Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS

I. Đặt vấn đề

Trong chơng trình THCS, toán học chiếm một vai trò rất quan trọng.

Với đặc thù là môn khoa học tự nhiên, toán học không chỉ giúp học sinh phát

triển t duy, óc sáng tạo, khả năng tìm tòi và khám phá tri thức, vận dụng

những hiểu biết của mình vào trong thực tế, cuộc sống mà toán học còn là công

cụ giúp các em học tốt các môn học khác và góp phần giúp các em phát triển

một cách toàn diện.

Từ vai trò quan trọng đó mà việc giúp các em học sinh yêu thích, say mê

toán học; giúp các em học sinh khá giỏi có điều kiện mở rộng, nâng cao kiến

thức cũng nh kèm cặp, phụ đạo cho học sinh yếu kém môn toán là một yêu

cầu tất yếu đối với giáo viên dạy toán nói chung. Nhất là đất nớc ta đang trong

thới kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá, rất cần những con ngời năng động,

sáng tạo có hiểu biết sâu và rộng.

Tuy nhiên, làm thế nào để học sinh say mê, yêu thích và học tốt toán là

câu hỏi đặt ra đòi hỏi mỗi một giáo viên phải trăn trở suy nghĩ trong quá trình

giảng dạy nói chung và trong mỗi tiết học nói riêng.

Là một giáo viên giảng dạy môn toán ở bậc THCS, bản thân tôi cũng

luôn tìm tòi, suy nghĩ những giải pháp để gây cho học sinh sự hứng thú, tích

cực trong việc học tập bộ môn Toán. Theo tôi, để kích thích sự đam mê, yêu

thích bộ môn toán của học sinh, từ đó giúp các em học tốt bộ môn này thì đòi

hỏi ngời giáo viên cần vững chắc kiến thức, phơng pháp, lòng nhiệt tình và cả

tính nghệ thuật trong giảng dạy. Trong đó, việc lựa chọn và đặt câu hỏi đóng

một vai tò hết sức quan trọng

 

