Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc đúng cho học sinh Lớp 3 trong giờ Tập đọc

 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
 Như chúng ta đã biết, trong chương trình Tiểu học, môn Tiếng Việt là một 
môn học hết sức quan trọng giúp các em tiếp nhận những tri thức ban đầu về ngữ 
âm, ngữ pháp và từ vựng. Trên cơ sở đó hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ 
năng (nghe - nói - đọc - viết) để học tập và giao tiếp. Thông qua việc dạy và học 
Tiếng Việt góp phần rèn luyện phát triển các năng lực và phẩm chất toàn diện cho 
học sinh. 
 Tập đọc là một phân môn quan trọng trong chương trình Tiếng Việt, nó 
hình thành khả năng giao tiếp, là cơ sở phát triển tư duy cho học sinh để tiếp thu 
các môn học khác. Đối với học sinh lớp 3, các yêu cầu kĩ năng cần phải có của việc 
đọc là đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu và đọc diễn cảm. Người giáo viên không 
những rèn cho học sinh đọc đúng, đọc rõ ràng từng từ, từng câu trong một đoạn 
văn, đoạn thơ, biết ngắt, nghỉ hơi ở dấu phẩy, dấu chấm câu... mà phải rèn cho học 
sinh bước đầu biết thay đổi giọng đọc phù hợp với bài thơ hoặc bài văn xuôi. Là 
một giáo viên nhiều năm liền dạy lớp 3, tôi thấy việc rèn đọc đúng cho học sinh là 
một kĩ năng rất quan trọng làm tiền đề để các em có thể đọc hiểu và đọc hay được 
bài văn, bài thơ. Từ đó giúp các em tự tin và học tốt môn tập đọc hơn nữa.Chính vì 
nhận thức được tầm quan trọng đó nên tôi đã trao đổi trực tiếp với đồng nghiệp và 
rút ra được : “ Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc đúng cho học sinh lớp 3 trong 
giờ tập đọc .”
 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1.Thực trạng công tác dạy và học
 Trong quá trình thực hiện tôi thấy có những ưu điểm như sau
 a) Ưu điểm :
 Trường Tiểu học Bình Dương có đội ngũ giáo viên đoàn kết, nhiệt tình 
trong công tác giảng dạy,luôn có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc được 
giao. Đội ngũ giáo viên rất linh hoạt sử dụng phương pháp dạy học tích cực và tự 
 1 3A 30 17 56,6 6 20,0 4 16,6 3 10,0
 Kết quả như trên cho thấy việc đọc đúng của học sinh chưa cao.Học sinh đọc 
đúng còn chiếm tỉ lệ thấp. Phần lớn học sinh còn đọc sai âm đầu, không biết cách 
ngắt, nghỉ trong câu. 
 Để đạt được kết quả tốt sau đây tôi xin mạnh dạn đưa ra một số giải pháp mà 
mình đã áp dụng
 Biện pháp 1 : Phát huy hiệu quả việc đọc mẫu của giáo viên 
 Biện pháp 2: Rèn kĩ năng đọc đúng cho học sinh
 Biện pháp 3: Phối hợp với phụ huynh học sinh.
2. Biện pháp nâng cao chất lượng giảng dạy.
Biện pháp đầu tiên mà tôi muốn hướng tới học sinh là: Phát huy hiệu quả việc 
đọc mẫu của giáo viên. 
 Khâu đầu tiên trong quy trình luyện đọc ở lớp 3 là đọc mẫu của giáo viên. 
Bước này rất quan trọng vì muốn học sinh đọc đúng, phải giới thiệu cho các em 
mẫu đúng. Giáo viên không được đọc thừa, không được đọc thiếu âm, vần, tiếng.
 Vì vậy, việc đọc mẫu của giáo viên đòi hỏi phải chuẩn mực, chính xác, có 
tác dụng với học sinh và định hướng cách đọc đúng. Để có giọng đọc đúng tốt, tôi 
không ngừng rèn luyện về giọng đọc. Vì thế, ở mỗi tiết học, trước khi luyện đọc 
cho học sinh, tôi thường luyện đọc trước nhiều lần để rèn luyện giọng đọc của 
mình cho trôi chảy tự nhiên. Đặc biệt là phát âm đúng chuẩn, ngắt nghỉ và nhấn 
giọng đúng chỗ. Giọng đọc của giáo viên phải luôn thể hiện được ngữ điệu của 
từng kiểu câu của nội dung từng đoạn, từng bài, từng nhân vật.Có như vậy mới làm 
nổi bật ý nghĩa và tình cảm của tác giả đã gửi gắm vào bài đọc đó. Từ đó giúp học 
sinh thấy sôi nổi, hào hứng tham gia vào việc tìm hiểu, khám phá bài Tập đọc hơn 
và học sinh có ý thức đọc diễn cảm tốt hơn.
