Sáng kiến kinh nghiệm Chế biến món ăn cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non Gia Thượng

Đề tài : “ MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHẾ BIẾN MÓN ĂN CHO TRẺ MẪU GIÁO Ở TRƯỜNG MẦM NON GIA THƯỢNG”
ĐẶT VẤN ĐỀ
Trẻ em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước, là lớp người kế tục sự nghiệp của cha anh.
 Nói đến qua trình chăm sóc và giáo dục trẻ ở trường mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo nói riêng thì các cô phải chăm sóc như thế nào để có được một cơ thể tốt, một sức khởe tốt đó mới là điều quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, các cô giáo và nhất là các cô nuôi chúng tôi. Đòi hỏi các cô nuôi phải có trình độ chuyên môn về nuôi dưỡng và phải có tinh thần yêu nghề mến trẻ, phải luôn luôn tìm tòi học hỏi những kinh nghiệm về chế biến các món ăn để vận dụng vào công việc chăm sóc trẻ của mình tại trường.
Để trẻ phát triển tốt về thể chất như đã nêu ở trên thì chúng ta phải cân đối hài hoà hợp lý giữa các chất dinh dưỡng với nhau để chế biến những món ăn ngon, giúp trẻ ăn ngon miệng và hết suất của mình, nhằm giúp trẻ tăng cướng sức khoẻ làm cơ sở cho sự phát triển của nhiều hoạt động mà trẻ tham gia ở gia đình cũng như ở nhà trường một cách tốt nhất, quan trọng hơn là sự phát triển về nhân cách cho trẻ.
Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, hiệu phó nuôi dưỡng cùng các cô nuôi đã thường xuyên thay đổi thực đơn theo mùa để đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ giúp trẻ ăn ngon miệng hết xuất, song bên cạnh đó tôi vẫn thấy còn một số trẻ ăn chưa ngon miệng và hết xuất của mình và còn một số trẻ không ăn thịt, ăn rau. 
Điều đó đã thúc đẩy tôi chọn đề tài “Một số kinh nghiệm chế biến món ăn cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non Gia Thượng” .Bên cạnh đó tôi có cơ hội tìm tòi học hỏi nhiều hơn nữa những kinh nghiệm về chế biến món ăn để giúp trẻ có những bữa ăn ngon miệng. Giúp trẻ có một cơ thể khoẻ mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần.
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
CƠ SỞ LÝ LUẬN
Dinh dưỡng là nhu cầu sống hàng ngày của con người, đặc biệt là trẻ em cần dinh dưỡng để phát triển thể lực và trí tuệ còn người lớn cần dinh dưỡng để duy trì sự sống và làm việc, hay nói cách khác dinh dưỡng quyết định sự tồn tại và phát triển của cơ thể mà đặc trưng cơ bản của sự sống là sinh trưởng, phát triển, sinh sản, cảm ứng, vận động, trao đổi chất và năng lượng. 
Như chúng ta cũng đã biết con người là một thực thể sống nhưng sự sống không thể tồn tại được nếu con người không ăn và uống. Từ đó cho chúng ta thấy được tầm quan trọng của việc ăn và uống, đây là nhu cầu hàng ngày, một nhu cầu cấp bách, bức thiết không thể thiếu được đối với mỗi con người chúng ta, đặc biệt là trẻ em vì trẻ em lúc này đang trong thời kỳ phát triển mạnh. Vì vậy nhu cầu dinh dưỡng rất lớn. Nếu thiếu ăn trẻ sẽ là đối tượng đầu tiên chịu hậu quả của các bệnh về dinh dưỡng như: suy dinh dưỡng, còi xương
Bên cạnh đó căn bệnh béo phì ở trẻ em có xu hướng gia tăng ở một số đô thị lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và đang xảy ra ở khu vực nông thôn chúng ta, đây cũng là mối quan tâm của nhiều gia đình và nhà trường nhất là ở độ tuổi mẫu giáo. Vì trẻ mẫu giáo lúc này nhu cầu dinh dưỡng của trẻ rất lớn, nếu chúng ta không có khẩu phần dinh dưỡng thích hợp thì dẫn đến bệnh béo phì ở trẻ. Hiện nay trong thời kỳ của nền kinh tế thị trường công nghiệp hoá và hiện đại hoá của nước ta thì các vấn đề nẩy sinh do chế độ dinh dưỡng không đầy đủ và không hợp lý vẫn là vấn đề mà chúng ta cần phải quan tâm và xem xét. 
