Sáng kiến kinh nghiệm Một số dạng bài tập về muối ngậm nước

; MgSO4.7H2O; FeSO4. 7H2O; ZnSO4 .7H2O; CaCl2.6H2O; MnSO4 .7H2O; FeCl3.6H2O; MgCl2.6H2O.
 - Thành phần tinh thể ngậm nước (tinh thể hiđrat) gồm: 
 + Phần khan là phần không chứa nước kết tinh như: CuSO4; Na2CO3; MgSO4
 + Phần nước kết tinh là phần nước có trong tinh thể hiđrat như: 
 VD: Có 5 phân tử H2O trong 1 phân tử CuSO4 . 5H2O; Có 10 phân tử H2O trong 1 phân tử Na2CO3.10H2O..
 - Khi hòa tan tinh thể hiđrat vào nước thì nồng độ dung dịch là nồng độ của phần khan trong dung dịch.
 VD: Hòa tan 25g CuSO4 .5H2O vào 275g nước thì thu được 300 gam dung dịch CuSO4 4%.
* Giả sử công thức tổng quát của tinh thể là: A .x H2O 
 Trong đó: A là CTHH của muối khan; x là số phân tử nước kết tinh.
II.4.2. Các dạng bài tập.
II.4.2.1. Tính thành phần % của muối khan và của nước kết tinh có trong tinh thể hiđrát.
* Các bước tiến hành
 Bước 1. Tính khối lượng mol của tinh thể Mtinh thể. 
 Mtinh thể = MA + Mnước kết tinh
 Bước 2. Tính thành phần % của muối khan và nước kết tinh có trong tinh thể.
* Ví dụ
 1) Tính TP% về khối lượng của muối khan và của nước kết tinh có trong CuSO4.5H2O.
Bài giải
2) Tính TP% về khối lượng của muối khan và của nước kết tinh có trong CaSO4.2H2O.
Bài giải
3) Xác định công thức hóa học của Na2CO3 ngậm H2O. Biết rằng trong đó H2O kết tính chiếm 62,94% về khối lượng.
Bài giải
 Đặt CTHH là : Na2CO3 . x H2O
 Cách 1.
 Cách 2. % Na2CO3 = 100% - 62,94% = 37,06%
 Ta có:
 Vậy CTHH tìm được là: Na2CO3. 10H2O
4) Xác định công thức hóa học của MgSO4 ngậm H2O. Biết rằng trong đó MgSO4 chiếm 48,8% về khối lượng.
Bài giải
 Đặt CTHH là: MgSO4. xH2O
Cách 1.
Cách 2. %H2O = 100% - 48,8% = 51,2%
 Ta có:
 Vậy CTHH tìm được là: MgSO4. 7H2O
II.4.2.2. Tính khối lượng của muối khan và của nước kết tinh có trong tinh thể hiđrat. Lưu ý: 
* Ví dụ
1) Tính khối lượng của CuSO4 và của H2O kết tinh có trong 50 gam CuSO4.5H2O.
Bài giải 
2) Tính khối lượng của FeCl3 và của H2O kết tinh có trong 10,82 gam FeCl3.6H2O.
Bài giải
3) Xác định CTHH của một muối ngậm nước. Biết rằng trong muối này có 54,4 gam CaSO4 và 14,4 gam nước kết tinh.
Bài giải
 Vậy CTHH tìm được là: CaSO4. 2H2O
4) Xác định CTHH của một muối ngậm nước. Biết rằng trong muối này có 3,18 gam Na2CO3 và 5,4 gam nước kết tinh.
Bài giải
 Vậy CTHH tìm được là: Na2CO3. 10H2O
II.4.2.3. Thêm muối ngậm nước vào dung dịch cho sẵn.
* Dạng toán này thường lấy muối ngậm nước cho vào dung dịch cho sẵn và có cùng tên chất tan như: Thêm CuSO4. 5H2O và dung dịch CuSO4 và yêu cầu tính nồng độ % của dung dịch thu được sau khi pha trộn nên ta áp dụng ĐLBTKL để tính khối lượng dung dịch tạo thành. 
 mdung dịch thu được = mtinh thể + mdung dịch cho sẵn
 mchất tan trong dung dịch thu được = mchất tan trong tinh thể + mchất tan trong dd cho sẵn
* Ví dụ.
