Sáng kiến kinh nghiệm Bộ thẻ từ hình nốt nhạc trong dạy học tập đọc nhạc Lớp 4 và 5

PHOØNG GIAÙO DUÏC BÌNH TAÂN
TRÖÔØNG THCS BÌNH TRÒ ÑOÂNG
	b & a	
TAÏO 
HÖÙNG THUÙ
QUA CAÙC TROØ CHÔI
TRONG GIÔØ 
NGÖÕ VAÊN
NGUYEÃN ÑÌNH LAØI
Giaùo vieân Ngöõ vaên
GIÔÙI THIEÄU CUÛA TOÅ CHUYEÂN MOÂN
Bình Trò Ñoâng, ngaøy 8 thaùng 3 naêm 2008
Toå tröôûng
Phaïm Thò Kim Xuyeán
NHAÄN XEÙT CUÛA HOÄI ÑOÀNG
NGHIEÄM THU SKKN
Bình Trò Ñoâng, ngaøy 10 thaùng 3 naêm 2008
Chuû tòch
Phaïm Minh Khieát
 TAÏO HÖÙNG THUÙ
 QUA CAÙC TROØ CHÔI
 TRONG GIÔØ NGÖÕ VAÊN
NGUYEÃN ÑÌNH LAØI
 Giaùo vieân Ngöõ vaên
 Tröôøng THCS Bình Trò Ñoâng
 Quaän Bình Taân – Thaønh phoá Hoà Chí Minh
I/ ÑAËT VAÁN ÑEÀ :
 1. Lí do choïn ñeà taøi
 Hieän töôïng hoïc sinh chaùn hoïc – meâ chôi ñang ngaøy caøng phoå bieán trong giaùo duïc. Caùc troø chôi beân ngoaøi xaõ hoäi loâi cuoán caùc em hôn laø kieán thöùc saùch vôû. Ñaëc bieät laø “söï buøng noå” cuûa caùc troø chôi treân maïng Internet. Phaàn lôùn nhöõng “tín ñoà trung thaønh” cuûa Game Online laø giôùi hoïc sinh – sinh vieân. Caùc troø chôi “Voõ laâm truyeàn kyø” ( Kieám hieäp Trung Quoác ) hoaëc “Audition”, “Boom”, “Ñoät kích”  hieän nay raát ñöôïc öa chuoäng. Neáu ñaõ chôi nhöõng Game Online naøy thì ngöôøi chôi phaûi ngoài haøng giôø bôûi söï höùng thuù cuûa noù. Thöïc teá ñaõ chöùng minh coù nhöõng hoïc sinh maûi meâ chôi ñeán queân aên, queân nguû ñeå roài daãn ñeán suy nhöôïc vaø ngaõ quî ngay beân maùy vi tính. Vieäc caùc em hoïc sinh thöôøng xuyeân troán hoïc tuï taäp chôi ôû tieäm Internet ñaõ xaûy ra nhan nhaûn ôû caùc tröôøng trong vaø ngoaøi thaønh phoá laø vaán ñeà “noåi coäm” hieän nay. Tröôùc tình traïng ñoù, nhöõng ngöôøi laøm vaø quan taâm ñeán giaùo duïc ñang coá gaéng khoâng ngöøng ñöa ra nhöõng phöông phaùp toái öu ñeå thu huùt hoïc sinh lónh hoäi tri thöùc. Vaø phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc hay noùi goïn hôn laø phöông phaùp tích cöïc (thuaät ngöõ môùi ) ñöôïc coi laø nhaân toá môùi coù vai troø quan troïng trong vieäc caûi thieän vaø thuùc ñaåy giaùo duïc ôû Vieät Nam phaùt trieån. Hieåu ñöôïc yù nghóa ñoù, ñoàng thôøi naém vöõng nhöõng ñaëc tröng kó thuaät daïy hoïc theo phöông phaùp tích cöïc, ngöôøi giaùo vieân seõ goùp moät phaàn quan troïng trong vieäc toå chöùc ñieàu khieån hoïc sinh lónh hoäi tri thöùc.
