SKKN Một số biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Lớp 3
Cơ sở lí luận
Từ những năm 90 của thế kỉ XX, thuật ngữ “Kĩ năng sống” đã xuất hiện trong một số chương trình giáo dục của UNICEF, trước tiên là chương trình “giáo dục những giá trị sống” với 12 giá trị cơ bản cần giáo dục cho thế hệ trẻ. Những nghiên cứu về KNS trong giao đoạn này mong muốn thống nhất một quan niệm chung về KNS cũng như đưa ra một bảng danh mục các KNS cơ bản mà thế hệ trẻ cần có.
Thuật ngữ “Kĩ năng sống” được người Việt Nam bắt đầu biết đến từ chương trình của UNICEF (1996) “Giáo dục KNS để bảo vệ sức khỏe và chống HIV/AIDS cho thanh thiếu niên trong và ngoài nhà trường”. Thông qua quá trình thực hiện chương trình này, nội dung của khái niệm KNS và giáo dục KNS ngày càng được mở rộng.
Trong giai đoạn đầu tiên, khái niệm KNS được giới thiệu trong chương trình này chỉ bao gồm những kĩ năng sống cốt lõi như: kĩ năng tự nhận thức, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng xác định giá trị, kĩ năng gia quyết định, kĩ năng kiên định và kĩ năng đạt mục tiêu. Ở giai đoạn này, chương trình chỉ tập trung vào các chủ đề giáo dục sức khỏe của thanh thiếu niên. Giai đoạn 2 của chương trình tập trung vào chăm sóc và giáo dục trẻ nhà trẻ, trẻ mẫu giáo đổi mới đã chú trọng các nội dung như: phát triển thể chất, nhận thức, phát triển ngôn ngữ, tình cảm, nghệ thuật và thẩm mỹ của trẻ. Trong tất cả các nội dung đều chứa đựng nội dung KNS.
Song kĩ năng sống là khái niệm được sử dụng rộng rãi nhằm vào mọi lứa tuổi trong lĩnh vực hoạt động thuộc các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội. Kĩ năng sống dược hiểu theo nghĩa hẹp chỉ bao gồm những năng lực tâm lí xã hội. Theo nghĩa rộng, KNS không chỉ bao gồm năng lực tâm lí xã hội mà còn bao gồm cả những kĩ năng tâm vận động. Trong đề tài sử dụng khái niệm KNS trong nghiên cứu đó là: “Khả năng làm cho hành vi và sự thay đổi của mình phù hợp với cách cách ứng xử tích cực giúp con con người có thể kiểm soát, quản lí có hiệu quả các nhu cầu và những thách thức trong cuộc sống hàng ngày”.
Khái niệm giáo dục KNS cũng được hiểu theo nghĩa rộng, hẹp khác nhau ở các cấp độ xã hội và cấp độ nhà trường. Ở cấp độ nhà trường, khái niệm giáo dục chỉ quá trình giáo dục tổng thể (dạy học và giáo dục theo nghĩa hẹp) được thực hiện thông qua hoạt động giáo dục. Hoạt động giáo dục là những hoạt động do nhà trường tổ chức thực hiện theo chương trình giáo dục, trực tiếp điều hành và chịu trách nhiệm về chúng. Kĩ năng sống được hình thành thông qua quá trình xây dựng những hành vi lành mạnh và thay đổi những hành vi, thói quen tiêu cực trên cơ sở giúp người học có cả kiến thức, giá trị, thái độ và kĩ năng tích hợp. Do vậy KNS phải được hình thành cho học sinh thông qua con đường đặc trưng - hoạt động giáo dục. Theo UNECEP giáo dục dựa trên KNS cơ bản là thay đổi trong hành vi hay một sự phát triển hành vi nhằm tạo sự cân bằng giữa kiến thức, thái độ, hành vi. Tổ chức giáo dục KNS trong nhà trường, xét cho cùng là để nâng cao chất lượng giáo dục.
