Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp giải một bài toán hóa ở trường THCS

 môn Hoá học chính là bài tập, học sinh thường rất lúng túng đối với các bài tập Hoá học, sự đa dạng của bài tập Hoá học thường làm học sinh bế tắc khi mà ở trên lớp các em luôn tiếp thu bài một cách thụ động, nhớ một cách máy móc những bài toán mà giáo viên làm mẫu vì các em không có những phương pháp giải áp dụng cho từng dạng toán Hoá học.
Đã thế, nhiều giáo viên vẫn không nhận thấy những yếu điểm này của học sinh để tìm cách khắc phục mà vẫn để học sinh tiếp thu một cách thụ động và nhớ máy móc khi giải một bài toán hoá học.
Vì vậy để nâng cao chất lượng học môn Hoá học mỗi học sinh cần phải tích cực chủ động học tập song bên cạnh đó giáo viên phải đóng vai trò quan trọng, giáo viên phải cung cấp cho học sinh một hệ thống kiến thức cơ bản từ đó học sinh sẽ khai thác kiến thức đó vào những vấn đề cụ thể. Đặc biệt là phương pháp giải các dạng toán hoá học vì chỉ nắm được phương pháp giải, học sinh mới có thể chủ động trước cỏc dạng toán húa.
Trước yờu cầu của mụn học và những khú khăn của học sinh, là một giỏo viờn đang trực tiếp giảng dạy bộ mụn, bản thõn tụi luụn trăn trở là phải làm thế nào để đạt được hiệu quả cao nhất trong phương phỏp giảng dạy của mỡnh. Bởi thế, tụi đó tỡm ra một số phương pháp giải phù hợp với từng dạng toán hoá học và đỳc kết thành sỏng kiến kinh nghiệm cú tiờu đề “Phương phỏp giải một bài toỏn húa ở trường THCS”.
II. MỤC TIấU CỦA ĐỀ TÀI.
 Nội dung của đề tài này ngoài nhiệm vụ hình thành ở học sinh những kiến thức hoá học cơ bản thì việc bồi dưỡng các kỹ năng: năng lực nhận thức cho học sinh là một nhiệm vụ không kém phần quan trọng.
Căn cứ vào yêu cầu, nhiệm vụ đó và dựa vào kinh nghiệm giảng dạy Hoá học ở trường THCS trong đề tài này tôi xin được đưa ra một số phương pháp giúp học sinh giải nhanh các bài toán hoá học ở trường THCS.
III. NHIỆM VỤ NGHIấN CỨU.
	- Nghiờn cứu cơ sở lý luận về phương phỏp giải một bài toỏn húa.
	- Nghiờn cứu cơ sở thực tiễn của việc dạy kĩ năng giải bài toỏn húa ở trường THCS Hưng Vũ. 
	- Tiến hành thực nghiệm và rỳt ra kết luận.
IV. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIấN CỨU.
	1. Đối tượng nghiờn cứu:
	 Một số biện phỏp giỳp học sinh giải bài toỏn húa ở lớp 9. 
	2. Phạm vi và thời gian nghiờn cứu.
	- Thời gian nghiờn cứu: Với khoảng thời gian ngắn nờn Tụi chỉ sử dụng đề tài ở một khối lớp là khối 9 với 2 lớp 9A và 9B từ thỏng 10/2012 đến thỏng 4/2013.
	- Học sinh lớp 9 trường THCS.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIấN CỨU ĐỀ TÀI.
Để nghiên cứu và hoàn thành đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
Phần thứ hai 
 NỘI DUNG NGHIấN CỨU
Chương I. Cơ sở lý luận VÀ PHÁP LÍ CỦA VIỆC GIẢI MỘT BÀI TOÁN HểA Ở TRƯỜNG THCS
	1. Cơ sở lớ luận
Trong chương trình THCS nói chung và bộ môn Hoá học nói riêng, mục tiêu đặt ra là không chỉ truyền đạt cho học sinh kiến thức theo yêu cầu mà phải hình thành ở các em những kiến thức tổng quát để từ đó các em có thể vận dụng trong mọi trường hợp, các em có thể giải quyết được những vấn đề đặt ra.
