Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả viết văn miêu tả cho học sinh Lớp 5

§Ò tµi 
“N©ng cao hiÖu qu¶ viÕt v¨n miªu t¶ cho häc sinh líp 5”
A. PhÇn më ®Çu
I. c¬ së lý luËn :
Trong ch­¬ng tr×nh TiÓu häc míi, m«n TiÕng ViÖt ®­îc chia thµnh c¸c ph©n m«n, mçi m«n cã nhiÖm vô rÌn cho häc sinh mét sè kÜ n¨ng nhÊt ®Þnh. Ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ ph©n m«n mang tÝnh tæng hîp cao nhÊt. Ph©n m«n TËp lµm v¨n rÌn cho häc sinh c¶ bèn kÜ n¨ng, trong ®ã chó träng vµo c¸c kÜ n¨ng nghe, nãi, viÕt. §èi víi ph©n m«n nµy, häc sinh ph¶i ®­îc h×nh thµnh vµ rÌn luyÖn n¨ng lùc tr×nh bµy v¨n b¶n (nãi vµ viÕt) ë nhiÒu thÓ lo¹i kh¸c nhau. 
Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y , t«i nhËn thÊy ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ ph©n m«n khã trong c¸c ph©n m«n cña m«n TiÕng ViÖt. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu cña ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ x©y dùng c¸c v¨n b¶n (nãi vµ viÕt), häc sinh cÇn huy ®éng tÊt c¶ c¸c kiÕn thøc tiÕng ViÖt tiÕp thu ®­îc qua viÖc häc TËp ®äc, ChÝnh t¶, LuyÖn tõ vµ c©u, KÓ chuyÖn.
Víi häc sinh líp N¨m, viÖc rÌn kÜ n¨ng lµm v¨n miªu t¶ cho häc sinh lµ cÇn thiÕt. Häc tèt v¨n miªu t¶ sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó häc sinh häc tèt c¸c m«n häc kh¸c ë TiÓu häc vµ häc lªn líp trªn. 
§èi víi häc sinh d©n téc thiÓu sè, viÖc gióp häc sinh häc lµm ®­îc mét bµi v¨n miªu t¶ sÏ gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc c¶m thô v¨n häc cho c¸c em, gióp c¸c em kh¸m ph¸ ®­îc c¸i ®Ñp qua viÖc x©y dùng v¨n b¶n. 
Nh»m gãp phÇn ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc, n©ng cao chÊt l­îng d¹y häc trong nhµ tr­êng nãi chung, d¹y häc sinh líp N¨m häc tèt v¨n miªu t¶ nãi riªng, t«i ®· chän ®Ò tµi: “N©ng cao hiÖu qu¶ viÕt v¨n miªu t¶ cho häc sinh líp 5”
II. Môc ®Ých nghiªn cøu
Nghiªn cøu ®Ò tµi, t«i kh«ng cã nhiÒu tham väng mµ chØ nh»m môc ®Ých gãp mét phÇn c«ng søc cña m×nh vµo c«ng t¸c gi¸o dôc cña nhµ tr­êng. Víi viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi, t«i mong muèn sÏ cã ®­îc bµi häc kinh nghiÖm ®Ó cã thÓ ¸p dông vµo thùc tiÔn gi¶ng d¹y m«n TËp lµm v¨n nãi riªng, ngµnh gi¸o dôc nãi chung. §iÒu nµy cµng cã ý nghÜa nÕu ®Ò tµi thµnh c«ng sÏ ®ång thêi lµ chÊt l­îng häc tËp cña c¸c em häc sinh d©n téc thiÓu sè ®­îc n©ng lªn.
ChØ tiªu: Cuèi n¨m häc, 95% häc sinh cã thÓ lµm ®­îc bµi v¨n miªu t¶ theo yªu cÇu. Trªn c¬ së c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng vÒ v¨n miªu t¶ ®· ®­îc häc, häc sinh cã thÓ vËn dông häc tiÕp lªn líp trªn. 
