Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kiến thức liên môn Địa lí, Lịch sử, Sinh học, Hóa học, Tiếng Anh, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào giảng dạy môn Giáo dục công dân Lớp 10, Bài 13: Công dân với cộng đồng (Tiết 2: Từ phần B mục 2 đến hết

p nhịp nhàng, biết về nhiệm vụ của nhau.
Hỗ trợ, giúp đỡ nhau khi cần thiết.
+ Nguyên tắc hợp tác
Tự nguyện, bình đẳng, các bên cùng có lợi và không làm phương hại đến lợi ích của những người khác.
Lưu ý: Hợp tác khác với việc chia bè, kéo cánh gây mâu thuẫn, mất đoàn kết, tranh giành nhau vì mục đích trục lợi cho cá nhân hoặc cho một nhóm người,
Ví dụ: Một nhóm bạn tụ tập nhau lại, hợp tác để đánh một bạn mà nhóm đó ghét (hiện tượng bạo lực học đường).
+ Các mức độ - cấp độ của hợp tác
Hợp tác song phương hoặc đa phương.
Hợp tác về từng lĩnh vực, từng hoạt động hoặc hợp tác toàn diện về tất cả các mặt, các lĩnh vực.
Hợp tác giữa các cá nhân, giữa các nhóm, giữa các cộng đồng, giữa các dân tộc hoặc giữa các quốc gia.
Chiếu một số hình ảnh về mức độ - cấp độ của hợp tác cho HS xem.
+ Rèn luyện tinh thần hợp tác
Cùng nhau bàn bạc, xây dựng kế hoạch hoạt động, phân công nhiệm vụ cụ thể phù hợp khả năng từng người.
Nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ.
Phối hợp nhịp nhàng, chia sẻ, hỗ trợ, giúp đỡ nhau.
Cùng nhau đánh giá, rút kinh nghiệm để hoạt động sau tốt hơn.
Cộng đồng và vai trò của cộng đồng đối với cuộc sống của con người
Trách nhiệm của công dân đối với cộng đồng
Nhân nghĩa
Hòa nhập
- Khái niệm: Sống hòa nhập là sống gần gũi, chan hòa, không xa lánh mọi người; không gây mâu thuẫn, bất hòa với người khác; có ý thức tham gia các hoạt động chung của cộng đồng.
- Ý nghĩa: giúp con người có thêm niềm vui và sức mạnh vượt qua khó khăn trong cuộc sống.
- Biểu hiện sống hòa nhập:
+ Tôn trọng, đoàn kết, quan tâm, gần gũi, vui vẻ, cởi mở, chan hòa; không xa lánh, bè phái, gây mâu thuẫn, mất đoàn kết.
+ Tích cực tham gia các hoạt động tập thể, hoạt động xã hội; đồng thời vận động bạn bè và mọi người cùng tham gia.
Hợp tác
- Khái niệm: Hợp tác là cùng chung sức làm việc, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong một công việc, một lĩnh vực nào đó vì mục đích chung.
- Biểu hiện của hợp tác
+ Cùng bàn bạc.
+ Phối hợp nhịp nhàng.
+ Biết về nhiệm vụ của nhau.
+ Sẵn sàng giúp đỡ, hỗ trợ nhau.
- Nguyên tắc của hợp tác
+ Tự nguyện, bình đẳng
+ Các bên đều có lợi 
+ Không làm phương hại đến lợi ích của người khác
- Cấp độ - mức độ của hợp tác
+ Hợp tác song phương hoặc đa phương.
+ Hợp tác về từng lĩnh vực, từng hoạt động hoặc hợp tác toàn diện về tất cả các mặt, các lĩnh vực.
+ Hợp tác giữa các cá nhân, giữa các nhóm, giữa các cộng đồng, giữa các dân tộc hoặc giữa các quốc gia.
* Bài học rút ra cho bản thân
Rèn luyện tinh thần hợp tác với bạn bè và mọi người trong các hoạt động học tập, lao động, hoạt động tập thể và hoạt động xã hội.
5. Củng cố, dặn dò
a) Củng cố
- Hệ thống hóa kiến thức tiết học.
- Làm bài tập sau: 
Bài tập: Tìm ít nhất 5 câu ca dao, tục ngữ nói về hòa nhập, hợp tác.
