Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao hiệu quả dạy học Mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh Lớp 5
2.1.1.Thuận lợi
Qua quá trình công tác tôi nhận thấy thời gian qua việc chú trọng phát triển năng lực cho học sinh đã được nhà trường rất quan tâm thông qua việc thường xuyên tổ chức nhiều hoạt động trong và ngoài giờ lên lớp, luôn luôn tạo điều kiện, khuyến khích, động viên giáo viên áp dụng phương pháp mới vào dạy môn Mĩ thuật giúp hình thành một số năng lực nhất định cho học sinh;
Giáo viên đã được tham gia tập huấn tại Phòng Giáo dục về các địa chỉ, các bài phải tích hợp phát triển năng lực cho học sinh
Giáo viên trực tiếp giảng dạy đã nhận thức được ý nghĩa của việc hình thành và phát triển năng lực cho học sinh.
Học sinh ở vùng thuận lợi, tiếp xúc nhiều với các phương tiện truyền thông, thông tin hiện đại nên đã sớm hình thành được một số năng lực nhất định.
2.1.2. Khó khăn
- Đối với học sinh: Môn Mĩ thuật đối với các em học sinh khối lớp 5 không phải là môn học mới lạ vì các em đã bắt đầu học Mĩ thuật ngay từ khối lớp 1. Tuy nhiên, khi áp dụng học theo phương pháp mới, học sinh chưa quen với các quy trình mới, phải thực hiện nhiều nhiệm vụ mới, và tham gia hoạt động nhóm nhiều hơn nên các em rất bỡ ngỡ và rất lúng túng khi thực hiện nhiệm vụ học tập. Quan sát một số học sinh trong quá trình học tập và hoạt động giáo dục, tôi nhận thấy một số năng lực của học sinh như: năng lực phân tích và giải trình; năng lực giao tiếp và đánh giá; sáng tạo mĩ thuật chưa cao, nhiều học sinh thiếu tự tin, nhút nhát, rụt rè trước những vấn đề mới hay phải đợi giáo viên gợi ý, chỉ định các em mới dám thực hiện.
Học sinh còn lúng túng trong việc trao đổi nội dung để thống nhất chủ đề, sắp xếp các hình ảnh, và chọn chất liệu, màu vẽ,. Các em chưa có khả năng vận dụng những điều đã học áp dụng vào thực tế, với học sinh lớp 5 – lớp cuối cấp, các em rất hiếu động, có nhu cầu hỏi đáp, không muốn bị áp đặt.
Trí tưởng tượng của các em chưa phong phú, một số em lười suy nghĩ, làm bài theo cách đối phó. Đồ dùng học tập chưa chuẩn bị chu đáo dẫn đến chất lượng các sản phẩm chưa cao.
Học sinh chưa thật sự có ý thức giữ gìn sản phẩm của mình nên việc lưu giữ sản phẩm rất khó khăn.
* Nguyên nhân của sự hạn chế này là: Học sinh chưa chủ động học tập cũng như ý thức tự học của các em chưa cao. Học sinh và phụ huynh chưa thực sự coi trọng môn học này, chưa có ý thức tôn trọng sản phẩm của mình làm ra.
- Đối với giáo viên: Việc dạy học nhằm phát triển năng lực cho học sinh của nhiều giáo viên còn nhiều hạn chế, chưa có nét chuyển biến. Nguyên do chính là trong tư tưởng giáo viên chỉ chú trọng đến việc dạy kiến thức, một số giáo viên dạy đại trà chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc hình thành năng lực cho học sinh lớp mình đang giảng dạy mà chỉ luôn chú trọng đến việc đọc tốt, làm tính tốt
Công tác chủ nhiệm lớp ở trong nhà trường đôi lúc chưa được quan tâm đúng mức. Giáo viên mỗi người hiểu, tiếp cận và thực hiện một cách khác nhau. Nhiều giáo viên vẫn coi nhẹ công tác chủ nhiệm lớp từ đó cũng coi nhẹ việc hình thành và phát triển năng lực cho học sinh.