1) Hòa 28,6 gam Na2CO3. 10H2O vào 171,4 gam dung dịch Na2CO3 12,369% để thu được dung dịch có nồng độ % là bao nhiêu?
Bài giải
 mdd thu được = 28,6 + 171,4 = 200 (gam)
2) Hòa 12,3 gam MgSO4. 7H2O vào 187,7 gam dung dịch MgSO4 0,64% thì để thu được khoảng 200 ml dung dịch có nồng độ mol là bao nhiêu?
Bài giải 
3) Cần lấy bao nhiêu gam CuSO4 .5H2O và bao nhiêu gam dung dịch CuSO4 8% để thu được 280 gam dung dịch CuSO4 16%.
Bài giải
Đặt khối lượng CuSO4 .5H2O là x gam và dung dịch CuSO4 8% là y gam	
Ta có: mdd thu được = x + y = 280 (1)
 Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình sau:
4) Cần lấy bao nhiêu gam Na2CO3. 10H2O và bao nhiêu gam dung dịch Na2CO3 10% để thu được 286 gam dung dịch Na2CO3 20%.
Bài giải:
Đặt khối lượng Na2CO3.10H2O là x gam và dung dịch Na2CO3 10% là y gam
Ta có: mdd thu được = x + y = 286 (1)
 Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình sau:
5) Hòa tan m gam tinh thể CuSO4.5H2O vào V ml dung dịch CuSO4 có nồng độ c% (khối lượng riêng bằng d g/ml) thu được dung dịch X. Tính nồng độ % của dung dịch X theo m, V, c và d.(Đề thi HSG lớp 9 vòng 1, năm học 2013-2014 của huyện Tam Dương).
Bài giải
Khối lượng CuSO4 có trong m gam tinh thể: 
Khối lượng CuSO4 có trong V ml dung dịch CuSO4 c% (khối lượng riêng bằng d 
g/ml) là: = 0,01.V.d.c (g)
Khối lượng dung dịch X bằng: m + V.d (g)
Nồng độ phần trăm của dung dịch X: 
 =
II.4.2.4. Hòa tan muối ngậm nước vào nước.
* Mục đích của dạng bài tập này là tính C%, CM và khối lượng riêng (D) của dung dịch thu được sau khi hòa tan muối ngậm nước vào nước, cho nên ta phải tính được: 
 mdung dịch thu được = mmuối ngậm nước + mnước hòa tan
 Vdung dịch thu được = Vnước hòa tan + Vnước kết tinh
 * Chú ý:
 + Biết rằng khối lượng riêng của nước là 1g/ml.
 + Thể tích chất tan trong dung dịch coi như không đáng kể.
 * Ví dụ.
1) Hòa tan 70 gam Fe(NO3)3 .6H2O vào 230 gam nước. Tính nồng độ %, nồng độ mol và khối lượng riêng của dung dịch thu được.
Bài giải
Ta có sơ đồ sau: Fe(NO3)3 .6H2O + H2O dung dịch Fe(NO3)3
Tính nồng độ % của dung dịch Fe(NO3)3 
b) Tính nồng độ mol của dung dịch Fe(NO3)3
c) Tính khối lượng riêng của dung dịch Fe(NO3)3
2) Hòa tan 28,7 gam ZnSO4 .7H2O vào 171,3 ml nước. Tính nồng độ %, nồng độ mol và khối lượng riêng của dung dịch thu được.
Bài giải
Ta có sơ đồ sau: ZnSO4 .7H2O + H2O dung dịch ZnSO4
a) Tính nồng độ % của dung dịch ZnSO4
Do khối lượng riêng của nước là 1g/ml nên 171,3 ml H2O = 171,3 gam H2O
b) Tính nồng độ mol của dung dịch ZnSO4
c) Tính khối lượng riêng của dung dịch ZnSO4
3) Hòa tan hoàn toàn 43,8 gam CaCl2 .xH2O vào 156,2 gam H2O. Ta thu được dung dịch CaCl2 11,1%. Xác định CTPT của muối ngậm nước trên.
Bài giải
 Mà: 111 + 18.x = 219
 x = 6
 Vậy CTPT là: CaCl2. 6H2O
4) Hòa tan hoàn toàn 2,86 gam Na2CO3 .xH2O vào nước. Ta thu được 100 ml dung dịch Na2CO3 0,1M. Xác định CTPT của muối ngậm nước trên.