3. Giao lưu văn nghệ - trò chơi dân gian 4. Tổ chức hội thi Rung chông vàng Kĩ năng xá định giá trị, Kỹ năng sáng tạo, Ký năng văn nghệ, vui chơi, hợp tác, kỹ năng giải quyết vấn đề 4 Hòa bình và hữu nghị 1. Viết thư kết bạn với thiếu nhi quốc tế 2. Trò chơi “Du lịch vòng quanh thế giới” 3. Tổ chức hội thi “Nhà sử học nhỏ tuổi” Kỹ năng chia sẻ, cảm thông, kỹ năng xác định giá trị, kỹ năng thể hiện sự tự tin 5 Bác Hồ kính yêu 1. Sinh hoạt kỉ niệm ngày sinh nhật Bác 2. Hội thi“ Chúng em kể chuyện về Bác” Kỹ năng lắng nghe tích cực, kỹ năng thể hiện sự tự tin, kỹ năng tổ chức. b.2. Thiết kế các chủ đề giáo dục KNS để tích hợp vào nội dung hoạt động thực hiện chủ đề của hoạt động giáo dục NGLL. Sau khi đã xác định được các kỹ năng sống có thể tích hợp trong nội dung, hoạt động để thực hiện chủ đề của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, bước tiếp theo là thiết kế chủ đề giáo dục kỹ năng đó cho học sinh. Nội dung thiết kế chủ đề giáo dục KNS để tích hợp vào nội dung hoạt động thực hiện chủ đề của hoạt động giáo dục NGLL là: - Xác định mục tiêu của chủ đề giáo dục KNS. - Xác định thông điệp chính của chủ đề. - Xác định các tài liệu và phương tiện cần thực hiện. - Hướng dẫn tổ chức thực hiện chủ đề c. Sử dụng linh hoạt các loại hình hoạt động, các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục NGLL để thực hiện mục tiêu giáo dục KNS đã được tích hợp. Biện pháp này nhằm làm phong phú các hình thức thực hiện hoạt động giáo dục NGLL, tạo sức hấp dẫn cho học sinh trong các hoạt động giáo dục NGLL, bằng cách đó thực hiện tốt các nội dung giáo dục KNS. Bên cạnh đó, biện pháp này còn tăng cường tính hiệu quả của việc tích hợp mục tiêu của giáo dục KNS với mục tiêu của hoạt động giáo dục NGLL. Việc sử dụng linh hoạt các loại hình hoạt động, các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp không chỉ phù hợp với các yêu cầu của hoạt động giáo dục NGLL mà còn đáp ứng được các yêu cầu của giáo dục KNS cho học sinh tiểu học. c.1. Đổi mới hình thức hoạt động để thực hiện từng chủ đề trong chương trình hoạt động giáo dục NGLL Việc đổi mới các hình thức tổ chức hoạt động để thực hiện từng chủ đề trong chương trình hoạt động giáo dục NGLL sẽ tạo ra điều kiện để thiết kế các chủ đề giáo dục KNS để tích hợp vào các hoạt động này. Đổi mới các hình thức hoạt động để thực hiện từng chủ đề của hoạt động gíao dục NGLL bao hàm việc đa dạng hóa các loại hình hoạt động, các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục NGLL cho học sinh tiểu học. Các dạng hoạt động chính làm cơ sở để thiết kế các hoạt động cụ thể nhằm thực hiện chủ đề của chương trình giáo dục NGLL là: * Hoạt động văn hóa nghệ thuật: Bao gồm các thể loại: Hát, múa, thơ ca, kịch ngắn, kịch câm, đố vui, độc tấu, đàn, sáo, kể chuyện, trình diễn thời trang * Hoạt động vui chơi giải trí, thể dục thể thao: bao gồm các trò chơi vận động, trò chơi dân gian, hội chợ dân gian, hội khỏe Phù Đổng, thi nghi thức Đội, thi búp măng xinh, thi làm đèn ông sao – bày cỗ trung thu, thi làm thiệp Xuân, * Hoạt động xã hội: bao gồm các hoạt động: Tham quan các khu di tích lịch sử, các danh lam thắng cảnh của địa phương; tham hỏi giúp đỡ người già, người tàn tật, gia đình thương binh liệt sĩ, thăm viếng chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ, * Hoạt động lao động công ích: Các hoạt động cụ thể gồm: Trực nhật, vệ sinh lớp học, sân