Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng phương pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải bài toán tìm hai số khi biết tổng và hiệu bằng nhiều cách khác nhau

Số học sinh lớp 4A và 4B là:
82 + 10 = 92 (em)
Số học sinh lớp 4B và cũng là số học sinh của lớp 4D là:
(92 – 16) : 2 = 38 (em)
Số học sinh lớp 4A là:
38 + 16 = 54 (em)
Số học sinh lớp 4C là:
54 – 10 = 44 (em)
 Đáp số: Lớp 4A: 54 em.
 Lớp 4B và 4D: 38 em. 
 Lớp 4C: 44 em.
3. Đối với những bài toán ẩn tổng hoặc ẩn hiệu:
3.1 . Bài toán ẩn cả hiệu và tổng:
 Ví dụ: 
 Một hình chữ nhật có chu vi 164m, nếu tăng chiều rộng 6m và giảm chiều dài 6m, thì được một hình vuông. Tính diện tích hình chữ nhật?
 Với dạng toán này trước hết ta phải bài toán phụ để tìm tổng của chiều dài và chiều rộng (tức là nữa chu vi hình chữ nhật) sau đó tìm hiệu số của chiều dài và chiều rộng. Sau đó vận dụng sơ đồ đoạn thẳng để giải bài toán:
 Bước 1: Hướng dẫn học sinh đọc kĩ đề bài phân tích kĩ dữ kiện đề bài:
- Bài toán cho biết gì?
- Bài toán yêu cầu ta tìm cái gì?
 Bước 2: Xác định bài toán thuộc dạng toán nào từ đó thiết lập trình tự giải.
Muốn tính diện tích hình chữ nhật ta phải có dữ kiện gì?
+ HS: Ta phải có số đo chiều dài và chiều rộng.
- Để tìm được số đo chiều dài và chiều rộng của hình chữ nhật ta phải dựa vào dữ kiện nào của đầu bài?
+ HS: Ta phải dựa vào số đo chu vi và hiệu giữa chiều dài và chiều rộng.
- Tổng số đo chiều dài và chiều rộng đã biết chưa?
+ HS: Bài toán chưa cho biết.
Vậy muốn tìm số đo chiều dài và chiều rộng ta phải tìm cái gì?
+ HS: Ta phải tìm số đo nữa chu vi.
- Hiệu số đo giữa chiều dài và chiều rộng ta đã biết chưa?
+ HS: Bài toán chưa cho biết.
Vậy muốn tìm hiệu số đo giữa chiều dài và chiều rộng ta làm thế nào?
+ HS: Ta dựa vào dữ kiện bài toán “nếu tăng chiều rộng 6m và giảm chiều dài 6m, thì được một hình vuông” ta tìm được chiều dài hơn chiều rộng là 6 + 6 = 12(m). 
Bước 3: vẽ sơ đồ doạn thẳng và giải.
Bài giải:
Nữa chu vi hình chữ nhật là:
164 : 2 = 82(m)
 Chiều dài hơn chiều rộng
6 + 6 = 12(m)
Vậy ta có sơ đồ: Chiều dài:	
 Chiều rộng: 	82
 6m 
 6m 
 Chiều dài hình chữ nhật là: (82 + 12) : 2 = 47(m)
 Chiều rộng hình chữ nhật là: 47 – 12 = 35(m)
Diện tích hình chữ nhật là: 47 x 35 = 1645 ( m2 )
 Đáp số: 1645 m2
3.2 . Bài toán ẩn hiệu:
 Ví dụ: 
 Cách đây 8 năm tuổi mẹ gấp 7 lần tuổi con và tổng số của hai mẹ con lúc đó là 32 tuổi. Hỏi sau mấy năm nữa thì tuổi mẹ gấp 2 lần tuổi con?
 Với dạng toán này ta cũng làm tương tự như trên: 
Bước 1: 
 	Hướng dẫn học sinh đọc kĩ đầu bài phân tích kĩ dữ kiện đầu bài:
- Bài toán cho biết gì?
- Bài toán yêu cầu ta tìm cái gì?
 Bước 2: Xác định bài toán thuộc dạng toán nào từ đó thiết lập tình tự giải.
- Hiệu số giữa tuổi mẹ và tuổi con ta đã biết chưa?
 + HS: Bài toán chưa cho biết.
- Muốn tìm hiệu số giữa tuổi mẹ và tuổi con ta làm thế nào?