Bài giải
 Mà: 106 + 18.x = 286
 x = 10
 Vậy CTPT là: Na2CO3. 10H2O
II.4.2.5. Cô cạn dung dịch (làm bay hơi nước có trong dung dịch)
* Khi nước bay hơi bớt thì sẽ có một phần chất tan kết tinh lại thành dạng tinh thể phần còn lại là dung dịch bão hòa. 
* Ví dụ:
1) Có bao nhiêu gam tinh thể Fe(NO3)3.6H2O kết tinh từ 500 ml dung dịch Fe(NO3)30,1M. 
Bài giải
2) Cho 600 gam dung dịch CuSO4 10% bay hơi ở nhiệt độ không đổi (200C) tới khi bay hết 400 gam nước, lúc đó sẽ có một phần CuSO4 kết tinh thành dạng tinh thể CuSO4.5H2O và dung dịch còn lại là dung dịch CuSO4 bão hòa ở 200C có nồng độ là 20%. Tính khối lượng tinh thể CuSO4.5H2O.
Bài giải
Ở 200C, khi bay hết 400 gam nước, khối lượng hỗn hợp còn lại gồm tinh thể CuSO4.5H2O và dung dịch bão hòa.
Gọi x là khối lượng của tinh thể CuSO4.5H2O đã kết tinh
 mdd bão hòa = (200 – x) (gam)
 ; 
Nồng độ % của dung dịch bão hòa là:
 Vậy khối lượng tinh thể đã kết tinh là: 45,45 gam 
II.4.2.6. Bài tập về độ tan của muối trong nước.
* Độ tan của 1 chất là số gam tối đa chất đó tan trong 100 gam nước để được dung dịch bão hòa ở nhiệt độ xác định.
* Công thức tính độ tan của một: 
 Trong đó: S là độ tan của chất (gam); mCT: khối lượng chất tan (gam)
* Khi nhiệt độ tăng, độ tan của các chất rắn thường tăng lên, nếu khí ấy ta hạ nhiệt độ dung dịch xuống thì sẽ có một phần chất tan không tan được nữa, phần chất tan này sẽ tách ra dưới dạng rắn (muối khan hoặc là muối ngậm nước). 
* Ví dụ:
1) Hòa tan 7,18 gam NaCl vào 20 gam nước ở 200C thì thu được dung dịch bão hòa. Tính độ tan và nồng độ % của NaCl trong dung dịch bão hòa.
Bài giải
mdung dịch NaCl = 7,18 + 20 = 27,18 (gam)
2) Biết độ tan của KCl ở 400C là 40 gam. Tính khối lượng của KCl có trong 350 gam dung dịch bão hòa ở trên.
Bài giải
 m dung dịch KCl với độ tan 40 gam = 100 + 40 = 140 (gam)
Khối lượng KCl có trong 350 gam dung dịch bão hòa là: 
3) Tính khối lượng AgNO3 tách ra khỏi dung dịch khi làm lạnh 450 gam dung dịch bão hòa ở 800C xuống 200C. Biết độ tan của AgNO3 ở 800C là 668 gam và ở 200C là 222 gam.
Bài giải
+ Ở 800C
+ Ở 200C
 Vậy khối lượng AgNO3 kết tinh khỏi dd là: 391,4 – 130,092 = 261,308 (gam)
4) Làm lạnh 500 gam dung dịch Fe2(SO4)3 40% thấy tách ra 112,4 gam muối G và dung dịch còn lại bão hòa có nồng độ 30,96%. Xác định công thức của muối G.(Đề giao lưu HSG lớp 8, năm học 2013-2014 của thành phố Vĩnh Yên)
Bài giải
Khối lượng Fe2(SO4)3 trong G 200 – 120 = 80 (gam)
Khối lượng nước trong G: 112,4 – 80 = 32,4 (gam)
Ta có: 
 Vậy CTHH của G là: Fe2(SO4)3 .9H2O
II.4.2.7. Bài tập tổng hợp.
