Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2

Lý do chọn đề tài

Môn Toán là một trong những môn học giữ vị trí quan trọng trong chương trình

giáo dục tiểu học. Môn học góp phần to lớn trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục toàn

diện. Với đặc trưng của môn học, môn toán chuẩn bị cho học sinh những tri thức, kĩ

năng toán học cơ bản cho việc học tập hoặc bước vào cuộc sống lao động. Đây cũng là

môn học giúp học sinh rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận, phương

pháp học tập, phương pháp giải quyết vấn đề; đồng thời rèn luyện trí thông minh sáng

tạo và các đức tính quý báu như: cần cù, nhẫn nại, tự lực, ý chí vượt khó, thích chính

xác. Trong chương trình TH, môn toán chiếm thời lượng tương đối lớn. Tuy nhiên,

môn toán không được phân chia thành các phân môn chuyên biệt mà là sự kết hợp của

5 tuyến kiến thức được sắp xếp xen kẽ nhau (số học, hình học, đại lượng, thống kê mô

tả và giải toán) . Trong đó, giải toán có lời văn là một trong những mạch kiến thức cơ

bản xuyên suốt chương trình Toán cấp tiểu học. Đây là mạch kiến thức tổng hợp của

các mạch kiến thức toán học. Khi giải toán có lời văn các em sẽ vận dụng các kiến thức

đã học để giải các loại toán về số học, yếu tố đại số, yếu tố hình học và đo đại lượng.

Ngược lại, thông qua học giải toán, học sinh được củng cố khắc sâu các kiến thức về số

học, về đại lượng, đo đại lượng, về hình học.

Mặt khác, dạy học giải toán toán còn giúp rèn luyện cho học sinh các kỹ năng

tính toán với các phép tính về số học, quan trọng hơn cả là giúp học sinh hình thành

phương pháp giải toán, rèn luyện khả năng diễn đạt khi giải toán. Vì vậy, khả năng giải

toán sẽ phản ánh lại năng lực vận dụng kiến thức toán học của học sinh. Giải toán có lời

văn là học cách giải quyết vấn đề của môn toán. Đồng thời, giải toán có lời văn còn là

cầu nối giữa toán học và các môn học khác, giữa toán học và thực tế cuộc sống. Trong

khi đó, giải toán có lời văn là dạng toán khó đối với học sinh dân tộc thiểu số, các em

thường gặp khó khăn trong việc hiểu nội dung bài toán, xác định yêu cầu của bài toán.

Vì vậy cần phải đổi mới phương pháp dạy học nhằm phù hợp với nội dung dạy học mới

đồng thời có thể khắc phục dần những hạn chế của học sinh. Đây chính là những điều

chúng tôi băn khoăn, trăn trở và đi đến quyết định nghiên cứu về Phương pháp dạy

dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 . Đề tài này

không phải là vấn đề mới. Nó đã xuất hiện trong một số đề tài nghiên cứu của đồng

nghiệp nhưng nội dung bàn về phương pháp dạy cho học sinh dân tộc thiểu số không

nhiều và không cụ thể. Vì lẽ đó, tôi hi vọng đề tài đưa ra được những biện pháp hữu

hiệu nhất để vận dụng nhằm mang lại kết quả cao cho chất lượng dạy học môn toán ở

những đơn vị có nhiều học sinh dân tộc thiểu số.

