Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi thông qua môn văn học

 bậc phụ huynh còn thấp. Khi trò chuyện với con họ nói từ địa phương, không chú ý sửa sai cho con khi con nói ngọng, nói lắp, nói trống không.
Một số giáo viên còn chưa nhận thức đấy đủ tầm quan trọng của việc rèn ngôn ngữ cho trẻ thông qua môn văn học là món ăn tinh thần không thể thiếu của trẻ, không có biện pháp phù hợp thu hút trẻ vào hoạt động làm quen với văn học.
- Lớp cú 2 trường hợp trẻ phỏt triển đặc biệt khụng tập trung chỳ ý, tăng động giảm chỳ ý nờn cũng ảnh hưởng đến cỏc hoạt động của cỏc bạn trong lớp
Từ những cơ sở thực tiễn trên tôi đã suy nghĩ và nghiên cưú đề tài: " Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi thông qua môn văn học"
Ngay từ đầu năm học 2010 - 2011 số học sinh được tuyển vào lớp tuổi là 58 cháu khảo sát ban đầu thu được kết quả như sau:
+ Trẻ uể oải, mệt mỏi không hứng thú học: 7/58 trẻ chiếm 12%
+ Trẻ nói ngọng, nói lắp: 8/58 trẻ chiếm 13,7%
+ Trẻ nói ấp úng không thể hiên được cảm xúc trong lời nói: 15/58 trẻ chiếm 25,8%
+ Chưa nắm vững ngữ âm nói, đọc diễn cảm: 60%
+ Chỉ còn 3/52 trẻ biết dùng ngữ điêụ bổ sung cho lời nói
- Khi kể chuyện đọc thơ xong hỏi lại trẻ.
+Trẻ không biết đặt tên chuyện, thơ 13 -15 trẻ
+ Hiểu nội dung bài còn thấp: 35- 40 %
+ Biết kể chuyện theo tranh 18/52 trẻ chiếm 31 %
+ Trẻ chưa có khả năng sáng tạo.
- Các cháu ở đây chủ yếu là con bố mẹ làm nghề kinh doanh tự do, việc giao tiếp của trẻ với xã hội còn hạn chế, một số phụ huynh còn lạc hậu chưa nhận thức rõ việc chăm sóc giáo dục trẻ trong nhà trường, ít quan tâm tới việc học tập của con em mình, coi đó là việc không quan trọng nên khi nhận trẻ vào lớp tôi gặp rất nhiều khó khăn.
Chính vì vậy tôi đã tìm hiểu nguyên nhân và nhận thấy rằng nguyên nhân chính là do phương pháp hình thức tổ chức tiết học chưa phù hợp với đặc điểm nhận thức, phát triển tư duy ngôn ngữ của trẻ 5 - 6 tuổi và một nguyên nhân nữa là cô chưa biết vận dụng và đưa một số yếu tố đổi mới phương pháp chăm sóc giáo dục vào việc dạy trẻ làm quen văn học, chưa có biện pháp phù hợp để giúp trẻ nắm vững kiến thức một cách nhẹ nhàng, thoải mái đúng với tính chất " Học mà chơi"
Tôi nhận thấy cần có biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ thiết thực nhất, hiệu quả nhất là thông qua bộ môn văn học.
II. Những biện phỏp phỏt triển ngụn ngữ cho trẻ mẫu giỏo 5 – 6 tuổi qua mụn văn học
Trong hai năm dạy lớp đổi mới phương pháp, hình thức chăm sóc giáo dục trẻ mầm non, tôi đã đúc rút kinh nghiệm và áp dụng một số phương pháp hình thức để phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thông qua môn văn học.
