Một số biện pháp rèn kĩ năng học tốt kiểu bài văn tả cảnh cho học sinh lớp 5
1.1. Lí do chọn đề tài:
Trong chương trình Tiểu học, môn Tiếng Việt là một trong những môn học chiếm vị trí quan trọng, chiếm thời lượng nhiều nhất so với các môn học khác. Môn Tiếng Việt có nhiệm vụ hình thành và phát triển cho học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt để học tập và giao tiếp trong các môi trường của lứa tuổi. Thông qua việc dạy học Tiếng Việt, góp phần rèn luyện tư duy, cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về xã hội, tự nhiên và con người, về văn hóa, văn học của Việt Nam và nước ngoài. Bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Môn Tiếng Việt gồm nhiều phân môn khác nhau như Tập đọc, Luyện từ và câu, Kể chuyện, Tập viết, Chính tả, Tập làm văn. Việc dạy và học mỗi phân môn có những thuận lợi và khó khăn riêng, song khó hơn cả đối với người dạy cũng như đối với người học là phân môn Tập làm văn.
Tập làm văn là một phân môn rất quan trọng trong chương trình dạy học Tiểu học, nó không chỉ giúp học sinh hình thành các kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết mà còn rèn cho học sinh khả năng giao tiếp, quan sát, phân tích tổng hợp và đặc biệt còn hình thành cho học sinh những phẩm chất tốt đẹp của con người mới hiện đại và năng động. Dạy Tập làm văn là dạy học sinh cách nhìn nhận cuộc sống xung quanh trong thực tế vốn có của nó với cảm xúc thực của các em. Đồng thời cũng dạy các em cách ghi lại sự nhìn nhận ấy qua các văn bản - còn gọi là đoạn văn, bài văn một cách chính xác về đối tượng, về ngữ pháp Tiếng Việt.
của mình để chuẩn bị cho tiết học tập làm văn sau đạt kết quả tốt hơn. * Bước thứ tư: Giáo viên rèn cho học sinh quan sát cách quan sát có trình tự Mỗi khi chúng ta hướng dẫn học sinh làm bài văn miêu tả cảnh, thì yêu cầu học sinh cần phải tuân thủ theo hai cách đó là: mùa xuân- mùa hạ- mùa thu- mùa đông,... Một là: Tả theo thứ tự thời gian cụ thể như: sáng- trưa- chiều- tối hoặc: tiết 1, rồi đến chi tiết 2, chi tiết 3,... Hai là: Thứ tự tả theo tình tự của từng bộ phận mà cảnh tả (Tả từng chi tiết 1, rồi đến chi tiết 2, chi tiết 3,... Có như thế thì, khi quan sát tôi đã lưu ý hướng dẫn cho các em quan sát bằng một trong hai cách trên. Ví dụ: Bài 2-Tuần 6: “Luyện tập tả cảnh”- Sách giáo khoa Tiếng Việt 5- Tập 1,trang 62. Dựa vào kết quả quan sát của mình, em hãy lập dàn ý bài văn miêu tả cảnh sông nước( một vùng biển, một dòng sông, một con suối hay một hồ nước). Các em hoàn toàn có thể quan sát theo một trình tự thời gian thì các em mới thấy được sự thay đổi của cảnh. Bởi quan sát theo trình tự thời gian tôi đã hướng dẫn các em cần đặt cho mình một số câu hỏi sau đây: + Cảnh hồ vào buổi sáng có gì đẹp? (Vào buổi sáng mặt hồ thật sống động: những ngợn sóng lăn tăn nhấp nhô, những con thiên nga đang tung tăng đùa rỡn, tia nắng đan lên ngọn tre, soi bóng xuống mặt hồ,...) + Cảnh hồ vào buổi trưa có gì đẹp? + Cảnh hồ buổi chiều có gì đẹp? + Buổi chiều tối hồ có nét gì đáng chú ý? + Cảnh hồ buổi tối có nét gì đẹp? Bài 2- tuần 6 (SGK TV5 tập 1 - trang 62) mục 2.3.3 