Đề tài Phối hợp sử dụng sơ đồ tư duy với hoạt động nhóm, thảo luận và rèn luyện kỹ năng Báo cáo của cá nhân trong dạy, học môn SH & CN sẽ góp phần tham gia giải đáp các câu hỏi trên, và có ý nghĩa cấp thiết đối với Trường PTDTNT Tây Nguyên

sẵn trên bảng phụ hoặc viết lên bảng. Chuẩn bị một số đồ dùng dạy học 
như tranh ảnh, sơ đồ, ảnh động, máy chiếu với nội dung tương ứng để minh 
họa cho kiến thức được thể hiện trên SĐTD bởi vì khi sử dụng SĐTD, sẽ 
không dủ diện tích bảng để học sinh vẽ hay lồng ghép tranh ảnh vào sơ đồ. 
Chuẩn bị danh sách học sinh và đối tượng học sinh nào giáo viên muốn đánh 
giá trong buổi học hôm đó. 
 23 
Đối với học sinh: Toàn bộ học sinh đã được hướng dẫn thiết kế SĐTD 
sẽ chuẩn bị bài mới ở nhà bằng cách tự thiết kế sơ đồ theo ý tưởng của mình. 
Bên cạnh đó các em chuẩn bị thêm một số hình ảnh có liên quan tới bài học, 
giải thích các hình vẽ và sơ đồ có trong nội dung bài mới. Lớp học phải có 
phấn màu và nơi treo tranh, bảng phụ. 
[Hình 8: Một bài chuẩn bị ở nhà của học sinh] 
- Tiến trình bài mới: 
Bƣớc 1: Giáo viên kiểm tra công tác chuẩn bị ở nhà của học sinh 
Giáo viên dành khoảng 5 phút để kiểm tra việc chuẩn bị sơ đồ ở nhà của 
học sinh. Khoảng thời gian này tương ứng với việc kiểm tra bài cũ theo cách 
dạy truyền thống. Giáo viên chọn ra những bài làm đạt chất lượng tốt về hình 
thức, có tính sáng tạo cao và một số bài làm sơ sài, có tính chống đối. Sau đó 
phân tích những điểm được và chưa được của công việc chuẩn bị bài của học 
sinh, khuyến khích các em đã chuẩn bị tốt bằng những lời khen, chỉ ra các 
điểm mạnh mà các em này đã làm được. Bên cạnh đó nhắc nhở các em chưa 
tích cực, chỉ ra các điểm tồn tại của học sinh bằng những câu nhận xét hài 
hước, tránh làm các em cảm thấy bị tổn thương vì khả năng vẽ, phối màu, tổ 
 24 
chức và thiết kế bài học cần có năng khiếu và thời gian làm quen làm. Qua 
hoạt động kiểm tra bài soạn ở nhà giáo viên sẽ khởi động tiết học, gây hứng 
thú cho học sinh ngay khi mới vào giờ học. 
[Hình 9: So sánh bài chuẩn bị tốt (bên trái) và bài chuẩn bị chưa tốt(bên phải)] 
Cũng qua thao tác này, bước đầu giáo viên đã định hình cho các em biết 
phải làm gì với bài học mới thông qua các bài chuẩn bị của các học sinh được 
biểu dương. Giáo viên cũng đánh giá được thái độ học tập của tập thể cũng 
như cá nhân, qua đây cũng có thể cho điểm học sinh hay cộng điểm để 
khuyến kích học sinh. 
Bƣớc 2: Hoạt động nhóm 
Kết thúc phần kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của học sinh, giáo viên 
yêu cầu học sinh cả lớp nhìn bao quát bài mới và đọc rõ tiêu đề bài học, dẫn 
dắt học sinh vào bài mới thông qua những câu chuyện hay kiến thức thực tế. 
