Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng đánh giá sản phẩm Mĩ thuật cho học sinh Khối 5 thông qua hoạt động giới thiệu, chia sẻ

 MỤC LỤC 
I: ĐẶT VẤN ĐỀ.............................................................................trang 1
II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ...............................................................trang 2 
1. Cơ sở lý luận.......................................................................................... trang 2
2. Thực trạng công tác dạy và học môn...................................................trang 2
a) Thuận lợi. ................................................................................................trang 2 
b, Hạn chế và nguyên nhân hạn chế.............................................................trang 3 
3. Các biện pháp nâng cao chất lượng giảng dạy... ....trang 3
a. Tên biện pháp.............................................. .... trang 3 
b. Nội dung biện pháp..................................................................................trang 3 
c. Mô tả cách thức thực hiện........trang 3 
4. Hiệu quả SKKN.................. trang 6 
III KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ ................................................................. trang 8 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Cơ sở lý luận
 Trong dạy và học Mĩ thuật, hoạt động trưng bày giới thiệu sản phẩm để học 
sinh phân tích, đánh giá sản phẩm cuối mỗi chủ đề, mặc dù chỉ chiếm thời 
lượng ngắn từ 5 - 10 phút nhưng lại là hoạt động đóng vai trò quan trọng trong 
việc hình thành các năng lực trên. Xã hội phát triển, nhu cầu thẩm mĩ ngày càng 
cao, do vậy việc giúp học sinh biết cảm thụ cái đẹp, nhận thức thẩm mĩ, đánh 
giá thẩm mĩ và đồng thời hình thành các năng lực, phẩm chất cơ bản là rất cần 
thiết. 
Sau mỗi giờ học, cuỗi mỗi chủ đề phần vô cùng quan trọng không thể thiếu đó 
là “Nhận xét đánh giá”. Học sinh cần được giáo viên tổ chức tham quan, giới 
thiệu về sản phẩm của cá nhân, của nhóm mình qua ngôn ngữ tạo hình đó là 
hình ảnh màu sắc và sự sắp đặt trong không gian để tạo nên sự mới mẻ trong 
cách nhìn, cách nghĩ, trong các tiết học mĩ thuật. Thông qua những tiết học này 
các em được tiếp xúc với những cách nhìn mới mẻ đó là nghệ thuật sắp đặt 
trong không gian, tất nhiên theo cách nhìn và cách nghĩ của học sinh tiểu học.
Với các tiêu chí đánh giá cụ thể cho từng chủ đề, từng tiết giáo viên có những 
hình thức đánh giá khác nhau.
 - Học sinh tự đánh giá/ đánh giá lẫn nhau ( trong nhóm, trong cặp, cá 
nhân) dựa trên sự tham gia vào hoạt động học tập; thời gian hoàn thành; kết quả 
học tâp, sự tiến bộ về kiến thức kĩ năng; khả năng tự học, khả năng giao tiếp, 
hợp tác, độc lập sáng tạo
 - Giáo viên đánh giá học sinh: Đánh giá thường xuyên, toàn diện theo các 
tiêu chí đã xây dựng như sự tích cực chuẩn bị bài, sẵn sàng học tập, sự hợp tác; 
Năng lực học tập về nhận thức, kĩ năng, sự linh hoạt, sang tạo; Các năng lực sở 
thích về ngôn ngữ tạo hình ( bố cục, đường nét, màu sắc, đậm nhạt)
Qua thực tế giảng dạy tôi nhận thấy một số học sinh còn chưa nhận biết được 
cần đánh giá yếu tố, nguyên lí nào khi được quan sát một sản phẩm mĩ thuật; 
chưa biết cách diễn đạt và trình bày về quan điểm thẩm mĩ của cá nhân; còn thụ 
động chờ đợi sự gợi ý của bạn bè, của giáo viên.
 2.Thực trạng công tác dạy và học môn Mĩ thuật
 a) Thuận lợi
 - Nhà trường thực hiện dạy bộ tài liệu “ Dạy, học Mĩ thuật theo định 
hướng phát triển năng lực” trong chương trình Mĩ thuật, học sinh được học mà 
chơi, chơi mà học. Học sinh thoả sức sáng tạo, không bị gò bó, không sợ mình 
không biết vẽ mà còn được tự do thể hiện sự sáng tạo của mình và được chấp 
nhận. Một là: Giúp học sinh hiểu muốn đánh giá một sản phẩm Mĩ thuật 
thì cần phân tích được các yếu tố tạo hình và nguyên lí tạo hình (nội dung 
đánh giá).