+ HS: Vẽ sơ đồ đoạn thẳng để biểu thị tuổi của hai mẹ con cách đây 8 năm.
 Bài giải:
Ta có sơ đồ biểu thị tuổi của hai mẹ con cách đây 8 năm là:
 Tuổi con: 32 tuổi
 Tuổi mẹ:
Tuổi con cách đây 8 năm là: 
 32 : (7 + 1) = 4 (tuổi)
 Mẹ hơn con là: 
 4 x 6 = 24(tuổi)
 Tuổi con hiện nay là: 
 4 + 8 = 12(tuổi)
Ta có sơ đồ biểu thị tuổi của hai mẹ con khi mẹ gấp 2 lần tuổi con là:
 Tuổi con: 24 tuổi
 Tuổi mẹ:
Tuổi con khi mẹ gấp 2 lần tuổi con là:
24 x 1 =24(tuổi)
Thời gian từ nay đến khi mẹ gấp hai lần tuổi con là:
24 – 12 = 12(năm)
 Đáp số: 12 năm.
3.3 . Bài toán ẩn tổng:
Ví dụ: 
 Tìm ba số khi biết số thứ nhất kém số thứ hai là 14 đơn vị, số thứ hai kém số thứ ba 20 đơn vị. Biết trung bình cộng của ba số là 55. 
 Với dạng toán này ta cũng tiến hành các bước tương tự như trên, đó là đọc kĩ dữ kiện bài toán. Xem bài toán thuộc dạng nào? Tìm tổng và tìm hiệu. Sau đó vận dụng sơ đồ đoạn thẳng để giải bài toán:
Bài giải:
Tổng của ba số là: 55 x 3 = 165
Vậy ta có sơ đồ:
 Số thứ nhất: 14 
 Số thứ hai: 20 165
 Số thứ ba:
Số thứ ba hơn số thứ nhất là:14 + 20 = 34 (đơn vị)
Ba lần số thứ nhất là: 165– (14 + 34) = 117
Số thứ nhất là: 117 : 3 = 39
Số thứ hai là: 39 + 14 = 53
Số thứ ba là: 53 + 20 = 73
 Đáp số: 39, 53, 73
 Sau đó áp dụng nguyên lí biến đổi sơ đồ đoạn thẳng như đã nêu trên chúng ta sẽ tìm ra nhiều cách giải khác nhau cho bài toán tìm tổng hiệu của ba số trở lên.
III. KẾT QUẢ
 Sau khi sử dụng phương pháp “sơ đồ đoạn thẳng” để hướng dẫn học sinh giải các bài toán “Tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó” bằng nhiều cách khác nhau. Tôi đã tiến hành khảo sát luyện tập giải bài toán dạng này của học sinh lớp 4, kết quả như sau:
Tổng số HS
Số học sinh giải được
Số học sinh không giải được
 27
Bằng 3 cách
Bằng 2 cách
Bằng 1 cách
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
4
15
10
37
13
48
0
0
 Việc áp dụng kinh nghiệm sử dụng phương pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán nói trên đã giúp các em luyện tập giải toán một cách dễ dàng hơn. Các em hầu như không gặp khó khăn trong việc tìm lời giải cho từng bài toán cụ thể. Đặc biệt có em đã tìm ra nhiều cách diễn đạt và trình bày lời giải khác nhau nhờ việc phân tích các yếu tố của bài toán, nắm vững nguyên lý biến đổi sơ đồ đoạn thẳng.
 Nhờ thế mà kết quả học toán của các em tiến bộ rõ rệt, được thể hiện ở bảng khảo sát trên.
D. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
 Qua quá trình dạy học tôi đã rút ra một số kinh nghiệm sau:
1. Đối với giáo viên:
Khi hướng dẫn học sinh giải dạng toán này giáo viên phải hướng dẫn cho học sinh biết:
- Phân tích mối liên hệ giữa các điều kiện và dữ kiện của bài toán.
- Nắm vững nguyên lý biến đổi sơ đồ đoạn thẳng để có những đoạn thẳng bằng nhau với nhiều cách khác nhau.
- Trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi giáo viên nên tập trung khai thác một dạng toán hay một phương pháp cụ thể để giúp học sinh định hình, khắc sâu và có điều kiện nắm chắc dạng toán.
2. Đối với học sinh:
- Cần đọc kĩ đề bài và suy nghĩ về ý nghĩa từng chữ, từng câu đặc biệt từng dữ kiện bài toán và chú ý đến câu hỏi của bài toán.