Nhìn bề ngoài, đây là một việc làm không cần thiết lắm đối với học sinh 
THCS và THPT bởi vì các em đều có thể đọc được tiêu đề của bài, những qua 
quá trình dạy học theo phương thức phối hợp hoạt động nhóm với SĐTD tôi 
 25 
nhận thấy, việc yêu cầu học sinh bao quát bài mới và đọc to tiêu đề của bài là 
rất quan trọng. Thao tác này giúp học sinh nắm được thông tin tổng thể bài 
học và hiểu được nội dung cần nghiên cứu của bài mới, bởi vì tiêu đề và các 
đề mục đã thể hiện rất rõ kiến thức cần nắm bắt trong bài học. 
Giáo viên đưa ra hệ thống câu hỏi liên quan tới nội dung bài học, khi trả 
lời các câu hỏi này, học sinh sẽ nắm được nội dung bài mới. Các câu hỏi này 
có thể được chuẩn bị trước bằng bảng phụ hay giáo viên sẽ viết lên bảng trong 
khi học sinh hoạt động nhóm. 
Học sinh về nhóm của mình để thảo luận, các em sẽ đưa SĐTD đã thiết kế 
ở nhà, đối chiếu với bài của các bạn khác, kiểm tra lại các mục và nội dung 
chính, bổ sung các thông tin còn thiếu trong bài của mình, trả lời các câu hỏi 
trong sách giáo khoa và giải thích hình vẽ hay sơ đồ trong bài học. Trong quá 
trình chuẩn bị SĐTD ở nhà các em có thể vẽ vào giấy A4 hay vở học, có chừa 
ra những khoảng trống để bổ sung thêm khi giáo viên giảng bài, toàn bộ SĐTD 
sau giờ học sẽ được lưu giữ lại như vở ghi chép của các em. 
Trong khi học sinh hoạt động nhóm, giáo viên hỗ trợ các em khi gặp các 
câu hỏi khó, sau đó giáo viên vẽ phần trung tâm với tiêu đề bài mới để trong 
hoạt động tiếp theo các em sẽ tiếp tục thiết kế SĐTD. Điều cần lưu ý là giáo 
viên chỉ viết tiêu đề bài ở trung tâm, không vẽ màu hay có ý tưởng gì thêm, 
tất cả phần thiết kế sẽ được học sinh tự làm ở phần sau. Nếu giáo viên đưa ra 
ý tưởng ban đầu, bắt buộc học sinh sẽ phải nối tiếp các hình vẽ theo ý tưởng 
của giáo viên, việc này sẽ hạn chế tính sáng tạo của các em. 
Kết thúc hoạt động nhóm học sinh phải nắm bắt được tổng thể kiến thức 
có trong bài học, giải thích được kênh hình của bài, trả lời các câu hỏi của giáo 
viên và câu hỏi trong sách giáo khoa, bổ sung được sơ đồ của mình theo ý 
tưởng thảo luận của nhóm và sẵn sàng để chuyển sang hoạt động tiếp theo của 
tiết học. Thời lượng của việc hoạt động nhóm khoảng 1/3 thời gian tiết học. 
 26 
[Hình 10: Giáo viên hướng dẫn học sinh hoạt động nhóm] 
Bƣớc 3: Báo cáo và thiết kế bài mới bằng SĐTD trên bảng 
(1) Học sinh thiết kế SĐTD trên bảng: 
Sau khi kết thúc hoạt động nhóm, giáo viên yêu cầu các nhóm cử đại diện 
lên bảng thiết kế các mục của bài học, ví dụ nhóm thứ nhất thiết kế phần I, 
nhóm thứ hai sẽ thiết kế phần II như vậy các em đã thảo luận toàn bộ nội 
dung của cả bài học, nhưng khi thiết kế SĐTD trên bảng thì mỗi nhóm chỉ vẽ 
một mục. Các nhóm sẽ không biết trước nhóm mình sẽ thiết kế mục nào nên 
bắt buộc các em phải thảo luận kỹ lưỡng nội dung của cả bài, không có hiện 
tượng bỏ qua kiến thức. Nếu giáo viên giao nhiệm vụ trước cho học sinh, các 
em sẽ tập trung vào mục mình sẽ làm mà bỏ qua các mục khác, dẫn tới có nội 
dung được nghiên cứu sâu, nhưng có những mục các em không hiểu. 