1) Hòa tan 3,2 gam oxit M2On trong lượng vừa đủ dung dịch H2SO4 10% thu được dung dịch muối có nồng độ 12,9%. Sau phản ứng đem cô cạn bớt dung dịch và làm lạnh nó thu được 7,868 gam tinh thể muối với hiệu suất 70%. Xác định công thức của tinh thể muối đó.(Đề thi HSG lớp 9, năm học 2007-2008 của huyện Tam Dương)
Bài giải
Gọi số mol của M2On là: a mol
 M2On + nH2SO4 M2(SO4)n + H2O
 a mol an mol a mol
Khối lượng H2SO4 = 98an (gam) 
 khối lượng dung dịch H2SO4 = 98an . 100 : 10 = 980an (gam)
Khối lượng M2On = (2M + 16n) (gam)
Khối lượng M2(SO4)n = a(2M + 96n) (gam) 
 Khối lượng dung dịch sau phản ứng là: (2M + 998n)a (gam)
 Ta có: 
 Với n = 3 M = 56 (Fe). CTHH là Fe2O3 và Fe2(SO4)3
Gọi công thức của tinh thể là: Fe2(SO4)3.xH2O
Khối lượng nước trong tinh thể 11,24 – 8 = 3,24 (gam)
CTHH là Fe2(SO4)3.9H2O
2) Có 13,51 gam một hỗn hợp gồm 3 muối K2CO3, KHCO3, KCl (chỉ có một muối ngậm nước) đem hòa tan hết vào nước ta được dung dịch A.
- Lấy ½ dung dịch A tác dụng vừa đủ với 140 ml dung dịch HCl 0,5M. sau đó thêm tiếp lượng dư dung dịch AgNO3 thu được 11,48 gam kết tủa.
- Lấy ½ dung dịch còn lại cho tác dụng với 100 ml dung dịch KOH 0,5M. Sau đó thêm tiếp lượng dư BaCl2 lọc bỏ kết tủa phần nước lọc còn lại phải cần 50 ml dung dịch HCl 0,5M để trung hòa.
	a) Viết các PTHH xảy ra. Tính khối lượng các muối khan và nước kết tinh trong hỗn hợp đầu.
	b) Xác định xem muối nào ngậm nước, biết rằng mỗi phân tử chỉ có thể ngậm một số nguyên phân tử nước. Viết công thức tinh thể ngậm nước.
Bài giải
mhỗn hợp = 13,51 : 2 = 6,755 (mỗi phần) 
Phần 1: nHCl = 0,14. 0,5 = 0,07 (mol); nkết tủa = 11,48 : 143,5 = 0,08 (mol)
 	K2CO3 + 2HCl 2KCl + CO2 + H2O (1)
KHCO3 + HCl KCl + CO2 + H2O (2)
	KCl + AgNO3 AgCl + KNO3 (3)
nHCl = nKCl(1,2) = 0,07 (mol); nKCl(3) = nAgCl = 0,08 (mol)
nKCl ban đầu = 0,08 – 0,07 = 0,01 (mol) mKCl ban đầu = 0,01. 74,5 = 0,745 (gam)
Phần 2: nKOH = 0,1. 0,5 = 0,05 (mol); nHCl = 0,05 . 0,5 = 0,025 (mol)
KHCO3 + KOH K2CO3 + H2O (4)
K2CO3 + BaCl2 2KCl + BaCO3 (5)
	HCl + KOH KCl + H2O (6)
nKOH dư = n HCl = 0,025 (mol) nKHCO3(4) = nKOH(4) = 0,05 – 0,025 = 0,025 (mol)
mKHCO3(4) = 0,025. 100 = 2,5 (gam) nKHCO3(2) = nHCl(2) = 0,025 (mol)
nHCl(1) =0,07 – 0,025 = 0,045(mol) nK2CO3 = 0,045: 2 = 0,0225 (mol)
Vậy khối lượng của K2CO3 = 0,225. 138 = 3,105 (gam)
Khối lượng nước trong hh ban đầu là: 6,755 – 0,745- 2,5- 3,105 = 0,405 (gam)
Số mol H2O = 0,405 : 18 = 0,0225 (mol).
Ta thấy chỉ có số mol của K2CO3 : số mol H2O = 0,0225: 0,0225 = 1 : 1 là thỏa mãn.
Vậy muối ngậm nước là: K2CO3.H2O.
Khối lượng các chất có trong hỗn hợp đầu là:
- Khối lượng KCl = 0.745. 2 = 1,49 (gam)
- Khối lượng KHCO3 = 2,5 . 2 = 5 (gam)
- Khối lượng K2CO3 = 3,105 . 2 = 6,21 (gam)
II.4.3. Bài tập vận dụng.
Bài 1. Tính thành phần % về khối lượng của muối khan và nước kết tinh có trong các tinh thể sau: MgSO4.7H2O; FeSO4. 7H2O; ZnSO4 .7H2O; CaCl2.6H2O; FeCl3.6H2O; MgCl2.6H2O.