- Đối với phụ huynh: Một bộ phận lớn phụ huynh vẫn còn tâm lý cho rằng môn Mĩ thuật thuộc nhóm môn Nghệ thuật chỉ là môn học phụ nên chỉ học cho vui, việc định hướng cho học sinh phát triển năng lực chưa được hoàn thiện.
giải trình; năng lực giao tiếp và đánh giá; sáng tạo mĩ thuật chưa cao, nhiều học sinh thiếu tự tin, nhút nhát, rụt rè trước những vấn đề mới hay phải đợi giáo viên gợi ý, chỉ định các em mới dám thực hiện. Học sinh còn lúng túng trong việc trao đổi nội dung để thống nhất chủ đề, sắp xếp các hình ảnh, và chọn chất liệu, màu vẽ,.. Các em chưa có khả năng vận dụng những điều đã học áp dụng vào thực tế, với học sinh lớp 5 – lớp cuối cấp, các em rất hiếu động, có nhu cầu hỏi đáp, không muốn bị áp đặt. Trí tưởng tượng của các em chưa phong phú, một số em lười suy nghĩ, làm bài theo cách đối phó. Đồ dùng học tập chưa chuẩn bị chu đáo dẫn đến chất lượng các sản phẩm chưa cao. Học sinh chưa thật sự có ý thức giữ gìn sản phẩm của mình nên việc lưu giữ sản phẩm rất khó khăn. * Nguyên nhân của sự hạn chế này là: Học sinh chưa chủ động học tập cũng như ý thức tự học của các em chưa cao. Học sinh và phụ huynh chưa thực sự coi trọng môn học này, chưa có ý thức tôn trọng sản phẩm của mình làm ra. - Đối với giáo viên: Việc dạy học nhằm phát triển năng lực cho học sinh của nhiều giáo viên còn nhiều hạn chế, chưa có nét chuyển biến. Nguyên do chính là trong tư tưởng giáo viên chỉ chú trọng đến việc dạy kiến thức, một số giáo viên dạy đại trà chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc hình thành năng lực cho học sinh lớp mình đang giảng dạy mà chỉ luôn chú trọng đến việc đọc tốt, làm tính tốt Công tác chủ nhiệm lớp ở trong nhà trường đôi lúc chưa được quan tâm đúng mức. Giáo viên mỗi người hiểu, tiếp cận và thực hiện một cách khác nhau. Nhiều giáo viên vẫn coi nhẹ công tác chủ nhiệm lớp từ đó cũng coi nhẹ việc hình thành và phát triển năng lực cho học sinh. - Đối với phụ huynh: Một bộ phận lớn phụ huynh vẫn còn tâm lý cho rằng môn Mĩ thuật thuộc nhóm môn Nghệ thuật chỉ là môn học phụ nên chỉ học cho vui, việc định hướng cho học sinh phát triển năng lực chưa được hoàn thiện. BẢNG ĐÁNH GIÁ CÁC NĂNG LỰC CỐT LÕI ĐƯỢC HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA HỌC SINH LỚP 5 TẠI TRƯỜNG VÀO ĐẦU NĂM HỌC (Khảo sát trên 57 học sinh khối 5 của trường) Các kĩ năng/năng lực Rất tốt Tốt Chưa tốt SL % SL % SL % Sáng tạo mĩ thuật 9 15.7 18 31.6 30 52.6 Hiểu, cảm nhận và trân trọng sản phẩm/tác phẩm mĩ thuật. 15 26.3 13 22.8 29 50.9 Giao tiếp, trao đổi, tiếp nhận thông tin thông qua sản phẩm/ tác phẩm mĩ thuật. 10 16.7 15 26.3 32 56.1 Qua điều tra cho thấy về mặt năng lực hiểu và trân trọng tác phẩm mĩ thuật; tiếp nhận thông tin ở các em hầu hết rất tốt. Tuy nhiên về sáng tạo, cảm nhận vẻ đẹp tác phẩm, giao tiếp còn hạn chế như: tương trợ nhau, giao tiếp, diễn đạt trước đám đông được các thầy cô giáo tích cực hình thành và củng cố nhưng chưa thể hiện được nhiều. Mặt khác, các em ít có khả năng chủ động phân tích, lĩnh hội tiếp thu, giải quyết trong từng tình huống cụ thể của bài học hay từng hoạt động. Một số ít học sinh có khả năng sáng tạo, giao tiếp, diễn đạt tuy nhiên điều này chỉ theo bản năng mà thiếu tính khoa học và hệ thống. 