Đáp án: Một số câu ca dao, tục ngữ nói về hòa nhập, hợp tác
- Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
- Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn
- Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài
- Buôn có bạn, bán có phường
Làm ăn có xóm có làng mới vui
- Sống trong bể ngọc kim cương
Không bằng sống giữa tình thương bạn bè
- Quan san muôn dặm một nhà
Bốn phương vô sản đều là anh em
- Nhập gia tùy tục
- Kính trên nhường dưới
- Thương người như thể thương thân
- Thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn
b) Dặn dò
- Học bài.
- Đọc trước bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
6. Rút kinh nghiệm
C. HIỆU QUẢ KINH TẾ VÀ XÃ HỘI DỰ KIẾN ĐẠT ĐƯỢC
1. Hiệu quả kinh tế
- Dạy học tích hợp, liên môn có thể áp dụng ở tất cả các trường trung học phổ thông, nó không đòi hỏi đầu tư nhiều về kinh tế bởi để chuẩn bị cho một bài dạy theo hướng tích hợp, liên môn thì quan trọng nhất là GV chủ động tìm hiểu tư liệu (thông qua mạng Internet), sử dụng các phương tiện dạy học hiện có của nhà trường hoặc GV tự làm.
 - Dạy học tích hợp liên môn rất hữu ích cho cả GV và HS khi tìm hiểu kiến thức hay giải quyết một tình huống trong thực tiễn.
2. Hiệu quả xã hội
	- Việc kết hợp kiến thức các môn học vào để giải quyết một vấn đề nào đó trong một môn học là việc làm cần thiết. Điều đó đòi hỏi người GV bộ môn không chỉ nắm chắc môn mình dạy mà còn phải không ngừng trau dồi kiến thức các môn học khác để tổ chức, hướng dẫn các em giải quyết các tình huống, các vấn đề đặt ra trong môn học một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất. 
- Đặc biệt trong giáo dục, tích hợp kiến thức liên môn vào giải quyết các vấn đề trong một môn học sẽ giúp HS hiểu rộng hơn, sâu hơn về vấn đề đặt ra trong môn học đó.
- Dạy học tích hợp liên môn có thể vận dụng được trong các điều kiện khác nhau mà ít phụ thuộc vào điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường.
- Giúp cho việc dạy học đảm bảo tốt việc thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ.
- Tích hợp kiến thức liên môn vào bài giảng góp phần giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, sẽ giúp HS phát huy khả năng suy nghĩ, tư duy, sáng tạo trong học tập và ứng dụng vào thực tế đời sống. 
- Cụ thể, đối với bài học này khi thực hiện sẽ giúp các em học sinh tự tìm hiểu từ thực tế các yêu cầu của bài học như: hiểu được thế nào là hòa nhập, hợp tác. Từ nội dung kiến thức sẽ giúp các em vận dụng vào giải quyết các tình huống trong thực tế cuộc sống để hòa nhập, hợp tác với mọi người xung quanh,
- Trong thực tế tôi nhận thấy khi soạn bài có kết hợp các kiến thức của các môn học khác sẽ giúp giáo viên tiếp cận tốt hơn, hiểu rõ hơn, sâu hơn những vấn đề đặt ra. Từ đó tổ chức, hướng dẫn học sinh linh hoạt hơn, sinh động hơn. Học sinh có hứng thú học tập, tìm tòi, khám phá nhiều kiến thức và được suy nghĩ, sáng tạo nhiều hơn. Từ đó vận dụng kiến thức vào thực tế tốt hơn.
- Góp phần xây dựng môi trường sống lành mạnh, văn minh.
D. ĐIỀU KIỆN VÀ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
- Sáng kiến này có thể áp dụng rộng rãi ở tất cả các trường trung học phổ thông.
- Đây là tư liệu cho giáo viên và học sinh tham khảo và áp dụng vào hoạt động dạy - học mang lại hiệu quả tốt. Nhiều giáo viên và học sinh sau khi áp dụng đề tài này vào công việc dạy và học của mình đã rất ấn tượng, thích thú và mong muốn được phát triển mở rộng hơn nữa giới hạn áp dụng của đề tài này vào nhiều các phần nội dung kiến thức ở các khối lớp.
