Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp chăm sóc trẻ thừa cân béo phì tại trường MN Hoa Thủy Tiên

MỤC LỤC
Trang
I
ĐẶT VẤN ĐỀ
1
Lý do chon đề tài
1
II
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
2
1
Cơ sở lý luận
2
2
Cơ sở thực tiễn
3
2.1
Thuận lợi
3
2.2
Khó khăn
2
3
Những biện pháp thực hiện
3
3.1
Biện pháp 1: Phối hợp với các lớp cho trẻ ăn giảm năng lượng hợp lý
4
3.2
Biện pháp 2: Kết hợp với giáo viên tuyên truyền đến gia đình trẻ cho ăn ít chất bột đường, chất béo trong các bữa ăn của trẻ.
5
3.3
Biện pháp 3: Tăng cường cho trẻ ăn nhiều rau, củ, quả
6
3.4
Biện pháp 4Tăng cường cho trẻ vận động
6
4
Hiệu quả sáng kiến
7
III
KẾT LUẬN 
7
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Cùng với sự phát triển chung của xã hội, mỗi người chúng ta ngày nay đều có cuộc sống đầy đủ sung túc hơn. Chính vì vậy trẻ em được hưởng thụ chăm sóc đặc biệt của gia đình và xã hội. Nhiều người cho rằng có điều kiện cho con ăn uống nhiều là cách tốt nhất cho con mình mập mạp và càng bụ bẫm thì càng tốt nên đến khi cha mẹ phát hiện ra con mình thừa cân thì đã rất khó để điều chỉnh. Hiện nay mức độ báo động của xã hội đối với trẻ thừa cân béo phì đã được ưu tiên hàng đầu. Các trường mầm non hiện đang phải thực hiện chế độ chăm sóc trẻ béo phì theo cách riêng của mình chứ không có một mức độ chuẩn mực nào, bên cạnh đó trong trường mầm non vấn đề dinh dưỡng cho học sinh là mục tiêu được quan tâm đầu tiên nhưng để cải thiện tình trạng trẻ thừa cân, béo phì không khá hơn là bao. 
Bản thân tôi là cán bộ quản lý trong trường mầm non, trong quá trình thực hiện công tác quản lý chỉ đạo chăm sóc nuôi dưỡng trẻ, tôi luôn trăn trở trước thực trạng trẻ em béo phì hiện nay và từ đó tìm cách chăm sóc trẻ để có kết quả tốt nhất. Tôi luôn nghiên cứu, phối hợp các nhóm thực phẩm một cách hợp lý, chế biến các bữa ăn ngon cho trẻ, tạo cho trẻ thói quen tốt trong ăn uống để phát triển về thể chất, chiều cao, cân nặng một cách cân đối. Qua quá trình công tác tôi rút ra được kinh nghiệm “Một số biện pháp chăm sóc trẻ thừa cân béo phì” trường MN Hoa Thủy Tiên.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
	1. Cơ sở lý luận
	Nuôi dưỡng là nhiệm vụ quan trọng trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non. Nuôi dưỡng đảm bảo chất lượng sẽ có tác dụng tăng cường và bảo vệ sức khỏe cho trẻ, giúp trẻ phát triển tốt về thể lực, tạo điều kiện cho việc thực hiện giáo dục trẻ toàn diện.
	Chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng trong các trường mầm non phụ thuộc vào các yếu tố: Điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên và nhân viên nuôi dưỡng, mức tiền ăn và công tác quản lý, cách chăm sóc trẻ của giáo viên và sự kết hợp giữa gia đình với nhà trường. 
	Thực trạng trẻ suy dinh dưỡng trong các nhà trường hiện nay không đáng ngại vì do quá trình chăm sóc, tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng đã giảm xuống đáng kể nhưng trái lại tỉ lệ trẻ thừa cân béo phì lại có nguy cơ tăng cao hơn và để giảm tỉ lệ này lại rất khó. Vậy chăm sóc trẻ thế nào, chế độ luyện tập cho trẻ ra sao là một vấn đề rất quan trọng đòi hỏi các nhà trường phải hết sức quan tâm.
	2. Cơ sở thực tiễn
	* Thuận lợi:
	- Trường MN Hoa Thủy Tiên đạt chuẩn quốc gia mức độ II, cơ sở vật chất phục vụ cho công tác chăm sóc nuôi dưỡng đồng bộ hiện đại tạo điều kiện rất tốt cho công tác chăm sóc nuôi dưỡng trẻ.
- Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo sát sao, luôn đóng góp từng ý kiến bổ ích cho các hoạt động trong ngày, đặc biệt là khi chế biến phối hợp các nhóm thực phẩm cho trẻ nói chung và trẻ thừa cân béo phì nói riêng.