III. Ph¹m vi vµ ®èi t­îng nghiªn cøu
1. Ph¹m vi nghiªn cøu
Nh»m ®i s©u vµo mét vÊn ®Ò vµ chØ dõng ë møc ®é s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nªn t«i chØ giíi h¹n ®Ò tµi trong ph¹m vi nghiªn cøu viÖc d¹y häc kiÓu bµi miªu t¶ cho häc sinh líp N¨m. Víi ph¹m vi nghiªn cøu hÑp nh­ vËy, t«i hi väng sÏ thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ kh¶ quan, gãp phÇn thùc hiÖn nhiÖm vô gi¸o dôc cña mét nhµ gi¸o trong giai ®o¹n míi. 
2. §èi t­îng nghiªn cøu: 
Häc sinh líp 5D vµ häc sinh khèi 5
 tr­êng TiÓu häc ThÞ Tr¸n Sãc S¬n 
3. NhiÖm vô nghiªn cøu: 
+ §iÒu tra ph©n lo¹i ®èi t­îng häc sinh líp N¨m cña nhµ tr­êng. Tõ ®ã m¹nh d¹n ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p nh»m gióp häc sinh yªu thÝch vµ häc tèt kiÓu bµi miªu t¶ trong ch­¬ng tr×nh TiÕng ViÖt líp 5. 
+ Trªn c¬ së c¸c gi¶i ph¸p ®· ¸p dông, t«i sÏ rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm trong d¹y häc kiÓu bµi miªu t¶ cho häc sinh líp N¨m.
+ Ph¸t triÓn s¸ng kiÕn kinh nghiÖm thµnh ®Ò tµi nghiªn cøu. TiÕp tôc ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p nh»m gióp häc sinh líp N¨m, nhÊt lµ häc sinh d©n téc thiÓu sè yªu thÝch vµ häc tèt kiÓu bµi miªu t¶. 
PhÇn 2 : Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò 
I . Mét sè biÖn ph¸p ®· ¸p dông nh»m gióp häc sinh häc tèt kiÓu bµi miªu t¶ trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 5.
1. §iÒu tra ph©n lo¹i häc sinh
T«i ®iÒu tra ph©n lo¹i häc sinh, n¾m ch¾c tõng ®èi t­îng häc sinh: häc sinh n¨ng khiÕu, trung b×nh, häc sinh yÕu. N¾m ch¾c ®­îc ®èi t­îng häc sinh, gi¸o viªn sÏ ®Ò ra ®­îc kÕ ho¹ch d¹y häc phï hîp, cã nh÷ng biÖn ph¸p d¹y häc gióp vun xíi, ph¸t triÓn n¨ng lùc häc v¨n cña häc sinh n¨ng khiÕu. §ång thêi, gi¸o viªn còng cã biÖn ph¸p phï hîp gióp häc sinh yÕu, 
2. RÌn cho häc sinh kÜ n¨ng quan s¸t. 
Quan s¸t theo tr×nh tù tõ xa ®Õn gÇn, tõ trong ra ngoµi, tõ tæng qu¸t ®Õn cô thÓ Ghi chÐp nh÷ng ®iÒu ®· quan s¸t ®­îc. Tæ chøc cho häc sinh quan s¸t cô thÓ ®èi t­îng t¶. Cã thÓ h­íng dÉn quan s¸t theo nhiÒu h×nh thøc: quan s¸t trùc tiÕp ®èi t­îng (s©n tr­êng), quan s¸t ë nhµ, ghi chÐp (ng«i nhµ em ®ang ë), quan s¸t qua phim ¶nh (c¶nh biÓn buæi s¸ng) 
3. Chän ®Ò tµi gÇn gòi, quen thuéc ®èi víi häc sinh
- Häc sinh tiÓu häc vïng thuËn lîi cã thÓ viÕt ®­îc nh÷ng bµi v¨n miªu t¶ chØ b»ng quan s¸t qua tranh ¶nh, phim Nh­ng ®èi víi häc sinh DTTS cña tr­êng, nh÷ng ®Ò tµi t­¬ng ®èi xa l¹ lµ ®iÒu cÇn tr¸nh. C¸c em ®Õn tr­êng häc tËp b»ng ng«n ng÷ thø hai víi mét vèn tiÕng ViÖt t­¬ng ®èi h¹n chÕ mµ gi¸o viªn l¹i yªu cÇu häc sinh h×nh dung, ®Æt c©u, viÕt mét bµi v¨n miªu t¶ mét ®èi t­îng c¸c em ch­a nh×n thÊy bao giê th× ®óng lµ ®iÒu qu¸ søc c¸c em. VÝ dô: §Ò bµi trong s¸ch gi¸o khoa tiÕng ViÖt líp 5 tËp 2 trang 134: T¶ mét khu vui ch¬i mµ em thÝch. Víi nh÷ng ®Ò bµi nh­ thÕ nµy, t«i m¹nh d¹n thay b»ng ®Ò bµi kh¸c.
