Sáng kiến kinh nghiệm Giải pháp giúp học sinh dân tộc Khơ Mú chủ động hòa nhập ở trường Trung học Phổ thông Kỳ Sơn

m học sinh dân tộc Khơ mú do có tiếng nói, những 
đặc điểm về phong tục tập quán và cách sinh hoạt trong đời sống hàng ngày, trong 
hoạt động nhận thức khác nhau nên các em cũng gặp khó khăn trong tình bạn khác 
dân tộc. Bởi đây là quan hệ đƣợc xây dựng từ hai phía và đòi hỏi phải thƣờng 
xuyên củng cố và giữ gìn. Để tình bạn của các em thực sự có ý nghĩa (đặc biệt là 
bạn khác dân tộc) trong đời sống tình cảm, giúp các bạn học sinh ngƣời Khơ mú 
sớm hòa đồng cùng tập thể, tạo bầu không khí thân mật, thƣơng yêu, giúp đỡ bạn 
 15 
trong bất cứ hoàn cảnh nào giáo viên cần xây dựng vòng tay bè bạn cho các em. 
Nhiệm vụ của vòng tay bè bạn là: 
- Các em học sinh dân tộc khác gần gũi, quan tâm, giúp đỡ, động viên các 
em học sinh dân tộc Khơ mú để các em cảm thấy đƣợc chia sẻ, đƣợc quan tâm để 
từ đó sẽ không mặc cảm, tự ti mà mạnh dạn hơn trong các hoạt động. 
- Giúp đỡ nhau trong học tập: Học sinh các dân tộc khác có học lực khá hơn, 
hiểu bài kỹ hơn sẽ giảng giải, nhắc nhở cho học sinh ngƣời Khơ mú. Việc làm này 
vừa giúp các em học sinh Khơ mú hiểu đƣợc bài vừa giúp cho chính bản thân các 
em rèn luyện kỹ năng tìm tòi cách thể hiện kiến thức mình hiểu cho ngƣời khác 
nghe vừa củng cố kiến thức đó. 
- Hỗ trợ lẫn nhau trong mọi hoạt động sẽ làm cho quan hệ bạn bè ngày càng 
gắn bó, hơn nữa lan tỏa những hình ảnh đẹp trong thầy cô và bạn bè. 
5.2. Ví dụ minh họa 
Giáo viên chủ nhiệm cùng Đoàn thanh niên xin ý kiến lãnh đạo nhà trƣờng, 
thành lập các nhóm (gồm 3 nhóm), phân công các nhóm học sinh giúp đỡ, kèm cặp 
các em học sinh học lực yếu, chậm tiến trong học tập và rèn luyện, đặc biệt là các 
em học sinh ngƣời Khơ mú tham gia vào các hoạt động. Các nhóm lên lịch học, 
lịch hoạt động của nhóm mình vào các buổi chiều hoặc buổi tối (không trùng lịch 
học của nhà trƣờng). 
Không chỉ là hỗ trợ bạn bè trong học tập mà còn hỗ trợ các bạn trong các 
hoạt động khác để từ đó quan hệ bạn bè ngày càng gắn bó mật thiết. 
 16 
Giờ tự học của các em học sinh 
5.3. Kết quả 
Các nhóm “Vòng tay bè bạn” của trƣờng gồm có 12 em, các em đã làm tốt 
nhiệm vụ giúp đỡ, hỗ trợ các bạn học sinh ngƣời Khơ mú trong mọi hoạt động, tạo 
điều kiện tốt nhất cho các bạn tham gia vào các hoạt động học tập, trải nghiệm 
 17 
cũng nhƣ sinh hoạt. 
6. Sắp xếp vị trí chỗ ngồi 
6.1. Cách thức thực hiện 
Giáo viên sắp xếp vị trí chỗ ngồi sao cho phù hợp nhất, thuận lợi nhất để các 
em học sinh ngƣời Khơ mú có thể phát huy hết khả năng của mình. Cần sắp xếp 
các em ngồi ở những vị trí sau: 
- Ngồi nơi học sinh dễ quan sát, giáo viên dễ theo dõi và có điều kiện chỉ bảo. 
