Biện pháp Rèn luyện và nâng cao kỹ năng viết bài văn tả cây cối cho học sinh Lớp 4 Bộ sách Cánh diều

PHÒNG GIÁO DỤC THÀNH PHỐ TRƯỜNG TIỂU HỌC 
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ VỚI HỘI THI 
BIỆN PHÁP 
Rèn luyện và nâng cao kỹ năng viết bài văn tả cây cối cho học sinh lớp 4 
(Bộ sách Cánh diều) 
Giáo viên thực hiện: 
PHẦN MỞ ĐẤU 
01 
PHẦN NỘI DUNG 
02 
PHẦN KẾT LUẬN 
03 
Biện pháp rèn luyện và nâng cao kỹ năng viết bài văn tả cây cối cho học sinh lớp 4 (Bộ sách Cánh diều) 
1. Lí do chọn đề tài 
Việc dạy Tập làm văn ở bậc Tiểu học có một vị trí rất quan trọng, tạo điều kiện cho các em giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày và học tập tốt các môn học khác. 
Ở phân môn Tập làm văn lớp 4 bộ sách Cánh diều, miêu tả cây cối chiếm thời lượng lớn nhất về số tiết so với các loại văn bản khác. Các bài viết của học sinh vì rất nhiều lí do khác nhau còn chưa đạt hiệu quả. Các em thường chỉ diễn đạt nội dung, câu văn chỉ mang tính chất thông báo, liệt kê, mô tả chứ chưa có hình ảnh, chưa có cảm xúc. Trong khuôn khổ bài viết này, tôi mạnh dạn trình bày: "Biện pháp rèn luyện và nâng cao kỹ năng viết bài văn tả cây cối cho học sinh lớp 4 (Bộ sách Cánh diều)". 
3 
Mục đích nghiên cứu 
Biện pháp nhằm học học sinh rèn kĩ năng quan sát cây cối tốt, phát triển kĩ năng dùng từ, đặt câu viết đoạn, diễn đạt lưu loát, mạch lạc trong bài văn miêu tả cây cối. Đồng thời, bồi dưỡng tình cảm yêu mến, gắn bó, trân trọng các đối tượng xung quanh mình. 
Đối tượng nghiên cứu 
- Nghiên cứu về một số biện pháp nâng cao chất lượng viết văn miêu tả cây cối cho học sinh lớp 4. 
4. Phương pháp nghiên cứu 
Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết 
Phương pháp quan sát sư phạm 
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm 
4 
5 
5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm 
Cung cấp cho học sinh các phương pháp quan sát đối tượng miêu 
tả. 
Hướng dẫn học sinh cách viết câu văn có sử dụng biện pháp nghệ thuật. 
Rèn cho học sinh cách viết mở bài ấn tượng và kết bài để lại dư âm lắng đọng sâu sắc trong lòng người đọc. 
Cung cấp, khuyến khích học sinh tích lũy vốn từ ngữ giàu hình ảnh cảm xúc để viết các câu văn tả một số bộ phận của cây. 
Thực hiện dạy học theo quan điểm tích hợp và giáo dục bảo vệ môi trường 
Các vấn đề được nêu ở trên nếu được giải quyết đồng thời, xen lẫn vào nhau một cách nhịp nhàng và linh động thì hiệu quả sẽ cao hơn rất nhiều. 
6 
Cơ sở lí luận 
"Miêu tả là vẽ lại bằng lời những đặc điểm nổi bật của cảnh, của người, của vật để giúp người nghe, người đọc hình dung được các đối tượng ấy". 
Khi dạy văn miêu tả cây cối giáo viên cần chỉ rõ cho học sinh thấy: không nên đưa ra những nhận xét chung chung, những lời đánh giá trừu tượng về sự vật mà phải tả sự vật một cách sinh động, cụ thể như nó vốn có. 
Miêu tả không chỉ đơn thuần ở việc giúp người đọc thấy rõ những nét đặc trưng, những đặc điểm, tính chất, ... của sự vật mà nó còn giúp người nghe, người đọc thấy rõ chúng, tưởng tượng ra chúng như đang được nhìn tận mắt, sờ tận tay. 
7 
Thực trạng 
Lên lớp 4 do yêu cầu cao hơn các em phải học cách lập dàn ý, dựng đoạn, viết thành bài văn hoàn chỉnh. Tôi tiến hành cho 25 học sinh lớp 4C làm bài khảo sát thông qua đề tài: "Em hãy tả một cây bóng mát mà em yêu thích" để phân tích nguyên nhân, từ đó tìm ra được biện pháp khắc phục ở năm học sau. 