Sau tiết học, giáo viên cho học sinh các lớp đã học theo dự án làm bài tập củng cố kiến thức. Kết quả cụ thể như sau:
Bảng số liệu thống kê về kết quả học tập của HS sau tiết học
Tỉ lệ: %
Xếp loại
10A
10B
10C
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
Giỏi
13
33.3%
10
25%
9
26.5%
Khá
23
58.9%
25
62.5%
21
61.7%
Trung bình
3
7.8%
5
12.5%
4
11.8%
Yếu
0
0%
0
0%
0
0%
Kém
0
0%
0
0%
0
0%
Từ kết quả thực nghiệm này có thể thấy việc dạy học tích hợp liên môn có ý nghĩa quan trọng trong việc hình thành kiến thức, kĩ năng, thái độ cần thiết để sống hòa nhập, hợp tác.
E. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận
Mục tiêu của môn GDCD không đơn giản chỉ là truyền thụ kiến thức, mà quan trọng là hình thành thái độ và các hành vi đối với học sinh. Vì vậy, phải đổi mới từng bước PPDH bộ môn đặc biệt là phải vận dụng được các phương pháp dạy học, kĩ thuật dạy học tích cực vào quá trình giảng dạy giúp học sinh chiếm lĩnh kiến thức đó bằng tư duy lôgic, tính tích cực, chủ động, sáng tạo. Mỗi GV cần phải tìm cho mình một phương pháp dạy học phù hợp áp dụng cho tất cả các khâu của quá trình dạy học. 
Nhằm đáp ứng yêu cầu đó, Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học”; “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế” và “phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào việc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục quốc dân”.
Để thực hiện mục tiêu đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, nâng cao sự hứng thú, yêu thích của HS đối với các môn học nói chung cũng như môn GDCD nói riêng thì đòi hỏi người dạy cũng phải năng động, sáng tạo, khéo léo khi sử dụng kết hợp các phương pháp dạy học. Mỗi phương pháp dạy học đều có tác dụng tích cực đối với một số mặt học tập của HS. Hệ thống các phương pháp dạy học dù hay đến mức nào cũng phải thừa nhận rằng nó không phải là chìa khóa vạn năng với bất kì tiết học nào, đối tượng người học nào cả, Vấn đề chỉ là việc vận dụng nó như thế nào cho đúng lúc, đúng cách để phát huy hiệu quả không mà thôi. Do đó, người GV phải biết căn cứ vào mục tiêu, bộ môn, nội dung bài học, đối tượng HS trực tiếp, điều kiện cơ sở vật chất hiện có, để lựa chọn, phối hợp một cách hợp lí các phương pháp dạy học nhằm tổ chức được giờ học hiệu quả nhất, tạo được sự hứng thú, chủ động, tích cực học tập của HS, dẫn dắt HS đi trên con đường tự lực chiếm lĩnh tri thức, qua đó hình thành cho các em phương pháp tự học, tự nghiên cứu, phương pháp thu thập và xử lí thông tin trong thế giới hiện đại.
Phương án dạy học một bài cụ thể ở trên của đề tài: “Vận dụng kiến thức liên môn: Hóa học, Lịch sử, Sinh học, Hóa học, Tiếng anh, Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào giảng dạy môn Giáo dục công dân lớp 10 - Bài 13: Công dân với cộng đồng (Tiết 2 – Từ phần b mục 2 đến hết bài)”, được thiết kế cho đối tượng là HS khối 10 thuộc trường THPT và có cơ sở vật chất hiện đại (máy chiếu,).
Trên đây chỉ là những ý kiến của cá nhân tôi qua kinh nghiệm của bản thân nên không thể tránh được những ý kiến chủ quan nên tôi rất mong sự đóng góp trao đổi ý kiến của đồng nghiệp!
Tôi xin trân thành cảm ơn !
II. Kiến nghị, đề xuất
1. Đối với người dạy và người học
Để đạt được yêu cầu trên, sự cố gắng phải từ hai phía cả thầy và trò
- Đối với HS:
+ Phải chuẩn bị bài thật kỹ theo yêu cầu của GV. Đọc trước nội dung theo hệ thống các câu hỏi trọng tâm của bài mà GV đưa ra.
+ Phải đầu tư thời gian nhất định để trau dồi kiến thức qua các tư liệu tham khảo.
+ Chủ động trong giờ học, phát huy tính tích cực, sáng tạo trong tư duy của mình dưới sự hướng dẫn của thầy, cô giáo.
- Đối với GV:
+ Phải đầu tư soạn giáo án điện tử cẩn thận, chu đáo từ nguồn tư liệu và kiến thức cũng như kỹ năng của mình. Thành thạo trong trình chiếu giáo án điện tử.