trường, chăm sóc bồn hoa. Cây cảnh, chăm sóc công trình măng non; tham gia dọn vệ sinh đường làng ngõ xóm, * Hoạt động tiếp cận khoa học - Kỹ thuật: Gồm các hoạt động: Sưu tầm những bài toán vui, tham gia câu lạc bộ khoa học, tìm hiểu các danh nhân, các nhà bác học dưới các hình thức phong phú như thi rung chuông vàng, thi hoa trạng nguyên, vẻ đẹp tuổi hoa, câu lạc bộ toán học, câu lạc bộ tiếng Anh, câu loạc bộ cờ vua, câu lạc bộ những người thích khám phá vũ trụ, Các hoạt động này có thể tổ chức thành một hoạt động lớn như: Hội khỏe Phù Đổng (trong phạm vi trường), hội diễn văn nghệ, sân chơi trí tuệ, song cũng có thể lồng ghép trong một dạng hoạt động chủ đạo. c.2. Thiết kế các hình thức tổ chức để thực hiện các dạng hoạt động chính được xác định trong chương trình hoạt động GDNGLL Trong hướng dẫn tổ chức các hoạt động GDNGLL, theo từng chủ đề của từng tháng, các hoạt động thực hiện chủ đề đã được xác định. Căn cứ các hoạt động chính được xác định trong chương trình giáo viên chủ động thiết kế các hình thức tổ chức các hoạt động đó. - Thiết kế hình thức tổ chức các ngày kỉ niệm trong năm: Các ngày kỉ niệm trong năm là dạng hoạt động giáo dục NGLL theo biên chế năm học. Theo quy định của Bộ GD & ĐT ngay từ đầu năm học các trường đã lên kế hoạch tổ chức kỷ niệm các ngày lễ lớn như: 3/2; 26/3; 19/5; 20/11; 1/12; 22/12. Tùy theo điều kiện từng trường việc tổ chức các hoạt động này áp dụng các biện pháp và hình thức tổ chức linh hoạt khác nhau. a) Kỷ niệm ngày thành lập đoàn TNCSHCM 26/3 * Hình thức 1: - Đọc tài liệu, sách báo tìm hiểu về ngày 26/3 - Thi vẻ đẹp tuổi hoa * Hình thức 2: - Văn nghệ chào mừng - Trò chơi dân gian (cướp cờ, kéo co, nhảy bao,.) b) Kỉ niệm ngày sinh nhật Bác 19/5 * Hình thức 1: - Hát ca ngợi Hồ Chí Minh * Hình thức 2 : - Hái hoa dân chủ c) Kỷ niệm ngày nhà giáo Việt nam 20/ 11 * Hình thức 1: - Thi viết báo tường, báo ảnh với chủ đề ‘Thầy cô và mái trường”. - Thi văn nghệ với chủ đề ‘Thầy cô và mái trường”. * Hình thức 2: - Mít tinh kỷ niệm 20/11; Tuyên dương khen thưởng. - Văn nghệ chào mừng. - Làm báo ảnh với chủ đề “Thầy cô và mái trường” - Thi đọc diễn cảm, kể chuyện hay. d) Hưởng ứng ngày phòng chống HIV – AIDS 1/12 * Hình thức 1: - Chiếc nón kỳ diệu: thi giải ô chữ với chủ đề “ma túy - HIV/AIDS thảm họa của loài người”. * Hình thức 2: - Cuộc thi “HIV/AIDS và thái độ của chúng ta” giúp học sinh có kiến thức và kĩ năng tự bảo vệ bản thân trước căn bệnh thế kỉ. - Hái hoa dân chủ. e) Kỉ niệm ngày quân đội nhân dân 22/12 * Hình thức 1: - Thi đua học tập bằng điểm số “Noi gương anh bộ đội cụ Hồ” * Hình thức 2: - Thi văn nghệ hát những bài hát ca ngợi chú bộ đội cụ Hồ, quê hương đất nước. - Thiết kể hình thức tổ chức các cuộc thi: Căn cứ vào chương trình hoạt động giáo dục NGLL của lớp có thể thiết kế các cuộc thi. Các cuộc thi này được thực hiện theo các hình thức khác nhau. Chẳng hạn: + Thi biểu diễn hát về các ca khúc ca ngợi các chú bộ đội Cụ Hồ, quê hương đất nước để thực hiện chủ đề giáo dục tình yêu quê hương đất nước; + Giáo dục cho học sinh ý thức chấp hành pháp luật, sự hiểu biết và tuân thủ luật giao thông, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về Luật giao thông đường bộ cấp trường, tham dự cuộc thi “Nét bút tri ân” qua đó có tác dụng giáo dục thiết thực. Bảo vệ môi trường còn là vấn đề của mỗi quốc gia, mà đã trở thành vấn đề mang tính toàn cầu, bảo vệ môi