Vì lẽ đó mà mỗi giáo viên cần truyền đạt cho học sinh các phương pháp, để từ những phương pháp được học các em vận dụng vào những vấn đề cụ thể.
Mặt khác đối với môn Hoá học nếu không giải được các bài toán hoá học thì các em cũng sẽ không nắm được kiến thức về lý thuyết một cách cụ thể, về bài tập để củng cố lý thuyết. Chính vì điều đó mà vấn đề đặt ra ở đây là phải truyền đạt cho các em một cách đầy đủ và có hệ thống các phương pháp giải toán hoá học, vì các bài toán cũng là thước đo mức độ hiểu bài và trình độ tư duy của học sinh.
	2. Cơ sở phỏp lớ 
	Căn cứ vào cỏc văn bản cú tớnh chất phỏp lớ, quy chế của nghành giỏo dục, bậc học và đặc trưng của mụn học. 
	Chương II: THỰC TRẠNG CỦA VIỆC GIẢI MỘT BÀI TOÁN 
HểA Ở TRƯỜNG THCS
 Nhỡn chung, cỏc em chưa cú ý thức cao trong học tập, phần đụng cỏc em là con nhà nụng vừa đi học, vừa phải phụ giỳp gia đỡnh. Cỏc em thường hay khụng thuộc bài, khụng làm bài tập, trong lớp học khụng chỳ ý nghe giảng bài, khụng chuẩn bị bài mới, làm ảnh hưởng đến việc học của cỏc em. 
 	Qua thực tế giảng dạy, bản thõn tụi nhận thấy khó khăn lớn nhất của học sinh khi giải một bài tập hoá học là không định hướng được cách giải, nghĩa là chưa xác định được mối liên hệ giữa cái đã cho (giả thiết) và cái cần tìm (kết luận). Khác với bài tập toán học, trong bài tập hoá học người ta thường biểu diễn mối liên hệ giữa các chất bằng phản ứng hoá học và kèm theo các thao tác thí nghiệm như lọc kết tủa, nung nóng đến khối lượng không đổi, cho từ từ chất A vào chất B, lấy lượng dư chất A, cho kết tủa tan hoàn toàn trong axit hay trong bazơ...
 	Như vậy để có một cách giải bài tập hoá học hay và dễ hiểu thì trước hết người giải phải nắm vững lý thuyết hoá học cơ bản ở cả ba mức độ của tư duy là hiểu, nhớ và vận dụng. Lý thuyết hoá học sẽ giúp chúng ta hiểu được nội dung bài tập hoá học một cách rõ ràng và xác định được chính xác mối liên hệ cơ bản giữa giả thiết và kết luận. Sau khi làm được việc này ta chỉ cần sử dụng một số phương pháp giải toán hoá thông thường là có thể giải được bất kỳ bài tập hoá học nào mong muốn. 
Qua những luận điểm nêu trên tôi thấy phương pháp giải toán hoá học thực sự là cần thiết đối với học sinh bậc THCS nói riêng và học sinh phổ thông nói chung.
Chương III. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TOÁN HểA Ở TRƯỜNG THCS
1. Những yêu cầu chung về phương pháp giải toán Hoá học.
Khi giải bài toán Hoá học cần phải chú ý không những chỉ mặt tính toán mà phải chú ý đến bản chất Hoá học của bài toán. Hoá học nghiên cứu về chất và những biến đổi của chất. Chất và sự biến đổi của chất được xem xét cả về mặt định tính cũng như định lượng. Bởi vậy, giải bài toán Hoá học bao gồm 2 phần: Phần Hoá học và phần toán học. 
Thiếu hiểu biết đúng về mặt Hoá học thì không thể giải đúng được bài toán Hoá học. Do đó, sự thống nhất giữa hai mặt định tính và định lượng của các hiện tượng Hoá học là cơ sở phương pháp luận việc giải bất kỳ một bài toán Hoá học nào. Kinh nghiệm đã chỉ rõ rằng, không ít học sinh khi giải toán Hoá học chỉ tập trung chú ý vào mặt tính toán, ít chú ý đến phân tích nội dung Hoá học, dẫn dến tình trạng tính toán dài dòng, đôi khi dẫn đến kết quả sai .