- Sắp xếp ngồi xen kẽ với học sinh khá, học sinh dân tộc khác.Việc sắp 
xếp vị trí ngồi phù hợp cho các em học sinh Khơ Mú nó đóng vai trò rất quan 
trọng nhƣ: 
+ Các em có thể trao đổi bài, hợp tác xây dựng kiến thức bài học tốt hơn; 
+ Tạo đƣợc không khí học tập sôi nổi; 
+ Các em đƣợc tiếp xúc với các bạn khác dân tộc, từ đó các em sẽ hiểu nhau 
hơn, gắn bó, đoàn kết hơn. 
6.2. Ví dụ minh họa 
Trong dạy học, chỗ ngồi có liên quan đến phƣơng pháp giảng dạy của giáo 
viên. Một giờ dạy tốt đƣợc hình thành từ nhiều khía cạnh khác nhau, trong đó có 
cách tổ chức lớp học sao cho hợp lý để học sinh nào cũng đƣợc làm việc, cũng 
đƣợc động não và sẻ chia các thông tin, kiến thức, bổ trợ cho nhau cùng chiếm lĩnh 
kiến thức mới. Muốn vậy, cần sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh một cách linh hoạt và 
sáng tạo, dựa trên môn học, nội dung bài học rồi lƣợng hoá cụ thể từng kiến thức - 
kĩ năng học sinh cần đạt để sử dụng các phƣơng pháp dạy học và bố trí các hoạt 
động dạy học thích hợp vừa đảm bảo sức khỏe, vừa đảm bảo việc tiếp thu lĩnh hội 
kiến thức. Cụ thể: 
- Học sinh nữ đƣợc ngồi xen kẽ với học sinh nam, nhằm mục đích bình đẳng 
về giới, giảm thiểu việc nói chuyện riêng trong giờ học, hạn chế tính bƣớng bỉnh 
và hiếu động trong học sinh nam. 
- Xếp học khá giỏi ngồi xen kẽ với học sinh trung bình, học sinh yếu kém và 
học sinh ngƣời Khơ mú nhằm mục đích giúp đỡ bạn trong học tập, cùng giải quyết 
các bài tập khó “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. 
- Ƣu tiên học sinh có vấn đề về thị giác, học sinh khuyết tật đƣợc ngồi ở bàn 
đầu; nhằm giúp các em dễ quan sát nội dung bài học. Giáo viên có điều kiện gần 
gũi và giúp đỡ các em nhiều hơn. 
 18 
Giờ học Tiếng Anh của học sinh lớp 11C7 
6.3. Kết quả 
Việc sắp xếp chỗ ngồi hợp lý đã mang lại hiệu quả rất tốt cho một lớp học: 
- Nâng cao tối đa mức độ tham gia của học sinh, sinh viên 
- Tiếp thu kiến thức tốt hơn 
- Sự linh hoạt chỗ ngồi giúp làm việc nhóm hiệu quả hơn 
- Xây dựng tính cộng đồng cho học sinh 
- Chỗ ngồi linh hoạt loại bỏ cảm giác nhàm chán, gò bó trong lớp học 
- Có lợi hơn cho thể chất của học sinh 
7. Phối hợp gia đình, nhà trƣờng và cộng đồng với việc giúp học sinh chủ động 
hòa nhập 
7.1. Cách thức thực hiện 
Phụ huynh là ngƣời gần gũi nhất với học sinh nên hiểu đƣợc tính cách cũng 
nhƣ tâm tƣ nguyện vọng của các em, chính vì vậy gia đình có vai trò quan trọng 
trong quá trình giáo dục các em. 
Các em đƣợc học tập và sinh sống trong cộng đồng, cộng đồng có vai trò 
quan trọng trong việc giúp các em dần hòa nhập. Cho nên việc tuyên truyền nhằm 
nhằm nâng cao nhận thức về giáo dục hòa nhập trong cộng đồng là việc làm hết 
sức cần thiết. Lãnh đạo nhà trƣờng cần tham mƣu với chính quyền địa phƣơng để 
về giáo dục hòa nhập đối với học sinh dân tộc thiểu số nói chung và với học sinh 
dân tộc Khơ mú để phối hợp cùng nhà trƣờng trong công tác giáo dục các em. 