được trích dẫn từ TL TK số 1. Ví dụ 5 (SGK TV5 tập 1 - trang 81) mục 2.3.4 được trích dẫn từ TL TK số 1. Hay với đề bài trên, Các em cũng có thể quan sát theo từng bộ phận của cảnh tả. Lúc quan sát theo thứ tự từng bộ phận của cảnh em đặt cho mình một số câu hỏi sau: + Mặt hồ có đặc điểm gì nổi bật về hình dáng? + Màu sắc nước hồ như thế nào? + Cảnh vật ở trên các bờ hồ em thấy gì? 2.3.4. Biện pháp 4: Giúp học sinh về kĩ năng lập dàn bài chi tiết. Để làm được một bài văn hay, đảm bảo yêu câu đề bài thì việc thiết lập dàn bài là một trong những khâu vô cùng quan trọng bởi vì học sinh có lập dàn bài thì các em mới có thể dựa vào đó để viết đoạn, bài văn. Nếu không, khi viết học sinh sẽ sắp xếp ý lộn xộn không đúng theo trình tự quan sát, hoặc là quên ý, nhiều ý được lặp lại nhiều lần,... Ví dụ 5: Khi dạy bài Luyện tập tả cảnh ( Bài 1- sách giáo khoa Tiếng Việt 5- tập 1 - trang 81). Với yêu cầu lập dàn ý và viết đoạn văn tả cảnh đẹp ở địa phương thì chúng ta cần thực hiện theo các qui định sau: + Xác định đúng yêu cầu của đề: Muốn xác định đúng yêu cầu của đề thì chúng ta cần giúp học sinh đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi. Chẳng hạn như: - Bài văn trên thuộc thể loại văn gì? Kiểu bài gì? (...thể loại văn miêu tả; kiểu bài tả cảnh) - Yêu cầu học sinh dùng thước gạch chân từ: Tả cảnh - Đối tượng miêu tả ở đây là gì? ( ... cảnh đẹp ; cơn mưa; ...) – yêu cầu học sinh dùng thước gạch chân những từ : Cảnh đẹp hoặc một cơn mưa - Phạm vi của đối tượng miêu tả là gì? ( ... cảnh đẹp ở địa phương; cơn mưa mà em đã quan sát được)- Yêu cầu học sinh dùng thước gạch chân những từ : Ở địa phương hoặc có dịp quan sát được. + Yêu cầu học sinh nhắc lại cấu tạo của văn tả cảnh . + Cần xác định được trình tự miêu tả cho đối tượng mà em đã lựa chọn theo trình tự nào? + Lập dàn ý căn cứ vào trình tự mà em đã quan sát được. Chúng ta cần lưu ý cho học sinh dựa vào kết quả đã quan sát ở nhà rồi lựa chọn, sắp xếp các ý đó theo trình tự em đã chọn để tả. Như: Khi học sinh lập dàn ý cho bài văn miêu tả một cơn mưa (Bài 2-Tiết: Luyện tập tả cảnh- Sách giáo khoa- Tiếng việt 5- Tập 1, trang 31), giáo viên cần hương dẫn cho học sinh thực hiện theo các yêu cầu sau: * Yêu cầu học sinh phải quan sát và ghi lại được các chi tiết cần nói trong bài như: mây, gió, sấm chớp, người chạy mưa, các con vật tránh mưa, tiếng mưa rơi lộp độp, mưa ào ào, mưa như trút nước, cây cối nhảy múa, đàn mối bay, tia nắng nhè nhẹ từ từ hé ra, ... - Các sự vật liên quan đến cơn mưa. Bài 2 (SGK TV5 tập 1 - trang 31) mục 2.3.4 được trích dẫn từ TL TK số 1. * Yêu cầu học sinh dựa vào kết quả đã quan sát được để sắp xếp thành dàn bài cụ thể, ví dụ: + Sự chuyển động của mây, tiếng gió, tiếng sấm chớp, người chạy mưa ...thì phải sắp xếp vào cảnh đầu tiên ,cảnh trước lúc mưa. + Tiếng mưa rơi lộp độp, các con vật đi tránh mưa... thì phải xếp vào cảnhtiếp theo, cảnh lúc bắt đầu mưa. + Cơn mưa ào ào, mưa như trút nước, cây cối nhảy múa,... xếp vào cảnh tiếp nối, cảnh lúc trời mưa to. + Cảnh những đàn mối bay ra, tiếng nắng nhẹ bắt đầu ló,... xếp vào cảnh sau cơn mưa. 