1. Biện phỏp 1: Tuyờn truyền với phụ huynh
Ngay từ đầu năm học lớp đã xây dựng kế hoach tổ chức họp phụ huynh để tuyên truyền về ngành học, nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với văn học, tôi đã tuyên truyền về mục đích , ý nghĩa, tầm quan trọng cuả môn văn học để phụ huynh nắm được và kết hợp chặt chẽ với nhà trường cùng thông nhất việc dạy trẻ
2. Biện phỏp 2: Chuẩn bị đồ dựng dạy học sinh động , sỏng tạo
Để nội dung giáo dục đạt hiệu quả cao tôi phải chú ý đền nhiều yếu tố , trong đó chuẩn bị đồ dùng, đố chơi là việc làm cần thiết và vô cùng quan trọng. Đồ dùng phải phong phú hấp dẫn, tranh rõ nét, đẹp, mầu sắc tươi sáng phù hợp, bố cục hài hoà, mô hình(sa bàn) rối, đĩa phim sinh động hấp dẫn thu hút sự chú ý của trẻ kết hợp với sự hướng dẫn cởi mở của cô với giọng đọc, kể diễn cảm, gợi niềm say mê hứng thú của trẻ với môn học
3. Biện phỏp 3: Cần tỡm hiểu kỹ nội dung cõu chuyện, ứng dụng linh hoạt vào trong tiết dạy, chỳ ý sửa ngọng cho trẻ
Trước mỗi câu chuyện bài thơ trong tháng trong chủ điểm, tôi nghiên cứu ý nghĩa nội dung giáo dục của chủ điểm cần chuyển tải cho trẻ để vận dụng, lồng ghép tích hợp vào môn văn học, linh hoạt trong dạy trẻ, không gò bó áp đặt trẻ cả trong và ngoài tiết học.
Ngoài tiết học tăng cường giao lưu giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ. Sưu tầm tranh ảnh, làm đồ dùng đồ chơi, lựa chọn câu chuyện, bài thơ, ca dao, bài hát, điệu múa có nội dung giáo dục phù hợp với khả năng và hứng thú của trẻ để thực hịên yêu cầu dạy học theo chủ điểm, phối kết hợp với gia đình trẻ quan tâm, hỏi trẻ " Hôm nay cô giáo con dạy bài gì?". Yêu cầu trẻ đọc thơ, kể chuyện múa hát cho cả nhà cùng nghe, sửa lỗi ngôn ngữ cho trẻ.
 Cô gần gũi trò chuyện với trẻ mọi lúc mọi nơi, nếu trẻ gặp khó khăn trong khi nói, nói lắp, nói ngọng, nói không đủ câu, cô nhắc nhở sửa sai cho trẻ.
Trước khi học một tiết truyện, thơ, cô và trẻ cùng trò chuyện có nội dung gần gũi với nội dung câu chuyện, bài thơ mà trẻ sắp được làm quen. Cùng với việc trò chuyện gợi mở với trẻ về đề tài sắp dạy, cô cần phải chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi học liệu cần thiết phù hợp với nội dung yêu cầu.
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non thông qua môn văn học là con đường dễ thực hiện và có nhiều hiệu quả. Trước đây trong chương trình chăm sóc giáo dục mầm non cải cách. Để tiến hành cho trẻ làm quen văn học thông thường giáo viên cho trẻ xem tranh trò chuyện trước khi đọc diễn cảm bài thơ hoặc kể một câu chuyện một hai lần sau đó cô cùng trẻ đàm thoại về nội dung bài thơ câu chuyện giải thích từ khó, cách thể hiện giọng điệu ngữ điệu sau đó mới dạy trẻ, cô đọc trước, trẻ đọc sau một cách máy móc thụ động.
Mặt khác tôi đã nghiên cứu và đưa ra một số phương tiện cần thiết tạo cơ hội cho trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua việc làm quen với tác phẩm văn học 
4. Biện phỏp 4: Xây dựng môi trường văn học trong lớp theo nội dung từng chủ điểm
- Trong lớp tôi xây dựng góc sách mang nội dung văn học, tôi kết hợp với phụ huynh học sinh sưu tầm các loại truyện tranh, tranh ảnh, những câu chuyện bài thơ, ca dao, đồng dao trong mảng sách tham khảo phù hợp với chủ điểm, độ tuổi của trẻ để cho trẻ xem, hàng ngày cho trẻ hoạt động trải nghiệm với sách, truyện tranh, giúp trẻ hình thành cơ sở cho đọc, viết và phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ một cách tốt nhất
5. Biện phỏp 5: Hỡnh thành thúi quen đọc sỏch cho trẻ, phỏt triển cho trẻ khả năng kể chuyện sỏng tạo
- Tạo cho trẻ xem sách cùng với người lớn ( cô giáo hoặc bố mẹ), trẻ cùng xem với các bạn để trò chuyện, tạo cơ hội cho trẻ xem người lớn viết chữ dưới bức tranh thành câu chuyện bằng tranh chữ to, rèn khả năng phát âm cho trẻ và nhận biết chữ cái cho trẻ
- Khi viết chuyện tôi tập trung cho trẻ xem cô viết, tôi viết liền mạch cho trẻ quan sát, trong lớp tôi trang trí treo các bức tranh khổ to, các bức tranh thể hiện nội dung các câu chuyện cổ tích, các bài thơ theo chủ điểm...mà trẻ đã được nghe.
- ở lớp tập cho trẻ đóng sách cùng cô, các nội dung trong tranh phù hợp với nội dung truyện, cho trẻ sử dụng các bức tranh hoặc hình ảnh để trẻ kể chuyện, sáng tạo tận dụng sách báo, tạp trí để có những bức tranh theo một trình tự để tạo một câu chuyện, sau đó cho trẻ miêu tả những tri tiết trong tranh theo diễn biến của câu chuyện và dựa vào dấu hiệu diễn biến gợi ý trong tranh, hình vẽ để trẻ kể thành một câu chuyện với ý sáng tạo. 
Với những bức tranh vẽ của trẻ hoặc những tranh vẽ trên bàn,trẻ có thể chọn một bức tranh và miêu tả thật chi tiết để các bạn khác có thể đoán được bức tranh nói về cái gì?
Với gợi ý của cô về một chủ đề nhất định, trẻ đã diễn đạt những hiểu biết và cảm xúc của mình về nội dung chủ đề theo nhiều cách khác nhau như kể chuyện sáng tạo bằng lời, bằng hoạt động tạo hình kết hợp với lời kể, vẽ kết hợp với lời kể, tôi đã thiết kế bằng các hình thức.
- Kể bằng ngôn ngữ sáng tạo giúp trẻ cung cấp thêm vốn từ thêm cho trẻ tư duy tưởng tượng và kể thành một câu chuyện.
- Kể bằng tranh vẽ, trẻ có thể nhìn tranh và có thể kể thành một câu chuyện có thể câu chuyện đó trẻ tự sáng tạo hoặc có thể câu chuyện đó trẻ đã được nghe kể và trẻ tưởng tượng lại trẻ kể
- Kể theo mô hình đóng kịch.
Từ những phương pháp này trẻ có thể phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất, ngôn ngữ của trẻ phong phú, câu nói của trẻ có chứa nhiều cảm xúc, trẻ có thể nói mạch lạc hơn.
Lớp tôi đang thực hiện chương trình đổi mới LQVH trẻ đã thuộc ở mọi lúc mọi nơi và thực hiện chúng có mục đích học tập tôi thấy trẻ tích cực tri giác qua bức tranh thể hiện ngữ điệu, giọng điệu, sử dụng đến vốn từ nhiều hơn. 
*Với thơ:
Ví dụ 1: Khi tôi dạy bài thơ " Ba vắng nhà" tôi chuẩn bị tranh theo nội dung khi tiến hành đọc lần một tôi đọc diễn cảm, lần hai kết hợp với tranh vừa đọc vừa chỉ vào tranh. Trích dẫn làm gợi ý và giảng nội dung bài thơ sau đó đọc cho trẻ nghe và đàm thoại cùng trẻ tôi là người gợi ý để trẻ tự trả lời “Vắng ba em bộ cú tam trạng như thế nào? Cỏc đồ đạc trong nhà, cảnh vật xung quanh được nhà thơ miờu tả như thế nào?”