pdf19 trang | Chia sẻ: myhoa95 | Lượt xem: 3373 | Lượt tải: 1Download
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
các dữ kiện của bài toán (phần đã gạch chân) để 
trả lời các câu hỏi của giáo viên và từng bước hoàn thành tóm tắt bài toán. 
- Lập kế hoạch giải toán nhằm xác lập trình tự giải quyết, thực hiện các phép tính số 
học: Có hai hình thức thể hiện tương ứng với hai phương pháp phân tích bài toán để tìm 
cách giải cho một bài toán, tùy từng bài toán cụ thể mà ta lựa chọn phương pháp tìm cách 
giải phù hợp. 
+ Phép phân tích xuôi: Là phương pháp tìm cách giải đi từ dữ kiện của bài toán 
đến câu hỏi của bài toán. Từ những cái đã cho (đã có) suy ra hoặc tính được điều gì 
giúp ích cho việc giải toán không? Cứ như thế ta suy luận để tìm ra cách giải toán. 
Ví dụ: Khi hướng dẫn học sinh tìm cách giải bài toán: “Lớp 2A có 18 học sinh 
đang tập hát, lớp 2B có 21 học sinh đang tập hát. Hỏi cả hai lớp có bao nhiêu học sinh 
đang tập hát?” (bài 3 -trang 11 - SGK Toán 2), giáo viên nêu các câu hỏi như sau: 
 - Bài toán đã cho biết những gì? (Lớp 2A có 18 học sinh, lớp 2B có 21 học sinh) 
 - Bài toán hỏi gì? (Cả hai lớp có bao nhiêu học sinh?) 
4 :3 2 
? 5 
+1 
2A: 5 học sinh 
 29 
họcsinh 
 ? 
học sinh 
2B: 
Tãm t¾t: 
Có : 
Cho bạn Còn lại : ... quả ? 
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 
Người viết: Nguyễn Thanh Thúy 
9 
- Để biết cả hai lớp có bao nhiêu học sinh ta làm phép tính gì? (Làm phép 
tính cộng) 
+ Phép phân tích ngược: Là phương pháp đi từ câu hỏi của bài toán đến dữ kiện 
của bài toán. Tức là phải tập trung vào câu hỏi của bài toán và suy nghĩ xem muốn trả lời 
được câu hỏi đó thì phải biết những gì và phải làm phép tính gì? Trong những điều kiện 
cần thiết phải biết đó thì cái nào là cái có sẵn, cái nào phải tìm và tìm như thế nào? Cứ 
như thế ta suy nghĩ ngược lên: Từ câu hỏi của bài toán trở về các điều kiện của bài toán. 
Ví dụ: Khi hướng dẫn học sinh tìm cách giải bài toán: “Có 12 học sinh chia đều 
thành các nhóm, mỗi nhóm có 3 học sinh. Hỏi chia được thành mấy nhóm?”( trang 136 
- SGK Toán 2), giáo viên nêu các câu hỏi như sau: 
 -Bài toán hỏi gì? (Chia được thành mấy nhóm?) 
 - Bài toán hỏi về số nhóm được chia từ mấy học sinh? ( Số nhóm được 
chia từ 12 học sinh) 
 - Muốn biết từ 12 học sinh chia được thành mấy nhóm ta phải biết gì? 
(Biết mỗi nhóm có mấy học sinh?) 
 - Điều đó chúng ta biết chưa? (biết rồi), mỗi nhóm có bao nhiêu học sinh? 
(mỗi nhóm có 3 học sinh) 
 - Để biết chia được thành mấy nhóm ta làm phép tính gì? (Làm phép tính chia) 
Bước 3: Thực hiện cách giải bài toán. 
Hoạt động này bao gồm việc thực hiện phép tính đã được nêu trong bước tìm 
cách giải bài toán nêu trên và trình bày bài giải. Cách trình bày bài giải như sau: 
- Viết câu lời giải : Sau khi học sinh đã xác định được phép tính, với học sinh 
dân tộc thiểu số, nhiều khi việc hướng dẫn học sinh đặt câu lời giải còn khó hơn 
việc chọn phép tính và tính ra đáp số. Những tuần đầu khi học đến phần giải toán có 
lời văn, nhiều học sinh rất lúng túng khi viết lời giải, vì ở lớp 1 chỉ yêu cầu học sinh tập 
viết câu lời giải ở dạng đơn giản. Bởi vậy, ở những tiết toán có bài toán giải có lời văn, 
giáo viên cần dành nhiều thời gian hơn để hướng dẫn kĩ và kết hợp trình bày mẫu nhiều 