 Thực tế cho thấy giáo viên đọc mẫu đúng thì học sinh mới nghe chuẩn 
được và học sinh mới đọc đúng được. Ngược lại nếu giáo viên đọc mẫu sai thì học 
sinh sẽ bắt chước mẫu sai.
 3 a) Hướng dẫn học sinh đọc đúng từ.
 Ví dụ: Khi dạy bài “ Ông ngoại” 
 - Tôi cho học sinh tự tìm những từ mà các em cho là khó đọc: Cơn nóng, 
 luồng khí, lặng lẽ, nhường chỗ, lặng lẽ.
 - Trong quá trình theo dõi học sinh đọc tôi thấy các em học sinh lớp tôi hay 
 đọc hay sai ở những từ có phụ âm đầu l / n và dấu ngã. Nên trong số những 
 từ các em vừa đưa ra tôi hướng dẫn các em đọc những từ sau: luồng khí, 
 lặng lẽ, cơn nóng.
 + Đối với nhóm 1: Các em thường hay phát âm nhầm lẫn những tiếng có 
 phụ âm l / n
 - Đưa các từ này lên bảng.
 - Hỏi học sinh cách đọc.
 - Cho học sinh nhận xét.
 - Giáo viên kết luận rồi hướng dẫn cụ thể như sau:
 + Khi phát âm, đối với tiếng có phụ âm đầu "l": Đầu lưỡi cong lên đặt lên 
ngạc trên rồi phát âm bật đầu lưỡi đẩy luồng hơi ra ngoài.
 Ví dụ: loang lổ....
 + Đối với tiếng có phụ âm đầu "n": Đầu lưỡi chạm lợi (thẳng lưỡi) rồi phát 
âm luồng hơi sẽ thoát ra cả miệng và mũi.
 Ví dụ: cơn nóng
 Tôi tiếp tục cho học sinh luyện đọc lại nhiều lần các từ này.
+ Đối với nhóm 2: Các em hay đọc sai dấu thanh ngã thành dấu thanh sắc.
 Ví dụ: ngã / ngá, những /nhứng
 Trong trường hợp này, khi sửa lỗi cũng gặp rất nhiều khó khăn, giáo viên 
phải kiên trì, đọc mẫu để học sinh đọc theo. Tôi sẽ đọc mẫu nhiều lần hướng dẫn 
học sinh bật hơi mạnh khi đọc. Học sinh không phải sửa được ngay mà phải qua 
một quá trình rèn luyện tập đọc. Việc rèn phát âm đúng chuẩn cho học sinh, tôi chủ 
yếu dựa vào phương pháp trực giác và nghe nhìn. Học sinh nghe giáo viên phát âm 
 5 Đối với học sinh lớp tôi, tôi còn tổ chức cho vài học sinh thi đọc câu dài để tạo 
không khí thi đua trong lớp. Do vậy mà các em đọc đúng, đọc tốt các câu dài.
 *Đối với những câu thơ , khi dạy những bài thơ,ngoài phát âm đúng, giáo viên 
cần hướng dẫn các em biết ngắt, nghỉ đúng nhịp điệu bài thơ và biết nhấn giọng 
các từ ngữ gợi cảm xúc.
 Ví dụ :
 Đối với học sinh khá giỏi lớp tôi, tôi hướng dẫn các em cách đọc diễn cảm, 
nhấn giọng qua các từ ngữ, hình ảnh gợi tả, gợi cảm.Những văn bản truyện kể có 
lời đối thoại, tôi hướng dẫn học sinh bằng cách: Khi nghe giáo viên đọc mẫu, học 
sinh phải tìm ra được cách đọc của từng nhân vật và lời dẫn chuyện, sau đó cho 
học sinh thể hiện đúng giọng đọc các nhân vật đó dưới hình thức sắm vai.
 Với những câu có dấu chấm cảm, dấu chấm hỏi, tôi hướng dẫn các em đọc lên 
giọng ở cuối câu, thể hiện giọng người hỏi và sắc thái biểu cảm.
 Đối với học sinh yếu tôi dành thời gian để hướng dẫn trực tiếp các em đọc 
bài trước mỗi giờ học. Ngoài ra tôi dành thời gian vào các thứ chẵn trong 15 phút 
truy bài để rèn cho học sinh cách phát âm đúng, cách ngắt nghỉ đúng. Còn lại 
những thứ lẻ trong tuần tôi cho các em rèn đọc cho nhau theo hình thức Đôi bạn 
cùng tiến, tôi sẽ kiểm tra việc đọc của các em vào những buổi sinh hoạt cuối tuần. 
