Sáng kiến kinh nghiệm Tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi Casio lý - Phần 2: Nhiệt học phân tử

ình bày nội dung của phần 2 : “Nhiệt hoc” trong chương trình vật lý phổ thông. Rất mong được sự góp ý của quí thầy cô và các bạn đồng nghiệp để đề tài được hoàn thiện hơn.
 NỘI DUNG
Cơ sở lí luận:
Do nhu cầu đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới cách ra đề thi về Máy tính cầm tay casio, do đó tài liệu cho các em ôn tập, luyện các đề thi là rất cần thiết
Cơ sở thực tế:
Thực tế giảng dạy trường THPT Võ Văn Kiệt có nhiều đối tượng nên việc hướng dẫn các em vận dụng kiến thức vật lí vào máy tính cầm tay cũng tùy vào từng đối tượng, ở những mức độ khác nhauỞ chuyên đề này, người viết chỉ tập trung đối tượng HSG vận dụng kiến thức vật lí khi làm bài thi học sinh giỏi .
Nội dung đề tài:
Những chú ý khi vận dụng giải các bài toán Vật lí trên máy tính cầm tay.
- Ghi vắn tắt cách giải bài toán và kết quả tính bằng chữ trong phần “Cách giải”.
- Trong quá trình tính toán, khi cần lấy kết quả cho phép tính tiếp theo thì làm tròn đến 4 chữ số thập phân.
- Sử dụng các hằng số vật lí được cài đặt sẵn trong máy tính để tính toán.
- Ghi kết quả của bài toán làm tròn đến 4 chữ số thập phân cả đơn vị vào phần “Kết quả”.
Nguyên tắc làm tròn số ở kết quả bài toán hoặc lấy kết quả cho phép tính sau.
- Làm tròn sau dấu phảy 4 số.
- Từ 0,5 trở lên thì làm tròn lên 1. Còn < 0,5 thì làm tròn xuống 0.
Ví dụ: 
* Nếu tính được vận tốc là 15,44565m/s thì KQ: 15,4457m/s
* Nếu tính được vận tốc là 15,445645m/s thì KQ: 15,4456m/s
Một số thao tác ấn phím.
	Đối với máy tính FX 570MS:
* Gọi hằng số vật lý 
1. Gia tốc trọng trường(gia tốc rơi tự do)g: CONST 35 
2. Hằng số hấp dẫn G: CONST 39
	3. Hằng số π: Shift + EXP
* Đổi từ đơn vị này sang đơn vị khác
1. Đổi từ km/h sang m/s: Shift + CONST 19
2. Đổi từ km sang dặm(mile): Shift + CONST 08
3. Đổi từ dặm(mile) sang km : Shift + CONST 07
	* Các biến nhớ: các biến nhớ (từ A đến F, M, X và Y) dùng để gán dữ liệu, hằng số, kết quả và các giá trị khác.
	Ví dụ: gán số 50,123456 vào biến A
	Bấm Shift Mode 3 = AC 50.123456 Shift STO A
 Các ví dụ minh họa cách giải và ghi vào bản đề thi.
Phương trình trạng thái khí lý tưởng
Một số kiến thức cơ bản và nâng cao
Định luật Bôilơ- Mariốt
Nếu T=const thì P.V=const
Định luật Charles
Nếu V=const thì =const
Phương trình trạng thái khí lý tưởng:
Từ hai định luật nói trên ta suy ra Phương trình trạng thái khí lý tưởng:
=const
Định nghĩa khí lý tưởng: khí lý tưởng là chất khí mà các thông số P,V,T tuân theo đúng phương trình trạng thái. Nói cách khác khí lý tưởng là khí đúng cả hai định luật Bôilơ-Mariôt và Charles.
Định luật Đantôn:
Áp suất của một hổn hợp khí bằng tổng các áp suất riêng từng phần của từng chất khí có trong hổn hợp:
P = P1 + P2 + + Pn
Phương trình Menđêleep-Claperon
Tính hằng số: Từ phương trình =const vế phải đối với một mol khí ký hiệu là R gọi là hằng số của chất khí. Ta có ở điều kiện tiêu chuẩn T=273K và P=1atm=1,013.105 N/m2 thì một mol khí có V=22,4l. Trong hệ đơn vị SI ta có: 
R = P. = =8310J/mol.K=8,31J/Kmol.K
Mà ta có khối lượng m chất khí thì có mol Þ Phương trình Menđêleep-Claperon: P.V = ().RT
Sự phụ thuộc áp suất vào nhiệt độ: 
Gọi N là số phân tử chứa trong m và NA là số avôgađrô ta sẽ có: 
 = ® P.V=N..T Đặt = n là số phân tử trong một đơn vị thể tích ta có P=n.KT với K= gọi là hằng số Bônzơman.
