Sáng kiến kinh nghiệm Phát triển năng lực nghiên cứu khoa học cho học sinh trong dạy học chương Sinh sản - Sinh học 11 THPT
Năng lực khoa học được thể hiện qua việc HS có kiến thức khoa học và sử
dụng các kiến thức để nhận ra các vấn đề khoa học, giải thích các hiện tượng khoa
học và rút ra các kết luận trên cơ sở chứng cứ về các vấn đề liên quan đến khoa
học; Hiểu những đặc tính của khoa học như một dạng tri thức của loài người và là
hoạt động tìm tòi , khám phá của con người; Nhận thức được vai trò của khoa học;
Sẵn sàng tham gia như một công dân tích cực, vận dụng hiểu biết khoa học vào
giải quyết các vấn đề liên quan.
Các khái niệm về năng lực khoa học qua các kì PISA cũng có sự thay đổi.
Nếu PISA 2003, kiến thức thức khoa học chỉ đề cập đến sự hiểu biết khoa học để
đưa ra các kết luận về tự nhiên, thì PISA 2006, kiến thức khoa học được bổ sung
thêm kiến thức về mối quan hệ giữa khoa học và công nghệ.
u của đề tài là đúng đắn, hiệu quả và có tính khả thi. PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. KẾT LUẬN Thực hiện mục đích nghiên cứu, đối chiếu với các nhiệm vụ đặt ra, tôi đã đạt được một số kết quả sau: 1.1. Góp phần nhỏ giúp GV tiếp cận phương pháp dạy học định hướng phát triển NL khoa học cho HS qua việc phân tích và xác định cấu trúc NL khoa học theo quan điểm PISA; phân tích các bước tiến hành cùng hoạt động của GV và HS trong chu trình học 5E. 39 1.2. Vận dụng chu trình 5E để thiết kế các hoạt động dạy học chương Sinh sản (Sinh học 11 THPT) góp phần phát triển NL khoa học cho HS. 1.3. Kết quả thực nghiệm sư phạm tại 3 trường (THPT Hà Huy Tập; THPT Nguyễn Duy Trinh và THPT Tây Hiếu) cho thấy hiệu quả của việc vận dụng chu trình học 5E để thiết kế và tổ chức các hoạt động dạy học chương Sinh sản (Sinh học 11 THPT) nhằm phát triển NL khoa học cho HS đã cho kết quả khả thi, khẳng định hướng đi của đề tài là đúng đắn. 2. KIẾN NGHỊ Trên cơ sở kết quả thu được, tôi có một số kiến nghị sau: 2.1. Tiếp tục mở rộng nghiên cứu, thực nghiệm chu trình 5E vào hoạt động dạy học các phần khác của chương trình Sinh học THPT . 2.2. Mở rộng nghiên cứu việc phát triển NL khoa học cho HS bằng nhiều loại công cụ khác nhau, ở các phần khác nhau của bộ môn Sinh học. 2.3. Để vận dụng chu trình học 5E thiết kế và tổ chức thành công một giờ học, GV ngoài nắm vững kiến thức chuyên môn, có kiến thức liên môn và kiến thức thực tế còn phải hiểu được quy trình thiết kế, tổ chức, vì vậy đòi hỏi các Sở Giáo dục – Đào tạo cần tăng cường bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng sư phạm cho GV, tập huấn về chu trình học 5E cũng như các nội dung đổi mới khác. Trong giới hạn của đề tài, tôi mới thiết kế được các hoạt động dạy học theo chu trình học 5E chương Sinh sản – Sinh học 11 THPT, đề nghị các nghiên cứu sau sẽ tiếp tục hướng thiết kế này ở các nội dung khác của chương trình Sinh học nhằm giúp HS hứng thú trong giờ học