- Nhân viên tổ nuôi có kinh nghiệm và tay nghề giỏi, phối hợp nhịp nhàng và nắm bắt được tỷ lệ các chất và cân đối hợp lý.
- Đa số phụ huynh nhiệt tình quan tâm đến các con trong các hoạt động ở trường và luôn lắng nghe những bài tuyên truyền bổ ích của nhà trường về chăm sóc nuôi dưỡng trẻ.
* Khó khăn:
- Số trẻ thừa cân trong trường tương đối nhiều, đầu năm học toàn trường chiếm tỉ lệ 6/750 = 0,8% 
- Số trẻ trên lớp, có lớp vẫn còn đông hơn so với quy định nên việc chăm sóc trẻ có ảnh hưởng nhất định.
- Nhà trường chưa có chế độ ăn riêng cho trẻ thừa cân béo phì
- Quan niệm của một số phụ huynh còn khác nhau về sức khỏe của trẻ, họ coi trẻ bụ bẫm thừa cân là rất bình thường, là đáng yêu.
Từ những thực tế trên tôi đã luôn suy nghĩ làm thế nào để cùng với chị em tổ nuôi, giáo viên cố gắng phấn đấu trong quá trình chăm sóc trẻ. Qua một năm thực hiện, tôi có đúc rút được một số biện pháp sau để chăm sóc trẻ thừa cân béo phì như sau:
3. Các biện pháp
Tình trạng trẻ béo phì, thừa cân ngày càng phổ biến, nhất là các cháu trong độ tuổi mầm non, bệnh phát hiện là nhờ các trường có cán bộ y tế sát sao trong công việc, có chương trình theo dõi dinh dưỡng sức khỏe của trẻ thường xuyên. Qua chăm sóc trẻ hàng ngày tôi thấy trẻ có cân nặng nhiều hơn so với độ tuổi là trẻ rất thích ăn dưới mọi hình thức. Điều này không có nghĩa là ta phải đảm bảo nhu cầu riêng của trẻ. Trái lại với những trẻ này chúng ta phải giúp trẻ ăn uống điều độ hơn mà vẫn đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng của trẻ, đảm bảo đủ năng lượng để trẻ có một cơ thể khỏe mạnh.
3.1. Biện pháp phối hợp với các lớp cho trẻ ăn giảm năng lượng hợp lý.
	- Nhà trường thực hiện việc tính định lượng khẩu phần ăn của trẻ trên phần mềm dinh dưỡng Gokids với yêu cầu chung cho tất cả học sinh toàn trường đó là: Đảm bảo tỉ lệ calo và cân đối các chất theo chuẩn, cân đối tỉ lệ Can xi và B1 chứ không có chế độ riêng cho trẻ béo phì. Bởi vậy việc phối hợp với giáo viên các lớp cho trẻ ăn giảm năng lượng khẩu phần ăn hợp lý là hết sức quan trọng. 
+ Giảm năng lượng khẩu phần ăn từng bước một cho trẻ béo phì, mỗi tuần giảm khoảng 300 calo so với khẩu phần ăn trước đó cho đến khi đạt được lượng tương ứng.
- Đối với trẻ nhỏ năng lượng calo của trẻ được tương ứng gữa tỷ lệ của các chất như:
+ Trẻ nhà trẻ có Kcal: 600 – 650; P:L:G: 13-20; 30-40; 47-50
+ Trẻ mẫu giáo có Kcal:615-726; P:l:G: 13-20; 25-35; 52-60. 
Có nhiều hình thức cho trẻ giảm bớt năng lượng những vẫn đảm bảo được cho trẻ no, khỏe mạnh và tích cực tham gia các hoạt động trong ngày đó là việc kết hợp nhiều loại thức ăn trong ngày thay thế các thực phẩm chính. 
Ví dụ : Đến giờ ăn bữa ăn chính là 10h30 tôi tư vấn để giảm lượng tinh bột ở bữa này cho trẻ thừa cân (cơm) thay vào đó là tăng cường cho trẻ ăn rau, củ, quả, chất đạm vẫn cần đảm bảo, tôi thấy lượng Gluxit giảm, calo của trẻ vẫn đảm bảo. 
Với hình thức này khi triển khai tôi thấy có một số khó khăn vì thực tế những trẻ đó rất thích ăn cơm, trẻ muốn ăn thêm nữa. Lúc này cô giáo giải thích nhẹ nhàng dần dần và khuyến khích trẻ ăn thêm rau củ quả, và cứ như vậy sau một thời gian trẻ thích nghi được với chế độ ăn hạn chế tinh bột đối với trẻ béo phì. 