bài giúp các em hình thành và ghi nhớ kĩ năng giải toán. 
 Ví dụ: Sau khi đọc đề toán ở trang 11 SGK Toán 2. 
 “ Lớp 2A có 18 học sinh đang tập hát, lớp 2B có 21 học sinh đang tập hát. Hỏi 
cả hai lớp có bao nhiêu học sinh đang tập hát?”. 
 Học sinh tập nêu bằng lời để tóm tắt bài toán: 
 Lớp 2A có : 18 học sinh. 
 Lớp 2B có : 21 học sinh. 
 Cả hai lớp có :  học sinh? 
 Học sinh nêu miệng câu lời giải: 
 Cả hai lớp có tất cả số học sinh đang tập hát là: 
 Học sinh nêu miệng phép tính: 18 + 21 = 39 (học sinh) 
 Tiếp đó, cho học sinh tự trình bày bài giải. Ở những bài toán trong các tuần 
đầu, giáo viên cần cho học sinh luyện nêu miệng bài toán nhiều lần để các em ghi nhớ 
cách trình bày một bài giải. 
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 
Người viết: Nguyễn Thanh Thúy 
10 
Giáo viên có thể gợi ý cho học sinh một số mẹo nhỏ để viết được lời giải chính xác 
với yêu cầu câu lời giải cần phải ghi ngắn gọn, đủ ý được mệnh đề khẳng định . Đối với 
bài toán trong ví dụ trên, có thể dùng các cách hướng dẫn học sinh như sau: 
 Cách 1: Dựa vào câu hỏi của bài toán rồi bỏ bớt từ đầu (Hỏi), thay từ “bao 
nhiêu” bằng từ “số” và thêm từ “là” ở cuối câu để có câu lời giải : "Cả hai lớp có 
số học sinh đang tập hát là:" 
 Cách 2: Bỏ từ “hỏi” và từ “bao nhiêu” trong câu hỏi rồi đưa từ "học sinh" ở 
cuối câu hỏi lên đầu và thêm từ Số (ở đầu câu), là ở cuối câu để có: "Số học sinh 
cả hai lớp đang tập hát là:" 
 Cách 3: Dựa vào dòng cuối cùng của tóm tắt, coi đó là "từ khoá" của câ u 
lời giải. 
 Ví dụ: Từ dòng cuối của tóm tắt: "Cả hai lớp có :..học sinh ?". Học sinh 
viết câu lời giải: " Cả hai lớp có số học sinh là:" 
 Cách 4: Giáo viên nêu miệng câu hỏi: " Cả hai lớp có bao nhiêu học sinh 
đang tập hát?" để học sinh trả lời miệng: "Cả hai lớp có 39 học sinh đang tập hát" 
rồi chèn phép tính vào để có cả bước giải (gồm câu lời giải và phép tính): 
 Cách 5: Sau khi học sinh tính xong: 18 + 21 = 39 (học sinh), giáo viên chỉ 
vào 39 và hỏi: "39 học sinh ở đây là số học sinh của lớp nào?" (là số học sinh của 
cả hai lớp). Từ câu trả lời của học sinh ta giúp các em chỉnh sửa thành câu lời giải: 
"Số học sinh cả hai lớp là" v.v... 
Giáo viên có thể vận dụng các cách khác nhau để dẫn dắt học sinh tìm lời giải, 
không nên bắt buộc trẻ nhất nhất phải viết theo một kiểu lời giải nào đó. Tốt nhất là 
giáo viên gọi nhiều học sinh nêu các lời giải khác nhau rồi lựa chọn và chỉnh sửa 
(nếu chưa chính xác) thành lời giải phù hợp nhất cho bài giải. Sau đó cho học sinh 
yếu kém nhắc lại. Từ đó khắc sâu và nhấn mạnh cho học sinh hiểu muốn tìm được câu 
lời giải đúng với yêu cầu của bài toán phải dựa vào cái cần tìm ( đây cũng chính là câu 
hỏi của bài toán ) 
 Tuy nhiên đối với bài toán tính độ dài đoạn thẳng, đoạn dây, đường gấp khúc... 
có số đo đại lượng như: km, m, dm, mm, . . . giáo viên cần phân biệt một cách chính 
xác các khái niệm như: "đại lượng", "Số đo của một đại lượng" để giúp học sinh tránh 
những sai lầm đồng nhất "đoạn thẳng" với "độ dài đoạn thẳng" hay "số đo đoạn thẳng" 
Ví dụ: Bài 4 trang 25 SGK 
Đọan thẳng AB dài 10cm, đoạn thẳng CD dài hơn đoạn thẳng AB 2cm. Hỏi đoạn 
thẳng CD dài bao nhiêu cm? 
Học sinh không viết câu lời giải: "Số xăng-ti-mét đoạn thẳng CD dài là" mà 
phải viết là: "Độ dài đoạn thẳng CD là". 