Áp suất phụ: Càng lên cao áp suất càng giảm, càng xuống thấp áp suất càng tăng.Trên hình vẽ ta có: 
PA = P0 – DghA và PB = P0 + DghB
Nếu bài toán giả thuyết cho đơn vị đo áp suất là N/m2 hoặc Pa thì ta dùng công thức trên.
Nếu bài toán giả thuyết cho đơn vị đo áp suất là mmHg thì ta 
dùng công thức PA = P0 – hA và PB = P0 + hB với hA, hB là cột cao đo bằng mm.
Nếu bài toán giả thuyết cho chất lỏng ta dùng công thức 
PB = P0 - và PB = P0 +. Trong đó d là khối lượng riêng của thuỷ ngân.
 PA
	hA	P0 
	hB
	 PB
 Phương pháp giải các bài tập
Cần nhớ rằng các định luật chất khí được áp dụng cho một khối lượng chất khí không đổi, không có sự biến đổi hoá học.
Khi làm bài tập cần đưa về cùng một đơn vị SI.
Cần xác định trạng thái đầu, trạng thái cuối từ đó xác định đại lượng được bảo toàn, đại lượng biến đổi từ đó người làm bài tập sẽ xác định được cần áp dụng định luật nào, công thức nào.
Khi làm bài tập về đồ thị biểu diễn sự thay đổi trạng thái của khí lý tưởng thì ta dựa vào đồ thị áp dụng các định luật thực nghiệm để xác định các thông số: P,V,T. Từ đó ta vẽ được đồ thị biểu diễn các quá trình trên trục toạ độ khác.
 Các bài tập ví dụ
BÀI 1. Một quả bóng có dung tích không đổi V=2,5 chứa không khí ở 1at. Dùng một cái bơm không khí có áp suất 1at đưa vào quả bóng mỗi lần bơm ta được 150cm2 không khí vào bóng. Hỏi sau 20 lần bơm thì áp 
suất bên trong quả bóng là bao nhiêu? Cho rằng lúc bơm nhiệt độ không đổi.
Gợi ý cách giải
Kết quả
Gọi P1,V1,P2,V2 lần lượt là áp suất và thể tích trước và sau khi bơm quả bóng.
Trạng thái đầu: Áp suất P1=1at, thể tích V1=20.0,15+2,5=5,5, T1=T
Trạng thái sau: Áp suất P2=?, thể tích V2=2,5, T2=T
Do nhiệt độ không đổi nên ta áp dụng định luật Bôilơ-Mariốt
P1.V1=P2.V2 
 P2=
Thay số vào ta được P2=2,2at
P2=2,2at
 BÀI 2. Ta dùng bơm có diện tích pitông 8cm2 khoảng chạy 25cm để bơm một bánh xe đạp sao cho khi áp lực của bánh xe lên đường là 350N thì diện tích tiếp xúc là 50cm3. Ban đầu bánh chứa không khí ở áp suất khí quyển Po=105pA và có thể tích V0=1500cm3. Giả thuyết khi áp suất trong bánh vượt 1,5 P0 thì thể tích la 2000cm3. Giả thiết bơm chậm để nhiệt độ không đổi.
Tính số lần phải bơm
Nếu do bơm hở. Thực tế mỗi lần bơm chỉ đưa được 100cm3 vào bánh xe thì cần bao nhiêu lần.
