Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động nhóm khi dạy học theo mô hình trường học mới
Các giải pháp nâng cao hiệu quả học nhóm :
Ngay từ đầu năm học 2014 – 2015 thực hiện theo nhiệm vụ chung của toàn ngành trường chúng tôi đã vận dụng phương pháp dạy học theo mô hình VNEN mức độ 1. Qua một thời gian giảng dạy tôi đã mạnh dạn nghiên cứu sáng kiến “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động nhóm khi dạy học theo mô hình trường học mới .” và có những giải pháp như sau:
2.2.1. Giáo viên nắm vững đặc điểm của việc học nhóm
Để thực hiện dạy học theo nhóm đạt hiệu quả cao ,đúng với mục tiêu mà nền giáo dục đang đặt ra thì bản thân mỗi một giáo viên trước khi đưa vào vận dụng mô hình này trong quá trình dạy học trước hết phải nắm được đặc điểm của việc học nhóm, tác dụng của việc học nhóm đối với cả giáo viên và học sinh .
- Đối với học sinh việc học nhóm nâng cao tính tự giác, tự quản; tự học; tự đánh giá; tự trọng; tự tin.
- Đối với giáo viên phải luôn làm tốt vai trò tổ chức, hướng dẫn các hoạt động; quan sát hoạt động học tập nhóm, giúp đỡ, hỗ trợ, chốt lại các vấn đề từ học sinh, đánh giá quá trình.Với các đặc điểm đó, ta thấy lớp học dạy học theo nhóm đã có sự thay đổi căn bản về phương pháp và hình thức tổ chức lớp học so với kiểu truyền thống. Từ chỗ giáo viên phần lớn mang tính giảng giải, truyền thụ sang vai trò tổ chức, hướng dẫn các hoạt động để học sinh tìm đến kiến thức bài học. Học sinh từ nghe, làm thụ động thật sự chuyển sang tự học, nghiên cứu tìm ra kiến thức bài học theo nhóm; nhóm luôn hỗ trợ lẫn nhau, với phương pháp chủ đạo là phương pháp dạy học hợp tác nhóm.
2.2.2. Làm tốt công tác chuẩn bị:
Trong quá trình dạy học giáo viên giữ vai trò là người tổ chức quá trình hoạt động của học sinh. Bởi vậy giáo viên cần tìm hiểu kỹ từng hoàn cảnh, đặc diểm tâm lí đối tượng học sinh trong lớp để dạy sát đối tượng học sinh để có kế hoạch và phương án phân chia nhóm cho phù hợp; đầu tư nghiên cứu tài liệu để thiết kế bài dạy, xác định mục tiêu, chuẩn kiến thức kỹ năng và điều kiện dạy học để xây dựng nội dung cho học sinh hoạt động. Cần chuẩn bị đầy đủ các phương tiện như phiếu học tập, khăn trải bàn, tranh ảnh, vật thực cho học sinh quan sát và thảo luận, bàn bạc; thời gian quy định cho mỗi hoạt động; bảng nhóm để học sinh ghi chép kết quả hoạt động sau khi thảo luận.
Học sinh cần chuẩn bị đầy đủ phương tiện học tập như sách vở, bút mực thước kẻ, bút dạ và các đồ dùng khác phục vụ cho việc thảo luận nội dung học tập như: sưu tầm tranh ảnh, vật thực, giấy A0 các nhóm phải chuẩn bị đầy đủ các thẻ báo hoàn thành và cần hỗ trợ.
2.2.3.Tổ chức sắp xếp bàn ghế sao cho thuận lợi trong việc hoạt động nhóm.
