SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi B3 trường mầm non Đông Cứu

 1
 PHẦN 1: MỞ ĐẦU
 1. Mục đích của sáng kiến.
 Âm nhạc là một trong các hoạt động nghệ thuật giáo dục cái đẹp cho trẻ. 
Lời ca, giai điệu của bài hát, bản nhạc đã giúp trẻ tưởng tượng, học nói nên cảm 
xúc của mình, trẻ thấy được mình có thể diễn tả những ý nghĩa, những ước mơ, 
những cảm xúc mạnh mẽ.
 “Âm nhạc dẫn dắt trẻ đi vào thế giới của điều thiện, tạo ra được sự đồng 
cảm và là một phương tiện bồi dưỡng năng lực sáng tạo của trí tuệ mà không 
một phương tiện nào sánh được” nhà sư phạm Xu-khôm-lin-xki.
Chính vì vậy mục đích của sáng kiến kinh nghiệm là:
 Khảo sát việc giáo dục âm nhạc cho trẻ trong đời sống hằng ngày ở lớp 
mẫu giáo 4-5 tuổi B3, từ đó tìm biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm 
nhạc đối với trẻ 4-5 tuổi B3 trường mầm non Đông Cứu. 
 Đồng thời có kiến nghị đề xuất với các cấp quản lý để làm tốt công tác 
nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ trong trường mầm non, 
nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
 2. Tính mới và ưu điểm nổi bật của sáng kiến.
 Sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động 
giáo dục âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi B3 trường mầm non Đông Cứu”. Các giải 
pháp được trình bày có những điểm khác, mới so với những giải pháp (biện 
pháp) cũ trước đây cụ thể như sau:
 So với các giải pháp trước, các giải pháp được trình bày trong sáng kiến 
qui mô hơn, kết quả đạt tốt hơn:
 Với giải pháp (2,3,4,5,6) Đây là các giải pháp khác hơn so với cách mà 
trước đây đã làm. Với các giải pháp này người quản lý, các giáo viên làm tốt 
công tác xã hội hóa giáo dục, bồi dưỡng đưa trẻ vào thế giới âm nhạc một 
cách linh hoạt, để trẻ cảm thụ âm nhạc một cách hiệu quả nhất. Đồng thời 
nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ trong trường mầm non. 3
 PHẦN 2: NỘI DUNG
 Chương 1: KHÁI QUÁT THỰC TRẠNG MỘT SỐ BIỆN 
 PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC 
 ÂM NHẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI
 1. Cơ sở lý luận:
 Chúng ta biết rằng, âm nhạc là loại hình nghệ thuật xuất hiện rất sớm trong 
lịch sử loài người. Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể 
thiếu được đối với đời sống con người.
 Âm nhạc đối với trẻ là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc, âm nhạc tác động 
vào con người ngay từ khi còn nằm trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của 
mẹ. Tâm hồn trẻ thơ khi được hun đúc, nhất là những bài hát trong chương trình 
giáo dục mầm non, những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui 
tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi 
dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện về đức, trí, thể, 
mỹ. Thông qua âm nhạc, trẻ sẽ linh hoạt, mạnh dạn, tự tin, thông minh hơn. Âm 
nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và cảm xúc cho trẻ.
 Âm nhạc là một bộ phận không thể thiếu trong cuộc sống của con người. 
Âm nhạc có thể chia sẻ với chúng ta rất nhiều điều: Giải quyết những khó khăn 
trong cuộc sống, vơi đi những hờn giận vu vơ, đưa người về dĩ vãng, tìm lại tuổi 
thơ yêu dấu, nghe lòng bồi hồi, xao xuyến với tình yêu quê mẹ, với nắng ấm quê 
cha, sống dậy lòng tự hào dân tộc, khát vọng tìm về chân lý. Ngay từ thời 
thượng cổ, âm nhạc đã được ra đời cùng với đời sống sinh hoạt và lao động sản 
xuất của các cộng đồng người nguyên thuỷ. Kể từ đấy, âm nhạc đã không ngừng 
được phát triển và hoàn thiện cùng năm tháng. Quả thật, âm nhạc có sức ảnh 
hưởng lớn đến con người, đến sự hình thành và phát triển nhân cách nơi mỗi 
người. Như các loại hình nghệ thuật khác, nội dung âm nhạc cũng phản ánh hiện 
thực của cuộc sống. Bằng nét đặc thù riêng của mình, âm nhạc đã phản ánh hiện 
thực cuộc sống một cách ước lệ và trừu tượng. Âm nhạc mô tả các sự vật, hiện 
tượng trong cuộc sống. Âm nhạc còn có thể thể hiện quan điểm sống, chuyển tải 5
âm nhạc đối với con người là trong lĩnh vực tình cảm và tâm trạng của con 
người. Không một loại hình nghệ thuật nào khác ngoài âm nhạc lại có thể tác 
động với một uy lực như thế vào thế giới cảm xúc của con người. Và âm nhạc 
vốn rất gần gũi với trẻ em, nhưng ở những năm đầu tiên của cuộc sống những 
phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ, thậm chí nhiều khi 
còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau ở xung quanh. Khi trẻ 
bước vào tuổi mẫu giáo, nhất là từ lứa tuổi nhà trẻ trở lên thì trẻ đã cảm nhận 
được những bài hát và những điệu nhạc này. Tuy nhiên lòng yêu thích âm nhạc 
ở các cháu lại ở nhiều mức độ khác nhau. Có cháu yêu đến độ say mê, có cháu 
lại rất thờ ơ khi nhạc vang lên. Và mức độ yêu âm nhạc phần lớn do hoàn cảnh 
cuộc sống, giáo dục của người lớn xung quanh. Vì thế cho nên giáo dục âm nhạc 
là phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, góp phần phát triển trí tuệ 
và có sự tác động lớn đến sự phát triển tâm sinh lí của trẻ. Âm nhạc đối với trẻ là 
thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc.