- Viết phép tính: Phép tính phải viết theo hàng ngang, không được viết theo cột 
dọc. Không viết đơn vị kèm theo trong các phép tính mà chỉ viết đơn vị vào sau kết quả 
phép tính và đặt trong dấu ngoặc đơn. 
- Viết đáp số: Đáp số viết ở cuối bài giải, bài toán có bao nhiêu câu hỏi thì có bấy 
nhiêu đáp số, chỉ ghi 1 lần từ “đáp số”. Đáp số phải ngắn gọn và đủ ý trả lời cho câu hỏi của 
bài toán. Dạy học sinh dân tộc thiểu số nên giáo viên cần hướng dẫn kĩ cho các em cách viết 
từ “Đáp số” lùi vào mấy ô li so với từ “Bài giải” (đã được viết chính giữa trang vở) 
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 
Người viết: Nguyễn Thanh Thúy 
11 
 Ví dụ: Con lợn thứ nhất nặng118kg. Con lợn thứ hai nặng kém con lợn thứ nhất 7kg. Hỏi: 
 a) Con lợn thứ hai nặng bao nhiêu kilôgam? 
b) Cả hai con lợn nặng bao nhiêu kilôgam? 
 (Bài 239 – trang 39 - Toán nâng cao lớp 2) 
Bài giải: 
a) Con lợn thứ hai nặng là: 
118 – 7 = 111(kg) 
b) Cả hai con lợn nặng là: 
 118 + 111 = 229 (kg) 
 Đáp số: a) 111 kg 
 b) 229 kg 
Bước 4: Kiểm tra cách giải bài toán. 
 Việc kiểm tra nhằm phân tích xem cách giải phép tính và kết quả là đúng hay sai, 
có các hình thức thực hiện sau: 
+ Thiết lập tương ứng các phép tính giữa các số đã tìm được trong quá trình giải 
với các số đã cho. 
+ Tạo ra bài toán ngược với bài toán đã cho rồi giải nó. 
+ Giải bài toán bằng cách khác rồi so sánh đáp số. 
+ Xét tính hợp lý của đáp số. 
Việc kiểm tra cách giải và đáp số của bài toán là yêu cầu không thể thiếu khi giải toán 
Thực tế quan sát học sinh tiểu học khi giải toán chúng tôi nhận thấy rằng: Các 
em thường coi bài toán đã được giải xong khi có đáp số. Nhưng khi giáo viên hỏi: "Em 
có chắc chắn đó là kết quả đúng không?" thì đa số các em đã lúng túng và chưa trả lời 
được ngay. 
Kiểm tra cách giải và đáp số của bài toán là các việc như kiểm tra về: 
+ Cách sử dụng dụng dữ kiện 
+ Lựa chọn và thực hiện phép tính 
+ Cách trình bày bài giải (diễn đạt câu văn , thứ tự thực hiện) 
 + Kiểm tra lại phương pháp và thủ thuật đã sử dụng khi giải toán. 
Đây là bước không thể thiếu trong quá trình giải toán ở tiểu học, điều đó giúp các 
em đảm bảo được tính chính xác cao khi giải toán và đặc biệt giúp phát triển ở các em 
năng lực sáng tạo, tính tích cực, chủ động và độc lập gải toán. Đối với học sinh giỏi 
việc tìm ra nhiều cách giải toán khác nhau cho cùng một bài toán đó là biện pháp tốt 
nhất để tìm ra cách giải và đáp số của bài toán đó. Hơn thế nữa, nó tạo điều kiện cho sự 
phát triển tư duy linh hoạt, năng động sáng tạo của học sinh. Ngược lại, việc giúp học 
sinh biết cách đánh giá cách giải là một động lực thúc đẩy sự cố gắng tìm ra cách giải 
khác nhau để giải bài toán. Đối với học sinh dân tộc thiểu số thì giáo viên nên lựa chọn 
những cách kiểm tra đơn giản nhất để không làm suy nghĩ của các em bị rối 
*Nắm vững phương pháp dạy học toán theo hướng đổi mới 
Một trong những phương pháp dạy học toán ở tiểu học hiện nay đó là việc sử 
dụng các phương pháp dạy học tích cực nhằm phát huy tối đa khả năng làm việc một 
cách chủ động, tích cực dưới sự tổ chức, điều khiển của giáo viên. 
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 
Người viết: Nguyễn Thanh Thúy 
12 
Phương pháp dạy học tích cực là hệ thống các phương pháp tác động liên tục của 