trường còn là trách nhiệm chung của mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ nói chung và các em học sinh nói riêng. Hoạt động bảo vệ môi trường nên tiến hành dưới các hình thức: Thi đua giữ vệ sinh trường lớp; tham gia tổng vệ sinh trường lớp và nơi cơ trú; gắn biển công trình măng non của các lớp- Đội tổ chức nghiệm thu công trình măng non vào các đợt cao điểm trong năm như 26/3; 20/11; 22/12; 26/3; tổ chức thi trình diễn trời trang với chủ đề môi trường; hình thức thi viết, vẽ tranh với chủ đề môi trường; ngày thứ 7 tình nguyện lao động vệ sinh môi trường nhằm hưởng ứng “Tuần lễ Quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường”. d. Các biện pháp hỗ trợ Các biện pháp hỗ trợ nhằm nâng cao năng lực cho các chủ thể tham gia vào quá trình giáo dục KNS và tổ chức hoạt động giáo dục NGLL cho học sinh tiểu học đồng thời phát triển các điều kiện để có thể giáo dục KNS cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục NGLL có hiệu quả. Các biện pháp hỗ trợ để thực hiện giáo dục KNS cho học sinh tiểu học thông qua hoạt động giáo dục NGLL bao gồm: d.1. Đổi mới quan niệm về KNS; nâng cao nhận thức về quan điểm tích hợp trong giáo dục KNS cho học sinh tiểu học Vấn đề quan trọng trong hoạt động giáo dục KNS NGLL là cần đổi mới và có cái nhìn mới về toàn bộ quá trình giáo dục. Biện pháp này nhằm hướng đến sự đổi mới quan niệm về mục tiêu, nội dung, chương trình và phương thức giáo dục cũng như các phương án đánh giá kết quả của học sinh. - Phải kết hợp tốt giáo dục KNS trong mối lên hệ chặt chẽ giữa giáo dục nhà trường, giáo dục gia đình, giáo dục xã hội. Phải coi việc giáo dục KNS, giáo dục nhân cách là sự nghiệp, công việc của toàn xã hội. Xây dựng chương trình hoạt động phổ biến kiến thức về giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, kĩ năng ứng xử cho học sinh, nó có tầm quan trọng đặc biệt, thiết lập mối quan hệ chặt chẽ, cụ thể giữa nhà trường với gia đình học sinh để kiểm tra, uốn nắn kịp thời những hành vi sai lệch của học sinh. Với định hướng này, hoạt động giáo dục KNS trong hoạt động giáo dục NGLL của nhà trường tiểu học sẽ có được môi trường thuận lợi. Việc dạy KNS của người thầy sẽ không còn đơn thuần là dạy chữ và nội dung học cuả học sinh sẽ không xa rời hoàn cảnh, điều kiện thực tế. Như vậy thông qua hoạt động giáo dục NGLL học sinh được tham gia ở mọi khâu, mọi quá trình giáo dục và là chủ thể của các hoạt động. Kiến thức KNS được hình thành ở người học đã được tiếp cận bằng con đường xã hội bên cạnh cách tiếp cận dạy học; kĩ năng ứng xử bước đầu đã được thể nghiệm ở các tình huống giáo dục; thái độ, niềm tin về cuộc sống của học sinh có sự thay đổi theo chiều hướng tích cực. d.2. Tăng cường năng lực cho các chủ thể tham gia giáo dục KNS và tổ chức hoạt động giáo dục NGLL trong trường tiểu học. Vốn nhân lực là yếu tố thành công của mỗi hoạt động, bởi vậy xây dựng đội ngũ là một trong những biện pháp đặc biệt quan trọng. Với đặc trưng khác hoạt động dạy trên lớp, người thực hiện nhiệm vụ giáo dục KNS và tổ chức hoạt động giáo dục NGLL cho học sinh cần có một phẩm chất sẵn có thuộc về năng khiếu bẩm sinh. Chính vì vậy cần lựa chọn người có đủ phẩm chất tối thiểu để phụ trách mảng hoạt động này của nhà trường. Người thực hiện nhiệm vụ giáo dục KNS và tổ chức hoạt động giáo dục NGLL cho học sinh ở cấp trường hay ở lớp, người đó có thể là cán bộ quản lý, tổng