pdf12 trang | Chia sẻ: minhtam111 | Lượt xem: 1497 | Lượt tải: 3Download
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 trình THCS, toán học chiếm một vai trò rất quan trọng. 
Với đặc thù là môn khoa học tự nhiên, toán học không chỉ giúp học sinh phát 
triển tư duy, óc sáng tạo, khả năng tìm tòi và khám phá tri thức, vận dụng 
những hiểu biết của mình vào trong thực tế, cuộc sống mà toán học còn là công 
cụ giúp các em học tốt các môn học khác và góp phần giúp các em phát triển 
một cách toàn diện. 
Từ vai trò quan trọng đó mà việc giúp các em học sinh yêu thích, say mê 
toán học; giúp các em học sinh khá giỏi có điều kiện mở rộng, nâng cao kiến 
thức cũng như kèm cặp, phụ đạo cho học sinh yếu kém môn toán là một yêu 
cầu tất yếu đối với giáo viên dạy toán nói chung. Nhất là đất nước ta đang trong 
thới kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá, rất cần những con người năng động, 
sáng tạo có hiểu biết sâu và rộng. 
Tuy nhiên, làm thế nào để học sinh say mê, yêu thích và học tốt toán là 
câu hỏi đặt ra đòi hỏi mỗi một giáo viên phải trăn trở suy nghĩ trong quá trình 
giảng dạy nói chung và trong mỗi tiết học nói riêng. 
Là một giáo viên giảng dạy môn toán ở bậc THCS, bản thân tôi cũng 
luôn tìm tòi, suy nghĩ những giải pháp để gây cho học sinh sự hứng thú, tích 
cực trong việc học tập bộ môn Toán. Theo tôi, để kích thích sự đam mê, yêu 
thích bộ môn toán của học sinh, từ đó giúp các em học tốt bộ môn này thì đòi 
hỏi người giáo viên cần vững chắc kiến thức, phương pháp, lòng nhiệt tình và cả 
tính nghệ thuật trong giảng dạy. Trong đó, việc lựa chọn và đặt câu hỏi đóng 
một vai tò hết sức quan trọng 
Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập 
tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS 
Giáo viên: Dương Văn Dũng 
Trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình 
2
II. Nội dung 
1. Cơ sở lí luận 
Trong thời gian qua phương pháp dạy học nêu vấn đề phát huy tính tích 
cực hoá hoạt động học tập của học sinh đã được các thầy cô giáo, các nhà 
trường áp dụng phần nào thu được những kết quả khả quan. Mối quan hệ thầy - 
trò, bạn bè với tinh thần hợp tác dân chủ giúp người học đạt tới mục đích nhận 
thức. Người giáo viên vẫn đóng vai trò chủ đạo, song hoạt động đó đa dạng và 
phức tạp hơn. 
Có thể nói đặc trưng cơ bản của phương pháp tích cực hoá là trò (với tư 
cách là chủ thể của hoạt động  tự nghiên cứu  tự thể hiện  tự kiểm tra, tự 
điều chỉnh. Với yêu cầu của người thầy là tác nhân  hướng dẫn  tổ chức  
trọng tài cố vấn, kết luận, kiểm tra. 
Cùng với việc chuẩn bị các phương tiện dạy học, phương pháp lên lớp, 
bài soạn thì việc chuẩn bị hệ thống câu hỏi phát vấn học sinh đối với từng đơn 
vị kiến thức có ý nghĩa quyết định đến sự thành công trong một tiết dạy nói 
chung và trong một tiết dạy môn toán nói riêng. 
 Làm thế nào để có một tiết dạy toán đạt hiệu quả cao?. Theo tôi muốn 
thành công một tiết dạy thì quyết định là hệ thống câu hỏi. Mỗi câu hỏi là sự 
dẫn dắt học sinh đến cái đích của vấn đề cần giải quyết. 
Thực hiện chủ trương tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh theo 
phương pháp dạy học đổi mới, làm cho các em quen với việc phát hiện vấn đề, 
có nhu cầu tìm tòi, khám phá, tự tư duy và bằng việc làm cụ thể để giải quyết 
vấn đề đó. 
Cùng với việc thay đổi sách giáo khoa, dạy toán cũng phải đổi mới: 