giáo viên nhằm kích thích tư duy của học sinh, tổ chức hoạt động nhận thức của học sinh 
theo quy trình. Phương pháp này tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh đều tham gia 
tích cực vào qua trình dạy học, học sinh được tiếp cận kiến thức bằng hoạt động làm bài 
tập, học sinh được làm việc cá nhân hoặc theo nhóm, trao đổi hợp tác với bạn, với thầy. 
Trong phương pháp dạy học tích cực: 
- Giáo viên giữ vai trò chủ đạo, tổ chức các tình huống học tập, hướng dẫn học 
sinh giải quyết vấn đề, khẳng định kiến thức mới trong vốn tri thức của học sinh. Giáo 
viên nói ít, giảng ít nhưng lại thường xuyên làm việc với từng học sinh hoặc từng nhóm 
học sinh, đặc biệt là đối tượng học sinh yếu. Như vậy, giáo viên phải biết cách tổ chức 
các hoạt động của học sinh, đồng thời phải có một tri thức vượt ngoài lĩnh vực bộ môn 
mình dạy để có thể làm chủ nội dung và nghệ thuật dạy. Cách dạy như thế sẽ giúp học 
sinh phát triển năng lực, sở trường cá nhân . 
- Học sinh là chủ thể nhận thức, phải chủ động, độc lập suy nghĩ, làm việc tích 
cực và biết tự học, tự chiếm lĩnh tri thức từ nhiều nguồn khác nhau, dưới sự theo dõi 
hướng dẫn của giáo viên. Cách học này tạo cho học sinh thói quen tự giác, chủ động 
không dập khuôn, biết tự đánh giá và đánh giá kết quả học tập của mình, của bạn, đặc 
biệt là tạo niềm vui, niềm tin trong học tập. 
Như vậy học sinh trở thành trung tâm của quá trình dạy học, nghĩa là học sinh 
phải hoạt động để đạt được các yêu cầu của bài học. Giáo viên trở thành người cộng tác 
thực sự trong cùng một công việc, cùng một nhiệm vụ theo những cách thức hình thức 
khác nhau. 
Ngoài việc quan tâm tới vai trò của giáo viên và học sinh, phương pháp dạy học tích 
cực còn quan tâm đến cả yếu tố môi trường (bao gồm cơ sở vật chất, tâm tư, tình cảm, tính 
cách...). Bởi môi trường ảnh hưởng đến phương pháp học của học sinh và phương pháp sư 
phạm của giáo viên và giữa chúng có sự tác động tương hỗ. 
c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp 
-Phải được sự đồng tình ủng hộ của các cấp lãnh đạo và chính quyền địa phương. 
- Giáo viên phải thật nhiệt tình, tâm huyết với nghề, yêu thương, tôn trọng học 
sinh, hiểu biết về phong tục tập quán của địa phương, có ý thức tự tìm tòi, học hỏi bồi 
dưỡng chuyên môn nghiệp vụ và có lòng kiên trì, nhẫn nại, quyết tâm cao. 
- Làm tốt công tác phối hợp giữa nhà trường – gia đình – xã hội 
- Cơ sở vật chất đảm bảo 
d. Mối quan hệ giữa các biện pháp 
Các biện pháp được nêu ra trong đề tài có mối liên hệ với nhau, đan xen, phối 
hợp, hỗ trợ cho nhau. Bởi vậy, trong quá trình thực hiện, để sử dụng biện pháp như thế 
nào cho hiệu quả còn tùy thuộc vào từng đối tượng học sinh, tùy vào từng thời điểm, 
hoàn cảnh cụ thể, nên mỗi giáo viên chúng ta cần phải linh động, khéo léo lựa chọn kết 
hợp các biện pháp sao cho có hiệu quả. 
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu 
Tôi đã nghiên cứu, thực hiện đề tài trong vai trò là giáo viên chủ nhiệm lớp 2. 
Trong quá trình thực hiện, tôi nhận thấy các biện pháp rất thực tế và có hiệu quả. Thông 
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 
Người viết: Nguyễn Thanh Thúy 
13 
qua quá trình phát triển từng bước và thường xuyên, liên tục một số biện pháp nêu trên 
