SKKN Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen tác phẩm văn học

Giáo dục Mầm non là một khoa học và là một nghệ thuật.Khoa học này dạy trẻ không ngừng phát triển. Do vậy đòi hỏi làm công tác chăm sóc giáo dục trẻ phải có năng lực toàn diện, có những phẩm chất cần thiết mới hoàn thành được nhiệm vụ giao phó, nhiệm vụ đó là đào tạo cho thế hệ trẻ dưới 06 tuổi phát triển một cách toàn diện.Trong những năm gần đây, nền kinh tế – xã hội của đất nước ta có sự phát triển không ngừng làm cho ngành Giáo dục nói chung và ngành học mầm non nói riêng cũng đẩy dần từng bước củng cố và phát triển.Để chuẩn bị cho thế hệ trẻ bước vào thời đại của nền văn minh trí tuệ, thời đại của công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước, và mục đích chung của của Giáo dục mầm non là phát triển tất cả các khả năng của trẻ, hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con người, một mặt đáp ứng các nhu cầu phát triển tổng thể hài hoà của trẻ về các mặt: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức,thẩm mỹ, tình cảm-xã hội. Mặt khác chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1.Trong đó, nội dung phát triển ngôn ngữ là một trong những nhiệm vụ vô cùng quan trọng của giáo viên mầm non. Mà một trong các mục tiêu của phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi là: hình thành và phát triển ở trẻ khả năng nghe, đọc, phát âm và một số kỹ năng cần thiết cho việc học đọc, học viết như: cách lật giở sách, cách cầm bút tô viết chữ, khả năng phối hợp tay, mắt, biết diễn tả sự việc hoặc ý muốn của mình bằng câu đầy đủ một cách mạch lạc rõ ràng.Vì vậy việc đem tác phẩm văn học đến cho trẻ là một việc rất quan trọng và cần thiết.

Trẻ 5 tuổi sự phát triển ngôn ngữ mạch lạc chịu ảnh hưởng lớn của việc tích cực hoá vốn từ, ngôn ngữ của trẻ đã trở nên được mở rộng hơn, có trật tự hơn, mặc dù cấu trúc còn chưa hoàn thiện. Khả năng nói trình bày ý nghĩa, hiểu ngôn ngữ hoàn cảnh của trẻ cũng đã bắt đầu phát triển. quá trình được tiếp xúc với tác phẩm văn học phải từ dễ đến khó, từ dơn giản đến phức tạp.Khả năng đó là sự phát triển trực tiếp của trẻ về các lĩnh vực: Nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm xã hội. Tuy nhiên khi đưa tác phẩm đến cho trẻ đòi hỏi người giáo viên phải có những suy nghĩ sáng tạo và lựa chọn những tác phẩm ngộ nghĩnh,dễ hiểu phù hợp với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục trẻ để từ đó đưa ra những phương pháp, biện pháp thích hợp nhằm giúp trẻ phát triển vốn từ của trẻ được mở rộng hơn.

 

doc22 trang | Chia sẻ: Mạc Dung | Ngày: 29/08/2024 | Lượt xem: 126 | Lượt tải: 0Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen tác phẩm văn học", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5-6 tuổi thông qua hoạt động LQTPVH
 Mục lục
 Mục lục Trang 1
 I Phần I: Đặt vấn đề Trang 2
 1. Lý do chọn đề tài Trang 2
 2. Mục đích nghiên cứu Trang 2
 3.Đối tượng nghiên cứu Trang 3
 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Trang 3
 5. Phương pháp nghiên cứu Trang 3
 6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu Trang 3
 Phần II: Những biện pháp đổi mới để giải quyết vấn 
 II Trang 4
 đề
 1. Cơ sở lý luận Trang 4
 2. Thực trạng Trang 5
 3. Những biện pháp thực hiện Trang 6
 4. Biện pháp thực hiện( biện pháp từng phần) Trang 6
 4.1 Biện pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí của trẻ. Trang 6
 4.2 Biện pháp 2:Nghiên cứu kỹ tác phẩm. Trang 7
 4.3 Biện pháp 3: Hình thức cho trẻ làm quen với tác 
 Trang 8
 phẩmvăn học.
 4.4 Biện pháp 4: Lồng ghép các môn học khác khi cho 
 Trang 11
 trẻ LQTPVH. 
 4.5 Biện pháp 5: Tạo môi trường hoạt động cho trẻ ôn 
 Trang 12
 lại tác phẩm văn học .