Gợi ý cách giải
Kết quả
Ta xét áp suất của bánh xe sau khi bơm P2=P0+P’
	Trong đó áp suất do áp lực của bánh xe lên đường
	P’==0,7.105 Pa Û P2=1,7.105 Pa>P0. Do đó thể tích bánh xe sau khi bơm là V2=2000cm3
Gọi n là số lần bơm để đạt được áp suất P2
Một lần bơm ta đưa vào: 8.25=200cm3 không khí áp suất P0 vào bánh xe, với n lần bơm thì V1=( 1500+200.n)cm3
Trạng thái đầu: 
V1=( 1500+200.n)cm3, P0=105Pa, T1=T
Trạng thái sau: 
V2=2000cm3, P2=1,7.105 Pa, T2=T
Vì nhiệt độ không đổi nên P1.V1=P2.V2
Thay số vào ta có n=10 lần
Nếu mỗi lần bơm chỉ đưa vào được 100cm3 thì lập luận tương tự ta được n=19 lần.
a. n=10 lần
 b. n=19 lần.
BÀI 3. Một pitông có trọng lượng không đáng kể ở vị trí cân bằng trong một bình hình trụ kín. Phía trên và phía dưới pitông có khí,
khối lượng và nhiệt độ ở trên và ở dưới như nhau. Ở nhiệt độ T thể tích ở phần trên gấp 3 lần thể tích ở phần dưới. Nếu tăng nhiệt độ lên 2T thì tỷ số hai thể tích ấy là bao nhiêu?
Gợi ý cách giải
Kết quả
Gọi P0 là áp suất của khí ở trên pitông, 
áp suất của khí ở dưới pitông sẽ là P0 + PT 
Trong đó PT là áp suất phụ tạo nên do trọng lực của pitông.
Vì khối lượng khí ở trên pitông và ở dưới pitông là như nhau nên ta có phương trình trạng thái: 
Ta có PT=2P0
Gọi VT,VD là thể tích khí ở trên và ở dưới pitông, P là áp suất ở nhiệt độ 2T khi đó áp suất ở dưới pitông là P+PT = P+PT.
Phương trình trạng thái cho khí ở trên pitông 
Phương trình trạng thái cho khí ở pitông
Chú ý rằng thể tích của xy lanh là không đổi nên ta có VT+VD=4V0 thay thể tích ngăn và ngăn dưới vào ta có phương trình bậc hai 
P2-P0P+3P02=0 giải phương trình bậc hai ta có nghiệm:
P=
P= loại bỏ nghiệm âm
Thay vào tỷ số 2 thể tích 2 ngăn ta được 
	 Bài tập tương tự
BÀI 4. Hai bình thông nhau có cùng thể tích V0=200cm3 được nối với ống nằm ngang có diện tích 20mm2. Ở 00c giữa ống có một giọt thuỷ ngân ngăn không khí ở hai bên ống. Nếu nhiệt độ một bình là tC, bình kia là 
-tC thì giọt thuỷ ngân dịch chuyển 10cm. Tính nhiệt độ tC.
	ĐS: t=2,730C
 BÀI 5. có 3 bình thông nhau V1=V, V2=2V, V3=3V nhưng cách nhiệt với nhau. Ban đầu các bình chứa khí ở cùng nhiệt độ T0 và áp suất P0. Người ta hạ nhiệt độ bình 1 xuống T1=T0 và nâng nhiệt độ bnhf 2 lên T2=1,5T0, bình 3 lên T3=2T0. Tính áp suất mới P?
 HD: Gọi n là số mol trong 3 bình có V=V1+V2+V3. Tính số mol trong từng bình, áp dụng tổng số mol không đổi. Tìm 
BÀI 6. Một bình kín hình trụ đặt thẳng đứng được chia thành hai phần bằng một pitông nặng cách nhiệt ngăn dưới chứa 1mol, ngăn trên chứa 3mol của cùng một chất khí. Nếu nhiệt độ hai ngăn bằng
T1=400K thì áp suất ở ngăn dưới gấp đôi áp suất ngăn trên. Nhiệt độ ở ngăn trên không đổi, ngăn dưới có nhiệt độ T2 nào thì thể tích ở hai ngăn bằng nhau?
 HD: Cần tìm áp suất phụ P0 do pitông gây ra cho ngăn dưới : P1=P0, Vì số mol hai ngăn là như nhaudùng PTTT tìm được 2V2=3V1. Dùng Bôilơ-Mariốt cho ngăn trên, PTTT cho ngăn dưới ta có TD=300K.
BÀI 7. Hình dưới là sơ đồ nén không khí vào bình có thể tích V bằng bơm có thể tích v. Khi pitông đi sang bên phải thì van A đóng không cho không khí thoát ra khỏi bình đồng thời van B mở.
