Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng diễn đạt mạch lạc, biểu cảm cho trẻ 5 tuổi qua trò chơi đóng kịch
1. Người thực hiện:
- Họ và tên: Thạch Thị Sáu
- Năm sinh: 1980
- Đơn vị công tác: Trường Mẫu Giáo Song Lộc
- Chức vụ hiện tại: Giáo Viên
- Trình độ chuyên môn: Cử Nhân Mầm Non.
2. Tên sáng kiến: Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng diễn đạt mạch lạc, biểu cảm cho trẻ 5 tuổi qua trò chơi đóng kịch.
3. Nội dung sáng kiến:
a. Khái niệm:
Kịch là một loại hình nghệ thuật tổng hợp bao gồm nghệ thuật văn học và nghệ thuật sân khấu. Kịch tập trung khai thác những mâu thuẫn xung đột của cuộc sống ( gọi là kịch tính). Một vở kịch được công diễn sẽ lưu lại lâu nhất trong lòng khán giả là vở kịch có kịch tính tập trung cao nhất.
b. Nội dung phương pháp dạy trẻ đóng kịch:
Cô phải chọn những truyện hấp dẫn, có kịch tính, có nhiều mâu thuẫn xung đột qua lời đối thoại của các nhân vật
Giúp trẻ hiểu tác phẩm
+ Cô phải kể tác phẩm nhiều lần một cách diễn cảm, đặc biệt chú ý thể hiện sắc thái khác nhau của ngôn ngữ đối thoại giữa các nhân vật.
+ Cô phải đàm thoại với trẻ về nội dung chi tiết của tác phẩm, giải thích thêm về tính cách nhân vật, nếu có điều kiện cho trẻ xem tranh minh họa thêm để tăng tư liệu cho trí tưởng tượng nghệ thuật của trẻ, giúp trẻ hình dung rõ nét dáng điệu, ngôn ngữ của nhân vật.
- Dựng cảnh và luyện tập
+ Cô chuẩn bị một số đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho vở kịch
+ Cô viết kịch bản: Suy nghĩ về nội dung hướng dẫn trẻ, cách hóa trang cho nhân vật, trang trí nơi sẽ biểu diễn, trình tự hành động của các nhân vật, nội dung lời dẫn truyện , lời bình, phần minh họa thêm bằng hát hoặc múa (nếu cần) để bổ xung cho việc thể hiện tính cách các nhân vật.
+ Cô phân vai cho trẻ và giúp trẻ hiểu vai đóng , dạy trẻ học thuộc lời thoại kết hợp và khích lệ động viên trẻ. Đồng thời cô chú ý phát hiện, đánh giá cao những sáng tạo độc đáo của trẻ trong sự thể hiện.
- Hóa trang và biểu diễn
+ Cô hóa trang cho trẻ bằng cách làm các loại mũ múa ( thỏ, dê, gà, gấu, sói, cáo ) để biểu thị các con vật và chọn cách ăn mặc phù hợp từng vai diễn. Bài trí sân khấu đơn giản nhưng phù hợp với nội dung của truyện
+ Cô tổ chức cho từng nhóm biểu diễn theo những thời điểm khác nhau. Cho các cháu nhận xét nhóm nào diễn tốt có khen thưởng kịp thời. Kết thúc giờ đóng kịch, cô nhận xét kết quả ở mỗi vai diễn của trẻ, chú ý nhận xét mặt biểu cảm trong cử chỉ lời nói, hành động của các nhân vật mà cháu đóng.
+ Chọn những trẻ diễn tốt để đi trình diễn vào các hội diễn.