+ Phải có hướng khai thác hợp lý, khoa học thấu đáo, phát huy trí lực của HS.
+ Phải tìm hiểu kĩ nội dung của từng bài học, đối tượng HS để có hướng kết hợp các phương pháp dạy học, tích hợp liên môn cho phù hợp nhằm phát huy được tính tích cực, chủ động, sự hứng thú của HS đối với môn học.
2. Ý kiến với các cấp lãnh đạo chỉ đạo bộ môn
- Dạy học GDCD là một việc rất khó khăn. Bởi trong tiềm thức của các em, môn học này chỉ là môn phụ. Muốn khơi dậy trong các em niềm đam mê với môn học thì điều này phụ thuộc vào nhiều nhân tố. Trong đó có yếu tố quan trọng là sự quan tâm chỉ đạo kịp thời, sát sao của chuyên môn thuộc ngành giáo dục. Chúng tôi - những GV trực tiếp giảng dạy bộ môn giáo dục công dân ở trường THPT, từ những thực tế đã nêu ở trên, xin kiến nghị với bộ phận phụ trách chuyên môn một số vấn đề như sau:
Thứ nhất, ngành giúp đỡ các nhà trường bổ sung các loại sách tài liệu tham khảo, để giúp giáo viên thuận tiện trong việc phục vụ giảng dạy.
	Thứ hai, ngoài đợt bồi dưỡng sinh hoạt chuyên môn trong hè, nên có những đợt bồi dưỡng thêm về chuyên môn cho GV trong mỗi học kỳ để cho GV có thể trao đổi được kinh nghiệm giảng dạy về dạy học tích hợp giữa các trường trong tỉnh với nhau.
 Thứ ba, cho GV đi thực tế, học tập kinh nghiệm ở các trường điểm trong tỉnh và các trường bạn ngoài tỉnh về dạy học tích hợp liên môn.
 Thứ tư, đầu tư các phương tiện, thiết bị dạy học mới như máy chiếu đa năng, máy tính để giảng dạy giáo án điện tử, các phần mềm ứng dụng công nghệ thông tin trong soạn bài giảng.
XÁC NHẬN 
CỦA BAN GIÁM HIỆU
TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
TẠ THỊ QUỲNH HOA
CHU VĂN KHỞI
NGUYỄN THỊ THU THỦY
VŨ THỊ THU HUYỀN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn GDCD THPT
“Mãi mãi học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” - nhà xuất bản Chính trị quốc gia
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 – BCH Trung Ương Đảng (khóa VIII)
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI 
Phương pháp dạy học môn GDCD ở trường Trung học phổ thông
Sách giáo khoa GDCD lớp 10
Sách giáo viên GDCD lớp 10
Sách giáo khoa Địa lí lớp 8
Sách giáo khoa Sinh học 8
Sách giáo khoa Lịch sử 9
 Sách giáo khoa Tiếng anh 6
 Sách giáo khoa Hóa học 9
 Tài liệu tập huấn dạy học tích hợp liên môn
PHỤ LỤC
HỌC LIỆU DẠY HỌC
Kiến thức Lịch sử
Bài 29: Cả nước trực tiếp chống Mĩ, cứu nước (1965 – 1973) - LỊCH SỬ 9 - 
IV. Miền Bắc khôi phục và phát triển kinh tế - văn hóa, chiến đấu chống chiến tranh phá hoại lần thứ hai của Mĩ ( 1969 – 1973)
a) Hoàn cảnh:
- Mĩ tiến hành cuộc chiến tranh bằng không quân và hải quân phá hoại miền Bắc lần thứ hai (1969 – 1973):
+ Để ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc cho miền Nam.
+ Để cứu vãn tình thế thất bại của chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh ở miền Nam”.
+ Uy hiếp tinh thần nhân dân hai miền.
+ Mĩ muốn giành thế mạnh trên bàn đàm phán tại Pa – ri.
b) Diễn biến:
+ Để hỗ trợ cho mưu đồ chính trị - ngoại giao mới, Ních sơn mở cuộc tập kích không quân bằng máy bay B52 vào Hà Nội, Hải Phòng suốt 12 ngày đêm từ ngày 18 đến ngày 29/12/1972.