- Thiết lập mối quan hệ giữa phần đã cho và phần phải tìm cần diễn đạt bằng ngôn ngữ ngắn gọn, biết trình bày tóm tắt bài toán bằng hình vẽ sơ đồ đoạn thẳng. Biết cách biến đổi sơ đồ đoạn thẳng để tìm ra nhiều cách giải khác nhau cho một bài toán.
- Sau khi giải xong cần kiểm tra câu trả lời và kết quả đúng hay không, nếu đúng thì tìm ra cách giải gãy gọn và khoa học nhất.
 KẾT LUẬN
 Trên đây là kinh nghiệm của tôi về việc hướng dẫn học sinh sử dụng phương pháp “sơ đồ đoạn thẳng” để giải các bài toán “Tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó”. Nhờ áp dụng kinh nghiệm này mà tôi đã giúp học sinh giải quyết được những vướng mắc cơ bản và khá phổ biến của đa số học sinh trước những bài toán dạng này, bằng cách xác định mối liên hệ toán học giữa các điều kiện và dữ kiện của bài toán thông qua hình ảnh biểu thị trực quan của các sơ đồ đoạn thẳng vì thế học sinh đã thực hiện giải được các bài toán này một cách dễ dàng và nhẹ nhàng hơn. Các em thấy tự tin và hứng thú hơn trong các giờ luyện tập toán. Kiến thức giải toán cũng như khả năng tư duy của học sinh ngày càng được nâng cao. Phương pháp “sơ đồ đoạn thẳng” giúp ích rất nhiều trong việc trực quan hóa mối quan hệ toán học giữa các dữ kiện và do đó làm cho các cách giải trở nên dễ hiểu hơn đối với học sinh.
 Tuy nhiên sáng kiến kinh nghiệm này cũng không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong được sự góp ý của cấp trên và đồng nghiệp để bài viết của tôi được đầy đủ, hoàn chỉnh hơn và được sử dụng rộng rãi. 
 T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
 Tháng 4 năm 2013
A. §Æt vÊn ®Ò
I. C¬ së lÝ luËn:
 “§øc” vµ “Tµi” lµ hai yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi con ng­êi X· héi chñ nghÜa. V× vËy song song víi viÖc ph¸t triÓn nh©n tµi , truyÒn thèng ®¹o ®øc cÇn ph¶i ®­îc chó träng.
 Lµ mét gi¸o viªn bËc TiÓu häc, bËc häc nÒn t¶ng ®Çu tiªn t«i nhËn thÊy r»ng: NhiÖm vô cña ng­êi gi¸o viªn TiÓu häc kh«ng chØ d¹y ch÷ mµ cßn ph¶i ®µo t¹o cho c¸c em nh÷ng hµnh vi ®¹o ®øc tèt, h×nh thµnh cho c¸c em ph¸t triÓn vÒ nh©n c¸ch. Bëi chÝnh c¸c em lµ t­¬ng lai cña ®Êt n­íc, lµ lùc l­îng tiÕp b­íc cha anh x©y dùng ®Êt n­íc ngµy cµng ph¸t triÓn. Do ®ã viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc, truyÒn thèng b¶n s¾c d©n téc cµng ph¶i ®­îc chó träng, nhÊt lµ ®èi víi c¸c em häc sinh cã ®¹o ®øc c¸ biÖt.
II. C¬ së thùc tiÔn:
 Trong thùc tr¹ng hiÖn nay trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin , b¸o chÝ, truyÒn h×nh, ®· lªn tiÕng kh¸ nhiÒu vÒ häc sinh c¸ biÖt. §©y lµ vÊn ®Ò ®ang ®­îc quan t©m nhiÒu nhÊt. NhÊt lµ ®èi víi nhµ tr­êng vµ gia ®×nh. RÊt nhiÒu tÖ n¹n x· héi ®ang len lái x©m nhËp vµo tr­êng häc lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng häc tËp cña häc sinh. §Æc biÖt lµ nh÷ng em thuéc gia ®×nh qu¸ ch¹y theo vÒ kinh tÕ, bè mÑ kh«ng quan t©m ®Õn con m×nh.
 Hµng ngµy c¸c em tiÕp xóc víi nh÷ng trß ch¬i míi l¹ hÊp dÉn nh­: Phim ¶nh, ®iÖn tö, ., mét sè em ph¶i kiÕm tiÒn phô gióp gia ®×nh dÉn ®Õn viÖc häc tËp l¬ lµ, thê ¬ víi tr­êng, líp, ý thøc tæ ch­c kØ luËt kÐm, hay quay cãp trong häc tËp, hay däa n¹t b¹n bÌ, l·ng tr¸nh c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ, chØ thÝch ch¬i, cã th¸i ®é gian dèi. Khi c¸c em trë thµnh c¸ biÖt th× ®Õn tr­êng c¸c em chØ mang tÝnh ®èi phã víi thÇy, c« gi¸o, cµng ngµy cµng khã d¹y, dÉn ®Õn gi¸ trÞ ®¹o ®øc cµng thÊp kÐm.
 §Ó kÐo c¸c em trë l¹i víi tr­êng, líp, kÝnh thÇy mÕn b¹n, hiÕu th¶o víi gia ®×nh, trë thµnh con ngoan trß giái kh«ng cßn con ®­êng nµo kh¸c ngoµi con ®­êng gi¸o dôc.
 VÊn ®Ò nµy ch¾c h¼n kh«ng chØ riªng t«i, mµ rÊt nhiÒu ®ång nghiÖp kh¸c ®ang quan t©m, suy nghÜ.
 Khi ®­îc nhµ tr­êng ph©n c«ng gi¶ng d¹y vµ chñ nhiÖm líp 5 nµy, mét líp häc chØ cã 
1 em ®¹t lo¹i giái vÒ häc lùc ë n¨m tr­íc vµ cã nhiÒu häc sinh c¸ biÖt. VÊn ®Ò lµm t«i tr¨n trë nhÊt lµ : Lµm thÕ nµo ®Ó cã biÖn ph¸p gi¸o dôc hiÖu qu¶ nh»m n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc häc sinh c¸ biÖt trong líp, ®­a chÊt l­îng líp ph¸t triÓn toµn diÖn.
 Tõ tr¨n trë ®ã t«i chän ®Ò tµi “ Mét sè biÖn ph¸p gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh c¸ biÖt ë tr­êng TiÓu häc” 
B. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
I. §iÒu tra kh¶o s¸t t×nh h×nh thùc tr¹ng:
 Ngay tõ ®Çu n¨m häc t«i ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra kh¶o s¸t sè l­îng vµ møc ®é biÓu hiÖn ®¹o ®øc cña häc sinh trong líp nh­ sau:
Tæng sè häc sinh
Thùc hiÖn ®Çy ®ñ
Thùc hiÖn ch­a ®Çy ®ñ
(cßn cã nh÷ng biÓu hiÖn vi ph¹m
hµnh vi ®¹o ®øc)
Sè l­îng
TØ lÖ
Sè l­îng
TØ lÖ
18
14
78
4
22
1. T×m hiÓu vÒ gia ®×nh.
 Trong sè 4 em nãi trªn qua t×m hiÓu t«i ®­îc biÕt nh÷ng nguyªn nh©n trùc tiÕp dÉn ®Õn häc sinh trë thµnh c¸ biÖt ®ã lµ:
- 1em mÑ mÊt tõ lóc em cßn häc líp 3, sau em lµ mét em trai 3 tuæi, anh trai ®Çu ph¶i bá häc khi ®ang häc líp 9. Gia ®×nh rÊt khã kh¨n.
- 1 em bè mÑ ®i lµm ¨n xa, göi em cho «ng bµ néi vµ d× nu«i .
 - 1 em lµ ch¸u trai duy nhÊt trong gia ®×nh cã 3 anh em, kinh tÕ gia ®×nh kh¸.
- 1 em gia ®×nh lµm trang tr¹i Ýt cã thêi gian quan t©m ®Õn con.
2. XÐt hµnh vi vµ th¸i ®é chung cña c¸c em häc sinh c¸ biÖt.
 Sau khi t×m hiÓu vµ ®· ph©n lo¹i ®­îc ®èi t­îng häc sinh c¸ biÖt trong líp, qua thùc tÕ 
kiÓm nghiÖm cho thÊy : Nh÷ng häc sinh c¸ biÖt vÒ ®¹o ®øc th­êng cã mét phÇn hoÆc tÊt c¶ c¸c biÓu hiÖn sau: 
- L­êi biÕng, kh«ng tËp trung vµo viÖc häc tËp vµ c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ.
-Th­êng xuyªn kh«ng lµm bµi, kh«ng thuéc bµi, kh«ng ghi chÐp bµi, häc yÕu.