 Coù raát nhieàu phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc trong giôø Ngöõ Vaên Trung hoïc cô sôû ví duï nhö : Aùp duïng phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc vaøo giôùi thieäu baøi, ñoïc vaên baûn, thieát keá caâu hoûi, hoaït ñoäng nhoùm  taát caû nhöõng phöông phaùp ñoù ñeàu phuïc vuï cho moät muïc ñích duy nhaát laø naâng cao chaát löôïng vieäc daïy - hoïc cuûa thaày vaø troø.
Vaø toâi laø moät giaùo vieân treû, tuoåi ngheà chæ môùi leân 3. Neáu noùi veà kinh nghieäm giaûng daïy thì toâi coøn quaù non nôùt. Theá nhöng toâi coù ñöôïc lôïi theá ñoù chính laø söùc treû, laø söï khaùt khao ñeán chaùy boûng muoán ñem heát nhöõng tri thöùc maø mình vöøa hoïc ñöôïc ôû giaûng ñöôøng Ñaïi hoïc ñeå truyeàn ñaït cho hoïc sinh. Vôùi mong öôùc ñöôïc lao ñoäng, ñöôïc goùp moät phaàn coâng söùc nhoû beù cuûa mình vaøo söï nghieäp “troàng ngöôøi” toâi maïnh daïn ñöa ra saùng kieán daïy hoïc theo phöông phaùp tích cöïc baèng caùch : “Taïo höùng thuù qua caùc troø chôi trong giôø Ngöõ vaên”. Saùng kieán naøy toâi ñaõ aùp duïng vaøo thöïc teá lôùp daïy cuûa mình. Vaø nhôø chôi maø hoïc, hoïc maø chôi neân caùc em hoïc sinh phaàn naøo raát haøo höùng trong tieát hoïc.
2. Thuaän lôïi :
* Veà phía GV :
- Ñöôïc söï hôïp taùc raát tích cöïc cuûa HS.
- Coù giôø töï choïn ñeå GV oân taäp vaø cuûng coá laïi kieán thöùc ñaõ hoïc thoâng qua troø chôi. 
- Soá löôïng nam nöõ trong moät lôùp töông ñoái ñoàng ñeàu neân vieäc oân taäp thoâng qua troø chôi raát thuaän lôïi.
- Trong phaân phoái chöông trình coù nhieàu baøi luyeän taäp ña daïng taïo thuaän lôïi cho vieäc toå chöùc thi thoá taøi naêng.
* Veà phía HS :
- Taïo ñöôïc söï thaân thieän vôùi thaày coâ vaø söï thaân thieát vôùi baïn beø.
- Khi chôi thì thu huùt ñöôïc soá HS yeáu - keùm hoaëc nhoùm HS hieáu ñoäng trong lôùp cuøng xaây döïng baøi.
- Nhöõng troø chôi maø GV toå chöùc cho caùc em tham gia thöôøng laø nhöõng troø chôi caùc em yeâu thích.
3. Khoù khaên :
* Veà phía GV :
- Khi toå chöùc chôi trong tieát hoïc caùc em raát phaán khích neân deã gaây maát traät töï laøm aûnh höôûng ñeán lôùp hoïc beân caïnh.
II. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ
Hieåu ñöôïc vaên ñaõ khoù, daïy vaên cuõng khoâng deã. Bôûi daïy vaên laø “noùi cho ngöôøi ta nghe” vaø nghe ñöôïc. Xöa coù nhaø huøng bieän daïy raèng “Chæ coù nhöõng ngöôøi doát môùi khoâng noùi cho ngöôøi khaùc hieåu ñöôïc !” Maáy ai ñaõ thaám caùi söï doát cuûa mình ? Hay noùi moät caùch teáu taùo : Khoâng coù troø hoïc doát maø chæ coù thaày daïy dôû maø thoâi ! Thieát nghó caâu noùi ñoù ñoâi luùc toâi thaáy sao maø ñuùng theá. Bôûi trong thöïc teá ñoâi laàn toâi baát löïc khi höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu kieán thöùc baøi hoïc maø caùc em khoâng chòu coäng taùc( caùc em ngoài uø lì khoâng tích cöïc hoaït ñoäng tìm hieåu baøi ). Hoaëc sau giôø hoïc toâi cho hoïc sinh laøm luyeän taäp maø caùc em laøm baøi khoâng ñaït yeâu caàu nghóa laø toâi ñaõ thaát baïi trong tieát hoïc hoâm ñoù. Vì vaäy trong quaù trình daïy hoïc toâi luoân traên trôû laøm caùch naøo ñeå hoïc sinh coù söï höùng thuù trong tieát hoïc cuûa mình. Vaø trong baøi vieát naøy toâi xin trieån khai saùng kieán “ Taïo höùng thuù qua caùc troø chôi trong giôø Ngöõ vaên” cuï theå nhö sau: 
1/ Kieåm tra baøi cuõ 
Ñoái vôùi hoïc sinh, caùc em sôï nhaát laø vieäc kieåm tra baøi cuõ cuûa giaùo vieân. Trong thöïc teá coù nhöõng em hoïc baøi raát kyõ ôû nhaø nhöng khi giaùo vieân goïi leân traû baøi thì laïi “ luùng buùng nhö ngaäm hoät thò”, teä hôn nöõa coù em coøn vaõ caû moà hoâi nhö bò truùng gioù vì maát bình tónh  Coøn veà phía giaùo vieân thì cuõng bò öùc cheá khoâng keùm gì caùc em nhaát laø nhöõng ngaøy coù tieát thao giaûng hoaëc bò thanh tra. Khi giaùo vieân goïi hoïc sinh mang taäp leân traû baøi neáu em naøo khoâng thuoäc baøi , khoâng laøm baøi vaø thaäm chí khoâng mang theo taäp thì giaùo vieân seõ raát böïc boäi vaø theá laø baàu khoâng khí lôùp caêng thaúng. Baûn thaân giaùo vieân luùc ñoù cuõng raát khoù taïo ñöôïc söï thaân thieän, gaàn guõi vôùi caùc em. Ñoâi luùc giaùo vieân khoâng daãn nhaäp vaøo ñöôïc baøi môùi. Nhìn chung coù raát nhieàu tình huoáng trôù treâu xaûy ra trong giôø kieåm tra baøi cuõ. Vì vaäy ñeå giaûm bôùt caêng thaúng trong giôø kieåm tra baøi cuõ toâi seõ cho hoïc sinh kieåm tra baøi theo nhoùm hoaëc caù nhaân thoâng qua hình thöùc chôi ñoá.
v Aùp duïng troø chôi “ OÂ chöõ Vaên hoïc” .
Troø chôi oâ chöõ laø moät troø chôi mang tính trí tueä cao coù khaû naêng toång hôïp nhieàu nguoàn kieán thöùc ñeå giaûi maõ. Troø chôi naøy raát phoå bieán trong giôùi HS vì noù taïo ñöôïc söï höùng thuù vaø cuõng khoâng quaù khoù ñoái vôùi ngöôøi chôi.
* Ví duï minh hoïa :
- Kieåm tra baøi cuõ “Caây Buùt Thaàn” ( Ngöõ vaên 6, taäp 1 ) baèng caùch giaûi oâ chöõ vaên hoïc.
* Ñeà baøi:
Em haõy giaûi oâ chöõ sau ñeå tìm ra teân cuûa moät caâu chuyeän maø em ñaõ hoïc?
1. Truyeän “Caây Buùt Thaàn” ñöôïc theå hieän quan nieäm cuûa nhaân daân veà ñieàu gì?
2. Truyeän phaûn aùnh öôùc mô cuûa taàng lôùp naøo?
3. Teân goïi moät theå loaïi vaên hoïc daân gian maø em ñang hoïc?
4. Vaät maø nhaân vaät chính trong truyeän muoán coù?
5. Coâng duïng coù yù nghóa nhaát cuûa caây buùt thaàn?
6, 9. Ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa truyeän?