Từ phần trung tâm mà giáo viên đã chuẩn bị sẵn trên bảng, các em là đại 
diện của mỗi nhóm phải hội ý với nhau và thống nhất cách sẽ thiết kế và sử 
dụng màu sắc cho sơ đồ bài học mới. Các em có thể dùng đường cong, vòng 
tròn, hình chữ nhật hay các hình vẽ khác để thiết kế nội dung của nhóm mình, 
việc này không cần phải quy định bởi mỗi học sinh sẽ có một ý tưởng mới. 
Các học sinh đã lên thiết kế ở tiết này sẽ không lên ở tiết sau, điều này sẽ giúp 
học sinh luôn ở tư thế chuẩn bị để làm việc. 
 27 
Kết quả sau khi thiết kế trên bảng xong, ta sẽ có một SĐTD về tổng thể nội 
dung bài học mới, với rất nhiều ý tưởng và hình vẽ độc đáo, sáng tạo. 
(2) Hoạt động báo cáo trước tập thể 
Trong khi các em là đại diện của nhóm lên vẽ trên bảng, giáo viên sẽ lối 
kéo sự tập trung của học sinh dưới lớp về phía mình bằng các kiến thức mới có 
liên quan tới bài học. Thao tác này đòi hỏi người giáo viên phải nghiêm túc và 
có cách truyền đạt lôi cuốn mới thu hút được học sinh bởi vì, hầu hết học sinh 
sẽ háo hức nhìn xem bạn mình đang thiết kế và có ý tưởng gì mới trên bảng, 
các ý tưởng đó có đúng như nhóm đã thảo luận không? Các nhóm bên cạnh có 
ý tưởng gì mới không? Nên lúc này nếu giáo viên không chỉnh đốn kịp thời, 
lớp học sẽ dễ bị mất tập trung và rơi vào tình trạng ồn ào mất kiểm soát. 
Giáo viên sẽ chỉ định một số học sinh có trong danh sách đã chuẩn bị ở 
nhà để lên báo cáo. Các học sinh này còn yếu về khả năng tổng hợp, báo cáo 
hay còn chưa có điểm miệng sẽ được gọi lên bảng. 
[Hình 11: Học sinh thiết kế sơ đồ tư duy và báo cáo] 
Học sinh được chỉ định báo cáo sẽ lên đứng trên bục giảng giữa lớp học, 
nói to, rõ, giới thiệu họ tên của mình, nhóm hoạt động và nội dung cần báo 
cáo, giải thích hình vẽ trong mục nếu có. Giáo viên và cả lớp sẽ theo dõi bài 
báo cáo này. Kết thúc bài báo cáo học sinh sẽ cám ơn giáo viên và các bạn đã 
lắng nghe và xin được lĩnh hội ý kiến đóng góp. 
Bƣớc 4: Giáo viên hướng dẫn thảo luận chung 
 28 
Kết thúc phần báo cáo của học sinh, giáo viên sẽ điều khiển hoạt động 
của cả lớp với tư cách người dẫn chương trình. Giáo viên hỏi lớp học xem có 
học sinh nào nhận xét gì về bài báo cáo vừa rồi không. Học sinh cả lớp sẽ 
nhận xét về thái độ, giọng nói, cách báo cáo, nội dung kiến thức. của bạn 
mình. Giáo viên sẽ tiếp nhận các ý kiến và nhận xét. 
[Hình 12: Giáo viên hướng dẫn thảo luận chung] 
Trước tiên giáo viên nhận xét về học sinh lên báo cáo bao gồm nội dung 
kiến thức và hình thức báo cáo được chưa, tiếp theo là nhận xét về các ý kiến 
đóng góp, có ý kiến đúng có ý kiến chưa hợp lý, giáo viên cần phân tích để cả 
lớp thấy được mặt ưu điểm và mặt tồn tại của cả người lên báo cáo và người 
đưa ra ý kiến đóng góp. 