phụ trách Đội, giáo viên chủ nhiệm hoặc học sinh đều cần một số tiêu chuẩn sau: Năng lực tổ chức. hình thức khá. Khả năng diễn đạt tốt. Yêu thích hoạt động. Tâm huyết, yêu quí trẻ, khoan dung, dễ gần. Thói quen làm việc có trách nhiệm. Có sức khỏe. Tính linh hoạt, thích ứng với tình huống mới. Đặc biệt có khả năng huy động các lực lượng tham gia hoạt động. Chọn người tiêu chuẩn như vậy trong thực tế rất khó, khó hơn nhiều chọn giáo viên dạy giỏi hay học sinh giỏi nên đôi khi phải “châm trước” một số hạn chế và kiên trì. Một trong những cách thức đào tạo nguồn nhân lực là tổ chức tập huấn. Trong thực tế học sinh tiểu học còn nhỏ, các em chưa được tham gia các hoạt động của trường tiểu học nhiều, nên kinh nghiệm tổ chức các hoạt động còn rất nhiều hạn chế. Trong đó có nhiều trường tiểu học hiện nay hoạt động còn mang tính hình thức, đơn điệu, chưa hiệu quả, nên không có môi trường để giáo viên học cách tổ chức. Do đó phải bồi dưỡng thường xuyên cho cán bộ, tổng phụ trách Đội... về giáo dục KNS và tổ chức hoạt động giáo dục NGLL để họ cập nhật kiến thức mới, phát triển một số kĩ năng như kĩ năng giao tiếp, kĩ năng tổ chức và qua đó chính họ được phát triển, từ đó yêu thích công việc của mình, đồng thời đáp ứng được yêu cầu đổi mới. d.3. Phát huy tối đa vai trò chủ thể học sinh Để phát huy tối đa yếu tố cá nhân như: năng lực, sức sáng tạo, khả năng tự học, tức giáo dục của học sinh trong giáo dục KNS thông qua hoạt động giáo dục NGLL, cần thực hiện các nội dung cụ thể sau: - Tổ chức các hoạt động phù hợp với đặc điểm lứa tuổi: hoạt động giáo dục NGLL là hoạt động không có tính pháp qui cao như hoạt động học tập. Thực tế sự đánh giá về học sinh cũng ít chú trọng tới mặt này. Song một trong những lý do khiến hoạt động này chưa hiệu quả đó là sự hấp dẫn của nó đối với học sinh còn nhiều hạn chế. Học sinh tiểu học rất hiếu động nên nội dung, hình thức tổ chức phù hợp với đặc điểm tâm lí, phù hợp với đặc điểm học sinh của từng trường, biết khơi dậy tiềm năng của học sinh chắc chắn hoạt động giáo dục NGLL sẽ thu hút được đông đảo học sinh tham gia. Để tạo được hứng thú cho học sinh phải xây dựng nội dung hoạt động giáo dục NGLL phù hợp với đặc điểm của học sinh tiểu học, hình thức tổ chức phong phú đa dạng hấp dẫn; chẳng hạn hình thức sinh hoạt lớp không chỉ đơn điệu, việc kiểm điểm trong tuần, phê bình nhắc nhở hay động viên khen thưởng mà nội dung cần bao hàm công tác giáo dục tư tưởng theo chủ đề của tháng với các nội dung thiết thực. Để giáo dục truyền thống của nhà trường, có thể nêu những tấm gương học tập rèn luyện của học trò đã ra trường, cũng có thể tổ chức đươi dạng hái hoa dân chủ, trả lời những câu hỏi về thành tích của trường, thành tích củ các anh chị có tên tuổi. - Tạo điều kiện để học sinh phát huy năng lực: sau khi chuẩn bị nội dung phong phú, hình thức phù hợp, qua tổ chức phải chú ý khơi dậy được tiềm năng củ từng học sinh, từng khối lớp, phát huy năng lực sẵn có giúp các em được phát triển. Nhiều em học sinh giờ học trên lớp là những em học sinh bình thường, không nổi trội song qua hoạt động giáo dục NGLL đã bộc lộ được năng khiếu, do đó nhà giáo dục kịp thời nắm bắt, phát hiện, tư vấn, bồi dưỡng để năng khiếu ấy được phát triển. - Trong quá trình tổ chức thông qua hoạt động tập thể chúng ta có thể giao việc, cá biệt hóa, động viên, khích lệ học sinh còn mắc khuyết điểm từ đó các em tự