7. Nhaân vaät trong truyeän thuoäc loaïi?
8. Moät tính caùch cuûa nhaân vaät Maõ Löông?
10. Teân goïi cuûa nhaân vaät chính trong truyeän?
1
C
OÂ
N
G
L
YÙ
X
AÕ
H
OÄ
I
2
N 
H
AÂ
N
D
AÂ
N
3
T
R
U
Y
EÄ
N
C
OÅ
T
Í
C
H
4
C
AÂ
Y
B
UÙ
T
5
G
I
UÙ
P
N
G
Ö
ÔØ
I
N
G
H
EØ
O
6
T
Ö
ÔÛ
N
G
T
Ö
ÔÏ
N
G
7
C
OÙ
T
AØ
I
N
AÊ
N
G
K
YØ
L
AÏ
8
K
H
AÚ
N
G
K
H
AÙ
I
9
T
H
AÀ
N
K
YØ
10
M
AÕ
L
Ö
Ô
N
G
* Phaàn chuaån bò cuûa giaùo vieân:
- GV chuaån bò tröôùc oâ chöõ ôû nhaø theo yeâu caàu ñôn vò cuûa moät baøi hoaëc tích hôïp nhieàu baøi ñeàu ñöôïc.
- GV keû saün oâ chöõ (coøn troáng ) vaøo moät baûng phuï.
- GV photo ñeà cho moãi nhoùm trong 1 lôùp.
* Caùch chôi :
- Thôøi gian 4 -> 6 phuùt 
- GV phaùt cho moãi nhoùm 1 ñeà baøi, roài qui ñònh thôøi gian cho caùc nhoùm giaûi baøi taäp. Nhoùm naøo giaûi xong tröôùc seõ leân baûng ñieàn vaøo oâ chöõ.
- Caùc thaønh vieân trong nhoùm seõ cuøng nhau ñoùng goùp yù kieán ñeå giaûi maõ oâ chöõ.
v Löu yù :
- GV coù theå linh ñoäng trong troø chôi giaûi oâ chöõ baèng caùch vöøa kieåm tra kieán thöùc cuõ vöøa giôùi thieäu baøi môùi.
- Ví duï khi daïy baøi “Boá cuûa Xi-moâng” ( Ngöõ vaên 9 taäp 2 ) GV cho HS giaûi oâ chöõ sau:
Ñeà baøi : Em haõy giaûi oâ chöõ sau ñeå tìm ra töø chìa khoùa
1. Taùc giaû vaên baûn “ Baøi thô veà tieåu ñoäi xe khoâng kính” ?
2. “Muøa xuaân nho nhoû” laø saùng taùc cuûa nhaø thô naøo?
3. Teân nhaân vaät chính trong tieåu thuyeát “ Roâ-bin-xôn Cru-xoâ” cuûa nhaø vaên Anh Ñe-ni-ôn Ñi-phoâ ?
4. Teân baøi thô noåi tieáng cuûa taùc giaû Vieãn Phöông vieát veà Baùc Hoà
5. Ñieàn vaøo choã troáng ñeå hoaøn chænh lôøi daïy cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh :
“Khoâng coù vieäc gì khoù
 Chæ sôï loøng khoâng beàn
 Ñaøo nuùi vaø laáp bieån
  aùch laøm neân”
6. Taùc giaû cuûa nhöõng caâu thô sau ñaây laø ai?
 “Chaân phaûi böôùc tôùi cha
Chaân traùi böôùc tôùi meï
Moät böôùc chaïm tieáng noùi
Hai böôùc tôùi tieáng cöôøi”
1
P
H
AÏ
M
T
I
EÁ
N
D
U
AÄ
T
2
T
H
A
N
H
H
AÛ
I
3
R
OÂ
B
I
N
X
Ô
N
4
V
I
EÁ
N
G
L
AÊ
N
G
B
AÙ
C
5
Q
U
Y
EÁ
T
C
H
Í
6
Y
P
H
Ö
Ô
N
G
Sau khi giaûi xong oâ chöõ HS seõ tìm ra töø chìa khoùa laø Phi-líp.
