Sáng kiến kinh nghiệm Những giải pháp cơ bản nhằm hình thành và phát triển phẩm chất nhân ái cho học sinh Lớp 3
Trong 5 phẩm chất cần đạt của học sinh thì phẩm chất “nhân ái” là một phẩm chất then chốt giáo dục học sinh lòng nhân ái, tình yêu thương con người, biết sống vì mọi người vì việc chung. Nhưng một thực tế đáng buồn là hiện nay một số học sinh do ảnh hưởng của các phương tiện giải trí truyền thông không lành mạnh trên internet nên có lối sống thời ơ, ích kỉ. tích học đòi nhưng lại vô cảm trước trước những nỗi đau hoặc khiếm khiết của người khác.
Là một giáo viên trực tiếp giang dạy tại trường tiểu học . tôi luôn băn khoăn cho sự phát triển ồ ạt của công nghệ 4.0 sẽ kéo theo nhiều hệ lụy đến quá trình phát triển tâm sinh lý các em, nhất là học sinh lớp 3, một lứa thuổi hết sức hồ nhiên và ngây thơ trong trắng. Vậy là sao để đưa phẩm chất nhân ái đến với tâm hồn trẻ thơ bằng một cách nhẹ nhàng và sâu lắng nhất, đọng lại trong các em những tốt chất quý báu như ông cha ta đã có như: tình yêu thương, sự cảm thông chia sẻ, sống vì mọi người,
Sau bao nhiêu trăn trở suy nghĩ, tôi đã đưa vấn đề này trình lên ban giám hiệu nhà trường xin ý kiến chỉ đạo thì đã nhận được sự ủng hộ tuyệt đối của nhà trường. Với phương châm giáo dục mở để phát triển phẩm chất năng lực học sinh. Do đó nhà trường đã rất ủng hộ tôi, hướng dẫn và đưa ra cho tôi nhiều phương án lựa chọn để giáo dục học sinh theo hướng phát triển phẩm chất năng lực.
Vậy là tôi đã có thêm động lực để nghiên cứu vấn đề trăn trở của bản thân bấy lâu nay. Tôi đã quyết định chọn phẩm chất “Nhân ái” để làm biện pháp nghiên cứu vì tôi nghĩ biện pháp này hết sức quan trọng không giải giá trị của nó mà tôi muốn các em được phát triển một cách toàn diện ngay từ khi đặt chân đến mái trường học tập.
1 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Trường Tiểu học Tiến Hưng A, thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước Tôi ghi tên dưới đây: Tỷ lệ Ngày, Trình độ Số Chức (%) Họ và tên tháng, năm Nơi công tác chuyên TT danh đóng sinh môn góp Trường Tiểu học Nguyễn Thị Tiến Hưng A, Giáo Đại học 1 05/07/1981 100% A thành phố Đồng viên sư phạm Xoài, tỉnh Bình Phước Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến “Những giải pháp cơ bản nhằm hình thành và phát triển phẩm chất nhân ái cho học sinh lớp 3”. Với những thông tin về sáng kiến cụ thể như sau: 1. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Nguyễn Thị A 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục và Đào tạo 3. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 7/9/2022 4. Mô tả bản chất của sáng kiến: 4.1. Đối tượng đề nghị công nhận sáng kiến (loại hình sáng kiến): Sáng kiến hình thành phát triển lòng nhân ái “Những giải pháp cơ bản nhằm hình thành và phát triển phẩm chất nhân ái cho học sinh lớp 3”. 4.2. Mô tả tính mới của sáng kiến Năm học 2022 – 2023 là năm thứ 3 thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018. Có thể khẳng định rằng đây là một chương trình giáo dục hiện đại và đổi mới, lấy kết quả đầu ra để làm nền tảng. Nghĩa là học sinh học xong sẽ làm được gì cứ không phải học sinh học sinh sẽ hiểu gì. Chương trình này lấy phẩm chất năng lực làm phương châm giáo dục. Với cách dạy học này, khi học sinh bước ra khỏi trường học sẽ tực tiếp lao động, làm việc được, mang lại lợi ích cho vản thân và cho xã hội. 3 trường. Với phương châm giáo dục mở để phát triển phẩm chất năng lực học sinh. Do đó nhà trường đã rất ủng hộ tôi, hướng dẫn và đưa ra cho tôi nhiều phương án lựa chọn để giáo dục học sinh theo hướng phát triển phẩm chất năng lực. Vậy là tôi đã có thêm động lực để nghiên cứu vấn đề