 19 
Với học sinh trƣờng THPT Kỳ Sơn, các em đi học ở trọ xa nhà, thiếu sự 
quan tâm chăm sóc của gia đình, nếu giáo viên chủ nhiệm, nhà trƣờng và cộng 
đồng nơi học sinh ở trọ thiếu sự quan tâm, chỉ bảo, đồng cảm và chia sẻ thì hiệu 
quả giáo dục nói chung và giáo dục hòa nhập nói riêng sẽ không cao. Đặc biệt 
ngƣời giáo viên chủ nhiệm và giáo viên trực tiếp giảng dạy các em có vai trò hết 
sức quan trọng bởi các giáo viên này có nhiều thời gian gần gũi với các em hơn, 
trực tiếp và chủ động giúp các em hòa nhập với bạn bè, thầy cô và cộng đồng. 
7.2. Ví dụ minh họa 
- Trong công tác giáo dục học sinh nói chung, giúp đỡ học sinh Khơ mú chủ 
động hòa nhập nói riêng thì việc phối hợp với các tổ chức trong và ngoài nhà 
trƣờng là một việc làm không thể thiếu của bất kỳ giáo viên chủ nhiệm nào bởi nếu 
không có sự phối hợp thì hiệu quả giáo dục sẽ không cao. Tranh thủ sự chỉ đạo của 
tập thể lãnh đạo nhà trƣờng, chú trọng trong công tác phối hợp với đồng nghiệp, 
với Đoàn thanh niên và Hội cha mẹ học sinh. Với gia đình học sinh chúng tôi liên 
lạc qua điện thoại hoặc đến thăm gia đình các em, đồng thời liên hệ với chính 
quyền địa phƣơng để cùng phối hợp trong công tác giáo dục. 
Thăm hỏi, chia sẻ với phụ huynh học sinh 
 20 
7.3 Kết quả 
Học sinh chủ động hơn trong mọi hoạt động của nhà trƣờng, ý thức tự giác 
đƣợc nâng lên, kết quả và số lƣợng học sinh chủ động tham gia ngày càng thể hiện 
rõ nét. 
8. Tổ chức các hoạt động trải nghiệm 
8.1 Cách thức thực hiện 
Chỉ tích cực trong lớp học của mình vẫn chƣa đủ, tham gia các hoạt động 
trải nghiệm, ngoại khóa phù hợp với sở thích và các tổ chức đoàn hội để tạo dựng 
một hệ thống “network” rộng lớn hơn. Khuyến khích các em cần tham gia vào 
những sân chơi bổ ích và lành mạnh. Hoạt động ngoại khóa giúp học sinh có điều 
kiện để chia sẻ niềm đam mê, sở thích và học hỏi kinh nghiệm đồng thời xây dựng 
những tình bạn có ý nghĩa. Hoạt động ngoại khóa đem đến sự cạnh tranh lành 
mạnh giúp học sinh có động lực hình thành kỹ năng, mở rộng kiến thức. 
8.2. Ví dụ minh họa 
Có thể nói đây là hoạt động thu hút sự tham gia của đông đảo đối tƣợng học 
sinh bởi đây là lúc mà các em thể hiện sự vô tƣ, hồn nhiên, trong sáng và hƣớng 
thiện. Hiểu đƣợc tâm lý của học trò, chúng tôi luôn đồng hành cùng Đoàn trƣờng 
để tổ chức các hoạt động bổ ích, lành mạnh, tạo môi trƣờng gần gũi, thân thiện, 
giáo dục nhân sinh quan, thế giới quan cho học sinh. 
 21 
Các hoạt động trải nghiệm của học sinh 
Khi tham gia các hoạt động, các em học sinh dân tộc Khơ mú sẽ có cơ hội 
gặp gỡ nhiều bạn bè từ các bản làng, thôn xóm, các dân tộc, các khóa học khác 
nhau, tham gia vào các hoạt động tình nguyện, các phong trào phục vụ cho cộng 
đồng và xã hội đầy ý nghĩa. Không những chỉ tham gia mà hãy trở thành những 
thành viên tích cực nhất và thậm chí đảm nhận các vai trò chủ chốt, có nhƣ vậy 
các em mới thực sự trở nên năng động và có đƣợc sự sẻ chia, đồng cảm. Trong 
các hoạt động tập thể, giờ ra chơi, giáo viên tham gia cùng học sinh, tổ chức, 
hƣớng dẫn các em chơi các trò chơi sân trƣờng và yêu cầu các em nói với nhau 
bằng tiếng Việt. 
IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN 
Kết quả thu đƣợc qua điều tra, khảo sát 
1. Tiêu chí đạt đƣợc qua khảo sát trƣớc khi áp dụng giải pháp 
1.1. Khảo sát bằng phiếu thăm dò lấy ý kiến 
- Hầu hết các em thiếu tự tin, không mạnh dạn chủ động hòa nhập. 
 22 
- Rụt rè, e ngại, thậm chí không dám xuất hiện trƣớc chỗ tập trung đông ngƣời. 
- Không dám nói ra suy nghĩ của mình 
1.2. Khảo sát bằng kết quả cho học sinh trải nghiệm 
Mức độ 
Tiêu chí đạt đƣợc ban đầu 
Mạnh dạn, tự tin. Chủ 
động hòa nhập 
Còn rụt rè, ngại ngần, 
chƣa chủ động hòa nhập 
Lớp 11C7 30% 70% 
Lớp 11C9 35% 65% 
Lớp 10C7 30% 70% 
Lớp 10C10 25% 75% 
2. Tiêu chí đạt đƣợc sau khi áp dụng giải pháp 
2.1. Khảo sát bằng phiếu thăm dò lấy ý kiến 
- Tự giác tham gia các hoạt động một cách tự tin 
- Hăng hái, sôi nổi, nhiệt tình 
- Chủ động hòa nhập tốt, chủ động trong nhiều tình huống 
- Mạnh dạn thể hiện quan điểm cá nhân 
2.2. Khảo sát bằng kết quả cho học sinh trải nghiệm 
Mức độ 
Tiêu chí đạt đƣợc sau khi áp dụng giải pháp 
Mạnh dạn, tự tin. Chủ 
động hòa nhập 
Còn rụt rè, ngại ngần 
chƣa chủ động hòa nhập 
Lớp 11C7 75% 25% 
Lớp 11C9 70% 30% 
Lớp 10C7 72% 28% 
Lớp 10C10 65% 35% 
 23 
PHẦN III. KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ 
1. Kết luận 
Giáo dục đóng góp một phần quan trọng cho xây dựng xã hội hòa nhập và 
dân chủ, nơi sự khác biệt về quan điểm có thể đƣợc thể hiện một cách tự do và 
những tiếng nói khác nhau đƣợc lắng nghe, nhằm hƣớng tới sự gắn kết xã hội và 
tôn trọng sự đa dạng. Giáo dục cho chúng ta thấy rằng tính hòa nhập của hệ thống 
giáo dục phụ thuộc vào những ngƣời xây dựng hệ thống. Tình trạng bất bình đẳng 
có thể do chính hệ thống giáo dục tạo ra khi nhu cầu của một cá nhân không đƣợc 
tính đến. Hòa nhập trong giáo dục có nghĩa là đảm bảo mỗi ngƣời học đều cảm 
thấy đƣợc coi trọng và cảm thấy gắn bó với hệ thống giáo dục. Tuy nhiên, vẫn còn 
có nhiều trở ngại ngăn cản chúng ta đạt đƣợc lý tƣởng này. Tình trạng phân biệt 
đối xử, rập khuôn và cô lập đã khiến nhiều ngƣời cảm thấy bị loại trừ. Những hình 
thức loại trừ này về bản chất là giống nhau, không phân biệt giới, khu vực, hoàn 
cảnh kinh tế, khuyết tật, thành phần dân tộc, ngôn ngữ, tình trạng di cƣ hay lánh 
nạn, xu hƣớng tính dục, tình trạng giam cầm, tôn giáo, niềm tin hay thái độ. Báo 
cáo đã chỉ ra những bất bình đẳng đáng quan ngại trong giáo dục vẫn đang tiếp 
diễn, trong đó có khả năng tiếp cận giáo dục cho tất cả mọi ngƣời, một cơ sở quan 
trọng để đảm bảo sự hòa nhập trong giáo dục. Nhƣng cách tiếp cận “tất cả có nghĩa 
là tất cả” về hòa nhập trong giáo dục cũng có nghĩa là loại bỏ cách gán nhãn mang 
tính phân biệt đối xử đối với các em. Cách tiếp cận giáo dục dựa trên sự gán nhãn 