và kết quả thu được là : 
- Học sinh càng ngày càng yêu thích môn toán, có hứng thú học toán hơn, cảm 
thấy môn học bớt khó khăn và không dễ chán như trước đây nữa. 
- Bước đầu học sinh có kĩ năng tóm tắt bài toán không còn nhầm lẫn giữa các 
dạng toán, lựa chọn phép tính đúng, nắm được yêu cầu bài toán để tìm lời giải thích 
hợp với các phép tính. 
- Các em tiếp thu bài một cách chủ động, ghi nhớ được bài. 
Kết quả khảo nghiệm ở các lớp 2 trong học kì I như sau: 
TS 
HS 
Kết quả giải toán có lời văn 
Điểm môn 
Toán cuối 
kì I (từ TB 
trở lên) 
Ghi chú Biết tóm 
tắt bài 
phù hợp 
Đặt câu 
lời giải 
phù hợp 
Lựa chọn 
đúng 
phép tính 
Ghi 
đúng 
đáp số 
20 65% 85% 70% 50% 90 % 
II. 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu 
Đề tài đã trình bày được các cách hướng dẫn học sinh giải bài toán có lời văn 
theo từng bước cụ thể. Có thể nói nhiệm vụ mà đề tài đặt ra đã hoàn thành. Qua quá trình 
nghiên cứu, chúng tôi đã tích luỹ được nhiều kiến thức và kĩ năng quý báu phục vụ cho 
công tác giảng dạy và chỉ đạo tổ chuyên môn. 
Đề tài đã góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn toán ở lớp 2, đồng thời 
khuyến khích giáo viên tiếp tục nghiên cứu tìm hiểu thêm những kiến thức liên quan 
đến các dạng bài toán có lời văn, từ đó sáng tạo thêm những biện pháp hữu ích để vận 
dụng cho việc giúp học sinh lớp 2 học tốt môn toán. 
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 
III.1. Kết luận : 
Qua các tiết giảng dạy, dự giờ, nghiên cứu tài liệu chỉ đạo chuyên môn, tôi nhận 
thấy rằng giải toán có lời văn là một nội dung dạy học quan trọng trong chương trình tiểu 
học . Nội dung này là sự tích hợp các kiến thức số học, đại lượng và hình học. Trong các 
bài toán đơn có liên quan chặt chẽ với các kiến thức về số học, đại lượng. Một điều 
chúng ta nhận thấy rất rõ nữa là nội dung các bài toán gắn liền với thực tế; học sinh giải 
toán có lời văn chính là giải quyết các vấn đề trong thực tiễn cuộc sống. Bởi vậy, rèn cho 
học sinh nắm vững quy trình giải toán có lời văn là việc làm cần thiết, đòi hỏi nhiều công 
sức. Do đó, người giáo viên không được nóng vội, phải kiên trì lặp lại các biện pháp để 
tạo được thói quen cho các em. Theo chúng tôi, giáo viên cần chủ động xây dựng biện 
pháp giảng dạy mạch kiến thức này. Bắt đầu từ việc tập cho học sinh trả lời những câu 
hỏi về số học thành câu ; tiếp đến là kiên trì vận dụng các biện pháp để giúp tất cả học 
sinh có thể tự đọc, hiểu và giải được bài toán có lời văn . 
Để vận dụng tốt các biện pháp trên, giáo viên cần nắm vững hệ thống các bài 
toán có lời văn trong chương trình. Trong các giờ học cần quan tâm đến tất cả các đối 
tượng học sinh, nhất là học sinh yếu kém. Phân công nhiệm vụ phù hợp với trình độ 
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 
Người viết: Nguyễn Thanh Thúy 
14 
nhận thức của từng đối tượng học sinh, chưa vội cho học sinh tiếp cận với các bài toán 
nâng cao khi các em chưa giải thông thạo các bài toán trong sách giáo khoa. Giáo viên 
cần vận dụng các phương pháp dạy học tích cực vào quá trình dạy học bằng việc tổ 
chức, hướng dẫn cho các em tự hoạt động, thao tác với các phương tiện trực quan để 
chiếm lĩnh kiến thức dưới các hình thức học tập khác nhau. Quan trọng hơn cả trong 