2.3.5. Biện pháp 5: Giúp học sinh thể hiện để đưa cảm xúc vào bài làm Muốn cho bài văn hồn, làm cho người đọc cảm nhận được từng chi tiết qua từng câu, từng chữ của bài viết. Như vậy, nếu học sinh khi làm văn mà không biết lồng cảm xúc vào câu văn, ý văn đó thì chẳng khác gì một món ăn mà thiếu gia vị. Bởi thế, trong quá trình các em viết văn, tôi đã có gắng giúp các em lồng cảm xúc của mình để bài văn được hay hơn. Đây thực sự là một việc làm khó khăn, rất trừu tượng đối với học sinh. Vì thế, tôi đã cụ thể hoá yêu cầu của mình đối với học sinh thông qua việc đặt các câu hỏi gợi mở. Từ đó, tạo cho học sinh thói quen viết câu có cảm xúc một cách linh hoạt hơn. Chẳng hạn: Khi thực hiện yêu cầu của đề bài sau: “Hãy tả cảnh làng quê em vào thời điểm em thấy thú vị nhất”. Nếu học sinh chọn tả mùa thu thì để giúp học sinh viết câu tả ánh nắng mùa thu, giáo viên có thể đặt câu hỏi như: - Các em quan sát thấy ánh nắng mùa thu đẹp như thế nào? (...thấy ánh nắng vàng trù phú của mùa thu tỏa nhè nhẹ trên khắp làng quê. Cái nắng không đổ lửa như mùa hè mà cũng chắng yếu ớt như mùa đông - Mỗi khi đi dưới ánh nắng của mùa thu em cảm thấy thế nào? (... nắng thu em cảm thấy tâm hồn như được bay bổng hơn,....). + Những lúc đi giữa mùa thu của quê hương em cảm nhận được điều gì? (....màu vàng trù phú của ánh nắng mùa thu càng làm cho em thêm yêu quê hương mình, mùa thu mãi là mùa của sự bình yên trên quê em,...) Như vậy, qua nỗi bài học giáo viên luôn chú ý rèn cho học sinh cách nhận xét hay biểu lộ những suy nghĩ của mình trước một sự vật, hiện tượng nào đó. Làm cho bài văn nào các em cũng có thói quen bộc lộ cảm xúc trong từng câu văn diêm tả. 2.3.6. Biện pháp 6: Giúp học sinh có thói quen tích luỹ kiến thức văn học thông qua một số môn học. Không chỉ tiết học Tập làm văn, mà còn nhiều tiết học khác cũng có sự liên quan mật thiết đến việc giáo dục học sinh tình cảm yêu mến, gắn bó với thiên nhiên, với người và việc làm xung quanh trẻ, ... Bởi thế, ngay trong cả các giờ học khác. Tôi đã cố gắng giúp học sinh một vài kinh nghiệm để các em tích luỹ và vận dụng vào bài làm của mình. Ví dụ: Ở phân môn Tập đọc, những bài Tập đọc có nội dung liên qua đến thể loại văn miêu tả- Tả cảnh như: bài: "Phong cảnh đền Hùng", " Kì diệu rừng xanh”, “ Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên Sông Đà”, .... khi hoạt động củng cố bài, tôi thường dành vài phút cho học sinh trả lời một số câu hỏi liên hệ như: + Em cho cô biết bài văn chúng ta vừa học thuộc thể loại văn gì? Kiểu bài nào? + Ở mỗi đoạn văn nêu lên ý gì? + Em hãy chỉ ra những từ ngữ sử dụng các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hoá... + Qua bài văn em thích nhất hình ảnh nào nhất? Vì sao? Hay, khi học xong bài tập đọc " Quang cảnh làng mạc ngày mùa"- Sách Tiếng Việt 5- Tập 1, trang10, tôi giúp các em tích luỹ một số vốn từ để vận dụng đó như: - Về vốn từ ngữ: vàng trù phú, vàng hoe, vàng xọng, vàng mượt,.... Ngoài ra tôi còn cung cấp cho học sinh một số từ ngữ khác ngoài bài học như: vàng om,vàng nghệ,.... - Về cách vận dụng: Các từ ngữ miêu tả trên là từ ngữ miêu tả vẻ đẹp của làng quê vào ngày mùa và đặc biệt các từ ngữ miêu tả các sự vật vào mùa đông. Do vậy, khi các em làm bài văn tả cảnh mà liên quan đến cảnh mùa đông thì các em cần chú ý đến các từ ngữ tên để vận dụng vào bài làm của mình một cách phù hợp. Hay khi học xong bài Tập đọc " Kì diệu rừng xanh” (Sách giáo khoa Tiếng Việt 5 tập 1, trang 75), tôi đã yêu cầu các em tìm ra được ở trong bài những câu văn hay, thể hiện yếu tố nghệ thuật để các em vận dụng đưa vào bài văn của mình được hay hơn, như: - Như câu văn: “Mỗi chiếc nấm là một lâu đài kiến trúc tân kì”. - Về cách vận dụng: Đó là câu văn hay được tác giả sử dụng thông qua biện pháp nghệ thuật so sánh (Chiếc nấm được so sánh với lâu đài kiến trúc tân kì). Thể hiện một sự liên tưởng hết sức phong phú, khắc họa nên vẻ đẹp đặc sắc. Qua những việc liên hệ đó, Học sinh sẽ vận dụng cách quan sát và miêu tả cảnh vật từ các tác giả là những nhà văn, thơ,... vào bài làm của mình giàu hình ảnh, và mang những nét riêng. 2.3.7. Biện pháp 7: Giáo viên chấm bài và trả bài viết * Chấm bài: Đối với giáo viên việc chấm bài cho học sinh rất cần thiết bởi kết quả bài viết của các em sẽ cho giáo viên biết được ưu điểm, hạn chế trong cách dạy để điều chỉnh phương pháp dạy cho phù hợp. Với mỗi bài tôi thường đọc qua một lượt để có cái nhìn chung về bố cục, về diễn đạt của học sinh, xem học sinh đã làm bài đúng thể loại, nội dung và trọng tâm bài viết chưa. Sau đó, tôi đọc kĩ từng phần trong bài viết của các em để phát hiện và ghi lại câu văn hay, ý hay, đoạn văn giàu hình ảnh, dùng từ khéo léo, đồng thời cũng ghi lại những lỗi sai mà học sinh mắc phải (lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu...) vào sổ theo dõi chấm bài để làm dữ liệu cho tiết trả bài. Trong quá trình chấm bài mà phát hiện ra lỗi các em mắc phải tôi thường dùng bút đỏ gạch chân. Sau khi xem xét toàn bài tôi ghi những lời nhận xét cụ thể về những ưu điểm cần phát huy, những nhược điểm cần khắc phục của bài viết. Khi chấm xong cho cả lớp, tôi đánh giá chung kết quả bài làm của học sinh và rút ra những tiến bộ cần phát huy, những thiếu sót cần sửa chữa, bổ sung để chuẩn bị cho tiết trả bài sắp tới. * Trả bài viết: Như chúng ta đã biết tiết trả bài viết là tiết sau cùng của một đề văn, nhưng lại là tiết thiết thực nhất, cụ thể nhất để các em thấy được ưu, nhược điểm trong bài viết của mình, của bạn để học hỏi, trao đổi lẫn nhau. Tìm cách và biết cách sửa lỗi. Vì vậy theo tôi giáo viên cần nắm rõ nội dung, phương pháp lên lớp một tiết trả bài Tập làm văn viết lớp 5, có ba hoạt động chính: 1. Nghe thầy (cô) nhận xét chung về kết quả bài làm của lớp. 2. Chữa bài. 3. Đọc tham khảo các bài văn hay được thầy (cô) giáo khen để học tập và rút kinh nghiệm. Để tiết trả bài viết đạt hiệu quả, tôi đã lấy thông tin từ bài viết của học sinh (đã chấm và ghi ở sổ theo dõi chấm bài) và thực hiện các hoạt động trả bài một cách bài bản, có linh hoạt tuỳ theo tình hình chất lượng Tập làm văn của lớp. Hoạt động 1: Nhận xét chung về bài làm của lớp: - Trước khi nhận xét bài viết của học sinh tôi thường ghi lại đề bài lên