- G©y rèi lµm mÊt trËt tù trong líp häc.
- Cã hµnh vi thÊp kÐm, gian lËn, trém c¾p , lõa m­în tiÒn cña b¹n , ph¸ ph¸ch.
- Sèng cÈu th¶, mÊt vÖ sinh.
- G©y gç ®¸nh nhau, khèng chÕ b¹n yÕu vµ c¸c em líp nhá h¬n.
- Hçn l¸o víi «ng bµ, cha, mÑ.
-Tr¸nh sinh ho¹t tËp thÓ, kh«ng mÆc ®ång phôc theo quy ®Þnh.
II. T×m hiÓu nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸ biÖt cña häc sinh.
¶nh h­ëng cña gi¸o dôc gia ®×nh.
 Cha mÑ thiÕu quan t©m, lo lµm kinh tÕ , Ýt cã tr¸ch nhiÖm víi con c¸i, viÖc gi¸o dôc con cßn bá mÆc cho nhµ tr­êng nh­ em Hµ Huy §.
 Cha mÑ sèng thiÕu g­¬ng mÉu nh­ gia ®×nh em Hµ Huy H, cã khi do ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc cña cha mÑ kh«ng phï hîp, kh«ng thèng nhÊt, khi th× qu¸ kh¾t khe, lóc l¹i qu¸ nu«ng chiÒu nh­ bè mÑ em S, em A.
 2. Do t¸c ®éng cña x· héi.
 C¸c tÖ n¹n x· héi ngµy cµng nhiÒu, ®ang tõng ngµy , tõng giê c¸m dç, déi vµo nhµ tr­êng, c¸c hµnh vi ®¹o ®øc con ng­êi xÊu cßn tån t¹i kh¸ phæ biÕn, viÖc ph¸t ng«n bõa b·i, thiÕu v¨n hãa ë mét sè thanh thiÕu niªn mét phÇn nµo còng ¶nh h­ëng tíi c¸c em.
3. Do nhËn thøc cña häc sinh.
- Häc sinh TiÓu häc nhËn thøc cßn h¹n chÕ, ch­a biÕt hÕt c¸c gi¸ trÞ chuÈn mùc ®¹o ®øc dÉn ®Õn mÊt niÒm tin ë b¶n th©n, cã nh÷ng hµnh ®éng mï qu¸ng, thËm chÝ c¸c em cßn nghÜ lµm nh­ vËy lµ kh«ng sai.
4. Nguyªn nh©n tõ gi¸o viªn.
	Còng cã thÓ do mét sè gi¸o viªn n¾m b¾t t©m lÝ cña häc sinh ch­a phï hîp, cã thÓ khi vµo líp cßn cã th¸i ®é cøng r¾n, cã khi l¹nh nh¹t thê ¬, tr¸i víi niÒm tin, lßng mong muèn ë c¸c em, dÉn ®Õn häc sinh cã c¸c thãi xÊu nh­ sî sÖt, nãi dèi, ¸c c¶m víi tr­êng, líp.
 Tãm l¹i: ViÖc ph¸t hiÖn ®óng nguyªn nh©n dÉn ®Õn häc sinh c¸ biÖt vÒ ®¹o ®øc còng gièng nh­ t¸c dông cña viÖc chuÈn ®o¸n bÖnh cña ng­êi thÇy thuèc tr­íc khi b¾t tay vµo ch÷a trÞ.
 Tõ chç ph¸t hiÖn ®èi t­îng , t×m hiÓu vÒ gia ®×nh vµ nguyªn nh©n , t«i ®· tù ®Ò ra cho m×nh c¸c chØ tiªu vµ biÖn ph¸p ®Ó gi¸o dôc c¸c em, ®­a c¸c em dÇn dÇn vµo khu«n khæ , trë thµnh häc sinh tèt. 
 T«i ®· thùc hiÖn nh­ sau:
III. Gi¶i ph¸p thùc hiÖn
 KÕ häach.
 T«i ®· ph©n lo¹i ®èi t­îng, chia ra tõng giai ®o¹n theo tõng chñ ®iÓm, cã nhËn xÐt ®¸nh gi¸ rót kinh nghiÖm.
 KÕt hîp gi¸o dôc gi÷a : Gia ®×nh - Nhµ tr­êng- X· héi.
 X©y dùng chØ tiªu cho tõng giai ®o¹n.
