Sáng kiến kinh nghiệm Cải tiến việc dạy học diện tích các hình trong chương trình Toán 5 nhằm phát huy tính tích cực sáng tạo trong học tập của học sinh
CƠ SỞ LÍ LUẬN:
1. Vị trí môn Toán ở Tiểu học:
Mục tiêu của dạy học Toán ở bậc Tiểu học nhằm giúp học sinh có những kiến thức cơ bản ban đầu về số học, các số tự nhiên, phân số, số thập phân, các đại lượng thông dụng, một số yếu tố hình học và thống kê đơn giản. Hình thành các kĩ năng tính, đo lường, giải bài toán có nhiều ứng dụng kiến thức trong đời sống. Góp phần bước đầu phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận hợp lý và diễn đạt đúng (nói và viết), cách phát hiện và cách giải quyết các vấv đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống, kích thích trí tưởng tượng, gây hứng thú học tập, góp phần bước đầu hình thành phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch, khoa học, chủ động, linh hoạt, sáng tạo.
2. Tính tích cực trong học tập:
Tính tích cực là một phẩm chất vốn có của con người trong đời sống xã hội. Con người không chỉ hưởng thụ những gì sẵn có trong thiên nhiên mà còn chủ động sản xuất ra những của cải vật chất cần thiết cho sự sống, sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Từ đây, con người bộc lộ năng lực sáng tạo, khả năng khám phá, tạo ra các nền văn minh ở mỗi thời đại, chủ động cải tiến môi trường tự nhiên cũng như môi trường xã hội.
Tính tích cực được biểu hiện trong hoạt động của mỗi người
2. Mục đích của đổi mới phương pháp dạy học:
Mục đích của đổi mới phương pháp là làm thế nào để học sinh phải thực sự tích cực, chủ động tự giác, luôn trăn trở, tìm tòi, sáng tạo trong quá trình lĩnh hội tri thức và lĩnh hội cả cách thức để có tri thức ấy nhằm phát triển và hoàn thiện nhân cách của mình. Dạy học về diện tích các hình trong chương trình Toán 5 cũng cần đạt được mục đích trên.
Khi đổi mới mục tiêu và nội dung dạy học, những phương pháp đã và đang sử dụng sẽ không đáp ứng với yêu cầu đào tạo nếu không có sự đổi mới về cách thức tiến hành phương pháp.
Đổi mới phương pháp không phải là thay thế các phương pháp dạy học cũ bằng một loạt phương pháp dạy học mới. Đổi mới phương pháp là cách thức tiến hành các phương pháp, đổi mới các phương tiện và hình thức triển khai phương pháp trên cơ sở khai thác triệt để ưu điểm các phương pháp cũ và vận dụng linh hoạt một số phương pháp mới nhằm phát huy tối đa tính tích cực chủ động sáng tạo của người học.
3. Nội dung về dạy học diện tích các hình ở lớp 5:
- Hình tam giác - Diện tích hình tam giác.
- Hình thang - Diện tích hình thang.
- Hình tròn, đường tròn - Chu vi, diện tích hình tròn.
- Hình hộp chữ nhật- Hình lập phương.
- Diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của hình hộp chữ nhật và hình lập phương.
- Tính diện tích của một số hình bằng cách chia hình đã cho thành các hình đã biết cách tính diện tích.