Vấn đề sắp xếp bàn ghế để thuận tiện cho việc dạy học theo nhóm và tận dụng được không gian phòng học để tổ chức tiết học quả là một vấn đề được nhiều giáo viên quan tâm và cũng là chủ đề gây nên nhiều tranh luận nhất trong nhiều trường học hiện nay.Với diện tích lớp học như hiện nay có thể sắp xếp nhóm theo mô hình sau để tiện cho học sinh hoạt động và cho giáo viên theo dõi ,quán xuyến các nhóm trong quá trình hoạt động.
ho tất cả học sinh. Nhóm mã màu: Hình thức chia như nhóm biểu tượng. Nhóm cặp đôi: Xếp 2 học sinh vào một cặp . Nhóm sở thích: Những học sinh có cùng sở thích ngồi cùng một nhóm .“Những người cùng sở thích thì sự thống nhất sẽ cao hơn.” Nhóm tương trợ: Xếp những học sinh có trình độ và năng lực khác nhau ( khá giỏi và trung bình- yếu) vào một nhóm , để học sinh khá giỏi có thể hỗ trợ cho học sinh yếu. Nhóm theo ghép hình: Cắt hình ra thành nhiều mảnh , cho học sinh nhận mỗi em mỗi mảnh sau đó ghép lại thành hình lúc đầu .Cách này ít khi sử dụng vì tốn nhiều thời gian cho một tiết học, chỉ thích hợp với các hoạt động ngoại khoá. Nhóm theo trình độ: Những học sinh cùng năng lực và trình độ sẽ ngồi một nhóm .Chia nhóm theo trình độ sẽ giúp giáo viên có thời gian giúp đỡ , hỗ trợ những nhóm có trình độ yếu và phát huy tính tự lập cho nhóm khá giỏi. Nhóm cùng tháng sinh: Nhóm này cũng ít khi sử dụng vì trong lớp đôi khi cùng tháng nhiều hơn khác tháng, gây mất cân bằng. Chỉ thích hợp khi mình có tổ chức sinh nhật cho học sinh - Hiện nay còn có mô hình khăn trải bàn, áp dụng vào trong hoạt động nhóm mang lại hiệu quả cao trong tiết dạy và phát huy tính tựu động, tự sáng tạo của HS rất cao Cách chia nhóm ngẫu nhiên từ một hoạt động cụ thể: Trong quá trình dạy học, nếu tiết học nào đó mà học sinh nhàm chán, chúng ta muốn tổ chức cho học sinh một trò chơi “ phá băng ” từ trò chơi đó ta cũng có thể chia thành nhóm học tập mới. * Cách làm như sau: Người quản trò hô“ đoàn kết –đoàn kết “ HS đáp “ kết mấy – kết mấy” kết thành vòng tròn, từ đó ta chia nhóm tiếp. Giả sử lớp có 26 học sinh nhưng ta muốn chia lớp thành 5 nhóm thì ta hô “ đoàn kết đoàn kết” “ kết mấy kết mấy” : “ kết 5- kết 5” 2.2.4.Giao nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên trong các nhóm. Sau khi chia nhóm việc đầu tiên là phải giao nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong nhóm để các em biết trách nhiệm và công việc của mình .Từ đó các em chủ động trong việc điều hành và hoàn thành tốt các nhiệm vụ của nhóm mà giáo viên giao. Ví dụ :Nhóm có 6 em thì ta có thể giao nhiệm vụ như sơ đồ sau: Nhóm trưởng Giao nhiệm vụ ! Thư kí U Báo cáo viên Vai trò và trách nhiệm của các thành viên trong nhóm. Thành viên 3 Thành viên 1 Thành viên 2 Sau khi giao nhiệm vụ cho từng em trong nhóm giáo viên phải nên nhiệm vụ của từng chức danh. Cụ thể như: Nhóm trưởng: Cũng là một thành viên của nhóm giữ nhiệm vụ tổ chức, điều hành nhóm làm việc đồng thời cùng các thành viên trong nhóm trao đổi, đóng góp ý