Cuối cùng giáo viên sẽ giải thích lại và bổ sung kiến thức cần mở rộng 
trong nội dung mục này. 
Kết thúc phần này giáo viên sẽ kiểm tra luôn phần thiết kế của mục 
tương ứng với mục vừa báo cáo trên bảng. Giáo viên cần căn thời gian làm 
sao để khi học sinh thứ nhất báo cáo xong thì các em thiết kế trên bảng cũng 
đã hoàn thành nhiệm vụ của mình và về chỗ để cùng hoạt động chung với cả 
lớp. Giáo viên nhận xét phần nhánh thiết kế và bổ xung thêm kiến thức nếu 
cần, sử dụng đồ dùng dạy học để minh họa cho nội dung của mục. Sau đó yêu 
cầu học sinh kiểm tra lại bài thiết kế ở nhà của mình, bổ sung kiến thức nếu 
các em còn thiếu. 
 29 
Cứ như thế, giáo viên tiếp tục chỉ định học sinh khác lên báo cáo, các em 
khác đưa ra ý kiến nhận xét, giáo viên nhận xét và hoàn chỉnh kiến thúc và 
SĐTD của từng nhóm trên bảng. 
Thời lượng tiến hành hoạt động này chiếm gần 2/3 hoạt động của tiết học. 
Bƣớc 5: Giáo viên nhận xét tiết học, đánh giá hoạt động từng nhóm và 
xếp loại. cho điểm những em có thành tích tốt trong tiết học. 
Kết quả bài học được xây dựng bởi hoạt động chuẩn bị ở nhà của học 
sinh, hoạt động thảo luận nhóm, báo cáo trước lớp, thiết kế sơ đồ của các 
nhân và hoạt động thảo luận chung của cả lớp. Kết thúc bài học SĐTD hoàn 
chỉnh với toàn bộ nội dung bài học trên bảng, học sinh sẽ kiểm tra lại bài của 
mình để bổ sung. 
[Hình 13: Sơ đồ bài học hoàn chỉnh] 
 30 
[Hình 14: Niềm vui của học sinh khi nhận điểm cuối tiết học] 
2.3. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm 
Kết quả, học sinh sẽ hiểu nội dung bài học, có bức tranh tổng thể về bài 
học trên bảng và trong vở học, có được các từ chìa khóa cần thiết cho bài học, 
có được thành quả lao động sáng tạo của mình và đặc biệt hơn nữa các em 
hiểu và thuộc bài ngày trên lớp. 
Với cách học này học sinh sẽ không phải ghi chép bài như những tiết 
học truyền thống, thời gian ghi chép bài đó đã được thay thế bằng các hoạt 
động tích cực, nghiên cứu và thảo luận về nội dung của bài mới. Học sinh 
luôn phải làm việc và đầy hứng thú khi thảo luận và thiết kế hay phát biểu ý 
tưởng của mình, các em sẽ không chán nản khi học bài. Mỗi cá nhân đều 
phát huy hết khả năng của mình và được giáo viên cùng các bạn ghi nhận. 
Điều này đã khích thích học sinh say mê môn học này hơn. Học sinh sẽ biết 
cách báo cáo trươc tập thể, không nhút nhát tự ti nữa, các em sẽ mạnh dạn và 
tin vào chính mình. Qua quá trình áp dụng tôi đã giúp các em học sinh người 
dân tộc thiểu số mạnh dạn đứng lên trước tập thể để báo cáo, các em này 
không những không còn ngại ngùng vì chưa nói thạo tiếng Việt, mà còn rất 
say mê học tập, luôn xung phong lên bảng để làm bài và đã đạt được kết quả 
học tập tốt. 
 31 
Các em không chỉ áp dụng cách học này đối với môn Sinh học, môn 
Công nghệ, mà còn áp dụng tốt trong quá trình học các môn học khác như, 
Sử, Địa, Giáo dục công dân, Văn, tiếng Anh 
Đối với cách dạy học này, giáo viên đóng vài trò người hướng dẫn, chỉ 
đạo và kiểm tra, hoàn toàn không phải giảng giải quá nhiều, mất thời gian và 
gây nhàm chán. 