và lĩnh hội sâu kiến thức. Trên đây là kết quả nghiên cứu của tôi trong quá trình thực hiện đề tài. Mặc dù đã rất cố gắng nhưng phần trình bày cũng như nội dung không thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được những ý kiến đóng góp quí báu của Hội đồng khoa học các cấp và các bạn đồng nghiệp! Xin trân trọng cảm ơn! 40 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đinh Quang Báo (2012), Tiếp cận năng lực trong chương trình giáo dục phổ thông, tài liệu lưu hành nội bộ. 2. Đinh Quang Báo và cộng sự (2013), “Đề xuất mục tiêu và chuẩn trong chương trình giáo dục phổ thông sau 2015”, Kỷ yếu hội thảo một số vấn đề xây dưng chương trình giáo dục phổ thông sau năm 2015, tr 16-37. 3. Bộ chính trị (2015), Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo, hội nghị Ban chấp hành trung ương 8 khóa 11, ngày 4/11/2013. 4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2017), Dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể 2017, Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố ngày 4/2017. 5. Phạm Thị Bích Đào và Vũ Thị Minh Nguyệt( 8/2016), Vận dụng mô hình 5E thiết kế chủ đề tích hợp liên môn trong tài liệu học tập môn khoa học tự nhiên nhằm phát triển năng lực cho học sinh, Báo khoa học giáo dục, tr61-66 6. Lê Xuân Quang, luận án tiến sĩ khoa học, dạy học môn công nghệ phổ thông theo định nghĩa giáo dục STEM, tr23,24. 7. Lê Đình Trung – Phan Thị Thanh Hội, 2016. Dạy học theo định hướng hình thành và phát triển năng lực người học ở trường phổ thông – NXB Đại học Sư phạm Hà Nội. tr 57, 59, 89. 8. Nguyễn Quang Uẩn, 2010. Tuyển tập nghiên cứu về Tâm lý – Giáo dục, NXB Đại học Sư phạm. 41 A. PHIẾU KHẢO SÁT HOẠT ĐỘNG DẠY HỌCMÔN SINH HỌC Ở TRƯỜNG THPT I. Mẫu phiếu khảo sát 1. Phiếu khảo sát giáo viên Để phục vụ cho việc nghiên cứu “Vận dụng chu trình học 5E để thiết kế các hoạt động dạy học Sinh học ở trường phổ thông”. Xin Thầy/Cô vui lòng cho ý kiến của mình về các vấn đề dưới đây bằng cách đánh dấu (X) vào các ô (□) phù hợp hoặc viết vào chỗ trống () trong câu. PHẦN 1. Thông tin chung 1. Họ và tên: ... 2. Đơn vị công tác: Trường Quận/Huyện .Tỉnh/Thành phố: .. 3. Giới tính: Nữ Nam 4. Số năm giảng dạy: .. năm PHẦN 2. Các nội dung khảo sát Câu 1: Theo Thầy/Cô hiểu chu trình dạy học 5E là gì? A. Là 1 phương pháp dạy học tích cực, tổ chức theo chu trình gồm 5 giai đoạn liên tiếp nhau, mỗi giai đoạn đều bắt đầu bằng chữ E. Học sinh trải nghiệm chu trình 5E được khơi gợi hứng thú khi tham gia, tự khám phá thông tin, đánh giá lẫn nhau, mở rộng kiến thức đã học trong các tình huống thực tiễn. B. Là 1 phương pháp dạy học tích cực, gồm 5 giai đoạn diễn ra trong thời gian 5 tuần, qua đó học sinh có thể hoàn thiện được nhiều kỹ năng, kỹ xảo. C. Là một mô hình học tập dưới định hướng của giáo viên. Quá trình đánh bao gồm: đánh giá sơ bộ từ khi bắt đầu, khám phá, giải thích, mở rộng; và đánh giá tổng kết cuối