Kinh nghiệm nghề giáo

ự hướng dẫn của các thầy giáo 
trên lớp, buổi sáng và tối học theo sự lập trình mà tôi và học sinh đã thống nhất. 
 Ngoài việc lập kế hoạch cho môn thi quốc gia mặc dù học tập rất khẩn trương tôi và học 
sinh vẫn cùng lập kế hoạch học các môn Toán, Hoá, Văn, Ngoại ngữ trong thời gian học đội 
tuyển. Khi hỏi học sinh về tình hình học tập, giai đoạn này cũng vậy bao giờ tôi cũng hỏi về 
tình hình học tập các môn này trước. 
 - Thời gian sau khi thi: 
 Trước hết tôi kiểm tra lại và chấm thử bài thi để lượng định kết quả. Sau đó thầy trò đánh 
giá lại tình hình học tập của các môn khác nếu cần phải củng cố nhờ thầy giáo học bồi d-
ưỡng riêng để thu gọn thời gian học tập. Thực tế số buổi học thêm này không nhiều bởi vì 
trong toàn bộ quá trình học tập tôi cũng đã chỉ đạo sát sao việc học các môn này 
 Ở một trường THPT bình thường, xa trung tâm thành phố, trong 5 năm từ 1999 - 2003 
với 3 học sinh đạt giải 3 toàn quốc môn sinh học, trong đó có 1 em lớp 11 được Bộ giáo dục 
chọn làm đại biểu học sinh giỏi tỉnh Nghệ An ra Hà Nội dự thi chọn đội tuyển học sinh giỏi 
cuả Việt Nam dự kỳ thi Olympic quốc tế.Trong bối cảnh không được giao nhiệm vụ, làm 
việc với mô hình một thầy một trò, dạy dỗ không có kinh phí. Bản thân tôi với năng lực có 
hạn đã không bận tâm đến đồng tiền và công sức mình bỏ ra mới làm được điều đó. 
III. NHỮNG KINH NGHIỆM RÚT RA. 
 1. Bản thân giáo viên thường xuyên trau dồi kiến thức, tìm mọi cách để tiếp cận với 
những kiến thức sâu rộng và các đề thi quốc gia, quốc tế. 
 2. Sớm phát hiện học sinh giỏi, động viên khuyến khích, gây niềm tin, truyền cảm lòng 
say mê tìm hiểu khoa học và ước mơ cho các em, từ đó các em sẽ yên tâm một lòng dốc hết 
tâm lực để học tập. Ở trường không chuyên việc dạy kiến thức cơ bản và bồi dưỡng chương 
trình chuyên đều phải làm ngoài giờ chính khoá vì thế làm cho thầy và trò phải mất nhiều 
thời gian và vất vả nhiều lắm, nếu đưa học sinh lớp 11 đi thi lại càng khó khăn. Để khắc 
phục điều này việc phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi nên làm từ lớp 9. Thời gian lớp 9 h-
ướng dẫn các em học song hành chương trình lớp 9 và 10 chuyên. Điều đó sẽ làm nhẹ gánh 
cho thầy và trò khi lên THPT. 
 12 
 3. Trong quá trình giảng dạy luôn lấy quyền lợi thiết thực của học sinh làm đầu, . ngoài 
việc học tập môn của mình phải quan tâm chỉ đạo học tập các môn khác để các em yên tâm 
với việc thi tốt nghiệp và thi đại học. 
 4. Lập chương trình bồi dưỡng học tập bao gồm chương trình dạy của thầy và chương 
trình tự học cuả trò, kiểm tra, giải quyết các vướng mắc mà học sinh gặp phải, kiên trì thực 
hiện kế hoạch, cung cấp đủ sách vở, tài liệu bồi dưỡng cho học trò môn của mình và các 
môn thi đại học khác liên quan. 
