Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp trẻ 5 tuổi phát triển ngôn ngư mạch lạc thông qua tác phẩm văn học
Như Bác Hồ kính yêu đã nói: “Giáo dục mầm non tốt sẽ mở đầu cho một nền giáo dục tốt”. Trường mầm non có nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục các cháu, bồi dưỡng cho các cháu trở thành người công dân có ích. Muốn thực hiện được điều đó, trước hết người giáo viên phải có trình độ về chuyên môn, nghiệp vụ để trang bị cho trẻ những kiến thức toàn diện về các môn học, phải nhận thức đúng về nhiệm vụ, mục đích - yêu cầu, nội dung của chương trình giáo dục mầm non mới.
Lời dạy của Bác đã thấm sâu vào tâm hồn của mỗi ngời dân Việt Nam chúng ta qua nhiều thế hệ. Bởi vậy sự nghiệp trồng ngời đợc Đảng và nhà nớc ta quan tâm hàng đầu. Đặc biệt là bậc học Mầm non là nền tảng là cơ sở ban đầu cho việc hình thành và phát triển một con ngời toàn diện. Vì thế trẻ em không chỉ là niềm vui, niềm hạnh phúc của mỗi gia đình mà còn là tơng laị của đất nớc của xã hội. Non sông Việt Nam có lớn mạnh hay không, xã hội Việt Nam có phồn vinh hay không điều đó phụ thuộc phần lớn vào sự nghiệp giáo dục của nớc nhà. Giáo dục Mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục, là nền tảng cho sự hình thành và phát triển nhân cách con ngời mới trong xã hội mới. Hơn ai hết, bản thân tôi là một giáo viên Mầm non, tôi rất hiểu vai trò của mình trong sự nghiệp “trồng ngời”, tôi nguyện đem hết khả năng, năng lực và tâm huyết của mình để giáo dục trẻ và giúp trẻ phát triển hài hòa, cân đối về mọi mặt “Đức - Trí - Thể - Mỹ”.
gi¶i ph¸p, c¸ch lµm hay ®Ó gióp trÎ ph¸t triÓn mét c¸ch tèt nhÊt. Ho¹t ®éng cho trÎ lµm quen v¨n häc lµ mét lÜnh vùc mµ qua ®ã t«i cã thÓ gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c mét c¸ch tèt nhÊt cã hiÖu qu¶ nhÊt. §ã lµ lý do t«i chon ®Ò tµi "Một số giải pháp gióp trÎ 5 tuæi ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c th«ng qua t¸c phÈm v¨n häc". Điểm mới của đề tài này là: Trong thực tế đề tài này đã được nhiều người nghiên cứu, song tôi nghĩ rằng mỗi trường, mỗi vùng miền có những điều kiện chăm sóc trẻ khác nhau. Trường mầm non chúng tôi là một ngôi trường ở vùng núi, điều kiện kinh tế, văn hóa của địa phương còn gặp nhiều khó khăn, trẻ em ít khi được tiếp xúc với các hoạt động văn hóa dành cho thiếu nhi như các vùng khác. Đặc biệt hơn các loại đồ dùng đồ chơi của trẻ thường ngày chưa phát triển ở trẻ trí thông minh, trẻ còn chịu nhiều thiệt thòi. Chính vì vấn đề đó nên tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và thực hiện đề tài này nhằm nhằm khơi gợi cảm xúc kích thích sự hứng thú và khả năng hoạt động tích cực của trẻ vào hoạt động văn học chữ viết từ đó trẻ sẽ tiếp thu bài nhanh hơn và chủ động hơn trong mọi hoạt động. 1.2. Phạm vi áp dụng của đề tài: - Để gióp trÎ 5 tuæi ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c th«ng qua t¸c phÈm v¨n häc là hết sức cần thiết. Đề tài “Một số giải pháp gióp trÎ 5 tuæi ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c th«ng qua t¸c phÈm v¨n häc” được áp dụng cho các lớp thực hiện chương trình 5 - 6 tuổi trong nhà trường, sau đó áp dụng rộng rãi cho các đơn vị có điều kiện, đặc điểm tình hình giống trường mầm non chúng tôi. 