Việc chỉ sử dụng mỗi SĐTD vào dạy học môn Sinh học sẽ gặp một số 
hạn chế nhất định vì không phải bất cứ tiết học nào cũng có thể áp dụng 
SĐTD để dạy và học một cách thành công, đặc biệt là các bài học có tính truo 
tượng, hay có nhiều phương trình, công thức, phản ứng Việc kết hợp 
phương pháp hoạt động nhóm, báo cáo trước tập thể với xây dựng SĐTD đã 
giúp chúng ta khắc phục được những tồn tại nêu trên. Vì việc báo cáo và hoạt 
động nhóm sẽ giúp học sinh triển khai các phương trình, cơ sở khoa học 
trước khi lên thiết kế SĐTD trên bảng. Việc tóm tắt các công thức hay phương 
trình trên SĐTD sẽ được các em nắm bắt ngay mà không tốn nhiều thời gian 
giải thích. 
2. 4. Kết quả thu đƣợc qua khảo nghiệm 
Kết quả sau khi áp dụng các biện pháp dạy học trong sáng kiến kinh 
nghiệm ở trường PTDTNT Tây Nguyên đã trình bày, chúng tôi thu được 
kết quả khả quan. 
Trong những kỳ thi tốt nghiệp THPT khóa 2007-2008, 2008-2009 và 
2010-2011 trong 6 môn thi có môn Sinh học, kết quả điểm thi ở khoá thứ nhất 
đạt tỉ lệ 92% trên trung bình. Hai kỳ thi tiếp theo 100% học sinh dự thi môn 
Sinh học đạt điểm trên trung bình, trong đó điểm khá và giỏi chiểm 73% trở 
lên. 
Kết quả tổng kết năm học của bộ môn Sinh học và Công nghệ ở các khối 
cấp đều rất cao, tỉ lệ học sinh thi lại không đáng kể. 
 32 
Từ kết quả nối trên, chúng tôi đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục 
và đào tạo của trường, góp phần đưa đưa tỉ lệ học sinh thi tốt nghiệp hàng 
năm đạt tỉ lệ 100% và phấn đấu giữ vững chỉ tiêu này trong các năm học tới. 
 33 
Kết luận phần 2 
Bằng các phương pháp thao tác tiến hành phương pháp dạy học SĐTD phối 
hợp với các phương pháp hoạt động nhóm học, thảo luận và rèn luyện kỹ năng báo 
cáo của cá nhân trong tổ chức dạy học môn SH & CN, cho thấy SĐTD thật sự là 
một công cụ hữu ích trong giảng dạy và học tập. 
Tuy nhiên, phương pháp dạy học bằng sử dụng SĐTD còn khá mới mẻ 
và chưa thật sự phổ biến. Để thực hiện SĐTD đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng của 
cả giáo viên và học sinh, với nhiều giai đoạn và công việc khác nhau. Vì vậy, 
giáo viên cần kiên trì trong việc tổ chức để giúp cho học sinh từng bước làm 
quen với phương pháp học còn tương đối mới để chuyển từ phương pháp dạy 
và học truyền thống sang học theo phương pháp sử dụng SĐTD có hiệu quả; 
kết hợp giúp học sinh làm quen với khuyến khích và kịp thời biểu dương học 
sinh tích cực để thu hút học sinh tham gia một cách tự giác và hứng thú. Tin 
tưởng chắc chắn rằng SĐTD sẽ nhận được sự ủng hộ của giáo viên, học sinh, 
và sẽ góp phần quan trọng nâng cao chất lượng dạy học ở bậc THCS và 
THPT trong toàn ngành giáo dục Đắk Lắk. 