 5. Không bận tâm đến thời gian, công sức và đồng tiền bởi lẽ các trường xa trung tâm 
học sinh giỏi thường là các em gia đình nghèo 
IV. LỜI KẾT 
 Hiện nay chương trình sách giáo khoa phân ban mới đã gần tương đồng với các nội dung 
thi HSG quốc gia, tài liệu cũng dễ được cập nhật hơn. Thực tế đội tuyển của các tỉnh cũng 
đã có một số gương mặt học sinh của các trường không chuyên. Nếu thực sự quyết tâm, 
kiên trì làm việc có kế hoạch, cơ hội thành công là một điều hiện thực. Chúc các bạn may 
mắn và có nhiều thành công 
E. CÁCH VIẾT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
 Việc đúc rút và viết sáng kiến kinh nghiệm dạy học đã trở thành một phong trào có ý 
nghĩa thiết thực đối với việc nâng cao chất lượng dạy học ở các trường phổ thông.Đã có 
nhiều kinh nghiệm quí được phổ biến. Nhiều trường đến kì kết thúc một năm học , viết 
SKKN đã trở thành yêu cầu đối với mọi giáo viên. Trong quá trình viết sáng kiến kinh 
nghiệm đã có không ít giáo viên băn khoăn về cách viết. Bản thân tôi đã có dịp tìm hiểu các 
văn bản hướng dẫn của Bộ Giáo dục và cũng đã có một số SKKN đạt yêu cầu xin được nêu 
ra đây để trao đổi cùng các bạn 
I. MỘT SỐ YÊU CẦU CỦA SKKN 
1 Tính sáng tạo: 
 - Tính sáng tạo là thể hiện cách làm mới của riêng mình mang lại hiệu quả tốt hơn những 
cách làm thông thường trước đây của bản thân và các tài liệu sách vở đã viết. 
 Tuy nhiên chúng ta đừng nghĩ: sáng tạo là một cách làm rất độc đáo, rất đặc biệt. Trong 
giảng dạy không có chuyện đó. Nếu nghĩ và yêu cầu như vậy chúng ta không bao giờ viết 
được SKKN. Những điều mà chúng ta trăn trở, tìm tòi tâm đắc rút ra một phương án giảng 
dạy có hiệu quả làm giải tỏa được các khó khăn, các vướng mắc trong quá trình giảng dạy, 
có khi chỉ là cách hình thành một khái niệm thì đó chính là kinh nghiệm, là điều các đồng 
chí nên viết, nên ghi lại đồng thời trao đổi với bạn bè đồng nghiệp. 
 - Khi viết phải hiểu đúng hơn khái niệm sáng tạo: 
 Có những đồng chí dựa vào những điều tài liệu, sách vở đã viết tổng hợp lại cho đó là 
SKKN của mình. Quan điểm như vậy thật là không đúng. Đó chỉ là tài liệu sưu tầm. Có 
đồng chí viết theo cách thức đó thành cả quyển sách hàng trăm trang. Khi xét người ta chỉ 
có thể ghi nhận đồng chí là người dành nhiều thời gian và công sức cho công tác chuyên 
môn chứ không thể xếp được vào danh mục SKKN. 
 13 
 Lưu ý rằng, có thể dựa vào những điều tài liệu đã viết nhưng phải đưa ra được cách vận 
dụng của bản thân có những điểm mới mang lại hiệu quả hơn so với cách làm đã trình bày 
trong tài liệu thì đó chính là sáng tạo, là SKKN. 
2. Tính khoa học: 
 Những điều trình bày phải đảm bảo tính chính xác về mặt khoa học, phải có những cứ 
liệu tin cậy được kiểm nghiệm qua các tài liệu và những thực nghiệm kỹ lưỡng của bản 
thân. Những điều rút ra phải phù hợp vơi nhận thức của loài người hiện nay, phải làm cho 
những người tìm hiểu tin tưởng, thừa nhận. 
3. Tính sư phạm: 
 Bài viết cần có ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu, ngắn gọn, súc tích. Cách trình bày phải phù 
hợp với yêu cầu của việc viết SKKN, phù hợp với nhận thức của người nghe và học sinh. 
Kinh nghiệm viết ra không chỉ cho mình mà chủ yếu để đồng nghiệp tham khảo, vì thế việc 
trình bày phải phù hợp với quá trình dạy học và dễ áp dụng. 
4.Tính thực tiễn: 
 SKKN là những điều đã được kiểm nghiệm có hiệu quả qua nhiều năm giảng dạy trên 
những đối tượng học sinh cụ thể như: khá, giỏi, trung bình. 