Giờ ăn của các lớp
3.2. Biện pháp kết hợp với giáo viên tuyên truyền đến gia đình trẻ cho ăn ít chất bột đường, chất béo trong các bữa ăn của trẻ.
Năng lượng (calo) đưa vào cơ thể qua thức ăn, thức uống được hấp thu để tạo thành năng lượng.
Năng lượng ăn quá nhu cầu sẽ được dự trữ dưới dạng mỡ. Chế độ ăn giàu chất béo, nhiệt độ cao có liên quan chặt chẽ với gia tăng tỷ lệ béo phì. Các thức ăn giàu chất béo thường dễ ăn nên các cháu ăn dư thừa mà không biết. Vì vậy khẩu phần ăn dư lượng nhỏ chất béo cũng có thể gây thừa calo, ăn nhiều chất bột đường, đồ ngọt đều có thể gây béo phì. Qua khảo sát đã cho ta thấy, nếu trẻ thích ăn chất béo, chất bột sẽ tăng cân hơn những trẻ khác.
Để biện pháp này có kết quả cao tôi đã có ý kiến với các cô ở lớp trong việc tuyên truyền với các mẹ, để cô giáo kết hợp với cha mẹ trẻ, hướng dẫn các mẹ cho con ăn điều độ, không cho trẻ uống nhiều nước ngọt mà nên cho trẻ ăn bữa sáng nhiều hơn là bữa tối, buổi tối cho các con ăn thức ăn dễ tiêu vì buổi tối các con ít vận động hơn. 
Tuyên truyền để cha mẹ trẻ phải để ý chế độ ăn uống của con em mình, cha mẹ hạn chế cho con ăn những chất dầu mỡ như các món chiên, xào, nướng, bánh kẹo, đồ ngọt mà trái lại khuyến khích trẻ ăn rau quả tươi để bù năng lượng kiến trẻ không có cảm giác đói.
Bên cạnh chế độ ăn của trẻ thì chế độ luyện tập vận động cũng vô cùng quan trọng. Tôi đã sưu tầm một số bài viết, đọc những thông tin về cách chăm sóc trẻ béo phì, sưa tầm tài liệu để cung cấp cho các lớp và để giáo viên tuyên truyền đến phụ huynh về cách chăm sóc trẻ béo phì với các hình thức: Giáo viên trao đổi, phát tờ rơi, dán tại bảng tin của trường và của lớp, phát thanh trên loa đài vv. 
Một hình thức tuyên truyền hiệu quả nữa đó là: Sau khi y tế của nhà trường đưa ra số liệu chính xác về số lượng trẻ béo phì và sau một quá trình thử nghiệm tôi đã tư vấn với nhà trường mời chuyên gia dinh dưỡng về trò chuyện gặp gỡ đại diện phụ huynh trong các buổi họp phụ huynh để cùng trao đổi với họ về việc phối kết hợp quan tâm đến vấn đề chăm sóc trẻ, trong buổi tọa đàm ngày hôm đó tôi mạnh dạn phát biểu ý kiến trên cơ sở nắm được thực trạng các cháu thừa cân béo phì của trường và nói lên được mong muốn của nhà trường với mục tiêu giảm tỉ lệ trẻ béo phì, tôi đã đưa ra một số minh chứng cụ thể về việc này để phụ huynh cảm nhận và kết hợp tốt hơn với nhà trường trong việc chăm sóc trẻ béo phì.
3.3 Biện pháp tăng cường cho trẻ ăn nhiều rau, củ, quả
- Rau, củ, quả là một loại thức ăn vô cùng quan trọng nó góp phần tăng sức đề kháng cho cơ thể, nó cung cấp một số vitamin cần thiết, giúp cơ thể hấp thu được nhiều loại thức ăn khác nhau. Tuy nhiên để rau củ quả có tác dụng cho cơ thể ta cần phải chú ý đến cách chế biến và thời gian ăn các loại quả.
- Ví dụ 1: Khi ta chế biến các loại rau củ cần phải đảm bảo còn đủ lượng vitamin cần thiết cho đến lúc trẻ ăn.
- Ví dụ 2: Khi ăn hoa quả nên ăn trước bữa ăn thì hoa quả có tác dụng trực tiếp trong quá trình tiêu hóa thức ăn sau này của cơ thể.
- Một yếu tố cũng rất quan trọng nữa đó là việc lựa chọn thực phẩm phải lưu ý chọn thực phẩm tươi ngon, không có chất kích thích, chất xúc tác, rau ngon đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Ở trường mầm non nơi tôi công tác chúng tôi đã làm rất tốt việc này.
