Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp xây dựng thực đơn đảm bảo lượng can xi, sắt - Vitamin B1, A trong khẩu phần ăn của trẻ tại trường mầm non
Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai. Muốn có được chủ nhân tương lai của đất nước khỏe mạnh, cần quan tâm đến việc chăm sóc nuôi dưỡng trẻ ngay từ khi các cháu còn nhỏ tuổi, đặc biệt là các cháu dưới 6 tuổi. Từ nhận thức này, là kế toán trong trường Mầm Non tôi tiếp tục nghiên cứu xây dựng những thực đơn hợp lý, chú trọng đến lượng vitamin và khoáng chất để nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ ở trường Mầm Non.
Dinh dưỡng có ý nghĩa hết sức quan trọng trong đời sống hàng ngày của mỗi con người nói chung và đặc biệt đối với trẻ nhỏ nói riêng . Vì trẻ còn bé, sức đề kháng yếu, nếu không có 1 chế độ chăm sóc về dinh dưỡng cần thận, khoa học thì trẻ dễ bị còi cọc, suy dinh dưỡng, đau yếu, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển sau này. Vì vậy, ngoài việc xây dựng thực đơn đảm bảo calo và cân đối các chất dinh dưỡng theo chuẩn ta cần chú ý đưa các loại thực phẩm giàu Vitamin và khoáng chất trong khẩu phần ăn của trẻ, bởi vì:
- Vitamin B1 có tác dụng giúp cho cơ thể nói chung và trẻ nhỏ nói riêng chuyển hóa thức ăn tốt hơn và quá trình trao đổi chất, tạo ra năng lượng điều hòa thần kinh cơ và tim, ngăn ngừa phù thũng; khi cơ thể thiếu sinh tố này khiến cơ thể bị phù thũng teo cơ, chán ăn khó ngủ và ảnh hưởng đến hệ thần kinh cũng như phản xạ gân xương. Trong cơ thể, B1 tham gia vào nhiều phản ứng chuyển hóa và đặc biệt là chuyển hóa gluxit
- Vitamin A cần thiết cho thị lực của trẻ cũng như sự khỏe mạnh của da và tốt cho hệ miễn dịch. Thiếu Vita min A còn làm cho trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp và đường tiêu hóa.
- Canxi có vai trò quan trọng trong sự phát triển và là khoáng chất nhiều nhất của cơ thể với 99% tập trung ở xương và răng, 1% còn lại nằm trong máu, mô tế bào. Khi thiếu can xi kéo dài sẽ dẫn đến trẻ bị còi xương, chậm lớn. Nếu hấp thụ đủ can xi trẻ sẽ có khung xương chắc khỏe khi trưởng thành.
- Sắt là 1 yếu tố vi lượng đã được nghiên cứu từ lâu, đây là 1 trong 3 vi chất dinh dưỡng ( vitamin A, Sắt, i ốt) đang được quan tâm vì sự thiếu hụt các vi chất này ở các nước đang phát triển đã và đang trở thành vấn đề có ý nghĩa đến sức khỏe cộng đồng. Mặc dù sự hiện diện trong cơ thể với 1 lượng rất nhỏ nhưng rất cần thiết cho nhiều chức năng sống như chức năng hô hấp, tăng cường hệ thống miễn dịch cho cơ thể. Như vậy sắt cần thiết cho tất cả mọi người, nhưng đối với trẻ em sắt vô cùng quan trọng vì trẻ em là đối tượng dễ bị thiếu sắt nhất do nhu cầu tăng cao. Vai trò quan trọng nhất của sắt là cùng với Protein tạo thành huyết sắc tố vận chuyển oxy cho nên thiếu sắt dẫn đến thiếu máu dinh dưỡng là bệnh phổ biến ở trẻ em. Thiếu sắt còn ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể: ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa: trẻ biếng ăn, kém hấp thu.ảnh hưởng đến hệ thần kinh: mệt mỏi, kích thích rối loạn dẫn truyền thần kinh. Sắt tham gia vào tăng cường hệ thống miễn dịch cho cơ thể, nên thiếu sắt trẻ hay bị ốm đau do hệ thống miễn dịch suy giảm.