kiến về nhiệm vụ được giao. Thư kí: Cũng là một thành viên của nhóm giữ nhiệm vụ ghi chép, tổng hợp ý kiến, đồng thời cùng các thành viên trong nhóm trao đổi, đóng góp ý kiến về nhiệm vụ được giao của nhóm. Báo cáo viên Cũng là một thành viên của nhóm giữ nhiệm vụ báo cáo kết quả làm việc của nhóm mình và giải trình ý kiến thắc mắc trước lớp và giáo viên đồng thời cùng các thành viên trong nhóm trao đổi, đóng góp ý kiến về nhiệm vụ được giao qua từng hoạt động. Các thành viên Trao đổi, đóng góp ý kiến về nhiệm vụ được giao. Nguyên tắc làm việc trong nhóm: Tôn trọng sự tổ chức của nhóm trưởng, ghi chép trung thực ý kiến chung, báo cáo đầy đủ toàn bộ nội dung đã ghi chép, người nói phải có người nghe, tôn trọng ý kiến cá nhân, thiểu số phải tuân thủ theo đa số. Có nhận xét rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động Một nhóm muốn hoạt động hiệu quả cần phải có cơ cấu tổ chức chặt chẽ. Cơ cấu của nhóm gồm: Một nhóm trưởng có trách nhiệm tổ chức, điều hành mọi hoạt động của nhóm, nhóm trưởng có thể do các thành viên trong nhóm bầu lên hoặc do giáo viên chỉ định. Một nhóm phó (nếu quy mô nhóm lớn) để thay thế, hỗ trợ nhóm trưởng khi nhóm trưởng vắng mặt. Một thư ký để ghi chép nội dung, diễn biến các cuộc họp, thảo luận của nhóm, thư ký có thể được thay đổi theo từng cuộc họp nhóm hoặc cố định từ đầu đến cuối. Nhóm phải quy định rõ trách nhiệm cụ thể của từng vị trí trong nhóm, xây dựng mối quan hệ gắn kết giữa các thành viên trong nhóm. *Lưu ý :Nhóm trưởng và các thành viên trong nhóm cần thay đổi thường xuyên tạo nên sự tự tin trong khi làm việc nhóm và có như vậy mới thực hiện đúng mục tiêu mà nề giáo dục đặt ra trong giai đoạn hiện nay. 2.2.5. Tập huấn kĩ năng điều hành và hướng dẫn các nhóm thực hiện nhiệm vụ Khi bắt đầu làm việc, nhóm trưởng phải phân công các thành viên trong nhóm, mỗi người một việc, sau đó cá nhân làm việc độc lập rồi từng em đưa ra ý kiến để thảo luận trong nhóm. Ý kiến thống nhất được ghi nhận để chuẩn bị trình bày trước lớp. Người trình bày cũng nên luân phiên để tạo điều kiện cho tất cả học sinh được rèn luyện kĩ năng. Trong thời gian học sinh làm việc, giáo viên thường xuyên theo dõi để hướng dẫn, giúp đỡ các nhóm trao đổi thảo luận đúng yêu cầu bài học, tránh thảo luận tùy hứng dẫn đến nguy cơ đi lệch yêu cầu hoặc giáo viên gợi mở thêm nhằm mở rộng kiến thức và giáo dục kỹ năng sống cho các em. Nhóm trưởng là người hướng dẫn các bạn trong nhóm để điều hành các hoạt động do giáo viên yêu cầu và không có một bất cứ học sinh nào ngoài cuộc, không một học sinh nào ngồi chơi. Hoạt động nhóm thành công hay không thì phụ thuộc rất nhiều vào các nhóm trưởng. Và công việc chính của nhóm trưởng đó là: thay giáo viên điều hành các bạn hoạt động nhóm. Xác định được mục tiêu của hoạt động nhóm. Phân công nhiệm vụ cho công bằng giữa các thành viên trong nhóm. Một điều quan trọng nữa đó là nhóm trưởng phải biết tự mình làm thế nào để huy động được sự tham gia của