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Thực trạng: Như chúng ta đã biết, ngôn ngữ là công cụ giao tiếp quan trọng của con người, thông qua ngôn ngữ con người có thể hiểu nhau, trao đổi với nhau những thông tin cần thiết. Đối với trẻ ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ hoà nhập vào thế giới xung quanh, là cơ sở để hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Hoạt động văn học có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ. Trong trường Mầm non giáo viên giữ vai trò hết sức quan trọng, là lực lượng giáo dục. Là người phát hiện bồi dưỡng năng khiếu ban đầu và chính là người định hướng phát triển sau này của trẻ, xây đắp cho tâm hồn trẻ được phát triển lành mạnh. Thông qua văn học trẻ được phát triển về tình cảm, cảm xúc, văn học giúp cho trẻ có tình cảm yêu quê hương đất nước, yêu cảnh đẹp thiên nhiên, cuộc sống con người. Để giúp trẻ có những kiến thức về hoạt động Văn học- Chữ viết nói chung và hoạt động kể chuyện nói riêng, đòi hỏi người giáo viên cần phải nắm chắc tâm sinh lí của trẻ, có năng lực sư phạm vững vàng, có kiến thức về khoa học nuôi dạy trẻ, nắm chắc phương pháp, tổ chức tốt môi trường học tập, xác định yêu cầu kiến thức, kỹ năng để truyền thụ cho trẻ, không những truyền thụ kiến thức mà còn phải linh hoạt, sáng tạo, vận dụng vào phương pháp, biện pháp giáo dục trẻ nhằm khơi gợi cảm xúc kích thích sự hứng thú và khả năng hoạt động tích cực của trẻ vào hoạt động Văn học chữ viết. Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ, việc cho trẻ làm quen với văn học là một hoạt động đã được Bộ GD, Sở GD&ĐT Quảng Bình, Phòng GD&ĐT Lệ Thuỷ triển khai rộng rãi về các trường học, đến tận từng giáo viên với nhiều giải pháp tích cực và thực hiện có hiệu quả. Trong quá trình thực hiện cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đồ dùng đồ chơi được tăng trưởng đáng kể, môi trường trong và ngoài lớp phong phú lôi cuốn trẻ học tập. Từ đó chất lượng trên trẻ được tăng lên rõ rệt, nhiều trẻ tỏ ra có năng khiếu kể chuyện diễn cảm, trẻ biết nhập vai vào các nhân vật, thể hiện đúng các tình tiết của câu chuyện. Để duy trì và nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen văn học, nhất là việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một việc làm hết sức khó khăn. Vì vậy, trong quá trình thực hiện, đòi hỏi bản thân tôi phải linh hoạt, sáng tạo có những đổi mới trong giảng dạy để phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách tốt nhất. * Đặc điểm tình