ta có thêm nhiều chất dinh dưỡng và chất nọ bổ sung chất kia, ta sẽ có một bữa ăn cân đối, đủ chất, giá trị sử dụng sẽ tăng lên. Do đó, hàng ngày chúng ta cần ăn những món ăn đa dạng, hỗn hợp nhiều loại thực phẩm trong 4 nhóm kể trên. * Cách làm: Nguyên tắc khi xây dựng thực đơn của trường chúng tôi là phải đảm bảo đủ 4 nhóm loại thực phẩm : Protein, Lipit, Gluxit, Vitamin và muối khoáng. Hàng ngày sử dụng ít nhất từ 15 đến 20 loại thực phẩm. Không có thực đơn đơn điệu. Các món ăn trong ngày từ món mặn, món canh hay bữa quà chiều đều được chú ý sử dụng nhiều loại thực phẩm trong cùng 1 nhóm và từ 2 đến 4 nhóm trong một món.. Ví dụ 1: Mãn mÆn Mãn Ruốc : nguyên liệu chính là thịt lợn. Tôi đã sử dụng thêm thịt gà hoặc thịt thăn bò hoặc cá thu, cá rô phi, tôm ... Từ món ruốc thông thường ta kết hợp linh hoạt thêm các thực phẩm khác trong cùng 1 nhóm ta sẽ có thêm nhiều món ruốc khác nhau như ( ruốc cá thịt, ruốc tôm thịt ...) và trộn thêm vừng vừa giảm mùi tanh từ cá, tôm vừa tăng lượng can xi, sắt vì vừng là thực phẩm giàu canxi và sắt. Ví dụ 2 : Mãn Canh : Trêng chóng t«i kh«ng sö dông ®¬n ®iÖu mét lo¹i rau vµ còng kh«ng ®¬n ®iÖu mét lo¹i thÞt. VÝ dô: Canh bÝ ®á, su su nÊm t¬i nÊu thÞt gµ, thÞt lîn. còng c¸c rau ®ã chóng t«i nÊu víi thÞt bß, thÞt lîn hoÆc thÞt ngan, thÞt lîn... Canh rau cñ tæng hîp nÊu thÞt gµ, thÞt lîn gåm: - Nhãm thùc phÈm giµu P: thÞt gµ ( giàu vitamin A) - Nhãm thùc phÈm giµu L: ThÞt lîn sÊn lét b× ( giàu vitamin A) - Nhãm thùc phÈm giµu G: khoai t©y - Nhãm thùc phÈm vitamin vµ kho¸ng chÊt: sóp l¬ ( giµu ca xi), su hµo, cµ rèt, b¾p c¶i... VÝ dô 3: Mãn quµ chiÒu: Ch¸o thÞt gµ, thÞt lîn tæng hîp gåm: - G¹o nÕp: thùc phÈm giµu Vitamin B1 - G¹o tÎ: thùc phÈm giµu Vitamin B1 - §ç xanh: thùc phÈm giµu vitamin B1vµ s¾t - Cµ rèt: giµu can xi vµ tiÒn vitaminA - Hµnh, mïi: thùc phÈm giµu can xi - ThÞt gµ: thùc phÈm giµu Vitamin A - ThÞt lîn nöa n¹c, nöa mì: thùc phÈm giµu Vitamin A Víi mãn ch¸o nµy cung cÊp ®ñ lîng can xi, sắt vµ Vitamin B1 * Phối hợp các loại thực phẩm để có nhiều món ăn khác nhau đủ lượng vitamin và khoáng chất theo yêu cầu: - Vừng (trắng ): Lạc vừng phối hợp với cá thành ruốc cá tổng hợp - Cháo vừng, chè vừng sữa dừa - Đậu xanh, đậu tương: chế biến thành sữa đậu nành, chè tổng hợp, cháo đậu xanh tổng hợp, chè đậu xanh sữa. - Cua: riêu cua+ thÞt thả giá, cua + thÞt rau ngót , cua mồng tơi, míp , cháo cua+ thÞt, miến cua + thÞt, bánh đa cua+ thÞt - Thịt lợn: Là thực phẩm chủ đạo được sử dụng hàng ngày, kết hợp với tôm trứng, thịt gà , thịt bò, thịt đà điểu, thịt ngan, vịthoặc các loại rau, củ , quả để chế biến thành nhiều món khác nhau