trăn trở của bản thân bấy lâu nay. Tôi đã quyết định chọn phẩm chất “Nhân ái” để làm biện pháp nghiên cứu vì tôi nghĩ biện pháp này hết sức quan trọng không giải giá trị của nó mà tôi muốn các em được phát triển một cách toàn diện ngay từ khi đặt chân đến mái trường học tập. Sáng kiến giải quyết 3 khó khăn sau: Một là : Một số học sinh được bố mẹ cưng chiều nên ở nhà thường xem nhiều tivi, điện thoại, xem các nội dung giải trí thiếu lành mạnh dẫn đến các em bị nhiễm với những hành động trên mạng như bắt chước các hành động không tốt, chơi với bạn thường không đoàn kết, luôn ỉ lại về bố mẹ gia đình. Hai là: Kinh nghiệm nghiên cứu và trình bày nội dung biện pháp của bản thân còn hạn chế bởi ngôn ngữ của biện pháp được kết hợp nhiều thể loại như ngôn ngữ khoa học, ngôn ngữ lý luận, ngôn ngữ thực tiễn mà trong khi đó tôi rất ít làm thể loại này nên gặp khá nhiều khó khăn trong khi trình bày. Thứ ba: Tài liệu nghiên cứu về phẩm chất năng lực còn ít vì đây mới là năng thứ 3 áp dụng chương trình giáo dục phổ thông 2018 nên đa số là các băn bản Thông tư chứ chưa có tài liệu tham khảo chuyên biệt. Việc nghiên cứu của tôi về biện pháp này chủ yếu là dự trên khảo sát thực tế và kinh hghiệm dạy lớp 2 của bản thân. Do đó tôi đã chọn nội dung: “Những giải pháp cơ bản nhằm hình thành và phát triển phẩm chất nhân ái cho học sinh lớp 3”. 4.3. Mô tả các bước thực hiện sáng kiến Giải pháp 1: Lồng ghép âm nhạc để giáo dục lòng nhân ái. Nhắc đến âm nhạc là nhắc đến món ăn tinh thần không thể thiếu trong mỗi con người. Đặc biệt ở lứa tuổi tiểu học nói chung và lớp 3 nói riêng, âm nhạc có một sức hút mãnh liệt đối với các em. Khi các em đang học mệt mỏi mà nghỉ giải lao được nghe hát là tiết học sau thấy em nào cũng vui vẻ tươi tỉnh hẳn lên . Những dấu hiệu mệt mỏi hay căng thẳng đã biết đo đâu mất. Nắm bắt được yếu tố tâm lý này mà tôi đã vận dụng nó vào trong các buổi học để giáo dục các em. Để thực hiện được phương án giáo dục phẩm chất nhân ái tôi đã thực hiện 3 bước: Thứ nhất lựa chọn những bài hát hay, nó nội dung về lòng nhân ái và hấp dẫn các em, tôi đã tìm tòi và lựa chọn một số bài hát để lồng ghép vào trong một số hoạt động ở trường: TT Tên bài hát Tác giả 5 Ví dụ khi học sinh ra chơi tôi thường mở một số bài hát dã lựa chọn như trên. Bài hát “hãy biết yêu thương”. Sau khi kể xong, tôi cùng trao đổi với các em về nội dung chính cũng như ý nghĩa của bài hát, tôi đưa ra một số câu hỏi để dẫn các em vào tìm hiểu ý nghĩa: - Bài hát các con nghe có hay không? - Các bạn trong Video hát về nội dung gì? Tôi đọc lại lời bài hát cho các em nghe: Bầu trời đẹp xanh thắm đón ước mơ Từng mái ấm đón khúc ca vui yên vui. Câu yêu thương tình thương mến đến trong gia đình. Ba trao cho em tình nhân ái ở trên trần gian, Thêm đóa hoa hồng của mẹ hiền tỏa ngát hương thơm. Hãy biết yêu thương gia đình, Hãy sống trong thật thà cùng người chia nhau gian khó. Hãy biết yêu thương gia đình,luôn có cha có mẹ là niềm hạnh phúc trên đời 7 học đến nét, chấm và cảm nhận màu sắc,nên việc vẽ một bức tranh là tương đối khó. Do đó tôi châm bài không chấm phần bố cục hay hình ảnh mà chủ yếu là đánh giá cảm nhận của các em, cho các em cơ hội hiểu về ý nghĩa mà chủ đề cô giáo đưa ra, từ đó từng bước hình thành trong tâm trí các em nhưẽng hành động chân thực và cụ thể fề lòng nhân ái của mỗi con người. Giải pháp 3: Vận dụng phim tư liệu để giáo dục lòng nhân ái. Hiện nay trên các phương tiện truyền thông, có rất nhiều bộ phim tư liệu quý giá về nhiều hoạt động như phim tư liệu về tình đoàn kết dân tộc, tình tương thân tương ái của nhân dân trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Đặc biệt