Sau khi chấm bài tôi thu được kết quả cụ thể như sau: 
Bảng 1: Kết quả khảo sát giữa kì II năm học .......: 
Tổng số học sinh 
Điểm 9 - 10 
Điểm 7 - 8 
Điểm 5 - 6 
Điểm dưới 5 
SL 
TL 
SL 
TL 
SL 
TL 
SL 
TL 
25 
1 
4% 
4 
16% 
18 
72% 
2 
8% 
Qua kết quả khảo sát và quá trình dạy học cho thấy: Đa số học sinh trong lớp đều viết những bài văn rất ngắn, câu chưa đầy đủ thành phần, kể lể, ít hình ảnh, ... 
 Rèn kỹ năng quan sát cây cối cho học sinh 
 Rèn cách viết câu văn có sử dụng biện pháp nghệ thuật 
Thứ nhất 
Thứ hai 
Thứ ba 
2. NỘI DUNG BIỆN PHÁP 
 Rèn cách viết mở bài văn tả cây cối ấn tượng cho học sinh 
. 
 Rèn cách viết kết bài văn tả cây cối hay cho học sinh . 
Thứ tư 
 Hướng dẫn học sinh cách tả bao quát về cây . 
Thứ năm 
 Hướng dẫn học sinh tả chi tiết một số bộ phận của cây . 
Thứ sáu 
9 
Biện pháp 1: Rèn kỹ năng quan sát cây cối cho học sinh 
Khi hướng dẫn học sinh cách tạo lập văn bản miêu tả cây cối một trong những nhiệm vụ mà giáo viên không thể không thực hiện là rèn kĩ năng quan sát cho học sinh. 
Quan sát chính là hoạt động giúp cho con người hiểu biết sâu hơn, rộng hơn. Vì vậy, em nào quan sát tinh vi, thấu đáo thì em đó sẽ nhận ra được những nét riêng biệt, đặc sắc của loài cây mình định tả để thể hiện trong bài viết. 
* Quan sát theo trình tự không gian (quan sát cây từ cao xuống thấp hay từ thấp lên cao, từ xa đến gần hoặc từ gần đến xa, ...) 
Ví dụ: Quan sát cây si. (trang 35, tiếng Việt 4, tập 1, bộ sách Cánh diều) 
LH 0985598499 
WORD + PP 200K 
Tôi hướng dẫn các em quan sát theo trình tự: 
+ Quan sát từ xa: Hình dáng của cây khi nhìn từ xa. 
+ Quan sát khi đến gần: 
Gốc, rễ, thân, cành, lá, hoa, quả. 
Cảnh vật xung quanh tác động đến cây (nắng, gió, khí hậu, chim chóc, ong bướm, con người,) 
10 
11 
Biện pháp 2: Rèn cách viết câu văn có sử dụng biện pháp nghệ thuật 
Đoạn văn và bài văn miêu tả hay phải là đoạn văn, bài văn có nhiều câu văn liên tưởng độc đáo, thú vị. Vì thế, ngoài những câu văn có kết cấu đơn giản đã học trong môn luyện từ và câu như: Ai làm gì ? Ai thế nào ? Ai là gì ? Giáo viên cần hướng dẫn các em liên tưởng các bộ phận của cây với những hình ảnh ấn tượng tạo được câu văn có tính nghệ thuật. 
Hướng dẫn học sinh viết câu văn có hình ảnh so sánh : 
Tôi đã hướng dẫn học sinh tìm các câu có các hình ảnh so sánh: 
Ví dụ: Khi dạy bài “Luyện tập tả cây cối” (trang 52, tiếng Việt 4, tập 1, bộ sách Cánh diều) 
Bông hướng dương như vầng mặt trời vãi tung toé những tia nắng vàng rực rỡ. 
Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ. Hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa hồng tươi. Hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ngọn nến trong xanh. 
Với những câu văn này tôi hướng dẫn để các em nắm chắc được biện pháp so sánh bằng cách sau: 
12 
Chúc hội thi thành công tốt đẹp! 
Xin trân trọng cảm ơn! 
LH 0985598499 
WORD + PP 200K 
LH ZALO 0985598499 
WORD + PP 200K