mọi thành viên vào giải quyết nhiệm vụ nhóm và phải tạo ra những tương tác đa chiều giữa các thành viên trong nhóm.Nhóm trưởng phải luôn quán xuyến mọi hoạt động của nhóm.Giao việc cụ thể rõ ràng cho tất cả các thành viên trong nhóm. Hướng dẫn các bạn biết cách tìm kiếm hỗ trợ và giải quyết được một số khó khăn gặp phải. Biết quản lí và sử dụng thời gian hiệu quả, biết sử dụng và bảo quản tài liệu học tập. Biết tổ chức và quản lí công việc và động viên các bạn tích cực hợp tác cùng nhau để hoàn thành nhiệm vụ. Biết giơ thẻ khi đã hoàn thành công việc và biết giơ thẻ cứu trợ khi không tự giải quyết được công việc. Có thể tập huấn kĩ năng điều hành của nhóm trưởng theo các cách sau: Cách 1: Vào cuối hoặc đầu mỗi buổi học giáo viên cần mời các nhóm trưởng ngồi lại tạo thành một nhóm và hướng dẫn các em cụ thể từng bước một. Ví dụ: Sau khi đã ghi xong đề bài nhóm trưởng điều khiển các bạn đọc mục tiêu: - Nhóm trưởng nói to đủ cho cả nhóm nghe (Mời các bạn đọc mục tiêu. Bạn nào đọc xong thì giơ tay lên) - Nhóm trưởng nói: Mình mời bạn A đọc mục tiêu thứ nhất - Mời bạn B đọc mục tiêu thứ hai. (Sau khi các bạn trong nhóm mình đọc xong thì giơ thẻ hoàn thành lên để giáo viên biết đến kiểm tra). Cách 2: Đối với những nhóm còn yếu, nhóm trưởng làm việc còn lúng túng. Vì vậy, người giáo viên phải là người “làm mẫu” và đóng vai trò là một nhóm trưởng chứ không phải vai trò là một người giáo viên. Cách 3: Giáo viên chọn ra một số học sinh học giỏi, nhanh nhẹn trong học tập xếp cho các em này ngồi vào một nhóm để giáo viên huấn luyện khi học sinh đã biết việc và biết cách điều hành nhóm rồi thì chia các bạn này đến mỗi nhóm mỗi bạn làm nhóm trưởng các nhóm. Cách 4: Hoặc có thể cho nhóm làm tốt làm mẫu thảo luận một hoạt động nào đó và các nhóm còn lại chú ý để học tập theo. GV cũng không quên động viên, tuyên dương kịp thời các nhóm làm tốt. - Một điều nữa cần phải lưu ý đó là vị trí đứng của giáo viên khi các nhóm thảo luận cũng hết sức quan trọng. Qua kinh nghiệm giảng dạy, tôi nhận thấy giáo viên nên bao quát lớp, vừa đánh giá đúng nhóm nào làm nhanh nhất, chậm nhất, nhóm nào giơ thẻ hoàn thành lên trước hoặc nhóm nào chậm nhất, nhóm nào giơ thẻ cần cứu trợ, để từ đó giáo viên kịp thời đến kiểm tra hay giúp đỡ để giúp các nhóm hoàn thành tốt nhiệm vụ. 2.2.6.Giao việc cụ thể ,rõ ràng cho từng nhóm : Để các nhóm có định hướng, mục tiêu hoạt động thì việc đầu tiên trước khi các em tiến hành hoạt động thảo luận giáo viên phải giao việc cụ thể rõ ràng cho các em .Nhiệm vụ giao cho mỗi nhóm phải rõ ràng, ngắn gọn, đủ để các thành viên hiểu rõ về nhiệm vụ cụ thể của tổ mình phải làm gì, làm trong thời gian bao lâu; nếu cần giáo viên có thể giải thích thêm một vài từ ngữ, khái niệm, kiểm tra thử một vài thành viên xem các em có hiểu được nhiệm vụ được giao hay chưa. Giáo viên cần gợi ý cho các nhóm để các bạn lâu nay ít được phát biểu,được đề đạt ý kiến của mình có quyền đưa ra câu trả lời trước nhất. 2.2.7. Quan sát ,hỗ trợ các nhóm khi cần thiết : Trong quá trình học sinh hoạt động nhóm, giáo viên theo dõi tổng quát, phát hiện và kịp thời hỗ trợ cho nhóm có khó khăn, kịp thời uốn nắn, điều chỉnh những lệch lạc của học sinh.