 A v	 A 
 V 2 1
 B B
Cho không khí đi vào xi lanh. Khi pitông đi sang bên trái thì van B đóng, van A mở pitông nén không khí đi vào bình.
Ban đầu pitông ở vị trí 1 và áp suất ở trong bình là P0, áp suất khí quyển PK. Tính số lần phải ấn pitông để áp suất trong bình có giá trị Pc. Bơm chậm để nhiệt độ không đổi.
Bố trí lại van như hình b thì có thể hút không khí trong bình. Ban đầu pitông ở vị trí một, áp suất trong bình P0. Tính số lân fcần kéo pitông để áp suất trong bình giảm đi r lần .
ĐS: a. trong đó PK,PC,P0 là áp suất khí trong xi lanh, trong bình và áp suất cuối cùng.
	b. .
BÀI 8. Một mol khí lý tưởng thực hiện chu trình 1-2-3-4 biết T1=T2=400K 	 V(l)
1
2
10
	 3
	200K	 400K	T(K)
T3=T4=200K, V1=40l,V3=10l,.Tính áp suất các trạng thái và vẽ đồ thị P-V. ĐS: P1=P4=0,83.105Pa, P2=P3=1,66.105Pa.
BÀI 9. Một thùng kín cao 3m chứa đầy nước. Ở đáy thùng có hai bọt khí thể tích bằng nhau. Áp suất ở đáy thùng 1,5.105Pa
a.Áp suất này có giá trị bao nhiêu nếu cả hai bọt khí đi lên sát mặt thoáng.
b.Nếu một bọt khí đi lên sát nắp còn bọt kia vẫn ở lại đáy bình. Lấy g=10m/s2.
	HD: a. Dùng áp suất phụ P=P0+Dgh=1,795.105 Pa
b.Gọi P1 là áp suất đáy bình khi đó P2 là áp suất ở trên sát nắp P2=(P1-Dgh), thể tích hai bọt khí là không đổi nên V1+V2=2V
Áp dụng định luật Bôimariốt cho hai bọt khí rút ra phương trình bậc hai lấy nghiệm dương P1=16,6Kpa.
Nguyên lý của nhiệt động lực học áp dụng vào các quá trình:
Nhắc lại và bổ sung kiến thức 
Công và nhiệt lượng :
+ Công giản nở hoặc nn một khối khí : A = P ( V2 – V1 ) = PV
	V là độ biến thi thể tích
	V > 0 chất khí nhận công
	V < 0 chất khí sinh công 
+ Nhiệt lượng : Q là nhiệt lượng vật thu vào hay mất đi được tính bằng Jun hoặc calo
Q = mc ( t2 – t1 )
Phương trình cân bằng nhiệt
Nhiệt hoá hơi Q = Lm ( L nhiệt lượng hoá hơi )
Nhiệt nóng chảy Q = m ( nhiệt nóng chảy )
Nhiệt đốt cháy Q = mq ( q năng suất toả nhiệt )
Nội năng :
Nội năng của một vật là dạng năng lượng bao gồm động năng của chuyển động hỗn độn các phân tử tạo nên vật và thế năng tương tác giữa chúng . Kí hiệu U , U phụ thuộc vào( V & T)
Có hai cách biến đổi nội năng , đó là : Thực hiện công & Truyền nhiệt
Nguyên lý thứ nhất NĐLH :
Nhiệt lượng truyền cho vật U =Q+ A
Qui ước dấu : U > 0 nội năng vật tăng 	 U < 0 nội năng vật giảm
	 Q > 0 vật nhận nhiệt lượng
	 Q 0 vật nhận công	A< 0 vật sinh công
ÁP DỤNG CHO CÁC QÚA TRÌNH BIẾN ĐỔI TRẠNG THÁI :
a./ Quá trình đẳng tích : V = const A= 0 Q = U = CvT ( Cv là nhiệt dung mol đẳng tích )
b./ Qúa trình đẳng áp : là quá trình có á p suất không đổi P = const , A = PV trong quá trình đẳng áp thì nhiệt lượng Q = Cp ( T2 – T1 ) ; Cp là nhiệt dung riêng đẳng áp : Cp – Cv = R , với Cv = R 
( i là số bậc tự do )
 P2
 P1
 0 V1 V2 V 0 V
c./ Qúa trình đẳng nhiệt : T = 0 U = 0 Q = -A = -P1V1ln công có độ lớn bằng diện tích phần gạch chéo trên hình
d./ Quá trình đoạn nhiệt : hệ không trao đổi nhiệt từ bên ngoài Q = 0 công A=U =nCv (T2 – T1 )
phương trình trạng thaí đoạn nhiệt : PV =const ; TV-1 =const ; 
T.P-1 =const trong đó hệ số = 
e./ Chu trình : là một quá trình thực hiện các trạng thaí khép kín có nội năng U=0 Q=A bằng độ lớn diện tích phần gạch chéo của một chu trình.