nhƣ vậy sẽ làm giới hạn tiềm năng của học sinh, đồng thời bỏ qua những lợi ích 
mà những cách tiếp cận giáo dục khác nhau có thể đem lại cho tất cả học sinh. Do 
đó, cách thức xây dựng hệ thống giáo dục là rất quan trọng. Chúng ta có thể lựa 
chọn những yếu tố nào là cần thiết để xem xét liệu hệ thống giáo dục của mình có 
đi đúng hƣớng hay không. Chúng ta cũng có thể lựa chọn cách tiếp cận từng phần 
hoặc cùng lúc giải quyết toàn bộ các thách thức để hƣớng tới đảm bảo hòa nhập 
trong giáo dục. Trên thực tế, có nhiều khó khăn và thách thức trong việc hiện thực 
hóa lý tƣởng hòa nhập tuyệt đối. Việc chuyển dịch từ thực tế chúng ta đang có 
sang một hệ thống có cả khả năng đáp ứng nhu cầu của mọi ngƣời học không hề là 
việc dễ dàng, thậm chí là không thể. Và những giải pháp mà chúng tôi nghiên cứu 
này không phủ nhận một thực tế là lý tƣởng về sự hòa nhập tuyệt đối cũng có 
những mặt trái của nó. Các nỗ lực với dụng ý tốt trong việc đảm bảo sự hòa nhập 
cũng dễ dẫn tới việc cƣỡng ép tuân thủ, làm giảm bản sắc của các cộng đồng, cũng 
nhƣ dần làm mất đi các đặc trƣng ngôn ngữ của họ. 
Tổ chức cho học sinh DTTS nói chung và dân tộc Khơ Mú nói riêng biết 
hòa nhập nhanh và chủ động trong mọi nội dung của lớp học và thực hiện tốt 
nhiệm vụ học tập và rèn luyện là một trong những nhiệm vụ của mỗi giáo viên 
giảng dạy ở các trƣờng miền núi và cụ thể là các trƣờng có học sinh dân tộc Khơ 
mú. Nhƣng để thực hiện đƣợc nhƣ thế thì mỗi giáo viên lại có những phƣơng pháp 
sƣ phạm khác nhau. Với chúng tôi những biện pháp, giải pháp vừa trình bày ở trên 
 24 
chúng tôi đã nghiên cứu rất kỹ lƣỡng trƣớc khi tiến hành. Thậm chí sau một thời 
gian áp dụng cho thấy nhiều kết quả khả quan và chúng tôi đã soạn thảo thành nội 
dung của một sáng kiến kinh nghiệm. Chúng tôi đã trình bày những ý tƣởng đó với 
Hội đồng khoa học cấp cơ sở và đƣợc đánh giá tích cực. Hội đồng khoa học đã cho 
phép chúng tôi áp dụng tại trƣờng của năm học 2020 - 2021. Sau một thời gian 
thực hiện, một kết quả tốt đẹp đã đến đó là: Học sinh dân tộc đã có sự chuyển biến 
rõ rệt về ý thức tự giác cũng nhƣ mức độ thƣờng xuyên và số lƣợt tham gia các 
hoạt động học tập và rèn luyện, các em đoàn kết và thƣơng yêu biết giúp đỡ lẫn 
nhau, lớp học và các hoạt có tính đồng đội, tính kỷ luật cao. Các em đã có thói 
quen tốt, có ý thức cao và chắc chắn rằng đây sẽ là cơ sở, là nền tảng để các em 
tiếp tục tham gia vào các hoạt động đoàn thể tốt hơn. Tỉ lệ học sinh Khơ Mú mạnh 
dạn, tự tin, chủ động hòa nhập và học tập với bạn bè đã tăng lên so với ban đầu. 
Phạm vi của giải pháp này có thể mở rộng trong toàn trƣờng, có thể áp dụng cho 
các em học sinh dân tộc khác hoặc cho đối tƣợng học sinh khuyết tật, những học 
sinh thiếu tự tin về bản thân. 