hình lớp: Năm học 2014 -2015, bản thân tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi, với sĩ số 17 cháu. Lớp được đóng trên địa bàn của bản xa nhất của xã. Đây là trường miền núi điều kiện cơ sở vật chất còn nhiều khó khăn, phần lớn là sự trong chờ đầu tư hỗ trợ của cấp trên, ở đây đời sống phụ huynh phần đa là khó khăn, nên có phần ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phấn đấu của bản thân và của lớp mà tôi trực tiếp giảng dạy. Song nhờ sự cố gắng nổ lực của bản thân và sự giúp đỡ của chị em đồng nghiệp trong trường đã giúp cho tôi từng bước khắc phục khó khăn để phát triển cùng với các lớp trong trường ở các cụm khác nhau. Trong thời gian nghiên cứu đề tài bản thân tôi nhận thấy trong lớp mình đang đảm nhận còn gặp một số thuận lợi và khó khăn sau: 1.ThuËn lîi: B¶n th©n t«i lu«n nhËn ®îc sù quan t©m chØ ®¹o s©u s¸t cña Ban gi¸m hiÖu nhµ trêng vÒ båi dìng chuyªn m«n nghiÖp vô, kû n¨ng s ph¹m vµ cung cÊp c¸c trang thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc lµm quen v¨n häc nh tranh ¶nh, m¸y vi tÝnh, b¨ng ®Üa kÓ chuyÖn ®äc th¬ , s©n khÊu rèi vµ nhiÒu ®å dïng kh¸c ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng d¹y vµ häc cña c« vµ trÎ. B¶n th©n còng ®îc Nhµ trêng t¹o ®iÒu kiÖn cho ®i dù c¸c líp tËp huÊn, båi dìng chuyªn m«n, nghiÖp vô. Nªn tõ ®ã ®· tÝch lòy mét sè kinh nghiÖm trong gi¶ng d¹y. §iÒu may m¾n nhÊt lµ t«i ®îc sèng trong tËp thÓ chÞ em ®oµn kÕt, yªu th¬ng quan t©m gióp ®ì nhau trong cuéc sèng h»ng ngµy còng nh trong c«ng viÖc, cïng nhau häc hái trao ®æi, chia sÏ kinh nghiÖm, b¶n th©n t«i còng cã nh÷ng thÕ m¹nh cña m×nh lµ ham t×m tßi häc hái thÝch kh¸m ph¸ nh÷ng c¸i hay c¸i l¹, say sa nghiªn cøu bµi so¹n, s¸ng t¹o nhiÒu c¸i míi trong gi¶ng d¹y, cã ý thøc phÊn ®Êu v¬n lªn, nhanh nhÑn ho¹t b¸t trong mäi lØnh vùc, cã n¨ng khiÕu kÓ chuyÖn, ®äc th¬ cã n¨ng lùc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô v÷ng vµng. B¶n th©n lu«n cè g¾ng rÌn luyÖn vÒ chuÈn mùc ®¹o ®øc, nh©n c¸ch, hµnh vi, lµm tÊm g¬ng s¸ng cho trÎ noi theo. 2. Khã kh¨n Trêng MÇm non chúng tôi lµ mét trêng ®Æc biÖt khã kh¨n cña vïng lÖ Thuû, ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu míi lªn trêng t«i ®· tù nhñ víi b¶n th©n m×nh ph¶i lµm mét ®iÒu g× ®ã cã ý nghÜa ®èi víi c¸c trÎ ë ®©y v× trÎ ë ®©y ®· ph¶i chÞu qu¸ nhiÒu thiÖt thßi so víi trÎ ë ®ång b»ng, thiÖt thßi vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn. Con em ë ®©y hÇu hÕt lµ d©n téc V©n KiÒu cuéc sèng cßn nhiÒu vÊt v¶, lam lò vµ thiÕu thèn. ViÖc ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ cha ®îc coi träng nhÊt lµ viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c vµ sö dông ng«n ngö tiÕng viÖt thµnh th¹o l¹i cµng khã h¬n. Qua kh¶o s¸t t×nh h×nh ®Çu n¨m ®Ó n¾m b¾t ®îc t©m lý, tr×nh ®é nhËn thøc cña trÎ chÊt lîng m«n häc cho thÊy: * T×nh h×nh hoµn c¶nh cña líp: SÜ sè líp