bài để sát sao chất lượng học tập. D. Cả A và C đều đúng. E. Cả A, B, C đều đúng. F. Khác 42 Câu 2: Theo Thầy/Cô chu trình 5E có ý nghĩa như thế nào trong dạy học? A. Tạo hứng thú cho học sinh, giúp cho giờ học vui nhộn hơn. B. Học sinh được trải nghiệm, tự khám phá thông tin, được nêu quan điểm dựa trên những gì đã tìm hiểu, đánh giá lẫn nhau và được áp dụng kiến thức trong các tình huống thực tiễn. C. Là một chu trình dài nên sẽ bổ sung được nhiều kiến thức cho học sinh. D. Rèn luyện các kỹ năng mềm cho học sinh. E. Khác Câu 3: Trong quá trình dạy học Sinh học, Thầy/Cô đã sử dụng chu trình 5E ở các mức độ nào sau đây? Chu trình dạy học 5E Mức độ rèn luyện Rất thường xuyên Thường xuyên Thỉnh thoảng Hiếm khi Chưa bao giờ Giai đoạn 1: (Engage) kích thích động cơ học tập Giai đoạn 2: (Exploration) khám phá Giai đoạn 3: (Explanation) giải thích Giai đoạn 4: (Extension) mở rộng 43 Giai đoạn 5: (Evaluation) đánh giá Câu 4: Thầy/ Cô đánh giá thế nào về các nguyên nhân gây khó khăn cho việc tổ chức dạy học vận dụng chu trình 5E Nội dung Mức độ đồng ý Đồng ý Không đồng ý Chất lượng HS thấp Tính tích cực chủ động của HS còn chưa cao. Điều kiện, cơ sở vật chất chưa đáp ứng. Không có tài liệu hướng dẫn cụ thể về vận dụng chu trình 5E vào dạy học sinh học. Khó xác định được vấn đề liên quan kiến thức bài học Không đủ thời gian để tổ chức. Chưa được tập huấn về chu trình dạy học 5E. 2. Phiếu thăm dò ý kiến học sinh Nội dung Các mức độ Không Một phần Có Em có hiểu bài khi học theo chu trình 5E không? Em có hứng thú với các nhiệm vụ khám phá trong bài học không? Em có tự tin giải thích kết quả khám phá trước lớp không? Em thấy thời gian có đủ để tham gia các hoạt 44 động không? Em có mong muốn được tham gia tiếp các bài học theo chu trình 5E không? II. Kết quả khảo sát 1. Kết quả khảo sát về mức độ hiểu biết chu trình 5E Đã biết Chưa biết Số lượng Tỉ lệ (%) Số lượng Tỉ lệ (%) Theo thầy/cô chu trình 5E là gì? 3 15 17 85 Theo thầy/ cô chu trình 5E có ý nghĩa như thế nào trong dạy học? 2 10 18 90 2. Kết quả điều tra về mức độ vận dụng chu trình 5E trong dạy học Sinh học Chu trình dạy học 5E Mức độ rèn luyện Rất thường xuyên Thường xuyên Thỉnh thoảng Hiếm khi Chưa bao giờ SL % SL % SL % SL % SL % Giai đoạn 1: Kích thích động cơ học tập 1 5 5 25 9 45 4 25 0 0 Giai đoạn 2: Khám phá 3 15 5 25 6 30 4 25 2 10 Giai đoạn 3: Giải thích 11 55 6 30 3 15 0 0 0 0 Giai đoạn 4: Mở rộng 1 5 7 35 8 40 3 15 1 5 Giai đoạn 5: Đánh giá 3 15 9 45 7 35 1 5 0 0 3. Kết quả điều tra về khó khăn khi GV vận dụng chu trình 5E vào dạy học Nội dung Số người Tỉ lệ Chất lượng HS thấp 5 25 Tính tích cực chủ động của HS còn chưa cao. 9 45 Điều kiện, cơ sở vật chất chưa đáp ứng. 15 75 Không có tài liệu hướng dẫn cụ thể về vận dụng chu 18 90 45 trình 5E vào dạy học sinh học. Khó xác định được vấn đề liên quan kiến thức bài học 2 10 Không đủ thời gian để tổ chức. 18 90 Chưa được