2.2. Các giải pháp Dạy học Mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh lớp 5 bị tác động của những yếu tố vùng miền và con người trong môi trường giáo dục, đòi hỏi cần có sự cố gắng, sự quan tâm hơn nữa để đạt được hiệu quả cao nhất. Ngoài những giải pháp có tính cụ thể, sự đầu tư, thay đổi nhận thức... còn là những biện pháp giảng dạy thích hợp, giúp các em nhận biết được các kiến thức cần thiết để vận dụng làm ra các sản phẩm đẹp, phong phú có tính ứng dụng cao, mặt khác giúp các em phát triển kĩ năng phân tích và đánh giá sản phẩm mĩ.. Trên cơ sở thực trạng đã trình bày ở trên, bản thân tôi mạnh dạn thực hiện một số giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Mĩ thuật nói chung và hình thành phát triển năng lực đặc thù của bộ môn cho học sinh lớp 5 tại trường như sau: Giải pháp 1. Luôn tạo tâm lí thoải mái, hứng thú cho học sinh trong mỗi tiết học Trong học tập hay bất cứ hoạt động nào thì hứng thú rất quan trọng. Nó thúc đẩy tiến trình học tập hiệu quả hơn, tiết học cũng nhẹ nhàng hơn. Nếu giáo viên gây hứng thú tốt thì sẽ tạo cho học sinh có niềm đam mê. Vì hứng thú học tập tạo tình huống có vấn đề, sau đó học sinh sẽ quan tâm đến vấn đề đó sâu sắc hơn và sẽ cố gắng để giải quyết vấn đề đó suốt tiết học hay buổi học. Ví dụ: Khi dạy Chủ đề 6 “Chú bộ đội của chúng em”, phần khởi động cho các em hát múa bài hát “Cháu thương chú bộ đội”. Qua hoạt động này các em vừa được thư giãn vừa giúp cho các em nhớ lại về hình ảnh chú bộ đội và công việc của các chú, .. để vào bài mới được tốt hơn. Giải pháp 2. Tạo không gian mở trong dạy học Mĩ thuật Không chỉ tổ chức các hoạt động dạy học ở trong lớp học, giáo viên còn có thể tổ chức cho học sinh hoạt động ngoài không gian lớp học như sân trường, hội trường, ngoài thiên nhiên... để giúp các em học sinh phát huy tính tưởng tượng, liên tưởng,.. qua đó rèn kĩ năng quan sát thế giới xung quanh cho các em có thêm nhiều ý tưởng để sáng tạo nghệ thuật. Ví dụ: Khi dạy Chủ đề 5: “Trường em”, giáo viên cho học sinh ra sân quan sát khuôn viên trường, chia sẻ những gì mà các em quan sát được về ngôi trường của mình. Sau đó các em cùng thảo luận nhóm, chia sẻ cách làm với nhau, cùng thống nhất về hình thức thực hiện của nhóm và thực hành ngay trên sân trường. Giải pháp 3. Giáo viên lập kế hoạch dạy học và tổ chức một quy trình dạy học hoàn chỉnh, phù hợp với từng đối tượng học sinh Để giúp học sinh phát triển khả năng tự học, giáo viên lập được kế hoạch và tổ chức một quy trình dạy học, hoàn chỉnh, phù hợp với từng đối tượng học sinh ở trong lớp học. Kế hoạch cho từng hoạt động hoặc cho toàn bộ chủ đề có thể ngắn, dài nhưng phải có tính kết nối, liên kết, xâu chuỗi các hoạt động với nhau. Kết thúc hoạt động này là sự mở đầu cho hoạt động tiếp theo nên chúng phải có tính liên kết. Giáo viên giao nhiệm vụ cụ thể cho học sinh trong mỗi hoạt động. Đảm bảo cho mọi đối tượng học sinh trong lớp đều tham gia vào hoạt động chung của nhóm, lớp. Ví dụ: Với tất cả các Chủ đề thì tiết 1 luôn luôn phải có sản phẩm cá nhân theo năng lực của học sinh. Chủ đề có 2 tiết thì tiết 2 khởi động đơn giản bằng cách cho học sinh đưa ra các sản phẩm của tiết trước để nhận xét, rút kinh nghiệm và điều chỉnh, bổ sung cho hoàn thiện khoảng 2/3 tiết rồi trưng bày, giới thiệu sản phẩm, chỉ làm sản phẩm cá nhân, hoặc gộp lại thành sản phẩm nhóm để tránh mất nhiều thời gian. Với Chủ đề từ 3 đến 4 tiết thì tiết 1 thực hiện như trên; tiết 2 hoàn thiện sản phẩm cá nhân và kết hợp làm sản phẩm nhóm; tiết 3 hoàn thiện sản phẩm nhóm và trưng bày giới