bảng. Sau đó cho các em xác định lại yêu cầu của đề bài. Việc làm này giúp các em có thể so sánh và hình dung ra bài viết của mình đúng như thế nào? Mình thiếu những gì? Để từ đó các em dễ dàng nắm được ưu và nhược điểm trong bài viết của mình. - Khi nhận xét chung về bài viết của học sinh tôi thường nêu rõ những ưu điểm cũng như một số hạn chế trong bài viết. + Ưu điểm: . Học sinh đã hiểu đề và xác định đúng yêu cầu của đề. . Bố cục đầy đủ, sắp xếp các ý hợp lí, lôgic. . Câu văn diễn đạt rõ ý, giàu hình ảnh. . Bài viết có sự sáng tạo khi miêu tả. . Viết đúng chính tả, bài viết trình bày sạch đẹp. Với những bài viết có một số những ưu điểm trên hoặc những bài viết có sự tiến bộ tôi thường tuyên dương các em trước lớp để khích lệ các em, tạo động lực cho các em làm bài tốt hơn trong các bài tiếp theo. + Hạn chế: Bài viết còn sai lỗi chính tả, dùng từ chưa chính xác, lặp từ, câu văn diễn đạt chưa rõ ý, trình bày bài chưa sạch đẹp, Để giúp các em khắc phục những hạn chế trên tôi thường sử dụng bảng phụ ghi lại những lỗi phổ biến mà các em mắc phải. Yêu cầu học sinh thảo luận với bạn phát hiện lỗi sai và tìm cách sửa lại. Hoạt động 2: Chữa bài - Trả bài viết cho học sinh, yêu cầu học sinh đọc thầm lại toàn bộ bài làm của mình, lời nhận xét chung và những chỗ lưu ý cụ thể của cô giáo trong bài viết (nếu có). - Sau khi đọc bài và đã phát hiện ra lỗi sai thì tôi yêu cầu các em tự chữa bài của mình rồi đổi bài cho bạn để kiểm tra, giúp nhau về việc chữa lỗi. Hoạt động 3: Cho học sinh đọc lại câu văn hay, ý hay, một số đoạn, hoặc vài bài văn hay của mình cho cả lớp nghe. Sau khi nghe bạn đọc tôi gợi ý cho các em nhận xét, nêu những ưu điểm trong bài văn của bạn (về bố cục, sắp xếp ý, diễn đạt, dùng từ đặt câu, sử dụng biện pháp nghệ thuật) để học tập. 2.4. Kết quả đạt được sau khi thực hiện: Sau khi bản thân đã vận dụng các biện pháp trên vào trong quá trình giảng dạy, tôi đã tiến hành khảo sát việc nắm kiến thức và vận dụng một số kĩ năng làm bài văn tả cảnh của học sinh lớp 5A và lớp 5B trường Tiểu học Thúy Sơn II năm học 2017-2018, với thời gian làm bài 30 phút cụ thể qua đề bài: Tả một một ngày mới bắt đầu ở quê em. Sau khi chấm bài, thu được kết quả như sau: Lớp Thực nghiệm Số HS khảo sát Thời điểm khảo sát Kết quả 5A 23 19/04/2018 Mức đạt được SL % Hoàn thành tốt 9 38,7 Hoàn thành 14 61,3 Chưa hoàn thành 0 0 Lớp Đối chứng Số HS khảo sát Thời điểm khảo sát Kết quả 5B 16 20/04/2018 Mức đạt được SL % Hoàn thành tốt 2 12,5 Hoàn thành 14 87,5 Chưa hoàn thành 0 0 Qua thực tiễn chấm bài cho thấy, các em đã nắm được số vốn kiến thức nhất định để học có hiệu quả phân môn Tập làm văn. Cả lớp đều ham thích môn học. Bài làm của các em đa số đã có tiến bộ, học sinh nắm được cách sắp xếp ý, bố cục chặt chẽ, dùng từ chính xác, viết câu văn trôi chảy, mạch lạc, bước đầu có hình ảnh, cảm xúc, hiểu và vận dụng khá tốt các biện pháp nghệ thuật trong các bài tập làm văn của mình, làm cho bài văn có hồn hơn. Các em cảm thụ được bài văn, hiểu đúng nội dung bài, nhất là rất tự tin khi đến tiết học. 