 Những điều mới rút ra từ thực tiễn giảng dạy ở một vài lớp, một vài năm hãy chưa nên 
viết vội, cần phải có thêm thời gian kiểm nghiệm nữa thì độ tin cậy sẽ lớn hơn, chúng ta sẽ 
cân chỉnh được nhiều, chất lượng SKKN chắc chắn sẽ tốt, dễ công nhận hơn. Các đồng chí 
cũng biết rằng có những điều mới tìm ra ta cảm thấy rất hài lòng, tâm đắc nhưng nếu áp 
dụng thêm một thời gian nữa có thể có nhận thức khác. Chúng ta làm việc khẩn trương như-
ng cũng cần bình tĩnh, không nóng vội, sốt ruột. Điều quan trọng là chúng ta đã rất để tâm 
đến nhiệm vụ của mình. Việc luôn trăn trở tìm tòi, có phương pháp làm việc khoa học, chắc 
chắn chúng ta sẽ rút ra được những kinh nghiệm quý cho bản thân và đồng nghiệp. 
5.Về cách trình bày một sáng kiến kinh nghiệm: 
 Theo qui định về đại thể SKKN được trình bày theo các mục: 
 a) Nhận thức cũ, giải pháp cũ. 
 Những quan niệm, những hiểu biết, những giãi pháp mà bản thân đã làm trước đây về 
vấn đề đang trình bày đã cho kết quả không cao . Phần này chỉ trình bày có tính khái quát 
b) Nhận thức mới, giải pháp mới. 
 Những nhận thức mới và giải pháp mới được áp dụng đã mang lại hiệu quả cao hơn rõ 
rệt so với giải pháp cũ. Các giải pháp mới cần được trình bày cụ thể 
c) Kết quả và phạm vi áp dụng. 
 Kết quả của giải mới đối với công tác giảng dạy, nêu các khảo sát cụ thể ở các khối lớp 
về tỉ lệ học sinh hiểu và vận dụng tốt nội dung mà mình đang trình bày có đối chứng giữa 
giải pháp cũ và giải pháp mới 
 Nêu lên phạm vi áp dụng của sáng kiến kinh nghiệm đối với đối tượng là khá , giỏi hay 
trung bình 
II.VỀ QUI MÔ MỘT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
1.Thực tế của việc viết SKKN hiện nay: 
 14 
 Phần lớn SKKN viết bao quát cho nhiều nội dung kiến thức. Ví dụ: kinh nghiệm giảng 
dạy một chương, một giáo trình 
- Về thuận lợi: việc viết kinh nghiệm lớn như vậy có nhiều dẫn liệu dễ viết. 
- Về nhược điểm: thực ra tính hiệu quả, tính hữu ích của những kinh nghiệm loại đó không 
cao, chủ yếu có tính chất trình diễn, còn để đồng nghiệp áp dụng quả có ít ý nghĩa. 
 Chúng ta biết rằng việc giảng dạy được thực hiện qua từng tiết lên lớp. Mỗi tiết dạy có 
những nội dung riêng, cách thức làm việc và phương án giải quyết riêng. Việc lấy kinh 
nghiệm mang tính chất bao quát để soi vào từng bài cụ thể chúng ta sẽ thấy loại đó mang 
nhiều màu sắc lí thuyết rất khó áp dụng, nói cách khác giá trị thực tiễn không cao. 
2.Kinh nghiệm về dạy một bài một khái niệm cụ thể: 
 Loại kinh nghiệm này thường ít được đề cập tới. 
 - Mặt ưu điểm: như đã nói trên hiệu quả của công việc giảng dạy được thực hiện qua từng 
tiết lên lớp. Kinh nghiệm dạy một bài, một khái niệm cụ thể phù hợp với thực tế giảng dạy 
làm đồng nghiệp dễ áp dụng và mang lại hiệu quả thiết thực. 
 - Mặt khó khăn: việc viết kinh nghiệm giảng dạy một bài là rất khó vì dung lượng kiến 
thức và các vấn đề được trình bày trong một tiết học không nhiều làm người ta khó viết và 
băn khoăn vì những điều trình bày ra quá ít. Việc tìm ra một phương án giảng dạy mang lại 
hiệu quả vượt trội so với bạn bè đồng nghiệp thật không dễ chút nào. 