Chúng ta biết rằng tình trạng dinh dưỡng tốt của mọi người phụ thuộc vào khẩu phần dinh dưỡng thích hợp thì mới cho chúng ta một cơ thể khoẻ mạnh, ngoài ra còn phụ thuộc vào các kiến thức ăn uống khoa học của mỗi người. Vì vậy chúng ta phải có khẩu phần dinh dưỡng phù hợp với lứa tuổi, phù hợp với quá trình lao động.Sẽ giúp cho con người phát triển khoẻ mạnh và phòng tránh được các bệnh. 
Trong cuộc sống của chúng ta muốn được thành đạt trong công việc của mình thì đầu tiên là chúng ta phải có sức khoẻ tốt, tinh thần thoải mái Điều đó đối với trẻ mầm non là rất quan trọng, đặc biệt là đối với trẻ mẫu giáo, vì trẻ thơ là “tương lai của đất nước” là “nền tảng”, là “nòng cốt” cho tất cả qúa trình phát triển của trẻ để trẻ có thể tham gia vào học tập, vui chơi và tham gia vào các hoạt động khác một cách tích cực, thoải mái và hứng thú.
Để làm được điều đó thì nền giáo dục mầm non không những quan tâm đến vấn đề dạy dỗ trẻ những kiến thức sơ đẳng để hình thành phát triển nhân cách đầu tiên cho trẻ mà bên cạnh đó chúng ta những người làm giáo dục cần quan tâm hơn nữa về công tác chăm lo cho trẻ một cách phù hợp để giúp trẻ có được một cơ thể khoẻ mạnh.
“ Vì lợi ích mười năm trồng cây
Vì lợi ích trăm năm trồng người”
II THỰC TRẠNG
Thuận lợi:
Về phía nhà trường
+ Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường cùng các bậc cha mẹ phụ huynh học sinh, đặc biệt là các con là nguồn động viên lớn nhất cho các cô nuôi chúng tôi. Đây là động lực để các cô hoàn tốt công việc của mình trong năm học 2018 – 2019.
+ Ban giám hiệu nhà trường đã mua sắm đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng để phục vụ cho công tác chế biến món ăn cho trẻ.
+ Nguồn thực phẩm của trường tôi được nhập tại công ty công ty TNHH thương mại và dịch vụ Bảo An Huy đảm bảo an toàn thực phẩm.
+ Cứ đầu năm học ban giám hiệu nhà trường lại đi kiểm tra và tìm hiểu các cửa hàng cung ứng thực phẩm sạch sẽ, vệ sinh để trường ký hợp đồng thực phẩm.
+ Bên cạnh đó ban giám hiệu nhà trường thường xuyên tổ chức các cuộc thi cô nuôi giỏi như ngày: 20/11, 
Về phía cô nuôi:
+ Cô yêu nghề, mến trẻ và luôn tìm tòi học hỏi những kinh nghiệm về chế biến các món ăn.
+ Các cô nuôi chúng tôi là người địa phương nên rất hiểu về môi trường sống ở địa phương mình điều đó giúp cho chúng tôi có thể chăm sóc các con được tốt hơn.
+ Các cô nuôi được đào tạo chuyên môn từ sơ cấp đến trung cấp nấu ăn có trình độ chuyên môn vững vàng.
Đối với trẻ:
+ Trẻ ngoan ngoãn biết nghe lời cô.
+ Trẻ ăn bán trú 100%
+ Phụ huynh học sinh rất quan tâm đến vấn đề chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ nên thường xưyên trao đổi với các cô về tình hình ăn uống của con mình ở nhà. Để các cô có thể hiều hơn về tâm lý và sở thích món ăn của các cháu từ đó làm cho công tác nuôi dưỡng của trường tôi tốt hơn.