 2. Cơ sở thực tiễn:
 Trong chương trình giáo dục mầm non, hoạt động giáo dục âm nhạc là một 
hoạt động nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là 
nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện 
thiết thực cho các hoạt động giáo dục. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không 
thể tách rời với công tác chăm sóc, giáo dục trẻ.
 Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu âm 
nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: 
Ca hát, vận động, nghe hát, múa, trò chơi âm nhạc. Đặc biệt đối với trẻ 4-5 tuổi 
giáo dục âm nhạc đã đem lại cho trẻ những ấn tượng, dần hình thành trong tâm 
hồn trẻ, tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước khởi đầu giúp trẻ 
biết lựa chọn, đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết cách biểu diễn ở mức độ đơn 
giản. Nhưng việc tổ chức các hoạt động âm nhạc cho trẻ đòi hỏi phải có sự linh 
hoạt và tính sáng tạo cao, tránh dập khuôn, cứng nhắc. Bản thân tôi nhận thấy 
việc nâng cao kỹ năng thể hiện và cảm thụ âm nhạc cho trẻ là rất cần thiết, cần 
được nghiên cứu, áp dụng cho phù hợp và hiệu quả. 7
 * Phòng học:
 Năm học 2023 - 2024 tôi được phân công phụ trách lớp 4-5 tuổi B3. Với 
phòng học kiên cố rộng rãi thoáng mát, 100% bàn ghế đúng quy cách.
 Đồ dùng trang thiết bị phục vụ cho việc dậy và học tương đối ổn định.
 * Tình hình của lớp:
 Tổng số học sinh = 31 cháu.
 Trong đó: Học sinh nam = 16, nữ = 15 cháu.
 100% trẻ ngoan ngoãn hồn nhiên, đạt yêu cầu về phát triển thể chất, phát 
triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ và tình cảm xã hội cảm thụ cái hay, cái 
đẹp trong cuộc sống xung quanh trẻ. Đó là một thuận lợi lớn để tôi rèn luyện 
nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc đối với trẻ 4-5 tuổi B3 trong 
trường mầm non Đông Cứu.
 * Đối với giáo viên:
 Là một giáo viên có tinh thần trách nhiệm và đầy lòng nhiệt tình, yêu nghề 
mến trẻ. Bản thân tôi xác định mục đích tầm quan trọng của giáo dục âm nhạc 
đối với trẻ trong trường mầm non và tìm ra các giải pháp hữu ích nhất để nâng 
cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc đối với trẻ 4-5 tuổi B3 trong trường 
mầm non Đông Cứu.
 3.2. Những thuận lợi, khó khăn:
 * Thuận lợi:
 Trường mầm non nơi tôi công tác luôn được đón nhận sự quan tâm chỉ đạo 
sát sao của Đảng ủy – HĐND – UBND xã Đông Cứu và Phòng Giáo dục và Đào 
tạo huyện Gia Bình, các ban ngành đoàn thể, chính quyền các thôn và sự ủng hộ 
nhiệt tình của các bậc phụ huynh học sinh.
 Tập thể cán bộ giáo viên, nhân viên trong nhà trường luôn đoàn kết, nhiệt 
tình ủng hộ giáo viên tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, trong đó đặc 
biệt quan tâm tới hoạt động phát triển thẩm mỹ (giáo dục âm nhạc).