cã 17ch¸u, cã nhiÒu trÎ nãi chít, nãi l¾p, ph¸t ©m cha râ lêi vµ sö dông tiÕng viÖt cha thµnh th¹o. §a sè gia ®×nh c¸c ch¸u cha cã ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh (tivi, cha cã ®µi...) §Æc biÖt h¬n n÷a lµ 17 ch¸u ®Òu thuéc gia ®×nh hé nghÌo * Tr×nh ®é nhËn thøc cña trÎ: TrÎ hiÓu ®îc chuyÖn c« kÓ lÇn 1: 30% tõ TB trë lªn TrÎ hiÓu ®îc néi dung c©u chuyÖn c« kÓ lÇn 2: 50% TrÎ kÓ l¹i ®îc c©u chuyÖn râ rµng, m¹ch l¹c ®¹t tû lÖ 40% TrÎ ®äc th¬ diÔn c¶m, ®óng chÝnh t¶ ®¹t tû lÖ 62%. Tû lÖ kh¸ giái chiÕm 15 -20%, trÎ tra lêi râ rµng, m¹ch l¹c, trÎ tr¶ lêi trän c©u. TrÎ kÓ l¹i chuyÖn, đọc thơ chưa diÔn c¶m, chưa biÕt thÓ hiÖn ®iÖu bé cö chØ khi kÓ chuyÖn, ®äc th¬. TrÎ chưa biÕt kÓ chuyÖn s¸ng t¹o. 20% trÎ biÕt kÓ chuyÖn, thÝch ch¬i ®ãng kÞch, ®ãng vai theo chñ ®Ò, trÎ nhËp vai c¸c nh©n vËt trong c©u chuyÖn rÊt tèt. - Mét khã kh¨n n÷a lµ tuy cïng mét ®é tuæi nhng cã ch¸u sinh ®Çu n¨m cã ch¸u sinh cuèi n¨m nªn tr×nh ®é nhËn thøc cña c¸c ch¸u kh«ng ®ång ®Òu. NhiÒu trÎ cßn nhót nh¸t, cha tù tin, ph¸t ©m tiÕng viÖt cha chuÈn. Trong c¸c giê häc v¨n häc cha høng thó tham gia vµo ho¹t ®éng cïng c«. - Víi t×nh h×nh thùc tÕ cña líp t«i phô tr¸ch nh vËy nªn t«i rÊt b¨n kho¨n lo l¾ng suy nghÜ, t×m tßi c¸c biÖn ph¸p “Một số giải pháp gióp trÎ 5 tuæi ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c th«ng qua t¸c phÈm v¨n häc” Dựa vào vốn kiến thức đã học và được bồi dưỡng chuyên môn, tôi đã tìm ra một số giải pháp sau: 2.2. Các giải pháp: 2.2.1. T×m hiÓu ®Æc ®iÓm t×nh h×nh, nhËn thøc cña trÎ. §Ó cho trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c th× tríc hÕt gi¸o viªn ph¶i n¾m v÷ng ®Æc ®iÓm t©m sinh lý vµ hoµn c¶nh cña trÎ. Vµo ®Çu n¨m häc t«i ®· tæ chøc nhiÒu cuéc trß chuyÖn víi trÎ, kÓ cho trÎ mét vµi c©u chuyÖn ng¾n, t¬ng ®èi dÔ sau ®ã ®Æt ra c¸c c©u hái nh: C« võa kÓ cho c¸c con nghe c©u chuyÖn g×? Trong c©u chuyÖn cã ai? HoÆc cho trÎ kÓ chuyÖn vÒ gia ®×nh trÎ Trong qua tr×nh ®ã t«i lu«n chó ý quan s¸t ®µm tho¹i víi trÎ vµ tiÕn hµnh kh¶o s¸t kh¶ n¨ng c¶m thô v¨n häc cña trÎ. Gia ®×nh lµ mét yÕu tè rÊt quan träng ®Ó gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña m×nh, nh÷ng trÎ ®îc sèng víi «ng bµ néi, ngo¹i thêng cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn ng«n ng÷ h¬n nh÷ng trÎ kh¸c. Nh÷ng trÎ cã hoµn c¶nh khã kh¨n thêng Ýt ®îc quan t©m, ch¨m sãc nªn kh¶ n¨ng c¶m thô t¸c phÈm v¨n häc cung nh sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña c¸c ch¸u cßn nhiÒu h¹n chÕ Tõ ®Æc ®iÓm hoµn c¶nh vµ t×nh h×nh nhËn thøc ®ã, ®Ó ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c cho trÎ b¶n th©n t«i ph¶i lªn kÕ ho¹ch d¹y vµ båi dìng cho trÎ. 2.2.2. X©y dung kÕ ho¹ch. Dùa vµo t×nh h×nh cña líp , trªn c¬ së kª ho¹ch chuyªn ®Ò cña nhµ trêng, t«i ®· x©y dng kÕ ho¹ch cho c¶ n¨m. §îc sù ®ång ý cña ban gi¸m hiÖu, t«i ph©n c«ng cô thÓ néi dung, phÇn hµnh c«ng viÖc cho gi¸o viªn trong líp, triÓn khai cô thÓ kÕ ho¹ch trong chñ ®Ò, chñ ®iÓm. Dùa vµo nh÷ng néi dung ®· ®Ò ra ®Ó ®¸nh gi¸ l¹i nh÷ng viÖc lµm ®îc vµ cha lµm ®îc, tõ ®ã rót kinh nghiÖm cho chñ ®Ò sau. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch t«i lu«n b¸m s¸t ch¬ng tr×nh d¹y, chó ý rÌn luyÖn cho nh÷ng trÎ yÕu, nh÷ng trÎ c¸ biÖtvËn ®éng, phèi hîp víp phô huynh ®Ó cïng thùc hiÖn ch¬ng tr×nh nµy. VÝ dô: Khi thùc hiÖn chñ diÓm “TÕt vµ mïa xu©n” ChiÒu thø 2 cho trÎ lµm quen c©u chuyÖn “Sù tÝch b¸nh chng b¸nh giµy” Ho¹t ®éng ngoµi trêi ngµy thø 3 t«i cho trÎ t×m hiÓu néi dung c©u chuyÖn. Ho¹t ®éng chung ngµy thø 5 d¹y trÎ kÓ chuyÖn “Sù tÝch b¸nh chng b¸nh giµy” Ho¹t ®éng gãc t«i cho trÎ ®ãng kÞch chuyÖn “Sù tÝch b¸nh chng b¸nh giµy” 2.2.3. ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ, ®Ñp, s¸ng t¹o c¸c dông cô trùc quan. Nh chóng ta ®· biÕt, løa tuæi MÇm non lµ løa tuæi ng©y th¬ vµ trong tr¾ng, t duy cña trÎ chñ yÕu lµ t duy trùc quan h×nh tîng, ®Æc biÖt lµ trÎ 5 tuæi, khi cho trÎ lµm quen víi mét c©u chuyÖn th× viÖc sö dông gi¸o cô trùc quan nh»m gióp trÎ dÔ nhí, dÔ n¾m b¾t c©u chuyÖn mét c¸ch tho¶i m¸i, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Khi trÎ ®· nhí c©u chuyÖn, nhí bµi th¬ th× kh¶ n¨ng diÔn ®¹t ng«n ng÷ m¹ch l¹c h¬n, diÔn c¶m h¬n. N¨m häc nµy, trêng MÇm non nãi chung vµ b¶n th©n t«i nãi riªng ®· ¸p dông, ®a c«ng nghÖ th«ng tin vµo gi¶ng d¹y, lµm ®å dïng, ®å ch¬i trªn m¸y vi tÝnh... høng thó cho trÎ say mª häc tËp h¬n. T«i thêng cho trÎ xem c¸c c©u chuyÖn cã trong ch¬ng tr×nh MN qua m¸y vi tÝnh hÇu hÕt trÎ rÊt høng thó, say sa, ch¨m chó xem. 2.2.4. Tæ chøc d¹y trÎ kÓ l¹i chuyÖn, ®äc th¬, ch¬i ®ãng kÞch vµ ®ãng vai theo chñ ®Ò. Trong khi cho trÎ kÓ l¹i chuyÖn hay ®äc th¬, t«i thêng d¹y trÎ th«ng qua nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, khi trÎ kÓ chuyÖn, ®äc th¬ t«i thêng chó ý ®Õn ng«n ng÷, cö chØ hµnh ®éng cña trÎ. Nh¾c trÎ nãi trän c©u, nãi m¹ch l¹c kh«ng ng¾t qu·ng, kh«ng nãi l¾p. §Æc biÖt t«i lu«n nh¾c nhë trÎ ph¶i sö dông tiÕng viÖt ®Ó nãi. T«i cho trÎ nãi theo trÝ nhí cña trÎ, sau ®ã t«i söa sai cho trÎ. TrÎ ë líp t«i d¹y cã nhiÒu trÎ nãi tiÕng viÖt cßn chËm do vËy ®èi víi nh÷ng tõ khã t«i cho trÎ nh¾c l¹i tõng tõ sau ®ã míi nh¾c l¹i c¶ c©u. §èi víi th¬, cÇn chó ý tËp cho trÎ ®äc thuéc th¬, luyÖn giäng ®äc, tËp ng¾t nhÞp, ng÷ ®iÖu sao cho truyÒn c¶m. Bªn c¹nh ®ã t«i gi¶i thÝch cho c¸c ch¸u: Nãi trän c©u th× nã míi cã ý nghÜa trän vÑn, cßn nÕu m×nh nãi kh«ng trän c©u, lêi nãi bÞ ng¾t qu·ng th× lêi nãi kh«ng cã ý nghÜa vµ kh«ng cßn hay n÷a. Trong khi ch¬i ®ãng kÞch hay ch¬i ®ãng vai theo chñ ®Ò còng vËy, ng«n ng÷ rÊt cÇn thiªt, gióp c¸c trÎ giao tiÕp víi nhau th«ng qua nh©n vËt. TrÎ thÓ hiÖn ®îc ng«n ng÷, cö chØ, hµnh ®éng cña c¸c nh©n vËt. TrÎ ph©n biÖt ®îc giäng kÓ cña c¸c nh©n vËt. VÝ dô: Khi tËp cho trÎ kÓ l¹i mét c©u chuyÖn hay ®äc thuéc mét bµi th¬ t«i kh«ng chØ b¾t trÎ kÓ c¶ c©u chuyÖn mµ t«i cã thÓ cho trÎ kÓ theo tõng ®o¹n, kÓ theo lêi cña c¸c nh©n vËt ®Ó gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ vµ trÎ c¶m nhËn ®îc ý nghÜa cña tõng ®o¹n chuyÖn hay c¶ c©u chuyÖn. ®èi víi nh÷ng trÎ cßn nãi ngäng, nãi l¾p t«i kÞp thêi söa sai cho trÎ ®Ó trÎ ph¸t ©m m¹ch l¹c h¬n. 2.2. 