Bài 2. Xác định công thức hóa học của MnSO4 ngậm H2O. Biết rằng trong đó MnSO4 chiếm 54,51% về khối lượng.
Bài 3. Xác định công thức hóa học của MgCl2 ngậm H2O. Biết rằng trong đó H2O chiếm 53,2% về khối lượng.
Bài 4. Tính khối lượng của FeCl3 và của H2O kết tinh có trong 27,05 gam FeCl3.6H2O.
Bài 5. Xác định CTHH của một muối ngậm nước. Biết rằng trong muối này có 16,1 gam ZnSO4 và 12,6 gam nước kết tinh.
Bài 6. Hòa 40 gam CuSO4. 5H2O vào 240 gam dung dịch CuSO43 8% để thu được dung dịch có nồng độ % là bao nhiêu?
Bài 7. Cần lấy bao nhiêu gam CuSO4 .5H2O và bao nhiêu gam dung dịch CuSO4 4% để thu được 500 gam dung dịch CuSO4 8%.
Bài 8. Có b/nhiêu gam tinh thể Fe(NO3)3.6H2O kết tinh từ 500 ml dd Fe(NO3)3 0,1M.
Bài 9. Hòa tan 28,6 gam Na2CO3. 10H2O vào 181,4 gam nước. Tính nồng độ %, nồng độ mol và khối lượng riêng của dung dịch thu được.
Bài 10. Hòa tan hoàn toàn 100,1 gam Na2CO3. xH2O vào 234,9 gam H2O. Ta thu được dung dịch Na2CO3 11,075%. Xác định CTPT của muối ngậm nước trên.
Bài 11. Hòa tan hoàn toàn 17,16 gam tinh thể Na2CO3. xH2O vào 132,84 gam H2O. Ta thu được dung dịch Na2CO3 4,24%. Xác định CTPT của tinh thể trên.(Đề thi HSG lớp 9 (vòng 1), năm học 2014-2015 của huyện Tam Dương)
Bài 12. Có 500 gam dung dịch KNO3 bão hòa ở 200C nồng độ 6,5%. Cho bay hơi nước ở nhiệt độ không đổi (200C) cho đến khi nhận được một hỗn hợp gồm một phần là chất rắn X kết tinh và một phần là dd KNO3 bão hòa có khối lượng là 313 gam. Tính khối lượng X. 
Bài 13. Xác định khối lượng KCl kết tinh khi làm nguội 604 gam dung dịch bão hòa ở 800C xuống 200C. Biết rằng độ tan của KCl ở 800C là 80 gam và ở 200C là 34 g.
Bài 14. Hãy xác định lượng tinh thể MgSO4.6H2O tách ra khỏi dung dịch khi hạ nhiệt độ 1642 gam dung dịch bão hòa MgSO4 ở nhiệt độ 800C xuống 200C. Biết rằng độ tan của MgSO4 ở 800C là 64,2 gam và ở 200C là 44,5 g.(Kì thi chọn HSG thành phố Vĩnh Yên năm học 2009-2010).
Bài 15. Cho 0,2 mol CuO tác dụng vừa đủ với dung dịch H2SO4 20% đun nóng, sau đó làm nguội dung dịch đến 100C. Tính khối lượng CuSO4 .5H2O đã tách ra khỏi dung dịch, biết rằngđộ tan của CuSO4 ở 100C là 17,4 gam.(Đề giao lưu HSG lớp 8, năm học 2010-2011 của huyện Tam Dương)
Bài 16. Có bao nhiêu gam phèn chua.12H2O tách ra từ 320 gam dd KAl(SO4)2 bão hòa ở 200 nếu như có 160 gam H2O bay hơi cũng ở nhiệt độ đó. Biết ở dd KAl(SO4)2 bão hòa có nồng độ 5,5%.(Đề khảo sát chất lượng HSG lớp 8, năm học 2013-2014 của thành phố Vĩnh Yên)
Bài 17. Nung 8,08 gam một muối A thu được sản phẩn khí và 1,6 gam một chất rắn B không tan trong nước. Ở điều kiện thích hợp, nếu cho sản phẩm đi qua 200 gam dung dịch NaOH 1,2% ở điều kiện xác định thì thấy phản ứng xảy ra là vừa đủ và thu được dung dịch chỉ chứa một muối duy nhất có nồng độ 2,47%. Xác định công thức phân tử của muối A biết rằng khi nung muối A thì kim loại trong A không biến đổi số oxi hóa.
