Tóm tẳt nội dung sáng kiến tên Đề tài “Giáo dục bảo vệ môi trường qua môn Địa lí lớp 7 ”
1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu.
Trong những năm qua vấn đề môi trường ô nhiễm đang là vấn đề cấp thiết đối với các quốc gia và trên toàn thế giới .nói đến ô nhiễm con người thường liên tưởng ngay đến “ô nhiễm nước” hay “ô nhiễm không khí” nhưng còn nhiều những tình trạng ô nhiễm nữa là “ô nhiễm nước” “ô nhiễm khí quyến”.
a. Ô nhiễm nước:
- Ô nhiễm nước là hiện tượng các vùng nước như sông, hồ, biển, nước ngầm . bị các hoạt động của con người làm nhiễm các chất có thể gây hại cho con người và cuộc sống các sinh vật trong tự nhiên.
- Nước trong tự nhiên tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau: nước ngầm, nước ở các sông hồ, tồn tại ở thể hơi trong không khí. Nước bị ô nhiễm nghĩa là thành phần của nó tồn tại các chất khác, mà các chất này có thể gây hại cho con người và cuộc sống các sinh vật trong tự nhiên. Nước ô nhiễm thường là khó khắc phục mà phải phòng tránh từ đầu.
-Trong quá trình sinh hoạt hàng ngày, dưới tốc độ phát triển như hiện nay con người vô tình làm ô nhiễm nguồn nước bằng các hóa chất, chất thải từ các nhà máy, xí nghiệp. Các đơn vị cá nhân sử dụng nước ngầm dưới hình thức khoan giếng, sau khi ngưng không sử dụng không bịt kín các lỗ khoan lại làm cho nước bẩn chảy lẫn vào làm ô nhiễm nguồn nước ngầm. Các nhà máy xí nghiệp xả khói bụi công nghiệp vào không khí làm ô nhiễm không khí, khi trời mưa, các chất ô nhiễm này sẽ lẫn vào trong nước mưa cũng góp phần làm ô nhiễm nguồn nước.
TÓM TẲT NỘI DUNG SÁNG KIẾN Tên đề tài “Giáo dục bảo vệ môi trường qua môn Địa Lí lớp 7 ” Họ và tên: Âu Đình Hữu Đơn vị: Trường PTDTBT THCS Sủng Trái - Đồng Văn – Hà Giang. 1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu. Trong những năm qua vấn đề môi trường ô nhiễm đang là vấn đề cấp thiết đối với các quốc gia và trên toàn thế giới .nói đến ô nhiễm con người thường liên tưởng ngay đến “ô nhiễm nước” hay “ô nhiễm không khí” nhưng còn nhiều những tình trạng ô nhiễm nữa là “ô nhiễm nước” “ô nhiễm khí quyến”. a. Ô nhiễm nước: - Ô nhiễm nước là hiện tượng các vùng nước như sông, hồ, biển, nước ngầm ... bị các hoạt động của con người làm nhiễm các chất có thể gây hại cho con người và cuộc sống các sinh vật trong tự nhiên. - Nước trong tự nhiên tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau: nước ngầm, nước ở các sông hồ, tồn tại ở thể hơi trong không khí... Nước bị ô nhiễm nghĩa là thành phần của nó tồn tại các chất khác, mà các chất này có thể gây hại cho con người và cuộc sống các sinh vật trong tự nhiên. Nước ô nhiễm thường là khó khắc phục mà phải phòng tránh từ đầu. -Trong quá trình sinh hoạt hàng ngày, dưới tốc độ phát triển như hiện nay con người vô tình làm ô nhiễm nguồn nước bằng các hóa chất, chất thải từ các nhà máy, xí nghiệp. Các đơn vị cá nhân sử dụng nước ngầm dưới hình thức khoan giếng, sau khi ngưng không sử dụng không bịt kín các lỗ khoan lại làm cho nước bẩn chảy lẫn vào làm ô nhiễm nguồn nước ngầm. Các nhà máy xí nghiệp xả khói bụi công nghiệp vào không khí làm ô nhiễm không khí, khi trời mưa, các chất ô nhiễm này sẽ lẫn vào trong nước mưa cũng góp phần làm ô nhiễm nguồn nước. b.