chủ yếu là nông nhân, buôn bán, phần nhỏ là trí thức. Vì điều kiện đi làm rất mệt mỏi, cộng với công việc nội trợ hàng ngày nên hầu như gia đình đều giao trẻ cho nhà trường. Có quan tâm chăng nữa chỉ là việc ăn uống, may mặc, hoặc mua những loại đồ chơi đắt tiền cho trẻ chơi. Mặt khác nhiều gia đình chưa nhận thức được tầm quan trọng của bậc học mầm non, vì vậy chưa quan tâm đến việc học tập của con ở trường. Có gia đình không cho con đi học mẫu giáo dẫn đến việc ngôn ngữ của trẻ bị hạn chế rất nhiều. Về khảo sát trẻ. Khảo sát để xác định khả năng của trẻ: Số trẻ được khảo sát 39 cháu Phát âm: - Số trẻ phát âm chuẩn 20/39 cháu = 51 % - Số trẻ phát âm chưa chuẩn 19/39 cháu = 49% Tập trả lời câu hỏi: - Số trẻ nói được câu dài và diễn đạt lưu loát: 10/39 cháu =26% - Số trẻ nói được 7-10 từ 10/39 cháu = 26% - Số trẻ nói được câu 4-7 từ 19/39 cháu =49% Tập đóng kịch: - Số trẻ biết thể hiện tính cách, diễn đạt theo nội dung các nhân vật trong truyện mà trẻ nhập vai: 5/39 cháu = 13% - Số trẻ nhận biết và nói được tên các nhân vật trong truyện nhưng hạn chế về cách diễn đạt : 8/39 cháu = 21% - Số trẻ không biết cách diễn đạt tính cách của nhân vật khi nhập vai: 26/39 cháu 67% Đặc điểm của lớp: Sau khi đã khảo sát khả năng của học sinh tôi phải phân loại đối tượng trong lớp để nắm được tình hình thực tế tìm hiểu và giáo dục một số trẻ cá biệt. Đáng lưu tâm là một số trẻ chưa qua lớp nhà trẻ và mẫu giáo bé, mẫu giáo nhỡ sống ở gia đình được mọi người chiều chuộng, thích gì là đòi bằng được, không có kỷ luật khuôn phép như ở trường. Vì thế số trẻ này sẽ làm cho giáo viên gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình rèn luyện từ nề nếp, thói quen đến nhận thức. Ngoài ra một số trẻ đã qua mẫu giáo nhưng vẫn còn hạn chế về khả năng diễn đạt khi nhập vai như ở những cháu cá biệt. Đặc điểm ngôn ngữ : - Thông qua việc khảo sát ban đầu, tôi thấy số trẻ trong lớp có khả năng phát âm chuẩn còn chiếm 1 tỉ lệ thấp, số trẻ phát âm chưa chuẩn chiếm tỉ lệ cao hơn. Số trẻ nói được câu nhiều từ còn ít, do đó số cháu có khả năng diễn đạt mạch lạc, biểu cảm khi nhập 5/39 cháu tỷ lệ 13 %. Chính vì thế tôi thấy cần phải tìm ra biện pháp giảng dạy phù hợp để nâng cao chất lượng của lớp về khả năng phát triển ngôn ngữ của lớp mình. - Điều trước tiên tôi phải điều tra bằng cách sử dụng phương pháp quan sát trẻ, nếu thấy trẻ phát âm sai cô phải sửa kịp thời cho trẻ, có thể cho trẻ trả lời theo yêu cầu của cô. Từ đó mà trẻ biết được cách phát âm đúng và nắm được cách diễn đạt ý hiểu của mình đến người khác. - Kết hợp với phương pháp đàm thoại: Cô dùng những câu hỏi phù hợp với trẻ, tránh câu hỏi quá nặng đối với trẻ, tránh trả lời “ có” hoặc “ không” sẽ không cụ thể. Cách tốt nhất là hỏi trẻ về những âm mà trẻ hay nói sai và cho trẻ nói hết câu xem khả năng của trẻ như thế nào? bao nhiêu % trẻ nói đúng, bao nhiêu % trẻ nói sai - Kết quả điều tra: khoản 40% trẻ nói đúng 60% trẻ nói sai. III. ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY TRẺ ĐÓNG KỊCH VÀO VIỆC PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ MẠCH LẠC CHO TRẺ 1. Phương pháp dạy trẻ đóng kịch (4 bước) Bước 1: Chọn tác phẩm Cô chọn truyện hấp dẫn, có kịch tính, có nhiều mâu thuẫn xung đột qua lời đối thoại của các nhân vật Bước 2: Giúp trẻ hiểu tác phẩm - Cô phải kể diễn cảm tác phẩm nhiều lần - Cô đàm thoại với trẻ về nội dung chi tiết của truyện, đặc biệt là cô nhẫn mạnh ngữ điệu giọng nói của các nhân vật Bước 3: Dựng cảnh và luyện tập: - Cô chuẩn bị một số cây vẽ trang trí cây cối hoa là tạo nên một góc sân khấu để trẻ hứng thú - Cô chuẩn bị những đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho vở kịch - Cô phân vai cho trẻ và giúp trẻ hiểu vai đóng, thuộc lời thoại, biết kết hợp những động tác minh họa (cử chỉ, ánh mắt) - Cô dẫn truyện để trẻ phối hợp các vai với nhau. Cô sửa sai uốn nắn kịp thời cho trẻ nếu trẻ làm sai, cô khen gợi những cháu làm đúng, chú ý phát hiện đánh giá cao những sáng tạo độc đáo của trẻ trong sự thể hiện. Bước 4: Hóa trang và biểu diễn. - Khi trẻ đã tập thành thạo các vai và biết phối hợp nhuần nhuyễn thì cho các cháu đội mũ có hình thỏ, dê, gấu, gà, sói, chim để biểu thị các con vật. Cho các cháu còn lại đóng vai hoa, những cái cây - Cô tổ chức cho từng nhóm biểu diễn theo những thời điểm khác nhau (trong giờ học, hoạt động vui chơi buổi chiều) Lúc đầu cô nên chọn những cháu có khả năng và biểu diễn tốt lên diễn, sau đó mới khuyến khích những cháu còn nhút nhát tham gia, giúp trẻ bộc lộ những năng lực nghệ thuật của bản thân. Kết thúc giờ đóng kịch cô cho các cháu nhận xét xem nhóm nào diễn tốt, cô nhận xét mỗi vai của trẻ, trẻ nào diễn tốt nên có khen thưởng kịp thời để khuyến khích. 2. Áp dụng phương pháp dạy trẻ đóng kịch vào việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt mạch lạc cho trẻ. - Tổ chức dạy trẻ đóng kịch giúp trẻ tái hiện lại những hình tượng và hành động của các nhân vật. Khi đóng kịch trẻ nói bằng ngôn ngữ của các nhân vật trong tác phẩm. Giúp trẻ nắm được ngôn ngữ dân gian có nội dung phong phú và đầy sức diễn cảm. Từ đó giúp trẻ cảm thụ được sự giàu có của ngôn ngữ, nắm được phương thức thể hiện ngôn ngữ, lĩnh hội được sự phong phú của tiếng mẹ đẻ. Tất cả những điều này có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. - Cô đàm thoại về nội dung chi tiết của câu truyện. VD: Truyện Cáo và Thỏ, dê con nhanh trí Dạy trẻ đóng kịch “ Dê con nhanh trí” - Cô phải kể diễn cảm câu truyện “ Dê con nhanh trí” nhiều lần Đoạn 1: Từ “trong ngôi nhà cho mẹ. Khi kể giọng dê mẹ trầm, nhẹ nhàng. Giọng dê con ngây thơ, trong trẻo. Đoạn 2: Còn lại cho đến hết. Giọng sói ồm ồm, giọng dê con thanh, nghi ngờ. Giọng kể chậm hơn bình thường, hơi kéo dài ở các câu hỏi: “ Mẹ đấy ư? Sao hôm nay tiếng mẹ lại ồm ồm thế?” Giọng dê con hài hước, mỉa mai, mạnh mẽ hơn bình thường ở các câu: “Thôi anh sói ơi còn lạ gì nữa?” - Cô đàm thoại với trẻ về nội dung chi tiết của câu chuyện nhấn mạnh vào ngữ điệu giọng của các nhân vật - Cô: Các con cho cô biết trong truyện “Dê con nhanh trí” có những nhân vật nào? - Trẻ: Thưa cô, có dê mẹ, dê con và chó sói ạ. - Cô: Con nào giỏi cho cô biết, trước khi ra đồng ăn cỏ Dê mẹ đã dặn dê con như thế nào? - Trẻ: Thưa cô, Dê mẹ dặn dê con là: “Các con ở nhà ngoan! mẹ đi ra đồng ăn một ít cỏ tươi để có nhiều sữa ngọt cho các con bú. Ai gọi cửa cũng đừng mở nhé. Nếu không thì con Sói vào ăn thịt các con đấy!” - Cô: Thế Dê con đã hỏi lại Dê mẹ như thế nào? - Trẻ: Thưa cô, Dê con đã hỏi mẹ là “thế mẹ về thì làm thế nào con biết mà mở cửa ạ” - Cô: Thế ai đã đến gõ cửa nhà Dê con khi Dê mẹ đi vắng nhỉ? - Trẻ: Thưa cô con chó Sói ạ. - Cô: Các con có biết cho sói đã làm gì để đánh lừa Dê con không? - Trẻ: Thưa cô, Chó sói đã nghe trộm lời Dê mẹ dặn Dê con, nó đến nhà Dê con giả làm giọng Dê mẹ để đánh lừa Dê con, Nó lại nói dối là chân bị sưng không thò vừa khe cửa. Khi bị lộ chó Sói chạy đến nhà hàng bánh nhúng chân vào bột bánh để chân nó trắng như chân Dê mẹ để đánh lừa Dê con ạ. - Cô: Dê con có mở cửa cho chó Sói không? - Trẻ: Thưa cô, dê con không mở cửa ạ. - Cô: Các con có biết vì sao mà Dê con đã không bị mắc lừa chó sói không? - Trẻ: Thưa cô, vì dê con thông minh, nhanh trí đã biết dùng mũi để phát hiện ra mùi hôi của chó sói không phải mùi thơm của sữa mẹ nó. Dùng mắt để phát hiện ra cái chân lem luốc, đen xì và đôi tai nhọn hoắt của chó sói ạ. Và cả dùng tai để phát hiện ra giọng chó Sói ồm ồm không dịu dàng như tiếng mẹ ạ. Dựng cảnh và luyện tập - Chuyển thể thành kịch “ Dê con nhanh trí” gồm các vai: Dê mẹ, Dê vàng, (anh cả), Dê đen (anh hai), Dê trắng (em út) và chó sói. Vở kịch gồm 4 cảnh. + Cảnh 1: Dê mẹ- Dê vàng- Dê đen- Dê trắng. + Cảnh 2: Chó Sói- Ba chú Dê con + Cảnh 3: Chó Sói – Ba chú Dê con + Cảnh 4: Dê mẹ- Ba chú Dê con Cô chuẩn bị sân khấu là một khoảng trống ở lớp có xếp một số ghế hình vòng tròn giả làm nhà của Dê. Cô phân vai và dạy theo từng nhóm + Dê mẹ: một nhóm 3 cháu đóng + Dê vàng: một nhóm 3 cháu đóng + Dê đen: một nhóm 3 cháu đóng + Dê trắng: một nhóm 3 cháu đóng + Chó Sói : một nhóm 3 cháu đóng - Các cháu đóng vai Dê mẹ phải thuộc lời thoại của Dê mẹ “ Các con ở nhà ngoan, mẹ đi ra đồng ăn cỏ tươi để có nhiều sữa ngọt cho các con bú. Chó Sói gọi cửa các con dừng mở kẻo nó vào ăn thịt các con nhé!” “ ừ, mẹ đi thật nhanh lúc nào về mẹ sẽ nói: Dê con ngoan ngoãn Mau mở cửa ra Mẹ đã về nhà Cho các con bú - Lúc đó các con hãy mở cửa cho mẹ vào. Các con nhớ lời mẹ dặn nhé. “Các con yêu quí, các con đã biết vâng lời mẹ không mở cửa cho cho Sói. Mẹ sẽ thưởng cho các con một bữa sữa thật ngon” - Các cháu đóng vai Dê Vàng phải thuộc lời thoại của Dê Vàng “Mẹ ơi, mẹ đi thật nhanh rồi về với chúng con “Mẹ ơi sao hôm nay tiếng mẹ lại ồm ồm thế?” “Thôi! anh Sói ơi, anh Sói đi đi, chân đen sì thế kia ai chẳng biết. Cút ngay đi kẻo mẹ tôi về mẹ tôi húc cho thủng bụng ra đấy.” “A! Mẹ đã về! Đúng là tiếng mẹ rồi! Tiếng mẹ dịu dàng lắm”, “A! thích quá! thích quá!”, “Mẹ ơi, chó Sói đánh lừa chúng con mẹ ạ - Các cháu đóng vai Dê đen phải thuộc lời thoại của Dê đen: “Mẹ ơi, mẹ đi thật nhanh rồi về với chúng con”, “Đừng mở vội! Nhỡ chó Sói giả vờ tiếng mẹ thì sao? Tiếng mẹ dịu dàng cơ, không ồm ồm như thế này đâu!”, “Chân mẹ thon thon, con nhìn thấy là nhận ra ngay, sao hôm nay chân mẹ to và đen sì thế kia?”, “Anh ngửi thấy mùi hôi của chó sói. Người mẹ tỏa ra mùi sữa thơm cơ!”, “A! Mẹ đã về! Đúng là tiếng mẹ rồi! Tiếng mẹ dịu dàng lắm”, “Mẹ ơi, chúng con không mở cửa đâu, chúng con đuổi chó Sói đi rồi “A! thích quá, thích quá! - Các cháu đóng vai Dê trắng phải thuộc lời thoại của dê trắng: “Mẹ ơi, mẹ đi thật nhanh rồi về với chúng con”, “A! mẹ đã về, mở cửa ra đón mẹ vào!”, “Lần này thì đúng mẹ rồi! Em nhìn thấy chân mẹ trắng ơi là trắng”, “A! mẹ đã về! đúng là tiếng mẹ rồi! Tiếng mẹ dịu dàng lắm “Để em nhìn qua khe cửa nhé! ồ! Đúng mẹ rồi, chân mẹ thon thon trắng trắng”, “Mẹ ơi chúng con không mở cửa đâu. chúng con đuổi chó sói đi rồi” A ! thích thích quá! thích quá! “ Các cháu đóng vai chó sói thì phải thuộc lời thoại của Sói”, “Ta đã nghe rõ lời dặn dò của Dê mẹ, nếu lũ Dê con mở cửa ta sẽ bắt chúng ăn thịt”, “Chó Sói bắt chước lời của Dê mẹ”. Dê con ngoan ngoãn Mau mở cửa ra Mẹ đã về nhà Cho các con bú “Mẹ đi ra đồng bị cảm gió nên khản tiếng đấy”, “Mẹ giẫm phải gai nên chân sưng vù lên. Các con mở cửa cho mẹ vào đi”, “Hừ! được rồi! Ta sẽ nhúng chân vào thùng bột, bốn cái chân đen sì của ta sẽ trắng toát cho mà xem”, “Tức thật! mình vẫn không lừa được chúng nó. Thôi phải trốn mau kẻo Dê mẹ cũng sắp về đến nơi rồi”. - Khi trẻ đã thuộc lời thoại, cô dạy trẻ cách nhấn mạnh ngữ điệu giọng của các nhân vật: Giọng của Dê mẹ trầm, nhẹ nhàng, giọng Dê con ngây thơ, trong cao. Giọng Sói ồm ồm, sau đó cô đóng vai người dẫn truyện và hướng dẫn trẻ biết phối hợp các vai với nhau thành vở kịch CẢNH I : DÊ MẸ - DÊ VÀNG - DÊ ĐEN –DÊ TRẮNG Cô ( người dẫn truyện): Trong ngôi nhà kia có Dê mẹ và ba chú dê con. Ba chú dê con đang xúm xít quanh mẹ. Dê mẹ dặn các con Dê mẹ: Các con ở nhà trong nhà. Mẹ ra đồng ăn cỏ non để có nhiều sữa ngọt cho các con bú. Chó Sói gọi cửa, các con đừng mở mở kẻo nó ăn thịt các con đấy! Ba chú dê con: Mẹ ơi! mẹ đi thật nhanh rồi về với chúng con Cô: Dê mẹ xoa đầu dê trắng Dê mẹ: Ừ mẹ đi thật nhanh,lúc nào về mẹ sẽ nói Dê con ngoan ngoãn Mau mở cửa ra Mẹ đã về nhà Cho các con bú Lúc đó các con hãy mở cửa cho mẹ vào. các con nhớ lời mẹ dặn nhé! Ba chú dê con: Vâng ạ ( dê mẹ đi vào sau sân khấu) Cô: Dê mẹ đi rồi, ba chú dê con đóng cửa lại. Các chú dê lấy đồ chơi ra