Đổi mới về soạn bài, phương pháp giảng bài và tất nhiên câu hỏi cũng phải 
có sự thay đổi để đáp ứng được với yêu cầu mới. 
2. Cơ sở thực tiễn 
Trong quá trình giảng dạy bộ môn Toán ở bậc THCS những năm vừa qua, 
bản thân tôi nhận thấy rõ tác dụng của việc lựa chọn câu hỏi phát vấn học sinh. 
Nếu lựa chọn câu hỏi hợp lí thì sẽ lôi cuốn được nhiều đối tượng học sinh tham 
gia, từ đó kích thích được sự hứng thú học tập của các em, nhờ đó tiết dạy sẽ dễ 
dàng thành công hơn. Ngược lại, khi lựa chọn câu hỏi thiếu hợp lí sẽ làm cho 
học sinh khó khăn trong việc trả lời dẫn đến dễ chán nản, khó tiếp thu bài mới 
và làm cho tiết dạy của GV không đi theo dự định ban đầu. 
Bên cạnh việc đúc rút trong quá trình giảng dạy của bản thân, tôi cũng 
thường xuyên dự giờ của đồng nghiệp. Từ đó tôi càng thấy rõ hơn tầm quan 
trọng của việc lự chọn hệ thống câu hỏi trong những giờ lên lớp. 
Trong quá trình vừa giảng dạy, vừa tự học hỏi tôi đã cố gắng phát huy 
tác dụng của phương pháp dạy học đổi mới bằng hệ thống câu hỏi thích 
Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập 
tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS 
Giáo viên: Dương Văn Dũng 
Trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình 
3
hợp. Trong phạm vi bài viết nhỏ này, tôi xin trình bày ”một số kinh nghiệm 
về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập tích cực của học 
sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS". Trong đề tài này, để bảo đảm tính 
hệ thống và nhất quán, tôi xin đưa ra các ví dụ trong chương trình Toán 6. 
3. Thực trạng vấn đề 
Từ năm 2008 đến nay, bản thân tôi đảm nhận công tác dạy môn toán ở 
trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình. Đây là địa bàn còn nhiều khó 
khăn, phong trào xã hội hóa giáo dục còn chưa mạnh, mức độ quan tâm của phụ 
huynh đối với việc học tập của học sinh còn ít. Chính vì thế, việc học tập của 
học sinh chủ yếu là xuất phát từ nhận thức của các em và sự quan tâm nhắc nhở 
của thầy cô giáo. 
Đa số học sinh có năng lực học tập các môn nói chung và môn toán nói 
riêng từ trung bình trở xuống, tỉ lệ học sinh khá giỏi còn thấp. Chính vì vậy, 
phần lớn các em thiếu tự tin khi học môn toán, nhiều em không thích, thậm chí 
sợ học môn Toán. Đó là một vấn đề lớn đặt ra cho các thầy cô giáo nói chung 
và cho chính bản thân tôi. 
Thực tế trong giảng dạy những năm đầu, đôi lúc tôi cũng đã gặp phải 
những tình huống khó khăn khi đặt câu hỏi thiếu hợp lí trong một số giờ lên 
lớp. 
Đầu năm học 2011 – 2012, tôi được nhận nhiệm vụ dạy Toán lớp 9A, 
trước khi giảng dạy tôi đã tiến hành một cuộc điều nhỏ về mức độ yêu thích 
học tập bộ môn toán với kết quả như sau: 
Tổng số 
Thái độ học môn Toán 
Không thích Bình thường Thích Rất thích 
SL % SL % SL % SL % 
36 10 27,8 16 44,4 8 22,2 2 5,6 
Các lí do mà các em không thích học toán đưa ra chủ yếu đó là: Môn 
toán khó, môn toán khô khan, sợ trả lời các câu hỏi ....và mộ số lí do khác. 
Từ những thực trạng nêu trên, tôi xin mạnh dạn đưa ra một số giải pháp 
sau: 
4. Một số giải pháp 
4.1 Giải pháp lựa chọn hệ thống câu hỏi. 
Muốn kích thích thái độ học tập tích cực của học sinh thì câu hỏi phải 
hay, vậy: Thế nào là câu hỏi hay? 
Theo tôi câu hỏi hay thì phải đảm bảo đầy đủ các yếu tố sau. 
a) Tính chích xác của câu hỏi. 
Đặt câu hỏi phải đảm bảo tính chính xác cao, đúng bản chất, đúng kiến 