sử dụng phiếu điều tra giáo viên trực tiếp dạy lớp 5: * Về nhận thức: + Tìm hiểu về nội dung diện tích các hình trong chương trình SGK Toán 5 và nội dung chương trình trong phạm vi Toán 5: Số người được lấy ý kiến: 2 Số người có nhận thức tốt: 1 đ/c - đạt 50% + Điều tra nhận thức về những định hướng về đổi mới phương pháp dạy học về diện tích các hình nói chung và vận dụng vào việc đổi mới phương pháp dạy học phần kiến thức trong chương trình toán lớp 5: Số người được lấy ý kiến: 2 Số người có nhận thức tốt: 1 Số còn lại nhận thức chưa đầy đủ. + Điều tra qua dự giờ giáo viên dạy nội dung về diện tích các hình ở lớp 5 năm học 2009-2010: Số tiết đã dự giờ: 9 tiết/2 giáo viên Xếp loại tốt: 3 tiết đạt 33,3% Xếp loại khá: 4 tiết đạt 44,4% Xếp loại trung bình: 2 tiết đạt 22.2% Chưa đạt yêu cầu: 1 tiết đạt 11,1% + Điều tra học sinh lớp 5 qua khảo sát chất lượng học nội dung về diện tích các hình: Số học sinh dự khảo sát: 67 học sinh Đạt điểm 9-10: 13 em chiếm 19,4 % Đạt điểm 7-8: 32 em chiếm 47,7% Đạt điểm 5-6 : 18 em chiếm 26,9 % Đạt điểm dưới 5: 4 em chiếm 6% Các số liệu điều tra trên cho thấy cần có những giải pháp tích cực trong việc đổi mới cách dạy và đổi mới cách học nhằm nâng cao chất lượng dạy học về diện tích các hình trong chương trình Toán lớp 5 góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn toán. IV/ CÁC GIẢI PHÁP CỤ THỂ: 1. Tập trung chuẩn bị tốt bài dạy: - Tìm hiểu sách giáo khảo Toán 5, sách tham khảo và một số tài liệu có liên quan để xác định mục tiêu dạy cho từng bài học, tiết học. - Xác định nội dung trọng tâm và mức độ dạy học nội dung trọng tâm của tiết học theo chuẩn kiến thức và kĩ năng của Toán 5. - Các hoạt động học tập chủ yếu của học sinh và các phương pháp, phương tiện tổ chức dạy để giúp học sinh đạt được mục tiêu của bài học theo năng lực từng đối tượng học sinh. - Tự lập được kế hoạch môn Toán nói chung và kế hoạch dạy học phần diện tích nói riêng. Cái cốt lõi là kế hoạch từng bài phải ngắn gọn, cụ thể và trọng tâm định rõ việc làm của thầy và trò. - Xác định rõ đồ dùng dạy học và hình thức, thời điểm, thời gian sử dụng của giáo viên và học sinh. - Đặc biệt chú ý hoạt động của thầy và trò trong tiết học đó. Chọn và sử dụng các hình thức tổ chức dạy học như thế nào để vừa nhẹ nhàng, vừa mang lại hiệu quả. - Thiết kế bài dạy phải định rõ những kiến thức, những hoạt động và đồng thời định được thời gian của những công việc để hoàn thành mục tiêu. - Trong quá trình thiết kế bài dạy giáo viên cần lưu ý đúng mức đến hệ thống câu hỏi. Câu hỏi phải có nội dung rõ ràng, dễ hiểu, phù hợp với trình độ học sinh, Câu hỏi phải liên quan đến nội dung bài học, tránh những câu hỏi không ăn nhập với nội dung và tiến trình bài học. Cần có những câu hỏi ở những mức độ nhận thức khác nhau. Câu hỏi yêu cầu học sinh hệ thống hóa, khái quát hóa kiến thức. Câu hỏi yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức đã học. Các câu hỏi trên yêu cầu phải sắp xếp từ dễ đến khó. Ví dụ: Thiết kế bài dạy DIỆN TÍCH HÌNH THANG I, MỤC TIÊU: - Hình thành công thức tính diện tích hình thang. - Nhớ và vận dụng công thức tính diện tích hình thang để giải các bài tập có liên quan. - Giáo dục học sinh tính cẩn thận, tìm tòi, sáng tạo trong học hình học. II, ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: - Bộ đồ dùng Toán 5 (giáo viên và học sinh). - Bìa ghi sẵn BT1 