chơi CẢNH II: CHÓ SÓI - BA CHÚ DÊ CON Cô: Dê mẹ vừa đi khỏi, Chó Sói bước rón rén đến bên nhà của ba chú dê con, vẻ mặt mừng rỡ. Chó Sói cười một mình và nói nhỏ. Chó sói: Ta đã nghe rõ lời dặn dò của dê mẹ, nếu lũ dê con mở cửa ta sẽ bắt chúng ăn thịt. Cô: Chó Sói gõ cửa nhà dê con Chó Sói: Cạch! Cạch! Cạch! Dê con ngoan ngoãn Mau mở cửa ra Mẹ đã về nhà Cho các con bú Dê trắng: A! Mẹ đã về mở cửa ra đón mẹ vào. Cô : Dê đen kéo tay dê trắng lại. Cả ba chú dê đều đứng im Dê đen: Đứng mở vội! Nhỡ chó Sói giả vờ tiếng mẹ thì sao? Tiếng mẹ dịu dàng cơ, không ồm ồm như thế này đâu Cô: Dê vàng ghé mồm qua khe cửa nói. Dê vàng: Mẹ ơi! sao hôm nay tiếng mẹ lại ồm ồm thế? Chó sói: Mẹ đi ra đồng bị cảm gió nên khản tiếng đấy. Dê đen: Chân mẹ thon thon, con nhìn là nhận ra ngay. Sao hôm nay chân mẹ to và đen sì thế kia? Cô: Chó sói vội đứng lùi ra và cố thu chân cho gọn lại Chó Sói: Mẹ giẫm phải gai nên chân sưng vù lên. các con mở cửa cho mẹ. Cô: Dê vàng nhìn qua khe cửa Dê vàng: Thôi cho Sói đi đi, chân đen sì thế kia ai chẳng biết. Cút ngay đi, kẻo mẹ tôi về mẹ tôi húc cho thủng bụng ra đấy. Cô: Chó Sói tức giận bỏ đi. Chó Sói: Hừ! được rồi! Ta sẽ nhúng chân vào thùng bột, bốn cái chân đen sì của ta sẽ trắng toát lên cho mà xem. Cô: ( chó Sói đi vào sau sân khấu) CẢNH III : CHÓ SÓI - BA CHÚ DÊ CON Cô: Chó sói bỏ đi, một lát sau nó quay lại với 4 cái chân trắng toát, nó bước rón rén đến trước cửa nhà dê. chó sói gõ cửa Chó Sói: Cạch! Cạch! Cạch! Dê con ngoan ngoãn Mau mở cửa ra Mẹ đã về nhà Cho các con bú Cô: Dê trắng nhanh nhẹn đi ra nhòm qua khe cửa. Dê trắng: Lần này thì đúng mẹ rồi! Em nhìn thấy chân mẹ trắng ơi là trắng. Dê đen: Anh ngửi thấy mùi hôi của chó sói. Người mẹ tỏa ra mùi sữa thơm cơ Dê vàng: Người thì hôi hám, tai thì đen sì vừa nhọn hoắt, chó Sói ơi, không đánh lừa được chúng tôi đâu. Cút đi! Mẹ tôi về sẽ húc cho thủng bụng ra đấy. Cô: Chó Sói nhìn ngơ ngác xung quanh Chó Sói: Tức thật, mình vẫn không lừa được chúng nó. Thôi phải trốn mau kẻo dê mẹ cũng sắp về đến nơi rồi. Cô: Nói xong Chó Sói chạy vội ra ngoài. CẢNH IV : DÊ MẸ - BA CHÚ DÊ CON Cô: Chó Sói vừa đi khỏi thì Dê mẹ trở về nhà vẻ mặt rất tươi vui, Dê mẹ cất tiếng gọi: Dê mẹ: Các con ngoan ngoãn Mau mở cửa ra Mẹ đã về nhà Cho các con bú Cô: Ba chú dê con nhân ra tiếng mẹ reo lên Ba chú dê: A! Mẹ đã về! Đúng là tiếng mẹ rồi! Tiếng mẹ dịu dàng lắm Dê trắng: để em nhìn qua khe cửa nhé! Ồ! đúng mẹ rồi, chân mẹ thon thon, trắng trắng. Cô: Dê vàng mở cửa ra Dê vàng: Mẹ ơi, chó Sói đánh lừa chúng con mẹ ạ Dê đen- Dê trắng: Mẹ ơi, chúng con không mở cửa đâu, chúng con đuổi chó Sói đi rồi Cô: Dê mẹ ôm các con cười sung sướng Dê mẹ: Các con yêu quí, các con đã biết vâng lời mẹ, không mở cửa cho chó sói. Mẹ sẽ thưởng cho các con một bữa sữa thật ngon Cô: Ba anh em dê reo lên Ba chú dê: A! Thích quá! Thích quá! Trong khi trẻ luyện tập, nếu trẻ diễn