Có thể nêu lên các bước chung sau đây cho việc giải một bài toán Hoá học.
Bước 1: 
- Đọc kỹ đầu bài, có thể phải đọc đi đọc lại để nắm vững các dữ kiện của bài toán Hoá học. Những điều đã biết, những điều cần phải tìm lời giải.
- Ghi vắn tắt đầu bài toán làm 2 phần riêng biệt trên trang giấy hoặc phía trái, phía phải hoặc phần trên, phần dưới theo sơ đồ: Phía trái hoặc phần trên ghi những điều đã biết, phía phải hoặc phần dưới ghi những điều cần tìm. Những điều chưa biết cần tìm phải đánh dấu hỏi.
Trong phần ghi tóm tắt cần phải triệt để sử dụng các ký hiệu, công thức và phương trình Hoá học sao cho nhanh chóng, tiết kiệm thời gian và dễ dàng theo dõi để tìm ra các mối liên quan cần thiết cho việc tìm kiếm cách giải.
Bước 2: Phân tích kỹ bài toán để tìm ra 2 nội dung đâu là nội dung Hoá học đâu là nội dung Toán học. Đối với nội dung Hoá học thì cần sử dụng các kiến thức nào, công thức hay phương trình Hoá học (PTHH). Đối với nội dung Toán học thì cần phải sử dụng các kiến thức về số học hay đại số.
Bước 3: Suy nghĩ tìm ra phương pháp giải bài toán. Trước hết cần phân tích xem bài toán thuộc dạng nào, tức là quy về các dạng quen biết, đã được học cách giải, thông thường khi giải một bài toán Hoá học cần phải phân tích kỹ mặt định tính sau đó mới bắt tay vào việc tính toán. Chỉ khi nào mặt Hoá học đã được hiểu rõ mới được chuyển sang tính toán.
Khi giải các bài tập về công thức Hoá học (CTHH) thì phải vận dụng các kiến thức về cấu tạo chất và định luật thành phần không đổi của chất.
 Khi giải các bài tập về PTHH thì cần phải nhớ lại các khái niệm về PTHH, Viết đúng, cân bằng đúng phương trình và vận dụng định luật bảo toàn khối lượng các chất trong tính toán. Khi cần tính toán định lượng về chất thì phải nhớ lại các kiến thức về khối lượng phân tử, khối lượng nguyên tử, mol, khối lượng mol, thể tích mol, số Avogađrô. Sau khi đã nắm vững, hiểu rõ và giải được phần Hoá học thì việc chuyển sang phần tính toán đối với học sinh sẽ không có khó khăn gì.
Bước 4: Tìm lời giải bằng cách tính toán Toán học. Bước này đòi hỏi vận dụng kỹ năng tính toán cụ thể, cũng có thể kèm theo thực nghiệm nếu bài toán đòi hỏi.
Bước 5: Kiểm tra kết quả tính toán, đối chiếu với lời giải (đáp án) với yêu cầu của câu hỏi bài toán. Biện luận và khẳng định đáp án. 
Có thể sơ đồ hoá các bước giải bài toán Hoá học như sau:
Đề bài toán
Ghi
tóm tắt
dữ kiện
bài toán
Nghiên cứu kỹ bài toán
Phân tích đề bài toán 
Phần giải
về
Hoá học
Chọn phương pháp giải
Giải bài toán (tính toán)
Lời giải 
(đáp án)
Phân tích lời giải (đáp án)
Phần
giải
bằng
tính
toán
toán
học
ơ
ơ
2. Một số phương phỏp giỳp học sinh giải nhanh cỏc bài toỏn Húa học thường gặp ở trường THCS.
 * Gồm các phương pháp.
Phương pháp 1: áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố và khối lượng.
Phương pháp 2: dựa vào sự tăng, giảm khối lượng.
Phương pháp 3: Chuyển bài toán hỗn hợp thành bài toán chất tương đương.
* Nội dung cụ thể.
1. Phương pháp 1: áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố và khối lượng.
Nguyên tắc: Trong phản ứng hoá học, các nguyên tố và khối lượng của chúng được bảo toàn.
Từ đó suy ra:
+ Tổng khối lượng các chất tham gia phản ứng bằng tổng khối lượng các chất tạo thành.