(Đề thi HSG lớp 9, năm học 2013-2014 của huyện Vĩnh Tường)
Bài 18. Có 16 gam oxit kim loại MO, chia thành hai phần bằng nhau:
- Hòa tan hoàn toàn phần 1 trong HCl dư, xử lý dung dịch thu được ở những điều kiện thích hợp thu được 17,1 gam muối X duy nhất.
- Cho phần 2 tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng, dư xử lý dung dịch sau phản ứng ở nhiệt độ dưới 1110C chỉ thu được 25 gam một muối Y duy nhất.
Xác định M, công thức hai muối X, Y; biết rằng MX <180 gam; MY <260 gam.
Bài 19. Để xđ công thức của muối kép X người ta tiến hành các thí nghiệm sau:
 - Hòa tan 47,4 gam X vào nước thu được dd Y. Chia Y thành hai phần bằng nhau:
 + Phần 1 tác dụng với dunh dịch BaCl2 dư thu được 23,3 gam kết tủa A.
 + Thêm NH3 dư vào phần 2 thu được kết tủa B, nung B trong chân không đến khối lượng không đổi thu được 2,55 gam chất rắn.
 - Lấy 47,4 gam X đem nung ở nhiệt độ 1200C chỉ thu được 21,6 gam hơi của một chất duy nhất. Xác định công thức của muối X biết rằng trong muối X có chứa một kim loại kiềm.
II.5. Kết quả thực hiện: Kết quả đạt được qua các kỳ thi khảo sát đội tuyển.
Khi chưa học theo thứ tự của SKKN 
Lớp đội tuyển HSG
TB trở lên
Bài kiểm tra 1 tiết
54%>5
Bài kiểm tra 15 phút
61%>5
Sau khi dạy học sinh theo thứ tự từ dễ đến khó của SKKN
Lớp đội tuyển HSG
TB trở lên
Bài kiểm tra 1 tiết
79%>5
Bài kiểm tra 15 phút
87%>5
	Qua kết quả ở trên tôi thấy: Sau khi học xong một số dạng bài tập về muối ngậm nước (theo thứ tự từ dễ đến khó mà SKKN đã trình bày ở trên) thì số học sinh giải được bài khó đã tăng lên rõ rệt và các em đã ghi nhớ rất tốt phần kiến thức này, nó đã trở thành kỹ năng, kỹ xảo khi giải bài tập về muối ngậm nước.
Kết quả cụ thể mà tôi đạt được trong những năm qua: 
1. Năm học 2011- 2012. 
Cấp huyện: 1 giải ba, 1giải KK
Cấp tỉnh: 1 giải ba
Đạt: chiến sỹ thi đua cấp cơ sở
2. Năm học 2012- 2013
Cấp huyện: 1 giải nhất
Cấp tỉnh: 1 giải ba
Đạt: chiến sỹ thi đua cấp cơ sở
3. Năm học 2013- 2014
Cấp huyện: 1 giải nhì, 2 giải ba, 2KK
Với kỳ thi KHTN: 
 + Cấp huyện: 1 giải ba, 2 giải KK
+ Cấp tỉnh: 2 giải KK
Đạt: Chiến sĩ thi đua cơ sở và Bằng khen của chủ tịch UBND Tinh
4. Năm học 2014- 2015
 Cấp huyện: 1 giải ba
 Cấp tỉnh: 1 giải KK
 Với kỳ thi KHTN: 
+ Cấp huyện: 1 giải ba, 2 giải KK
+ Cấp tỉnh: 
Ngoài ra tôi còn tham gia bồi dưỡng đội tuyển HSG huyện đi thi tỉnh nhiều năm đặc biệt những năm gần nhất là năm học 2011- 2012 và năm học 2012- 2013, số lượng học sinh đỗ cao.
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
III.1. Kết luận.	