 Theo tôi để viết kinh nghiệm loại này nên chọn các loại bài sau: 
 - Loại bài dài có nhiều nội dung kiến thức. Tìm ra phương án để giải quyết thấu đáo nội 
dung của bài trong một tiết dạy. 
 - Loại bài khó áp dụng phương pháp nêu vấn đề. Đưa ra phương án chuyển đổi nội dung 
bài dạy thành các tình huống có vấn đề phát huy tốt tính tích cực của học sinh mang lại hiệu 
quả cao cho giờ dạy. 
 - Loại bài có nội dung kiến thức khó, phức tạp. Đưa ra phương án trình bày những nội 
dung kiến thức khó và phức tạp đó một cách tương đối đơn giản giúp học sinh dễ hiểu, dễ 
vận dụng. 
 - Kinh nghiệm giải các dạng bài tập 
 - Kinh nghiệm gây hứng thú cho học sinh trong quá trình tiếp thu bài giảng ... 
Sau đây tôi xin đưa ra một ví dụ để minh hoạ: 
 15 
Mét sè kinh nghiÖm 
n©ng cao chÊt l−îng giê lªn líp 
 NguyÔn L−¬ng Phïng 
 THPT Chuyªn Phan Béi Ch©u-NA 
C«ng t¸c gi¶ng d¹y cña gi¸o viªn ®−îc thùc hiÖn qua tõng tiÕt lªn líp,bao gåm c¸c néi 
dung: so¹n gi¸o ¸n, tiÕn tr×nh gi¶ng d¹y vµ rót kinh nghiÖm giê d¹y.§©y lµ viÖc lµm th−êng 
nhËt cña mäi gi¸o viªn, ë mäi cÊp häc.§; cã bao nhiªu nghiªn cøu, bao nhiªu lý luËn bµn 
®Õn cïng hµng triÖu thÇy c« gi¸o thùc hiÖn nã hµng ngµy vµ m»c dï ®; ®−îc häc lý luËn d¹y 
häc, ®−îc dù giê cña c¸c b¹n ®ång nghiÖp, ®−îc tham gia nhiÒu cuéc héi th¶o song viÖc thùc 
hiÖn tèt c¸c tiÕt häc vÉn lµ ®iÒu kh«ng dÔ dµng ®èi víi nh÷ng ng−êi hµng ngµy lµm c«ng t¸c 
gi¶ng d¹y. B¶n th©n t«i còng ®; lu«n tr¨n trë, t×m tßi ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng chuyªn 
m«n nghiÖp vô trªn 30 n¨m qua vÉn kh«ng ph¶i lµ tr−êng hîp ngo¹i lÖ.V× lÏ ®ã viÖc tæ chøc 
c¸c héi nghÞ trao ®æi chuyªn m«n nghiÖp vô lµ mét ®iÒu cÇn thiÕt. 
 Trong ho¹t ®éng thùc tiÔn mçi ng−êi ®Òu rót ra c¸c kinh nghiÖm c«ng t¸c. Sau ®©y lµ 
nh÷ng ®iÒu mµ b¶n th©n t«i t©m ®¾c vµ nªu lªn trao ®æi cïng c¸c b¹n 
I. So¹n gi¸o ¸n 
Thùc hiÖn theo c¸c b−íc sau 
- B−íc 1: ®äc kÜ s¸ch gi¸o khoa, tãm t¾t cuèi bµi c©u hái vµ bµi tËp mµ s¸ch gi¸o khoa ®−a 
ra: 
 Tãm t¾t chÝnh lµ nh÷ng kiÕn thøc cèt lâi , c©u hái lµ nh÷ng yªu cÇu vÒ kiÕn thøc vµ kü 
n¨ng cña bµi cÇn ®¹t ®−îc 
- B−íc 2: x¸c ®Þnh môc tiªu, kiÕn thøc träng t©m, kiÕn thøc cèt lâi cña bµi: 
 Cã ng−êi cho r»ng, c¸c kiÕn thøc cã trong bµi cø khai th¸c cho hÕt, thÕ lµ ®¹t môc tiªu bµi 
häc. §ã chØ lµ quan niÖm cã tÝnh chÊt ®¬n gi¶n. Thùc tÕ ®©y lµ ®iÒu rÊt quan träng quyÕt 
®Þnh h−íng ®i cña tiÕt d¹y.NÕu x¸c ®Þnh ®óng bµi gi¶ng sÏ trë nªn ng¾n gän, tinh gi¶n ,v÷ng 