+ Tổng khối lượng các chất trước phản ứng bằng tổng khối lượng các chất sau phản ứng.
Phạm vi áp dụng: Trong các bài toán xảy ra nhiều phản ứng, lúc này đôi khi không cần thiết phải viết các phương trình phản ứng và chỉ cần lập sơ đồ phản ứng để thấy mối quan hệ tỉ lệ mol giữa các chất cần xác định và những chất mà đề cho.
Bài 1. Cho một luồng khí clo dư tác dụng với 9,2g kim loại sinh ra 23,4g muối kim loại hoá trị I. Hãy xác định kim loại hoá trị I và muối kim loại đó.
Hướng dẫn giải:
Đặt M là KHHH của kim loại hoá trị I.
PTHH: 2M + Cl2 2MCl
 2M(g) (2M + 71)g
 9,2g 23,4g
ta có: 23,4 x 2M = 9,2(2M + 71)
suy ra: M = 23.
Kim loại có khối lượng nguyên tử bằng 23 là Na.
Vậy muối thu được là: NaCl
Bài 2: Hoà tan hoàn toàn 3,22g hỗn hợp X gồm Fe, Mg và Zn bằng một lượng vừa đủ dung dịch H2SO4 loãng, thu được 1,344 lit hiđro (ở đktc) và dung dịch chứa m gam muối. Tính m?
Hướng dẫn giải:
PTHH chung: M + H2SO4 MSO4 + H2 
nHSO = nH= = 0,06 mol
áp dụng định luật BTKL ta có:
mMuối = mX + m HSO- m H= 3,22 + 98 .( 0,06 - 2 ). 0,06 = 8,98g
Bài 3: Có 2 lá sắt khối lượng bằng nhau và bằng 11,2g. Một lá cho tác dụng hết với khí clo, một lá ngâm trong dung dịch HCl dư. Tính khối lượng sắt clorua thu được.
Hướng dẫn giải:
PTHH:
2Fe + 3Cl2 2FeCl3 (1)
Fe + 2HCl FeCl2 + H2 (2)
Theo phương trình (1,2) ta có:
nFeCl = nFe = = 0,2mol nFeCl = nFe = = 0,2mol
 Số mol muối thu được ở hai phản ứng trên bằng nhau nhưng khối lượng mol phân tử của FeCl3 lớn hơn nên khối lượng lớn hơn.
mFeCl= 127 x 0,2 = 25,4g mFeCl= 162,5 x 0,2 = 32,5g 
2. Phương pháp 2: Dựa vào sự tăng, giảm khối lượng.
Nguyên tắc: So sánh khối lượng của chất cần xác định với chất mà giả thiết cho biết lượng của nó, để từ khối lượng tăng hay giảm này, kết hợp với quan hệ tỉ lệ mol giữa 2 chất này mà giải quyết yêu cầu đặt ra.
Phạm vi sử dụng: Đối với các bài toán phản ứng xảy ra thuộc phản ứng phân huỷ, phản ứng giữa kim loại mạnh, không tan trong nước đẩy kim loại yếu ra khỏi dung dịch muối phản ứng, ...Đặc biệt khi chưa biết rõ phản ứng xảy ra là hoàn toàn hay không thì việc sử dụng phương pháp này càng đơn giản hoá các bài toán hơn.
Bài 1: Nhúng một thanh sắt và một thanh kẽm vào cùng một cốc chứa 500 ml dung dịch CuSO4. Sau một thời gian lấy hai thanh kim loại ra khỏi cốc thì mỗi thanh có thêm Cu bám vào, khối lượng dung dịch trong cốc bị giảm mất 0,22g. Trong dung dịch sau phản ứng, nồng độ mol của ZnSO4 gấp 2,5 lần nồng độ mol của FeSO4. Thêm dung dịch NaOH dư vào cốc, lọc lấy kết tủa rồi nung ngoài không khí đến khối lượng không đổi , thu được 14,5g chất rắn. Số gam Cu bám trên mỗi thanh kim loại và nồng độ mol của dung dịch CuSO4 ban đầu là bao nhiêu?