của tiết trước. - Phiếu học tập khổ to ghi sẵn BT2 (4 phiếu- 4 nhóm) - Máy chiếu đa năng. III, CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌCCHỦ YẾU: Kiến thức Thời gian Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Bài cũ: (3’- 4’) 2. Bài mới: a/Hình thành công thức tính diện tích hình thang:(15’-16’) b/ Thực hành Bài 1: ( 6’) Bài 2 ( 5--6’) Bài 3 (8-10’) 3. Củng cố, dặn dò - GV đính bài tập 1 ghi sẵn ở phiếu lên bảng.Gọi 1 H thực hiện bài tập, cả lớp theo dõi. Gọi H nhận xét bài làm của bạn. GV nhận xét chung, ghi điểm. Gọi 1 H nêu quy tắc tính diện tích hình tam giác. * Giới thiệu bài- Ghi đề bài * Y/c H chọn hình thang trong hộp đồ dùng. - GV thực hiện chọn hình thang, đính lên bảng lớp, viết kí hiệu (hình thang nguyên). GV: Cô chia đôi cạnh BC, M là trung điểm của cạnh BC. Nối AM, cắt rời hình tam giác ABM. Ta có hình tứ giác AMCD. A B M D H C - GV đính hình tứ giácAMCD và đính tiếp hình tam giác ABM lên bảng. Y/c H chọn hai hình (tứ giác và tam giác)ghép thành hình thang như giáo viên vừa thao tác. A GVy/c H từ hình thang này hãy ghép thành hình tam giác M D H C (B) K (A) - GV theo dõi, nhận xét. - GV thực hiện trên bảng lớp, ghi kí hiệu-gọi tên hình tam giác vừa tạo thành. GV: Em có nhận xét gì về diện tích hình thang ABCD và diện tích hình tam giác ADK? (Diện tích bằng nhau) GV: Em hãy so sánh chiều cao của hai hình? (chiều cao bằng nhau) GV: Em hãy nêu cách tính diện tích hình tam giác ADK? ( Diện tích hình tam giác ADK = ) GV: Mà DK là tổng của hai đoạn thẳng nào? (DK là tổng của DC và CK) GV trình chiếu: diện tích hình tam giác ADK là: Mà - GV : CK cũng là đoạn thẳng nào? ( GV trình chiếu tiếp) - GV: DK là gì của hình thang? (DK là đáy lớn) - GV: Còn AB? (AB là đáy bé) - Vậy ai có thể nêu được cách tính diện tích hình thang ABCD? - GV trình chiếu: Vậy diện tích hình thang ABCD = - GV: Dựa vào công thức vừa lập em nào có thể nêu được cách tính diện tích hình thang - GV nhận xét - Yêu cầu học sinh lấy SGK – Cho vài học sinh đọc quy tắc, đồng thời GV vẽ hình lên bảng b a h - GV trình chiếu: Nếu gọi S là diện tích hình thang; a, b là độ dài các cạnh đáy; h là chiều cao; em hãy nêu công thức tính diện tích hình thang - GV trình chiếu: ( S là diện tích; a, b là độ dài các cạch đáy; h là chiều cao) - Gọi 1 học sinh đọc yêu cầu bài tập - GV trình chiếu yêu cầu và phần a) - GV: Em vận dụng trực tiếp công thức tính diện tích hình thang để làm bài tập 1 - GV trình chiếu: a) - GV: Độ dài hai đáy lần lượt là bao nhiêu? (chỉ vào hình), chiều cao là bao nhiêu? - GV trình chiếu các số liệu lên hình thang - GV: Em thay số liệu vào công thức - GV ghi bài tập học sinh vừa nêu * Yêu cầu học sinh lên làm bài tiếp bài tập 2 trên giấy nháp - Đối chiếu, chữa bài - Học sinh hoạt động nhóm + Lưu ý học sinh: phần b) là hình thang vuông - GV: hình thang vuông có đặc điểm gì? - GV: Em nào có nhận xét gì về chiều cao của hình vuông? - GV: Khi hoạt động nhóm, nhóm trưởng cần lưu ý cho các bạn nêu được, chỉ được độ dài cạnh đáy và chiều cao - GV giao nhiệm vụ cho hai nhóm - GV chốt thời gian - GV đính 2 bài đại diện lên bảng - Gọi học sinh nhận xét (chữa bài a trước) - GV chốt * Gọi học sinh đọc yêu cầu bài tập - GV: Bài toán cho biết gì? - GV: Bài toán yêu gì? - GV: Muốn tính được diện tích thửa ruộng hình thang này ta phải biết những yếu tố nào? - GV: Chiều cao của hình thang