 4.6. Biện pháp 6: Tổ chức ôn luyện mọi lúc mọi nơi, ôn 
 Trang 16
 luyện thông qua lễ hội .
 4.7 Biện pháp 7: Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh. Trang 17
 4.8 Biện pháp 8: Kích lệ tuyên dương Trang 18
 5. Kết quả sau khi thực hiện đề tài Trang 19
 a. Kết quả đạt được Trang 19
 b. Kết quả số liệu cụ thể Trang 20
 III Phần III: Kết luận và khuyến nghị Trang 21 3. Đối tượng nghiên cứu
- Thực hiện và áp dụng vào trẻmẫu giáo 5 tuổi, Trường mầm non tôi công tác.
- Số trẻ nghiên cứu là 36 trẻ.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu 
4.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận đề tài“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 
mẫu giáo 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen tác phẩm văn học” Trường mầm non 
tôi công tác.
4.2. Nghiên cứu cơ sở thực trạng đề tài: “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho 
trẻ mẫu giáo 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen tác phẩm văn học”.Trường mầm 
non tôi công tác. 
4.3. Đưa ra một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ : nói rõ,mạch lạc đặc biệt là 
phát triển vốn từ cho trẻmẫu giáo5 tuổi trường mầm non tôi công tác. 
4.4. Rút ra kết luận, đề xuất ý kiến.
5. Phương pháp nghiên cứu. 
5.1.Nhóm thu thập xử lý thông tin lý thuyết
- Tìm tài liệu
- Phân tích tổng quát hoá cơ sở lý luận
- Phương pháp thực nghiệm ( khảo sát)
5.2. Nhóm thu thập xử lý thông tin thực tiễn
 - Phương pháp quan sát
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp đàm thoại
- Phương pháp tuyên truyền. 
6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu
 Thời gian từ tháng 9/2022 đến tháng 4/2023
 3 luận trên tôi đã đi sâu nghiên cứu đề tài: “Môt số biện pháp nhằm phát triển ngôn ngữ 
cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen tác phẩm văn học” nhằm giúp 
trẻ lớp tôi phát triển ngôn ngữ nói riêng và phát triển toàn diện 
2.Thực trạng.
* Khảo sát thực tế .
- Đối với trẻ: 36 cháu, lớp mẫu giáo5 tuổi, Trường mầm non tôi công tác.
- Đối với giáo viên: 12 giáo viên dạy khối 5 tuổi Trường mầm non tôi công tác .
- Về cơ sở vật chất: 6 lớp mẫu giáo 5 tuổi Trường mầm non tôi công tác.
2.1. Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện:
a. Thuận lợi:
- Bản thân là giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. 
Có khả năng đọc kể diễn cảm cho trẻ nghe, tạo được môi trường hoạt động ở lớp 
phong phú.
- Được sự quan tâm tạo điều kiện của ban giám hiệu nhà trường, cơ sở vật chất đầy 
đủ.
- Ban giám hiệu đã thường xuyên tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và các đợt chuyên 
đề văn học, hội thi đồ dùng đồ chơi cho chị em đồng nghiệp học tập và rút kinh 
nghiệm.
- Được sự tin yêu và ủng hộ của phụ huynh học sinh.
b. Khó khăn: 
* Về phía bản thân và đồng nghiệp: Khi cho trẻ làm quen tác phẩm văn học, nhiều 
giáo viên chưa biết vận dụng tích hợp các môn học khác và chưa đầu tư sưu tầm các 
câu chuyện ngoài chương trình để đưa vào kế hoạch giáo dục.
* Về phía trẻ : Một số phụ huynh chưa quan tâm đến giáo dục trẻ, bố mẹ các cháu đa 
số làm nông nghiệp hoặc thường đi làm ăn xa vắng nhà.
- Lớp có một số cháu nói ngọng do cấu tạo của bộ phận phát âm, do ngôn ngữ địa 
phươnghoặc do cách dạy con nói từ nhỏ ở nhà.
- Một số trẻ còn nhút nhát, chưa được mạnh dạn tự tin.