thức và đúng đặc thù bộ môn toán. Tránh hỏi nôm na, chung chung khó hiểu. 
Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập 
tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS 
Giáo viên: Dương Văn Dũng 
Trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình 
4
Học sinh có thể viết từ ngôn ngữ thông thường sang ngôn ngữ toán học. Đặt câu 
hỏi chính xác giúp học sinh định hướng nhanh và trả lời đúng yêu cầu. Có tác 
dụng rèn luyện thói quen trả lời một cách chắc chắn, tự tin. Tiết kiệm được thời 
gian và học sinh học tập đạt hiệu quả cao. 
Ví dụ 1: Tiết 16 (số học 6 tập I). Khi kiểm tra bài cũ, giáo viên nêu câu hỏi: 
Nêu thứ tự thực hiện phép tính trong biểu thức? 
Đây là câu hỏi nghe qua thì rất hay nhưng phân tích kỹ thì lại không 
chính xác. Không chính xác chỗ nào? 
Đó là do giáo viên chưa đưa ra cụ thể trường hợp nào: Không có dấu 
ngoặc hay có dấu ngoặc? 
Từ đó học sinh sẽ bối rối, không định hình được mình cần phải trả lời 
như thế nào cho đúng với yêu cầu, sự băn khoăn của các em sẽ làm mất đi tính 
tự tin của chính các em. 
b- Tính mục đích (trọng tâm) 
Trước khi đưa ra câu hỏi nào, giáo viên phải định hướng được câu hỏi đó 
nhằm yêu cầu học sinh giải quyết vấn đề gì ? Từ đó GVđưa ra câu hỏi để học 
sinh giải quyết nhằm đạt đến đích của yêu cầu đó, không hỏi để học sinh đưa ra 
nhiều phương án lệch lạc với mục tiêu cần đạt được. Nghĩa là mục đích nào thì 
gắn với câu hỏi đó. 
Ví dụ 2: Tiết 16 (số học 6 tập I). 
Tìm x: 
541 + (218 - x) = 375. 
Mục đích cuối cùng là tìm được giá trị của x thông qua hiệu 218 - x và dựa 
vào phép cộng đã học ở tiểu học. Do đó, bước đầu phải tính được 218 - x = ? 
Để đạt mục đích này, giáo viên hỏi: 
Muốn tìm một trong hai số hạng ta làm thế nào? 
Câu hỏi này đúng, chính xác nhưng không trọng tâm. Học sinh không 
biết tìm số hạng 541 = ? hay số hạng 218 - x = ? sẽ khó cho các em hơn. 
Nếu hỏi một cách trọng tâm hơn: Muốn tìm số hạng 218 - x ta làm thế nào? 
Như thế sẽ trọng tâm hơn, học sinh định hướng dễ dàng hơn, tiết kiệm 
được thời gian. 
c. Tính phù hợp 
Khẳng định rằng, trong một lớp học thì học lực của các em không đều 
nhau: giỏi, khá, trung bình, yếu, kém. Làm thế nào để tất cả các học sinh trong 
lớp đều tự giác tư duy, tìm tòi, khám phá kiến thức? Đây là vấn đề khó đối với 
giáo viên. Cho nên câu hỏi phải phù hợp với đối tượng học sinh. Để trong tâm 
lý học sinh tâm niệm là dứt khoát mình sẽ trả lời được. Câu hỏi không được quá 
dễ, nhưng cũng không được quá xa vời với đại đa số học sinh. Có như vậy mới 
Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập 
tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS 
Giáo viên: Dương Văn Dũng 
Trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình 
5
tạo điều kiện kích thích toàn bộ học sinh suy nghĩ, học tập theo hình thức tích 
cực, tự giác, tự tin hơn. 
d. Tính hệ thống (lôgic) 
Trong khi nêu câu hỏi, giáo viên phải đảm bảo tính hệ thống của vấn đề. 
Lựa chọn câu hỏi phải đảm bảo được yêu cầu. 
- Từ dễ đến khó. 
- Câu hỏi sau có sự kế thừa của câu hỏi trước. 
- Có liên quan giữa cái đã biết với cái chưa biết. 
Tất cả các câu hỏi đều liên quan đến nhau tạo thành hệ thống, giúp học sinh 
nhận ra được cái gốc của vấn đề, quen tư duy một cách khoa học, hệ thống. 
e. Tính biểu cảm. 
Không chỉ dùng trong văn học. Toán học cũng rất cần tính biểu cảm. Nó 