dạy học giải toán có lời văn là hình thành cho học sinh phương pháp giải toán, rèn 
luyện khả năng diễn đạt khi giải toán. 
III.2. Kiến nghị : 
- Giáo viên phải luôn luôn tìm tòi học hỏi trau dồi kinh nghiệm để nâng cao 
nghiệp vụ chuyên môn. Giáo viên phải mạnh dạn đổi mới phương pháp dạy bằng nhiều 
hình thức. 
- Sau mỗi bài dạy giáo viên cần tự đánh giá hiệu quả của biện pháp đã vận dụng 
và có những điều chỉnh (nếu chưa phù hợp) kịp thời ở bài sau. 
- Mỗi giáo viên nên mạnh dạn đưa nội dung trao đổi về biện pháp giảng dạy 
các môn học vào các buổi sinh hoạt chuyên môn. 
- Nhà trường bổ sung đầy đủ hơn các đồ dùng dạy học, tài liệu hướng dẫn để 
tạo điều kiện cho giáo viên nghiên cứu, vận dụng phương pháp dạy học phù hợp 
với từng bài, từng đối tượng học sinh. 
- Ngành giáo dục cần tổ chức cho giáo viên tham dự các lớp tập huấn, 
chuyên đề về phương pháp giảng dạy đối tượng học sinh dân tộc thiểu số thường 
xuyên hơn. 
- Các tổ chức xã hội cần quan tâm nhiều hơn nữa đến giáo dục ở những vùng khó 
khăn, có biện pháp động viên người dân ở vùng khó khăn quan tâm tạo điều kiện cho 
con em học tập. 
 Ngày 05/01/2015 
 Người viết 
 Nguyễn Thanh Thuý 
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 
Người viết: Nguyễn Thanh Thúy 
15 
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN 
................................................................................................ 
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN 
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 
Người viết: Nguyễn Thanh Thúy 
16 
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 
Người viết: Nguyễn Thanh Thúy 
17 
 TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1]. Trần Diên Hiển (2004), Thực hành giải toán tiểu học (T1), NXBGD. 
 [2]. Đỗ Trung Hiệu (2005), Những đề toán hay của toán tuổi thơ, NXBGD. 
[3]. Đỗ Đình Hoan (2007), SGK toán 1, NXBGD. 
 [4]. Đỗ Đình Hoan (2007), SGK toán 2, NXBGD. 
[5]. Đỗ Đình Hoan (2007), SGK toán 3, NXBGD. 
[6]. Đỗ Đình Hoan (2007), SGK toán 4, NXBGD. 
[7]. Đỗ Đình Hoan (2007), SGK toán 5, NXBGD. 
[8]. Nguyễn Danh Ninh – Vũ Dương Thụy (2003), Toán nâng cao lớp 2, NXBGD. 
[9]. Đỗ Đình Hoan (2010), SGV Toán 2, NXBGD. 
[10]. Tài liệu khác : Toán tuổi thơ, Nhi đồng chăm học, Tạp chí giáo dục 
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 
Người viết: Nguyễn Thanh Thúy 
18 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1]. Trần Diên Hiển (2004), Thực hành giải toán tiểu học (T1), NXBGD. 
 [2]. Đỗ Trung Hiệu (2005), Những đề toán hay của toán tuổi thơ, NXBGD. 
[3]. Đỗ Đình Hoan (2007), SGK toán 1, NXBGD. 
 [4]. Đỗ Đình Hoan (2007), SGK toán 2, NXBGD. 
[5]. Đỗ Đình Hoan (2007), SGK toán 3, NXBGD. 
[6]. Đỗ Đình Hoan (2007), SGK toán 4, NXBGD. 
[7]. Đỗ Đình Hoan (2007), SGK toán 5, NXBGD. 
[8]. Nguyễn Danh Ninh – Vũ Dương Thụy (2003), Toán nâng cao lớp 2, NXBGD. 
[9]. Đỗ Đình Hoan (2010), SGV Toán 2, NXBGD. 
[10]. Tài liệu khác : Toán tuổi thơ, Nhi đồng chăm học, Tạp chí giáo dục 
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp dạy dạng bài “Giải toán có lời văn” cho học sinh dân tộc thiểu số ở lớp 2 
Người viết: Nguyễn Thanh Thúy 
19 

File đính kèm:

  • pdfsang_kien_kinh_nghiem_phuong_phap_day_dang_bai_giai_toan_co_loi_van_cho_hoc_sinh_dan_toc_thieu_so_o.pdf
Sáng Kiến Liên Quan