2.2. Số liệu điều tra.
Tôi điều tra và đánh giá 36 trẻ lớp tôi theo các tiêu chí và kết quả như sau: 
 Thể loại Khảo sát đầu năm Đạt
 Hứng thú: 12/36 trẻ 33 %
 Hiểu nội dung: 10/36 trẻ 28%
 Thơ Thuộc tác phẩm: 11/36 trẻ 31%
 Trẻ trả lời câu hỏi rõ ràng: 7/36 trẻ 19 %
 Trẻ thể hiện giọng thơ diễn cảm: 5/36 14 %
 5 Từ đó tôi cần chú ý nhiều hơn đến những trẻ có vốn từ ít và còn nhút nhát như: 
cháu Nguyễn Danh Bảo Long, Trần Đức Bách, Nguyễn Hải Dương ... Qua đó tôi 
thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học ở mọi lúc mọi nơi,trong giờ hoạt 
động góc, trước khi ngủ trưa và hoạt động chiều. Việc làm này cũng góp phần giúp 
trẻ đến gần với văn học hơn và có thể nâng cao khả năng cảm thụ văn học của trẻ.Tôi 
cho trẻ dùng đồ dùng trực quan như tranh ảnh,rối,các con vật nhồi bông để trẻ liên hệ 
tới tác phẩm dễ dàng hơn.Trẻ nói được câu ngắn dần dần trẻ nói được câu dài 
hơn.Vốn từ của trẻ được mở rộng,trẻ mạnh dạn trước cô và các bạn.
* Đặc điểm ngữ pháp:
 Trẻ sử dụng câu cụt hơn. Tuy nhiên trong một số trường hợp trẻ sử dụng từ vẫn 
chưa thật chính xác. ví dụ: Cô giáo: Ai đưa con đi lớp? Cháu: mẹ ! 
 Trẻ có khả năng kể lại chuyện và kể chuyện có trình tự logic. Thế nhưng qua 
tìm hiểu quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ 4 tuổi thì đa số trẻ chưa kể được 
chuyện theo trình tự logic.
4.2. Nghiên cứu kỹ tác phẩm.
 Để tiết học đạt kết quả cao thì trước hết người giáo viên phải xác định rõ mục 
 đích - yêu cầu của tác phẩm và phải thuộc tác phẩm. Từ đó đưa ra nội dung giáo dục 
 phù hợp với cốt truyện, phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Bên cạnh đó giáo viên phải chú 
 ý đến giọng kể của mình, kể diễn cảm, đúng ngữ điệu của từng nhân vật trong 
 truyện, thể hiện nét mặt cử chỉ, tư thế phù hợp với diễn biến của câu truyện thì mới 
 thu hút sự chú ý của trẻ. Giọng đọc, giọng kể của cô nhịp nhàng, đúng nhịp điệu sẽ 
 giúp trẻ hiểu sâu sắc hơn về nội dung bài thơ, câu truyện và khả năng cảm thụ văn 
 học của trẻ cũng được nâng cao,từ đó trẻ có mong muốn được thể hiện lại câu 
 chuyện bài thơ giống cô.
 Muốn cho trẻ tập thể hiện giọng thơ tôi phải xác định tính chất của bài thơ với 
 thể thơ lục bát, bài thơ có tính chất nhẹ nhàng tha thiết thì dạy trẻ đọc dịu dàng tình 
 cảm thể hiện được tình cảm của mình với từng nhân vật trong bài thơ, với thể thơ 4 
 chữ thì luôn có tính chất vui tươi nhí nhảnh...
 Khi cho trẻ kể lại truyện thì dạy trẻ xác định giọng kể của từng nhân vật trong 
 câu chuyện: Với nhưng nhân vật hung ác giọng như thế nào?(dữ tợn,đanh đá...) Với 
 bà tiên, ông bụt thì làm sao?( vang vang, ấm áp) Vơi các nhân vật hiền lành tốt bụng 
 giọng lại phải thay đổi( dịu dàng, tha thiết,...)
 Muốn cho trẻ làm quen với một tác phẩm văn học thì người giáo viên phải luôn 
dành thời gian để đọc tác phẩm nhiều lần. Vì vậy khi tôi dạy về văn học, tôi tin rằng 
mình cũng đã phần nào góp phần nâng cao khả năng cảm thụ tác phẩm văn học của 
trẻ để mở rộng vốn từ cho trẻ.