Đặc biệt là phải chú ý đến đối tượng học sinh yếu để giúp đỡ hỗ trợ cho các em hoàn thành . Giáo viên phải hạn chế đến mức thấp nhất việc nói của mình trong khi các em đang hoạt động nhóm. Nếu cần, giáo viên cho cả lớp dừng lại để tập trung chú ý nghe giáo viên hướng dẫn thêm.Giáo viên nên chọn vị trí quan sát thích hợp để quan sát hoạt động của các nhóm.Không đi lại quá nhiều từ nhóm này đến nhóm khác mà phải bao quát hết tất cả các nhóm khi các em thảo luận. 2.2.8. Tổ chức báo cáo: Kết thúc hoạt động nhóm giáo viên tổ chức cho đại diện nhóm trình bày ,báo cáo kết quả, giáo viên cần nêu lại vấn đề để cả lớp tập trung lắng nghe. Phải rèn cho học sinh có thói quen lắng nghe và khuyến khích các em đưa ra nhận xét cụ thể hoặc ý kiến bổ sung cho nội dung nhóm bạn vừa trình bày. Cao hơn nữa là tập cho học sinh đặt vấn đề, nêu câu hỏi tạo tình huống phản biện. Quá trình báo cáo kết quả thảo luận nếu điều hành tốt thì sẽ giúp học sinh rút thêm kinh nghiệm khi điều hành thảo luận trong nhóm sau này và kĩ năng hợp tác nhóm của học sinh sẽ ngày một cao hơn. 2.2.9. Đánh gía nhận xét quá trình học nhóm: Giáo viên cần dự kiến trước các tình huống trả lời của học sinh để có thể xử lí tốt các kết luận. Ví dụ: Chuẩn bị câu hỏi gợi mở để làm rõ vấn đề hơn, hoặc liên hệ thực tế để giúp học sinh có khả năng vận dụng kiến thức vào cuộc sống. Nếu kết quả làm việc nhóm của học sinh đáp ứng đầy đủ yêu cầu thì có thể sử dụng để hệ thống thành bài học. Điều này sẽ làm tăng sự thích thú làm việc của học sinh bởi vì các em rất tự hào khi tự mình có thể hình thành được bài học cho cả lớp, đồng thời giảm bớt sự can thiệp của giáo viên trong quá trình học. Việc nhận xét quá trình làm việc của nhóm cũng không nên qua loa, đại khái. Càng đưa ra nhận định cụ thể càng giúp học sinh tích lũy nhiều kinh nghiệm cho những hoạt động sau. Những tiêu chí nhận xét cần thiết phải có: - Sự luân phiên trong nhóm. - Tinh thần thái độ làm việc của các thành viên trong quá trình thảo luận. - Kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao. - Kĩ năng trình bày kết quả hoặc giải thích chất vấn trước lớp. 2.2.10. Cần đảm bảo trình tự tiến hành phương pháp dạy học theo nhóm: Bất cứ phương pháp dạy học nào cũng đếu có quy trình thực hiện của nó. Việc đảm bảo quy trình giúp giáo viên tránh được những lúng túng trong khi hướng dẫn học sinh. Nó còn thể hiện được tính khoa học trong tổ chức dạy học, đồng thời giúp học sinh tham gia thảo luận, chọn vấn đề tốt hơn. Tuy nhiên việc thực hiện quy trình có thể bỏ qua khi thường xuyên dùng. Nên tránh máy móc mất thời gian nhưng cũng không được lạm dụng việc làm vắn tắt quá mức làm mất hứng thú trong học tập. Ví dụ: vừa nghe giáo viên nói đến thảo luận nhóm thì lập tức đã có nhóm