này là bao nhiêu? - GV: Làm thế nào để tính được chiều cao? ( Ghi tóm tắt) - Yêu cầu học sinh làm vở - 1 Học sinh làm bảng phụ - Đối chiếu, chữa bài tập Bài giải Chiều cao của hình thang là: (110 + 90,2 ) : 2 = 100,1 (m) Diện tích thửa ruộng hình thang là: (110 +90,2) X 100,1 : 2 = 10020,01 (m2) Đáp số: 10020,01 m2 - GV: Chúng ta vừa học xong bài gì? - GV: Ai có thể nêu lại công thức tính diện tích hình thang - GV: Muốn tính diện tích hình thang ta làm thế nào? - (GV đọc bài thơ tính diện tích hình thang) - H thực hiện. - 1 H nêu, lớp nhận xét. - Lấy hộp đồ dùng. - Thực hiện theo y/c. - Theo dõi. - Lắng nghe, theo dõi. - Theo dõi. - Ghép hình tam giác. - 1-2 H trả lời - HS suy nghĩ, trả lời. -1-2 HS trả lời - HS trả lời. - Trả lời. - Học sinh nêu - 1-2 học sinh nêu - Học sinh lấy SGK - Học sinh: - Một số học sinh nhắc lại công thức - Học sinh; a là 12 cm, b là 8 cm, h là 5 cm - Thực hiện theo y/c. - Học sinh làm trên giấy nháp - 1 học sinh làm ở bảng lớp - Nhóm 6 -HS: Có 1 cạnh bên vuông góc với 2 đáy - Chiều cao chính là cạnh bên vuông góc với 2 đáy - Học sinh nhận nhiệm vụ - Học sinh làm bài - Đáy lớn = 110m, đáy bé = 90,2m, chiều cao = TBC của đáy lớn và đáy bé. - Tính diện tích thửa ruộng - Đáy lớn, đáy bé, chiều cao - Lấy đáy lớn cộng đáy bé chia 2 - Học sinh làm vở - 1 học sinh làm bảng phụ - Học sinh trả lời - Học sinh nêu - Học sinh trả lời - Học sinh lắng nghe 2. Nâng cao hiệu quả sử dụng đồ dùng và phương tiện dạy học trong dạy diện tích các hình: Thật vậy, các phương tiện dạy học hỗ trợ không nhỏ đến hiệu quả khi sử dụng phương pháp dạy học tiểu học. Điều này phụ thuộc nhiều vào cơ sở vật chất và các đồ dùng dạy học ở mỗi nhà trường. Giáo viên cần chú ý sử dụng tối đa các phương tiện dạy học hiện có để giờ học đạt hiệu quả cao về chất lượng. Đồ dùng trực quan luôn gắn liền với phương pháp dạy học ở tiểu học. Để nâng cao hiệu quả sử dụng đồ dùng và phương tiện dạy học trong dạy diện tích các hình trrong chương trình Toán 5, GV cần lưu ý những vấn đề sau; - Giáo viên cần khai thác triệt để bộ đồ dùng dạy học dùng cho toán 5. Nghiên cứu và sử dụng tối đa hiệu quả bộ đồ dùng dành cho giáo viên và học sinh. Qua các tiết thao giảng, sinh hoạt chuyên môn, giáo viên cùng nhau trao đổi, vận dụng các hình thức tổ chức dạy học phù hợp với hoạt động sử dụng đồ dùng Toán 5. - Vận dụng công nghệ thông tin vào soạn giảng một cách nhạy bén, linh động, song không quá lạm dụng trong các tiết lên lớp; qua sử dụng đồ dùng, hình thành cho học sinh kĩ năng tự học, phát huy tính sáng tạo, tìm tòi qua việc sử dụng đồ dùng. 3. Nâng cao hiệu quả, chất lượng các hình thức hoạt động học tập trên lớp: Chọn và tổ chức các hình thức học tập trên lớp phù hợp với điều kiện và phương tiện dạy học là một trong những giải pháp thực hiện nhằm phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong học tập; ngoài ra, khi các hình thức tổ chức dạy học thay đổi sẽ kéo theo sự thay đổi của các phương pháp dạy học . Nếu như hình thức tổ chức dạy học chủ yếu hiện nay là hình thức lớp-bài, gắn liền với hình thức này giáo viên thường sử dụng các phương pháp dạy học khác nhau trong giờ lên lớp như thuyết trình, trực quan, vấn đáp, thực hành, nêu vấn đề, kiểm tra.....thì khi hình thức dạy học thay đổi, như thảo luận nhóm, tự học cá nhân lúc đó phương pháp dạy học phù hợp là luyện tập, làm việc độc lập với