như: Khoai tây thịt gà, thịt lợn nấu ca ri; Lươn om đậu thịt; Bí đỏ nấm tươi nấu thịt gà; Thịt lợn, thịt ngan om sấu... - Tôm đồng nấu với các loại rau: riêu tôm thả giá, mồng tơi mướp nấu tôm... - Sữa bột và sữa đặc: Sữa đặc dùng để chế biến sữa chua. Sữa bột ăn với bánh ngọt, nấu chè, ăn với xôi, sữa chua. Trẻ được sử dụng hàng ngày vào bữa trưa và bữa quà chiều - Trứng (gà, vịt) chế biến thành các món trứng chưng - đúc- kho, canh trứng đậu thịt, súp quà chiều - Gạo nếp: xôi thịt- xôi gấc- xôi vừng dừa, nấu cháo tổng hợp, bánh trôi chay * Kết quả: Tôi đã lựa chọn và phối hợp được nhiều loại thực phẩm giàu Canxi, sắt, vitamin B1, A thành nhiều món ăn đa dạng khác nhau. Dưới đây là 5 thực đơn tiêu biểu mà trẻ ở trường chúng tôi được ăn thường xuyên. Từ những thực phẩm tươi - sạch được đưa vào thực đơn một cách khoa học , hợp lý các cô nuôi thực hiện nghiêm túc qui trình chế từ khâu sơ chế, chế biến...đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, các món ăn ngon, phù hợp với khẩu vị của trẻ và những thực đơn này đảm bảo calo - cân đối các chất dinh dưỡng và lượng can xi, Vitamin B1 đạt theo yêu cầu. Ngoài ra trường chúng tôi cũng chú trọng sử dụng những thực phẩm giàu Vitamin A và Sắt vào bữa ăn của trẻ. ( 5 thực đơn minh họa ) Thùc ®¬n tÝnh cho : 508 trÎ §Þnh møc: 18.700®/ xuÊt kh«ng kÓ tiÒn gas STT Tên thực phẩm Số lượng (KG) Số lượng (đã trừ thải bỏ) (Kg) Số tiền (Đồng) P ( g) L( g) G(g) Calo (Kcalo) Caxi (mg) B1 (mg) VTM A (mcg) Sắt ( mg) 1 S÷a Vi ta Dayri 7.6 7.6 1.333.800 1064 1309 4851 34111 54670 30.1 6.2 2 G¹o T¸m th¸i 47 46.06 893.000 3643.3 276.4 35346.4 163351 13818 46.1 3 G¹o nÕp 6 5.91 132.000 508.3 88.7 4426.6 20448.6 4 §êng kÝnh 3.5 3.5 84.000 3475.5 13895 3.5 5 Muèi i èt 0.5 0.5 2.500 6 Níc m¾m Nha trang 3 3 81.000 213 840 11610 0.9 81 7 Gia vÞ H¶i ch©u 1.14 1.14 24.000 8 Muèi tinh 0.5 0.5 3.000 9 §ç xanh t¸ch vá 4 4 192.000 936 96 2124 13120 192 28.8 2560 10 DÇu §Ëu nµnh 1.5 1.5 60.000 1495.5 13455 0.2 9000 11 S÷a chua 40.64 40.64 1.270.000 1341.1 1503.7 1463 24790.4 48768 16.3 10160 40.6 12 Tai chua 0.3 0.3 81.000 22.5 12 138 13 BÝ ®á 15 12.9 210.000 38.7 722.4 3096 3096 7.7 64.5 14 Cµ chua 8 7.6 160.000 45.6 319.2 1444 912 4.6 106.4 15 Cµ rèt 3 2.55 57.000 38.3 204 969 1096.5 1.5 20.4 16 Hµnh l¸ 1.6 1.28 33.600 16.6 55 281.6 1024 0.4 12.8 17 Rau mïi 0.4 0.34 16.000 8.8 2.4 44.2 452.2 0.4 15.3 18 Th× lµ 0.2 0.15 28.000 3.9 4.4 33 300 0.1 1.8 19 Dõa xay 2 2 110.000 96 720 124 7600 600 600 20 ThÞt bß lo¹i I 4 3.92 920.000 823.2 149 4625.6 470.4 3.9 470.4 121.5 21 ThÞt gµ c«ng nghiÖp 6.3 2.96 554.400 585.2 453 6455 710.6 1.8 5329.8 94.8 