Giai ®o¹n 1:
H¹n chÕ ngµy nghØ häc , ®i chËm.
Häc bµi ë nhµ 1 giê/ ngµy.
H¹n chÕ phim ¶nh, trß ch¬i v« bæ.
Giai ®o¹n 2:
L¾ng nghe thÇy c« gi¶ng.
T¹o niÒm tin , t¹o sù hßa nhËp víi tËp thÓ.
Bá h¼n nh÷ng trß ch¬i xÊu.
Giai ®o¹n 3
Häc bµi, lµm bµi ®Çy ®ñ.
Tù gi¸c gióp ®ì cha mÑ.
Tham gia c¸c phong trµo líp, ®éi.
Høng thó ®Õn tr­êng.
Giai ®o¹n 4:
KÝnh träng thÇy c« gi¸o.
Lµm bµi , häc bµi ®Çy ®ñ.
H¹n chÕ tèi ®a xem phim.
Lo¹i bá thãi h­ tËt xÊu.
Cã ý thøc x©y dùng líp, ®éi.
3. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn.
 3.1 §èi víi gi¸o viªn:
 B¶n th©n gi¸o viªn ph¶i lµ tÊm g­¬ng s¸ng, tù hoµn thiÖn phÈm chÊt, nh©n c¸ch cña m×nh, cã l­¬ng t©m, cã trÝ tuÖ, cã uy tÝn, sèng mÉu mùc, gi÷ ch÷ tÝn.
 Kh«ng c« lËp häc sinh c¸ biÖt, kh«ng xóc ph¹m vµ lµm tæn th­¬ng danh dù häc sinh tr­íc tËp thÓ., kh«ng bá mÆc hoÆc phñ nhËn khi häc sinh cã nh÷ng thay ®æi tÝch cùc th× dï nhá còng ®¸ng tr©n träng vµ ghi nhËn.
 Tõng giai ®o¹n n¾m th«ng tin cÇn thiÕt tõng ®èi t­îng ®Ó cïng bµn b¹c víi Ban gi¸m hiÖu nhµ tr­êng, Tæng phô tr¸ch ®éi t×m ra kÕt qu¶ vµ nguyªn nh©n thµnh c«ng, ®ång thêi kh¾c phôc , ®iÒu chØnh tån t¹i. Sau ®ã t«i ®Ò ra mét sè néi dung lµm mèc ®Ó nhËn xÐt ®¸nh gi¸ møc ®é tiÕn bé cña häc sinh.
 + §i häc ®Òu, kh«ng v¾ng, kh«ng chËm.
 + Tham gia ph¸t biÓu x©y dùng bµi.
 +Häc bµi lµm bµi ®Çy ®ñ khi ®Õn líp.
 + Kh«ng nãi chuyÖn, chöi bËy, ®¸nh b¹n.
 +KÝnh träng thÇy c« gi¸o, hßa nh· víi b¹n bÌ.
 + Tham gia c¸c phong trµo cña líp, ®éi, tr­êng.
 Bè trÝ chç ngåi hîp lÝ, gÇn c¸c em häc sinh giái vµ gÇn bµn gi¸o viªn ®Ó ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c b¹n vµ sù gi¸m s¸t cña gi¸o viªn.
T¹o høng thó cho c¸c em häc tËp võa ph¶i kh«ng n¶n chÝ.
Kh«ng qu¸ nghiªm kh¾c vµ còng kh«ng ®­îc bu«ng lâng ®èi víi c¸c em. R¨n ®e, khuyªn nhñ nh­ng khoan dung, ®é l­îng.
Gi¸o dôc ®¹o ®øc xen lÉn víi m«n häc kh¸c.
Theo s¸t biÓu hiÖn cña c¸c em tõ giê häc, giê ch¬i ®Õn c¶ giê lao ®éng ®Ó n©ng ®ì c¸c em.
 - Bè trÝ c«ng viÖc cho c¸c em ®Ó g¾n tr¸ch nhiÖm vµ t¹o uy tÝn cña c¸c em víi tËp thÓ nh­: Tæ phã phô tr¸ch lao ®éng, tham gia ®éi cê ®á.
-Khen ngîi kÞp thêi tr¸nh chª bai.
- Nªu g­¬ng tèt, lËp nhãm b¹n tèt.
-T¹o kh«ng khÝ vµ ®éng lùc tèt ®Ó c¸c em ®Õn tr­êng.