Khó khăn:
Về phía nhà trường: .
+ Trường chưa sát sao đến việc bồi dưỡng chuyên môn cho các cô nuôi.
Về phía cô nuôi: 
+ Cách tính khẩu phần ăn cho trẻ còn chưa được thành thạo.
+ Tài liệu tham khảo dành cho các cô nuôi còn ít.
+ Quá trình nâng cao học hỏi về trình độ chuyên môn còn gặp nhiều khó khăn.
Về phía trẻ:
 Vẫn còn một số trẻ không ăn hết suất của mình.
CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Thực phẩm không chỉ là nguồn cung cấp năng lượng và chất dinh dưỡng cho con người phát triển, duy trì sự sống và lao động, đồng thời nó cũng cho con người một sức khởe tốt. Nhưng nếu chúng ta không biết bổ sung dinh dưỡng một cách hợp lý thì sẽ không có kết quả như mong đợi. Để làm tốt được công tác chăm sóc phù ở trong gia đình chúng ta và đặc biệt là ở trường mầm non thì theo tôi chúng ta phải tuân thủ theo các biện pháp sau:
Biện pháp 1: Tìm tòi học hỏi kinh nghiệm để nâng cao khả năng chế biến món ăn cho trể mẫu giáo.
“Đi một ngày đàng học một sàng khôn”
Với câu nói trên cho ta thấy chúng ta phải đi học, học mãi đến một lúc nào đó chúng ta sẽ có một kết quả mà mình mong đợi.
Đối với mỗi con người chúng ta dù có làm việc gì đi chăng nữa, chúng ta cũng không chỉ làm việc mà phải luôn luôn tìm tòi học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn của mình được tốt hơn, đặc biệt là các cô nuôi là người trực tiếp chế biến ra các món ăn để chăm sóc sức khoẻ cho trẻ ở trường mầm non thì vấn đề học càng quan trọng. Vì có nhiều kinh nghiệm thì các cô nuôi mới có thể làm tốt được công tác của mình. Bên cạnh đó các cô phải thường xuyên thay đổi thực đơn cho trẻ và chế biến như thế nào để giúp trẻ ăn ngon miệng, hết suất. Vì thế chúng ta phải luôn luôn có tâm niệm “học, học nữa học mãi”.
Câu nói đó của LêNin đã in đậm trong tôi làm cho tôi luôn không ngừng tìm tòi học hỏi những người xung quanh, đồng nghiệp và trên mọi kênh thông tin có liên quan đến vần đề chế biến các món ăn và giúp tôi có nhiều kinh nghiệm hơn trong việc chế biến món ăn trong gia đình cũng như ở trường.
Ngoài ra tôi thường xưyên thực nghiệm nấu những món ăn mà tôi vừa học hỏi ở nhà để mọi người trong gia đình thưởng thức và tham khảo góp ý kiến cho tôi. Điều đó giúp tôi tự tin hơn trong công việc cũng như trong cuộc sống hiện tại của mình.
Biện pháp 2: Lựa chọn thực phẩm đảm bảo vệ sinh, phù hợp với lứa tuổi mẫu giáo.
 Trong những năm gần đây nền kinh tế của nước ta chuyển sang cơ chế thị trường và đời sống của chúng ta ngày càng được nâng cao nhưng sen vào đó là các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc hoặc các sản phẩm mà nhà sản xuất, chế biến đã sử dụng các chất phụ gia như : phẩm mầu, đường hoá học đang bị lạm dụng trong pha chế nước giải khát, sản xuất bánh kẹo, chế biến những thức ăn sẵn như thịt quay, giò chả
Nhiều loại thịt bán trên thị trường không qua kiểm duyệt thú y. Bên cạnh đó các nhà sản xuất còn sử dụng các loại hoá chất bảo vệ thực vật, như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, hoá chất kích thích tăng trưởng và thuốc bảo quản không theo quy định đã làm tồn dư các hoá chất này trong thực phẩm làm cho con người chúng ta dư âm biết bao nhiêu loại bệnh nguy hiểm như: ngộ độc thức ăn, ung thư vì vậy chúng ta phải lựa chọn những thực phẩm ở cửa hàng tin cậy để đảm bảo sức khoẻ cho chúng ta và đặc biệt là trẻ thơ.