Ô nhiễm đất: - Các nhà khoa học môi trường thế giới đã cảnh báo rằng: cùng với ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí thì ô nhiễm đất đai cũng là vấn đề đáng báo động hiện nay,đặc biệt trong việc sử dụng nông dược và phân hoá học. Ô nhiễm đất không những ảnh hưởng xấu tới sản xuất nông nghiệp và chất lượng nông sản, mà còn thông qua lương thực, rau quả... ảnh hưởng gián tiếp tới sức khoẻ con người và động vật. * Nguyên nhân: - Từ việc sử dụng nông dược và phân hoá học, chúng tích luỹ dần trong đất qua các mùa vụ. - Các loại chất thải trong hoạt động của con người (rắn, lỏng, khí). - Đất cũng là một yếu tố của môi trường cùng với không khí, nước và vành đai sinh vật,nên nó tiếp nhận những chất ô nhiễm từ các yếu tố khác mọi nơi, mọi lúc. Ngoài ra, các vùng khai thác khoáng sản kim loại thường tạo thành một khu vực khuếch tán, khiến cho hàm lượng nguyên tố này trong vùng đất xung quanh cao hơn nhiều so với đất thông thường, đây cũng là nguyên nhân của ô nhiễm đất. - Ô nhiễm do nước thải: Không biết cách khoa học các loại nước thải để tưới cho cây trồng. Sử dụng hợp lý nguồn nước thải tưới đồng ruộng sẽtận dụng được lượng Nitơ,Photpho, Kali,trong nước, có lợi cho cây trồng. Nhưng nnếu như nướ ô nhiễm chưa qua xử lý cần thiết, tưới bừa bãi, thì có thể đưa các chất có hại trong nguồn nước vào đất gây ô nhiễm. C. Ô nhiễm không khí: - Ô nhiễm không khí là sự thay đổi lớn trong thành phần của không khí hoặc có sự xuất hiện các khí lạ làm cho không khí không sạch, có sự tỏa mùi, làm giảm tầm nhìn xa, gây biến đổi khí hậu, gây bệnh cho con người và sinh vật. - Tác nhân gây ô nhiễm: + Các loại khí oxit: CO, CO2, SO2, NOx... + Các hợp chất khí halogen: HCl, HF, HBr + Các chất hữu cơ tổng hợp RH, bay hơi xăng, sơn + Các khí quang hóa: PAN, O2 Các chất lơ lửng: sương mù, bụi Nhiệt, tiếng ồn, phóng xạ - Các hoạt động gây ô nhiễm + Tự nhiên Do các hiện tượng tự nhiên gây ra: núi lửa, cháy rừng. Tổng hợp các yếu tố gây ô nhiễm có nguồn gốc tự nhiên rất lớn nhưng phân bố tương đối đồng đều trên toàn thế giới, không tập trung trong một vùng. Trong quá trình phát triển, con người đã thích nghi với các nguồn này. + Công nghiệp Đây là nguồn gây ô nhiễm lớn nhất của con người. Các quá trình gây ô nhiễm là quá trình đốt các nhiên liệu hóa thạch: than, dầu, khí đốt tạo ra: CO2, CO, SO2, NO2, các chất hữu cơ chưa cháy hết: muội than, bụi, quá trình thất thoát, rò rỉ trên dây truyền công nghệ, các quá trình vận chuyển các hóa chất bay hơi, bụi. Đặc điểm: nguồn công nghiệp có nồng độ chất độc hại cao,thường tập trung trong một không gian nhỏ. Tùy thuộc vào quy trình công nghệ, quy mô sản xuất và nhiên liệu sử dụng thì lượng chất độc hại và loại chất độc hại sẽ khác nhau d. Ô nhiễm khí quyển: - Ô nhiễm khí quyển là vấn đề thời sự nóng bỏng của cá thế giới chứ không phải riêng của một quốc gia nào. Môi trường khí quyển đang có nhiều biến đổi rõ rệt và có ảnh hưởng xấu đến con người và các sinh vật. Hàng năm con người khai thác và sử dụng hàng tỉ tấn than đá, dầu mỏ, khí đốt. Đồng thời cũng thải vào môi trường một khối lượng lớn các chất thải khác nhau như: chất thải sinh hoạt, chất thải từ các nhà máy và xí nghiệp làm cho hàm lượng các loại khí độc hại tăng lên nhanh chóng. Hàng năm có: 20 tỉ tấn cacbon điôxít,1,53 triệu tấn SiO2 ,,hơn 1 triệu tấn niken,700 triệu tấn bụi, 1,5 triệu tấn asen,900 tấn coban,600.000 tấn kẽm (Zn), hơi thuỷ ngân (Hg), hơi chì (Pb) và các chất độc hại khác. - Ô nhiễm môi trường khí quyển tạo nên sự ngột ngạt và "sương mù", gây nhiều bệnh cho con người. Nó còn tạo ra các cơn mưa axít làm huỷ diệt các khu rừng và các cánh đồng. Điều đáng lo ngại nhất là con người thải vào không khí các loại khí độc như: CO2, NOX, CH4, CFC đã gây hiệu ứng nhà kính. Theo nghiên cứu thì chất khí quan trọng gây hiệu ứng nhà kính là CO2, nó đóng góp 50% vào việc gây hiệu ứng nhà kính, CH4 là 13%, ozon tầng đối lưu là 7%, nitơ 5%, CFC là 22%, hơi nước ở tầng bình lưu