ch¾c vµ ®¹t ®−îc môc tiªu bµi häc.NÕu x¸c ®Þnh kh«ng ®óng lµm bµi gi¶ng sÏ trë nªn «m 
®åm, dµn tr;i, c¸c kiÕn thøc träng t©m, kiÕn thøc cèt lâi kh¾c ho¹ kh«ng râ nÐt,ph©n bè thêi 
gian kh«ng hîp lý ®èi víi c¸c néi dung kiÕn thøc, mÊt nhiÒu thêi gian vµo c¸c kiÕn thøc 
kh«ng träng t©m, kh«ng hoµn thµnh ®−îc khèi l−îng kiÕn thøc vµ kü n¨ng, kh«ng ®¹t ®−îc 
môc tiªu bµi häc .VËy lµm thÕ nµo ®Ó x¸c ®Þnh ®óng môc tiªu, kiÕn thøc träng t©m, kiÕn thøc 
cèt lâi cña bµi. §iÒu nµy®ßi hái ph¶i ®äc kÜ néi dung s¸ch gi¸o khoa vµ x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña 
bµi trong hÖ thèng kiÕn thøc cña ch−¬ng,cña gi¸o tr×nh 
 Trong ®ã tãm t¾t s¸ch gi¸o khoa , c©u hái cuèi bµi lµ gîi ý tèt vÒ kiÕn thøc träng t©m, 
kiÕn thøc cèt lâi mµ häc sinh ph¶i n¾m ®−îc sau khi häc. 
- B−íc 3: ®äc tµi liÖu tham kh¶o vÒ c¸c néi dung liªn quan ®Õn bµi gi¶ng: 
 S¸ch gi¸o khoa viÕt rÊt c« ®äng, rÊt sóc tÝch. NÕu kh«ng dµnh thêi gian thÝch ®¸ng cho 
viÖc ®äc tµi liÖu tham kh¶o th× nh÷ng ®iÒu chóng ta tr×nh bµy sÏ rÊt ®¬n s¬, Ýt cã søc thuyÕt 
phôc vµ dÔ m¾c ph¶i lçi vÒ mÆt kiÕn thøc, ®iÒu nµy thÊy râ trong c¸c tr−êng hîp thÇy gi¸o 
gi¶ng gi;i c¸c kiÕn thøc, vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ. Kh«ng Ýt giê d¹y ®; r¬i vµo t×nh 
tr¹ng nµy. ViÖc ®äc c¸c tµi liÖu tham kh¶o vÒ c¸c néi dung liªn quan ®Õn bµi gi¶ng gióp 
chóng ta hiÓu s©u , hiÓu thÊu ®¸o c¸c kiÕn thøc, ®iÒu ®ã lµm cho viÖc tr×nh bµy c¸c kiÕn thøc 
cña bµi gi¶ng ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch tù tin, chÝnh x¸c , s©u s¾c.Tuy nhiªn, trong giê gi¶ng 
chóng ta chØ tr×nh bµy ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh phï hîp víi môc tiªu vµ yªu cÇu cña bµi , 
cña cÊp häc. Cã gi¸o viªn ®Ó thÓ hiÖn bµi gi¶ng s©u b»ng c¸ch dïng kiÕn thøc ®¹i häc ®Ó d¹y 
cho häc sinh phæ th«ng, §iÒu ®ã chØ lµm cho bµi gi¶ng trë nªn «m ®åm lµm rèi trÝ vµ mÊt 
thêi gian v« Ých cña häc sinh vµ ®−¬ng nhiªn kh«ng ®¹t ®−îc môc tiªu cña bµi häc. Bµi 
gi¶ng s©u thÓ hiÖn ë chç lµ lµm cho häc sinh hiÓu râ , hiÓu ®óng, n¾m ®−îc b¶n chÊt cña 
kiÕn thøc vµ vËn dông ®−îc c¸c kiÕn thøc cña bµi häc ®Ó tr¶ lêi c¸c t×nh huèng lý thuyÕt, bµi 
tËp vµ thùc tiÔn ®Æt ra 
 16 
 Khi so¹n bµi cÇn l−u ý ®Õn tÝnh thùc tiÔn, cÇn x¸c ®Þnh xem nh÷ng kiÕn thøc nµo cña bµi 
cÇn cã nh÷ng vÝ dô minh ho¹ hoÆc vËn dông ®Ó gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng lý thuyÕt, t×nh 