đúng thì cô khen gợi trẻ. Nếu trẻ diễn chưa đúng thì cô nhắc nhở trẻ để trẻ làm đúng. Cô đổi vai luôn phiên để tất cả các cháu đều lần lượt được tham gia. Hóa trang và biểu diễn: - Khi trẻ đã tập thành thạo các vai và biết phối hợp nhuần nhuyễn thì cô cho trẻ đội mũ có hình của các nhân vật để hóa trang. - Các cháu đóng Dê mẹ và các chú dê con đội mũ hình đầu dê. Dê mẹ đeo yếm có dây buộc ngang bụng. - Các cháu đóng vai chó Sói đội mũ hình đầu Sói - Cô cho từng cháu của ba nhóm ghép lại với nhau. Sau đó cô tổ chức cho từng nhóm biểu diễn theo từng thời điểm khác nhau (trong tiết học, hoạt động vui chơi ) để cho trẻ thi đua xem nhóm nào diễn tốt hơn, diễn đạt mạch lạc hơn. Chọn những trẻ diễn tốt để đi trình diễn vào các ngày lễ hội. Khi trẻ biểu diễn xong cô có thể tặng cho trẻ những món quà nhỏ để khuyến khích trẻ, tạo cho trẻ có hứng thú biểu diễn (Vd: cho trẻ cắm cờ vào băng bé ngoan, tặng phiếu bé ngoan) Tóm lại: Qua áp dụng phương pháp trên tôi thấy việc dạy trẻ đóng kịch có vai trò rất lớn trong việc rèn luyện khả năng diễn đạt mạch lạc, biểu cảm cho trẻ 5 tuổi. Thông qua luyện tập và biểu diễn trẻ cảm nhận được sự phong phú của ngôn ngữ Tiếng việt. Luyện tập nhiều thì trẻ nói năng rõ ràng hơn chính xác hơn, trẻ mạnh dạn hơn, khả năng giao tiếp tốt hơn IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN. - Qua thực tế ở trường Mẫu Giáo Song Lộc, tôi đã áp dụng những kiến thức mà các thầy cô đã truyền đạt cho tôi vào giờ học rèn luyện khả năng diễn đạt mạch lạc , biểu cảm cho trẻ 5 tuổi. Đặc biệt thông qua trò chơi dạy trẻ đóng kịch đã thu được kết quả như sau. - Về khả năng phát âm: + Số trẻ phát âm chuẩn: 30/39 cháu = 77% + Số trẻ phát âm tương đối: 7/39 cháu = 19% + Số trẻ còn phát âm chưa chuẩn: 2/39 cháu = 5% - Khả năng đóng kịch: - Số trẻ biết thể hiện tính cách, diễn đạt theo nội dung các nhân vật trong truyện mà trẻ nhập vai: 25/39 cháu = 64% - Số trẻ nhận biết được nội dung của truyện nhưng hạn chế về cách diễn đạt 12/39 cháu = 31% - Số trẻ không biết cách diễn đạt (không thuộc hết lời thoại của nhân vật) 2/39 cháu = 5% - Qua quá trình áp dụng các biện pháp giáo dục và sự quan tâm nhiệt tình của tôi cùng với sự giúp đỡ của các cô giáo ở lớp mẫu giáo 5 tuổi trường Mẫu Giáo Song Lộc, đến nay tôi thấy các cháu rất hứng thú tham gia vào giờ học đóng kịch. Qua trò chơi dạy trẻ đóng kịch sẽ góp phần giúp trẻ diễn đạt mạch lạc, biểu cảm, từ đó sẽ thúc đẩy khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ, trẻ có khả năng diễn đạt trôi chảy, mạch lạc và biểu cảm. Có như vậy mới giúp cho trẻ bộc lộ, phát huy hết khả năng sáng tạo của trẻ. Đó cũng chính là tiền đề quan trọng ban đầu cho việc phát triển toàn diện nhân cách trẻ. V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM: - Thật vậy, không có một phương tiện giao tiếp nào có thể sánh được với ngôn ngữ . Trong giao tiếp, nhờ có ngôn