tạo ra những đồ chơi mới,rẻ tiền mà có chất lượng khi dạy các hoạt động hoặc trang trí lớp,trang trí các góc chơi . 
	Nhà trường nên sưu tầm những mẫu đồ chơi mới,hướng dẫn cách làm để giáo viên làm trong những buổi làm đồ dùng tập trung,chú ý tác dụng của đồ dùng nhất là những đồ dùng phục vụ cho nhiều chủ đề ,nhiều hoạt động học tập của trẻ .
	Trường nên tổ chức thi làm đồ dùng đồ chơi tại chỗ để phát huy năng khiếu ,tính sáng tạo của giáo viên,trong làm đồ dùng đồ chơi .Ngoài ra còn tổ chức thi làm đồ dùng theo từng chủ đề,trưng bày trong các dịp lễ hội 20/11,8/3 ...
	Vừa qua trường cử môt giáo viên đi tập huấn làm rối ở tỉnh,khi về giáo viên hướng dẫn lại cho các giáo viên trong hội đồng cách làm rối như thế nào và tập trung làm một số con rối để phục vụ cho hoat động làm quen văn học.
	Năm học nào trường mẫu giáo Bình Lãnh cũng chấm chọn và trưng bày đồ dùng dạy học đồ chơi cho trẻ vào dịp 20/11
	Về tiêu chuẩn chấm chọn như sau :
	- Vật liệu : rẻ tiền, đơn giản như các loại phế liệu dễ tìm ở địa phương
	- Hình thức : đẹp,bền,màu sắc hấp dẫn lôi cuốn trẻ 
	- Nội dung : Đúng kĩ thuật,mô hình vật mẫu
	- Tác dụng : Đồ dùng đồ chơi dùng cho nhiều hoạt động học tập,nhiều chủ đề .
	Cơ cấu giải thưởng :
	+ Giải nhất : Cho giáo viên có nhiều bộ đồ dùng đẹp,sáng tạo
	+ Giải nhất,nhì,ba cho từng bộ đồ dùng có chất lượng
	4/ Làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh về việc làm đồ dùng dạy học :
	Công tác tuyên truyền đây là khâu quan trọng,nhằm góp phần đạt mục tiêu giáo dục và để phụ huynh hỗ trợ cho giáo viên thu gom nguyên vật liệu làm đồ dùng , đồ chơi là hiệu phó nhưng lúc nào tôi cũng quan tâm đến công tác tuyên truyền,bằng nhiều hình thức qua các cuộc họp phụ huynh ,qua hội giảng và những lần phụ huynh đưa đón trẻ , để phụ huynh nhận thức được vai trò của đồ dùng, đồ chơi đối với trẻ .
Tuyên truyền qua việc trang trí các lớp,các góc chơi ở lớp bằng cách cho phụ
huynh đi thăm quan, để phụ huynh thấy được những đồ dùng phục vụ các góc chơi trong trường mầm non,trên cơ sở đó đề nghị phụ huynh hỗ trợ thêm cho nhà trường .
C/ KẾT LUẬN :
	1/ Kết quả : 
	Đề tài đã nêu lên được các biện pháp chỉ đạo làm đồ dùng dạy học trong trường mẫu giáo,như lên kế hoạch cụ thể trong năm học,từng thời điểm và nhiệm vụ của các thành viên,tổ chức làm đồ dùng dạy học từng tháng có kế hoạch chấm chọn,trưng bày sản phẩm,phát thưởng động viên kịp thời những thành viên làm tốt đồ dùng đồ chơi trong năm học . Đề tài đã nêu lên được các biện pháp phối hợp với phụ huynh với trẻ để thu gom nguyên vật liệu,sưu tầm những mẫu đồ chơi mới .
	Từ các biện pháp chỉ đạo trên,năm học 2005-2006,qua dự thi đồ dùng dạy học cấp huyện trường đã đoạt giải khuyến khích.
	Năm học 2007-2008,dự thi 2 bộ đồ dùng : Phương tiện giao thông và thế giới động vật .Kết quả đoạt hai giải nhì ( một giải nhì toàn đoàn và một giải nhì về chủ đề PTGT)
	2/ Bài học kinh nghiệm :
	Để việc chỉ đạo làm đồ dùng dạy học đạt hiệu quả tôi xin nêu ra một số bài học kinh nghiệm sau :
	Làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh, để phụ huynh nhận thức được vai trò đồ dùng dạy học đồ chơi đối với trẻ,nhằm tổ chức thu gom nguyên vật liệu hoặc phối hợp với trẻ với phụ huynh sưu tầm những mẫu đồ chơi mới sáng tạo 
	Thường xuyên tổ chức làm đồ dùng đồ chơi,giới thiệu cho giáo viên những mẫu đồ chơi mới để tham gia làm đồ dùng đồ chơi có hiệu quả hơn 
	Tạo mọi điều kiện về thời gian và kinh phí để khuyến khích giáo viên làm đồ dùng 
	Tổ chức chấm chọn trưng bày đồ dùng dạy học hằng năm , đảm bảo công bằng khách quan,khen thưởng kịp thời thích đáng cho những bộ đồ dùng đẹp sáng tạo, đảm bảo an toàn cho trẻ .
	Thường xuyên kiểm tra nề nếp trang trí lớp theo chủ điểm, đánh giá nhận xét những lớp trang trí tốt , đồ dùng đồ chơi luôn thay đổi và đưa vào tiêu chuẩn thi đua giữa các lớp hằng năm .
	Trên đây là kinh nghiệm chỉ đạo làm đồ dùng đồ chơi trong trường mẫu giáo,mong các đồng chí góp ý để những kinh nghiệm trên được vận dụng có hiệu quả hơn.Tôi xin chân thành cảm ơn !
PHẦN MỤC LỤC
	A/Đặt vấn đề :.............................................................................trang 01
	1/ Lý do chọn đề tài :..................................................................trang 01
	2/ Nhiệm vụ của đề tài : .............................................................trang 01
	3/ Phạm vi nghiên cứu :..............................................................trang 01
	4/ Thời gian nghiên cứu và áp dụng :.........................................trang 02
	B/ Giải quyết vấn đề :.................................................................trang 03
	I/ Thực trạng sử dụng ĐDDH và đồ chơi :.................................trang 03
	II/ Đồ dùng dạy học, đồ chơi đáp ứng nhu cầu nhận thức .. ......trang 03
	III/ Kinh nghiệm chỉ đạo làm ĐDDH và đồ chơi :............... .....trang 03
	1/ Xây dựng kế hoạch :........................................................ ......trang 03
	2/ Thu gom nguyên vật liệu :............................................... ......trang 04
	3/ Tổ chức làm và chấm chọn đồ dùng dạy học đồ chơi ..... ......trang 05
	4/Làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh : ............... ......trang 05
	C/ Kết luận 
	1/ Kết quả : ........................................................................... .....trang 06
	2/ Bài học kinh nghiệm : ..................................................... ......trang 06
TÀI LIỆU THAM KHẢO
	- Tập san giáo dục nhiều kì 
	- Sách bồi dưỡng thường xuyên chu kỳ III xuất bản năm 2005