Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng trong trường mầm non

1 
UBND QUẬN HOÀN KIẾM 
TRƯỜNG MN ĐINH TIÊN HOÀNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
Một số kinh nghiệm để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24- 36 
tháng trong trường mầm non 
 Lĩnh vực: Giáo dục nhà trẻ 
 Cấp học: Mầm non 
 Họ và tên: Nguyễn Thị Kiều Oanh 
 Chức vụ: Giáo viên 
 ĐT: 0982181984 
 Email: Nguenthikieuoanh@gmail.com 
 Đơn vị công tác: Trường MN Đinh Tiên Hoàng 
 Quận Hoàn Kiếm - Hà Nội 
Hoàn Kiếm, tháng 4 năm 2018 
2 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Ngôn ngữ có vai trò to lớn trong sự hình thành và phát triển của trẻ đặc biệt 
là trẻ mầm non và phát triển xã hội của loài người. Ngôn ngữ là phương tiện để 
phát triển tư duy, là công cụ hoạt động trí tuệ và là phương tiện để giáo dục tình 
cảm, thẩm mỹ cho trẻ. Như vậy ngôn ngữ có vai trò to lớn đối với xã hội và đối 
với con người. Vấn đề phát triển ngôn ngữ một cách có hệ thống cho trẻ ngay từ 
nhỏ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng. 
Tôi thấy mình cần phải đi sâu, tìm hiểu kỹ vấn đề này để từ đó rút ra nhiệm vụ 
giáo dục cho phù hợp với yêu cầu phát triển của lứa tuổi. Chính vì vậy tôi đã 
chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng 
trong trường Mầm Non” 
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 
1. Cơ sở lý luận 
 Trong quá trình phát triển toàn diện nhân cách con người nói chung và 
trẻ mầm non nói riêng thì ngôn ngữ có một vai trò rất quan trọng không thể 
thiếu. Ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp, đặc biệt đối với trẻ nhỏ đó là 
phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh hình thành 
những cảm xúc tích cực. 
 Đặc biệt đối với trẻ 24- 36 tháng cần giúp trẻ phát triển mở rộng các loại 
vốn từ, biết sử dụng nhiều loại câu bằng cách thường xuyên nói chuyện với trẻ 
về những hình ảnh, sự vật, hiện tượng mà trẻ nhìn thấy trong sinh hoạt hàng 
ngày, nói cho trẻ biết đặc điểm, tính chất, công dụng của chúng từ đó hình thành 
ngôn ngữ cho trẻ. 
2. Thực trạng vấn đề 
2.1 Thuận lợi và khó khăn 
 * Thuận lợi: 
- Ban Giám Hiệu nhà trường luôn quan tâm giúp đỡ khuyến khích sự tìm tòi 
sáng tạo của giáo viên. 
 * Khó khăn: 
- Diện tích lớp học còn chật chội, chưa đáp ứng được nhu cầu gửi con của nhân 
dân và chưa đảm bảo tỉ lệ m2 / số cháu. 
2.2 Khảo sát thực tế 
2.2.1 Thực trạng trẻ 
 Khi trò chuyện, tiếp xúc với trẻ tôi nhận thấy rằng ngôn ngữ của trẻ còn 
nhiều hạn chế về câu từ, cách phát âm, nhiều trẻ chỉ nói được câu có một từ. Khi 
3 
trẻ nói hầu hết toàn bớt âm trong các từ, giao tiếp không đủ câu cho nên nhiều 
khi giáo viên không hiểu trẻ đang nói gì? Nói về cái gì? Cũng có một số trẻ còn 
hạn chế khi nói, trẻ chỉ biết chỉ tay vào những thứ trẻ thích, trẻ cần khi cô hỏi. 
Đây cũng là một trong những nguyên nhân của việc ngôn ngữ của trẻ còn nghèo 
nàn khi giao tiếp với cô và các bạn. 
 2.2.2 Thực trạng giáo viên 
- Bản thân tôi còn chưa biết cách lựa chọn nội dung giáo dục phát triển ngôn 
ngữ để vận dụng vào thực tế sao cho hiệu quả, cách tổ chức còn áp đặt, nặng nề, 
mang tính hình thức. 
 2.2.3 Thực trạng phụ huynh 
- Nhiều gia đình thường không cho con đi học thường xuyên. Vì vậy trẻ ít được 
tiếp xúc với bạn bè xung quanh nên chưa mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp. 
3. Các biện pháp đã tiến hành 
3.1 Biện pháp 1: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi: 
 Môi trường trực tiếp của trẻ chủ yếu là nhà trường và gia đình 
Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ để lôi cuốn trẻ để trẻ thích đến 
trường thích đến lớp. Trong mỗi giờ đón trả trẻ tôi luôn dành thời gian gần gũi, 
quan tâm trẻ, tích cực trò chuyện với trẻ. Vì trò chuyện với trẻ là hình thức đơn 
giản nhất để cung cấp vốn từ cho trẻ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là 
ngôn ngữ mạch lạc. Bởi qua cách trò chuyện với trẻ tôi mới có thể cung cấp, mở 
rộng vốn từ cho trẻ. 