Nhóm nào có nhiều bạn tiến bộ sẽ được tuyên dương, khen thưởng trước lớp. Như 
vậy các em sẽ hứng thú hơn với môn học và có ý thức đọc bài tốt hơn.
Khi học sinh đã đọc đúng các từ khó và câu dài thì các em sẽ đọc tốt các đoạn văn, 
các khổ thơ, tốt các bài văn , bài thơ.
 Theo tôi trong quá trình luyện đọc đoạn, nếu lúc nào giáo viên cũng gọi từng 
em hay chỉ định theo thứ tự thì học sinh dễ nhàm chán. Vì thế, tôi thường tạo bầu 
không khí vui vẻ như thi đua giữa các bàn hay từng nhóm 2- 3 học sinh thi đọc 
tiếp sức, đọc truyền điệnLàm như vậy, học sinh rất thích thú, em nào cũng mang 
hết khả năng để rèn đọc và những em khác thì chú ý lắng nghe để nhận xét, đánh 
giá bạn đọc.
 7 Thông qua áp dụng các biện pháp trên tôi đã áp dụng vào bài tập đọc nhớ lại buổi 
đầu đi học như sau:
 BÀI SOẠN MINH HỌA
 TẬP ĐỌC
 BÀI : NHỚ LẠI BUỔI ĐẦU ĐI HỌC
 Theo THANH TỊNH
I Mục tiêu
Đọc trơn toàn bài. Đọc đúng các từ ngữ: nao nức, bỡ ngỡ,
-Biết đọc bài với giọng trìu mến, tự hào thể hiện tình cảm yêu mến ngôi trường 
mới và tình cảm yêu quê hương đất nước của em học sinh.
-Nắm được nghĩa của các từ ngữ mới: náo nức, mơn man, quang đãng, và ý 
nghĩa của bài.
II Hoạt động dạy học 
1 Kiểm tra bài cũ
HS1: Đọc đoạn 3 của bài Bài tập làm văn
HS2: Đọc đoạn 4 của bài – nhận xét, khen
Câu chuyện Bài tập làm văn đã khuyên chúng ta điều gì ?
Học sinh trả lời – nhận xét, khen
Giáo viên nhận xét, khen
2 Bài mới
2.1 Giới thiệu bài
Yêu cầu học sinh mở sách giáo khoa trang 51. Bạn nào cho thày biết: Bức tranh vẽ 
gì?
Học sinh trả lời – nhận xét
Giáo viên nhận xét, giới thiệu bài 
Giáo viên ghi bảng – học sinh ghi vở - học sinh đọc đầu bài.
2.2 Bài mới 
Giáo viên đọc mẫu – nêu giọng đọc
Bài này chia làm 3 đoạn: 
 9 Học sinh chia sẻ 
Tổ chức cho học sinh thi đọc đoạn 2
Học sinh nhận xét, giáo viên nhận xét
Tôi áp dụng biện pháp 2, học sinh đã biết đọc thầm, biết phát âm đúng, ngắt nghỉ 
hơi hợp lí và đã biết nhấn giọng phù hợp.
4. Nhận xét giờ học. 
Giáo viên nhận xét tiết học 
Yêu cầu học sinh về nhà đọc lại bài và chuẩn bị bài sau
 Như vậy tôi đã trình bày ba biện pháp ,So sánh lớp thực nghiệm (3A) và lớp 
kiểm chứng ( 3B ) tôi thu được kết quả như sau :
Lớp thực nghiệm là lớp 3A
 Đọc đúng Ngắt, nghỉ chưa Đọc sai âm đầu Đọc ngọng
Lớp Sĩ số đúng
 SL % SL % SL % SL %
3A 30 28 93,4 1 3,3 0 0 1 3,3
Lớp kiểm chứng là lớp 3B
 Đọc đúng Ngắt, nghỉ chưa Đọc sai âm đầu Đọc ngọng
 Lớp Sĩ đúng
 số SL % SL % SL % SL %
 3B 30 21 70 3 9,9 2 6,6 4 13,3
*Nhận xét:
 Nhìn vào bảng thống kê kết quả khảo sát trên, một lần nữa cho thấy chất 
lượng đọc của học sinh lớp tôi tăng lên rõ rệt. Các em đọc bài trôi chảy, to, rõ 
ràng, đọc đúng chuẩn, ngắt nghỉ đúng. Với kết quả này ,tôi thực sự tin tưởng vào 
những biện pháp nghiên cứu của mình và tôi tiếp tục thực hiện trong năm học này. 
 11