- khi trẻ trả lời tôi sửa câu nói cho trẻ trọn vẹn hơn và chú ý đến ca từ mà trẻ nói ngọng 
Ví dụ 2: Khi tôi dạy trẻ bài thơ " Giữa vòng gió thơm" trẻ lớp tôi thường xuyên nói ngọng các từ (n và l) trẻ chưa phân biệt chữ n và chữ l tôi lại phải sửa, phân tích cho trẻ hiểu và cho trẻ đọc đi đọc lại nhiều lần...
Ví dụ 3: Học bài thơ " Cô giáo của em" trong chủ điểm "Trường mầm non" 
+ Tạo cảm xúc: Cho trẻ múa hát về trường mầm non bài "trường chúng cháu đây là trường mầm non" 
+ Trò chuyện : Tên trẻ, tên cô giáo? Tên trường lớp? Ai làm hiệu trưởng?Trong trường có những ai?
+ Gợi hỏi trẻ nói ý thích của mình. Con thích đến trường không? Vì sao con thích? Đến trường con được cô giáo dạy những gì?
Khi trẻ trả lời nếu nói chưa đủ câu, không đúng ngữ pháp cô chỉnh sửa lại ý của trẻ và yêu cầu trẻ nhắc lại cho rõ hơn. Khi gợi mở hỏi trẻ cô chú ý tới những trẻ ngôn ngữ chậm và giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và sửa sai cho trẻ
- Để tạo hứng thú cho trẻ vào giờ học, thoải mái về tinh thần cho trẻ, tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi "Thi ghép tranh" tranh vẽ về những hình ảnh mang nội dung ý nghĩa trong bài thơ được cắt dời mặt sau, mặt tranh có ghi các chữ cái, chữ số tương ứng với các ô ở mảnh bìa ghép.
- Qua trò chơi rèn trẻ ý thức tổ chức kỷ luật khi trẻ tham gia trò chơi động. Còn lồng ghép tích hợp củng cố kiến thức.
Khi ghép tranh xong: Cô cùng trẻ đánh giá kết quả kịp thời, động viên khuyến khích trẻ. Đồng thời góp ý sửa sai ngay cho trẻ như: Nhanh, chậm, đúng, sai, xấu đẹp.
Từ đó dẫn dắt bài thơ, gợi ý trẻ nói tên bài thơ với đề tài dễ, đơn giản. Với bài thơ khó hơn cô đọc diễn cảm, bài thơ đọc đúng âm điệu, nhịp điệu của bài thơ, rồi đặt câu hỏi mở kích thích trẻ suy nghĩ và đặt tên bài thơ. Cô ghi tên bài thơ lưu ý về cách cầm bút, đưa bút cô phải đúng, khoa học. Kết hợp cô đọc thơ diễn cảm thể hiện bằng ánh mắt cử chỉ, tay chân, điệu bộ giúp trẻ cảm nhận được âm điệu của bài thơ, cô giáo đọc lần 2 kèm theo nội dung tranh cô chỉ vào hình ảnh minh hoạ, từ đó trẻ có hình dung ra câu thơ cô đọc và nhớ lại câu thơ mà cô đọc tạo cho trẻ dễ nhớ.
- Đàm thoại nội dung bài thơ. Đây là bước chiếm một vị trí quan trọng, qua đàm thoại cô giáo sẽ biết sự tiếp thu kiến thức của từng trẻ cũng như hiểu được việc trẻ sử dụng vốn từ để trả lời các câu hỏi của cô. 
Ví dụ 4: Khi đọc xong một bài thơ cho trẻ nghe cô hỏi 
- Bài thơ viết về ai? về cái gì?
- Lúc này trẻ phải suy nghĩ trả lời cô giáo. Cô lắng nghe động viên khi ttẻ trả lời đúng, nói đủ câu, xử sự khi trẻ nói sai, nói trống không, hay dùng từ chưa chính xác. 
Cô cần mời những trẻ tiếp thu chậm, ít nói, gợi mở để trẻ đó trả lời nhằm phát huy tính tích cực và chủ động của trẻ.
Căn cứ vào câu trả lời uốn nắn trẻ cả về cách nói đủ câu, diễn tả ý nghĩa nhịp điệu câu thơ, bài thơ. 