22 ThÞt n¹c vai 13.6 13.33 1.496.000 2532.3 933 18522.9 933 120 133.3 23 ThÞt sÊn lét b× 10 9.8 1.000.000 1617 2107 25480 882 51.9 24 C¸ tr¾m 9.3 6.05 744.000 1027.7 157.2 5501 3445.7 6 Céng 9.485.900 14572 9288 53130 358205 143730 314.5 27520 1313 B×nh qu©n 1 trÎ 18.673 28.7 18.3 104.6 705 282.9 0.6 54.2 2.6 TØ lÖ P: L : G 16.3 23.6 60.1 Thùc ®¬n Ca lo TØ lÖ % B÷a chÝnh s¸ng BÝ ®á hÇm thÞt bß thÞt lîn níc cèt dõa Canh thÞt nÊu chua S÷a chua 483 68.5 B÷a chÝnh chiÒu Ch¸o thÞt gµ, thÞt lîn S÷a Vita Dayri 222 31.5 Thùc ®¬n tÝnh cho : 514 trÎ §Þnh møc: 18.700®/ xuÊt kh«ng kÓ tiÒn gas STT Tên thực phẩm Số lượng (KG) Số lượng (đã trừ thải bỏ) (Kg) Số tiền (Đồng) P ( g) L( g) G(g) Calo (Kcalo) Caxi (mg) B1 (mg) VTM A (mcg) Sắt ( mg) 1 S÷a Vi ta Dayri 7.7 7.7 1.351.350 1008 1224 4536 31896 51120 28.1 5.8 2 G¹o T¸m th¸i 43.5 42.63 862.500 3372 255.8 32714 151187 12789 42.6 3 G¹o nÕp 21 20.69 462.000 1778.9 310.3 15493.1 71570.1 4 §êng kÝnh 3.5 3.5 84.000 3475.5 13895 3.5 5 Muèi i èt 0.5 0.5 2.500 70 4 6 Níc m¾m Nha trang 2.5 2.5 67.500 177.5 700 9675 0.8 67.5 7 Gia vÞ H¶i ch©u 0.95 0.95 20.000 8 Muèi tinh 0.5 0.5 2.500 9 DÇu ®Ëu nµnh 1 1 40.000 997 8970 0.1 6000 10 S÷a chua 41.12 41.12 1.285.000 1357 1521.4 1480.3 25083.2 49344 16.4 10280 41.1 11 Võng tr¾ng 2.5 2.375 200.000 477.5 1102 418 13490 28500 7.3 237.5 12 BÝ ®á 8 6.88 112.000 20.6 385.3 1651.2 1651.2 4.1 34.4 13 Hµnh l¸ 0.6 0.48 12.600 6.2 20.6 105.6 384 0.1 4.8 14 Rau mïi 0.2 0.17 8.000 4.4 1.2 22.1 226.1 0.2 7.7 15 Su su 5 4 127.500 32 148 720 680 0.4 16 16 NÊm h¬ng t¬i 2 1.5 120.000 82.5 7.5 46.5 585 405 78 17 ThÞt n¹c vai 13.1 12.84 1.441.000 2439.2 898.7 14845 898.7 116 128.4 18 ThÞt ngan 6.3 2.84 756.000 504.6 618 7569.5 51 2 368.6 7655 19 ThÞt sÊn lét b× 6.6 6.6 660.000 1089 1419 17160 594 35 20 C¸ thu 9.7 6.31 2.134.000 1147.5 649.4 10466.3 3152.5 4.4 630.5 82 Céng 9.618.450 14122 9013 58719 372916 160221 257 17279 8365 B×nh qu©n 1 trÎ 18.712 27.47 17.5 114.2 725.5 311.7 0.5 33.6 16.27 TØ lÖ P: L : G 15.2 21.7 63.1 Thùc ®¬n Ca lo TØ lÖ % B÷a chÝnh s¸ng Ruèc c¸ thu, thÞt r¾c võng BÝ ®á, su su, nÊm t¬i nÊu thÞt gµ S÷a chua 473.5 65 B÷a chÝnh chiÒu X«i thÞt S÷a Vita Dayri 252 35 Thùc ®¬n tÝnh cho : 487 trÎ §Þnh møc: 18.700®/ xuÊt kh«ng kÓ tiÒn gas STT Tên thực phẩm Số lượng (KG) Số lượng (đã trừ thải bỏ) (Kg) Số tiền (Đồng) P ( g) L( g) G(g) Calo (Kcalo) Caxi (mg) B1 (mg) VTM A (mcg) Sắt ( mg) 1 G¹o T¸m Th¸i 41 40.18 779.000 3178.2 241.1 30834.1 142498 12054 40.2 2 Muèi ièt 0.5 0.5 3.500 750 4 3 Níc m¾m Nha trang 3 3 81.000 213 840 11610 0.9 81 4 Gia vÞ 1.14 1.14 24.000 5 Muèi tinh 0.5 0.5 3.500 6 DÇu ®Ëu