tin, tự giác hoàn thành công việc. Có thể dùng “độc trị độc” đối với một số học sinh còn ham chơi, nghịc ngợm, giáo viên có thể cho các em đóng tiểu phẩm, nhập vai các nhân vật, từ đó tự giáo dục bản thân, đặc bệt cho các em tự biểu diễn ở tập thể trường từ đó các em có hứng thú và tự tu dưỡng bản thân, chăm chỉ học tập hơn. 4. KẾT QUẢ CHUYỂN BIẾN CỦA ĐỐI TƯỢNG: Sau khi nghiên cứu tôi đã tổ chức thực nghiệm tại lớp và thu được kết quả như sau: - Có đến 97% học sinh tỏ ra dễ hòa hợp với người khác; bình tĩnh, lịch sự khi giao tiếp; Chân thành trong giao tiếp; Hướng về phía người giao tiếp; Biết an ủi, động viên, chia sẻ; Tự tin trong giao tiếp, biết sử dụng ngôn ngữ không dùng lời.. - Có 95% học sinh biết xử lí và giải quyết được mâu thuẫn theo cách tích cực, chủ động. - 99 % học sinh có những kĩ năng sống cơ bản, bước đầu bày tỏ và thể hiện ra hành vi, ứng xử trong cuộc sống hàng ngày. - 100 % giáo viên được hỏi cho rằng rất cần thiết phải tích hợp giáo dục KNS thông qua hoạt động NGLL cho học sinh tiểu học. * Lập bảng đối chiếu kết quả so với đầu năm học: TT Tiêu chí đánh giá Tỉ lệ đạt đầu năm Tỉ lệ đạt cuối HKI 1 Học sinh tỏ ra dễ hòa hợp với người khác; bình tĩnh, lịch sự khi giao tiếp; Chân thành trong giao tiếp; Hướng về phía người giao tiếp; Biết an ủi, động viên, chia sẻ; Tự tin trong giao tiếp, biết sử dụng ngôn ngữ không dùng lời.. 75% 97% 2 Biết xử lí và giải quyết được mâu thuẫn theo cách tích cực, chủ động. 55% 95% 3 Học sinh có những kĩ năng sống cơ bản, bước đầu bày tỏ và thể hiện ra hành vi, ứng xử trong cuộc sống hàng ngày 68% 99% 4 Giáo viên được hỏi cho rằng rất cần thiết phải tích hợp giáo dục KNS thông qua hoạt động NGLL cho học sinh tiểu học 66.66% 100% Qua quá trình thực nghiệm đã khẳng định các biện pháp giáo dục KNS cho học sinh tiểu học thông qua hoạt động giáo dục NGLL là khả thi, có tác động làm thay đổi KNS của học sinh tiểu học về các phương diện: nhận thức, thái độ, hành vi. Cụ thể là học sinh của lớp rất hào hứng với hoạt động . Nó đã thu hút các em; khuyến khích các em cố gắng vươn lên, tạo điều kiện cho tất cả học sinh cùng tham gia và có cơ hội trình bày, trao đổi và nhận xét lẫn nhau. Từ đó giúp các em hình thành và có các KNS cơ bản như khả năng nhanh nhẹn, khéo léo, mạnh dạn, tự tin và tạo không khí thi đua lành mạnh. Thông qua hoạt động này, đã giúp các em tự điều chỉnh, bổ sung trao đổi, hợp tác tốt hơn qua đó giáo dục các em những kĩ năng thực hiện những công việc lao động đơn giản, các kĩ năng sáng tạo nghệ thuật, thực hiện các bài thể dục, trò chơi, các hành vi ứng xử với mọi người trong gia đình, trong nhà trường và xã hội. Những kĩ năng tham gia hoạt động tập thể, kĩ năng tổ chức hoạt động chung cùng nhau, biết phối hợp với mọi người cùng thực hiện hoạt động chung, nâng cao ý thức tự chủ, tự tin, chủ động và giao tiếp với mọi người. Dựa vào những kĩ năng, hành vi này để rèn luyện những kĩ xảo, thói quen đạo đức bền vững và tự quản trong sinh hoạt tập thể. Giáo dục KNS giúp học sinh tự cảm nhận, đánh giá, nhận xét qua các hành vi từ đó hình thành được các kĩ năng, học sinh sống có trách nhiệm hơn và biết lựa chọn cách ứng xử phù hợp, ứng phó các sức ép, thách thức trong cuộc sống, thúc đẩy hành vi mang tính xã hội. Học sinh tỏ ra cởi mở hơn trong mối quan hệ giữa thầy - trò, hứng thú tự tin, chủ động sáng tạo trong học tập. Sau khi được quan tâm giáo dục KNS học