Hướng dẫn giải: PTHH
Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu (1) 
Zn + CuSO4 ZnSO4 + Cu (2) 
Gọi a là số mol của FeSO4 
Vì thể tích dung dịch xem như không thay đổi. Do đó tỉ lệ về nồng độ mol của các chất trong dung dịch cũng chính là tỉ lệ về số mol.
Theo bài ra: CM (ZnSO) = 2,5 CM (FeSO). Nên ta có: nZnSO= 2,5 nFeSO
Khối lượng thanh sắt tăng: (64 - 56). a = 8a (g)
Khối lượng thanh kẽm giảm: (65 - 64). 2,5a = 2,5a (g)
Khối lượng của hai thanh kim loại tăng: 8a - 2,5a = 5,5a (g)
Mà thực tế bài cho là: 0,22g
Ta có: 5,5a = 0,22 a = 0,04 (mol)
Vậy khối lượng Cu bám trên thanh sắt là: 64 x 0,04 = 2,56 (g)
và khối lượng Cu bám trên thanh kẽm là: 64 x 2,5 x 0,04 = 6,4 (g)
Dung dịch sau phản ứng 1 và 2 có: FeSO4, ZnSO4 và CuSO4 (nếu có)
Ta có sơ đồ phản ứng:
 NaOH dư t, kk
FeSO4 Fe(OH)2 Fe2O3
 a a (mol)
mFeO = 160 x 0,04 x = 3,2 (g)
 NaOH dư t
CuSO4 Cu(OH)2 CuO
 b b b (mol)
mCuO = 80b = 14,5 - 3,2 = 11,3 (g) b = 0,14125 (mol)
Vậy nCuSO ban đầu = a + 2,5a + b = 0,28125 (mol)
 CM CuSO = = 0,5625 M
Bài 2: Nhúng một thanh sắt nặng 8 gam vào 500 ml dung dịch CuSO4 2M. Sau một thời gian lấy lá sắt ra cân lại thấy nặng 8,8 gam. Xem thể tích dung dịch không thay đổi thì nồng độ mol/lit của CuSO4 trong dung dịch sau phản ứng là bao nhiêu?
Hướng dẫn giải:
Số mol CuSO4 ban đầu là: 0,5 x 2 = 1 (mol)
PTHH
Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu 
1 mol 1 mol
56g 64g làm thanh sắt tăng thêm 64 - 56 = 8 gam
 Mà theo bài cho, ta thấy khối lượng thanh sắt tăng là: 8,8 - 8 = 0,8 gam
Vậy có = 0,1 mol Fe tham gia phản ứng, thì cũng có 0,1 mol CuSO4 tham gia phản ứng.
 Số mol CuSO4 còn dư : 1 - 0,1 = 0,9 mol. Ta có CM CuSO = = 1,8 M
Bài 3: Dẫn V lit CO2 (đktc) vào dung dịch chứa 3,7 gam Ca(OH)2. Sau phản ứng thu được 4 gam kết tủa. Tính V?
Hướng dẫn giải:
Theo bài ra ta có:
Số mol của Ca(OH)2 = = 0,05 mol
Số mol của CaCO3 = = 0,04 mol
PTHH
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
Nếu CO2 không dư:
Ta có số mol CO2 = số mol CaCO3 = 0,04 mol
Vậy V(đktc) = 0,04 x 22,4 = 0,896 lít
Nếu CO2 dư:
 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
0,05 0,05 mol 0,05
 CO2 + CaCO3 + H2O Ca(HCO3)2
0,01(0,05 - 0,04) mol
Vậy tổng số mol CO2 đã tham gia phản ứng là: 0,05 + 0,01 = 0,06 mol
 V(đktc) = 22,4 x 0,06 = 1,344 lít
Bài 4: Hoà tan 20 gam hỗn hợp hai muối cacbonat kim loại hoá trị 1 và 2 bằng dung dịch HCl dư thu được dung dịch X và 4,48 lít khí (ở đktc) tính khối lượng muối khan thu được ở dung dịch X.