- Dạy trẻ đọc thơ. Tuỳ theo từng bài đặc điểm nhận thức của trẻ cô tổ chức sinh động và hấp dẫn. Đọc theo cô, tổ, nhóm, cá nhân, đọc luân phiên, đọc nối tiếp thể hiện cảm xúc, cử chỉ điệu bộ, ngữ âm nói, đọc diễn cảm, khi trẻ đọc cô lắng nghe, quan sát nhẹ nhàng góp ý sửa sai cho trẻ. Động viên khích lệ những trẻ biết đọc diễn cảm, giọng điệu phù hợp với nội dung bài, có thể ngừng đọc một vài chủ đề và sửa sai, từ ngọng, từ khó, giải nghĩa từ tượng thanh, tượng hình
Qua hình ảnh kết hợp với lời đọc của cô, lời gợi ý của cô trẻ hiểu mối quan hệ giữa biểu cảm đọc khớp với hình ảnh nhịp điệu âm điệu của bài, qua đó trẻ hiểu được nghĩa của từ cách đọc diễn cảm nhịp điệu cùng với động tác chỉ tranh minh hoạ, cách lật tranh, hết khẩu thơ, ý thơ cô chuyển lật tranh sang tranh khác trẻ rất chú ý từ đó đã rèn cho trẻ cách mở sách đọc sách đúng.
Cuối giờ học thơ cô kết thúc tiết học bằng cách chuyển sang một hoạt động khác như trò chơi, vẽ, nặn mục đích củng cố sâu hơn nội dung của trẻ vừa được học
*Với truyện:
Về hình thức tổ chức cũng tương tự như với thơ, về chuẩn bị tranh, mô hình,có phần nhiều hởn để kích thích trẻ kể chuỵên sáng tạo của trẻ
Trẻ có thể vào tranh minh hoạ để khám phá ra các nhân vật, khám phá nghĩa của từ, của câu. Qua đó có thể sử dụng tranh không có chữ để kể lại trình tự bằng ngôn ngữ sáng tạo của trẻ
Ví dụ 1: Tôi kể câu chuyện " Gà tơ đi học" chuẩn bị tranh theo nội dung trẻ kể tôi chỉ gợi ý bổ sung cho trẻ, sửa cho trẻ những từ ngọng
Ví dụ 2: Khi kể cho trẻ nghe câu chuyện " Chú dê đen". Để gây hứng thú và sự chú ý tò mò của trẻ, tôi cầm một cành cây ở cuối lớp học, tạo dựng khung cảnh gần giống như một khu rừng và bố chí con giống ra phù hợp nội dung của đoạn kể và khi kể tôi thể hiện đúng ngữ điệu từng nhân vật trong các thời điểm khác nhau như giọng của chó Sói khi gặp Dê trắng cô kể bằng giọng quát lại to không sợ, giọng của Dê trắng thì run sợ, yếu ớt và ngắt quãng. Nhưng khi kể đến giọng của sói khi gặp Dê đen thì chuyển sang giọng lo lắng ngần ngừ và sau là sợ sệt, còn giọng của Dê đen thì bình tĩnh, đanh thép, khi nghe cô thể hiện tính cách của từng nhân vật trong chuyện cùng với cử chỉ, động tác minh hoạ, trẻ rất chú ý lắng nghe và thích thú say mê hơn khi nhìn thấy mô hình con giống xuất hiện qua từng đoạn chuyện, như khi kể trích đoạn Dê trắng vào rừng rồi gặp Sói thì cô đưa con giống ra trước khung cảnh bìa rừng có con sói. Kết hợp với lời kể diễn cảm thể hiện sự nhút nhát của Dê trắng bằng một giọng hát nho nhỏ là lá la la...Qua giọng kể diễn cảm kết hợp với việc sử dụng đồ dùng trực quan đúng lúc, đúng chỗ với cử chỉ hành động của các nhân vật trong chuyện trẻ như được hoá thân vào các nhân vật trong chuyện. Thông qua câu chuyện rèn cho trẻ khả năng băt chước lời của nhân vật trẻ thể hiện hành động vai phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ.