sách. Hình thức tổ chức thường được sử dụng khi dạy về diện tích các hình trong chương trình Toán 5 là hình thức tổ chức dạy học theo nhóm: * Hình thức tổ chức dạy học theo nhóm: - Dạy học theo nhóm là hình thức dạy học đặt học sinh vào môi trường học tập tích cực, trong đó học sinh được khuyến khích thảo luận và hướng dẫn làm việc hợp tác với nhau. - Hoạt động nhóm là hoạt động tích cực đem lại cho học sinh cơ hội được sử dụng các kiến thức và kĩ năng mà các em được lĩnh hội và rèn luyện, hoạt động nhóm giúp các em luyện và phát triển năng lực làm việc. - Dạy học theo nhóm giáo viên sẽ có dịp tập trung các kinh nghiệm và sự sáng tạo của học sinh trong học tập. Để tổ chức có hiệu quả hoạt động nhóm trong dạy học về diện tích các hình ở chương trình Toán lớp 5, giáo viên cần căn cứ vào nội dung kiến thức của bài để chọn số lượng học sinh trong một nhóm. Ví dụ: Khi dạy bài Diện tích hình tam giác + Giáo viên cho học sinh hoạt động theo nhóm 4 để thực hiện thao tác cắt ghép hình tam giác thành hình chữ nhật. + Học sinh dựa theo cách tính diện tích hình chữ nhật để hình thành cách tính diện tích hình tam giác. Sau khi hoạt động nhóm, giáo viên gọi đại diện nhóm trình bày kết quả, lớp nhận xét bổ sung để rút ra cách tính diện tích hình tam giác. 4. Tăng cường rèn luyện kĩ năng thực hành tính và giải toán cho học sinh: Thời gian rèn kĩ năng thực hành trong tiết về diện tích trong khoảng thời gian từ 20 đến 25 phút trong một tiết dạy hình thành kiến thức mới, thời gian rèn kĩ năng thực hành trong tiết luyện tập khoảng từ 30 đến 35 phút. Để đảm bảo thời gian trong lĩnh hội kiến thức và củng cố kiến thức, cần chọn các hình thức tổ chức hoạt động trọng tâm, thao tác kĩ thuật chính xác, đưa ra các tình huống và xử lí tình huống cụ thể , ít diễn giải, không làm thay học sinh. Trong việc rèn kĩ năng gắn với thực tiễn, để nâng cao chất lượng dạy học; giáo viên phải luôn bám sát nội dung SGK, chọn các dạng điển hình để củng cố khắc sâu và nâng cao kiến thức cho học sinh. 5. Hình thành phương pháp tự học, tăng cường các hoạt động tự tìm kiếm tri thức và ứng dụng tri thức vào cuộc sống: Trong phương pháp học, điều cốt lõi là phương pháp tự học. Để đạt được yêu cầu này trong chỉ đạo dạy học nội dung diện tích các hình, giáo viên phải tạo ra hàng loạt các mâu thuẫn để lôi kéo học sinh tự ý thức tiếp nhận và tìm tòi cách giải quyết. Để đạt được mục tiêu trên, giáo viên phải có kĩ năng sử dụng tốt thiết bị đồ dùng trực quan, có kĩ năng tạo tình huống cố vấn đề, dựa vào những điều các em đã biết, đã học để gợi mở và dẫn dắt. Tăng cường học tập cá thể phối hợp với học tập hợp tác. Trong học tập, không phải mọi tri thức, kĩ năng, thái độ đều được hình thành bởi những hoạt động thuần túy cá nhân. Lớp học là môi trường giao tiếp thầy- trò, trò - trò, tạo mối quan hệ hợp tác giữa các cá nhân trên con đường đi tới những tri thức mới. Hình thức hoạt động học tập này diễn ra trong tất cả các tiết học nói chung và học về diện tích các hình trong chương trình toán lớp 5 nói riêng. 