3.2 Biện pháp 2: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động góc 
 Trong một giờ hoạt động chung trẻ không thể phát triển ngôn ngữ một cách 
toàn diện được mà phải thông qua các hoạt động khác trong đó có hoạt động 
góc. 
* Trò chơi trong góc phân vai với góc chơi “Bế em” trẻ được chơi với em 
bé búp bê và khi chơi trẻ sẽ giao tiếp với các bạn bằng ngôn ngữ hàng ngày. 
 Qua giờ chơi tôi không những dạy trẻ kỹ năng sống mà còn dạy trẻ biết 
nghe, hiểu và giao tiếp cùng cô cùng các bạn để trẻ có những cử chỉ tình cảm bắt 
chước giống người lớn từ đó nảy sinh thêm tình cảm biết yêu thương, gắn bó 
giữa con người với con người. 
4 
3.3 Biện pháp 3: Phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động ngoài trời: 
Hàng ngày đi dạo chơi quanh sân trường tôi thường xuyên đặt câu hỏi để 
trẻ được gọi tên các đồ chơi quanh sân trường như: Đu quay, cầu trượt, bập 
bênh. Ngoài ra tôi còn giới thiệu cho trẻ biết cây xanh, cây hoa ở vườn 
trường, ở góc thiên nhiên của lớp: 
3.4 Biện pháp 4- Phát triển ngôn ngữ thông qua các hoạt động học 
 3.4.1- Phát triển ngôn ngữ thông qua giờ nhận biết : 
 Đây là môn học quan trọng nhất đối với sự phát triển ngôn ngữ và cung cấp 
cho trẻ rất nhiều từ mới và một số từ vựng cho trẻ. 
3.4.2- Phát triển ngôn ngữ thông qua giờ thơ, truyện: 
 Để phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ một cách tốt nhất tôi đã có kế hoạch 
trong lớp rất rõ ràng. Môi trường của trẻ chủ yếu là nhà trường và gia đình trẻ. 
Chính vì vậy việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một biện pháp rất quan 
trọng. Tiết học khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học giúp trẻ phát triển 
ngôn ngữ nói cho trẻ và còn hình thành phát triển ở trẻ kỹ năng nói mạch lạc mà 
muốn làm được như vậy trẻ phải có vốn từ phong phú hay nói cách khác là trẻ 
cũng được học thêm được các từ mới qua giờ học thơ, truyện. 
+ Đồ dùng phải đẹp, phong phú, hấp dẫn đa dạng, màu sắc phù hợp đảm bảo 
tính an toàn cho trẻ. 
3.4.3- Phát triển ngôn ngữ thông qua giờ âm nhạc: 
Để thu hút trẻ vào giờ học và giúp trẻ phát triển ngôn ngữ được tốt hơn 
thôi thúc tôi phải nghiên cứu, sáng tạo những phương pháp dạy học tốt nhất có 
hiệu quả với trẻ. 
*Tôi cũng thường xuyên lên mạng, sưu tầm những bài vận động hay mà đơn 
giản của nước ngoài, tự dịch ra lời Việt để dạy trẻ. Lời ca dễ học, dễ vận động 
theo cô nên trẻ rất hứng thú khi được cùng cô tham gia hoạt động.Đây cũng là 1 
hình thức tôi cung cấp vốn từ cho trẻ để trẻ phát triển ngôn ngữ tốt hơn. 
3.4.4- Phát triển ngôn ngữ thông qua các dịp lễ hội 
 Các dịp lễ hội là trải nghiệm hứng thú nhất của trẻ trong năm học. Qua các 
dịp lễ hội, trẻ được hoạt động tích cực hơn, hứng thú hơn và qua đó, cô giáo 
cung cấp thêm cho trẻ được nhiều vốn từ, nhiều từ mới làm cho ngôn ngữ chủa 
trẻ được phát triển hơn 
5 
3.5 Biện pháp 5: Phát triển ngôn ngữ thông qua một số trò chơi 
 Qua trò chơi trẻ tự tin giao tiếp mạnh dạn hơn, ngôn ngữ cũng lưu loát hơn, 
vốn từ của trẻ cũng được tăng lên và tôi nhận thấy rằng khi trẻ chơi trò chơi 
xong sẽ gây sự hứng thú lôi cuốn trẻ vào bài học. Như vậy trẻ sẽ tiếp thu bài học 
một cách nhẹ nhàng và thoải mái. 
3.5.2 Trò chơi 2:“Trò chuyện cùng cô ” 
Qua trò chơi này trẻ được phát âm nhiều, tiếp xúc nhiều với ngôn ngữ mới qua 
giao tiếp với cô. 