Với kết quả đã đạt đƣợc ở trên chúng tôi cảm thấy rất vui vì mình đã làm 
đƣợc những điều tốt cho học sinh, từng bƣớc giúp các em hòa nhập, hoàn thiện 
nhân cách và kĩ năng sống. Tuy nhiên đây chỉ mới là một sáng kiến nhỏ tôi mong 
rằng sau này sẽ có nhiều giáo viên nghiên cứu thành công những sáng kiến mang 
tính quy mô hơn để cùng góp phần giúp các em học sinh ngƣời dân tộc Khơ Mú 
không còn khoảng cách, rào cản với không chỉ với các em học sinh dân tộc khác 
trong trƣờng mà cả với các bạn bè ở các trƣờng miền xuôi. 
2. Khuyến nghị 
Để tiếp tục phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu số ít ngƣời, Chính phủ cần 
ban hành nhiều chính sách hỗ trợ ngƣời dân tộc thiểu số trong nhóm dân tộc có 
nguồn thu nhập thấp nhƣ: dân tộc Thái, H’mông, Khơ Mú. Hỗ trợ chi phí học cao 
học, nghiên cứu sinh và đƣợc ƣu tiên trong tuyển dụng cán bộ công chức, viên 
chức. Ở địa phƣơng có ngƣời dân tộc thiểu số cần tăng cƣờng công tác truyền 
thông nâng cao nhận thức về phát triển giáo dục đối; quan tâm việc đầu tƣ cơ sở 
vật chất, thiết bị dạy học phù hợp với tình hình thực tế của địa phƣơng; thƣờng 
xuyên giám sát việc thực hiện các chế độ, chính sách đối với trẻ em, học sinh vùng 
dân tộc thiểu số làm tốt công tác quy hoạch nguồn nhân lực vùng dân tộc thiểu số, 
có chính sách ƣu tiên xét tuyển học cử tuyển và đảm bảo bố trí việc làm cho ngƣời 
học cử tuyển sau khi tốt nghiệp. 
2.1. Đối với giáo viên chủ nhiệm 
- Tạo sự gần gũi, thiện cảm và công bằng giữa các em học sinh Khơ Mú với 
học sinh ngƣời dân tộc khác. 
- Dành nhiều thời gian thăm hỏi động viên học sinh. Chủ động tìm thời gian 
cùng các em về nơi bản làng để tìm hiểu những khó khăn, gặp gỡ trao đổi, động 
viên học sinh; 
 25 
- Giáo dục cho các em thấy đƣợc ý nghĩa của việc học tập mới đem lại cuộc 
sống tốt đẹp cho các em; 
- Tạo ra nhiều sân chơi lành mạnh, nhiều hoạt động thực tiễn. Không đè 
nặng đánh giá mặt tiêu cực, những hạn chế của các em; 
- Chủ động đề xuất những điều kiện tốt nhất để các em học sinh Khơ mú 
tham gia học tập và rèn luyện; 
- Kết hợp chặt chẽ với các tổ chức trong và ngoài nhà trƣờng để giáo dục 
các em. 
2.2. Đối với giáo viên bộ môn 
- Vận dụng tối đa các phƣơng pháp dạy học tích cực trong giảng dạy kiến 
thức bộ môn, bám sát và phù hợp với đối tƣợng học sinh, quan tâm nhiều hơn đối 
với các em dân tộc Khơ Mú. 
- Đánh giá học sinh theo chiều hƣớng phát triển, động viên khích lệ các em 
trong quá trình học tập. 
2.3. Đối với tổ chức Đoàn Thanh niên 
Thông qua các chƣơng trình tổ chức các phong trào, hoạt động trong năm, 
Đoàn thanh niên khuyến khích các em tham gia vào các công việc phù hợp, tạo ra 
các sân chơi lành mạnh, các hoạt động tập thể để các em tự khẳng định mình. 
2.4. Đối với Tổ Tư vấn lứa tuổi học đường của nhà trường 
Phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm, bộ môn để tìm hiểu những khó 
khăn, vƣớng mắc trong cuộc sống cũng nhƣ trong học tập để tƣ vấn, động viên các 
em thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ của ngƣời học sinh. 
2.5. Đối với hội cha mẹ học sinh 
- Cần tích cực, chủ động gặp gỡ các em học sinh dân tộc Khơ mú, đặc biệt là 
học sinh có điều kiện hoàn cảnh kinh tế vô cùng khó khăn, có nghị lực vƣơn lên. 
- Có những phần học bổng nhằm động viên các em tích cực học tập. 
 26 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Diễn đàn về các vùng miền dân tộc thiểu số: 
- Quyết định 1379/QĐ-TTg năm 2013 về phát triển giáo dục, đào tạo và dạy 
nghề các tỉnh vùng trung du, miền núi phía Bắc và các huyện phía Tây tỉnh 
Thanh Hóa, tỉnh Nghệ An giai đoạn 2013 - 2020. 
- Nghị quyết 12/NQ-CP 2020 thực hiện Đề án phát triển kinh tế - xã hội dân 
tộc thiểu số, miền núi. 
- Nghị quyết Triển khai thực hiện Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18 
tháng 11 năm 2019 của Quốc hội về phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh 
tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. 
- Tăng cƣờng công tác phát triển giáo dục ở vùng dân tộc thiểu số - cơ sở 
quan trọng để thực hiện bình đẳng giữa các dân tộc (Hà Thị Khiết - Nguyên 
Bí thƣ Trung ƣơng Đảng, Phó Chủ tịch, Chủ nhiệm Hội đồng Tƣ vấn về dân 
tộc, Ủy ban Trung ƣơng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam), Nguồn tin Tạp chí 
Cộng sản. 
- Diễn đàn: “Thực trạng và giải pháp phát triển nguồn nhân lực vùng dân tộc, 
miền núi đến năm 2020”, Tác giả Phƣơng Linh. 
2. Sách văn hóa các dân tộc vùng miền dân tộc thiểu số: Sách văn hóa các đồng 
bào dân tộc thiểu số Kỳ Sơn (Nhà xuất bản Nghệ An). 
3. Tạp chí, chuyên đề về văn hóa các dân tộc vùng miền núi dân tộc thiểu số: 
Chuyên đề DTTS và Miền núi (Báo Nhi đồng). Chuyên đề DTTS và Miền núi 
(Báo Thiếu niên tiền phong). Chuyên đề DTTS và Miền núi (Báo Nông 
nghiệp Việt Nam). Tạp chí Văn hóa các Dân tộc (Hội Văn học nghệ thuật, các 
DTTSVN). Tạp chí Dân tộc và Miền núi (UBDTMN). Tạp chí Dân tộc và 
Thời đại (Hội dân tộc học Việt Nam). 
4. Diễn đàn ngôn ngữ dân tộc Khơ Mú: Chính sách giáo dục ngôn ngữ vùng dân 
tộc thiểu số và vấn đề phát triển bền vững (GS,TS Trần Sĩ Dõi). Tác giả 
Nguyễn Mỹ Hƣơng: Giải đáp về tiếng Khơ Mú, viết ngày 18/06/2018. 
5. Các tài liệu liên quan đến giáo dục hòa nhập: Module TH Giáo dục hòa nhập 
cho HS khiếm thị, HS có hoàn cảnh khó khăn về học tập, HS khuyết tật về 
ngôn ngữ. 
6. Tài liệu về giáo dục kỹ năng sống 
- Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT qua hoạt động giáo dục ngoài 
giờ lên lớp (Tác giả Phan Thanh Vân; Trƣờng Đại học Thái Nguyên). 
 27 
- Những kinh nghiệm xử thế bạn cần phải học tác giả: Lý Giai Hoa - Tạ Ngọc 
Ái Có. 
- Già quá sớm, khôn quá muộn - Tác giả: Gordon Livingston. Đời đơn giản 
khi ta đơn giả - Tác giả: Xuân Nguyễn; Đám đông cô đơn - Tác giả: David 
Riesman. 
7. Những giá trị sống cho tuổi trẻ của tác giả DIANE TILLMAN, (Nhà xuất bản 
Thành phố Hồ Chí Minh; Biên dịch: Đỗ Ngọc Khánh Ph.D). 
8. Các tài liệu liên quan đến giáo dục hòa nhập.