 Các yếu tố tạo hình, hay còn gọi là ngôn ngữ tạo hình, là kiến thức cơ bản 
nhất và quan trọng nhất đối với một sản phẩm mĩ thuật. Hiểu được các yếu tố 
đường nét, hình khối - màu sắc - bố cục không gian học sinh mới có khả 
năng đánh giá được sản phẩm.
 Đây là giải pháp cơ bản, quyết định đối với việc hình thành khả năng 
cảm thụ thẩm mĩ của người học.Vì vậy, muốn các em đánh giá được một sản 
phẩm mĩ thuật thì giáo viên phải chú ý bao quát lớp rộng hơn; tạo cơ hội cho tất 
cả học sinh đều nắm vững được các yếu tố, nguyên lí tạo hình khi đánh giá. Đó 
là: 
 + Đường nét, hình khối (dẫn dắt ánh mắt, tạo đường viền cho đối tượng, 
tách chia không gian, và truyền đạt cảm xúc)
 + Màu sắc, tương quan đậm nhạt.
 + Bố cục (cách sắp xếp hình mảng, màu sắc tạo ra sự tương quan và 
hòa hợp cả về màu sắc, nhịp điệu và sự cân bằng, nhấn mạnh trọng tâm của 
sản phẩm).
 Hai là: Giúp học sinh có khả năng nhận xét cách thể hiện các yếu tố, 
nguyên lý tạo hình trên sản phẩm của bạn (Phương pháp đánh giá).
 Một sản phẩm cảm thụ bằng mắt được mô tả từ các thành phần cơ bản. 
Vậy khi học sinh bắt đầu cảm nhận để đánh giá sản phẩm nào thì giáo viên gợi ý 
cho học sinh phân tích các yếu tố, nguyên lí cơ bản đã đạt được trong sản phẩm đó
 + Các yếu tố, nguyên lí về yêu cầu về thẩm mĩ 
 Ví dụ: 
 - Hình bạn vẽ có dễ nhìn không?
 - Màu vẽ trong tranh có làm nổi bật được nội dung chủ đề không?
 - Hình ảnh chính và các hình ảnh phụ sắp xếp có hài hòa không?
 + Các yếu tố, nguyên lí tạo hình phù hợp với chủ đề 
 Ví dụ: 
 - Hình ảnh người đi tắm biển có phù hợp với chủ đề mùa hè không?
 - Màu vàng có diễn tả được ánh nắng chói chang không? 
 - Hình ảnh người đi tắm biển và các hình ảnh khác có được sắp xếp hài 
hòa không?
 - Mặt nước và nền trời có bị lẫn vào nhau không? 
 Ba là: Giúp học sinh có thái độ đúng đắn khi tham gia phân tích đánh 
giá sản phẩm để tạo hứng thú cho hoạt động chia sẻ. Dạy chủ đề: “Trang trí sân khấu và sáng tác câu chuyện”, học sinh chia sẻ 
sản phẩm nhóm, được thuyết trình, sắm vai nhân vật (thời gian từ 10 - 20 phút).
 Năm là: Tạo cơ hội cho học sinh được tham gia phân tích đánh giá 
thẩm mĩ thông qua các hoạt động trải nghiệm trong và ngoài nhà trường 
 Hoạt động học của học sinh được coi là trung tâm của quá trình dạy học; 
không đóng khung trong bốn bức tường lớp học; không chỉ biểu hiện trên sản 
phẩm học tập mà còn thể hiện ở việc vận dụng các kiến thức kĩ năng đã học vào 
thực tế. Để giúp học sinh “vận dụng” và “tìm tòi, mở rộng” ra bên ngoài. Trong 
năm học, ngoài các tiết học mĩ thuật quy định của chương trình, giáo viên chú ý 
tạo điều kiện cho học sinh được tham gia đánh giá thẩm mĩ thông qua các hoạt 
động trải nghiệm khác ngoài không gian lớp học. 
 Thực tế trong các năm học gần đây, Nhà trường tổ chức các hoạt động 
trải nghiệm cấp trường, tổchức khai mạc cuộc thi vẽ tranh “ Em vẽ ước mơ của 
em”, cuộc thi vẽ tranh “ Đan Mạch trong mắt em”...nhiều học sinh đã tự tin chia 
sẻ giới thiệu bức tranh của mình trước toàn trường, trước ống kính máy quay 
truyền hình và tự tin khi được các cô chú phóng viên phỏng vấn. Khi được tạo 
cơ hội cho học sinh được tham gia đánh giá sản phẩm Mĩ thuật với giải pháp 
này, học sinh có cơ hội được vận dụng kiến thức đã học vào thực tế, rèn luyện 
thêm khả năng cảm thụ thẩm mĩ. 