- Tuy nhiªn, nãi nh­ vËy kh«ng cã nghÜa lµ kh«ng cho häc sinh cã c¬ héi ph¸t huy trÝ t­ëng t­îng cña m×nh. Trong mét líp häc lu«n cã nhiÒu ®èi t­îng häc sinh (Nh­ ®· nãi ë phÇn ®Æc ®iÓm t×nh h×nh häc sinh). Khi ra ®Ò cho häc sinh, ng­êi thÇy lu«n t¹o cho c¸c em quyÒn chän lùa b»ng c¸ch ra nhiÒu ®Ò (tõ 2 ®Õn 4 ®Ò bµi) ®Ó c¸c ®èi t­îng häc sinh trong líp ®Òu cã thÓ tù do chän ®Ò bµi, tr¸nh sù ¸p ®Æt. Ra ®Ò cho häc sinh lµm bµi kiÓm tra viÕt, t«i chän ba ®Ò sau:
T¶ mét ng­êi th©n trong gia ®×nh em.
T¶ mét ng­êi b¹n cïng líp hoÆc ng­êi b¹n ë gÇn nhµ em.
T¶ mét ca sÜ ®ang biÓu diÔn mµ em thÝch.
Víi ba ®Ò bµi trªn, c¸c em häc sinh cã thÓ chän ®èi t­îng t¶ lµ mét nh©n vËt quen thuéc, gÇn gòi. Nh­ng víi mét vµi häc sinh kh¸c, c¸c em còng cã thÓ chän t¶ ca sÜ ®ang biÓu diÔn víi rÊt nhiÒu chi tiÕt sèng ®éng mµ c¸c em ®· cã dÞp quan s¸t qua c¸c ®ªm xem biÓu diÔn ca nh¹c. 
4. H­íng dÉn häc sinh lËp dµn ý. 
§©y lµ mét viÖc lµm khã. Gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn cho häc sinh lËp dµn ý tr­íc khi lµm thµnh mét bµi v¨n hoµn chØnh. Cã lËp ®­îc dµn bµi th× míi cã thÓ t×m ý, s¾p xÕp ý, viÕt thµnh mét bµi v¨n m¹ch l¹c, bè côc râ rµng, ý v¨n trong s¸ng.
5. Sö dông ph­¬ng ph¸p luyÖn tËp theo mÉu: 
Gîi ý cho häc sinh kh¸ giái lµm bµi, tr×nh bµy c©u v¨n, ®o¹n v¨n. C¶ líp theo dâi, nhËn xÐt, gi¸o viªn chèt l¹i vµ cho häc sinh ph¸t biÓu. Nh­ng ®iÓm mÊu chèt lµ gi¸o viªn ph¶i chó ý tõng ®èi t­îng häc sinh, söa cho tõng em, ®éng viªn sù s¸ng t¹o cña c¸c em, dï lµ rÊt nhá. 
Dùa trªn mét ®Ò v¨n cô thÓ, gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh vËn dông c¸c kiÕn thøc kÜ n¨ng ®· häc vÒ ®Ò v¨n ®ã ®Ó lµm nhiÒu bµi kh¸c nhau, nhÊt lµ víi ®èi t­îng häc sinh trung b×nh, yÕu. VÝ dô:
+ Häc bµi v¨n t¶ ng­êi th©n, häc sinh t¶ «ng néi. Khi gÆp mét ®Ò v¨n yªu cÇu t¶ mét ng­êi hµng xãm, häc sinh cã thÓ sö dông thø tù miªu t¶, bè côc, c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®· sö dông ë ®Ò bµi tr­íc ®Ó thùc hiÖn lµm ®Ò bµi thø hai. TÊt nhiªn, gi¸o viªn ph¶i gióp häc sinh tr¸nh sù sao chÐp nguyªn v¨n.