+ Quân dân miền Bắc đã đánh trả những đòn đích đáng.
c) Kết quả, ý nghĩa:
+ Quân dân miền Bắc đã đánh trả địch những đòn đích đáng từ trận đầu, đánh bại hoàn toàn cuộc tập kích bằng không quân của Mĩ, làm nên trận Điện Biên Phủ trên không. Trong 12 ngày đêm bắn rơi 81 máy bay, trong đó 34 máy bay B52, 5 máy bay F111, bắt 44 giặc lái. 
+ Buộc Mĩ phải trở lại Hội nghị Pa – ri, kí kết Hiệp định Pa – ri.
Những hình ảnh liên quan đến chiến thắng Điện Biên Phủ trên không
 Một góc phố Khâm Thiên sau trận trải thảm của B-52
Trong đợt đánh phá ác liệt từ 18 tới 29/12/1972 tại miền bắc Việt Nam, quân đội Mỹ sử dụng hai mẫu B-52G và B-52D. Trong hình là một chiếc B-52D.
Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp duyệt kế hoạch đánh B52 Mỹ tại 
Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân tháng 12 năm 1972.
B-52 phơi xác trên đường phố Hà Nội
Kiến thức Sinh học
 Bài 65: Đại dịch AIDS – Thảm họa của loài người - SINH HỌC 8 – 
AIDS là gì, HIV là gì?
AIDS là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải.
HIV là một loại vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người.
HIV xâm nhập vào cơ thể người qua các con đường:
 Thứ nhất, quan hệ tình dục không an toàn
 Thứ hai, qua đường máu
 Thứ ba, qua nhau thai
Một số hình ảnh về phương thức lây truyền HIV/AIDS
HIV/AIDS lây truyền qua ba con đường: qua quan hệ tình dục không an toàn (hình 1), qua nhau thai (hình 2), qua đường máu (hình 3)
Hình mô phỏng virut HIV (màu tím) trong máu của người
Kiến thức Tiếng anh
Bài 12: Sports and pastimes - TIẾNG ANH 6 -
Một số từ vựng về các môn thể thao
Aerobics : Thể dục nhịp điệu
Badminton : Cầu lông
Jog : Chạy bộ
Skip : Nhảy dây
Swim : Bơi
Table tennis : Bóng bàn
Tennis : Quần vợt
Volleyball : Bóng chuyền
 Skip Aerobics	 Tennis
 Badminton Swim
 Volleyball 	Jog Table tennis
Kiến thức Hóa học 
Bài 18: Nhôm
- Kí hiệu hóa học: Al
- Nguyên tử khối: 27
- Tính chất vật lí: 
+ Nhôm là kim loại nhẹ, màu trắng bạc, có ánh kim, nhiệt độ nóng chảy 660 độ C.
+ Nhôm có tính dẫn điện, dẫn nhiệt tốt.
+ Nhôm có tính dẻo nên có thể cán mỏng hoặc kéo thành sợi.
Bài 19: Sắt
- Kí hiệu hóa học: Fe
- Nguyên tử khối: 56
- Tính chất vật lí:
+ Sắt là kim loại có ánh kim, màu trắng hơi xám.
+ Sắt có tính dẻo, dễ rèn, kéo sợi, dát mỏng.
+ Sắt có tính nhiễm từ, nhiệt độ nóng chảy ở 1538 độ C.
Kiến thức Địa lí
- Được thành lập ngày 8-8-1967 (gồm 5 quốc gia).
- Là một liên minh chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội của các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.
- Đến nay gồm 10 quốc gia thành viên.
- Các nước hợp tác trên nguyên tắc tự nguyện, tôn trọng chủ quyền của nhau.
Biểu hiện của sự hợp tác
- Nước phát triển giúp đỡ các nước thành viên chậm phát triển.
- Tăng cường trao đổi hàng hóa giữa các nước.
- Xây dựng các tuyến đường bộ, đường sắt
- Phối hợp khai thác và bảo vệ lưu vực sông Mê công
→ Sự hợp tác đã đem lại nhiều kết quả trong kinh tế, văn hóa, xã hội của mỗi nước. Tạo môi trường ổn định để phát triển kinh tế.
Tài liệu: Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
Câu chuyện “Hỡi ai bưng bát cơm đầy” được trích trong cuốn “ Mãi mãi học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ CHí Minh” của nhà xuất bản Chính trị quốc gia. Câu chuyện xảy ra khi Bác đã là một cụ già 70 tuổi.