Bài giải: Gọi kim loại hoá trị 1 và 2 lần lượt là A và B ta có phương trình phản ứng: 
A2CO3 + 2HCl -> 2ACl + CO2ư + H2O (1)
BCO3 + 2HCl -> BCl2 + CO2ư + H2O 	(2)
Số mol khí CO2 (ở đktc) thu được ở (1) và (2) là:
Theo (1) và (2) ta nhận thấy cứ 1 mol CO2 bay ra tức là có 1 mol muối cacbonnat chuyển thành muối Clorua và khối lượng tăng thêm 11 gam (gốc CO3 là 60g chuyển thành gốc Cl2 có khối lượng 71 gam).
Vậy có 0,2 mol khí bay ra thì khối lượng muối tăng là:
0,2 x 11 = 2,2 gam
Vậy tổng khối lượng muối Clorua khan thu được là:
M(Muối khan) = 20 + 2,2 = 22,2 (gam)
3. Phương pháp 3: Chuyển bài toán hỗn hợp thành bài toán chất tương đương.
Nguyên tắc: Khi trong bài toán xảy ra nhiều phản ứng nhưng các phản ứng cùng loại và cùng hiệu suất thì ta thay hỗn hợp nhiều chất thành 1 chất tương đương. Lúc đó lượng (số mol, khối lượng hay thể tích) của chất tương đương bằng lượng của hỗn hợp.
Phạm vi sử dụng: Trong vô cơ, phương pháp này áp dụng khi hỗn hợp nhiều kim loại hoạt động hay nhiều oxit kim loại, hỗn hợp muối cacbonat, ... hoặc khi hỗn hợp kim loại phản ứng với nước.
Bài 1: Một hỗn hợp 2 kim loại kiềm A, B thuộc 2 chu kì kế tiếp nhau trong bảng hệ thống tuần hoàn có khối lượng là 8,5 gam. Hỗn hợp này tan hết trong nước dư cho ra 3,36 lit khí H2 (đktc). Tìm hai kim loại A, B và khối lượng của mỗi kim loại.
Hướng dẫn giải: PTHH
2A + 2H2O 2AOH + H2 (1)
2B + 2H2O 2BOH + H2 (2)
Đặt a = nA ; b = nB 
ta có: a + b = 2 = 0,3 (mol) (I)
trung bình: = = 28,33
Ta thấy 23 < = 28,33 < 39
Giả sử MA < MB thì A là Na, B là K hoặc ngược lại.
mA + mB = 23a + 39b = 8,5 (II)
Từ I, II ta tính được: a = 0,2 mol, b = 0,1 mol.
Vậy mNa = 0,2 x 23 = 4,6 g, mK = 0,1 x 39 = 3,9 g.
Bài 2: Hoà tan 115,3 g hỗn hợp gồm MgCO3 và RCO3 bằng 500ml dung dịch H2SO4 loãng ta thu được dung dịch A, chất rắn B và 4,48 lít CO2 (đktc). Cô cạn dung dịch A thì thu được 12g muối khan. Mặt khác đem nung chất rắn B tới khối lượng không đổi thì thu được 11,2 lít CO2 (đktc) và chất rắn B1. Tính nồng độ mol/lit của dung dịch H2SO4 loãng đã dùng, khối lượng của B, B1 và khối lượng nguyên tử của R. Biết trong hỗn hợp đầu số mol của RCO3 gấp 2,5 lần số mol của MgCO3.
Hướng dẫn giải:
Thay hỗn hợp MgCO3 và RCO3 bằng chất tương đương CO3
PTHH
CO3 + H2SO4 SO4 + CO2 + H2O (1)
0,2 0,2 0,2 0,2
Số mol CO2 thu được là: nCO = = 0,2 (mol)
Vậy nHSO = nCO = 0,2 (mol)
 CM HSO = = 0,4 M
Rắn B là CO3 dư:
CO3 O + CO2 (2)
0,5 0,5 0,5
Theo phản ứng (1): từ 1 mol CO3 tạo ra 1 mol SO4 khối lượng tăng 36 gam.
áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có:
115,3 = mB + mmuối tan - 7,2
Vậy mB = 110,5 g
Theo phản ứng (2): từ B chuyển thành B1, khối lượng giảm là:
mCO = 0,5 x 44 = 22 g.
Vậy mB = mB - mCO = 110,5 - 22 = 88,5 g
Tổng số mol CO3 là: 0,2 + 0,5 = 0,7 mol
Ta có + 60 = 164,71 = 104,71
Vì trong hỗn hợp đầu số mol của RCO3 gấp 2,5 lần số mol của MgCO3.