6. ChÊm bµi th­êng xuyªn. 
§ång thêi víi viÖc chÊm bµi lµ ph¶i h­íng dÉn häc sinh söa bµi. Ph¶i gióp c¸c em ph¸t hiÖn ra nh÷ng ®iÓm hay, nh÷ng ®iÓm ch­a ®¹t trong bµi v¨n cña m×nh. Trªn c¬ së ®ã, häc sinh ph¶i söa l¹i bµi lµm cña m×nh cho ®óng h¬n, hay h¬n.
Gi¸o viªn cÇn tr¸nh viÖc chª bai häc sinh nh­ng còng kh«ng ®­îc l¹m dông lêi khen, t¹o sù thê ¬ cña häc sinh ®èi víi lêi khen do ®­îc khen qu¸ nhiÒu, khen kh«ng ®óng lóc. KiÓu nh­ mçi lÇn häc sinh nãi xong, nhiÒu lóc chØ lµ nhËn xÐt b¹n ®· viÕt hoa ®Çu c©u ch­a, gi¸o viªn ®Òu nhËn xÐt “Em giái l¾m”.
7. Lµm giµu vèn tõ cho häc sinh
NÕu häc kiÓu bµi kÓ chuyÖn häc sinh chØ t¸i hiÖn l¹i néi dung c©u chuyÖn ®· nghe, ®· ®äc lµ cã thÓ ®¹t ®­îc yªu cÇu c¬ b¶n cña ®Ò bµi th× v¨n miªu t¶ ®ßi hái ph¶i cã mét vèn tõ phong phó míi cã thÓ lµm bµi. ThÕ giíi quanh ta rÊt phong phó ®a d¹ng vµ kh«ng ngõng biÕn ®æi. Ng­êi viÕt v¨n kh«ng thÓ “vÏ” ®­îc mét c¶nh mét ng­êi nÕu b¶n th©n ng­êi Êy thiÕu vèn tõ, vèn sèng. 
Lµm giµu vèn tõ cho häc sinh cã nghÜa lµ gióp cho c¸c em n¾m mét sè tõ gîi t¶ ®Ó cã thÓ dïng trong miªu t¶. VÝ dô: Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh t×m c¸c tõ ng÷ gîi t¶ m¸i tãc (vµng hoe, ®en nh¸nh, b¹c ph¬, hoe vµng, ch¸y n¾ng, ãng ¶, rÔ tre, xo¨n tÝt), khu«n mÆt (bÇu bÜnh, vu«ng ch÷ ®iÒn, tr¸i xoan, kh¾c khæ), n­íc da (tr¾ng trÎo, tr¾ng hång, ng¨m ng¨m, b¸nh mËt, ®en s¹m), d¸ng ng­êi (nhá nh¾n, gÇy gß, ®Éy ®µ, to kháe, cao cao), nô c­êi (khµnh kh¹ch, mñm mØm, ha h¶, toe toÐt).
Cho häc sinh t×m tõ b»ng c¸c h×nh thøc nh­: quan s¸t thùc tÕ (quan s¸t b¹n), quan s¸t tranh ¶nh, xem phim, ®äc s¸ch truyÖn, nhÊt lµ qua c¸c ph©n m«n cña TiÕng ViÖt hoÆc c¸c m«n häc kh¸c. VÝ dô: D¹y LuyÖn tõ vµ c©u bµi tõ ®ång nghÜa, gi¸o viªn gîi ý cho häc sinh t×m c¸c tõ gîi t¶ ®ång nghÜa nh­ bao la, mªnh m«ng, b¸t ng¸t.
Qua h×nh thøc trß ch¬i nh­: t×m tõ l¸y ©m gîi t¶ h×nh ¶nh
Häc sinh chia lµm nhãm 4, tõng nhãm lÇn l­ît nªu mét tõ l¸y ©m gîi t¶ h×nh ¶nh råi chØ nhãm kh¸c:
Mªnh m«ng - nho nhá - ®ñng ®Ønh – lung linh – m­ît mµ - ®Éy ®µ - cøng c¸p – th­ít tha - m¬n mën – cuån cuén – nhanh nhÑn – nòng nÞu
Trªn c¬ së nh÷ng tõ l¸y t×m ®­îc, gi¸o viªn tiÕp tôc cho häc sinh x¸c ®Þnh nh÷ng tõ l¸y chØ dïng ®Ó t¶ ng­êi: nho nhá - ®ñng ®Ønh – m­ît mµ - ®Éy ®µ - cøng c¸p – th­ít tha - nhanh nhÑn - nòng nÞu
8. Gióp häc sinh luyÖn viÕt c©u
- Tr­íc hÕt, mäi häc sinh ph¶i viÕt ®­îc c©u v¨n ®óng ng÷ ph¸p. §©y lµ yªu cÇu c¬ b¶n v× c©u lµ ®¬n vÞ cña lêi nãi. §èi víi häc sinh giái, gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ®Æt c©u ®óng ng÷ ph¸p, giµu h×nh ¶nh, lét t¶ ®­îc s¾c th¸i riªng cña ®èi t­îng miªu t¶. Cßn ®èi víi häc sinh yÕu, gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh ®Æt ®­îc c©u ®óng, thÓ hiÖn ®­îc ý cÇn nãi. VÝ dô:
Víi häc sinh yÕu: Tãc b¹n Mi h¬i vµng. 