 7 sâu sắc, rõ nét hơn với nội dung bài thơ hay câu chuyện đó. Thông qua đó trẻ cũng dễ 
hiểu các từ mới và trẻ có khẳ năng dùng từ phù hợp với hoàn cảnh: 
 Sa bàn câu chuyện : Bông hoa cúc trắng 
 Không chỉ trong hoạt động học mà trong các hoạt động khác: Hoạt động góc, 
hoạt động đón trả trẻ,hoạt động chiều.... tôi còn cho trẻ làm quen với các tác phẩm 
văn học đã biết hoặc chưa biết thông qua các đồ dùng: Tranh ảnh, rối, băng đĩa,...và 
không gian tự nhiên cho trẻ thoải mái tự do lựa chọn cách thức LQTPVH như: Đọc 
truyện tranh,vẽ truyện tranh, chơi với các nhân vật trong chuyện, sắp xếp trình tự câu 
chuyện và kể lại truyện theo cách của trẻ....Tôi luôn chú ý và giúp trẻ có thể kể 
chuyện sáng tạo theo trình tự nội dung câu chuyện để làm giàu vốn từ cho trẻ
 9 Cô kể chuyện theo nhóm cho trẻ trong giờ hoạt động chiều
4.4. Lồng ghép các môn học khác khi cho trẻ LQTPVH
 Với lời kể diễn cảm, hấp dẫn đã làm rung động người nghe, nhưng biết tích hợp 
các môn học khác thì còn hay hơn vì nó làm thay đổi không khí, làm thay đổi trạng 
thái khi kể chuyện. Bằng những lời ca, lời đối thoại,những câu đố, những bài đồng 
dao, ca dao hay một số trò chơi xen lẫn.
 Ví dụ: Bài thơ “Rong và cá”, “Mèo đi câu cá ”, “Ăn quả ”hoặc cho trẻ đọc 
thuộc các câu đố về con chim gõ kiến , mèo, lợn, cá, gàhay một số bài đồng dao, ca 
dao “Vè chim”, “Đi cầu đi quán”
 Âm nhạc là môn bổ trợ cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dễ gây ấn 
tượng cho người xem, vì thế tôi cho trẻ hát thuộc các bài hát: “ Gà trống mèo con và 
cún con”, “Năm ngón tay ngoan”, “đố bạn”, “Trời nắng trời mưa”giúp trẻ khi kể 
chuyện về con vật nào trẻ có thể hát về các con vật đó phù hợp với nội dung câu 
chuyện.
 Trò chơi chuyển tiếp giữa các lần kể hay thay cho phần củng cố câu chuyện mà 
các tiết dạy thường áp dụng. Tôi cho trẻ chơi một số trò chơi ở dạng động như trò 
chơi: Mèo và chim sẻ, gà gáy vịt kêu, trời nắng trời mưa, cáo và thỏ
 Ngoài ra trong khi đàm thoại nội dung tôi cho trẻ đóng vai nhân vật làm động 
tác giống nhân vật trong bài thơ hay câu chuyện giúp trẻ hứng thú tham gia tìm hiểu 
nội dung không nhàm chán. 
VD: Trong bài thơ “Rong và cá” khi hỏi đến cô rong tôi cho trẻ đứng dậy múa lượn 
cùng cô rong xinh đẹp,khi hỏi về chú cá vàng thì cho trẻ đóng làm chú cá bơi bơi 
quanh cô rong. Cuối bài, tôi cho trẻ trai đóng làm cá và trẻ gái đóng làm cô rong múa 
lượn và bơi bơi quanh nhau thật vui vẻ.Qua đó tôi giáo dục trẻ chơi đoàn kết với các 
bạn.
 Với bài thơ “ Giữa vòng gió thơm” Tôi cho trẻ chơi trò chơi làm quạt tặng bà! cách 
chơi: Chia trẻ làm 2 đội chơi trẻ ngôi trang trí làm quạt tặng thời gian là một bản nhạc 
. Sau đó tôi cho cả 2 đội đọc diễn cảm lại bài thơ theo sân khấu vừa tạo được sự hứng 
thú trong học bài mà trẻ rất thích. 
 Việc tích hợp các môn học khác, các trò chơi vào cho trẻ kể chuyện sáng tạo là 
việc cung cấp thêm một số kiến thức bổ trợ cho câu chuyện sinh động hơn. Ở lứa tuổi 
này tâm lý của trẻ thường mau nhớ chóng quên. Vì vậy vào giờ đón trả trẻ tôi đưa trẻ 
vào góc văn học để hướng dẫn trẻ kiến thức mới và củng cố kiến thức cũ. Đây là hình 
thức cho trẻ trải nghiệm những gì mình có sẵn và học tập ở cô và bạn, trẻ cảm thấy 
thoải mái và tự tin hơn.
 11

File đính kèm:

  • docskkn_mot_so_bien_phap_phat_trien_ngon_ngu_cho_tre_mau_giao_5.doc
Sáng Kiến Liên Quan