Với những phương pháp dạy hiện nay, không những giúp trẻ sử dụng ngôn ngữ để kể chuyện sáng tạo còn hạn chế, chính vì vậy cô cần thiết kế cho trẻ tự kể chuyện sáng tạo, có thể kể tiếp câu chuyện mà cô đã kể một phần, có thể kể theo đề tài, một số bức tranh mà cô đưa trước cho trẻ xem, bằng hình thức này có thể phát triển ngôn ngữ tích cực cho trẻ kích thích sự phát triển tư duy, sáng tạo óc tưởng tượng của trẻ.
Ví dụ: Cho trẻ xem tranh " che ô cho bạn" cô có thể gợi ý để trẻ tưởng tượng, Gà con không có ô, ếch và vịt con có ô, ai đã che ô cho bạn? có hai bạn kể bằng hai nội dung khác nhau
+ Cháu Trung khả năng tiếp thu chậm kể: "Trời mưa bạn gà bị ướt, bạn ếch cầm một cái ô đi che, gà cảm ơn ban" Cháu đã kể được các hánh động nhân vật, những câu đơn và chưa rõ nghĩa
+ Cháu Hoa là học sinh nhận thức nhanh kể " Có một ông gió thổi ào ào, mưa to, bạn gà đang đi trên đường ướt luớt" ,thấy vậy ếch và vịt cùng mang ô đi che cho bạn, hết mưa, bạn gà cảm ơn bạn. Gà nói với các bạn "Từ nay chúng mình là bạn tốt của nhau nhé"
Cháu Linh đã dùng từ tượng thanh để kể đúng ý chính của truyện và đã có khả năng tư duy trìu tượng vê kết nghĩa bạn bè. 
Như vậy việc cho trẻ làm quen với văn học sẽ giúp trẻ phát triển khả năng nói, phát triển ngôn ngữ một cách chủ động. Cách tập cho trẻ kể chuyện sáng tạo đã góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở 3 lĩnh vực." Ngữ âm - Tứ vựng - Ngữ pháp" điều này sẽ giúp trẻ học tốt môn tiếng việt ở lớp một và giúp trẻ có khẳ năng giao tiếp dần dần, hình thành nhu cầu đọc, viết cho trẻ.
Biện phỏp 7: Thường xuyờn trũ chuyện với trẻ về những điều xung quanh trẻ 
Do đặc thù lớp tôi đang thực hiện chương trình đổi mới đang được thực hiện tôi mạnh dạn đưa ra các chủ đề để trẻ kể chuyện và sinh hoạt nó là những chuyện rất ngần với sinh hoạt của trẻ thì những chuyện trẻ tận mắt nghe thấy, nhìn thấy, thích kể bằng ngôn ngữ của chính mình.
Ví dụ: Chủ đề gia đỡnh, khi kể về cỏc đồ chơi yờu thớch của bộ tụi thường hướng dẫn theo 5 bước:
* Tôi gợi ý cho trẻ.
- ở nhà các con có nhiều đồ chơi không? con thích đồ chơi nào nhất? đồ chơi đó như thế nào? con chơi đồ chơi đó như thế nào?
* Tôi kể mẫu về đồ chơi mà tôi ưa thích cho trẻ nghe " khi cô còn nhỏ đồ chơi yêu thích của cô là một gấu bông màu trắng, điểm đen rất đẹp, khi cô cho nó nằm thì hai mắt nó nhắm lại khi cô cho nó ngồi, nó phát ra tiếng hát là lá la la...Cô rất thích, khi ngủ cô thường hay ôm gấu bông để ngủ.
* Tôi nhắc trẻ nhớ lại đồ chơi của mình.
* Cho trẻ kể lại lần lượt từng bạn một, cô và các bạn theo dõi và giúp đỡ bạn, khuyến khích trẻ kể, kể đồ chơi yêu thích của bạn Hà là gì hay bắt đầu kể chuyện của mình cho cô và các bạn cùng nghe ( trẻ kể cô sửa câu và giọng cho trẻ nếu có)
Ví dụ 2: Với chủ đề tôi đưa ra " những công việc cháu làm ở nhà giúp bố mẹ" 
*Tôi cho trẻ tự kể tự do dưới sự gợi ý của cô.