4. Hiệu quả SKKN
 Sau một thời gian vận dụng các giải pháp trên vào dạy - học môn Mĩ thuật 
cho học sinh khối 5 ở trường tôi, tôi thấy các em có tiến bộ rõ rệt. Kết quả cụ thể:
 Trước khi Sau khi vận dụng
 Nội dung Tổng số 
 vận dụng Năm học 2019 – 2020
 khảo sát HS khối 5
 SL Đạt % SL Đạt % Tăng
 Biết cách 
 phân tích đánh giá 307 75 24,4% 136 44,2% 19,8%
 sản phẩm Mĩ thuật
 Biết cách 
 diễn đạt quan điểm 307 69 22,5% 121 39,4% 16,9%
 thẩm mĩ cá nhân
 Bảng thống kê cho thấy số học sinh mạnh dạn, tự tin và biết cách khi 
tham gia phân tích đánh giá sản phẩm và số học sinh biết cách diễn đạt, trình 
bày quan điểm thẩm mĩ của cá nhân tăng lên đáng kể.
 Qua theo dõi, tôi nhận thấy khi được tham gia học Mĩ thuật ở không gian 
riêng, thoải mái, được thường xuyên tham gia chia sẻ trao đổi đánh giá sản 
phẩm của mình, của bạn thì các em rất hứng thú và đón chờ các tiêt học sau. PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
 Qua thời gian áp dụng giải pháp, cùng với việc dự giờ, đánh giá của nhà 
trường, trao đổi với học sinh, bản thân tôi rút ra một số kinh nghiệm qua việc 
thực hiện một số giải pháp dạy - học Mĩ thuật cho học sinh Tiểu học theo 
phương pháp mới như sau:
 - Để dạy tốt môn Mĩ thuật nhất là việc hình thành và phát triển kĩ năng 
cảm thụ thẩm mĩ cho học sinh thì bản thân giáo viên phải hiểu được đặc điểm 
tâm lý của học sinh để xác định các năng lực cần hình thành và phát triển cho 
học sinh theo chương trình mới.
 - Vận dụng phương pháp dạy học một cách linh hoạt, sáng tạo phù hợp với 
nội dung, mục tiêu của chủ đề. Không ngừng nghiên cứu kĩ bài dạy để thiết kế 
bài dạy phù hợp với trình độ, lứa tuổi của học sinh, lựa chọn và sử dụng đồ 
dùng dạy học một cách hiệu quả. 
 - Tạo mọi điều kiện để học sinh được tham gia vào các hoạt động học tập 
một cách tích cực. Động viên, khuyến khích, hỗ trợ kịp thời qua nhận xét bằng 
lời để giúp từng học sinh phát triển năng lực cá nhân trong suốt quá trình hoạt 
động học tập và đặc biệt, cuối mỗi chủ đề, giáo viên cần dành thời gian tổ chức 
cho học sinh trưng bày, giới thiệu, thuyết trình về sản phẩm theo những hình 
thức phù hợp với khả năng, ý tưởng của mỗi học sinh trong mỗi quy trình mĩ 
thuật.
 Như vậy, để nâng cao chất lượng, hiệu quả rèn luyện khả năng cảm thụ, 
phân tích, đánh giá thẩm mĩ cho học sinh, không chỉ thay đổi nhận thức của cả 
người dạy và người học, mà quan trọng hơn phải đổi mới nội dung, phương 
pháp và hình thức rèn luyện nhằm tạo hứng thú cho học sinh, góp phần nâng 
cao hiệu quả, chất lượng dạy học, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu giáo dục và đào 
tạo trong nhà trường giai đoạn hiện nay.
2. Kiến nghị, đề xuất
a) Đối với trường:
 - Tổ chức thêm các hoạt động mĩ thuật cho các khối lớp 1, 2, 3
 - Tuyên truyền tới phụ huynh cần quan tâm đến con em mình nhiều hơn, 
sát thực hơn đối với việc học Mĩ thuật của các em.
b) Đối với Phòng GD-ĐT: Tiếp tục tổ chức và nâng cao chất lượng các buổi 
sinh hoạt chuyên môn cấp miền, cấp huyện.
c) Đối với Sở GD-ĐT: Tổ chức các sân chơi, các hoạt động trải nghiệm để giáo 
viên và học sinh có cơ hội giao lưu học hỏi bạn bè, đồng nghiệp của mình ở quy 
mô lớn hơn.