huèng thùc tiÔn vµ bµi tËp ®Æt ra. §iÒu nµy võa lµ yªu cÇu cña bµi gi¶ng võa lµm t¨ng tÝnh 
sinh ®éng cña giê d¹y 
- B−íc 4: lùa chän ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y 
 Ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cÇn ®−îc vËn dông linh ho¹t tuú tõng néi dung cô thÓ cña bµi. Dï 
dïng ph−¬ng ph¸p nµo ®Òu ph¶i thÓ hiÖn ®−îc ph−¬ng ch©m: lÊy häc sinh lµm trung t©m, rÌn 
luyÖn kh¶ n¨ng tù häc, tù nghiªn cøu cña häc sinh. RÌn luyÖn qua viÖc ®äc th«ng tin , 
nghiªn cøu h×nh vÏ, ®å thÞ , biÓu ®å, thÝ nghiÖm trong s¸ch gi¸o khoa tõ ®ã rót ra c¸c kÕt 
luËn cÇn thiÕt phôc vô néi dung bµi d¹y. Quan s¸t c¸c hiÖn t−îng trong tù nhiªn vµ x; héi ®Ó 
rót ra c¸c kÕt luËn vÒ mÆt kiÕn thøc hoÆc ®Ó gi¶i thÝch nã. Nh÷ng ®iÒu nµy chÝnh lµ ®iÓm míi 
trong ph−¬ng ph¸p d¹y häc hiÖn nay 
 Trong qu¸ tr×nh so¹n gi¸o ¸n nªn cè g¾ng t×m c¸ch chuyÓn ®æi néi dung bµi d¹y thµnh 
c¸c t×nh huèng cã vÊn ®Ò ®Ó dÉn d¾t häc sinh tù kh¸m ph¸ kiÕn thøc. §iÒu nµy võa lµ yªu 
cÇu cña ph−¬ng ph¸p d¹y häc võa lµm t¨ng tÝnh sinh ®éng cña giê d¹y. Trong thùc tiÔn 
chóng ta thÊy r»ng, cã nh÷ng bµi , nh÷ng néi dung kiÕn thøc khã chuyÓn thµnh c¸c t×nh 
huèng cã vÊn ®Ò, qu¶ ®óng nh− vËy. Tuy nhiªn trong tr−êng hîp ®ã ®ßi hái ng−êi thÇy gi¸o 
ph¶i dµnh nhiÒu thêi gian nghiªn cøu, t×m tßi, c©n nh¾c sÏ gióp chóng ta thu ®−îc nhiÒu 
thµnh c«ng . Sù t©m huyÕt vµ lµm viÖc cã tr¸ch nhiÖm víi nghÒ nghiÖp, sù kiªn tr× qu¸n triÖt 
tinh thÇn nªu trªn lµm cho chóng ta dÇn dÇn cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi c¸c néi dung phøc t¹p 
thµnh c¸c t×nh huèng cã vÊn ®Ò ngµy cµng cao. Dï cã nhäc nh»n, mÊt nhiÒu thêi gian vµ 
c«ng søc song chóng ta l¹i cã ®−îc nhiÒu giê d¹y thµnh c«ng.Tuy nhiªn c¸c c©u hái ®Æt ra 
ph¶i hîp lý, cã tÝnh ®Þnh h−íng, cã t¸c dông ph¸t huy trÝ lùc häc sinh, tr¸nh sö dông c¸c c©u 
hái vôn vÆt, qu¸ ®¬n gi¶n Ýt cã ý nghÜa lµm tèn thêi gian vµ v« Ých, ®Æc biÖt tr¸nh c¸c c©u hái 
mµ häc sinh chØ cÇn ®äc nguyªn xi c©u ch÷ cã s½n trong SGK 
- Khi so¹n gi¸o ¸n kh«ng qu¸ lÖ thuéc vµo c¸ch tr×nh bµy trong s¸ch gi¸o khoa: 
 Nãi chung c¸c bµi gi¶ng ®−îc tr×nh bµy theo cÊu tróc cña s¸ch gi¸o khoa, tuy nhiªn ë mét 
sè bµi cã thÓ ®−îc tr×nh bµy theo cÊu tróc kh¸c tuú vµo ph−¬ng ¸n gi¶ng d¹y cña gi¸o viªn, 
thÓ hiÖn ë c¸c ®iÓm nh−: s¾p xÕp l¹i tr×nh tù c¸c phÇn, thªm hoÆc bít mét sè môc, mét sè 
kiÕn thøc cÇn thiÕt 
 §iÒu chñ yÕu lµ c¨n cø vµo môc tiªu cña bµi ®Ó ®−a ra c¸ch tr×nh bµy hîp lý cho hiÖu qu¶ 
cao nhÊt. 