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận: Trong công tác giảng dạy, vấn đề về bồi dưỡng một số kĩ năng để học sinh học tốt phân môn tập làm văn- thể loại văn miêu tả (tả cảnh) cho học sinh năng khiếu và giúp học sinh yếu kém nâng cao chất lượng học văn quả thật không phải dễ đối với một trường có học sinh đa dạng về trình độ và hoàn cảnh mà yêu cầu của xã hội thì ngày càng cao. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy phải làm sao để đem hết sức mình để giảng dạy cho các em và mong các em có một kết quả học tập tốt đẹp. Học Tập làm văn, các em được chủ động, sáng tạo, tự do diễn giải cái riêng của mình. Dạy Tập làm văn là dạy cho các em tập suy nghĩ, tập sáng tạo, tập thể hiện tính trung thực. Qua quá trình rèn cho học sinh kĩ năng làm văn cho thấy tính hiệu quả của việc đổi mới phương pháp. Khi đọc bài văn của học sinh tôi ít gặp những bài khô khan, ý nghèo nàn. Cũng không còn những bài văn sao chép lại văn mẫu. Nhiều em có khả năng làm văn miêu tả tương đối tốt. Nhờ có được năng lực quan sát và kĩ năng làm văn mà trong cùng một bài làm tôi đã gặt hái được những “Tác phẩm đầu tay”, bởi vì trong bài làm của các em, ngoài yêu cầu chung còn thể hiện quá trình lao động sáng tạo rất ngộ nghĩnh của trẻ thơ. Song dù sáng tạo thế nào thì trong bài làm của các em cũng rất chân thật, đúng với yêu cầu của văn học đó là: Văn học bắt nguồn từ cuộc sống, phản ánh cuộc sống và phục vụ cuộc sống chân thực. Cũng từ đó rèn cho học sinh đức tính chăm chỉ, tự tin, năng động, góp phần rèn luyện cho học sinh những đức tính, phẩm chất và phong cách làm việc của người lao động mới. Từ một số biện pháp trên giáo viên đã giúp học sinh có được một số kĩ năng trong cách dùng từ ngữ, đặt câu, Viết ý rõ ràng,... trong phân môn Tập làm văn nói chung và thể loại văn miêu tả (tả cảnh) nói riêng. Chính từ đó tôi đã rút ra được một số điều sau đây: + Người giáo viên trong quá trình giảng dạy không nên máy móc, cứng nhắc, rập khuôn theo sách giáo khoa. Nếu chỉ dựa vào các vốn từ ngữ ở trong sách đưa ra thì khó có thể giúp học sinh có nhiều vốn từ để tìm ý, xây dựng được bài làm của mình, mà giáo viên cần giúp học sinh tìm hiểu thêm về vốn từ thông qua các hình thức dạy học ở tất cả các môn học, đặc biệt là phân môn Luyện từ và câu, Tập đọc. + Trong giờ học giáo viên phải quan tâm đến tất cả mọi đối tượng HS + Cần giành nhiều thời gan quan tâm đến HS cần nâng bậc. - Trong các tiết dạy học Tập làm văn, giáo viên phải hướng dẫn học sinh vận dụng các giác quan, để biết quan sát, lựa chọn, liên tưởng, tưởng tượng khi nhận xét đối tượng miêu tả. - Luôn luôn xem việc sự chuẩn bị của học và hướng dẫn học sinh cụ thể việc chuẩn bị: cách chọn từ, câu, diễn đạt ý, tưởng tượng, khả năng tái hiện sự vật. - Luôn coi trọng việc nhận xét đánh giá bài của học sinh, thì người giáo viên cần phải: + Cần lắng nghe, tôn trọng ý của học sinh. + Luôn khuyến khích, biểu dương những ưu điểm nhằm động viên học sinh, làm cho các em ngày càng hứng thú trong học tập, rèn luyện. - Giáo viên phải nắm vững đặc điểm từng đối tượng miêu tả để từ đó lựa chọn phương pháp dạy học của từng thể loại văn