4 . Động cơ nhiệt : Động cơ nhiệt hoạt động nhờ lặp đi lặp lại chu trình giản và nén khí :
- Nguyên tắc hoạt động : tác nhân nhận nguồn nóng nhiệt lượng Q1 truyền cho nguồn lạnh Q2 nên công A thực hiện một chu trình A=Q1–Q2
+ Hiệu suất của động cơ nhiệt : H< 1
+ Hiệu suất của máy làm lạnh : máy làm lạnh nhận nhiệt lượng Q2 nhả nhiệt lượng Q1 cho nguồn nóng với hiệu suất : H> 1
+ Nguyên tắc nâng cao hiệu suất : hiệu suất cực đại của động cơ nhiệt 
Hmax =
Là hiệu suất lý tưởng. Muốn nâng cao hiệu suất phải nâng cao T1 hạ thấp T2
 Các bài tập áp dụng nguyên lý thứ nhất NĐLH vào các quá trình
Phương pháp giải các bài tập
+ Khi làm bài toán có liên quan đến sự thu và toả nhiệt ta cần xác định vào vật nào thu nhiệt vật nào toả nhiệt ( căn cứ vào nhiệt độ ) áp dụng phương trình cân bằng nhiệt cần lưu ý nhiệt lượng mất mát.
+ Khi làm bài toán về độ biến thiên nội năng và nguyên lý thứ nhất cần xác định rỏ dấu của các đại lượng A , Q đặc biệt là dấu của A . Khi hệ chịu ngoại lực sinh công A’ = -A
+ Khi làm baì toán tìm nhiệt lượng , hiệu suất của một chu trình = . Với A là công khí thực hiện , Q là nhiệt lượng truyền cho khí trong một chu trình. Ta cần xác định các đẳng quá trình và lưu ý Cv – Cp = R , và công A là diện tích giới hạn
+ Khi làm bài toán về động cơ nhiệt , máy làm lạnh cần áp dụng định nghĩa hiệu suất ( Ta chỉ xét hiệu suất lý tưởng )
BÀI TẬP VÍ DỤ :
Bài 10 : Một hòn bi khối lượng 100g rơi từ độ cao 50m xuống va chạm mềm với mặt đất . Tính độ tăng động năng và độ tăng nhiệt độ của hòn bi khi chạm đất , nếu 50% độ tăng nội năng biến thành nhiệt làm nóng viên bi . Cho c=0,13kj/kg.K lấy g = 10 m/s2
Gợi ý cách giải
Kết quả
Ta xét hệ gồm viên bi đất và không khí. Theo nguyên lý I NĐLH : U =Q+A=0.
Khi vật rơi từ một độ cao h xuống mặt đất thì trọng lực P = mg sinh công A’=mgh do đó vật thực hiện công A = A’ = mgh vậy nội năng vật tăng 
U=A=mgh=0,1.10.50=50J. Mặt khác 50% nội năng biến thành nhiệt nên U.50% = m.c.t ,với t độ tăng nhiệt độ của viên bi khi chạm đất
t = 
t =1,9 C 
Bi 11 : Có 2,6g H2 ở 270C được đun nóng đẳng áp để thể tích tăng gấp đôi . Hảy tính :
a./ Công do khí thực hiện
b./ Nhiệt lượng truyền cho khối khí
c./ Độ biến thiên nội năng của khí 
Cho biết Cp = 14,3 kj/kg.K
Gợi ý cách giải
Kết quả
a./ Công do khí thực hiện được :
A = P.V= P(V2-V1)=PV1
Theo phương trình Menđêleep-Clapêrơng ta có:
A = PV1=RT1 ==3241 J
b./ Nhiệt lượng truyền cho khối khí :
Trong quá trình đẳng áp thì Q=mCpT . Ta phải tính T từ định luật Gay-luytxắc 
Vậy Q = mCpT =11154 J
c./ Độ biến thiên nội năng của khí : Áp dụng nguyên lý thứ nhất NĐLH ta có : U =Q+A Thay số vào .U=7913 j
a,A= 3241J
b,Q= 11154 J
c, U=7913 j
 Bài 12 : Một động cơ lý tưởng nhận nhiệt từ nguồn nóng một nhiệt lượng bằng 50J. Nhiệt độ của nguồn nóng là 2200C và nguồn lạnh l 100C. Tính hiệu suất cực đại của động cơ và nhiệt lượng toả ra cho nguồn lạnh.