Vào một buổi sáng hè năm 1960. sau khi dự Đại hội Đoàn kết chống hạn tại Ứng Hòa - Mỹ Đức xong, Bác ra cánh đồng thôn Thái Bình thăm nông dân chống hạn.
Những năm ấy, vì hệ thống mương máng thủy lợi chứ có là bao nên bà con nông dân rất vất vả, nắng quá thì hạn, mưa nhiều thì úng. Đời sống của hàng triệu nông dân chỉ trông chờ ở đồng ruộng, thật bấp bênh.
Hôm ấy, Bác mặc quần áo gụ, đội mũ lá cọ, chân đi dép cao su, quần xắn trên đầu gối, khăn vat trên vai, tay chống gậy đi ra cánh đồng thăm bà con nông dân đang tát nước
Mới mười giờ mà trời nắng như đổ lửa, những cán bộ đi theo cũng thấm mệt , mồ hôi vã như tắm tràn xuống mắt giàn giụa, tràn vào miệng mặn chát. Bác đi rất nhanh, mặc dầu đường sống trâu, Bác vẫn thoăn  thoắt đặt chân trên các gồ đất một các nhẹ nhàng như mợt lão nông thực thụ. Đến đầu một con mương, đồng chí Chủ tịch Tỉnh Hà Đông thấy bờ mương hẹp, khó đi, vội chạy lên trước để mời Bác đi theo đường chính. Bác xua tay và rẽ vào bờ mương để đến chân ruộng bà con đang lao động giữ cánh đồng bị hạn. Đến chỗ một bờ mương bị xẻ ra  tát nước gần đấy, đồng chí chủ tịch Tỉnh chạy lên định dắt Bác, chưa  kịp thì Bác đã nhảy phắt qua hố và rẽ sang bên kia. Những người đi theo sau, người thì nhảy qua được, người thì phải đi men xuống ruộng để qua.
Thấy Bác đến, lại còn mặc như lão nông, bà con vui mừng bỏ cả gầu đổ xô lại, vây quanh Bác rất đông. Có cháu thiếu nhi chừng 14,15 tuổi len đến bên Bác, đưa tay lên vuốt râu Bác. Bác thân mật thăm hỏi mọi người, bắt tay bà con, rồi nói bằng giọng miền Bắc pha xứ Nghệ ấm áp:
- Thuở nhỏ, đã nhiều năm, tôi sống với bà con làng xóm làm nông
nghiệp, tôi hiểu nỗi cơ cực của bà con khi trời hạn hán. Bây giờ, chúng ta có chính quyền, bà con đã làm chủ ruộng đồng, gặp lúc thiên tai, phải cùng nhau chống hạn, cứu lúa.
Mọi người “ vâng ạ!” thật rõ và to.
          Sau đó, Bác lên đạp guồng cùng với một bác nông dân ngoài 50 tuổi, để bác nông dân guồng đỡ vất vả và được nhiều nước. bác căn dặn chính quyền thôn xã tích cực huy động bà con nghề mộc, xẻ gỗ để đóng guồng.
Bà con hỏi Bác đủ thứ chuyện. Bác đều trả lời thân mật dễ hiểu. trước khi chia tay với bà con nông dân, Bác đã đọc hai câu thơ:
        “Hỡi ai bưng bát cơm đầy
        Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”
Mọi người xúc động đứng mãi tại nơi đã gặp bác, vẫy tay chào tạm biệt.
Ý nghĩa bài học
Câu chuyện đã mang đến cho chúng ta những bài học sâu sắc. Bài học lớn thứ nhất là bài học về tình thương yêu. Bác dành tình thương của mình cho tất cả mọi người không trừ một ai. Bác thương những người chiến sĩ đứng gác trong đêm rừng lạnh giá.Bác thương những người nông dân chân lấm tay bùn, một nắng hai sương làm nên hạt gạo. Tình thương ấy cao cả biết bao, làm rung động trái tim người biết bao.
          Bài học lớn thứ hai là bài học về nếp sống giản dị, chan hòa với nhân dân. Mặc dù là một vị lãnh tụ nhưng Người không coi mình là đấng chí tôn. Bác sống cùng nhân dân, sẵn sàng xắn quần lội ruộng cùng nông dân. Bác có thể làm tất cả mọi việc mà một lão nông thực thụ có thể làm: tát nước, đạp guồng, cày, cấy