GV seõ daãn vaøo baøi môùi ( Phi-líp teân nhaân vaät trong vaên baûn “Boá cuûa Xi-moâng” )
2/ Giôùi thieäu baøi môùi
Khaùc vôùi nhieàu moân, hoïc vaên, caùc em phaûi chuaån bò baøi cuï theå ôû nhaø tröôùc. Caùi taâm lí “ bieát caû roài” deã laøm cho nhieàu em chuû quan. Vì hoâm nay coâ giaùo daïy baøi gì laø hoïc sinh ñaõ ñöôïc bieát caû roài. Bôûi vaäy hoaït ñoäng giôùi thieäu baøi môùi laø khaù quan troïng. Neáu giaùo vieân taïo ñöôïc aán töôïng ngay töø phaàn vaøo baøi chaéc chaén buoåi hoïc hoâm ñoù seõ raát thaønh coâng. Coù nhieàu caùch daãn daét vaøo baøi môùi khaùc nhau. Caù nhaân toâi raát thích caùch vaøo baøi baèng hình thöùc thi thoá taøi naêng. Chaúng haïn :
2.1 Thi haùt 
* Caùch chôi : 
- Chia lôùp thaønh 2 ñoäi. Moãi ñoäi coù moät nhoùm tröôûng. Nhoùm tröôûng seõ chæ huy ñoäi cuûa mình haùt cho ñoàng thanh.
- Ñoäi naøo haùt nhieàu baøi haùt theo ñuùng chuû ñeà GV ñöa ra thì seõ laø ñoäi thaéng cuoäc.
- Thôøi gian daønh cho troø chôi naøy khoaûng 5 phuùt.
* Ví duï minh hoïa
Daïy Vaên baûn: “ Ñeâm nay Baùc khoâng nguû” cuûa taùc giaû Minh Hueä ( Ngöõ vaên 6, taäp 2 )
GV cho hoïc sinh thi haùt veà chuû ñeà “Baùc Hoà”.
2.2 Troø chôi “ Truyeàn maät thö”
* Caùch chôi:
- GV seõ chuaån bò 4 maãu giaáy, trong moãi maãu giaáy GV seõ ghi moät thoâng ñieäp ngaén ( thoâng ñieäp naøy phaûi hoã trôï cho baøi daïy ).
- GV goïi 4 ñaïi dieän cuûa toå ( do HS trong toå ñeà cöû ) leân nhaän maät thö. GV cho thôøi gian 30 giaây caùc ñoäi tröôûng ñoïc thoâng tin trong maät thö ñoù. Sau ñoù caùc ñoäi tröôûng seõ veà toå truyeàn tin cho 2 baïn ngoài baøn ñaàu bieát trong thö noùi gì. Roài 2 baïn vöøa môùi nhaän tin laïi truyeàn tin cho hai baïn ngoài ôû baøn sau mình. Cöù theá tieáp tuïc cho ñeán heát thôøi gian quy ñònh cuûa GV.
- Yeâu caàu cuûa vieäc truyeàn tin laø khoâng ñöôïc noùi lôùn. Neáu ñoäi ñoái phöông phaùt hieän ra thoâng tin cuûa ñoäi baïn thì ñoäi ñoái phöông thaéng.
- Thôøi gian cho troø chôi laø 3 -> 5 phuùt
* Ví duï minh hoïa:
Daïy tieáng Vieät, baøi : “ Chôi chöõ” ( Ngöõ vaên 7, taäp 1 )
GV vieát vaøo 4 maãu giaáy nhöõng noäi dung cho maät thö nhö sau:
Maãu 1 : “Truøng truïc nhö con boø thui
 Chín maét, chín muõi, chín ñuoâi, chín ñaàu”
 ( caâu ñoá )
Maãu 2 : “ Meânh moâng muoân maãu moät maøu möa
 Moûi maét mieân man maõi mòt môø”.
 ( Tuù Môõ )
Maãu 3 : “Ñi tu phaät baét aên chay
 Thòt choù aên ñöôïc, thòt caày thì khoâng.
 ( Ca dao )
Maãu 4 : “Da traéng voã bì baïch 
 Röøng saâu möa laâm thaâm”.
- GV tieán haønh cho HS chôi trong voøng 3 -> 5 phuùt roài daãn nhaäp vaøo baøi môùi töø nhöõng caâu maø GV ñaõ vieát trong maät thö.