 Bản thân luôn có nhiệt huyết, yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm 
cao trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Luôn học hỏi và nâng cao trình độ 
chuyên môn. 9
 Kết quả khảo sát đầu năm cụ thể như sau
 (Ngày khảo sát 06/09/2022)
 Số trẻ Kết quả 
 Nội dung Tỷ lệ
 khảo sát khảo sát
 Trẻ thể hiện được tình cảm khi hát múa, 
 15/31 48%
 biết hưởng ứng theo cô khi nghe hát
 Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động âm 
 19/31 61 %
 nhạc
 Trẻ nhớ tên bài hát, tên tác giả, hát thuộc 
 13/31 42 %
 và đúng giai điệu bài hát 31
 Trẻ biết sử dụng các dụng cụ âm nhạc để 
 12/31 39%
 vận động theo nhạc
 Trẻ thể hiện được sự tự tin, mạnh dạn, 
 phong cách khi tham gia biểu diễn văn 18/31 58 %
 nghệ.
 Qua kết quả khảo sát chất lượng ban đầu cho thấy kỹ năng thể hiện và cảm 
thụ âm nhạc ở trẻ còn chiếm tỉ lệ khá thấp.
 Chương 2: NHỮNG GIẢI PHÁP (BIỆN PHÁP) ĐÃ ĐƯỢC 
 ÁP DỤNG LẦN ĐẦU TẠI TRƯỜNG MẦM NON ĐÔNG CỨU.
 a. Biện pháp 1: Tạo môi trường học tập để kích thích trẻ tham gia hoạt 
động âm nhạc.
 Do đặc diểm tâm sinh lý lứa tuổi mẫu giáo, tư duy của trẻ chủ yếu là trực 
quan hình ảnh, trẻ thích cái đẹp, màu sắc sặc sỡ, mới lạ nên việc xây dựng cảnh 
quan, môi trường hoạt động âm nhạc trong và ngoài lớp rất quan trọng bởi môi 
trường đẹp sẽ có sự hấp dẫn, kích thích trẻ tham gia, bộc lộ năng khiếu.
 Tôi luôn chú ý trang trí lớp học sao cho tự nhiên, tận dụng diện tích phòng 
học, góc hoạt động âm nhạc một cách phù hợp, bố trí, sắp xếp các dụng cụ, đồ 11
 Trang phục cho trẻ biểu diễn, tôi cũng lựa chọn giấy báo, giấy gói hoa, gói 
quà hay những loại phế liệu. Như nilon, ống hút, xốp màu, lá cây tạo nhiều kiểu 
trang phục lạ mắt sáng tạo theo nội dung bài hát mà tôi định dạy trẻ. Khuyến 
khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: Khăn choàng, cờ đuôi nheo, 
vòng đeo tay, chân, những con búp bê bằng vải hay thú nhồi bông làm bạn nhảy 
cùng trẻ. Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, cho trẻ dễ 
nhìn thấy, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. Ngoài ra cô còn sử dụng những bộ trang 
phục của các vùng miền như: Trang phục quan họ, trang phục dân tộc, dạ hội....
 Khuyến khích trẻ tự làm đồ dùng cùng cô, trẻ sẽ vô cùng thích thú khi được 
sử dụng những đồ dùng do chính trẻ tạo ra, khi thể hiện trẻ cũng tự tin hơn và 
hứng thú hơn.
 Tôi xây dựng góc hoạt động âm nhạc với cách trang trí đẹp, nhiều đồ chơi 
đảm bảo an toàn, đa dạng về chủng loại, chất liệu. Trước khi dạy trẻ giờ hoạt 
động âm nhạc, tôi phải chuẩn bị chu đáo đồ dùng, trang thiết bị cho trẻ hoạt 
động; các đồ dùng, đồ chơi âm nhạc phải để ở vị trí cho trẻ dễ lấy và hoạt động. 
Sử dụng những nội dung hay, mới lạ cùng lời giới thiệu hấp dẫn trẻ sẽ mong 
muốn được hoạt động với âm nhạc, các con sẽ rất hứng thú khi được thể hiện.
 c. Biện pháp 3: Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy. 
 Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin trong giáo dục thì việc đưa 
ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động học ở trường Mầm non là điều 
hết sức cần thiết. Với hoạt động âm nhạc cũng vậy, đưa công nghệ thông tin vào 
hoạt động này sẽ làm cho giờ học của trẻ sôi nổi, sinh động hơn, trẻ hứng thú 
hơn khi được tham gia hoạt động tập thể.
 Mỗi khi chuẩn bị các tiết dạy, tôi thường xuyên vào các trang web như: 
youtube.com, blogsocnhi.com, nhaccuatui.vn để tìm các tư liệu phù hợp với 
nội dung bài dạy sau đó sử dụng máy chiếu, làm các hiệu ứng với hình ảnh, ảnh 
động, slide show, video kết hợp với các phần mềm: Powerpoint, Elerning, 
Photoshop để xử lý hình ảnh và sử dụng trong bài dạy.
 Ví dụ: Ở chủ đề bản thân
 Bài hát “Mời bạn ăn” Sử dụng đoạn video “Bữa ăn trưa của bé”.