là 3%... Nếu như chúng ta không ngăn chặn được hiện tượng hiệu ứng nhà kính thì trong vòng 30 năm tới mặt nước biển sẽ dâng lên từ 1,5 – 3,5 m (Stepplan Keckes). Có nhiều khả năng lượng CO2 sẽ tăng gấp đôi vào nửa đầu thế kỷ sau. Điều này sẽ thúc đẩy quá trình nóng lên của Trái Đất diễn ra nhanh chóng. Nhiệt độ trung bình của Trái Đất sẽ tăng khoảng 3,60°C (G.I.Plass), và mỗi thập kỷ sẽ tăng 0,30°C. Trái đất ngày càng bị nóng lên do ô nhiễm môi trường,mực nước biển dâng cao đe dọa cuộc sống của nhân loại trong tương lai không xa con người sẽ bị hủy diệt do chi nhính những thứ độc hại mà con người tạo ra do đó giáo dục bảo vệ môi trường không chỉ của ngành giáo dục mà còn là của toàn xã hội. 2. Mục đích nội dung nghiên cứu, đề xuất. Nghiên cứu đề tài này là tôi muốn nắm được thực trạng của vấn đề công tác Giữ gìn và bảo vệ môi trường cho học sinh trong nhà trường nói chung. Đề xuất một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường .bảo vệ ngôi nhà chung “Trái Đất” học sinh trong việc giảng dạy bộ môn Địa Lí ở cấp THCS một cách có hiệu quả giúp thế hệ trẻ các em có tự giác nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sống xung quanh mình trở thành những người công dân có ích trong thế kỷ XXI, đáp ứng được mục tiêu của ngành giáo dục nói chung và bộ môn Địa Lí nói riêng. Nghiên cứu đề tài này là tôi mong muốn sẽ cùng với các bạn đồng nghiệp cùng nhau đưa ra những giải pháp để góp phần nhỏ bé của mình vào việc giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. 3. Nội dung của giải pháp: - Thời gian: 1 năm (Từ tháng 09/2017 đến tháng 05/2018) - Đối tượng thực nghiệm là chương trình Địa Lí khối 7 - Địa điểm thực nghiệm: Học sinh khối Lớp 7- Trường PTDTBT THCS Sủng Trái. Môn Địa Lí là một môn có tầm quan trọng đặc biệt trong vấn đề giáo dục bảo vệ môi trường ở nhà trường, thế nhưng dạy các môn tự nhiên như Toán,Lí,Hóa chỉ chú ý đến các yếu tố tự nhiên và các phép tính sao cho đúng nhưng môn Địa Lí cần có vốn kiến thức rộng và tư duy về các vấn đề tự nhiên và xã hội,các vấn đề sảy ra trong cuộc sống hàng ngày qua đó các em thêm yêu cuộc sống,biết quý trọng cuộc sống và giữ gìn môi trường sống sao cho xanh sạch đẹp hơn,xây dựng ý thức trong mỗi cá nhân học sinh. Trong bài viết này tôi chỉ xin nêu nội dung và biện pháp thực hiện và hoạt động dạy, học của quá trình dạy học môn Địa Lí. 4. Kết luận chung. Môi trường luôn quan hệ mật thiết với con người và xã hội.Trái đất là nơi tồn tại của sinh vật và của xã hội loài người,giáo dục bảo vệ môi trường cho thế hệ trẻ là yếu tố cơ bản để bảo vệ loài người.nhưng bên cạnh đó đâu đây còn có sảy ra tình trạng ô nhiễm môi trường do thiếu ý thức đã làm cho sinh vật bị hủy hoại.đời sống con người bị ảnh hưởng,các bệnh dịch ngày càng lan rộng Vì vậy việc giáo dục bảo vệ môi trường học sinh thông qua các môn học trong nhà trường là hết sức cần thiết và cấp bách. Người giáo viên lên lớp ngoài nhiệm vụ là hướng dẫn các em tiếp nhận kiến thức văn hóa mà còn phải hình thành cho các em những khái niệm để học sinh hiểu và biết quý trọng,yêu thiên nhiên và môi trường sống xung quanh. Thông qua nội dung đề tài này tôi muốn đóng góp thêm với các bạn đồng nghiệp dạy bộ môn Địa Lí lớp 7 nói riêng và bộ môn Địa Lí cấp THCS nói chung về thực trạng vấn đề giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh trong tình trạng hiện nay. Một vấn đề mà toàn xã hội đang quan tâm. XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG Sủng Trái, ngày 25 tháng 09 năm 2017 Người viết Âu Đình Hữu
File đính kèm:
- Tom tat noi dung SANG KIEN KINH NGHIEM_12464772.doc