 34 
KẾT LUẬN 
- Thứ nhất, các bài học kinh nghiệm rút ra: 
Muốn áp dụng phương pháp dạy học bằng SĐTD cho tất cả các đối 
tượng học sinh từ giỏi, khá, trung bình và yếu kém cần có bước chuyển đổi 
dần, giúp học sinh biết cách tìm những nội dung cô đọng, quan trong nhất 
trong bài học để thiết kế SĐTD. 
Đặt ra hệ thống câu hỏi mang tính phân loại, nâng dần độ khó để phát 
huy khả năng tư duy, sáng tạo cho học sinh, đặc biết với những câu hỏi nâng 
cao sẽ giúp học sinh khá giỏi tránh rơi vào tình trạng nhàm chán. 
Cách thức tổ chức hoạt động nhóm cố định giúp các em trao đổi thông tin, 
chuẩn bị bài tốt hơn trước khi lên trình bày hay thiết kế SĐTD trên bảng. 
Việc tổ chức cho học sinh đứng trình bày nội dung chính của bài học 
trước tập thể, giúp các em tự tin hơn và biết cách hùng biện một vấn đề. Viêc 
góp ý, nhận xét của các học sinh trong lớp đối với học sinh được lên báo cáo 
cũng giúp các em rèn luyện kỹ năng nhận xét, phân tích, so sánh và xử lý một 
vấn đề, bên cạnh đó học sinh còn có cơ hội đưa ra ý kiến của mình và bảo vệ 
ý kiến đó trước tập thể. 
Học sinh cũng được rèn luyện khả năng tư duy sáng tạo và ligic, được 
rèn luyện kỹ năng vẽ hình và phối màu, nâng cao nhận thức thẩm mỹ cho các 
em thông qua việc thiết kế SĐTD. 
Giáo viên sẽ giảm được thời gian diễn giảng để tập trung vào việc tổ 
chức tiết học, hỗ trợ, nhận xét và bổ sung kiến thức cho học sinh, qua đó nâng 
cao khả năng tự học cho học sinh và nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn 
của mình. 
Tiết học trở thành buổi thảo luận và thể hiện ý tưởng của mỗi cá nhân, 
bài học và giáo viên trở nên thân thiện, gần gũi với học sinh hơn, thu hút 
người học vào bài mới. Học sinh chủ động tìm tòi kiến thức mới và thể hiện 
những hiểu biết và kỹ năng mà mình tích lũy được, điều này sẽ giúp học sinh 
tạo nên sự cạnh tranh lành mạnh trong các buổi học, giúp các em có ý thức 
 35 
luôn mong muốn hoàn thiện bản thân và tích lũy thêm kiến thức. 
Việc cho điểm và đánh giá các cá nhân sẽ trực tiếp được giáo viên thông 
báo trước lớp, giáo viên dễ dàng đánh giá một cách khách quan chất lượng 
học tập của học sinh, không có sự thiên vị hay mang tính chủ quan. 
- Thứ hai, ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm: 
Sáng kiến kinh nghiệm đã được nghiên cứu và áp dụng thực tiễn trong 
những năm học qua tại trường PTDTNT Tây Nguyên, tôi nhận thấy áp dụng 
biện pháp phối hợp giữa các phương pháp tổ chức cho học sinh hoạt động 
nhóm, thảo luận, rèn luyện kỹ năng báo cáo với việc sử dụng SĐTD trong 
giảng dạy có thể khắc phục những tồn tại mà cách dạy hoàn toàn sử dụng 
SĐTD thường gặp, khi dạy những tiết có kiến thức dạng công thức, cơ chế 
hay phương trình. 
Học sinh say mê, chủ động trong học tập và biết tìm ra nội dung cốt lõi 
cần nắm bắt của bài học, hứng thú khi nghiên cứu các vấn đề liên quan tới nội 
dung bài mới, tiết học trở nên thú vị và thân thiện hơn, đặc biết với các em có 
học lực yếu kém. 
Giúp các trường có nhiều học sinh là đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận 
một cách dễ dàng với phương pháp dạy học mới như lấy học sinh làm 
trungtâm, hoạt động nhóm hay sử dụng SĐTD một cách hiệu quả. 