6. Dạy học trên cơ sở tổ chức và hướng dẫn các hoạt động học tập tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Khuyến khích học sinh hoạt động, giải quyết các vấn đề của bài học để tự chiếm lĩnh kiến thức mới, dành thời lượng thích đáng cho thực hành, luyện tập, ôn tập hoặc kiểm tra kiến thức có liên quan, phát triển năng lực tự học của từng đối tượng học sinh. Giáo viên phải linh hoạt áp dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Khuyến khích học sinh hoạt động cá nhân, hoạt động theo nhóm nhỏ, hoạt động lớp. Tạo sự cố gắng độc lập suy nghĩ của từng học sinh. 7. Tổ chức dạy thể hiện nhiều lần với các dạng bài khác nhau nhằm giúp người dạy và người dự rút kinh nghiệm. Dạy thể hiện là một trong những giải pháp tích cực góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng dạy học nói chung và phần diện tích các hình nói riêng trong chương trình Toán Lớp 5. thông qua những việc làm và hoạt động cụ thể của thầy và trò trong tiết dạy, từ đó trao đổi và rút ra bài học kinh nghiệm. Từ những tiết dạy cụ thể, giáo viên điều chỉnh và thống nhất được cách và thời điểm sử dụng đồ dùng dạy học; chọn hình thức dạy học; bố trí thời gian cho từng hoạt động; sự can thiệp của thầy giáo, cách nhận xét và đánh giá. V/ KẾT QUẢ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM : I. Kết quả: Qua thực tế giảng dạy và vận dụng một số giải pháp đã nêu ở trên trong dạy học diện tích các hình trong chương trình toán lớp 5. Thực tế từ kết quả dự giờ thăm lớp, từ kiểm tra giáo viên và từ khảo sát chất lượng học sinh trong năm qua, cho thấy chất lượng dạy học ở nội dung này đã có chuyển biến tích cực. Các giải pháp đã trình bày có tác dụng định hướng, thúc đẩy và hỗ trợ cho giáo viên trong việc thiết kế bài dạy. Bài soạn đã xác định được kiến thức cơ bản trọng tâm, đồng thời tập trung vào những kĩ năng cần rèn luyện kĩ năng cho học sinh sát với từng đối tượng học sinh trong lớp. Chuẩn bị và sử dụng tốt đồ dùng dạy học trong từng tiết dạy. Định rõ được các nội dung công việc, các hình thức hoạt động của thầy và trò trong tiết dạy, thời gian được phân bố hợp lí hơn, tăng cường thời gian luyện tập thực hành cho học sinh. Chất lượng bài soạn được nâng lên rõ rệt và luôn được đánh giá cao, kết quả cụ thể: Số tiết dạy đạt loại khá giỏi 100% trong số tiết soạn đạt tốt chiếm 70%. Vận dụng giải pháp chuẩn bị và sử dụng đồ dùng dạy học, bộ đồ dùng học toán của học sinh đã tạo ra được nề nếp, chất lượng sử dụng đồ dùng của giáo viên và học sinh. Đặc biệt, kĩ năng thao tác ,kĩ năng tư duy khoa học chính xác hơn.100% số tiết cần sử dụng đồ dùng dạy học được chuẩn bị và sử dụng có hiệu quả cao. Các hình thức dạy học trên lớp đã được lựa chọn và tổ chức hoạt động có hiệu quả, đạt được mục tiêu của bài dạy, tạo sự hứng thú, tích cực trong hoạt động học tập của học sinh. Huy động được các đối tượng học sinh trong lớp tham gia hoạt động học tập. Giáo viên có thời gian và điều kiện để bồi dưỡng học sinh giỏi và giúp đỡ học sinh yếu trong giờ học. Kết quả qua khảo sát của chuyên môn, 2/2 giáo viên dạy lớp 5 thực hiện tốt các hình thức hoạt động trên lớp, 90% số tiết chọn và vận dụng hình thức tổ chức hoạt động học tập trên lớp phù hợp, mang lại hiệu quả cao trong tiết dạy. Đối với học sinh, cho thấy rằng số học sinh biết cách học cá nhân, cách học phối kết hợp với cộng đồng đạt từ 95 -98%. Số còn lại việc phát huy vai trò tự học còn chậm. Qua vận dụng biện pháp về thực hiện đánh giá và tự đánh giá, nhìn chung học sinh đã phát huy được vai trò nhận xét, đánh giá và tự đánh giá. Đã củng cố được niềm tin trong học tập cho học sinh. Kết quả về chất lượng qua điều tra và khảo sát sau khi vận dụng các giải pháp trong nội