Víi häc sinh trung b×nh: Loan cã m¸i tãc dµi, ®en, phñ kÝn vai. B¹n hay kÑp tãc b»ng c¸i kÑp cã h×nh con b­ím mµu xanh. 
Víi häc sinh kh¸ giái: B¹n A  cã m¸i tãc xo¨n tù nhiªn cña ng­êi miÒn nói kh«ng lÉn víi bÊt cø b¹n nµo trong líp ®­îc. B¹n hay ®Ó ®Çu trÇn ®i häc, ®i ch¨n bß nªn m¸i tãc cña b¹n kh«ng ®en nh­ tãc em mµ hoe vµng vµ khen khÐt mïi n¾ng.
- BiÕt dïng dÊu c©u ®óng, nhÊt lµ dÊu chÊm vµ dÊu phÈy. Ng¾t c©u ®óng sÏ diÔn ®¹t râ rµng, ng­êi ®äc, ng­êi nghe dÔ dµng tiÕp nhËn th«ng tin. ViÖc d¹y cho häc sinh sö dông dÊu c©u ®· ®­îc tiÕn hµnh tõ c¸c líp d­íi vµ ph¶i ®­îc th­êng xuyªn «n luyÖn cho häc sinh. Gi¸o viªn ®­a ra c¸c tr­êng hîp sö dông dÊu c©u ch­a ®óng ®Ó c¶ líp nhËn xÐt:
Trong líp em ai còng mÕn b¹n Hoa.
Cét cê cao chãt vãt l¸ cê ®á sao vµng phÊt phíi bay
S©n tr­êng m¸t r­îi bëi bãng cña nh÷ng c©y bµng c©y s÷a 
Häc sinh trao ®æi söa ch÷a:
Trong líp em, ai còng mÕn b¹n Hoa.
Cét cê cao chãt vãt. Trªn ®Ønh cét cê, l¸ cê ®á sao vµng phÊt phíi bay.
S©n tr­êng m¸t r­îi bëi bãng cña nh÷ng c©y bµng, c©y s÷a.
9. H­íng dÉn häc sinh tÝch lòy vèn kiÕn thøc v¨n häc 
- TÝch lòy v¨n häc lµ ®iÒu kiÖn tèi thiÓu ®Ó cã thÓ häc tèt m«n tiÕng ViÖt, nhÊt lµ ph©n m«n TËp lµm v¨n. Gi¸o viªn ®· cho häc sinh sö dông sæ tay chÝnh t¶ ®Ó ghi chÐp nh÷ng tiÕng khã, ghi nh÷ng tr­êng hîp m¾c lçi chÝnh t¶ ®· ®­îc söa ch÷a. Trong m«n TËp lµm v¨n, ®©y còng lµ mét biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó gióp häc sinh trau dåi vèn kiÕn thøc v¨n häc. Sæ tay v¨n häc ®Ó cho häc sinh ghi chÐp c¸c ý hay, c©u ®o¹n v¨n hay. ViÖc ghi chÐp nµy kh«ng nhÊt thiÕt ®Ó cho häc sinh khi lµm v¨n sÏ më ra sö dông nh­ng tr­íc hÕt, mçi lÇn ghi chÐp, c¸c em sÏ ®­îc mét lÇn ®äc, ghi nhí, b¾t ch­íc, l©u dÇn thµnh thãi quen. Khi lµm bµi, nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh, ý v¨n sÏ tù ®éng t¸i hiÖn, gióp häc sinh cã thÓ vËn dông lµm v¨n.