ngay và cứ y như cũ: A là nhóm trưởng, B là thư kí Quy trình một hoạt động nhóm cần tiến hành thứ tự như sau: Giáo viên nêu vấn đề .Giao nhiệm vụ cho các nhóm. Hướng dẫn các nhóm thực hiện nhiệm vụ. Tổ chức thảo luận chung. Tổng kết vấn đề . Nhận xét quá trình làm việc. Trong thời gian học sinh làm việc, giáo viên thường xuyên theo dõi để hướng dẫn, giúp đỡ các nhóm trao đổi thảo luận đúng yêu cầu bài học, tránh thảo luận tùy hứng dẫn đến nguy cơ đi chệch yêu cầu hoặc giáo viên gợi mở thêm nhằm mở rộng kiến thức cho các em .Trước khi cho đại diện nhóm trình bày, giáo viên cần nêu lại vấn đề để cả lớp tập trung lắng nghe. Phải rèn cho học sinh có thói quen lắng nghe và khuyến khích các em đưa ra nhận xét cụ thể hoặc ý kiến bổ sung cho nội dung nhóm bạn vừa trình bày. Cao hơn nữa là tập cho học sinh đặt vấn đề, nêu câu hỏi tạo tình huống phản biện.Quá trình thảo luận chung nếu điều hành tốt thì sẽ giúp học sinh rút thêm kinh nghiệm khi điều hành thảo luận trong nhóm sau này và kĩ năng hợp tác nhóm của học sinh sẽ ngày một cao hơn. Giáo viên cần dự kiến trước các hướng trả lời của học sinh để có thể xử lí tốt các kết luận. Cần chuẩn bị câu hỏi gợi mở để làm rõ vấn đề hơn hoặc liên hệ thực tế để giúp học sinh có khả năng vận dụng kiến thức vào cuộc sống. Nếu kết quả làm việc nhóm của học sinh đáp ứng đầy đủ yêu cầu thì có thể sử dụng để hệ thống thành bài học. Điều này sẽ làm tăng sự thích thú làm việc của học sinh bởi vì các em rất tự hào khi tự mình có thể hình thành được bài học cho cả lớp, đồng thời giảm bớt sự can thiệp của giáo viên trong quá trình học.Việc nhận xét quá trình làm việc của nhóm cũng không nên qua loa, đại khái. Càng đưa ra nhận định cụ thể càng giúp học sinh tích lũy nhiều kinh nghiệm cho những lần làm việc sau. Những tiêu chí nhận xét cần thiết phải có. Sự phân công trong nhóm. Tinh thần thái độ làm việc của các thành viên trong quá trình thảo luận. Kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao. Kĩ năng trình bày kết quả hoặc giải thích chất vấn trước lớp.Cần khen ngợi những học sinh biết lắng nghe và đưa ra những câu hỏi thắc mắc phù hợp. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Qua quá trình thực hiện các biện pháp nêu trên tại lớp 4C năm học 2014-2015 lớp tôi có sự tiến bộ vượt bậc và đạt những thành tích cao trên tất cả các mặt .Từ những kinh nghiệm về tổ chức học nhóm trong dạy học tôi nhận thấy học sinh lớp tôi phát huy được tính tích cực, chủ động, tăng cường sự tham gia của học sinh, như: mọi học sinh đều được trình bày ý kiến, học sinh tự tìm ra tri thức, nắm bài chắc hơn, hứng thú với học tập hơn,v.v... và phát triển những kĩ năng giao tiếp. Còn đối với giáo viên thì ít nói hơn, giúp đỡ được nhiều học sinh, đặc biệt là học sinh có năng khiếu và học sinh cá biệt. Tạo cho mỗi học sinh bước đầu đã có những kĩ năng làm việc theo nhóm. Các em đã biết nhanh chóng gia nhập vào nhóm, bầu nhóm trưởng, thư kí; bước đầu biết bày tỏ quan điểm, ý kiến