-Gióp c¸c em nhËn thøc râ ng­êi cã ®¹o ®øc tèt ®­îc mäi ng­êi yªu mÕn, tin t­ëng.
- Phèi kÕt hîp gi÷a gia ®×nh, nhµ tr­êng vµ c¸c ®oµn thÓ trong x· héi ®Ó cã th«ng tin ng­îc.
3.2: §èi víi gia ®×nh.
 T«i ®· gÆp gì, trao ®æi gióp hä cã kÕ ho¹ch qu¶n lÝ viÖc häc tËp cña con ë nhµ nh­:
T¹o gãc häc tËp , cã thêi gian biÓu.
§éng viªn con kÞp thêi.
H¹n chÕ xem c¸c lo¹i phim , chØ nªn xem phim thiÕu nhi.
Theo dâi, ph¸t hiÖn biÓu hiÖn xÊu cña con m×nh ®Ó trao ®æi víi gi¸o viªn.
Kh«ng cho con tiÒn tïy tiÖn.
Nghiªm kh¾c s÷a ch÷a thãi h­ tËt xÊu.
3.3: §èi víi ®éi ThiÕu niªn TiÒn phong:
T«i ®Ò xuÊt: Cã phong trµo ho¹t ®éng theo tõng chñ ®iÓm, g©y høng thó ®èi víi häc sinh. Cã ®¸nh gi¸ biÓu d­¬ng “Ng­êi tèt, viÖc tèt ”.
Th­êng xuyªn trß chuyÖn, gÇn gòi ph¸t huy tinh thÇn tù gi¸c ë c¸c em.
3.4: §èi víi tËp thÓ líp:
- Gi¸o dôc häc sinh t«n träng b¹n bÌ, yªu th­¬ng gióp ®ì lÉn nhau.
- Cã thÓ chia sÏ víi b¹n nh÷ng ®å dïng häc tËp.
- §éng viªn, an ñi b¹n.
- X©y dùng nhãm b¹n tèt.
- X©y dùng nhãm häc tèt.
3.5: §èi víi c¸c lùc l­îng céng ®ång ngoµi x· héi:
 T«i ®Ò xuÊt vµ ®Ò xuÊt víi c¸c ban ngµnh ®oµn thÓ vµ th­êng xuyªn cã th«ng tin hai chiÒu.
 Bµn biÖn ph¸p gióp ®ì phô huynh nhËn thøc râ th¸i ®é vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi con c¸i.
Gióp ng¨n chÆn c¸c tÖ n¹n x· héi x©m nhËp vµo häc ®­êng.
IV. KÕt qu¶:
Qua 8 th¸ng thùc hiÖn, tõ næ lùc cña b¶n th©n cïng víi sù gióp ®ì cña Ban gi¸m hiÖu nhµ tr­êng, kÕt hîp víi gia ®×nh, c¸c ®oµn thÓ x· héi ë ®Þa ph­¬ng. KÕt qu¶ gi¸o dôc ®­îc n©ng lªn râ rÖt thÓ hiÖn qua tæng hîp, xÕp lo¹i cña ®éi cê ®á hµng th¸ng. ChÊt l­îng häc tËp cña häc sinh cã sù tiÕn bé . §Æc biÖt lµ 4 em cã ®¹o ®øc c¸ biÖt t«i ®· tr×nh bµy ë trªn cã sù tiÕn bé rÊt râ. Cô thÓ theo tõng giai ®o¹n nh­ sau:
BiÓu hiÖn
Giai ®o¹n 1
Giai ®o¹n 2
Giai ®o¹n 3
Giai ®o¹n 4
Sè
l­îng
Tû lÖ (%)
Sè
l­îng
Tû lÖ
(%)
Sè l­îng
Tû lÖ
(%)
Sè l­îng
Tû lÖ
(%)
§i häc chuyªn cÇn
2
50
3
75
4
100
4
100
Hßa ®ång víi b¹n bÌ
1
25
2
50
4
100
4
100
V©ng lêi thÇy c« gi¸o
1
25
2
50
4
100
4
100
V©ng lêi bè mÑ
1
25
1
25
3
75
4
100
H¹n chÕ phim ¶nh
 1
25
2
50
4
100
4
100
Cã ý thøc bá tËt xÊu
 1
25
2
50
3
75
4
100
Cã tr¸ch nhiÖm víi líp
 0
0
1
25
2
50
4
100
Ch¨m chØ nghe gi¶ng
1
25
2
50
4
100
4
100
Tham gia x©y dùng bµi
0
0
1
25
3
75
4
100
C. KÕt luËn.
 Qua kÕt qu¶ gi¸o dôc t«i nhËn thÊy r»ng : Gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh c¸ biÖt lµ mét viÖc lµm khã. Nh­ng víi lßng nhiÖt t×nh, tËn tôy cïng víi sù quan t©m ®ång bé cña nhiÒu lùc l­îng gi¸o dôc mét c¸ch liªn tôc vµ chÆt chÏ ch¾c ch¾n c¸c em sÏ tiÕn bé vµ trë thµnh nh÷ng häc sinh ngoan.
- Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, b¶n th©n t«i ®· rót ra ®­îc kinh nghiÖm nh­ sau:
1. Ng­êi gi¸o viªn tr­íc hÕt ph¶i cã lßng nhiÖt t×nh, cã t©m huyÕt, th­¬ng yªu häc sinh nh­ chÝnh con m×nh.
2. Løa tuæi häc sinh TiÓu häc hiÕu ®éng, t×nh c¶m bång bét dÔ bÞ t¸c ®éng xÊu bëi m«i tr­êng xung quanh, nh©n c¸ch ph¸t triÓn dÔ bÞ lÖch l¹c. V× vËy ng­êi gi¸o dôc cÇn ph¸t 
hiÖn nh÷ng sai lÖch ®ã ®Ó uèn n¾n mau chãng phôc håi ®¹o ®øc cho häc sinh.
3. Qóa tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh c¸ biÖt ®ßi hßi ph¶i liªn tôc, l©u dµi, phèi hîp nhiÒu lùc l­îng cïng tham gia.
4. N¾m râ nguyªn nh©n, biÓu hiÖn th¸i ®é cña c¸c em ®Ó cã kÕ ho¹ch tæ chøc thùc hiÖn phï hîp.
5. KÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®ång thêi cÇn ph¸t hiÖn nh÷ng h¹n chÕ ®Ó ®iÒu chØnh kÞp thêi.
6. N¾m b¾t t©m lý løa tuæi, c¸ tÝnh cña tõng em ®Ó cã biÖn ph¸p gi¸o dôc c¸c em thÝch hîp
D. KiÕn nghÞ - ®Ò xuÊt.
 Qua thùc tÕ chóng ta thÊy ®¹o ®øc nh©n c¸ch cña con ng­êi phÇn nhiÒu lµ do gi¸o dôc mµ nªn. Do vËy c¸c nhµ gi¸o dôc cÇn ph¶i quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn viÖc ph¸t triÓn nh©n c¸ch cho trÎ ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng häc sinh c¸ biÖt.
 - §èi víi x· héi cÇn ph¶i t¹o cho häc sinh cã s©n ch¬i lµnh m¹nh phï hîp víi t©m lÝ løa tuæi.
 - §èi víi gia ®×nh cÇn ph¶i cã lèi sèng g­¬ng mÉu, quan t©m ®Õn con m×nh, kh«ng qu¸ nu«ng chiÒu, kh«ng qu¸ kh¾t khe.
- §èi víi nhµ gi¸o dôc ph¶i tËn t©m, nhiÖt t×nh, gÇn gñi, yªu th­¬ng, th«ng c¶m, gióp ®ì, n¾m b¾t ®óng c¸ tÝnh cña tõng em.
Trªn ®©y lµ mét sè ý kiÕn cña b¶n th©n t«i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn “Gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh c¸ biÖt”.
 Sù thµnh c«ng cña ®Ò tµi nµy lµ nhê sù quan t©m gióp ®ì cña Ban gi¸m hiÖu nhµ tr­êng, Tæng phô tr¸ch ®éi cïng víi viÖc v¹ch ra kÕ ho¹ch chÝnh x¸c, phï hîp víi ®Æc ®iÓm líp m×nh phô tr¸ch.
 Song ph¹m vi nghiªn cøu cßn cã h¹n chÕ ch¾c ch¾n trong ®Ò tµi nµy vÉn kh«ng tr¸nh khái sù thiÕu sãt. KÝnh mong Héi ®ång Khoa häc cïng b¹n bÌ ®ång nghiÖp gãp ý thªm ®Ó ®Ò tµi nµy hoµn thiÖn h¬n. ¸p dông hiÖu qu¶ h¬n vµo viÖc “Gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh c¸ biÖt ë TiÓu häc”
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
 Th¸ng 4 n¨m 2012