II. TiÕn tr×nh gi¶ng bµi 
 Giê gi¶ng thÓ hiÖn ®−îc c¸c yªu cÇu ®; nªu trong gi¸o ¸n, ph©n bè thêi gian hîp lý, ®¶m 
b¶o giê gi¶ng tinh gi¶n v÷ng ch¾c, ph¸t huy ®−îc tÝnh tÝch cùc cña häc sinh 
 - Ph©n bè thêi gian hîp lý víi yªu cÇu tõng phÇn, tõng ®¬n vÞ kiÕn thøc 
- Tinh gi¶n thÓ hiÖn ë chç: c¸c néi dung kiÕn thøc ®−îc tr×nh bµy ng¾n gän, võa ®ñ, kh«ng 
«m ®åm, nÆng nÒ, kh«ng ®−a vµo c¸c vÊn ®Ò phøc t¹p kh«ng cÇn thiÕt,kh«ng phï hîp víi 
yªu cÇu bµi d¹y vµ tr×nh ®é häc sinh 
 Giê d¹y tinh gi¶n cßn thÓ hiÖn ë chç lµ dµnh nhiÒu thêi gian cho kiÕn thøc träng t©m, 
kiÕn thøc cèt lâi cßn kiÕn thøc kh«ng ph¶i träng t©m kh«ng cÇn dµnh nhiÒu thêi gian ®Ó 
gi¶ng gi;i , khai th¸c,thËm chÝ cã thÓ cho häc sinh tù häc , tù ®äc. KÕt thóc giê d¹y thÇy 
gi¸o vµ häc sinh ph¶i cã c¶m gi¸c tho¶i m¸i, nhÑ nhâm míi thùc sù thµnh c«ng. NÕu thÇy 
gi¸o vµ häc sinh ph¶i lµm viÖc cËt lùc, véi v; th× dï nãi g× ®i n÷a hiÖu qu¶ giờ d¹y vÉn thÊp 
 - V÷ng ch¾c thÓ hiÖn: d¹y ®ñ, ®óng, s©u c¸c kiÕn thøc träng t©m, häc sinh hiÓu vµ vËn dông 
®−îc c¸c kiÕn thøc ®ã ®Ó tr¶ lêi c¸c t×nh huèng lý thuyÕt, bµi tËp vµ thùc tiÔn ®Æt ra 
 - Tr×nh bµy b¶ng hîp lý: ®¶m b¶o hµi hoµ gi÷a tr¶ lêi cña häc sinh víi lêi gi¶ng vµ viÖc ghi 
b¶ng cña thÇy. §iÒu nµy t−ëng nh− ®¬n gi¶n nh−ng thùc tÕ kh«ng Ýt gi¸o viªn thùc hiÖn ®iÒu 
nµy kh«ng thµnh c«ng. Lçi th−êng m¾c ph¶i trong tr−êng hîp nµy lµ : thÇy gi¸o nªu c©u hái, 
häc sinh tr¶ lêi, thÇy gi¶ng gi;i, ph©n tÝch xong vµ cuèi cïng lµ thÇy ghi b¶ng. §iÒu nµy t¹o 
 17 
ra sù khËp khÓnh, kh«ng hµi hoµ, kh«ng ¨n khíp gi÷a ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß, lµm tèn thêi 
gian vµ lµm cho giê gi¶ng gi¶m bít tÝnh sinh ®éng. 