thiệu sản phẩm (Chủ đề 3 tiết), hoặc hoàn thiện và chuẩn bị nội dung, cách giới thiệu sản phẩm để tiết trưng bày giới thiệu sản phẩm (nếu Chủ đề 4, 5 tiết). Chủ đề 4 tiết hoặc 5 tiết mới dành thời gian 1 tiết để trưng bày và giới thiệu sản phẩm vì nó phức tạp hơn. Còn lại chỉ dành thời gian 1/3, 2/3 tiết cuối nếu là Chủ đề 1, 2 tiết. Giải pháp 4. Vận dụng linh hoạt 7 quy trình dạy học Phát huy tốt nhất 7 quy trình trong dạy học để học sinh được học tập bằng nhiều cách, giúp học sinh phát triển toàn diện, sáng tạo trên mọi phương diện. Muốn thực hiện tốt điều đó thì giáo viên cần làm mẫu, hướng dẫn cách thực hiện mỗi quy trình sao cho nhuần nhuyễn, đúng các bước ngay từ đầu để các tiết sau các em chủ động và có nhiều thời gian để sáng tạo nghệ thuật. Phối hợp có hiệu quả các quy trình dạy học Mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực với các phương pháp dạy học mới như: phương pháp “Bàn tay nặn bột”, mô hình trường học mới VNEN,.. Giải pháp 5. Tăng cường đánh giá thường xuyên trong dạy học Mĩ thuật Muốn thực hiện tốt công tác đánh giá thường xuyên trong dạy học, giáo viên cần bám sát được nội dung đánh giá theo Thông tư số 22/2016/TT-BGDĐT ngày 22/9/2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về “Sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định đánh giá học sinh tiểu học ban hành kèm theo thông tư số 30/2014-BGDĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo”. Theo tiến trình hoạt động của từng Chủ đề dạy học, là một chuỗi hành động theo quy trình giúp học sinh tiếp thu thẩm mĩ, sẽ có những kiến thức đã học, đã biết và kiến thức mới cần tiếp cận phát triển, để học sinh vận dụng giải quyết từng nội dung vấn đề theo nhiệm vụ học tập. Nội dung đánh giá đòi hỏi giáo viên còn phải xác định các kỹ năng sẽ được dùng và cách sử dụng hiệu quả trong từng nội dung/hoạt động của Chủ đề; cũng như nhằm hoàn thành sản phẩm, đáp ứng kết quả hoạt động cuối Chủ đề. Kết quả học tập cũng như sự tiến bộ của học sinh phụ thuộc vào tinh thần ý thức trong quá trình học tập. Đánh giá thái độ học tập của học sinh nhằm hoàn tất hoạt động đánh giá theo mục tiêu của Chủ đề dạy học. Giáo viên kịp thời động viên khuyến khích học sinh bằng lời ngay trong các hoạt động để các em nỗ lực phấn đấu, tạo ra những sản phẩm đạt yêu cầu và có tính sáng tạo. Cố gắng tìm những ưu điểm, những điều đã làm được của học sinh để động viên, khen ngợi. Giải pháp 6. Chuyên môn nhà trường sắp xếp thời khóa biểu phù hợp Vào đầu năm học, khi phân công phần hành và sắp xếp Thời khóa biểu, giáo viên dạy Mĩ thuật cần tham mưu, đề xuất với chuyên môn Nhà trường để bố trí thời khóa biểu phù hợp có thể học liền nhau 2 hoặc 3 tiết để kết thúc 1 quy trình/tuần theo điều kiện thực tế của nhà trường. Tạo điều kiện để giáo viên Mĩ thuật được đổi tiết với các môn khác như: Đạo đức, Kỹ thuật, Âm nhạc, Thể dục, Hoạt động ngoài giờ,.. để cùng có sự tham gia đồng bộ của các giáo viên cũng như các môn học trong việc hình thành và phát triển năng lực cho học sinh. Ví dụ: Tuần 1 giáo viên Mĩ thuật dạy 2 tiết Mĩ thuật thì tuần 2 học 2 tiết Âm nhạc do giáo viên Âm nhạc dạy, .. hoặc có thể phân công phần hành cho giáo viên Mĩ thuật dạy thêm một môn khác như môn Kĩ thuật và cho phép giáo viên chủ động lên lịch báo giảng dạy phù hợp với tiến trình của môn học. Giải pháp 7. Phải dành thời gian cho hoạt động Trưng bày giới thiệu sản phẩm ở