Bữa ăn có nhiều rau xanh
	3.4 Biện pháp tăng cường cho trẻ vận động.
- Đối với trẻ thừa cân béo phì thì vấn đề về tổ chức cho trẻ có chế độ học tập vui chơi nghỉ nghơi phải hợp lý. Tôi đã đưa ra phương án, các cô giáo của mỗi lớp tự thiết kế cho trẻ béo phì thừa cân của lớp một chế độ riêng như học tập vui chơi, với những trẻ này cho trẻ vận động tích cực hơn những trẻ khác, đòi hỏi ở trẻ phải tham gia các hoạt động kích thích sự phát triển của tư duy, vận động để trẻ tiêu hao năng lượng, tránh tình trạng để trẻ phát triển tính ì (lười vận động)
Đối với gia đình, tôi đã nhờ giáo viên tư vấn cho họ mua đĩa hình hướng dẫn trẻ tập thể dục và động viên họ cho con kiên trì tập thể dục buổi sáng. Thực trạng trẻ rất ngại tập thể dục và còn hay nhũng nhẽo nên tôi đã tư vấn với giáo viên động viên trẻ bằng hình thức: Động viên trẻ cứ sau một tuần trẻ tập thể dục sáng đều đặn thì đến trường sẽ được khen vv.
Trẻ luyện tập tại góc thể chất 
	4. Hiệu quả sáng kiến
Qua một thời gian dài kiên trì, tận tình với một số biên pháp trên mà tôi đã làm, một phần nào đó đã giảm được tỷ lệ trẻ thừa cân béo phì trong trường. Đầu năm trong trường tôi có 6/750 = 0,8% (tháng 9 năm 2018). Đến cuối năm học (tháng 3 năm 2019) giảm 05 cháu đạt tỉ lệ giảm là 0,7%; 
Việc chăm sóc trẻ thoát khỏi tình trạng béo phì thừa cân không đơn giản, tuy kết quả của chúng tôi chưa cao nhưng đây là một dấu hiệu đáng mừng.Tôi đã bước đầu thành công trong công tác chăm sóc trẻ thừa cân, béo phì để trẻ được phát triển toàn diện cả về thể lực và trí tuệ góp phần quan trọng trong việc hình thành nhân cách cho trẻ.
	III: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 
Việc điều trị cho trẻ thừa cân, béo phì đòi hỏi phải kiên trì về thời gian, kết hợp sự diều chỉnh chế độ ăn của trẻ, chế độ sinh hoạt trong ngày.
Với trẻ dưới 6 tuổi biện pháp chủ yếu là giảm tốc độ tăng cân (không phải là làm cho trẻ giảm cân hoặc không tăng cân), bằng cách lựa chọn áp dụng những thực đơn đã được tính toán phù hợp với trẻ. Ngoài ra cần khuyến khích trẻ hoạt động như chạy, nhảy, hoạt động, đi bộ, hoặc thông qua các trò chơi hoạt động phù hợp hạn chế các trò chơi ít vận động như xem ti vi, ipast.
Đối với một số phụ huynh có con trong tình trạng trẻ thừa cân thì cần phải tư vấn để làm thay đổi quan niệm “Béo phì là khỏe, là phát tướng” Giúp họ hiểu được nguyên nhân, tác hại, cách phòng bệnh béo phì ở trẻ em. Hướng dẫn cho cha mẹ biết cách theo dõi sự tăng trưởng của con mình và cách cho con ăn uống, hoạt động hợp lý nhằm chống cả suy dinh dưỡng và béo phì của trẻ em.
Phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong công tác chăm sóc trẻ từ chế độ ăn đến chế độ học tập và vui chơi của trẻ là vô cùng cần thiết.
Với trách nhiệm và lòng yêu nghề, trong bất cứ một hoàn cảnh nào cũng phải đặt nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dưỡng các cháu lên hàng đầu. 
Mục tiêu làm giảm trỉ lệ trẻ thừa cân béo phì trong trường mầm non là rất cần thiết, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng trong nhà trường, tạo được lòng tin đối với phụ huynh và khẳng định được chất lượng đội ngũ nhà trường đã rất tâm huyết với nghề. Với một vài kinh nghiệm nhỏ của tôi về một số biện pháp làm giảm tỉ lệ trẻ thừa cân, béo phì trong trường mầm non mà tôi đã thực hiện đã đóng góp một phần nhỏ trong việc xây dựng nhà trường phát triển. 
 NGƯỜI VIẾT
 Đào Thị Thu Thủy