Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp dạy hát phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh Lớp 4, 5

 Âm nhạc gắn liền với đời sống, là một phần không thể thiếu của cuộc sống con người. Ngay từ khi cất tiếng khóc chào đời, con người đã cảm nhận được âm điệu ngọt ngào trong lời ru tha thiết của mẹ, của bà. Đến khi trưởng thành, trong cuộc sống hằng ngày, trong lao động, chiến đấu âm nhạc theo suốt con người, gắn bó với con người qua điệu hò kéo lưới, hò giã gạo, hò kéo pháo hay khúc hát giao duyên v.v.v. Âm nhạc như người bạn tri kỹ của mỗi con người, nó có thể giúp ta giải bày tâm sự, giúp ta bày tỏ niềm vui, nỗi buồn hay thổ lộ tâm tình Không chỉ thế, nó còn có ảnh hưởng tác động lớn đến mỗi con người.

 Sidney một nhà thơ nổi tiếng của Anh đã từng nói: “Âm nhạc là điều kì diệu nhất kích thích cảm giác”.

 Thật vậy, Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật nhằm phản ánh hiện thực khách quan bằng những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh. Âm nhạc ngày nay đã trở nên hết sức phổ biến và cần thiết với mọi đối tượng, mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, xã hội chúng ta tiếp xúc với âm nhạc không chỉ nhằm mục đích giải trí, mà bên cạnh đó là khả năng hiểu và cảm thụ được âm nhạc. Như vậy, việc đưa âm nhạc vào trường học cũng không nằm ngoài mục đích là nâng cao khả năng cảm thụ âm nhạc của học sinh nói riêng, cũng như khả năng thẩm mỹ của các em về cái đẹp, cái thiện. Vì thế, âm nhạc trở thành một môn học có tác dụng rất lớn đối với con người, nhất là đối với trẻ em. Bởi tâm hồn trẻ như một tờ giấy trắng tùy thuộc vào môi trường giáo dục mà tờ giấy ấy có sắc màu khác nhau. Các em rất nhạy bén với những giai điệu lời ca trong sáng. Âm nhạc sẽ gieo vào trẻ những tình cảm tốt đẹp, làm cho đời sống tâm hồn các em phong phú hơn. Với học sinh Tiểu học môn âm nhạc là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo đức, thẩm mĩ nhằm góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh theo mục tiêu đào tạo, tạo cơ sở hình thành nhân cách con người mới Việt Nam. Tuy nhiên, âm nhạc trong nhà trường tiểu học với tư cách là một môn học có mức độ nhất định về mục đích và nội dung, song mục đích của việc dạy và học môn âm nhạc trong nhà trường phổ thông là giáo dục văn hóa âm nhạc cho HS nhằm trang bị cho các em những kiến thức cơ bản, các kỹ năng nhằm tạo điều kiện cho khả năng cảm thụ, hiểu và thể hiện nghệ thuật âm nhạc, khơi dậy ở các em những khả năng sáng tạo trong hoạt động âm nhạc, củng cố thêm về tình cảm đạo đức, về niềm tin thị hiếu và nhu cầu âm nhạc. Do đó, để đáp ứng được yêu cầu giáo dục, ta phải có cái nhìn đúng về tầm quan trọng của môn âm nhạc trong chương trình tiểu học. Âm nhạc tuy không đào tạo các em thành những ca sỹ, nhạc sỹ nhưng thông qua môn học này đã hình thành cho các em những kiến thức ban đầu, đặc biệt là trang bị cho các em một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển hài hòa và toàn diện hơn, từ đó giúp các em học tốt các môn học khác.Thông qua nội dung bài hát các em thêm yêu cuộc sống, yêu quê hương đất nước, yêu truyền thống, bản sắc dân tộc con người Việt Nam. Thông qua những phương tiện của nghệ thuật âm nhạc để bồi dưỡng khả năng nhận thức, phát triển tư duy, óc sáng tạo góp phần cùng các môn học khác phát triển năng lực trí tuệ cho học sinh, bồi dưỡng năng khiếu nghệ thuật, đẩy mạnh phong trào văn nghệ quần chúng làm cho không khí của nhà trường thêm vui tươi lành mạnh.

 

doc23 trang | Chia sẻ: sangkien | Lượt xem: 15837 | Lượt tải: 1Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp dạy hát phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh Lớp 4, 5", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
hăn:
 Đối với học sinh trường Tiểu học Văn Bân nói chung, học sinh lớp 4, 5 nói riêng, mặc dù nằm trên địa bàn xã nhưng đa phần gia đình của các em là nông thôn và lao động tự do nên các em ít được quan tâm đến việc học tập. Vì vậy, với môn âm nhạc cũng không ngoại lệ, học sinh ít được quan tâm, vì thế hiểu biết về âm nhạc đang còn hạn chế, không kích thích các em học tập.
 2.2.Mục đích yêu cầu:
 *Học sinh: 
 - Hát đúng, chuẩn xác giai điệu của các bài hát ở lớp 4, 5.
 - Hát đúng tính chất bài ca.
 - Biết hát có vận động phụ họa.
 - Biết thể hiện bài hát dưới nhiều hình thức khác nhau.
 - Biết biểu diễn trên sân khấu.
 - Sáng tác lời ca mới hiệu quả dựa trên giai điệu một số bài hát.
 - Tham gia trò chơi tích cực hỗ trợ nhiều cho việc học
 *Giáo viên:
 - Sử dụng đàn, hát nhuần nhuyễn thành thạo.
 - Sáng tạo nhiều động tác vận động phụ họa, nhiều hình thức biểu diễn bài hát khác nhau.
 - Sưu tầm nhiều tranh ảnh và trò chơi phù hợp, vui nhằm hỗ trợ hiệu quả cho việc dạy hát.
3. Các giải pháp:
 Cũng như các môn học khác, môn học âm nhạc nhằm trang bị cho học sinh một trình độ văn hóa âm nhạc trong một tổng thể của chương trình giáo dục toàn diện. Nội dung môn học âm nhạc sẽ phải bao gồm một số kỹ năng tối thiểu về ca hát, những vấn đề về lý thuyết âm nhạc sơ giản, hướng dẫn nghe nhạc, tìm hiểu âm nhạc giúp các em nâng cao năng lực cảm thụ và yêu thích môn học này.
 Quan niệm và cảm xúc của mỗi người trước cái đẹp luôn khác nhau, từ quan niệm đó nảy sinh nhiều ý tưởng và trường phái khác nhau trong nghệ thuật. Trong quá trình giảng dạy âm nhạc ở trường Tiểu học. Giáo viên cần tạo mọi điều kiện để học sinh phát huy được những cảm xúc nghệ thuật, sự tích cực sáng tạo trong học tập. Muốn làm được điều đó HS cần có quá trình rèn luyện không chỉ có ở các môn học khác mà kể cả ở môn âm nhạc. Sự tích cực, sáng tạo giúp HS phát huy được những suy nghĩ tư tưởng và hành động của mình, nâng cao kết quả học tập và hình thành những năng lực riêng biệt của các em.
 Học hát thực chất là quá trình bắt chước của HS để hát đúng giai điệu, lời ca của bài hát. Sự bắt chước này gồm hoạt động nghe giáo viên hát mẫu, hoặc đánh đàn rồi tái hiện lại. Với sự bắt chước đó thì chưa thể coi là tích cực, sáng tạo, vậy muốn có sự tích cực, sáng tạo giáo viên cần phải làm như thế nào? 
 Ngoài cách dạy hát theo các bước cơ bản, để phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh, giáo viên có thể sử dụng một số phương pháp sau:
 3.1. Học sinh tham gia hát và tự kiểm tra lẫn nhau:
 Trong quá trình học hát, các em hát đúng về giai điệu, lời ca, để cho các em nhanh thuộc bài và nhớ giai điệu bài hát, giáo viên có thể chia nhóm để các em tự ôn tập và kiểm tra lẫn nhau.
*Ví dụ: 
 ^ Bài hát “Cò lả” (Dân ca đồng bằng Bắc Bộ) – Lớp 4
 Giáo viên chia lớp thành 2 nhóm, từng nhóm lần lượt trình bày bài hát với hình thức: Hát có lĩnh xướng và đồng ca. Mỗi nhóm sẽ cử một học sinh lĩnh xướng, còn lại cả nhóm sẽ đồng ca.
 + Lĩnh xướng từ: “Con cò cò bay lả lả bay la. Bay từ từ cửa phủ, bay ra ra cánh đồng”
 + Đồng ca: Tình tính tang là tang tính tình..nhớ hay chăng”
Sau đó giáo viên gọi từng nhóm nhận xét các bạn hát.
 ^ Bài hát “Những bông hoa những bài ca” (Nhạc và lời: Hoàng Long) – Lớp 5
Giáo viên chia nhóm và vận dụng hình thức hát đối đáp, đồng ca:
 Lời 1: + Nhóm 1 hát câu 1: Cùng nhau cầm tay đi đến thăm các thầy các cô
 + Nhóm 2 hát câu 2: Lời hát rộn rã bao bé em bước trên đường phố
 + Nhóm 1 hát câu 3: Ngàn hoa nở tươi khoe sắc hương dưới ánh mặt trời
 + Nhóm 2 hát câu 4: Náo nức tiếng cười say sưa yêu đời
 + Cả 2 nhóm hát: Những đóa hoa tươi màuxin tặng các thầy các cô.
 Lời 2: Đảo ngược lại nhóm 2 sẽ hát trước, tương tự như lời 1.
 + Nhóm 2 hát câu 1 và câu 3
 + Nhóm 1 hát câu 2 và câu 4
 + Cả 2 nhóm hát câu còn lại.
 Giáo viên có thể chia thành nhiều nhóm nhỏ để các em hát và lựa chọn hình thức trình bày bài hát phù hợp như: 1 học sinh nam hát lĩnh xướng câu 1 và câu 2 lời 1, 1 học sinh nữ lĩnh xướng câu 3 và câu 4 lời 1, cả lớp sẽ hát tập thể những câu còn lại và cả lời 2.
 Với phương pháp này học sinh có thể tự kiểm tra lẫn nhau và chủ động trong cách trình bày bài hát.
3.2. Hát kết hợp vỗ tay theo cặp đôi: 
 Hai học sinh đứng đối diện, vừa hát vừa sáng tạo động tác vỗ tay sao cho phù hợp với nhịp điệu và nội dung của bài hát. Hoạt động này nâng cao sự hợp tác và năng lực sáng tạo của học sinh, các em có thể nghĩ ra nhiều cách vỗ tay rất độc đáo và hấp dẫn. Thậm chí ở mỗi câu hát, các em lại áp dụng từng kiểu vỗ tay khác nhau. Ví dụ: Về cách vỗ tay theo nhịp ¾ với bài “Chúc mừng”, 2 em vừa hát vừa vỗ tay theo cách sau:
+ Câu hát thứ 1: phách 1 từng em vỗ hai tay vào nhau, phách 2, 3 vỗ nhẹ lòng bàn tay của mình vào tay bạn.
+ Câu hát thứ 2: phách 1 từng em vỗ hai tay vào nhau, phách 2 vỗ nhẹ lòng bàn tay của mình vào tay bạn, phách 3 vỗ nhẹ lưng bàn tay của mình vào tay bạn.
+ Câu hát thứ 3: phách 1 từng em vỗ hai tay vào nhau, phách 2, 3 vỗ nhẹ lòng bàn tay phải của mình vào tay bạn. Lần tiếp theo, thực hiện với tay trái.
+ Câu hát thứ 4: Thực hiện giống câu hát 1
+ Câu hát thứ 5: Thực hiện giống câu 2
+ Câu hát thứ 6: Thực hiện giống câu 3
 Ngoài ra, các em còn có thể áp dụng vào một số bài hát khác như: Tre ngà bên Lăng Bác (Lớp 5),
3.3. Khuyến khích kỹ năng nghe và đánh giá của học sinh
 Để học sinh không bị thụ động trong cách lựa chọn tiết tấu cho bài hát, giáo viên khuyến khích kỹ năng nghe và đánh giá của học sinh bằng cách: Giáo viên thay đổi tiết tấu, tốc độ hay dịch giọng bài hát để học sinh nhận biết và thực hành.
Ví dụ 1: Bài hát: “Ước mơ” (Nhạc: Trung Quốc – Lời Việt: An Hòa) – Lớp 5
 Giáo viên thay đổi tốc độ của bài hát: Từ tempo 98 lên 120 
 GV hỏi: Em có nhận xét gì nếu cô thay đổi tốc độ bài hát như cô vừa trình bày?
Học sinh trả lời: Bài hát “Ước mơ” nếu hát ở tốc độ nhanh sẽ không phù
hợp với sắc thái của bài hát vì bài hát có giai điệu nhẹ nhàng, vui tươi, tính chất thiết tha, trìu mến.
Ví dụ 2: Bài hát: “Reo vang bình minh” (Nhạc và lời: Lưu Hữu Phước) – Lớp 5
GV đàn cho học sinh hát với nhip điệu Disco, rồi lần lượt chuyển sang Rumba, Chacha,..yêu cầu học sinh nghe và hát theo nhịp đàn.
 GV hỏi: Các em hãy cho cô biết sự thay đổi tiết tấu như cô và các em vừa trình bày có phù hợp với bài hát không? 
HS nêu ý kiến dựa vào kỹ năng nghe của bản thân.
Hoặc có thể là: Khi ôn tập bài hát, giáo viên sẽ đệm đàn và yêu cầu học sinh lần lượt trình bày bài hát đó ở giọng khác nhau cũng như ở tốc độ khác nhau, học sinh cần nhận xét được rằng, hát ở giọng nào và tốc độ nào là phù hợp. 
 + Lần thứ nhất giáo viên đệm đàn ở giọng Rê trưởng, tốc độ chậm; 
 + Lần thứ hai đệm ở giọng Mi trưởng, tốc độ trung bình; 
 + Lần thứ ba đệm ở giọng Pha trưởng, tốc độ nhanh.
Học sinh nhận xét: Hát ở lần thứ hai là phù hợp cả về cao độ và tốc độ
3.4. Học sinh phát biểu cảm nhận về bài hát dưới nhiều hình thức khác nhau
 Trong học tập, so với bắt chước và tìm tòi, sáng tạo là hình thức cao nhất thể hiện tính tích cực học tập của học sinh, hãy bắt đầu khuyến khích các em mạnh dạn nói lên những cảm nhận của mình về bài hát, về môn học. HS có thể trình bày những ý kiến riêng của mình. Đây là cơ sở để có kĩ năng sáng tạo lớn hơn. GV cần tạo điều kiện để học sinh tự nhận xét, tự đánh giá, tự cảm nhận để có thể điều chỉnh cách học theo hướng tích cực.
Ví dụ: Bài hát “Hãy giữ cho em bầu trời xanh” – Lớp 5
*Cách 1: Sau khi cho học sinh nghe hát mẫu và đọc lời ca, GV đặt câu hỏi:
 Em hãy nêu cảm nhận của mình về bài hát “Hãy giữ cho em bầu trời xanh”?
 HS sẽ trả lời qua phần gợi mở của GV về nội dung bài hát nói lên điều gì? Giai điệu bài hát như thế nào? Qua bài hát này bản thân em học tập được gì?
*Cách 2: Học xong bài hát GV chia lớp thành 2 nhóm, lần lượt từng nhóm viết lời giới thiệu cho bài hát. GV nhận xét, đánh giá.
+ Lời giới thiệu nhóm 1:
 Trẻ em trên trái đất đều mơ ước được học hành, ngày ngày cắp sách đến trường, được vui chơi, ca hát – có một cuộc sống yên vui, hạnh phúc. Chỉ khi nào trên Trái Đất của chúng ta không còn chiến tranh, không còn tiếng bom, tiếng sung thì hành tinh của chúng ta sẽ tràn ngập màu xanh của hòa bình và hạnh phúc. Hôm nay nhóm chúng em xin được gới đến cô giáo và các bạn bài hát “Hãy giữ cho em bầu trời xanh” (Nhạc và lời: Huy Trân) để nói lên ước vọng của trẻ thơ trên hành tinh chúng em đang sống và học tập.
+ Lời giới thiệu nhóm 2:
 Bài hát “Thiếu nhi thế giới liên hoan” của nhạc sỹ Phạm Tuyên là tình đoàn kết hữu nghị giữa tất cả thiếu nhi trên khắp năm châu, nói lên ước mơ của tuổi thơ mong muốn có được một cuộc sống yên vui, hạnh phúc, đầy tình thân ái. Hôm nay chúng em xin được gửi đến cô giáo và các bạn một thông điệp như thế qua một bài hát với giai điệu vui tươi, trong sáng, viết về chủ đề hòa bình và cũng được rất nhiều các bạn thiếu nhi yêu mến. Đó là bài hát “Hãy giữ cho em bầu trời xanh” của nhạc sỹ Huy Trân.
3.5. Hướng dẫn học sinh dàn dựng và biểu diễn bài hát:
 Với học sinh lớp 4, 5, giáo viên nên dành cho các em nhiều sự tự do hơn khi lựa chọn hình thức trình bày (đơn ca, song ca, tốp ca), lựa chọn cách hát (hát nối tiếp, đối đáp, hát có lĩnh xướng, hát bè, hát đuổi), lựa chọn cách gõ đệm và sáng tạo động tác nhảy múa minh họa cho bài hát. Bên cạnh đó, cũng nên khuyến khích học sinh thể hiện sự tìm tòi trong cách nhắc lại đoạn nhạc, câu nhạc, sáng tạo trong cách mở đầu và kết thúc bài hát.
 Thông thường mỗi bài hát giáo viên đều hướng dẫn học sinh hát kết hợp với vận động giúp cho các em tự nhiên khi hát. Tuy nhiên, ở một số bài GV có thể gợi ý hướng dẫn HS một vài động tác múa phụ họa đơn giản, phù hợp để các em có thêm những lựa chọn khi biểu diễn bài hát.
 *Ví dụ:
Với bài “Hát mừng” - Lớp 5
GV hướng dẫn một số động tác múa Tây Nguyên sẽ không chỉ giúp cho
cách trình bày bài hát thêm sinh động mà các em còn được tìm hiểu về những điệu múa của dân tộc Tây Nguyên rất cuốn hút và đặc sắc.
Khi học bài “Em vẫn nhớ trường xưa” – Lớp 5
 GV đưa ra yêu cầu: Tự chọn nhóm 4 – 5 HS và biểu diễn bài hát kết hợp động tác phụ họa. 
HS sẽ tự chọn nhóm phù hợp để trình bày bài hát. GV không nên áp đặt các
em vào từng nhóm, để các em tự chọn sẽ làm học sinh phấn khởi, vui thích khi được làm việc với nhóm mà mình thích.
HS tự chọn cách trình bày: Các em có thể trình bày bài bài Em vẫn nhớ 
trường xưa một hoặc hai lần, mỗi câu hát sẽ do em nào đảm nhiệm hay cả nhóm cùng hát. Bài hát gồm hai đoạn, GV cũng có thể gợi ý, các em hát đoạn 2 trước, đoạn một sau cũng được. Ngoài ra, HS có thể tự chọn để sử dụng các cách hát như lĩnh xướng, hòa giọng, đối đáp. Như vậy hình thức trình bày bài hát của mỗi nhóm sẽ rất đa dạng, phong phú, giàu tính sáng tạo.
HS tự chọn động tác múa phụ họa cho bài hát: Từng nhóm có thể nghĩ ra 
động tác phù hợp với nội dung bài hát và tập trình bày cho đều, đẹp (hát kết hợp vận động hoặc múa, hát kết hợp một vài động tác diễn xuất).
Tuy nhiên để sự sáng tạo đạt hiệu quả cao, GV cần tạo điều kiện về thời gian 
cho học sinh chuẩn bị. Thông thường giáo viên thông báo trước một tuần để HS chọn nhóm và tập trình bày, biểu diễn bài hát.
 Với những bài hát khác, GV vẫn có thể vận dụng các kĩ năng dạy học trên, HS càng quen cách làm, khả năng kết hợp theo nhóm và tư duy sáng tạo của các em càng phát triển.
 3.6. Chơi trò chơi:
 Trò chơi là phương pháp giáo dục phù hợp với trẻ em, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển thể chất và tinh thần của các em, trẻ em sẽ là chính mình khi được vui chơi. Trò chơi tạo sự hấp dẫn, không khí học vui vẻ, sôi nổi. Giúp học sinh thay đổi hình thức, trạng thái học tập, góp phần giải tỏa những căng thẳng khi học kiến thức mới. Đồng thời giúp học sinh tiếp thu kiến thức tích cực và tự giác, tạo điều kiện để các em bộc lộ, thể hiện bản thân một cách tự nhiên; góp phần rèn luyện kĩ năng âm nhạc và củng cố kiến thức.
 - Sau khi học sinh hát đúng giai điệu của bài hát GV hướng dẫn học sinh chơi trò chơi: GV làm kí hiệu tay theo các chữ cái A, U, I. Khi GV đưa tay theo kí hiệu, HS hát giai điệu chỉ với 3 chữ cái theo đúng kí hiệu GV hướng dẫn trước lớp. 
 *Ví dụ:
Bài hát “Hãy giữ cho em bầu trời xanh” – Lớp 5
 Câu 1 lời 1, GV đưa tay kí hiệu chữ A, HS hát “A” theo giai điệu của câu hát 1.
 Câu 2 lời 1, GV đưa tay kí hiệu chữ U, HS hát “U” theo giai điệu của câu hát 2.
 Câu 3 lời 1, GV đưa tay kí hiệu chữ O, HS hát “O” theo giai điệu của câu hát 3.
 Câu 4 lời 1, GV đưa tay kí hiệu chữ I, HS hát “I” theo giai điệu của câu hát 4.
 Sang lời 2, GV tiếp tục thay đổi các kí hiệu tương tự như lời 1.
 Có thể thực hiện với những bài hát khác. Trò chơi này giúp các em thay đổi không khí học tập, đồng thời để kiểm tra việc ghi nhớ giai điệu của HS.
 - Trò chơi: “Ai nhanh tai, nhanh mắt”
 *Ví dụ: 
Bài hát Những bông hoa những bài ca
 4 HS ở 4 góc lớp mang số báo danh từ 1,2,3,4. GV hô 1 – 1, HS có SBD 1 sẽ hát câu 1, hoặc GV hô 2 – 4, HS có SBD 2 sẽ hát câu 4, tương tự GV hô đảo lộn SBD và thứ tự các câu của bài hát. Thực hiện tương tự đối với các bài hát khác.
 Việc kết hợp tổ chức một trò chơi trong giờ học hát vừa giúp học sinh nắm kiến thức chắc hơn, sâu hơn, nhanh hơn, vừa tạo không khí sôi nổi cho học sinh, tạo hứng thú cho học sinh học môn Âm nhạc cũng như các môn học khác.
 3.7. Sáng tác lời ca mới.
 Đây là hoạt động sáng tạo và đòi hỏi rất nhiều kĩ năng cho học sinh. Phần lớn nội dung này là bài tập nâng cao giành cho những học sinh khá giỏi và có năng khiếu âm nhạc. Chủ yếu các em sáng tác lời ca mới dựa trên giai điệu của những bài tập đọc nhạc, bài dân ca hoặc những bài nhạc nước ngoài.
 + Ở lớp 4 có những bài hát như: Chim sáo (DC Khơ-me); Bạn ơi lắng nghe (DC
Hrê), Chúc mừng (Nhạc Nga), Cò lả (Dân ca đồng bằng Bắc Bộ)
 + Ở lớp 5 có những bài hát như: Ước mơ (Nhạc Trung Quốc), Hát mừng (Dân ca Hrê – Tây Nguyên). 
 Ngoài ra, khi học bài hát theo chủ đề nào đó, giáo viên đề nghị học sinh tập sáng tác bài hát với cùng chủ đề. 
 Ví dụ: 
 + Với chủ đề hòa bình như bài hát: “Em yêu hòa bình” (Lớp 4), “Hãy giữ cho em bầu trời xanh” (lớp 5), 
 + Với chủ đề về mẹ như bài hát: “Bàn tay mẹ” (Lớp 4), 
 + Với chủ đề về thầy cô giáo, mái trường như bài hát: “Những bông hoa những bài ca”, “Em vẫn nhớ trường xưa” (Lớp 5) 
 + Với chủ đề về mùa hè như bài hát: “Mùa hoa phượng nở” (Lớp 5), “Dàn đồng ca mùa hạ” (Lớp 5),
 Những bài hát của các em luôn thể hiện sự hồn nhiên, trong sáng với cảm xúc chân thật, sinh động; đa số các em cũng rất có hứng thú và yêu hoạt động này. Giáo viên nên vận dụng từ những hoạt động đơn giản đến phức tạp; cần động viên và sử dụng sản phẩm sáng tạo của học sinh theo cách tích cực, ví dụ như dùng lời hát do học sinh sáng tác và trình bày trước lớp để động viên, khuyến khích sự sáng tạo của các em.Các em sẽ có niềm vui trước sản phẩm tinh thần của chính mình kèm theo lời khen ngợi của giáo viên. Vì qua những hoạt động này, âm nhạc sẽ ghi lại dấu ấn sâu đậm trong nhận thức của các em.
 3.8. Vẽ tranh minh họa, sử dụng tranh ảnh:
 Học sinh Tiểu học rất thích vẽ tranh minh họa. Khi học hát, nghe nhạc, giáo viên nên động viên học sinh vẽ tranh để diễn tả cảm nhận của mình. Hoạt động này phát huy trí tưởng tượng phong phú và năng lực mĩ thuật của các em. Học sinh có nhu cầu vẽ những bức tranh thể hiện sở thích của mình như các nhân vật yêu thích, minh họa câu chuyện cổ tích, các loài vật, cảnh thiên nhiên,Để vẽ tranh minh họa, giáo viên cần nhắc học sinh chú ý tới những hình ảnh, tình tiết in đậm nét trong trí tưởng tượng của mình. Các em có thể vẽ bằng bút chì, bút mực, bằng một hoặc nhiều màu, có thể vẽ phác thảo hoặc vẽ chi tiết. Với các bức vẽ của học sinh, giáo viên không nên đánh giá về kĩ thuật vẽ mà nên tập trung nhận xét về trí tưởng tượng, sự sáng tạo và cảm xúc của các em với tác phẩm.
 Ngoài ra, giáo viên cũng có thể đưa ra một số bức tranh (hoặc ảnh) minh họa cho bài hát, học sinh cần phải xếp chúng theo trình tự phù hợp với nội dung của bài hát. Giúp cho tư duy của các em linh hoạt, tạo sự tích cực hơn cho hoạt động học tập của học sinh.
Ví dụ: Xếp 5 bức ảnh sau cho phù hợp với trình tự nội dung của bài hát“Em yêu hoà bình” (Nhạc và lời: Nguyễn Đức Toàn) – Lớp 4
Ảnh 1
Ảnh 2
Ảnh 3
Ảnh 4
Ảnh 5
            Kết quả sắp xếp như sau:
Lời bài hát “Em yêu hòa bình”
Thứ tự phù hợp của 5 bức ảnh
 Em yêu hòa bình yêu đất nước Việt Nam, yêu từng gốc đa bờ tre đường làng.
 Em yêu xóm làng nơi mà em khôn lớn, yêu những mái trường rộn rã lời ca.
 Em yêu dòng sông hai bên bờ xanh thắm, dòng nước êm trôi lắng đọng phù sa.
 Em yêu cánh đồng thơm mùi hương lúa
 Giữa đám mây vàng có đàn cò trắng bay xa
Ảnh 2
Ảnh 5
Ảnh 1
Ảnh 3
Ảnh 4
PHẦN BA: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Kết quả nghiên cứu:
Môn học âm nhạc ở trường Tiểu học mỗi tuần chỉ có một tiết, nhưng các em được làm quen với: Học hát, Tập đọc nhạc, nghe nhạc, là một tác động lớn vào thế giới tinh thần của các em. Với những phương pháp dạy trên, trong những năm qua đối với việc học âm nhạc ở trường TH Văn Bân, tôi thấy kết quả chất lượng được nâng lên rõ rệt, các em đã biết trình bày hoàn chỉnh một bài hát (hát kết hợp vận động nhẹ, biểu diễn), biết cảm nhận về nội dung bài hát. Bởi được hướng dẫn tận tình gợi mở, gần gũi luyện tập của GV, kết hợp giữa nhạc cụ, bảng phụ, đĩa nhạc và làm mẫu chính xác của GV đã động viên cổ vũ các em kịp thời bằng những lời khen ngợi, nhận xét, đánh giá. Nhắc nhở các em sau khi học bài mới thì các em phải có sự ôn luyện ở nhà để ghi nhớ và khắc sâu kiến thức, do đó trong giờ học rất sôi nổi và thoải mái, các em thi đua nhau trả lời câu hỏi của GV đưa ra, tự giác xung phong lên trình bày bài hát trước lớp, đem lại cho các em lòng tự tin, sự hứng thú say mê trong học tập, tình cảm cô trò luôn gần gũi gắn bó. Việc học tốt trong giờ học đã giúp cô trò chúng tôi thành công trong các hoạt động ngoài giờ khác. 
Kết quả cụ thể đạt được:
Năm học 2009 – 2010:
Khối lớp
Tổng
số lớp
Tổng
số
HS
Xếp loại học lực cuối năm
Hoàn thành tốt (A+)
Hoàn thành (A)
Chưa hoàn thành
Số lượng
Tỉ lệ (%)
Số lượng
Tỉ lệ (%)
4
3
74
18
24%
56
76%
0
5
3
76
15
19,7%
61
80,3%
0
Năm học 2010 – 2011:
Khối lớp
Tổng
số lớp
Tổng
số
HS
Xếp loại học lực cuối năm
Hoàn thành tốt (A+)
Hoàn thành (A)
Chưa hoàn thành
Số lượng
Tỉ lệ (%)
Số lượng
Tỉ lệ (%)
4
4
101
26
25,7%
75
74,3%
0
5
3
74
22
29,7%
52
70,3%
0
Kiến nghị - Đề xuất:
Kiến nghị:
 Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi về “Một số biện pháp dạy hát phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh lớp 4, 5 Trường Tiểu học Văn Bân” tôi đã đưa những phương pháp cơ bản về cách dạy và học âm nhạc đặc biệt là phương pháp dạy thực hành áp dụng cho HS lớp 4, 5 và đa phần các HS trong tập thể rất thích hoạt động sáng tạo. Các em hứng thú học âm nhạc hơn, thực hành tự tin hơn và có tiến bộ rõ rệt. Tôi rất mong được sự góp ý trao đổi kinh nghiệm để tìm ra được những phương pháp tối ưu nhất nhằm giúp HS có hứng thú và ham mê học âm nhạc, từ đó giáo dục óc thẩm mĩ cho các em, giúp các em hiểu được cái hay, cái đẹp trong cuộc sống.
Đề xuất:
 Để thực hiện đào tạo các em HS trở thành những người phát triển toàn diện
về Đức – Trí – Thể - Mĩ, ngoài việc người giáo viên phải có năng lực thực sự thì việc khách quan, ngoại cảnh, khuôn viên, môi trường là những điều tác động lớn đến các em.
 Do đó để tạo điều kiện cho việc dạy – học thuận lợi, bản thân tôi là người đứng lớp dạy bộ môn âm nhạc cần kiến nghị một số vấn đề sau:
- Nhà trường thường xuyên quan tâm, giúp đỡ giáo viên và học sinh. Đồng
thời, trang bị thêm một số sách và tư liệu tham khảo để phục vụ cho việc giảng
dạy bộ môn âm nhạc.
 - Phòng GD tạo điều kiện giúp đỡ nhà trường có phòng học chức năng riêng để nâng cao hiệu quả dạy và học.
 §øc Ch¸nh, ngµy 20 th¸ng 9 n¨m 2012
 Ng­êi thùc hiÖn 
 T¹ ThÞ Ngäc TuyÒn	
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Phương pháp dạy học Âm nhạc Tiểu học
 Hoàng Long và Hoàng Lân
Bộ sưu tập các bài giảng hay dành cho môn Âm nhạc
 PGS.TS. Trần Xuân Nhĩ
 - Tài liệu Chuẩn kiến thức kĩ năng môn Âm nhạc Tiểu học
 - Sách giáo khoa Âm nhạc lớp 4, 5.
 - Sách thiết kế bài giảng lớp 4, 5.
 - Các tuyển tập ca khúc thiếu niên. 
MỤC LỤC

File đính kèm:

  • docSKKN_PHAT_HUY_TINH_SANG_TAO_TRONG_HOC_HAT.doc
Sáng Kiến Liên Quan