nµnh 2 2 80.000 1994 17940 0.2 12000 7 S÷a chua 38.96 38.96 1.217.500 1285.7 1441.5 1402.6 23865.6 46752 15.6 9740 39 8 Bón 41 41 451.000 697 10537 45100 4920 16.4 82 9 Ca ri bét 5 5 10.000 410 365 2300 14150 45300 1.5 10 Ca ra men 24.35 24.35 1.704.500 1948 1777.6 4772.6 56492 11 Khoai t©y 4 2.72 72.000 54.4 571.2 2502.4 272 2.7 32.6 12 §Ëu phô 6 6 120.000 654 324 42 5700 1440 1.8 132 13 Cµ chua 15 14.25 270.000 85.5 598.5 2707.5 1710 8.6 199.5 14 Cµ rèt 2 1.7 38.000 25.5 136 646 731 1 13.6 15 B¾p c¶i 4 3.6 60.000 64.8 194.4 1044 1728 2.2 39.6 16 Hµnh l¸ 1.6 1.28 33.600 16.6 55 281.6 1024 0.4 12.8 17 Rau mïi 0.2 0.17 8.000 4.4 1.2 22.1 226.1 0.2 7.7 18 Su hµo 4 3.12 64.000 87.4 193.4 1123.2 1435.2 1.9 18.7 19 TÝa t« 0.2 0.2 3.700 5.8 6.8 50 380 6.4 20 NÊm h¬ng kh« 0.2 0.18 64.000 64.8 7.2 42.3 493.2 331.2 0.3 63 21 ThÞt bß lo¹i I 4 4 920.000 840 152 4720 480 4 480 124 22 ThÞt n¹c vai 10 10 1.100.000 1900 700 13900 700 90 100 23 ThÞt sÊn lét b× 10 9.8 1.000.000 1617 2107 25480 882 51.9 24 L¬n 5 3.25 1.000.000 650 48.8 3055 1137.5 4.9 58500 32.5 Céng 9.107.300 13802 9158 51687 362511 133863 245 80720 988.4 B×nh qu©n 1 trÎ 18.701 28.3 18.8 106.1 744.4 0.5 165.7 2 TØ lÖ P: L : G 16 23.9 60.1 Thùc ®¬n Ca lo TØ lÖ % B÷a chÝnh s¸ng L¬n ,®Ëu, thÞt nÊu ca ri Rau cñ tæng hîp nÊu thÞt bß S÷a chua 502 67 B÷a chÝnh chiÒu Bón thÞt Ca ra men 242 33 Thùc ®¬n tÝnh cho : 488 trÎ §Þnh møc: 18.700®/ xuÊt kh«ng kÓ tiÒn gas STT Tên thực phẩm Số lượng (KG) Số lượng (đã trừ thải bỏ) (Kg) Số tiền (Đồng) P ( g) L( g) G(g) Calo (Kcalo) Caxi (mg) B1 (mg) VTM A (mcg) Sắt ( mg) 1 S÷a ®Æc Vinamik 26.22 26.22 1.518.000 2.2124 2307.4 14683.2 90459 970.1 157.3 2 G¹o T¸m Th¸i 41 40.18 779.000 3178.2 241.1 30834.1 142498 12054 40.2 3 Muèi i èt 0.5 0.5 3.500 750 4 4 Níc m¾m Nha trang 2 2 54.000 142 560 7740 0.6 54 5 Gia vÞ H¶i ch©u 0.76 0.76 16.000 6 Muèi tinh 0.5 0.5 3.500 7 Bét ®ao 3.5 3.5 133.000 21 2964.5 12250 8 §ç xanh t¸ch vá 12 12 552.000 2808 288 6372 39360 576 86.4 7680 9 DÇu §Ëu nµnh 1 1 40.000 997 8970 0.1 6000 10 S÷a chua 39.04 39.04 1.220.000 1288.3 1444.5 1405.4 23814.4 46848 15.6 9760 39 11 Cµ chua 5 4.75 90.000 28.5 199.5 902.5 570 2.9 66.5 12 Cµ rèt 2 1.7 38.000 25.5 136 646 731 1 13.6 13 Hµnh cñ 0.3 0.23 9.600 3 10.9 54.7 73 0.1 2.5 14 Hµnh l¸ 1 0.8 21.000 10.4 34.4 176 640 0.2 8 15 Su hµo 12 9.36 192.000 262.1 580.3 3369.6 4305.6 5.6 56.2 16 Tái ta 0.2 0.16 6.400 9.6 37.6 188.8 38.4 0.4 2.4 17 ThÞt bß lo¹i I 5 5 1.150.000 1050 190 5900 600 5 600 155 18 ThÞt n¹c vai 16.7 16.37 1.837.000 3109.5 1145.6 22748.7 1145.6 147 163.7 19 ThÞt sÊn lét b× 10 9.8 1.000.000 1617 2107 25480 882 