3. Hoaït ñoäng cuûng coá 
Cuûng coá baøi laø moät hoaït ñoäng raát quan troïng trong tieát hoïc. Neáu GV bieát taïo ra caùch thu huùt HS thì vieäc khaéc saâu kieán thöùc seõ ñaït hieäu quaû cao hôn. Coù nhieàu caùch cuûng coá baøi khaùc nhau, cho duø GV söû duïng caùch naøo ñi chaêng nöõa thì cuõng chæ coù moät muïc ñích duy nhaát laø mong muoán HS naém ñöôïc noäi dung baøi hoïc. Ñeå keát thuùc baøi hoïc moät caùch nheï nhaøng GV coù theå cho HS chôi troø chôi. Chaúng haïn:
3.1 Troø chôi oâ chöõ ( xem ôû phaàn kieåm tra baøi cuõ )
3.2 Dieãn hoaït caûnh + kòch
* Ví duï minh hoïa:
Daïy truyeän daân gian ôû chöông trình Ngöõ vaên 6 taäp 1.
- Vaên baûn : “ Sôn Tinh – Thuûy Tinh”
- Vaên baûn : “ Lôïn cöôùi –AÙo môùi”
4. Daïy caùc baøi oân taäp
Trong chöông trình Ngöõ vaên THCS coù daønh moät soá tieát cho vieäc oân taäp laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc. Nhöõng tieát daïy oân taäp thöôøng laø raát meät ñoái vôùi GV bôûi ña soá GV chuû ñoäng cuûng coá laïi heát nhöõng kieán thöùc maø caùc em ñaõ hoïc. Tuy nhieân neáu xem xeùt laïi muïc tieâu cuûa vieäc oân taäp thì GV chæ neân laø ngöôøi toå chöùc cho HS töï taùi hieän laïi kieán thöùc maø caùc em ñaõ ñöôïc hoïc. Vì vaäy toâi thöôøng toå chöùc cho caùc em chôi vaøo nhöõng giôø oân taäp. 
4.1 Troø chôi “ Ai nhanh hôn”
* Caùch chôi:
- GV cho chia nhoùm ngaãu nhieân thaønh 4 ñoäi.
- GV phaùt cho moãi ñoäi moät vieân phaán. Laàn löôït töøng thaønh vieân trong nhoùm seõ leân baûng vieát caâu traû lôøi. Nghóa laø em thöù nhaát vieát xong caàm phaán veà choã ñöa cho em thöù hai leân baûng vieát.
- Moãi em chæ ñöôïc leân baûng 1 laàn trong chuû ñeà ñoù. 
- Nhoùm naøo nhanh nhaát vaø ñuùng nhieàu nhaát seõ laø nhoùm thaéng cuoäc.
* Ví duï minh hoïa:
- Daïy “OÂn taäp Tieáng Vieät” Ngöõ vaên 6 taäp 1.
GV ñöa ra ñeà taøi “Töø gheùp” . GV cho thôøi gian 3 phuùt roài yeâu caàu töøng thaønh vieân trong ñoäi nhanh chaân chaïy leân baûng vieát töø gheùp.
Daïy “OÂn taäp thô” Ngöõ vaên 9 taäp 2
Troø chôi “Ai gioûi hôn”
* Chuaån bò : 
- GV chuaån bò tranh ôû nhaø baèng caùch photo nhöõng maãu tranh coù trong SGK phaàn vaên baûn. 
- GV caét nhöõng maãu tranh ñoù ra thaønh nhieàu maûnh coù hình daùng khaùc nhau.
- Sau moãi maûnh cuûa maãu tranh GV daùn baêng keo 2 maët daïng moûng ñeå cho HS tieän trong vieäc gheùp tranh.
* Caùch chôi:
- GV chia 8 nhoùm ngaãu nhieân. Moãi nhoùm coù moät ñoäi tröôûng. 
- GV phaùt cho moãi nhoùm 1 maãu tranh ñaõ caét rôøi ( nhö ñaõ chuaån bò ôû nhaø )
- Thôøi gian 3 -> 5 phuùt yeâu caàu HS gheùp hoaøn chænh böùc tranh ñoù.
- GV goïi ñaïi dieän moãi nhoùm thuyeát minh veà maãu tranh maø nhoùm vöøa hoaøn thaønh cho caû lôùp nghe.
* Ví duï minh hoïa: