SKKN Một số giải pháp giúp học sinh học tốt các yếu tố hình học trong môn Toán Lớp 2 theo bộ Sách kết nối tri thức với cuộc sống

 PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO QUẾ VÕ
 TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ TRẤN PHỐ MỚI
 ￿ooo￿
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT CÁC 
YẾU TỐ HÌNH HỌC TRONG MÔN TOÁN LỚP 2 THEO 
 BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC VỚI CUỘC SỐNG
 Lĩnh vực: 
 Họ và tên tác giả: . 
 Đơn vị: .
 NĂM HỌC: 2022 – 2022 1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
 Trước xu thế toàn cầu hóa kinh tế tri thức của thời đại, Nghị quyết đại hội 
Đảng toàn quốc lần thứ VIII đã đề ra nhiệm vụ: “Nâng cao dân trí, phát huy nguồn 
lực trí tuệ và sức mạnh tinh thần của con người Việt Nam”. Bởi vậy Giáo dục luôn 
được xác định là “Quốc sách hàng đầu” mà “Giáo viên là nhân tố quyết định chất 
lượng giáo dục đào tạo”. Xuất phát từ yêu cầu thực tế của nhà trường Tiểu học 
hiện nay, bên cạnh đó còn xuất phát từ mục tiêu cơ bản của ngành Giáo dục - Đào 
tạo đã đề ra, phải đào tạo con người mới phát triển toàn diện có đầy đủ tri thức, 
thông minh, sáng tạo và đức độ để sau này có thể làm chủ tương lai.
 Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, chất lượng 
giáo dục phụ thuộc rất nhiều vào kết quả đào tạo ở bậc Tiểu học. Mục tiêu giáo 
dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng 
đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và kĩ năng cơ bản để học sinh 
tiếp tục học lên trung học cơ sở. Trong các môn học ở bậc Tiểu học, môn Toán 
chiếm một vị trí rất quan trọng, giúp các em chiếm lĩnh được tri thức, phát triển 
trí thông minh, năng lực tư duy, sáng tạo logic góp phần quan trọng vào sự hình 
thành và phát triển toàn diện nhân cách cho học sinh.
 Ở tiểu học, các yếu tố hình học chiếm một vị trí rất quan trọng, tuy không 
đặt thành chương riêng, song nó được phân bố ở hầu hết các tiết toán trong chương 
trình. Dạy các yếu tố hình học ở Tiểu học phải giúp cho học sinh có những biểu 
tượng, khái niệm ban đầu chính xác về các yếu tố thường gặp, có khả năng nhận 
dạng, phân biệt về mặt hình dạng không gian trên cơ sở một số dấu hiệu có thể 
kiểm nghiệm bằng thực hành trên các đồ vật, mô hình, hình vẽ,  Vậy làm thế 
nào để nâng cao năng lực học các yếu tố hình học cho học sinh, giúp các em phát 
huy tính tích cực, chủ động, tự mình chiếm lĩnh kiến thức thông qua sự hướng dẫn 
của giáo viên đó là điều mà tôi đã chọn đề tài: “Một số giải pháp giúp học sinh 
học tốt các yếu tố hình học trong môn Toán lớp 2 theo bộ sách Kết nối tri 
thức với cuộc sống”.
 1 | 2 0 Do vậy việc nắm chắc tính chất của hình và những vấn đề tâm lý có liên 
quan sẽ làm tăng tính logic trong việc xây dựng yêu cầu dạy học ở từng lớp và 
chọn phương pháp dạy học cho phù hợp.
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
 2.2.1. Thực trạng của giáo viên và học sinh trong việc dạy – học các 
yếu tố hình học ở môn Toán lớp 2
 Trong thực tế, việc dạy các thao tác thực hành hình học còn phụ thuộc vào 
quan niệm, cách nghĩ, cách làm và năng lực của mỗi GV nên hiệu quả chưa cao. 
Hiện tượng học sinh vẽ hình không đúng cách và còn lúng túng khi thực hành xếp 
hình là khá phổ biến. Có không ít giáo viên cho rằng học sinh Tiểu học chỉ cần 
nắm được công thức tính chu vi, diện tích, thể tích các hình là được, còn việc vẽ 
hình, xếp hình ở các lớp dưới là việc làm đơn giản, không có gì khó khăn, do đó 
mà xao nhãng, không chú ý rèn luyện kỹ năng thao tác hình học cho học sinh.
 Qua thực tế giảng dạy và dự giờ thăm lớp của các đồng nghiệp, qua việc 
kiểm tra kiến thức học sinh, tôi thấy:
 a. Về phía giáo viên:
 * Ưu điểm :
 - Giáo viên chủ động lựa chọn nội dung và phương pháp dạy học phù hợp 
với các đối tượng học sinh trong lớp.