sinh xác định được bổn phận và nghĩa vụ của mình đỗi với bản thân, gia đình và xã hội. C. KẾT LUẬN 1. Tóm lược giải pháp: - Kĩ năng sống là một chỉ số thực tế của nhân cách, là mặt biểu hiện của hành vi nhân cách, đồng thời là yếu tố khẳng định chất lượng giáo dục theo tiêu chuẩn mới về sự trưởng thành và phát triển nhân cách con người dưới tác động của môi trường sống và hoạt động giáo dục. Đối với nhiều nước trên thế giới, kĩ năng sống là mục tiêu, nội dung quan trọng của chương trình giáo dục tiểu học. - Giáo dục kĩ năng sống là một nhiệm vụ quan trọng và cấp bách của hệ thống giáo dục, là kết quả của giáo dục đồng thời là nhiệm vụ quan trọng của mọi hoạt động nhà trường, trong đó hoạt động giáo dục NGLL chiếm vị trí quan trọng. Những kết quả được hình thành ở học sinh tiểu học thông qua hoạt động giáo dục NGLL bao gồm nhiều nội dung phong phú, nhưng kết đọng lại là ở KNS ở lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng có tác dụng làm nền tảng quan trọng để các em trưởng thành và gia nhập vào đời sống xã hội một cách chắc chắn. - Kết quả của đề tài đã xác định các kĩ năng sống để hình thành cho học sinh tiểu học thông qua hoạt động giáo dục NGLL là các kĩ năng cơ bản như xác định giá trị, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng đương đầu với cảm xúc, căng thẳng và kĩ năng giải quyết mâu thuẫn một cách tích cực. Kết quả của việc hình thành kĩ năng này là giáo dục cho các em bước đầu có cách sống tích cực trong xã hội hiện đại, là xây dựng ở các em các hành vi theo hướng tích cực phù hợp với mục tiêu phát triển toàn diện nhân cách người học dựa trên cơ sở giúp học sinh có tri thức, giá trị, thái độ và kĩ năng phù hợp. - Giáo dục KNS thông qua hoạt động giáo dục NGLL là quá trình thiết kế, vận hành đồng bộ các thành tố của hoạt động giáo dục theo quan điểm tích hợp. Nguyên tắc được xác định là dựa trên ưu thế của nội dung và chương trình giáo dục phổ thông để giáo dục KNS cho học sinh lứa tuổi tiểu học, nhưng vẫn phải đảm bảo học vấn nền tảng cũng như giá trị được hình thành đối với nhân cách có ý nghĩa thiết thực và phù hợp với điều kiện của từng cá thể. - Đề tài đã đề xuất một số biện pháp giáo dục KNS cho học sinh với các nội dung tích hợp. 2. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đề tài đã được nghiên cứu và đã thực hiện thành công ở lớp 3A1- trường Tiểu học Bình Thạnh huyện Mộc Hóa tỉnh Long An. Đề tài này áp dụng được cho tất cả các trường Tiểu học trong việc rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 3. Kiến nghị: Hoạt động giáo dục KNS cho học sinh tiểu học chỉ có thể đem lại hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đáp ứng yêu cầu xã hội khi nội dung này được tuyên truyền rộng, đầu tư thích đáng cho hoạt động này để các trường có điều kiện tổ chức tốt hoạt động giáo dục NGLL góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Các trường sư phạm có hình thức đào tạo giáo viên đáp ứng với yêu cầu giáo dục KNS và tổ chức hoạt động giáo dục NGLL ở trường tiểu học. Các địa phương nên tạo điều kiện về cơ sở vật chất, khuôn viên, đầu tư xây dựng trường lớp để các trường có điều kiện tổ chức các hoạt động giáo dục NGLL theo mục tiêu giáo dục và mục tiêu giáo dục KNS. Bình Thạnh, ngày 20 tháng 1 năm 2016 Người viết Huỳnh Thị Tuyết Anh
File đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_ren_ki_nang_song_cho_hoc_sinh_thong_qu.doc