miêu tả. + Phải tìm ra phương pháp giải quyết linh hoạt phù hợp giữa lí thuyết với thực hành, giữa rèn kĩ năng nói và viết; từ đó mới tạo được sự nhạy cảm ở tâm hồn của các em. + Cần giúp học sinh biết cách chọn lọc từ ngữ, những hình ảnh nghệ thuật để diễn đạt cho phù hợp với từng đối tượng miêu tả. + Khâu chấm chữa bài của giáo viên được coi là một trong những khâu vô cùng quan trọng , để chuẩn bị cho tiết trả bài đạt hiệu quả cao. Để từ đó làm cho học sinh nhận rõ bài làm của mình có những điểm mạnh, cũng như những tồn tại gì mà các em măc phải, qua tiết trả bài hay nhận xét thường xuyên thông qua từng hoạt động, tiết học; giáo viên phải nêu ra được những ưu điểm và nhược điểm chung của lớp. Rồi đến từng bài làm cụ thể của từng học sinh hoặc một số học sinh cá biệt. + Để mỗi tiết dạy có hiệu quả, gây được nhiề hứng thú cho học sinh thì người giáo viên phải tìm ra những phương pháp, hình thức tổ chức linh hoat, phù hợp nhất đối với từng đối tượng học sinh thông qua từng bài mới lôi cuốn sự tập trung, chú ý học tập của học sinh. + Qua từng tiết dạy, giáo viên cần phải tuân thủ và đi đúng con đường nhận thức: Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, đến thực tiễn qua các hình thức tổ chức dạy học và ngược lại. Vừa củng cố, vừa có tác dụng mở rộng vốn hiểu biết của học sinh, qua đó học sinh sẽ hiểu được về những nét đẹp của thiên nhiên, cuộc sống ẩn chứa quanh mỗi chúng ta. + Không ngừng học tập và biết lắng nghe ý kiến đóng góp của đồng nghiệp để xây dựng cho mình một phương pháp dạy học mới thích hợp nhất theo đúng tinh thần đổi mới giáo dục trong thời đại mới. 3.2. Kiến nghị: Muốn thực hiện được việc nâng cao chất lượng dạy học nói chung, thể loại miêu tả nói riêng; tôi xin đề nghị với cấp trên tổ chức các chuyên đề về giảng dạy phân môn Tập làm văn, Triển khai các sáng kiến kinh nghiệm của đồng nghiệp đạt hiệu quả cao đã được áp dụng trong những năm vừa qua để mỗi giáo viên hộc tập kinh nghiệm lẫn nhau để từ đó có được nhiều kinh nghiệm dạy- học Tập làm văn được tốt hơn. Nhằm tăng thêm kinh nghiệm để giúp học sinh có nhiều vốn sống, vốn hiểu biết của các em trong thực tiễn nhiều hơn. Trên đây là một số biện pháp mà bản thân tôi đã nghiên cứu và áp dụng vào quá trình dạy Tập làm văn tả cảnh ở lớp 5. Một số biện pháp này bước đầu đã mang lại hiệu quả thiết thực song trong quá trình nghiên cứu và thực hiện sẽ không tránh khỏi những mặt còn hạn chế. Vì vậy tôi rất mong nhận được sự góp ý chân thành của các cấp lãnh đạo và bạn bè đồng nghiệp để sáng kiến hoàn thiện hơn, có hiệu quả hơn và áp dụng trong những năm học tiếp theo cho học sinh lớp 5, đồng thời còn là cơ sở cho việc nghiên cứu tiếp nội dung và phương pháp để bồi dưỡng cho học sinh đam mê, học tập tốt hơn phân môn Tập làm văn, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt trong trong chương trình Tiểu học hiện nay. Tôi xin chân thành cảm ơn! Thúy Sơn, ngày 21 tháng 4 năm 2018 Xác nhận của thủ trưởng đơn vị. Tôi xin cam đoan đây SKKN của mình viết, không sao chép của người khác. Người thực hiện. Lê Thị Sinh
File đính kèm:
- SKKN_12341256.doc