* Tiến hành 
Trong ngày tuỳ từng thời điểm mà tôi dành thời gian vỗ về ôm ấp trẻ, nói 
chuyện với trẻ: 
Khi cho ăn : 
+ “Bạn Duy ăn giỏi nào, con ăn cơm với gì đấy? (Con ăn cơm với thịt ạ) 
+ “Bạn Hà An ăn được mấy bát cơm rồi? 
Khi thay quần áo cho trẻ cô cũng cần nựng trẻ: 
+ “Bạn Thịnh ra đây cô mặc áo cho con nhé” (Vâng ạ) 
+ “Áo của bạn Tú có màu gì”? (Màu đỏ ạ) 
+ “Áo đẹp này ai mua cho con?“ (Mẹ con ạ) 
Khi ngồi chơi tôi trò chuyện với trẻ về một chủ đề nào đấy để khơi gợi trẻ được 
phát âm nhiều: 
3.6 Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh để trẻ phát triển ngôn ngữ 
 Tôi trao đổi với phụ huynh cố gắng dành thời gian để trò chuyện, tâm sự với 
trẻ và lắng nghe trẻ nói. Khi trò chuyện với trẻ phải nói rõ ràng, mạnh lạc, tốc độ 
vừa nghe để trẻ nghe cho dễ. 
 Cha mẹ, người thân cố gắng phát âm đúng, không nên bắt trước những từ 
trẻ nói ngọng mà cần phải sửa sai ngay những từ trẻ nói sai cho trẻ để trẻ bắt 
chước được cho đúng. 
 Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm 
 Sau khi áp dụng ““Một số kinh nghiệm để phát triển ngôn ngữ cho 
trẻ 24-36 tháng ở trường Mầm Non” từ đầu năm đến nay tôi thấy có những 
chuyển biến rõ rệt: Phần lớn số trẻ trong lớp tôi đã có một số vốn từ rất tốt, các 
cháu nói năng mạch lạc, rõ ràng, đủ câu được thể hiện như sau: 
6 
 *Với giáo viên: Giáo viên đã hiểu được tầm quan trọng của việc phát 
triển ngôn ngữ cho trẻ, từ đó có kế hoạch cụ thể để kết hợp với phụ huynh về 
việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. 
*Với trẻ: Tôi thấy trẻ đã gần gũi với cô và bạn bè, khi đến trường đến lớp 
trẻ biết lễ phép chào cô, chào bố mẹ và vào lớp cùng chơi với các bạn. 
 Thông qua các trò chơi trẻ tự tin hơn khi giao tiếp với người lớn hay trẻ diễn 
đạt được điều trẻ cần diễn đạt thông qua lời nói. Trẻ biết nói đủ câu nói câu dài, 
biết lễ phép khi nói chuyện với người lớn. 
Trẻ đã biết cách sắp xếp trật tự các từ trong câu nên khi trẻ nói trẻ không 
bớt từ. Trẻ đã phát âm được cả câu trọn vẹn. 
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 
1/ Nhận định chung 
Với những hiệu quả đã đạt được, tôi thấy rằng sáng kiến kinh nghiệm của 
mình sẽ được tiếp tục áp dụng và phát triển ở các lứa tuổi khác trong những năm 
học sau. 
2/Bài học kinh nghiệm 
Muốn có được kết quả trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua quá 
trình thực hiện tôi rút ra một số kinh nghiệm sau: 
 -Làm giàu vốn từ của trẻ qua việc hướng dẫn trẻ quan sát, vui chơi, kể truyện 
và đọc truyện cho trẻ nghe. 
Luôn tạo không khí vui tươi, thoải mái cho trẻ, tạo điều kiện quan tâm đến 
những trẻ nhút nhát, dành thời gian gần gũi trò chuyện với trẻ để trẻ mạnh dạn, 
tự tin tham gia vào các hoạt động tập thể giúp trẻ được giao tiếp nhiều hơn. 
3/ Kiến nghị và đề xuất 
* Đối với nhà trường 
 Ban Giám Hiệu nhà trường tổ chức nhiều tiết học kiến tập với những tiết 
dạy hay để giáo viên được học hỏi trao dồi kinh nghiệm về phát triển ngôn ngữ 
cho trẻ tốt hơn 
* Đối với Phòng giáo dục 
7 
Phòng giáo dục tổ chức thêm nhiều các buổi kiến tập phát triển ngôn ngữ 
để giáo viên các trường trong Quận được học hỏi trao đổi kinh nghiệm về phát 
triển ngôn ngữ cho trẻ tốt hơn. 
Trên đây là bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi đã được áp dụng tại 
trường. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo để bản 
sáng kiến của tôi được hoàn thiện hơn, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc 
nuôi dưỡng giáo dục trẻ trong trường mầm non giúp tôi hoàn thành tốt nhiệm 
vụ của mình. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn! 
 (Ảnh minh họa 1) giờ đón trả trẻ tại nhóm lớp 
(Ảnh minh họa 2) Bé chơi bế em đang cho em ăn 
8 
(Ảnh minh họa 3)Trẻ đang tham gia hoạt động in hình bông hoa