	Qua quá trình nghiên cứu đề tài này, tôi thấy phương pháp luyện tập thông qua sử dụng bài tập hóa học nói chung và bài tập về muối ngậm nước nói riêng, đây là một trong những phương pháp quan trọng để nâng cao chất lượng dạy học bộ môn và góp phần tạo hứng thú cho học sinh học tập, đặc biệt là học sinh giỏi. Tuy nhiên để rèn luyện tính suy luận, củng cố kiến thức một số bài tập về muối ngậm nước thì các em cần có nhiều cố gắng hơn nữa, bản thân tôi thấy có nhiều đề thi học sinh giỏi có dạng bài tập này và nhiều năm tôi đã sử dụng bài tập này theo hệ thống từ dễ đến khó để dạy cho các em, tôi thấy đạt hiệu quả cao do vậy mà tôi đã mạnh dạn đưa ra để cùng đồng nghiệp tham gia đóng góp ý kiến, tạo được bộ tài liệu ngày càng hoàn hảo hơn.
	Qua những năm được bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi của Huyện Tam Dương để thi học sinh giỏi cấp Tỉnh bản thân tôi đã nghiên cứu, tìm tòi đồng thời sử dụng phương pháp trên để bồi dưỡng cho học sinh. Vì vậy, trong kỳ thi học sinh giỏi cấp Tỉnh (năm học 2012-2013) các em đã đạt được nhiều giải cao.
Để nâng cao chất lượng dạy và học đối với môn Hóa học trong Nhà trường thì đòi hỏi người giảng dạy phải có kiến thức tổng hợp, trình độ chuyên môn vững vàng, sự hiểu biết sâu sắc, bao quát hết toàn bộ nội dung chương trình Hóa học THCS và trình độ nhận thức của học sinh đối với từng lớp học trong Nhà trường Trên cơ sở đó ra đề cho phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh nhằm kích thích học sinh học tập một cách say mê, hứng thú và đạt hiệu quả, đồng thời vận dụng những hiểu biết của mình vào cuộc sống. 
Trải qua thời gian giảng dạy ở Trường THCS Hợp Thịnh – Tam Dương bản thân tôi đã tích cực nghiên cứu, thực nghiệm và đúc kết kinh nghiệm để có được sáng kiến này. Với khả năng còn hạn chế, khi trình bày dạng bài tập theo hình thức của một sáng kiến sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý chân thành của các thầy, cô giáo trong tổ và ban chỉ đạo chuyên môn của Nhà trường để sáng kiến được hoàn thiện hơn, nhằm phục vụ tốt hơn cho việc giảng dạy bộ môn Hóa học ở trường Trung học cơ sở góp phần vào việc “Đổi mới căn bản, toàn diện công tác giáo dục – đào tạo” theo tinh thần Nghị quyết TW 8- KXI.
III.2. Kiến nghị.
	Tăng số lần mời chuyên gia về bồi dưỡng cho HGS và giáo viên cốt cán trong toàn Huyên, Tỉnh.
	Thường xuyên tổ chức các buổi chuyên đề để nhiều giáo viên trong Huyện, Tỉnh cùng tham gia học hỏi và trao đổi kinh nghiệm với nhau.
 Xin chân thành cảm ơn ! 
* Vấn đề mới/cải tiến SKKN đặt ra và giải quyết so với các SKKN trước đây (ở trong nhà trường hoặc trong Tỉnh): 
	+ Những năm đầu khi bồi dưỡng HSG hay dạy HS đại trà tôi thường dạy theo bài, nhưng sau nhiều năm giảng dạy tôi đã rút ra được những kinh nghiệm quí báu và bắt đầu xây dựng hệ thống các bài tập về muối ngậm nước thành chuyên đề.
	+ Khi hệ thống hóa một số bài tập về muối ngậm nước theo thứ tự từ dễ đến khó thì các em lĩnh hội được kiến thức trọn vẹn, dễ hiểu, dễ nhớ và đã giải quyết được những bài tập ở mức độ khó hơn nữa.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TT
Tên sách
Tên NXB
Tên tác giả
1
Sách giáo khoa hóa học lớp 10
NXBGD
2
Sách bài tập hóa học lớp 10
NXBGD
3
Sách bài tập nâng cao hóa học lớp 10
NXBGD
4
Phương pháp trả lời đề thi trắc nghiệm môn hóa- dùng cho học sinh ôn luyên thi tốt nghiệp THPT, đại học cao đẳng và trung học chuyên nghiệp.
NXB Hà Nội
PGS. TS 
Đào Hữu Vinh
ThS. 
Nguyễn Thu Hằng
5
Hướng dẫn giải nhanh bài tập hóa học
(tập 1).
NXB Đại học Quốc Gia Hà Nội
Cao Cự Giác