dung về diện tích các hình trong chương trình toán 5: - Số học sinh lớp 5 được điều tra qua bài kiểm tra: 74em (năm học 2008-2009) + Đạt điểm 9-10: 19 em chiếm 25,7% + Đạt điểm 7-8 : 39 em chiếm 52,7% + Đạt điểm 5-6: 16 em chiếm 21,6% + Đạt điểm dưới 5: 0 - Số học sinh khối 5 dự khảo sát: 76 em (đến tại thời điểm tháng 1- 2010) + Đạt điểm 9-10 : 26 em chiếm 34,2% + Đạt điểm 7-8 : 42 em chiếm 55,3% + Đạt điểm 5-6: 8 em chiếm 10,5% 2. Bài học kinh nghiệm: - Để thực hiện tốt mục tiêu đề ra, trước hết phải chú trọng công tác bồi dưỡng và tự bồi dưỡng, tự học, tự nghiên cứu để nắm được những định hướng cơ bản về yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, vận dụng sáng tạo những định hướng đổi mới đó vào nội dung dạy học nói chung và dạy diện tích các hình nói riêng cho phù hợp với điều kiện thực tiễn. - Bồi dưỡng, nâng cao việc sử dụng công nghệ thông tin vào soạn giảng nhằm khai thác tối đa hiệu quả đồ dùng dạy học, tạo niềm hứng thú cho H trong mỗi tiết dạy. - Nghiên cứu kĩ nội dung chương trình sách giáo khoa, tài liệu tham khảo, từ đó có kế hoạch để chuẩn bị bài dạy, lên lớp phù hợp với đối tượng học sinh. - Thường xuyên cải cách soạn bài, nâng cao chất lượng bài soạn của từng tiết. - Luôn có kế hoạch dự giờ thăm lớp để rút kinh nghiệm. - Chuẩn bị và sử dụng tốt đồ dùng dạy học và dụng cụ học tập. - Quan tâm đến việc chọn và thực hiện tốt các hình thức hoạt động học tập trên lớp, kích thích, động viên sự tiến bộ trong học tập của học sinh. - Coi trọng việc hình thành phương pháp học tập cá nhân, học tập cộng đồng, nhóm, tạo cho học sinh thói quen và kĩ năng học tập. - Đảm bảo kế hoạch kiểm tra đánh giá thường xuyên, đánh giá định kì. Theo dõi, nắm bắt kịp thời chất lượng từng đối tượng học sinh qua từng thời điểm để có giải pháp điều chỉnh kịp thời và phù hợp. C. KẾT LUẬN: Vận dụng một số giải pháp dạy học diện tích các hình trong chương trình Toán 5 theo phương pháp phát huy tính tích cực sáng tạo trong học tập của học sinh đã giúp cho học sinh hoạt động học tập tích cực và có hiệu quả hơn. Sự phối hợp giữa người học và người dạy nhẹ nhàng, thoải mái. Học sinh hoàn toàn chủ động để tiếp cận và nắm vững tri thức cũng như rèn luyện kĩ năng theo yêu cầu của bài dạy. Thời gian dành cho học sinh thực hành được nhiều hơn, mặt khác giáo viên có điều kiện tiếp cận các đối tượng học sinh để thực hiện mục tiêu đề ra trong tiết dạy. * Kiến nghị và đề xuất: - Đối với người dạy phải thường xuyên đọc các tài liệu tham khảo về đổi mới phương pháp dạy học. Có sổ tích lũy ghi lại những thành công, hạn chế qua tiết dạy, tìm được nguyên nhân cơ bản của những thành công hay tồn tại đó. - Đối với cán bộ quản lí cần tạo mọi điều kiện đảm bảo đủ cơ sở vật chất, thiết bị, đồ dùng học tập để hoạt động dạy học thuận lợi hơn. - Đối với người học, cần chuẩn bị chu đáo các điều kiện như sách giáo khoa, vở bài tập, chuẩn bị bài theo yêu cầu của giáo viên. Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân, kính mong thầy cô trao đổi và góp ý thêm để sáng kiến kinh nghiệm ngày càng hoàn thiện hơn, nhằm góp phần nâng cao chất lượng môn Toán nói chung và việc giảng dạy nội dung diện tích các hình trong chương trình Toán 5 nói riêng. Kiến Giang, ngày 17 tháng 5 năm 2010 Người viết Đinh Thị Tố Như
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_cai_tien_viec_day_hoc_dien_tich_cac_hi.doc