tập huấn về chu trình dạy học 5E. 20 100 B. ĐỀ KIỂM TRA (Sử dụng 2 đề kiểm tra cho mỗi lớp thực nghiệm hoặc đối chứng, cả 2 đề được biên soạn theo cùng 1 ma trận và có yêu cầu tương đương) ĐỀ KIỂM TRA SỐ 1 (Thời gian làm bài: 45 phút) Họ và tên:.Lớp:.. Trường I. PHẦN TRẮC NGHIỆM (6 điểm) Chọn phương án trả lời đúng nhất và điền vào thứ tự các câu trong bảng sau: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Câu 1. Có bao nhiêu chiều hướng tiến hóa sau đúng với sinh sản hữu tính ở động vật ? I. Từ tự thụ tinh đến thụ tinh chéo II. Từ thụ tinh ngoài đến thụ tinh trong III. Từ đẻ trứng đến đẻ con IV. Từ thụ tinh đơn đến thụ tinh kép A. 3 B. 4 C. 2 D. 1 Câu 2: Có bao nhiêu cơ chế sau đây đúng với sinh sản vô tính ở động vật? I. Nguyên phân II. Giảm phân III. Thụ tinh IV. Trinh sinh A. 3 B. 1 C. 2 D. 4 Câu 3: Có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng khi nói về sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa? I. Tế bào sinh sản nảy mầm thành ống phấn II. Nhân cực kết hợp với 1 giao tử đực tạo thành nội nhũ III. Tế bào trứng kết hợp với 1 giao tử đực tạo thành hợp tử ‚ IV. Tế bào sinh sản nguyên phân thành 2 giao tử đực V. Nhân cực kết hợp với 1 giao tử đực tạo thành hợp tử A. 4 B. 3 C. 2 D. 5 Câu 4: Động vật nào sau đây đẻ trứng? A. Rắn B. Mèo C. Chó D. Voi Câu 5: Ơstrogen được trực tiếp sinh ra từ A. tế bào kẽ B. vùng dưới đồi C. tuyến yên D. thể vàng Câu 6: Cây lá bỏng sinh sản sinh dưỡng bằng A. thân củ B. thân rễ C. lá D. rễ củ Câu 7: Trong quần thể ong mật, ong đực được sinh ra bằng hình thức 46 A. phân đôi B. sinh sản vô tính C. trinh sinh D. sinh sản hữu tính Câu 8: Thụ phấn chéo là hiện tượng vận chuyển của hạt phấn từ nhị đến núm nhụy A. của cùng hoa B. của hoa khác cây C. nhờ gió hoặc côn trùng D. của hoa khác cùng cây Câu 9: Có bao nhiêu phát biểu sau đây không đúng là khi nói về viên uống tránh thai ở phụ nữ ? I. Chứa Progesteron và Ơstrogen II. Chỉ chứa Progesteron III. Progesteron và Ơstrogen ức chế tiết GnRH, FSH và LH IV. Progesteron và Ơstrogen ức chế trứng chín, rụng V. Progesteron và Ơstrogen kích thích nang trứng phát triển. A. 3 B. 5 C. 4 D. 1 Câu 10: Ở thực vật có hoa cơ quan sinh sản cái là A. nhị B. nhụy C. noãn D. hạt phấn Câu 11: Có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng khi nói về ưu điểm của sinh sản vô tính ở động vật? I. Các cá thể sống độc lập vẫn có thể tạo ra con cháu II. Tạo ra các cá thể thích nghi với môi trường sống ổn định III.Tạo ra các cá thể mới đa dạng về các đặc điểm di truyền IV.Tạo ra số lượng lớn con cháu trong một thời gian ngắn A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 Câu 12: Trùng roi sinh sản bằng hình thức A. phân mảnh B. trinh sinh C. nảy chồi D. phân đôi Câu 13: Quá trình thụ tinh ngoài xảy ra ở động vật nào sau đây? A. Ếch B. Mèo C. Gà D. Rắn Câu 14: Trong nhân giống muốn thay đổi phẩm chất của quả , có thể sử dụng bao nhiêu phương pháp sau đây? I. Chiết cành II. Ghép cành III. Nuôi cấy tế bào và mô IV. Ghép chồi V. Trồng bằng hạt A. 3 B. 4 C. 2 D. 5 Câu 15: Từ các tế bào lá của một cây hoa cúc (cây mẹ), một nhà khoa học đã tạo ra hàng nghìn cây giống nhau. Các cây con đó được tạo ra bằng phương pháp A. sinh sản sinh dưỡng B. chiết cành và giâm cành C. ghép chồi và ghép cành D. nuôi cấy tế bào và mô thực vật Câu 16: Có bao nhiêu phát biểu sau đây không đúng khi nói về ưu điểm của sinh sản vô tính ở động vật? I. Các cá thể sống độc lập vẫn có thể tạo ra con cháu II. Tạo ra các cá thể thích nghi với môi trường sống ổn định III. Tạo ra các cá thể mới đa dạng về các đặc điểm di truyền IV.Tạo ra số lượng lớn con cháu trong một thời gian ngắn 47 A. 1 B. 4 C. 3 D. 2 Câu 17: Giun đất là động vật lưỡng tính nhưng vẫn xảy thụ tinh chéo là do: A. hai cơ quan sinh sản ở cơ thể lưỡng tính chín cùng 1 lúc B. chúng sống quá gần nhau C. hai cơ quan sinh sản ở cơ thể lưỡng tính chín không cùng 1 lúc D. chúng sống xa nhau Câu 18: Trồng lúa nếp cạnh ruộng lúa tẻ, độ dẻo của nếp có thể giảm là do giữa lúa nếp và lúa tẻ xảy ra hiện tượng A. tự thụ phấn B. thụ phấn nhờ côn trùng C. thụ phấn chéo D. thụ phấn nhờ gió Câu 19: Chị Nga lập gia đình đã 3 năm nhưng chưa có con, sau khi đi khám bác sĩ kết luận nguyên nhân hiếm muộn không phải do chồng chị. Chị đã gặp phải bao nhiêu nguyên nhân trong số các nguyên nhân sau? I. Căng thẳng thần kinh trong một năm II. Chế độ ăn uống không hợp lý III. Nghiện rượu IV. Hút thuốc lá quá nhiều A. 3 B. 2 C. 1 D. 4 Câu 20: Động vật nào sau đây phôi thai phát triển trong cơ thể mẹ nhờ chất dinh dưỡng nhận từ cơ thể mẹ qua nhau thai? A. Ếch B. Chó C. Rắn D. Cá chép II. PHẦN TỰ LUẬN (4 điểm) Câu 1 (1 điểm): So sánh sinh sản bằng bào tử và sinh sản sinh dưỡng. Hướng dẫn chấm - Điểm giống nhau: 0,5 điểm - Điểm khác nhau: 0,5 điểm Câu 2 (1 điểm): Hãy nêu một ứng dụng và thành tựu về sinh sản vô tính ở thực vật. Hướng dẫn chấm - Nêu 1 ứng dụng sinh sản vô tính: 0,5 điểm - Nêu 1 thành tựu về sinh sản vô tính: 0,5 điểm Câu 3 (2 điểm): Ở một loài thực vật có bộ NST lưỡng bội 2n = 14. Biết mọi diễn biến ở nhị hoa diễn ra bình thường. a. Xác định số NST ở - Một tế bào trong bao phấn - Một bào tử đơn bội - Một tế bào sinh sản - Một nhân của tế bào ống phấn b. Từ 5 tế trong bao phấn của loài thực vật trên có thể tạo ra bao nhiêu giao tử đực? Xác định số NST trong các giao tử đực được tạo ra. Hướng dẫn chấm a. Số NST ở: 1 tế bào trong bao phấn 2n = 14 ( 0.25đ) 1 bào tử đơn bội (n = 7) ( 0.25đ) 1 tế bào sinh sản n = 7 ( 0.25đ) 1 nhân của tế bào ống phấn n = 7 ( 0.25đ) b. Từ 5 tế trong bao phấn của loài thực vật trên 48 1 tê bào trong bao phấn tạo 8 giao tử đực (0.5 đ) 5 tế trong bao phấn tạo: 5 . 8 = 40 (giao tử đực) (0.25 đ) Số NST trong các giao tử đực: 40 . 