51.9 20 T«m nân kh« 1 1 480.000 756 38 25 3470 2360 1.6 Céng 9.143.000 16433 8758.5 57283 380848 80284 359 24040 722.2 B×nh qu©n 1 trÎ 18.736 33.7 17.9 117.4 780.4 164.5 0.6 49.3 1.5 TØ lÖ P: L : G 17.6 21.1 61.3 Thùc ®¬n Ca lo TØ lÖ % B÷a chÝnh s¸ng ThÞt bß, thÞt lîn sèt vang Su hµo, cµ rèt nÊu t«m, thÞt S÷a chua 489 63 B÷a chÝnh chiÒu ChÌ ®ç xanh, s÷a «ng thä 291 36 Thùc ®¬n tÝnh cho : 487 trÎ §Þnh møc: 18.700®/ xuÊt kh«ng kÓ tiÒn gas STT Tên thực phẩm Số lượng (KG) Số lượng (đã trừ thải bỏ) (Kg) Số tiền (Đồng) P ( g) L( g) G(g) Calo (Kcalo) Caxi (mg) B1 (mg) VTM A (mcg) Sắt ( mg) 1 G¹o T¸m th¸i 45 44.1 855.000 3488.3 364.6 33842.3 156400 13230 44.1 2 G¹o nÕp 6 5.91 132.000 508.3 88.7 4426.6 20448.6 3 Muèi i èt 0.5 0.5 3.500 750 4 4 Níc m¾m Nha trang 3 3 81.000 213 840 11610 0.9 81 5 Gia vÞ 1.14 1.14 24.000 6 Muèi tinh 0.5 0.5 3.500 7 §ç xanh t¸ch vá 3 3 138.000 702 72 1593 9840 144 21.6 1920 8 DÇu ®Ëu nµnh 4 4 160.000 3988 35880 0.4 24000 9 S÷a chua 38.96 38.96 1.217.500 1285.7 1441.5 1402.6 23765.6 46752 15.6 9740 39 10 Cµ rèt 5 4.25 95.000 63.8 340 1615 1827.5 2.6 34 11 C¶i cóc 6 4.5 108.000 72 85.5 630 2835 0.5 36 12 C¶i xanh 5.5 4.18 132.000 71.1 87.8 627 3720.2 2.9 79.4 13 Hµnh l¸ 1 0.8 21.000 10.4 34.4 176 640 0.2 8 14 Rau r¨m 0.2 0.15 6.000 7.1 4.2 45 474 3.3 15 Chuèi tiªu 73.05 51.14 974.000 767 102.3 11352 49601 4090.8 20.5 306.8 16 ThÞt bß lo¹i I 5 4.9 1.100.000 1029 186.2 5782 588 4.9 588 151.9 17 ThÞt n¹c vai 16.2 15.88 1.701.000 3016.4 1111.3 22067.6 1111.3 143 158.8 18 ThÞt sÊn lét b× 10 9.8 950.000 1617 2107 25480 882 51.9 19 T«m §«ng l¹nh 4 4 600.000 736 72 3600 44800 0.8 44800 20 Trøng gµ CN 21 18.06 805.000 2672.9 2095 90.3 29979.6 9933 28.9 126420 487.6 Céng 9.106.500 16260 11829 52259 389778 143388 339 207468 1390 B×nh qu©n 1 trÎ 18.699 33.4 237 109.4 794.2 294.4 0.7 426 2.9 TØ lÖ P: L : G 17 27.2 55.8 Thùc ®¬n Ca lo TØ lÖ % B÷a chÝnh s¸ng Trøng ®óc t«m thÞt C¶i cóc, c¶i xanh nÊu thÞt S÷a chua 537 68 B÷a chÝnh chiÒu Ch¸o thÞt bß, thÞt lîn + Chuèi 257 32 4. Biện pháp 4. Kết hợp chặt chẽ cùng chị em cấp dưỡng chế biến món ăn đúng kỹ thuật để giữ lượng can xi, sắt, vitamin B1 , A ở mức tối đa. a. Tại sao Phải biết cách chế biến thực phẩm đúng nguyên tắc thì mới lµm gi¶m sù tiªu hao lưîng canxi - B1. b. Cách chế biến mét sè mãn ¨n tiªu biÓu: * Chế biến món ruốc cá ( tôm) tổng hợp: - Cá ( tôm) đem hấp chín, gỡ bỏ xương, ướp với nước mắm - Thịt lợn rửa sạch đem xay nhỏ dim với nước mắm - Vừng lạc rang nhỏ lửa cho chín đều và khi chín tới ủ sẩy sạch vỏ, đem giã nhỏ - Thịt lợn và cá ( tôm) đem lên bếp dim nhỏ lửa, đảo đều tay, dim như làm ruốc thịt