 - Phân bố thời gian hợp lý trong tiết dạy, đảm bảo cho học sinh đủ thời gian 
làm việc tự tìm kiến thức mới thông qua thực hành luyện tập.
 - Bài soạn được thiết kế theo hướng đổi mới, đúng tinh thần tích cực hóa 
hoạt động của học sinh.
 - Giáo viên có nhiều cố gắng khi kết hợp nhiều phương pháp dạy học và 
thay đổi hình thức học tập của học sinh nhằm nâng cao vai trò của học sinh trong 
hoạt động nhận thức.
 - Trong giờ học tổ chức nhiều hoạt động học tập dưới các hình thức khác 
nhau như : Học cá nhân, học nhóm, thảo luận, trò chơi.
 3 | 2 0 “Vì sao” đã thôi thúc học sinh phải suy nghĩ tìm tòi giải thích. Đó là chỗ dựa để 
 đưa ra cách làm hoặc cách giải sự lựa chọn trong vốn kiến thức đã học để trả lời.
 Khi dạy các yếu tố hình học cho học sinh lớp 2, việc tập cho học sinh có 
thói quen đặt ra câu hỏi “Tại sao” và tìm cách giải thích làm cho vấn đề được sáng 
tỏ là nhiệm vụ của người giáo viên. Từ thói quen trong suy nghĩ ta hình thành và 
rèn luyện thói quen đó trong diễn đạt, trong trình bày.
 2.3.2. Các dạng cơ bản của hệ thống các bài tập thực hành về yếu tố 
hình học trong Toán 2
 Gồm các dạng sau:
 Dạng 1: Về “nhận biết hình”:
 a. Về “đoạn thẳng, đường thẳng”.
 Vấn đề “đoạn thẳng, đường thẳng” được giới thiệu ở Tiểu học có thể có nhiều 
cách khác nhau. Trong sách toán 2, khái niệm “đường thẳng” được giới thiệu bắt 
đầu từ “đoạn thẳng” (đã được học ở lớp 1) như sau:
 - Cho điểm A và điểm B, lấy thước và bút nối hai điểm đó ta được đoạn thẳng
AB.
 A B
 - Kéo dài đoạn thẳng AB về hai phía, ta được đường thẳng AB
 A B
 - L ưu ý: Khái niệm đường thẳng không định nghĩa được, học sinh làm quen 
với “biểu tượng” về đường thẳng thông qua hoạt động thực hành: Vẽ đường thẳng 
qua 2 điểm, vẽ đường thẳng qua 1 điểm.
 b. Nhận biết giao điểm của hai đoạn thẳng:
 7 | 2 0 Ví dụ dạy học bài “Hình tứ giác” theo yêu cầu trên, có thể như sau:
 - Giới thiệu hình tứ giác (học sinh được quan sát vật chất có dạng hình tứ 
giác, là các miếng bìa hoặc nhựa trong hộp đồ dùng học tập, để nhận biết dạng 
tổng thể “đây là hình tứ giác”).
 Ví dụ: bài 2 trang 103 sách Kết nối tri thức với cuộc sống tập 1
 - Nhận biết được hình tứ giác trong tập hợp một số hình (có cả hình không 
phải là hình tứ giác), chẳng hạn:
 Tô màu (hoặc đánh dấu x ) vào hình tứ giác có trong mỗi hình sau:
 - Thực hành củng cố nhận biết hình tứ giác:
 Ví dụ: (Bài 2 trang 104 sách Kết nối tri thức với cuộc sống)
 Mỗi hình dưới đây là hình gì?
 9 | 2 0 a. Vẽ hình không yêu cầu có số đo các kích thước. 
 Vẽ hình trên giấy ô vuông
 Ví dụ: Dùng thước và bút nối các điểm để có:
 a) Hình chữ nhật
 AB
 ED
 b) Hình tứ giác. 
 MN
 QP
 Yêu cầu bước đầu học sinh vẽ được hình chữ nhật, hình tứ giác (nối các điểm 
có sẵn trên giấy kẻ ô ly).
 b. Vẽ hình theo mẫu:
 Ví dụ: Vẽ hình theo mẫu.
 Mẫu
 - Giáo viên cho học sinh nhìn kỹ mẫu rồi lần lượt chấm từng điểm vào vở: 
 Dùng thước kẻ và bút nối các điểm để có hình vuông.
 c. Vẽ đoạn thẳng.
 Ví dụ: (bài 1 - trang 108 sách Kết nối tri thức với cuộc sống)
 Vẽ đoạn thẳng AB có độ dài 9 cm. 
 Học sinh nêu cách vẽ:
 11 | 2 0