7 = 280 (0.25 đ) ĐỀ KIỂM TRA SỐ 2 (Thời gian làm bài: 45 phút) Họ và tên:.Lớp:.. Trường I. PHẦN TRẮC NGHIỆM (6 điểm) Chọn phương án trả lời đúng nhất và điền vào thứ tự các câu trong bảng sau: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Câu 1: Trong quần thể ong mật, ong thợ được sinh ra bằng hình thức A. phân đôi B. trinh sinh C. sinh sản hữu tính D. sinh sản vô tính Câu 2. Động vật nào sau đây đẻ con? A. Rắn B. Chó C. Ếch D. Cá chép Câu 3: Động vật nào sau đây phôi phát triển trong ống dẫn trứng nhờ chất dự trữ có ở noãn hoàng? A. Chó B. Voi C. Mèo D. Rắn Câu 4: Trên bắp ngô trắng xuất hiện một vài hạt đỏ là do giữa cây ngô đỏ và cây ngô trắng xảy ra hiện tượng A. thụ phấn nhờ côn trùng B. tự thụ phấn C. thụ phấn chéo D. thụ phấn nhờ gió Câu 5: Quá trình thụ tinh trong xảy ra ở động vật nào sau đây? A. Rắn B. Cá C. Ếch D. Nhái Câu 6: Có bao nhiêu phát biểu sau đây không đúng khi nói về ưu điểm của sinh sản vô tính ở động vật? I. Các cá thể sống độc lập vẫn có thể tạo ra con cháu II. Tạo ra các cá thể thích nghi với môi trường sống ổn định III.Tạo ra các cá thể mới đa dạng về các đặc điểm di truyền IV. Tạo ra số lượng lớn con cháu trong A. 2 B. 1 C. 3 D. 4 Câu 7: Testosteron được trực tiếp sinh ra từ A. tuyến yên B. vùng dưới đồi C. tế bào kẽ D. thể vàng Câu 8: Có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng khi nói về ưu điểm của sinh sản vô tính ở động vật? I. Các cá thể sống độc lập vẫn có thể tạo ra con cháu II. Tạo ra các cá thể thích nghi với môi trường sống ổn định 49 III. Tạo ra các cá thể mới đa dạng về các đặc điểm di truyền IV. Tạo ra số lượng lớn con cháu trong một thời gian ngắn A. 1 B. 2 C. 4 D. 3 Câu 9: Anh Nam lập gia đình đã 3 năm nhưng chưa có con, sau khi đi khám bác sĩ kết luận nguyên nhân hiếm muộn không phải do vợ anh. Có thể anh đã gặp phải bao nhiêu nguyên nhân trong số các nguyên nhân sau? I. Căng thẳng thần kinh trong một năm II. Chế độ ăn uống không hợp lý III. Nghiện rượu IV. Hút thuốc lá quá nhiều A. 3 B. 4 C. 2 D. 1 Câu 10: Ốc sên là động vật lưỡng tính nhưng vẫn xảy thụ tinh chéo là do: A. hai cơ quan sinh sản ở cơ thể lưỡng tính chín cùng 1 lúc B. chúng sống xa nhau C. hai cơ quan sinh sản ở cơ thể lưỡng tính chín không cùng 1 lúc D. chúng sống quá gần nhau Câu 11: Thụ tinh kép là hiện tượng A. hai giao tử đực kết hợp với 2 tế bào trứng. B. một giao tử đực kết hợp với 2 tế bào trứng C. hai giao tử đực kết hợp với 1 tế bào trứng. D. cả 2 giao tử đực đều tham gia thụ tinh Câu 12: Có bao nhiêu chiều hướng tiến hóa sau không đúng với sinh sản hữu tính ở động vật ? I. Từ tự thụ tinh đến thụ tinh chéo II. Từ thụ tinh ngoài đến thụ tinh trong III. Từ đẻ trứng đến đẻ con IV. Từ thụ tinh đơn đến thụ tinh kép A. 3 B. 1 C. 2 D. 4 Câu 13: Có bao nhiêu cơ chế sau đây đúng với sinh sản hữu tính ở động vật? I. Nguyên phân II. Giảm phân III. Thụ tinh IV. Trinh sinh A. 3 B. 4 C. 1 D. 2 Câu 14: Có bao nhiêu phát biểu sau đây không đúng khi nói về sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa? I. Tế bào sinh sản nảy mầm thành ống phấn II. Nhân cực kết hợp với 1 giao tử đực tạo thành nội nhũ III. Tế bào trứng kết hợp với 1 giao tử đực tạo thành hợp tử ‚ IV. Tế bào sinh sản nguyên phân thành 2 giao tử đực V. Nhân cực kết hợp với 1 giao tử đực tạo thành hợp tử A. 3 B. 5 C. 2 D. 4 Câu 15: Trong nhân giống muốn giữ nguyên phẩm chất của quả, có thể sử dụng bao nhiêu phương pháp sau đây? I. Chiết cành II. Ghép cành III. Nuôi cấy tế bào và mô IV. Ghép chồi V. Trồng bằng hạt A. 5 B. 3 C. 4 D. 2 Câu 16: Ở thực vật có hoa cơ quan sinh sản đực là A. noãn B. nhị C. hạt phấn D. nhụy 50 Câu 17: Thủy tức sinh sản bằng hình thức A. phân đôi B. phân mảnh C. trinh sinh D. nảy chồi Câu 18: Từ các tế bào thân của một cây hoa ly (cây mẹ), một nhà khoa học đã tạo ra hàng nghìn cây giống nhau. Các cây con đó được tạo ra bằng phương pháp: A. ghép chồi và ghép cành B. chiết cành và giâm cành C. sinh sản sinh dưỡng D. nuôi cấy tế bào và mô thực vật Câu 19: Cây khoai tây sinh sản sinh dưỡng bằng A. thân rễ B. thân củ C. rễ củ D. lá Câu 20: Có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng là khi nói về viên uống tránh thai ở phụ nữ ? I. Chứa Progesteron và Ơstrogen II. Chỉ chứa Progesteron III. Progesteron và Ơstrogen ức chế tiết GnRH, FSH và LH IV. Progesteron và Ơstrogen ức chế trứng chín, rụng V. Progesteron và Ơstrogen kích thích nang trứng phát triển. A. 5 B. 3 C. 4 D. 2 II. PHẦN TỰ LUẬN (4 điểm) Câu 1 (1 điểm): So sánh sinh sản bằng bào tử và sinh sản sinh dưỡng. Hướng dẫn chấm - Điểm giống nhau: 0,5 điểm - Điểm khác nhau: 0,5 điểm Câu 2 (1 điểm): Hãy nêu một ứng dụng và thành tựu về sinh sản vô tính ở thực vật . Hướng dẫn chấm - Nêu 1 ứng dụng sinh sản vô tính: 0,5 điểm - Nêu 1 thành tựu về sinh sản vô tính: 0,5 điểm Câu 3 (2 điểm): Ở một loài thực vật có bộ NST lưỡng bội 2n = 24. Biết mọi diễn biến ở nhị hoa diễn ra bình thường. a. Xác định số NST ở - Một tế bào trong bao phấn - Một bào tử đơn bội - Một tế bào sinh sản - Một nhân của tế bào ống phấn b. Từ 15 tế trong bao phấn của loài thực vật trên có thể tạo ra bao nhiêu giao tử đực? Xác định số NST trong các giao tử đực được tạo ra. Hướng dẫn chấm a. Số NST ở: 1 tế bào trong bao phấn 2n = 24 (0.25 đ) 1 bào tử đơn bội n = 12 (0.25 đ) 1 tế bào sinh sản n = 12 (0.25 đ) 1 nhân của tế bào ống phấn n = 12 (0.25 đ) b. Từ 5 tế trong bao phấn của loài thực vật trên 1 tê bào trong bao phấn tạo 8 giao tử đực (0.5 đ) 15 tế trong bao phấn tạo: 15 . 8 = 120 (giao tử đực) (0.25 đ) 51 Số NST trong các giao tử đực: 120 . 12 = 1440 (0.25 đ) Hình ảnh sử dụng trong dạy học Hoạt động 1: Khám phá sinh sản sinh dưỡng và các phương pháp nhân giống vô tính 52 - Sinh sản vô tính ở động vật Sinh sản bằng cách phân đôi ở trùng roi Sinh sản bằng cách nảy chồi ở thủy tức Sinh sản bằng cách phân mảnh ở giun dẹp Hình thức sinh sản trinh sinh ở ong
File đính kèm:
- video_62.pdf