5. D¹y trÎ mäi lóc mäi n¬i Vµo c¸c buæi sinh ho¹t chiÒu, ho¹t ®éng ngoµi trêi t«i kÓ chuyÖn hoÆc ®äc th¬ cho trÎ nghe 1-2 lÇn. Sau ®ã, t«i cïng trÎ ®µm tho¹i vÒ néi dung cña bµi th¬, c©u chuyÖn: C« võa kÓ cho con nghe c©u chuyÖn cã tªn lµ g×? Trong c©u chuyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo?... T«i chó ý ®Õn c©u tr¶ lêi cña trÎ ®Ó nh¾c nhë trÎ tr¶ lêi trän c©u. §a sè trÎ thêng tr¶ lêi céc lèc: Qu¶ bÇu tiªn, cã cËu bÐ, chim Ðn, l¶o ®Þa chñ V× vËy t«i cÇn ph¶i chó ý ®Ó nh¾c trÎ nãi ®óng ng÷ ph¸p, nãi trän c©u . VÝ dô: T«i tËp cho trÎ tr¶ lêi “ C©u chuyÖn c« võa kÓ cã tªn lµ “Qu¶ bÇu tiªn”. Trong c©u chuyÖn c« kÓ cã c¸c nh©n vËt: cËu bÐ, chim Ðn, l¶o ®Þa chñ Nh÷ng lóc ra ch¬i, t«i thêng më b¨ng cho trÎ nghe ®Ó gióp trÎ n¾m b¾t ®îc c¸c giäng kÓ, c¸ch diÔn ®¹t c©u chuyÖn, trÎ ghi nhí vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn ®îc tèt h¬n. §Æc biÖt víi nh÷ng trÎ khuyÕt tËt, trÎ nãi chít, nãi l¾p t«i thêng xuyªn quan t©m vµ trß chuyÖn v¬i c¸c ch¸u nhiÒu h¬n. TËp cho c¸c ch¸u nãi nh÷ng c©u nhng tõ khã tríc sau ®ã míi tËp dÇn cho trÎ nãi trän c©u. Cho trÎ tham gia ch¬i ®ãng vai, vµ tham gia ®ãng kÞch ®Ó trÎ m¹nh d¹n tù tin vµo chÝnh b¶n th©n m×nh tõ ®ã trÎ ®îc ph¸t triªn ng«n ng÷ h¬n. Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®ãn tr¶ trÎ t«i trß chuyÖn víi trÎ vÒ néi dung bµi häc, cho trÎ tËp kÓ chuyÖn theo tranh, kÓ chuyÖn s¸ng t¹o ®Ó trÎ dÇn ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña m×nh. T«i thêng xuyªn nh¾c nhë trÎ ph¶i nãi b»ng tiÕng viÖt. Bêi v× ch¸u líp t«i theo thãi quen chóng trß chuyÖn víi nhau th× thêng sö dông tiÕng d©n téc V©n KiÒu chØ khi giao tiÕp víi c« míi sö dông tiÕng viÖt. 2.2.6. Phèi hîp víi phô huynh §Ó viÖc gi¸o dôc trÎ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao th× c«ng t¸c phèi hîp víi phô huynh ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng. Qua nh÷ng lóc ®ãn tr¶ trÎ, nh÷ng buæi häp phô huynh t«i trao ®æi víi phô huynh vÒ tÇm quan träng cña viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ. Mêi phô huynh dù nh÷ng giê d¹y trÎ lµm quen v¨n häc tõ ®ã n©ng cao nhËn thøc cña phô huynh. HiÓu ®îc ý nghÜa cña m«n häc phô huynh sÏ t¹o mäi ®iÒu kiÖn tèt nhÊt nh»m båi dìng cho trÎ ë nhµ. Trong b¶ng nh÷ng ®iÒu cha mÑ cÇn biÕt t«i dµnh riªng mét m¶ng ®Ó tuyªn truyÒn víi phô huynh nh÷ng néi dung cña giê, ®Æc ®iÓm ng«n ng÷ cña trÎ còng nh trao ®æi víi phô huynh vÒ nh÷ng bµi th¬, c©u chuyÖn trong chñ ®Ò chñ ®iÓm. §Ó gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ tèt h¬n na, t«i ®· ®Õn tõng nhµ vËn ®éng phô huynh thêng xuyªn sö dông tiÕng viÖt ®Ó giao tiÕp h»ng ngµy víi trÎ, ®Ó vèn tõ tiÕng viÖt ngµy cµnh nhiÒu vµ phong phó vµ tõ ®ã gióp trÎ ph¸t ©m chuÈn tiÕng viÖt rá h¬n. Kh«ng nh÷ng thÕ b¶n th©n t«i cßn phèi hîp tèt víi héi cha mÑ häc sinh su tÇm ®å dïng, nguyªn vËt liÖu s½n cã ë ®Þa ph¬ng ®Ó lµm ®å dïng d¹y häc vµ ®å ch¬i cho trÎ. * Kết quả đạt được: Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p trªn, t«i ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng phÊn khëi so víi ®Çu n¨m häc. * ChÊt lîng cho trÎ lµm quen v¨n häc n©ng lªn râ rÖt. TrÎ hiÓu ®îc chuyÖn c« kÓ lÇn 1: 60% tõ TB trë lªn TrÎ hiÓu ®îc néi dung c©u chuyÖn c« kÓ lÇn 2: 70% TrÎ kÓ l¹i ®îc c©u chuyÖn râ rµng, m¹ch l¹c ®¹t tû lÖ 60% TrÎ ®äc th¬ diÔn c¶m, ®óng chÝnh t¶ ®¹t tû lÖ 90%. Tû lÖ kh¸ giái chiÕm 45-50%, trÎ tra lêi râ rµng, m¹ch l¹c, trÎ tr¶ lêi trän c©u. NhiÒu trÎ kÓ l¹i chuyÖn rÊt diÔn c¶m, biÕt thÓ hiÖn ®iÖu bé cö chØ khi kÓ chuyÖn, ®äc th¬. 35%trÎ biÕt kÓ chuyÖn s¸ng t¹o. 85% trÎ biÕt kÓ chuyÖn, thÝch ch¬i ®ãng kÞch, ®ãng vai theo chñ ®Ò, trÎ nhËp vai c¸c nh©n vËt trong c©u chuyÖn rÊt tèt. * §èi víi gi¸o viªn Gi¸o viªn ®· n¾m ch¾c ph¬ng ph¸p, tù tin, linh ho¹t h¬n trong c¸c tiÕt d¹y. B¶n th©n còng ®· biÕt lËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn phï hîp víi nhãm tuæi m×nh phô tr¸ch, n¾m v÷ng ®îc ®Æc ®iÓm t©m lý, t×nh h×nh cña tõng trÎ ®Ó tõ ®ã ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p cã híng gi¸o dôc trÎ tèt h¬n. * §èi víi phô huynh Tõ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc trªn, b¶n th©n t«i ®· t¹o ®îc lßng tin víi phô huynh, lµm cho phô huynh cµng tin tëng, yªn t©m ®a con ®Õn trêng. Qua ®ã, b¶n th©n còng ®· n©ng cao nhËn thøc cho phô huynh vÒ viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c cho trÎ lµ rÊt cÇn thiÕt. Phô huynh rÊt quan t©m, phÊn khëi, thêng xuyªn ch¨m lo, trao ®æi hái th¨m häc lùc cña con m×nh. Thµnh c«ng lín nhÊt lµ phô huynh ®· thêng xuyªn gi¸o tiÕp nãi chuyÖn víi nhau, trß chuyÖn víi c« gi¸o nhiÒu h¬n b»ng tiÕng viÖt. Ngay nh÷ng ngµy ®Çu míi lªn hµng ngµy t«i rÊt vÊt v¶ ph¶i ®i chë trÎ ®Õn trêng. Nhng qua thêi gian t«i thö nghiÖm c¸c ph¬ng ph¸p ®· lµm nhö trªn th× b©y giê h»ng ngµy trÎ ®· tù ®Õn trêng vµ rÊt cã høng thó häc vµo c¸c giê kÓ chuyÖn vµ c¸c tiÕt häc th¬. 3. PHẦN KẾT LUẬN 3.1. Ý nghĩa của đề tài, sáng kiến, giải pháp: Cho trẻ làm quen với văn học nói chung và nâng cao chất lượng hoạt động phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ, lao động, hình thành cho trẻ nhân cách con người mới, tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện, phát triển ngôn ngữ tiếng việt, giúp trẻ làm giàu vốn từ, trẻ phát âm rõ 29 chữ cái tiếng việt, tạo tiền đề cần thiết cho trẻ bước vào trường tiểu học. §¶ng vµ nhµ níc ta lu«n coi träng sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o x©y dùng nh©n tè con nguêi, lµ ®éng lùc trùc tiÕp vµ l©u dµi cho sù ph¸t triÓn ®Êt níc, gi¸o dôc MÇm Non cã vÞ trÝ quan träng trong hÖ thèng gi¸o dôc quÊc d©n, lµ ngµnh häc t¹o ®µ t¹o thÕ cho gi¸o dôc phæ th«ng ph¸t triÓn. ViÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c cho trÎ lµ mét viÖc lµm kh«ng ph¶i dÔ. V× vËy, ®Ó trÎ ®¹t hiÖu qu¶ cao th× ph¶i cã sù dÉn d¾t cña gi¸o viªn. TrÎ lµm quen víi v¨n häc nãi chung vµ viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ nãi riªng lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt nh»m gióp trÎ ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt. Qua ®ã ng«n ng÷ cña trÎ ®îc ph¸t triÓn, trÎ biÕt ®äc th¬, kÓ chuyÖn m¹ch l¹c vµ trÎ biÕt trß chuyÖn cïng mäi ngêi. Qua viÖc thùc hiÖn ®Ò tµi “Một số giải pháp giúp trẻ 5 tuổi phát triển ng«n ng÷ m¹ch l¹c th«ng qua c¸c t¸c phÈm v¨n häc”, b¶n th©n t«i ®· rót ra mét sè kinh nghiÖm sau: * Ph¶i n¾m v÷ng ®Æc ®iÓm t©m lý cña trÎ, ®Ó cã ph¬ng ph¸p ®óng cho tõng trÎ. * X©y dùng kÕ ho¹ch thùc hiÖn ph¶i hîp lý, ®Çy ®ñ, chi tiÕt phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña ®Þa ph¬ng vµ cña líp. * CÇn chuÈn bÞ ®Çy ®ñ gi¸o cô trùc quan tríc khi ®Õn líp ®Ó l«i cuèn trÎ vµo giê häc, gióp trÎ n¾m ®îc vÊn ®Ò ®ã dÔ dµng h¬n. * T¨ng cêng cho trÎ tham gia tÝch cùc vµo c¸c ho¹t ®éng lµm quen v¨n häc nh kÓ chuyÖn, ®äc th¬, ®ãng kÞch, ®ãng vai theo chñ ®Ò, nghe b¨ng ®Üa, xem s¸ch b¸o * KÕt hîp chÆt chÏ víi phô huynh ®Ó gióp phô huynh nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña m«n häc. Tõ ®ã, phô huynh t¹o mäi ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña m×nh. * Gi¸o viªn cÇn ph¶i n¾m ch¾c ph¬ng ph¸p, kh¶ n¨ng nhËn thøc cña trÎ. Nghiªn cøu t×m tßi, vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p h÷u hiÖu vµo ho¹t ®éng ph¸t tiÓn ng«n ng÷ ®Ó ®¹t kÕt qu¶ cao trong d¹y trÎ. * Gi¸o viªn ph¶i thùc sù th¬ng yªu vµ t«n träng trÎ, ph¶i biÕt kiÒm chÕ, kiªn tr×, nhÉn n¹i, lÊy t×nh c¶m lµm yÕu tè quan träng nhÊt ®Ó gi¸o dôc trÎ. Cã lµm ®îc nh÷ng ®iÒu trªn th× viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c cho trÎ míi ®¹t hiÖu qu¶ cao. Tõ thùc tÕ líp t«i phô tr¸ch víi nh÷ng khã kh¨n mµ b¶n th©n t«i gÆp ph¶i, t«i ®a ra biÖn ph¸p th¸o gì nh÷ng víng m¾c trong viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c cho trÎ. Mong r»ng nh÷ng biÖn ph¸p nµy sÏ ¸p dông hiÖu qu¶ h¬n khi ®îc c¸c cÊp l·nh ®¹o, c¸c b¹n ®ång nghiÖp gãp ý, bæ sung thªm vµ tÝch cùc ®æi míi trong qu¸ tr×nh vËn dông ®Ó da chÊt lîng ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ vïng cao ph¸t triÓn, ®¸p øng víi nhu cÇu gi¸o dôc trong giai ®o¹n hiÖn nay./. Tôi xin chân thành cảm ơn! Lâm Thủy, tháng 05 năm 2015 XÁC NHẬN CỦA HĐKH NHÀ TRƯỜNG Người viết Lê Thị Lộc
File đính kèm:
- Một_số_giải_pháp_giúp_trẻ_5_tuổi_phát_triển_ngôn_ngư_mạch_lạc_thông_qua_tác_phẩm_văn_học..doc