và trình bày mạch lạc kết quả làm việc chung của cả nhóm. Qua việc tổ chức học nhóm tôi thấy các em hứng thú, say sưa sôi nổi hơn trong học tập. Những học sinh khá, giỏi có điều kiện phát huy hơn năng lực của mình. Còn những em trước đây vốn chậm chạp, nhút nhát, tiếp thu bài chậm, ít trao đổi, ít giơ tay phát biểu ý kiến thì nay đã mạnh dạn hơn, tự tin hơn, sôi nổi hơn trong học tập và các hoạt động. Các em biết hợp tác, giúp đỡ, giao tiếp học hỏi lẫn nhau, tự tìm tòi, tự phát hiện và tự chiếm lĩnh kiến thức.Học sinh cơ bản đã thay đổi được thói quen học tập, các em đã làm quen với cách học theo nhóm, dưới sự hướng dẫn của nhóm trưởng. Học sinh được rèn luyện nhiều hơn về kỹ năng nghe, nói; kỹ năng đánh giá và tự đánh giá; kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp trong cách hoạt động học theo nhóm.Bước đầu hình thành khả năng và năng lực: Tự phục vụ, tự quản; Giao tiếp, hợp tác; Tự học và giải quyết vấn đề;Hình thành và phát triển về phẩm chất: Giáo dục tốt tình yêu gia đình, bạn bè và trường lớp Tự tin, tự trọng, tự chịu trách nhiệm; Trung thực, kỉ luật. Học sinh chủ động tham gia học tập sôi nổi, hào hứng. Bước đầu hình thành thói quen làm việc trong môi trường tương tác. Các em ý thức được “Khi đến lớp mình phải bắt đầu và kết thúc hành động như thế nào” và không phải chờ đến sự nhắc nhở của giáo viên góp phần đẩy mạnh sự phát triển trong công tác giáo dục của trường. Bước đầu tạo được sự đồng thuận của phụ huynh học sinh và cộng đồng cũng như sự ủng hộ và tích cực tham gia hỗ trợ cho nhà trường, giáo viên và học sinh thông qua các hoạt động cụ thể như trang trí lớp học (góc địa phương, cộng đồng), cùng tham gia các hoạt động làm vệ sinh lớp học với học sinh Các em học tập một cách hứng thú, tập trung với tinh thần thi đua, vui vẻ, tích cực. Tiết dạy nhẹ nhàng, tự nhiên, sinh động và hiệu quả. Lớp học trở nên thân thiện, gần gũi tạo cho các em có được cảm giác mỗi ngày đến trường là một ngày vui. Kết quả khảo sát cuối năm năm học 2014 – 2015 môn Tập đọc áp dụng dạy họ ctheo nhóm của lớp 4C lớp tôi dạy như sau: Tổng số học sinh : 26 em Đọc diễn cảm : 9 em Đọc khá diễn cảm : 10 em Đọc chưa diễn cảm : 5 em Đọc còn sai, sót tiếng : 1 em \Đọc chưa đúng tốc độ: 1 em 4.KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận: Học nhóm theo mô hình VNEN giúp học sinh phát huy tính tự học, sáng tạo, tính tự giác, tự quản, sự tự tin, hứng thú trong học tập. Với phương pháp dạy học mới, giúp các em phát huy tốt các kĩ năng: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng hợp tác, kĩ năng tự đánh giá lẫn nhau trong giờ học.Dạy học theo nhóm tạo điều kiện đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy học và các hình thức dạy học trên cơ sở tổ chức các hoạt động phát huy tính tích cực, chủ động, khả năng tự học của học sinh. Tăng khả năng thực hành, vận dụng, tích hợp được hoạt động phát triển ngôn ngữ của học sinh thông qua các hoạt động học tập.Dạy học theo nhóm