10. H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu, c¶m nhËn c¸i hay, c¸i ®Ñp cña mét ®o¹n v¨n
- H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu ®Ó c¶m nhËn c¸i hay, c¸i ®Ñp qua viÖc ®äc mét ®o¹n v¨n ®­îc gi¸o viªn tiÕn hµnh qua nhiÒu tiÕt häc. C¶m nhËn ®­îc c¸i hay, c¸i ®Ñp, c¸c em sÏ h×nh thµnh nh÷ng c¶m xóc thÈm mÜ, gióp cho viÖc häc tËp lµm v¨n tèt h¬n, nhÊt lµ v¨n miªu t¶.
- §Ó h­íng dÉn t×m hiÓu c¶m nhËn c¸i hay, c¸i ®Ñp cña ®o¹n v¨n, gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh h×nh thµnh thãi quen suy nghÜ, tù ®Æt vµ ghi c¸c c©u hái xoay quanh néi dung ®o¹n v¨n. KÕt qu¶ häc sinh ®Æt ra c¸c c©u hái nh­:
§o¹n v¨n trªn miªu t¶ ®Æc ®iÓm g× cña nh©n vËt?
§o¹n v¨n trªn cã nh÷ng tõ l¸y nµo gîi t¶ h×nh ¶nh cña nh©n vËt?
§o¹n v¨n trªn cã nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh nµo? 
Em cã suy nghÜ g× sau khi ®äc ®o¹n v¨n trªn? 
11. RÌn kÜ n¨ng s¾p xÕp, diÔn ®¹t ý
- §Ò bµi: Em h·y t¶ mét ng­êi b¹n th©n cña em.
Häc sinh quan s¸t, viÕt nhanh ra giÊy nh÷ng ®iÒu ®· quan s¸t ®­îc:
+ Coong HiÕu häc chung líp víi em.
+ B¹n ch¬i th©n víi em tõ n¨m líp Ba.
+ Chóng em rÊt th©n nhau.
+ Em sÏ cè g¾ng ch©n thµnh víi HiÕu ®Ó t×nh b¹n cña chóng em m·i m·i bÒn l©u.
+ Mçi khi b¹n nghØ häc, em cø c¶m thÊy nhí nhí.
+ B¹n cã n­íc da ng¨m ng¨m ng¨m ®en 
+ ThÇy gi¸o rÊt hay khen b¹n v× b¹n hay ph¸t biÓu vµ hiÓu bµi rÊt nhanh.
+ B¹n rÊt hay c­êi.
+ B¹n cã ®«i m¾t to rÊt ®Ñp víi hµng l«ng mi dµi, cong.”
+ HiÕu viÕt ch÷ rÊt ®Ñp. B¹n ®· ®­îc chän dù thi viÕt ch÷ ®Ñp cÊp côm, cÊp thÞ vµ ®· ®¹t gi¶i khuyÕn khÝch. 
+ C« gi¸o hay lÊy b¹n lµm g­¬ng cho chóng em noi theo ®Ó rÌn ch÷.
+ Mçi khi b¹n c­êi, hai lóm ®ång tiÒn hiÖn râ trªn khu«n m¹t ng¨m ®en.
+ B¹n kh«ng k×nh lén víi ai bao giê.
Sau khi t×m ý, häc sinh sÏ s¾p xÕp ý thµnh c¸c ®o¹n më bµi, th©n bµi, kÕt bµi:
*§o¹n më bµi:
Em vµ C«ng HiÕu ch¬i th©n víi nhau tõ n¨m líp Ba. Chóng em rÊt th©n nhau, ®i ®©u chóng em còng cÆp kÌ bªn nhau.