III. Rót kinh nghiÖm giê d¹y 
 Sau khi tiÕn hµnh giê d¹y cÇn rót kinh nghiÖm bæ sung bªn c¹nh gi¸o ¸n ®Ó c¸c giê d¹y 
sau kÕ thõa ®−îc −u ®iÓm vµ tr¸nh ®−îc c¸c nh−îc ®iÓm mµ giê d¹y tr−íc m×nh ®; tr;i qua. 
Nãi chung nÕu ®Ó t©m, sau mét giê d¹y chóng ta ®Òu nhËn ra ®−îc nh÷ng ®iÓm thµnh c«ng 
vµ ch−a thµnh c«ng cña giê d¹y. Tuy nhiªn do nhiÒu lý do mµ chóng ta kh«ng ghi l¹i,qua 
thêi gian dÇn dÇn quªn ®i c¸c ®iÒu ®ã vµ n¨m sau khi trë l¹i c¸c tiÕt ®ã l¹i ph¶i lµm l¹i tõ 
®Çu, nh÷ng nh−îc ®iÓm cña n¨m tr−íc chóng ta l¹i tiÕp tôc m¾c ph¶i, chÊt l−îng giê d¹y 
cña n¨m sau so víi n¨m tr−íc kh«ng kh¸c nhau bao nhiªu. Qua thêi gian tr×nh ®é chuyªn 
m«n nghiÖp vô sÏ kh«ng thay ®æi lµ mÊy . Rót kinh nghiÖm cÇn l−u ý c¸c ®iÓm sau: 
 - Ph©n bè thêi gian ë c¸c phÇn 
 - TÝnh hîp lý cña hÖ thèng c©u hái dÉn d¾t 
 - TÝnh râ rµng , dÔ hiÓu, ng¾n gän, chÝnh x¸c trong nh÷ng lêi diÔn gi¶ng cña thÇy 
 - Sù hîp lý, hµi hßa gi÷a tr¶ lêi cña häc sinh, lêi gi¶ng vµ ghi b¶ng cña thÇy 
 - Kh¶ n¨ng hiÓu bµi cña häc sinh vµ tÝnh sinh ®éng cña giê d¹y 
 Tõng néi dung ®ã ph¶i chØ ra ®−îc −u , nh−îc ®iÓm. §Æc biÖt lµ nh−îc ®iÓm ph¶i ®−a ra 
ph−¬ng ¸n kh¾c phôc. 
 Lµ nh÷ng ng−êi trùc tiÕp lµm c«ng t¸c gi¶ng d¹y, chóng ta biÕt r»ng, ®Ó cã mét giê d¹y tèt 
qu¶ kh«ng dÔ chót nµo. Dï lµ ng−êi cã n¨ng lùc giái, tËn tuþ vµ t©m huyÕt víi nghÒ nghiÖp 
vÉn kh«ng d¸m nãi r»ng, tÊt c¶ c¸c giê d¹y ®Òu thµnh c«ng.Tuy nhiªn víi lßng yªu nghÒ , 
tinh thÇn tr¸ch nhiÖm , lµm viÖc cã ph−¬ng ph¸p, lu«n cã chÝ tiÕn thñ chóng ta sÏ ngµy cµng 
cã nhiÒu giê d¹y thµnh c«ng. 
 Trªn ®©y lµ mét sè trao ®æi cña t«i víi c¸c b¹n ,Nh÷ng tr×nh bµy nµy kh«ng ph¶i lµ ®iÒu g× 
qu¸ ®Æc biÖt vµ rÊt cã thÓ c¸c b¹n còng ®; lµm thÕ. Song t«i vÉn cø m¹nh d¹n nªu ra ®Ó trao 
®æi cïng c¸c b¹n. 
=============================================================== 
SƯU TẦM : NGÔ QUANG TUẤN 
TRƯỜNG THPT NGÔ TRÍ HOÀ - DIỄN CHÂU - NGHỆ AN 
Email: tuannq.c3nth@nghean.edu.vn 
===============================================================