ngữ mà con người có khả năng hiểu biết lẫn nhau. Ở trẻ, nhu cầu giao tiếp rất lớn, khi giao tiếp trẻ sử dụng ngôn ngữ của mình để trình bày ý nghĩ, tình cảm, hiểu biết của mình với bạn bè và mọi người xung quanh. Do đó việc đầu tiên của các giáo viên mầm non là cần giúp trẻ sử dụng thành thạo ngôn ngữ Tiếng việt. Qua thời gian nghiên cứu tài liệu và áp dụng vào thực tế, tôi thấy việc rèn luyện khả năng diễn đạt mạch lạc, biểu cảm cho trẻ 5 tuổi qua trò chơi dạy trẻ đóng kịch là một việc làm thiết thực và là một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng mà giáo viên cần quan tâm. - Qua trò chơi đóng kịch giúp trẻ lĩnh hội các tác phẩm văn học một cách sâu sắc hơn. Trong quá trình đóng kịch, trẻ thể hiện được thái độ của mình đối với nhân vật và hành động của nhân vật, phát triển khả năng sáng tạo nghệ thuật cho trẻ. Trẻ hiểu và thể hiện được tính cách và diễn biến tình cảm của từng nhân vật khác nhau, từ đó trẻ cảm được sự phong phú của ngôn ngữ Tiếng việt và sự đa dạng của tính cách nhân vật. Điều đó góp phần rất quan trọng trong việc phát huy trí tuệ của trẻ và hình thành nhân cách trẻ. Trò chơi đóng kịch còn là phương tiện tích cực để phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ có khả năng diễn đạt mạch lạc, biểu cảm cho trẻ 5 tuổi qua trò chơi đóng kịch thì cô giáo cần lưu ý một số vấn đề sau: - Phải thường xuyên trau dồi kiến thức để nâng cao trình độ chuyên môn - Chọn các tác phẩm cho trẻ đóng kịch là việc làm cần thiết. Nên chọn các thể loại khác nhau: Chuyện cổ tích, chuyện kể, thơ. - Trong cốt chuyện phải có những hình ảnh đặc trưng rõ nét, đặc biệt có những tình tiết lặp lại. Trẻ dễ thuộc các bài thơ có nhịp điệu. Đặc biệt trẻ rất thích chuyện cổ tích mà các nhân vật là các con vật. - Nắm chắc phương pháp cho từng loại tiết và biết cách sử dụng linh hoạt áp dụng trong giờ học. - Soạn giáo án đầy đủ, chi tiết cho mỗi giờ học, học thuộc giáo án. - Luôn tìm tòi, sáng tạo ra đồ dùng trực quan đẹp, sinh động, hấp dẫn phù hợp với trẻ. - Chú ý luyện giọng kể cho phù hợp với từng nhân vật của truyện. - Dạy trẻ ở mọi nơi, mọi lúc, luôn quan tâm đến việc sử dụng ngữ điệu giọng và điệu bộ minh họa của trẻ, sửa sai kịp thời. - Biết tích hợp các nội dung giáo dục trẻ trong giờ học và ở ngoài tiết học - Thường xuyên trao đổi kinh nghiệm với bạn đồng nghiệp. Trên đây là đề tài sáng kiến của cá nhân tôi, bước đầu tôi áp dụng và thực sự mang lại kết quả khả quan, nhưng chắc cũng còn có nhiều thiếu sót, và có nhiều bài học không thể thực hiện được, mong sự đóng góp nhiệt tình của nhiều cá nhân, từ những lời hay, ý đẹp cũng như phương pháp giảng dạy mới nhanh hơn, ngắn gọn hơn, đật hiệu quả cao hơn, để đề tài của tôi được áp dụng thành công hơn. Song Lộc, ngáy 31 tháng 11 .năm 2013 Người thực hiện THẠCH THỊ SÁU
File đính kèm:
- Rèn luyện kỹ năng diễn đạt mạch lạc trong trò chơi đóng kịch..docx