Do đó việc lựa chọn thực phẩm đảm bảo vệ sinh, phù hợp với lứa tuổi mẫu giáo là rất quan trọng vì nó quyết định đến chất lượng của bữa ăn có đảm bảo vệ sinh, phù hợp với trẻ, trẻ ăn có ngon miệng không điều đó phụ thuộc vào quá trình chúng ta lựa chọn thực phẳm như thế nào để giúp trẻ ăn ngon miệng và hết suất của mình.
Sau đây là một số bí quyết của tôi trong việc lựa chọn thực phẩm:
Thịt nguồn thức ăn có giá trị dinh dưỡng cao được xếp vào thức ăn nhóm 1, đồng thời là loại thức ăn dễ chế biến dưới nhiều hình thức khác nhau. Vì vậy được gia đình và mầm non sử dụng thường xưyên hàng ngày trong chế biến các món ăn.
- Đối với thịt gia súc gia cầm như: thịt lợn, thịt gà, thịt bò
+ Đối với thịt lợn: Chúng ta cần chọn những cửa hàng tin cậy, chọn thịt có mỡ màu trắng tinh và thịt lạc có màu đỏ tươi hoặc không có màu lạ khác, bề mặt của thịt phải khô không nhớt, độ đàn hồi cao, mùi thơm tự nhiên không có mùi hôi. Tránh mua phải những loại thịt mắc bệnh như: tụ huyết trùng, thịt có bì qua dầy
+ Đối với thịt gà: Ta nên chọn những cửa hàng uy tín, chọn thịt mềm dẻo, thớ thịt săn chắc, đầu sườn có màu trắng hồng, da thịt mỏng có màu trắng vàng tự nhiên không có nốt thâm tím ở ngoài ra.
+ Đối với thịt bò: Ta nên chọn thịt có màu đỏ tươi, mỡ màu vàng nhạt, thớ thịt nhỏ săn chắc, mềm dẻo có mùi thơm đặc trưng.
Trước khi mang chế biến thực phẩm cho trẻ thì chúng ta phải rửa sạch sau đó thái nhỏ và cho vào cối say nhỏ (Tuỳ từng độ tuổi). Thực phẩm được sơ chế ở trên bàn hoặc bệ sạch để đảm bảo vệ sinh.
Đối với các loại hải sản như: tôm, cua, cá
Tôm, cua, cárất tốt cho con người chúng ta và đặc biệt là trẻ thơ vì nó cung cấp chất can si, chất đạm làm cho xương của trẻ chắc khoẻ hơn và không bị bệnh còi xương.
+ Đối với Tôm: Chúng ta nên chọn những con còn sống, mình của tôm phải trắng trong khi sơ chế phải làm sạch, bóc vỏ, đầu. Đầu và dâu tôm dùng để nấu canh.
+ Đối với cá: Ta nên chọn những con cá bơi khoẻ, còn nguyên vẩy không bị chầy sước. Khi sơ chế chúng ta nên đập chết cá và đem rửa sạch, đánh vẫy cho vào nồi luộc sau đó gỡ bỏ xương, sau đó phần đầu và phần xương dã nhỏ lọc lấy nước nấu canh.
Ngoài việc lựa chọn các loại thực phẩm cung cấp chất đạm chúng ta còn phải lựa chọn những thực phẩm cung cấp vitamin và chất sơ như rau, của, quả.
+ Đối với rau: Chúng ta cần lựa chọn những cửa hàng quen thuộc. Chọn rau phải tươi ngon không bị dập nát hoặc vàng úa.