- Thế các con có yêu quý bố mẹ không? Các con ở nhà giúp đỡ bố mẹ những việc gì rồi? Khi tôi nghe và sửa câu và từ luôn cho trẻ, từ đó giúp trẻ nói mạch lạc hơn.
Như vậy bằng những bài trong chương trình và ngoài chương trình và ngoài chương trình ( nhưng phù hợp với từng chủ đề ) mà tôi đưa vào lớp mình dạy tôi thấy trẻ rất thích tham gia kể chuyện. Đọc thơ diễn cảm và phản ánh được các nhân vật trong chuyện từ đó giúp phát triển ngôn ngữ rõ ràng mạch lạc hơn
c. Kết luận và bài học kinh nghiệm
1. Kết luận:
Vận dụng một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi qua môn làm quen văn học đòi hỏi cô giáo phải có lòng yêu trẻ, say mê nghề nghiệp chịu khó nghiên cứu tài liệu, tập san, chuyên đề tìm ra nhiều biện pháp, giải pháp tốt. Biết tổ chức kết hợp với sáng tạo hấp dẫn phù hợp với nhận thức hiểu biết tâm sinh lý của trẻ cô phải quan tâm đến từng đối tượng trẻ, từng cá nhân trẻ để nắm được khả năng tích cực của trẻ
Cô phải là người tạo cơ hội cho trẻ phát huy một cách tích cực nhất. Biết tận dụng khẳ năng sẵn có của từng cá nhân trẻ giúp trẻ phát huy hết khả năng sẵn có.
Sưu tầm tận dụng nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, làm đấy đủ đồ dùng đồ chơi đẹp, phong phú, hấp dẫn trẻ, để tạo hứng thú tích cực học trẻ
Cần phải có sự quan tâm đặc biệt của các cấp lãnh đạo, về cơ sở vật chất đồ dùng trang thiết bị phục vụ dạy học. Cùng với sự phối kết hợp của gia đình trẻ về mọi mặt. Cô giáo phải là tấm gương sáng để trẻ noi theo. 
Gương mẫu trong lời ăn tiếng nói với trẻ, với mọi người xung quanh. Phải thường xuyên liên tục hướng vào trẻ coi trẻ là trung tâm của quá trình giáo dục.
Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã áp dụng dạy ở lớp mình. Giúp trẻ phát triển tốt về ngôn ngữ nói mạch lạc hơn trẻ mở rộng được vốn từ. Từ đó giúp trẻ có một cách tốt nhất tạo cho trẻ một tâm lý thoải mái khi bước sang một môi trường mới. 
Tôi cũng mong rằng với những biện pháp trên mà tôi đang thực hiện cũng được các chị em trong trường áp dụng để phát triển nâng cao ngôn ngữ cho trẻ giúp trẻ tự tin hơn, nói rõ ràng hơn, mạch lạc hơn, trẻ được mở rộng vốn từ. Giúp đỡ trẻ phát triển trí tuệ và tư duy và hình thành nhân cách trẻ.
2.Bài học kinh nghiệm
Qua một năm nghiên cứu thực hiện đề tài “ Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thông qua môn làm quen văn học”đã góp phần nhận thức cho trẻ ghi nhớ có chủ định. Phát triển tư duy, trực quan, so sánh, suy luận, rèn luyện, trau rồi và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, làm tiền đề cho ngôn ngữ nói, đọc viết chuyện san sau này cho trẻ và góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt. 
Bản thân tôi được trau rồi kiến thức về kinh nghiệm dạy trẻ, phát triển ngôn ngữ mạch lạc, diễn cảm sáng tạo cho trẻ qua hoạt động làm quen văn học tôi được phụ trách và các ban đồng nghiêp thương yêu giúp đỡ.
Trong bài viết này của tôi có điều gì khiếm khuyết kính mong được hội đồng xét duyệt góp ý kiến phê bình để sáng kiến của tôi được đầy đủ và hoàn thiện hơn.
Mai Dịch ngày 25 tháng 3 năm 2011
Ngưới viết
	Đinh Thỳy Hợi