*§o¹n th©n bµi:
B»ng tuæi em nh­ng b¹n C«ng HiÕu ®øng chØ ®Õn vai em. B¹n cã n­íc da ng¨m ng¨m cña mét ng­êi miÒn nói quen d·i dÇu n¾ng m­a. NhiÒu lóc, ®i ch¨n dª, C«ng HiÕu ®Ó ®Çu trÇn, ®i ch©n kh«ng nªn m¸i tãc b¹n kh«ng ®en nh­ tãc em mµ vµng hoe, khen khÐt mïi n¾ng. B¹n rÊt hay c­êi. Mçi khi b¹n c­êi, hai lóm ®ång tiÒn hiÖn râ trªn khu«n mÆt ng¨m ®en. C«ng HiÕu cã ®«i m¾t to rÊt ®Ñp víi hµng l«ng mi dµi, cong. §«i m¾t lu«n ¸nh lªn nh÷ng tia nh×n hån nhiªn, chÊt ph¸c. HiÕu viÕt ch÷ rÊt ®Ñp. B¹n ®· ®­îc chän dù thi viÕt ch÷ ®Ñp cÊp côm, cÊp thÞ vµ ®· ®¹t gi¶i khuyÕn khÝch. C« gi¸o hay lÊy b¹n lµm g­¬ng cho chóng em noi theo ®Ó rÌn ch÷. MÊy h«m nay, c« Giang ®i c«ng t¸c, thÇy H¶i Dòng d¹y thay. ThÇy gi¸o rÊt hay khen HiÕu v× b¹n hiÓu bµi rÊt nhanh vµ hay ph¸t biÓu. Em ch­a bao giê thÊy B¹n c·i nhau víi ai.
*§o¹n kÕt bµi:
Mçi khi v¾ng C«ng HiÕu , em cø c¶m thÊy nhí nhí. Em sÏ cè g¾ng ch©n thµnh víi C«ng HiÕu ®Ó t×nh b¹n cña chóng em m·i m·i bÒn l©u. Vµ nhÊt lµ em ph¶i cè g¾ng rÌn ch÷ viÕt ®Ó cã nh÷ng trang ch÷ ®Ñp gièng nh­ b¹n.
 T«i rÊt l­u ý cho häc sinh môc ®Ých cña tõng ®o¹n v¨n. §o¹n më bµi cã t¸c dông giíi thiÖu cho ng­êi ®äc, ng­êi nghe biÕt xuÊt xø nh©n vËt. §o¹n th©n bµi lµ bøc tranh vÏ b»ng lêi h×nh d¸ng, ®­êng nÐt, cö chØ ho¹t ®éng, tÝnh nÕt cña nh©n vËt. Cã chän ®­îc nh÷ng chi tiÕt ®Æc s¾c, tiªu biÓu ta míi vÏ ®­îc mét nh©n vËt mang nh÷ng c¸ tÝnh riªng. B¹n häc sinh trong bµi lµ mét häc sinh miÒn nói víi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng, c¸ tÝnh riªng kh«ng lÉn víi bÊt cø mét b¹n häc sinh nµo kh¸c. §o¹n kÕt bµi mang ®Ëm dÊu Ên c¸ nh©n cña ng­êi viÕt. Kh«ng thÓ cã ®o¹n kÕt bµi chung cho mäi häc sinh. Gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn häc sinh nªu ®­îc c¶m xóc tù nhiªn, ch©n thËt, kh«ng s¸o rçng kiÓu nh­: Em rÊt yªu quý b¹n
II. KÕt qu¶ 
Sau mét thêi gian thùc hiÖn, theo nhËn ®Þnh cña t«i, chÊt l­îng häc tËp kiÓu bµi miªu t¶ trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp N¨m cã sù chuyÓn biÕn râ rÖt.
KÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Çu n¨m - M«n TiÕng ViÖt - N¨m häc 2011 – 2012
Tæng sè
N÷
D­íi 5
§iÓm 5-6
§iÓm 7-8
§iÓm 9-10
TS
%
TS
%
TS
%
TS
%
Líp 5D
33
12
10
13
6
0.00
4
KÕt qu¶ bµi kiÓm tra viÕt cña häc sinh trong th¸ng 03/2012 
§Ò bµi: Em h·y t¶ mét ng­êi b¹n cña em ë tr­êng .
Tæng sè
N÷
D­íi 5
§iÓm 5-6
§iÓm 7-8
§iÓm 9-10
TS
%
TS
%
TS
%
TS
%
Líp 5D
33
12
0
8
10
15
PhÇn 3: kÕt luËn 
Sau mét thêi gian ¸p dông vµo thùc tÕ gi¶ng d¹y ë líp N¨m, qua c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra, ®Ò tµi ®· thu ®­îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Häc sinh cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt trong viÖc häc kiÓu bµi miªu t¶ cña ch­¬ng tr×nh TËp lµm v¨n líp N¨m. §ång thêi, b¶n th©n t«i còng rót ra ®­îc mét sè bµi häc kinh nghiÖm nh­ sau:
1. Tr­íc hÕt, ng­êi thÇy gi¸o ph¶i lu«n cã lßng yªu nghÒ, yªu ng­êi, cã ý thøc tr¸ch nhiÖm vµ tinh thÇn cÇu tiÕn, kh«ng ngõng häc hái vµ m¹nh d¹n ¸p dông nh÷ng c¸i míi vµo trong thùc tiÔn gi¶ng d¹y.