+ Đối với loại hạt, củ, quả khô: Khi mua chúng ta không nên chọn những thực phẩm bị mốc, mọt. Nhất khi chọn gạo, bánh đa khổ, lạc, vừng nên chọn những loại gạo ngon, không có mấy chấu, không có sạn, không có mọt, không có mùi hôi, không bị mốc
+ Đối với bún và phở tươi: Chúng ta cũng nên chọn các cửa hàng tin cậy. Trước khi cho trẻ ăn chúng ta nên đi kiểm dịch mẫu rồi cho trẻ ăn vì trong thực phẩm này các nhà sản xuất thường sẻ dụng hàn the và bánh phở không có mùi chua.
+ Đối với thực phẩm làm gia vị: như nước mắm, dầuKhi mua chúng nên chú ý đến hãng sản xuất và thời hạn sử dụng cuả sản phẩm để đảm bào được an toàn.
Như chúng ta cũng đã biết quá trình lựa chọn thực phẩm cũng góp phần không nhỏ trong quá trình chế biến các món ăn ngon trong gia đình cũng như trong nhà trường.
Bên cạnh việc đảm bảo vệ sinh cho các loại thực phẩm thì vấnđề vệ sinh nhà bếp cũng rất là quan trọng trong việc chế biến các thực phẩm vì vậy chúng ta nên thực hiện theo quy trình bếp một chiều và sắp xếp bếp một cách hợp lý, thường xuyên quét dọn bếp sạch sẽ ngăn nắp. Thùng đựng rác phải có nắp đậy và được sử lý hàng ngày. Ngoài ra các cô nuôi cũng phải đảm bảo vệ sinh trong quá trình chế biến như: đầu tóc, quần áo phải gọn gàng sạch sẽ, phải mặc tạp rề, đeo khẩu trang, đội mũ và đặc biệt khi sơ chế và chế biến các cô phải đi găng tay và phải cắt móng tay ngắn, không đựoc để móng tay dài vì như vậy các vi khuẩn trong móng tay sẽ sâm nhập vào thực phẩm làm mất vệ sinh.
Từ đó mà chúng ta thấy được tầm quan trọng của việc lựa chọn thực phẩm đảm bảo vệ sinh và phù hợp với trẻ mẫu giáo. Nếu chúng ta lựa chọn những thực phẩm không đảm bảo vệ sinh , tươi ngon thì bữa ăn của chúng ta không mang lại giá trị dinh dưỡng cao.
Qua việc nghiên cứu đề tài trên tôi đã rút ra cho mình một số kinh nghiệm về lựa chọn thực phẩm, tôi đã áp dụng vào việc lựa chọn thực phẩm cho gia đình mình và nhà trường, để chế biến những món ăn ngon ở nhà và ở trường 
3. Biện pháp 3: Cách chế biến món ăn cho trẻ mẫu giáo
Như chúng ta cũng đã thấy quá trình phát triển của trẻ được phân chia ra thành nhiều thời kỳ và giai đoạn khác nhau. Nên việc chế biến các món ăn cho trẻ cũng phải tuân thủ theo các thời kỳ và các giai đoạn khác nhau để phù hợp với từng độ tuổi đảm bảo cho quá trình hấp thụ các chất dinh dưỡng để nuôi sống cơ thể, ở đây việc chế biến các món ăn cho trẻ mẫu giáo đòi hỏi các cô nuôi phải hiểu rõ nhu cầu dinh dưỡng của từng độ tuổi để có thể đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ một cách phù hợp, giúp trẻ phát triển về thể chất tốt nhất.
Đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ mẫu giáo nói riêng, các cô nuôi chúng tôi xây dựng thực đơn thường phối hợp các loại thực phẩm với nhau để cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cho trẻ, đồng thời kết hợp các thực phẩm còn gây hứng thú cho trẻ, trẻ nhìn thấy hấp dẫn đẹp, trẻ sẽ rất thích ăn.
Với trách nhiệm là cô nuôi tôi luôn phải coi trọng công tác chế biến món năn cho trẻ sao cho phù hợp với trẻ. Khi chết biến các thực phẩm như rau, củ, quả chúng tôi phải thái như hình hạt lựu để trẻ dễ ăn.