lợn, đến khi ruốc cá ( tôm) thịt khô, bắc ra rắc vừng lạc trộn đều với cá ( tôm) thịt, hoàn thành xong món ruốc cá ( tôm) thịt tổng hợp. Ở trong vừng có nhiều canxi-B1, do vậy, rang vừng lạc chín tới vừa thơm, sau khi ruốc cá ( tôm) thịt được bắc khỏi bếp mới rắc vừng lạc để tránh đảo cả ruốc lẫn vừng lạc trên bếp, làm vừng lạc mất bớt lượng canxi-B1. Lu ý: Tr¸nh kh«ng ®Ó võng l¹c rang bÞ ch¸y lµm gi¶m lîng Canxi – B1. * Món chè vừng dừa sữa: Bột đao được hòa và lọc sạch cặn sạn, nấu cùng với đường, khi bột đao chín chế dần cốt dừa vào. - Vừng rang thơm được sang sẩy sạch sẽ đem xay mịn rồi được rắc đều lên chè bột đao đã quấy chín được bắc xuống để chè vừng nguội 50-60 độ C, đổ sữa vào, quấy đều. Sản phẩm chè vừng sữa thêm béo ngậy mùi vừng, sữa , trẻ dễ ăn và thích. Lu ý: Khi nÊu chÌ ®îc b¾c ra ngoµi ®Ó nguéi nhiÖt ®é cßn 60 -> 700 th× ta níi ®æ s÷a vµo chÌ, khuÊy ®Òu lªn, kh«ng ®æ s÷a khi chÌ cßn ®ang nãng ë nhiÖt ®é cao sÏ lµm mÊt lîng vitamin. * Giá miến xào lươn thịt: Cách chế biến: - Lươn được sơ chế xong, ướp gừng, mắm, bột canh. Hành phi thơm xào lươn rồi múc ra tô - Miến, nấm hương ngâm nước nở rửa sạch thái nhỏ, phi hành xào miến, múc ra tô - Thịt lợn rửa sạch xay nhỏ, ướp mắm muối. Phi hành xào thịt chín săn ngấm mắm muối vừa thơm - Xào giá, cà rốt, xào chín vừa tới. Không xào nhừ quá làm mất B1 ở mầm giá - Bắc giá xuống cho hành răm được thái nhỏ ( nếu cho rau răm ở trên bếp sẽ làm giảm vitamin) rồi trộn với hỗn hợp lươn thịt, miến nấm đã xào và giá để tạo thành món giá xào lươn thịt. Đó là món tổng hợp trẻ ăn rất thích, phù hợp, đồng thời lại phối hợp được nhiều thực phẩm, đặc biệt là mầm giá rất tốt, giúp phát triển trí não của trẻ. * Xôi gấc: Là một món ăn giàu Vitamin A, xôi gấc được chế biến như sau: Gạo nếp ngon, ngâm 3-4 giờ. Đổ gạo ra giá, để ráo nước rồi sóc muối Gấc, bổ đôi lấy ruột, trộn ruột với rượu và muối, để ướp 1 lúc. Khi hạt gạo se, trộn gạo với gấc. Sau đó, níc s«i ®æ g¹o vµo nåi ®Ó ®å. Trong khi đồ, dùng đũa để xới gạo lên cho xôi chín đều Khi xôi chín, bắc xuống bếp, trộn xôi với dầu và đường, để dầu và đường thấm đều trên hạt xôi Hạt xôi mọng, thơm mùi gấc và ngọt của đường Trên đây là cách chế biến 1 số món ăn tiêu biểu mà trường chúng tôi đã lựa chọn từ thực phẩm có trong bảng thành phần trên Với tất cả các thực đơn xây dựng ở trường chúng tôi, đều được các cô nuôi tuân thủ nghiêm túc từ khâu sơ chế, chế biến Món ăn được hoàn thành luôn đảm bảo hương vị của thực phẩm, đảm bảo các chất theo qui định, cụ thể lượng canxi-B1 đạt mức chỉ tiêu yêu cầu Có như vậy mới có tác dụng hỗ trợ bổ sung các chất vào thành phần thức ăn giúp cho cơ thể phát triển toàn diện. c. Kết quả: Tôi đã sử dụng nhiều thực phẩm giàu can xi và vitamin B1, và hạn chế lượng Canxi , sắt, vitamin B1, Abị hao hụt trong chế biến. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ë t¹i trêng chóng t«i cho thÊy viÖc lùa chän thùc phÈm nh trªn ®· tr×nh bµy vÉn ®¶m b¶o ®îc ®Þnh lîng calo tØ lÖ c¸c chÊt so víi yªu cÇu cÇn ®¹t cña trÎ vµ chuÈn cña Së quy ®Þnh. Có bảng thực đơn tính định lượng Canxi, Sắt - VitaminB1, A và tỉ lệ các chất P, L ,G, calo để minh họa cho biện pháp trên. C. KẾT QUẢ: - Chất lượng bữa ăn của trẻ tốt hơn, các món ăn luôn thay đổi và ngày càng phù hợp với khẩu vị của trẻ. Thực đơn đảm bảo định lượng calo và tỉ lệ các chất dinh dưỡng. Lượng Can xi, Vitamin B1 đạt so với yêu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam. + Lîng Canxi: 500 mlg/1 ngµy. + Lîng B1: 1,1 mlg/1 ngµy (dµnh cho trÎ tõ 3 -> 6 tuæi). TrÎ trêng chóng t«i ®· ®¹t víi 2 b÷a ¨n, 1 b÷a chÝnh, 1 b÷a phô ë trêng: + Lîng Canxi – 150 mlg -> 350 mlg/2 b÷a/ ngµy + Lîng B1 ®¹t tõ 0,35 mlg -> 0,7 mlg/2 b÷a/ ngµy. KÕt qu¶ vÒ søc kháe cña trÎ trong n¨m qua: + TrÎ suy dinh dìng: §Çu n¨m 08 trÎ /544-> cuèi n¨m gi¶m cßn: 01 trÎ/544. + TrÎ thõa c©n: §Çu n¨m 49 trÎ -> Cuèi n¨m gi¶m cßn 37 trÎ. + TrÎ thÊp cßi: §Çu n¨m 10 trÎ -> Cuèi n¨m gi¶m cßn 01 trÎ + C¸c bÖnh vÒ m¾t: §Çu n¨m 37 trÎ -> Cuèi n¨m cßn 14 trÎ D. BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ PHẠM VI ÁP DỤNG: * Bài học kinh nghiệm: Ở mỗi vị trí công tác mỗi cá nhân hoàn thành tốt công việc của mình. Luôn phấn đấu và nâng cao kiến thức bản thân đáp ứng với yêu cầu mới. Chất lượng nuôi dưỡng trẻ tốt cần kết hợp hài hòa với các khâu nuôi dưỡng và mọi thành viên trong trường. *Phạm vi áp dụng: Một số biện pháp trên đây mà trường Mầm non A đã và đang thực hiện áp dụng được rộng rãi trong các trường Mầm Non từ nông thôn đến thành thị. E. KẾT LUẬN: Những kinh nghiệm của bản thân đã được xếp loại của Thành phố, quận, tôi luôn áp dụng vào công việc hàng ngày và tiếp tục suy nghĩ tự học hỏi để nâng cao kiến thức dinh dưỡng tốt nhất áp dụng ở trường với mong muốn các cháu khỏe mạnh có thể lực và trí tuệ tốt nhất, đó là mục đích hướng tới của tôi cũng như tập thể Nhà trường. Để trẻ thích đến trường, yêu lớp, thích ăn những món ăn do cô bác tổ nuôi chế biến đầy đủ dinh dưỡng và hợp lý, đáp lại niềm tin và giữ vững là địa chỉ tin cậy của nhiều bậc phụ huynh học sinh. x¸C NHËN CñA THñ TR¦ëNG §¥N VÞ Hà Nội, ngày tháng 4 năm 2013 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người viết Trần Thị Hồng Hạnh
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_xay_dung_thuc_don_dam.doc