là những năm gần đây, khi đất nước xẩy ra nhiều biến cố như thiên tai lũ lụt, dich bệnh cô vid hoành hành trên mọi tỉnh thành của đất nước thì công tác từ thiện, luôn là những hoạt động đáng ghi nhận về những nghĩa cử cao đẹp của nhân dân ta dành cho nhau. Đây là một nét đẹp truyền thống của cân tộc ta có từ lâu đời. Chính vì vậy, ngay từ khi đặt chân đến mái trường học tập, với tâm hồn ngây thơ, trong sáng tôi muốn giúp các em có một cái nhìn sâu sắc về những nét đẹp đó của dân tộc và qua đó dần dần sẽ hình thành cho các em tình đoàn kết, lòng nhân ái trong cuộc sống. Chính vì vậy tôi dãnh dành nhiều thời gian tim tòi những thước phim tư liệu từ trong chiến tranh đến những việc làm gần đây về các hoạt động từ thiện với mong muốn cho các em xem những việc làm người thật, việc thật của cha anh để từ đó các em học tập và làm theo để tiếp nối cha anh nêu cao tinh thần đoàn kết dân tộc, giữ vững những nét đẹp truyền thống có từ xa xưa. Những thước phim tư liệu này tôi tgường lồng ghép vào một số tiết sinh hoạt ngoài giờ, giờ ra chơi để xem kĩ với việc học sinh nghe nhạc, tránh sự nhàm chám hoặc những tiết sinh hoạt đầu buổi học. Ví dụ ở đầu buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ, tôi sử dụng một đoạn phim tư liệu về tình đoàn kết nhân ái của nhân dân ta trong chiến tranh chống Mỹ cứu nước. sau khi xem xong phi tư liệu, tôi trao đổi và giáo dục các em về lòng nhân ái, tinh thần đoàn kết của dân tộc ta trong chiến tranh. Nhờ thế ta mới giành được độc lập dân tộc, chứng ta mới có cuộc sống ấm no hành phúc như ngày hôm nay. Hoặc vào một tiết sinh hoạt cuối tuần, tôi đã lòng ghép một đoạn phim tư liệu về hành động nhân ái tuyệt vời của các bạn học sinh lớp 3 đã quyên góp sách cũ, quyên góp tiền để ủng hộ cho các bạn miềm Trung bị ảnh hưởng của bão. 9 - Lớp học phải có tivi hoaawcj máy chiếu để các em được xem những video về những tấm lòng nhân ái để hình thành và phát triển phẩm chất nhân ái cho các em. - Không ngừng tự học, tự bồi dưỡng, tham khảo các tài liệu, tạp chí của ngành, của Bộ giáo dục để nâng cao tay nghề. 7. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: Biện pháp: “Những giải pháp cơ bản nhằm hình thành và phát triển phẩm chất nhân ái cho học sinh lớp 3”. Qua thời gian khảo nghiệm và đánh giá thì đến nay đã những kết quả đáng kích lệ. tuy mới áp dụng trong một tời gian chưa dài những đã có những kết quả rất khả quan, điều này cho tầy rằng biện pháp tôi áp dụng đã có tính khả thi. Điều này được cứng minh qua bảng khải sát dưới đây: Khảo sát trước khi áp dụng biện pháp: Số HS hiểu phẩm Số HS có biết Số HS chưa hiểu về TSHS chất nhân ái nhưng chưa sâu sắc phẩm chất nhân ái TS % TS % TS % 28 10 35,7 10 35,7 8 28,6 *Kết quả sau khi áp dụng biện pháp Khảo sát sau khi áp dụng biện pháp: Số HS hiểu phẩm Số HS có biết Số HS chưa hiểu về TSHS chất nhân ái nhưng chưa sâu sắc phẩm chất nhân ái TS % TS % TS % 28 20 71,4 8 28,6 0 Với kết quả đã đạt được tuy chưa thật hoàn hảo nhưng những sự thay đổi đã giúp tôi thấy vui hơn, mạnh dạn hơn trong việc nghiên cứu và tìm hiểu để tiểu tục vận dụng nhiều giải pháp mới mẻ hơn trong việc giáo dục phẩm chất nhâ ái cho học sinh mà tôi đang chủ nhiệm. 8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử: 8.1. Đánh giá của cô Phạm Thị B giáo viên chủ nhiệm lớp 3.3 Sáng kiến của cô Nguyễn Thị A “Những giải pháp cơ bản nhằm hình thành và phát triển phẩm chất nhân ái cho học sinh lớp 3”. Tôi nhận thấy học sinh học sinh trong lớp đoàn kết, giúp đỡ nhau trong học tập thường xuyên chia sẻ khó khăn với nhau.
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_nhung_giai_phap_co_ban_nham_hinh_thanh.doc