Khi chế biến chúng ta phải chú ý thực phẩm gần chín thì chúng ta mới được cho gia vị nếu cho sớm thì mất tác dụng của muối iốt, nếu thực phẩm mà để chín quá cúng không tốt sẽ mất hết các Vitamin chứa trong rau, củ, quả, thức ăn chín quá cũng dễ có mùi lồng làm cho trẻ khó ăn dẫn đến trẻ ăn không ngon miệng và hết suất. Các thực phẩm rau, củ, quả, trước khi nấu chúng ta nên xào sẽ làm cho rau, củ, quả mềm ra giúp trẻ dễ ăn hơn.
Qua quá trình nghiên cứu đã cho tôi thấy rằng để chế biến được một món ăn thì chúng ta phải biết trải qua bao nhiêu công đoạn và theo tôi chúng ta nên chế biến theo quy trình bếp một chiều từ thực phẩm sống làm sạch rửa thái nhỏ nấu chín chia ăn Đây là một qua trình rất phù hợp cho công tác chế biến nó giúp chúng ta rút ngắn được thời gian và công sức. Bên cạnh đó còn đảm bảo an toàn vệ sinh. Khi chế biến các thực phẩm xong chúng ta nên đậy vung lại để đảm bảo không cho các vi khuẩn xâm nhập vào thức ăn.
Làm thế nào để trể thích thú với giờ ăn, ăn ngon miệng, hết xuất, thì các cô nuôi phải thường xuyên thay đổi cách chế biến món ăn sao cho phù hợp với trẻ tạo cho trẻ cảm giác ngon miệng khi ăn
	Qua đó chúng ta thấy được sự thay đổi thực trạng của trẻ rõ rệt ở đầu năm và cuối năm, điều đó chứng tỏ được khả năng chế biến của các cô nuôi ngày càng được nâng cao. Bên cạnh đó cách xây dựng thực đơn và việc thay đổi thực đơn, cách chế biến món ăn cho trẻ trở lên phong phú đa dạng hơn giúp trẻ ăn ngon miệng hết xuất. 
KẾT LUẬN
Bài học kinh nghiệm:
Qua quá trình thực nghiệm các biện pháp trọng tâm tại trường đã cho tôi cũng như các cô trong trường lĩnh hội được một số kinh nghiệm chế biến các món ăn trong gia đình cũng như trong trường mầm non.
Bên cạnh đó các cô luôn phải tìm tòi học hỏi để trau rồi kiến thức và vận dụng vào công việc của mình đồng thời các cô phải linh hoạt và sáng tạo chế biến ra nhièu món ăn mới lạ để thu hút sự hứng thú của trẻ, làm cho trẻ lúc nào cũng có cảm giác muốn đến trường.
Cho tôi kinh nghiệm khi đi mua thực phẩm phải lựa chọn những thực phẩm tươi ngon đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và vận dụng những thực phẩm có sẵn ở địa phương để chế biến những món ăn phù hợp với trẻ, giúp trẻ ăn ngon miệng hết xuất.
Biết xây dựng thực đơn và tính khẩu phần có đầy đủ các chất dinh dưỡng để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ trong ngày.
Biết phối hợp và trao đổi với các cô trên lớp để hiểu hơn về tâm lý của các cháu để từ đó có thể chế biến ra các món ăn phù hợp với các cháu giúp các cháu ăn ngon miệng.
Kiến nghị:
Tôi mong phòng giáo dục đào tạo và ban giám hiệu nhà trường bồi dưỡng thêm về chuyên môn cho các cô nuôi được thường xuyên để các cô có thêm nhiều kinh nghiệm hơn để vận dụng vào công việc của mình.
Tôi rất mong được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, các cô giáo cùng các chị em trong tổ bếp ủng hộ và giúp đỡ tôi để tôi có thể hoàn thành công việc ở nhà cũng như ở trường.
Đây là những kinh nghiệm nhỏ của tôi, tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của các cô, các chị trong trường cũng như các cô, các chị ở trường bạn để tôi được hoàn thiện hơn trong nhiệm vụ của mình. Tôi xin chân thành cảm ơn.
 Liên Hà, ngµy .... th¸ng n¨m 201
Ng­êi thùc hiÖn