có tác dụng lôi cuốn, thu hút học sinh, giúp học sinh tiếp thu kiến thức nhanh 
chóng và thoải mái. 
Câu hỏi mang tính biểu cảm thể hiện được ở chất giọng, nhịp điệu thái độ 
biểu hiện trên khuôn mặt, thay đổi cường độ để nhấn mạnh trọng tâm vấn đề. 
Cho nên, giải thích được vì sao cùng bài ấy, lớp ấy, câu hỏi ấy mà có giáo 
viên thành công, có giáo viên lại không thành công trong tiết dạy. Tất cả đều do 
tính biểu cảm của câu hỏi. 
4.2. Giải pháp vận dụng câu hỏi hay để khai thác tình huống có vấn đề 
trong một tiết dạy môn toán. 
a. Vận dụng trong kiểm tra bài cũ. 
Việc kiểm tra bài cũ là việc làm thường xuyên của giáo viên với học sinh, 
có tác dụng xem xét việc nắm kiến thức và ý thức học tập của học sinh. Ngoài 
ra, kiểm tra bài cũ là tiền đề, nền tảng để xây dựng bài mới. 
Kiểm tra theo sơ đồ sau: 
Bài tập  lí thuyết vận dụng  Bài mới 
Ví dụ 3: Để chuẩn bị dạy tiết 23 "dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9". Ta cần 
kiểm tra bài cũ như sau: 
Giáo viên Học sinh 
- Trong các số sau đây, những 
số nào chia hết cho 2? cho 5 ? cả 2 và 
5? Giải thích ? 1990, 25, 86, 113 
Học sinh 1: Chia hết cho 2: 86, 
1990 vì tận cùng là số chẵn 6, 0. 
Chia hết cho 5: 1990; 25 vì tận 
cùng là 0; 5 
Chia hết cho 2 và 5: 1990 vì tận 
cùng là 0. 
Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập 
tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS 
Giáo viên: Dương Văn Dũng 
Trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình 
6
- Số 25 có chia hết cho 3 không 
? cho 9 không ? 
- Vậy dấu hiệu chia hết cho 3 
cho 9 có phụ thuộc vào điều kiện 
nào?  Bài mới. 
Học sinh 2: 25 không chia hết 
cho 3 
 25 không chia hết 
cho 9 
Như vậy, ngoài việc kiểm tra bài cũ, giáo viên đã dùng câu hỏi đưa ra 
tình huống có vấn đề lý thú làm cho học sinh có ham muốn tìm hiểu và giải 
quyết và chắc chắn phải giải quyết được vấn đề tiềm ẩn đó. 
b) Vận dụng khi dạy bài mới. 
b1) Dùng câu hỏi để khai thác tốt tình huống có vấn đề ngay sau tiêu 
mục đề bài của sách giáo khoa môn toán. 
Ví dụ 4: Tiết thứ tự trong tập hợp các số nguyên có tình huống: 
"Số nào lớn hơn: -10 và +1?" 
Đây là tình huống có vấn đề, giáo viên không cần xây dựng thêm tình 
huống. Chỉ cần khai thác tốt các vấn đề tiềm ẩn trong câu hỏi. 
- Khác nhau về dấu: (-) và (+). 
- Số lớn: + 10 và số bé: + 1. 
- Giữa cái đã biết +10 > +1 và cái chưa biết -10 so với +1. 
Cần có hệ thống câu hỏi hay để khai thác vấn đề. Để kích thích thái độ 
tích cực của học sinh cần nêu các câu hỏi: 
- Hai số này khác nhau về dấu như thế nào? 
Học sinh 1: Khác nhau về dấu (-) và dấu (+) 
- So sánh +10 và +1? 
Học sinh 2: +10 > +1. 
- Vậy số nào lớn hơn: -10 và +1? 
Hệ thống câu hỏi như trên đã khai thác, giải quyết một số vấn đề mà các 
em đã học ở tiểu học. Câu hỏi cuối cùng là một bí ẩn lý thú. Kích thích nhu cầu 
khám phá của các em. 
b2) Trong khi dạy các phần kiến thức bài mới, giáo viên luôn dùng câu 
hỏi để đưa học sinh vào tình huống có vấn đề. 
Ví dụ 5: Tiết 52 "Quy tắc dấu ngoặc" số học 6, Tập 1 có tiêu mục. 
1. Quy tắc dấu ngoặc. 
- Giáo viên nêu vấn đề: Hãy tính giá trị biểu thức. 
5 + (42 - 15 + 17) - (42 + 17). 
Nêu cách làm? 
Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập 
tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS 
Giáo viên: Dương Văn Dũng 
Trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình 
7
Học sinh: Ta có thể tính gi átrị trong ngoặc trước rồi thực hiện phép tính. 
Giáo viên: Ta nhận thấy trong dấu ngoặc thứ nhất và dấu ngoặc thư hai 
đều có 42 + 17. Vậy có cách nào bỏ được các ngoặc này đi thì việc tính toán sẽ 
thuận lợi hơn  xây dựng quy tắc dấu ngoặc. 
c) Dùng câu hỏi để giải các bài tập trong đó có dạng toán đối vui. 
Đối vui là thể loại toán mới. Nhằm giúp các em học mà vui, vui mà học, 
lý thuyết gắn liền với đời sống. Cho nên câu hỏi cần khai thác tính vui đó. 
Ví dụ 6: Bài 45 (SGK) số học 6. Tập I : Hai bạn Hùng và Vân tranh luận 
với nhau, Hùng nói rằng "có hai số nguyên mà tổng của chúng nhỏ hơn mỗi số 
hạng" Vân nói rằng "Không thể có được". Theo bạn, ai đúng? cho ví dụ? 
Cần khai thác tốt giữa cái đã biết của tiểu học là: Tổng bao giờ cũng lớn 
hơn mỗi số hạng. Và cái chưa biết là yêu cầu của đề bài 
Giáo viên: Trong tập hợp nào thì tổng lớn hơn mỗi số hạng? cho ví dụ?. 
Học sinh 1: Trong tập hợp N 
Học sinh có thể đưa ví dụ: 3 + 4 = 7; 7 > 3 và 7 > 4 
Giáo viên: Trong tập hợp Z điều này có hoàn toàn đúng không? ví dụ? 
Học sinh 2: Không hoàn toàn đúng. 
Ví dụ: (- 3) + (- 4) = - 7; - 7 < - 3 và - 7 < - 4 
Giáo viên: Vậy ai đúng ? 
Học sinh 3: Bạn Hùng đúng. 
d) Vận dụng tốt trong hoạt động nhóm . 
Hình thức nhóm học là không thể thiếu trong phương pháp dạy học mới. 
Các em cùng bàn bạc, trao đổi để đưa ra phương án đúng. Để phát huy hiệu quả 
học nhóm. Hệ thống câu hỏi phải thật hay, thật phù hợp, nên dùng câu hỏi để 
các nhóm nhận xét đan chéo nhau, kích thích thái độ học tập tích cực của học 
sinh. Xây dựng kiến thức do chính công sức của các em dưới sự chỉ đạo của 
giáo viên. 
5. Một số kết quả đạt được 
Qua quá trình áp dụng những giải pháp trên tôi nhận thấy rằng : Dạy 
đúng phương pháp cùng với hệ thống câu hỏi nêu vấn đề hay đã giúp tôi thấy 
dạy học đỡ vất vã hơn trước, tâm lý dạy học cũng thoải mái, tự tin hơn trước. 
Đối với học sinh, các em đã phấn khởi hơn, tự tin hơn vào chính bản thân 
mình. Thái độ học tập tích cực hơn, tự giác hơn, say mê hơn. Tâm lý học thoải 
mái hơn, các em được tư duy làm việc nhiều hơn và đạt hiệu quả ngày càng cao, 
càng yêu thích môn toán hơn. 
Cuối học kì I năm học 2011-2012, tôi cũng tiến hành cuộc điều tra tương 
tự đầu năm đối với lớp 9A và thu dược kết quả như sau: 
Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập 
tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS 
Giáo viên: Dương Văn Dũng 
Trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình 
8
Tổng số 
Thái độ học môn Toán 
Không thích Bình thường Thích Rất thích 
SL % SL % SL % SL % 
36 3 8,3 13 36,1 15 41,7 5 3,9 
Như vậy, có thể thấy học sinh đã có những chuyển biến trong nhận thức 
và thái độ khi học tập bộ môn toán. Nhờ vậy, kết quả học tập bộ môn toán của 
các em ngày càng được nâng lên. Cụ thể qua các dợt khảo sát chất lượng môn 
toán lớp 9A thu được kết quả như sau: 
Thời 
điểm 
Tổng 
số 
Giỏi Khá TB Yếu Kém 
SL % SL % SL % SL % SL % 
Đầu 
năm 
36 2 5,6 5 13,9 14 38,9 10 27,8 5 13,9 
Cuối 
học 
kì I 
36 5 13.9 5 13.9 17 47.2 7 19.4 2 5.6 
Trong các tiết dạy có dự giờ của đồng nghiệp, hoặc những giờ thao giảng 
tại đơn vị của tôi, các em học sinh đã tham gia xây dựng bài sôi nổi, tích cực 
hơn. Nhờ đó, các giờ dạy của tôi đều được xếp loại từ khá trở lên. 
6. Một số bài học kinh nghiệm 