cuối mỗi Chủ đề Đa số ở các tiết học, học sinh mất nhiều thời gian trong khi thực hành nên đôi khi không có thời gian để trưng bày và giới thiệu sản phẩm. Điều này chưa đúng với tinh thần của môn học là nhằm phát triển năng lực của học sinh. Chính vì vậy, cần dành nhiều thời gian cho các em được giới thiệu sản phẩm của mình, của bạn; nêu cảm nhận của bản thân mình về sản phẩm của bạn, nhóm bạn; chỉ ra sản phẩm mình thích, nêu được lí do mình thích,... Từ đó giúp các em nhận ra mình có điểm nào tốt cần phát huy, điểm nào cần khắc phục và giúp các em biết mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp, biết cách sử dùng ngôn ngữ trong diễn đạt được tốt hơn. Cụ thể: Với Chủ đề có 2 tiết thì dành khoảng 1/3 thời gian ở cuối tiết 2, Chủ đề có 3 tiết thì dành 2/3 thời gian ở cuối tiết 3 cho học sinh giới thiệu và trưng bày sản phẩm. Còn ở Chủ đề 4 tiết hoặc 5 tiết thì dành thời gian 1 tiết để trưng bày và giới thiệu sản phẩm vì nó phức tạp hơn, cần nhiều thời gian hơn. Giải pháp 8. Thực hiện tốt công tác xã hội hóa giáo dục Tích cực phối hợp với phụ huynh, đồng nghiệp, Ban Giám hiệu để phối hợp huy động nguồn lực dạy học Mĩ thuật hiệu quả. Thực tế tại trường cho thấy, một số học sinh có điều kiện hoàn cảnh khó khăn nên việc mua sắm đồ dùng học tập cho các em còn chưa đầy đủ. Chính vì vậy, có thể huy động từ phụ huynh đóng góp kinh phí, giáo viên bộ môn mua đồ dùng cần thiết cho các em học tập như: màu vẽ, giấy màu, đất nặn, giấy vẽ, kéo, keo dán, băng dán, ... Ngoài ra giáo viên có thể yêu cầu các em tận dụng những vật liệu địa phương như hạt ngô, hạt lúa, hạt đậu,.. rồi chia đều cho các nhóm và bảo quản tại lớp học hoặc mang về nhà để việc học tập của các em thuận tiện hơn; yêu cầu học sinh phải chuẩn bị các học liệu, đồ dùng học tập đầy đủ cho buổi học sau. Giải pháp 9. Cần có góc trưng bày dành cho môn Mĩ thuật của học sinh trong Ngày hội học sinh Tiểu học vào mỗi năm học Cùng nhà trường có thể tổ chức triển lãm, trưng bày sản phẩm của học sinh theo năm học để các em có cơ hội giới thiệu kết quả học tập của mình với bạn bè, thầy cô, phụ huynh. Qua đó bán đấu giá sản phẩm như tranh, ảnh, đồ vật,.. do các em làm ra nhằm gây quỹ giúp bạn vượt khó vươn lên trong trường. Đồng thời giúp học sinh thực sự trải nghiệm, hình thành nên một số kĩ năng, năng lực cần thiết trong môn học nói chung và cuộc sống nói riêng. * Kết quả đạt được: Qua thời gian giảng dạy kết hợp với việc thực hiện các giải pháp trên, với sự hướng dẫn tận tình của giáo viên và việc hoạt động tích cực, sáng tạo của học sinh cùng với một số giải pháp được tổ chức hợp lí. Những tiết dạy được áp dụng các giải pháp đã đạt được một số kết quả như sau: - Giáo viên biết cách lập kế hoạch và tổ chức những quy trình dạy học linh hoạt phù hợp với điều kiện của địa phương. Tổ chức đánh giá liên tục quá trình học mĩ thuật để phát triển các năng lực học tập, khả năng sáng tạo và kĩ năng sống cho mỗi học sinh. Phối hợp và chia sẻ kinh nghiệm với các đồng nghiệp. - Giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, lời nói cử chỉ có phần mềm dẻo hơn, hoạt động của giáo viên trên lớp ít (chủ yếu là giáo viên tổ chức cho học sinh hoạt động) mà đem lại hiệu quả cao. - Về phía học sinh các em biết tự khám phá những điều mới lạ trong bài học, theo cách nghĩ và cách hiểu của mình một cách độc lập tích cực, biết cảm nhận được những cái hay, cái đẹp từ những chủ đề cụ thể mà các em được học, được làm quen. - Học sinh say mê học tập hơn, không bị áp lực nhiều về mặt thời gian hoặc sợ mình không làm được. - Đối với học sinh cá biệt, ít quan tâm đến việc học lại trở nên hứng thú hơn, ham thích hoạt động thể hiện rõ ở việc làm việc theo nhóm. - Đối với học sinh có năng khiếu thì được bộc lộ khả năng của mình, qua đó tinh thần hợp tác nhóm trong môn Mĩ thuật và các môn học khác được nâng cao. Cụ thể: BẢNG ĐÁNH GIÁ CÁC NĂNG LỰC CỐT LÕI ĐƯỢC HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA HỌC SINH LỚP 5 TẠI TRƯỜNG VÀO CUỐI HỌC KÌ I (Khảo sát trên 57 học sinh khối 5 của trường) Các kĩ năng/năng lực Rất tốt Tốt Chưa tốt SL % SL SL % Sáng tạo mĩ thuật 20 35.1 26 45.6 11 19.3 Hiểu, cảm nhận và trân trọng sản phẩm/tác phẩm mĩ thuật. 21 36.8 27 47.4 9 15.8 Giao tiếp, trao đổi, tiếp nhận thông tin thông qua sản phẩm/ tác phẩm mĩ thuật. 19 33.4 30 52.6 8 14.0 3. PHẦN KẾT LUẬN 3.1. Ý nghĩa của đề tài: Đổi mới phương pháp giảng dạy không phải là tạo ra một phương pháp khác với cái cũ, để loại trừ cái cũ. Phương pháp dạy học cũ có một ưu điểm lớn là phát huy trí nhớ, tập cho học sinh làm theo một điều nào đó, khiến học sinh bị động trong tiếp nhận kiến thức thì phương pháp mới vẫn cần những ưu điểm trên. Còn phương pháp giảng dạy mới phải phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Căn cứ vào mục tiêu giáo dục đã đề ra cho bậc Tiểu học, xác định rõ vai trò và mục tiêu giáo dục của bộ môn cũng thông qua thực tế giảng dạy áp dụng phương pháp mới giúp học sinh thực hiện tốt bộ môn Mĩ thuật tôi tự khẳng định và rút ra một số kinh nghiệm sau: - Môn Mĩ thuật là môn dành thời gian chủ yếu để học sinh thực hành, do vậy giáo viên cần thiết kế bài dạy như một kế hoạch tổ chức các hoạt động, để học sinh chủ động, tích cực tham gia và phát huy hết khả năng và năng lực của mình ở mỗi thực hành. - Trong mỗi tiết học, giáo viên cần lựa chọn và phối hợp các phương pháp dạy học để luôn luôn tạo được không khí học tập vui vẻ, nhẹ nhàng, hấp dẫn, lôi cuốn học sinh, tránh giờ học tẻ nhạt, khô cứng. - Đối với một số bài vẽ tranh đề tài, giáo viên có thể tổ chức cho học sinh hoạt động vẽ theo tổ, theo nhóm để các thành viên trong nhóm có dịp thể hiện năng lực cá nhân trước bạn bè, thầy cô giáo. - Có thể đưa các trò chơi hỗ trợ cho nội dung bài học khi thấy cần thiết, phù hợp. - Tạo mọi điều kiện để tất cả học sinh chủ động, tích cực tham gia và tham gia có hiệu quả các hoạt động, quan tâm nhiều hơn đến các học sinh nhút nhát, chưa tích cực hoạt động. - Về phân bố thời gian của tiết học, giáo viên cần lưu ý bố trí thời gian hướng dẫn bài và thời gian thực hành của học sinh sao cho hợp lí - Tất cả các bài thực hành của học sinh đều phải được giáo viên đánh giá thường xuyên theo quy định đánh giá của Bộ. - Không áp đặt đòi hỏi quá cao đối với học sinh, nên lấy động viên, khích lệ là chính, cố gắng tìm những ưu điểm dù nhỏ nhất ở từng học sinh để kịp thời động viên, khen ngợi. - Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục đích, yêu cầu của môn học, từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng dạy đúng đắn. - Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ, hiểu biết được mức độ cảm nhận của học sinh về thế giới xung quanh thông qua các bài học. - Luôn tôn trọng gần gũi học sinh. Phải có tính kiên trì trong công tác giảng dạy, khéo léo động viên kịp