2. NhiÖm vô quan trong bËc nhÊt cña ng­êi gi¸o viªn tiÓu häc lµ ph¶i n¾m v÷ng ®èi t­îng häc sinh, hiÓu râ tr×nh ®é vµ n¨ng lùc, hoµn c¶nh vµ së thÝch cña tõng em còng nh­ t©m sinh lÝ løa tuæi häc sinh. Ph©n lo¹i ®­îc häc sinh, ng­êi gi¸o viªn míi cã thÓ ¸p dông nh÷ng ph¸p d¹y häc phï hîp víi tõng nhãm ®èi t­îng häc sinh, víi tõng c¸ thÓ häc sinh. 
3. Gi¸o viªn ph¶i th­êng xuyªn nghiªn cøu, dù giê ®ång nghiÖp, tham dù ®Çy ®ñ c¸c líp tËp huÊn chuyªn m«n  ®Ó n¾m b¾t nh÷ng th«ng tin vÒ néi dung, ph­¬ng ph¸p cña ch­¬ng tr×nh m«n TiÕng ViÖt. Tõ ®ã, gi¸o viªn míi cã thÓ lËp kÕ ho¹ch d¹y häc vµ kÕ ho¹ch bµi häc mét c¸ch khoa häc, cã sù tÝch hîp gi÷a kiÕn thøc c¸c m«n häc vµ c¸c líp häc víi nhau.
4. D¹y TËp lµm v¨n theo quan ®iÓm tÝch hîp kiÕn thøc, kÜ n¨ng gi÷a bµi tr­íc víi bµi sau, gi÷a c¸c ph©n m«n TiÕng ViÖt víi nhau, gi÷a líp d­íi víi líp trªn.
5. Sö dông phèi hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p nh»m khuyÕn khÝch häc sinh béc lé trÝ tuÖ vµ c¶m xóc cña m×nh trong c¸c ng«n b¶n mµ c¸c em t¹o lËp:
+ Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ng«n ng÷: Trªn c¬ së c¸c v¨n b¶n mÉu, häc sinh khai th¸c, nhËn biÕt kÕt cÊu bµi v¨n, tr×nh tù miªu t¶.
+ Ph­¬ng ph¸p trùc quan: Häc sinh ph¶i ®­îc quan s¸t ®èi t­îng miªu t¶. C¸c em cã thÓ quan s¸t ®èi t­îng t¶ trªn thùc tÕ ë líp hoÆc ë nhµ, quan s¸t qua phim ¶nh. VËn dông c«ng nghÖ th«ng tin trong d¹y häc, t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh quan s¸t nh÷ng ®èi t­îng miªu t¶ kh«ng cã ë ®Þa ph­¬ng ®Ó më réng hiÓu biÕt cho c¸c em. 
+ Ph­¬ng ph¸p rÌn luyÖn theo mÉu: Dùa vµo v¨n b¶n mÉu, häc sinh t¹o lËp c¸c v¨n b¶n míi theo nÐt riªng cña c¸c em.
+ Ph­¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp: T¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ®èi t­îng häc sinh ®­îc tr×nh bµy s¶n phÈm cña m×nh, ®­îc tranh luËn ®Ó t×m ra c¸i míi.
 Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖm nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ viÕt v¨n miªu t¶ cgho häc sinh líp 5 .t«i rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp cña c¸c ®ång nghiÖp ®Ó bµi viÕt cña t«i ®­îc hoµn thiÖn h¬n 
Xin Ch©n thµnh c¶m ¬n !
KSKKN ®­îc xÕp lo¹i ......... ThÞ TrÊn , Ngµy 20 th¸ng 03n¨m 2012
 Ng­êi viÕt
T/M Ban H§KH nhµ tr­êng 
 L· ThÞ Nguyªn