Nên 104,71 = R = 137 
Vậy R là Ba.
Bài 3: Để hoà tan hoàn toàn 28,4 gam hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại thuộc phân nhóm chính nhóm II cần dùng 300ml dung dịch HCl aM và tạo ra 6,72 lit khí (đktc). Sau phản ứng, cô cạn dung dịch thu được m(g) muối khan. Tính giá trị a, m và xác định 2 kim loại trên.
Hướng dẫn giải:
nCO = = 0,3 (mol)
Thay hỗn hợp bằng CO3
CO3 + 2HCl Cl2 + CO2 + H2O (1)
 0,3 0,6 0,3 0,3
Theo tỉ lệ phản ứng ta có:
nHCl = 2 nCO = 2 x 0,3 = 0,6 mol
CM HCl = = 2M
Số mol của CO3 = nCO = 0,3 (mol)
Nên + 60 = = 94,67
 = 34,67 
Gọi A, B là KHHH của 2 kim loại thuộc phân nhóm chính nhóm II, MA<MB 
ta có: MA < = 34,67 < MB để thoả mãn ta thấy 24 < = 34,67 < 40. 
Vậy hai kim loại thuộc phân nhóm chính nhóm II đó là: Mg và Ca.
Khối lượng muối khan thu được sau khi cô cạn là:
m = (34,67 + 71). 0,3 = 31,7 gam.
Phần thứ ba
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
	1. Kết luận 
Là một giáo viên khi đứng trên bục giảng ai cũng muốn truyền đạt một cách hay nhất, học sinh dễ hiểu nhất.
Muốn làm được như vậy đòi hỏi giáo viên luôn phải tìm tòi khai thác và nghiên cứu các phương pháp để truyền đạt hữu hiệu nhất.
Chính vì vậy tôi cũng mạnh dạn đưa ra một số phương pháp giải bài toán hoá học mà tôi đã đúc kết được. Trong thời gian trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy một khi học sinh đã nắm chắc được phương pháp giải thì các em sẽ giải bài toỏn hoá một cách dễ dàng hơn. Đồng thời cỏc em sẽ cảm thấy yờu thớch bộ mụn húa học hơn là sợ phải học húa.
2. Kiến nghị 
	- Về phớa nhà trường:
+ Mua sỏch tham khảo và sỏch nõng cao cho bộ mụn húa học THCS.
+ Mua thờm dụng cụ để thực hành thớ nghiệm.
 	+ Mua băng đĩa cỏc thớ nghiệm húa học cấp THCS.
	+ Lắp đặt lại đường điện lờn trường cho thật ổn định để giỏo viờn chỳng tụi cú nhiều cơ hội ứng dụng cụng nghệ thụng tin vào dạy học. 
- Phũng Giỏo dục và Đào tạo cần trang bị, bổ sung thờm một số dụng cụ cũng như húa chất đó bị hư hỏng, kộm chất lượng.
Trên đây là những ý kiến của cá nhân tôi rút ra từ thực tế giảng dạy và học tập. Tuy đó cú rất nhiều cố gắng, song chắc hẳn vẫn cũn nhiều thiếu sút nhất định. Tụi rất mong nhận được sự đúng gúp ý kiến chõn thành của cỏc đồng nghiệp, cỏc cấp lónh đạo để tụi rỳt kinh nghiệm, qua đú nõng cao năng lực chuyờn mụn, gúp phần nõng cao chất lượng dạy và học trong những năm tiếp theo. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Sách giáo khoa Hoá học 8, 9 của Bộ GD & ĐT đang hiện hành.
- Bài tập chọn lọc Hoá học – Tỏc giả Vũ Tá Bình.
- Tuyển tập các bài toán Hoá học - Nhà xuất bản Đại học Sư Phạm.
- Hoá học chọn lọc – Tỏc giả Đào Hữu Vinh.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
 Hưng Vũ, ngày 10 tháng 10 năm 2012.
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ CHỦ NHIỆM ĐỀ TÀI
 Dương Cụng Nhung Đỗ Thị Hường