thời đối với các em. - Việc quan trọng yêu cầu của mỗi tiết học là giáo viên phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng trực quan, đồ dùng trực quan phải đẹp, hấp dẫn để học sinh quan sát. - Sử dụng linh hoạt trong phối hợp các phương pháp dạy học, thường xuyên trao đổi để tìm ra phương pháp dạy học thích hợp. - Ứng dụng thông tin, phần mềm công nghệ thông tin vào môn Mĩ thuật như qua đĩa, băng hình, ... có như vậy chất lượng học tập mới đạt kết quả cao. 3.2. Kiến nghị, đề xuất Là một người giáo viên, hiểu rõ tầm quan trọng trong công tác trồng người. Vì thế, bản thân tôi luôn cố gắng trau dồi sách vở, học hỏi từ đồng nghiệp cũng như đúc kết kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, nâng cao đạo đức và chuyên môn. Hưởng ứng cuộc vận động về chủ đề năm học, bản thân đã cố gắng áp dụng những kinh nghiệm, sáng tạo thêm những phương pháp mới nhằm hình thành và phát triển năng lực cho học sinh từ môi trường giáo dục ở nhà trường; giáo dục và xây dựng cho các em có năng lực tốt, lối sống lành mạnh để các em có thể tự lập, tự tin hơn trong cuộc sống. Đồng thời, để việc dạy học Mĩ thuật mới có hiệu quả hơn, hình thành và phát triển tốt hơn năng lực cho học sinh tại đơn vị, tôi mạnh dạn đề xuất: 3.2.1. Về phía nhà trường - Thường xuyên phát động phong trào Học để biết, học để chung sống, học để tự khẳng định mình” dưới nhiều hình thức. - Nhà trường cần có phòng học chức năng với đầy đủ cơ sở vật chất. - Tổ chức một số chuyên đề về điịnh hướng phát triển năng lực cho giáo viên và học sinh thông qua các hoạt động thiết thực 3.2.2. Về phía giáo viên - Cần nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh - Giáo viên phải có lòng nhiệt tình, tâm huyết với công tác chuyên môn. Phải thường xuyên học tập, học hỏi kinh nghiệm, tìm tòi các giải pháp mới để công tác giảng dạy đạt hiệu quả cao hơn. 3.2.3. Về phía phụ huynh - Các bậc cha mẹ cần có hành vi chuẩn mực, nêu gương tốt khi giao tiếp, ứng xử, và cung cấp cho con em mình một số kĩ năng cần thiết. - Phối kết hợp với nhà trường trong việc giáo dục và rèn luyện của con em mình, theo dõi mọi biểu hiện của trẻ để có sự giáo dục cho phù hợp. - Phụ huynh quan tâm nhiều hơn đến việc học tập của các em: mua sắm đầy đủ dụng cụ học tập, động viên, khuyến khích các em tham gia học tập. Trên đây là những suy nghĩ của bản thân về việc nghiên cứu Một số giải pháp nâng cao hiệu quả dạy học Mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh lớp 5 tại đơn vị đang công tác. Tuy vậy do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan nên chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được nhận sự giúp đỡ, góp ý bổ sung của các cấp quản lý giáo dục và đồng nghiệp để bản sáng kiến của bản thân có được những kinh nghiệm bổ ích có thể áp dụng cho các năm học sau. Xin chân thành cảm ơn! TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tài liệu dạy học Mĩ thuật dành cho giáo viên tiểu học – Sách dự án hỗ trợ giáo dục Mĩ thuật tiểu học (SAEPS) – NXB Giáo dục Việt Nam 2. Dạy Mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực lớp 5 - Nguyễn Lăng Bình - NXB Giáo dục Việt Nam. 3. Mĩ thuật và phương pháp dạy học Mĩ thuật Tiểu học (Dự án phát triển giáo viên tiểu học – NXB Giáo dục) 4. Phương pháp dạy Mĩ thuật Tiểu học 5. Các tài liệu từ Internet
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_giai_phap_nang_cao_hieu_qua_day.doc