Gợi ý cách giải
Kết quả
Đối với động cơ nhiệt lý tưởng thì hiệu suất l :
H = Với T1= 220+273=493K v T2=10+273=283K
Vậy hiệu suất là H =% 
Nhiệt lượng toả ra cho nguồn lạnh :
Hiệu suất có thể tính H = Với Q1 là nhiệt của nguồn nóng , Q2 là nhiệt của nguồn lạnh. Nên Q2=Q1(1-H)=28,7 kJ
Q= 28,7 kJ
Bài 13 : Một mol khí lý tưởng đơn nguyên tử thực hiện chu trình kín
P1
P
P3
1
2
3
V
V2
0
4
V1
Biết rằng 1-2 đẳng áp , 2-3 đẳng tích , 3-1 áp suất phụ thuộc tuyến tính vào thể tích (đoạn thẳng ): T1=T2=300K ,. Tính nhiệt lượng khí nhận được trong từng phần của chu trình mà nhiệt độ tăng . Tính hiệu suất chu trình 1-2-3.
Gợi ý cách giải
Kết quả
Nhiệt độ của khí tăng trong quá trình 1-3 , và một phần trong quá trình 3-1 . Ta tính nhiệt lượng trên từng phần của các qúa trình
+ Qúa trình 1-2 : Q12 =Cp(T2-T1) .Mà 1-2 đẳng áp nên cho nên Q12 =R(-1)T1=RT1
+ Qúa trình 3-1 : Phương trình đường thẳng trong (P,V) nên đi qua điểm 3,1 ta có
Thay các giá trị P3=P1, V3=V2=V1
Mặt khác từ phương trình trạng thi ta có Thay vào P
 Dùng tam thức bậc hai ta khảo sát sự biến đổi của T theo V ( toạ độ đỉnh , ) Ta tính được V4=V1 , T4=T1 .Vì vậy nhiệt lượng mà khí nhận được là Q34=A34=U34
Với U34=Cv.T RT1 . V A34=( P3 + P4 )( V4 –V3 )=RT1
Q34=A34 + U34 = RT1 Dấu ( - ) chứng tỏ khí nhả nhiệt trong qu trình 3-4 nhưng nhiệt độ vẫn tăng . Vậy trong cả chu trình thì khí chỉ nhận nhiệt lượng từ quá trình 1-2 . Hiệu suất chu trình ç =, 
A=dt tam giác 123 =RT1 .Hiệu suất của chu trình l 
 == 0,12 =12%
 =12%
Bài tập tương tự
Bài 14 : Nhờ truyền nhiệt mà 13 g khí H2 ở nhiệt độ 270C tăng thể tích 3 lần khi áp suất không thay đổi . Hảy tìm :
a./ Công mà khí đã thực hiện.
b./ Nhiệt lượng đã truyền cho khí.
c./ Độ biến thiên nội năng của khí
Cho biết nhiệt dung riêng đẳng áp Cp = 14,3KJ/kg.K
	ĐS : A=32,4 KJ , Q=111,54 KJ , U = 79,14 KJ
Bi 15 : Một bình kín chứa 2 g khí H2 ở p suất P1 = 1at v nhiệt độ t1=270C. Đun bình nóng lên để P2 =10at. Tính độ biến thiên nội năng của khí. Cho biết nhiệt dung riêng đẳng tích Cv= 12,3 KJ/kg.K
HD : Đây là quá trình đẳng tích T2 = 3000K
mặt khác U = Q = 66420KJ
Bài 16 : Một động cơ nhiệt lý tưởng hoạt động giữa hai nguồn nhiệt có nhiệt độ 1000C và 25,40C thực hiện một công 2KJ
a./ Tính hiệu suất của động cơ , nhiệt lượng mà nó nhận được từ nguồn nóng và nhiệt lượng nó truyền cho nguồn lạnh
b./ Phải tăng nhiệt độ của nguồn nóng lên bao nhiêu để hiệu suất của động cơ đạt 25%.