- Thứ ba, khả năng ứng dụng, triển khai: 
Phương pháp dạy học kết hợp giữa hoạt động nhóm, báo cáo trước tập 
thể với sử dụng SĐTD dễ thực hiện, đồ dùng dạy học phục vụ cho phương 
pháp này đơn giản, dễ kiếm ví dụ như tranh vẽ, phấn màu, hình ảnh trên mạng 
internet hay sử dụng một số phần mềm hỗ trợ đều có thể tìm được ở các 
trường trong thành phố hay những trường ở những vùng xa hẻo lánh. 
Áp dụng tốt cho tất cả các đối tượng, đặc biệt là học sinh con em các dân 
tộc ít người ở các trường nội trú, có khả năng nhận thức chậm hơn so với các 
học sinh người kinh cùng lớp học. 
Áp dụng hiệu quả với các trường không có lớp chọn, khắc phục được 
tình trạng khó khăn thường gặp đó là giáo viên thương sử dụng SĐTD cho các 
 36 
lớp có mặt bằng nhận thức khá giỏi, còn các lớp có học sinh yếu kém nhiều 
thường chỉ dùng SĐTD trong các tiết ôn tập mà không áp dụng vào các tiết 
học cho các em. 
Phạm vi ứng dụng của sáng kiến kinh nghiệm có thể áp dụng ở các khối 
lớp ở trường THSC và trương THPT 
Bên cạnh đó có thể áp dụng có nhiều môn học khác như Địa lý, Lịch Sử, 
Giáo dục công dân, Ngoại ngữ, Ngữ văn. 
KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT 
Đối với giáo viên cần kiên trì tổ chức từng bước, giúp học sinh tiếp cận, 
làm quen với từng cách học mới sau đó mới phối hợp lại thành một bài học 
hoàn thiện. Cần cho các em thời gian làm quen từ bước chuẩn bị bài ở nhà 
theo dạng soạn truyền thống, học và báo cáo theo phương thức chuyển đổi 
dần từ chỗ giáo viên làm việc sang phương thức học sinh làm việc, tiếp theo 
đó là cách thức thiết kế SĐTD bài học mới ở nhà, thảo luận, sau đó tập vẽ trên 
bảng và báo cáo, cuối cùng giáo viên tổ chức cho học sinh phối hợp các 
phương thức trên thành một tiết học tốt. Giáo viên phải thường xuyên nhận 
xét và khuyến khích học sinh, biểu dương kịp thời khi các em có sự tiến bộ 
trong học tập, khai thác những khả năng tiềm ẩn của học sinh phát huy khả 
năng sáng tạo của các em. Cho điểm công bằng, khi các em đã có điểm miệng 
hay điểm 15 phút rồi, giáo viên cần động viên bằng cách cộng thêm điểm nếu 
các em có thành thích tốt trong học tập. Luôn tạo hứng thú cho học sinh, tổ 
chức để lớp học sôi nổi và thực hiện tốt chỉ đạo trường học thân thiện, học 
sinh tích cực. 
Đối với học sinh cần phối hợp tích cực với giáo viên và chủ động trong 
quá trình học tập. 
Đối với các cấp lãnh đạo cần tạo điều kiện và quan tâm với những sáng 
kiến của giáo viên khi mới nghiên cứu và áp dụng ở cơ sở. Nếu các sáng kiến 
này có hiệu quả ứng dụng cao, cần phổ biến để đồng nghiệp góp ý và hoàn 
thiện hơn trước khi áp dụng rộng rãi./. 
 37 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Dạy tốt – học tốt các môn học bằng bản đồ tư duy, Trần Đình Châu 
– Đặng Thị Thu Thủy, NXB Giáo dục Việt Nam, 2011. 
2. Bản đồ tư duy trong công việc, Tony Buzan, NXB Lao động- Xã hội. 
3.  
4.  (trang web chính thức của Tyno Buzan) 
5. www.google.com.vn