- Cần đầu tư thời gian nghiên cứu bài soạn, nghiên cứu để lựa chọn hệ 
thống câu hỏi hay. 
- Câu hỏi đặt ra cần xác định được rõ mục đích và bám sát chuẩn kiến 
thức, kĩ năng. 
- Tùy từng đối tượng học sinh, từng nội dung kiến thức, phương pháp lên 
lớp mà đặt câu hỏi cho phù hợp. 
- Tránh đặt những câu hỏi quá dễ làm học sinh nhàm chán nhưng cũng 
không nên đặt những câu hỏi quá khó gây cho học sinh tâm lí hoang mang. 
- Với hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị cần có những câu hỏi dự phòng để 
tháo gỡ vướng mắc. 
- Không đặt những câu hỏi chung chung mà cần đặt những câu hỏi xác 
thực, cụ thể. 
o,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 
Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập 
tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS 
Giáo viên: Dương Văn Dũng 
Trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình 
9
III. Kết luận 
Với yêu cầu về đổi mới giáo dục hiện nay, người giáo viên cần nâng cao 
hơn tinh thần, trách nhiệm của bản thân trong quá trình công tác. Một trong 
những vấn đề quan trọng để giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả giờ dạy cũng 
như nâng cao chất lượng dạy học là cần đầu tư thời gian nghiên cứu bài soạn, 
phương án lên lớp và chuẩn bị xây dựng hệ thống câu hỏi. Trong đó, việc xây, 
dựng, lựa chọn hệ thống câu hỏi trong từng đơn vị kiến thức có tác dụng to lớn 
trong sự thành công của một giờ lên lớp 
Bằng kinh nghiệm bản thân trong quá trình dạy học, kết hợp với tự học 
hỏi, nghiên cứu, sự giúp đỡ của tổ khoa học tự nhiên ở trường tôi đã đúc rút 
được một số kinh nghiệm nhỏ trong việc xây dựng hệ thống câu hỏi nhằm 
kích thích thái độ học tập tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn 
Toán. Bước đầu tôi đã thành công trong những giờ dạy. Mặc dù vậy, với kinh 
nghiệm còn hạn chế của bản thân, đề tài này hẳn còn những thiếu sót nhất định. 
Vì vậy, kính mong được góp ý của hội đòng khoa học cũng như bạn bè đồng 
nghiệp. 
ý kiến của hộ đồng khoa học 
 nhà trường Thái Thủy, tháng 3 năm 2012 
 Người Thực hiện 
 Dương Văn Dũng 
Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập 
tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS 
Giáo viên: Dương Văn Dũng 
Trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình 
10
Tài liệu tham khảo. 
- Đổi mới phương pháp dạy học – NXB GD 
- Chuẩn kiến thức kĩ năng môn Toán THCS 
- Bộ SGK, SBT môn Toán THCS 
Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập 
tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS 
Giáo viên: Dương Văn Dũng 
Trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình 
11
mục lục 
 Tiêu đề trang 
I. Đặt vấn đề 1 
II. Nội dung 2 
1. Cơ sở lí luận 2 
2. Cơ sở thực tiễn 2 
3. Thực tạng vấn đề 3 
4. Một số giải pháp 3 
4.1. Giải pháp lựa chọn hệ thống câu hỏi 3 
4.2. Giải pháp vận dụng câu hỏi hay để khai thác tình huống 
có vấn đề trong một tiết dạy học bộ môn Toán 5 
5. Một số kết quả đạt được 7 
6. Một số bài học kinh nghiệm 8 
III. Kết luận 9 
tài liệu tham khảo 10 
Một số kinh nghiệm về việc lựa chọn câu hỏi nhằm kích thích thái độ học tập 
tích cực của học sinh trong dạy học bộ môn Toán THCS 
Giáo viên: Dương Văn Dũng 
Trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình 
12

File đính kèm:

  • pdfMỘT_SỐ_KINH_NGHIỆM_VỀ_VIỆC_ĐẶT_CÂU_HỎI_MÔN_TOÁN.pdf
Sáng Kiến Liên Quan