HD : Hiệu suất :
Bi 17 : Một chất khí lý tưởng đơn nguyên tử diễn ra trên một chu trình kín ( hình vẽ ). Tại điểm C có Vc , Pc , còn điểm B có VB=Vc/2 , PB = 2PC. Tìm hiệu suất chu trình
PB
P
PA
B
C
V
VC
0
A
VB
HD : Làm giống Bài 21 có ĐS : 16,5%
Bài 18 : Một máy làm đá hoạt động theo chu trình cacnơ ngược , người ta dùng động cơ nhiệt để chạy máy , và khi ấy máy hút nhiệt ở nguồn lạnh 00C và nhả nhiệt cho nguồn nóng 600C . Hỏi để làm được 1kg nước đá ở 250C thì tốn bao nhiêu điện năng. Biết hiệu suất của động cơ điện là 80 % .Nhiệt nóng chảy của nước đá là 344J/g
HD : Hiệu suất chu trình cacnơ thuận H 
Trong chu trình ngược , máy tiêu thụ công A , lấy nhiệt lượng Q2 của T2 v nhả cho T1 một nhiệt lượng Q= Q2 +A= 440KJ. Vậy năng lượng điện W = 120,7KJ
 KẾT LUẬN
 Hiệu quả đề tài :
Qua thực tế giảng dạy của ba năm học tôi nhận thấy có kết quả rát đáng khích lệ : 
 + Đạt 6 giải HSG vòng tỉnh , 1 giải khuyến kích vòng quốc gia .
 Kết luận: 
Trong quá trình giải bài toán vật lý trên máy tính cầm tay – phần Nhiệt học – khi ghi vắn tắt cách giải bài toán muốn kết quả chính xác cần:
+ Điều chỉnh cách viết biểu thức số mà ta cần tính toán cho phù hợp với tính năng của máy tính, nghĩa là đòi hỏi một quá trình suy nghĩ cân nhắc thận trọng cách viết, về thứ tự ưu tiên của các phép tính và về vai trò của dấu ngoặc.
+ Các kết quả của phép toán cần được gán vào các phím nhớ. Nếu phép tính cuối cùng của bài toán có sử dụng kết quả của các phép toán trước đó thì gọi các phím nhớ vào phép tính toán.
+ Khi giải phương trình bậc hai thì kết quả được ghi nhận làm tròn đến bốn chữ số thập phân theo đơn vị bài toán. Kết quả này được sử dụng cho các phép tính tiếp theo của bài toán.
+ Khi giải hệ phương trình hai ẩn thì kết quả phải được ghi nhận dưới dạng phân số để sử dụng cho phần tính toán tiếp theo.
Tôi hi vọng với những trang đề tài trên có thể giúp cho các bạn đồng nghiệp và học sinh trong việc làm quen với cách giải toán vật lý trên máy tính cầm tay trong các vòng thi cấp tỉnh và khu vực.
	Trong quá trình thực hiện chuyên đề, tuy có nhiều cố gắng trong việc chỉnh sửa nhưng chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong được sự đóng góp của quí thầy cô và các bạn đồng nghiệp để đề tài được hoàn thành hoàn thiện hơn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH TOÁN –LÝ - HÓA –SINH TRÊN MÁY TÍNH CẦM TAY– Nguyễn Hải Châu (chủ biên). (NXB Hà Nội)
2.BÀI TẬP VẬT LÝ PHN TỬ VÀ NHIỆT HỌC – Đàm Trung Đồn
3.121 BÀI TẬP VẬT LÝ NÂNG CAO – Vũ Thanh Khiết , Phạm Quí Tư
.BÀI TẬP VẬT LÝ CƠ BẢN NÂNG CAO TẬP 1 – Vũ Thanh Khiết
5. MỘT SỐ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN CỦA NHIỆT HỌC PHỔ THÔNG - Nguyễn Quang Báu 
6. CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI VẬT LÝ THPT – Dương Trọng Bái,Vũ Thanh Khiết 
MỤC LỤC