chú trọng khai thác và sử dụng những kinh nghiệm của học sinh trong đời sống hàng ngày. Gắn kết giữa nội dung dạy học với đời sống thực tiễn của học sinh, của cộng đồng thông qua hoạt động ứng dụng của mỗi bài., rèn cho các em kĩ năng giải quyết các vấn đề, các khó khăn của nhóm và chính bản thân các em trong mỗi tiết học. Để có được kĩ năng tổ chức hoạt động nhóm, đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi và rèn luyện.Nắm vững yêu cầu về quan điểm dạy học, chương trình, nội dung dạy học. Thấy được tầm quan trọng và ích lợi của hoạt động nhóm trong quá trình dạy học.Nắm vững các cách chia nhóm và tổ chức nhóm. Rèn luyện cách chia nhóm thông qua các tiết học một cách thường xuyên. Chuẩn bị tốt cho mình bộ đồ dùng phục vụ cho việc học nhóm của học sinh. Hoạt động nhóm có thể áp dụng được cho tất cả các tiết học ở tất cả các khối lớp ở cấp Tiểu học, đặc biệt là mô hình trường học mới VNEN. Thông qua hình thức học nhóm học sinh được học tập tích cực, chủ động, hứng thú do có cơ hội bày tỏ, chia sẻ những trải nghiệm, có cơ hội thực hành và vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học vào đời sống hàng ngày. Học sinh có nhiều cơ hội để độc lập suy nghĩ, bộc lộ ý kiến riêng khi làm việc cá nhân và phát huy năng lực hợp tác khi học theo nhóm. Các em còn được tham gia đánh giá quá trình học tập của mình, của bạn vì thế học sinh hứng thú học tập hơn, tự tin hơn trong cuộc sống. Ngoài ra, phương pháp dạy học mới yêu cầu có sự tham gia tích cực của cộng đồng. Vai trò của cộng đồng trong việc phối kết hợp giảng dạy cho học sinh rất cao. Các em có thể học từ cộng đồng những kiến thức về văn hóa địa phương 2. Kiến nghị: -Đối với giáo viên: Cần nắm vững đặc trưng của việc học nhóm.Nắm các biện pháp để tổ chức dạy học nhóm đúng quy trình và có hiệu quả.Làm tốt công tác tuyên truyền ,giảng giải với phụ huynh để phụ huynh hiểu tính ưu việt của mô hình học nhóm. -Đối với nhà trường : Về phía chuyên môn trường cần tập huấn kĩ năng dạy học theo nhóm cho tất cả giáo viên. Nhà trường à tăng cường tham mưu với các cấp chính quyền có liên quan để đầu tư trang bị đầy đủ hơn về cơ sở vật chất để nâng cao hiệu quả hoạt động nhóm như bàn ghế cần phù hợp với học sinh trong việc học nhóm.Trang bị thêm màn hình chiếu trong các lớp học. -Đối với cụm chuyên môn: Để hoạt động hướng dẫn và dạy học theo nhóm trở thành hoạt động dạy học thường xuyên, có chất lượng, mang lại hiệu quả cao cho công tác dạy học và nâng cao chất lượng giáo dục Cụm chuyên môn và các trường thường xuyên tổ chức các chuyên đề theo từng môn và các hoạt động giáo dục cho giáo viên học hỏi, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau. Và cuối cùng kính chúc sức khỏe các thầy cô trong hoäi ñoàng chaám Sáng kiến kinh nghiệm. Tôi rất mong muốn nhận được sự đóng góp của các đồng chí để đề tài này hoàn thiện hơn ! Xin chân thành cảm ơn !
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_giai_phap_nang_cao_hieu_qua_to.doc