Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi

 MỤC LỤC
 Nội dung Trang
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 4
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4
 1. Thực trạng việc tổ chức hoạt động giáo dục lĩnh vực phát triển ngôn ngữ. 4
 a. Ưu điểm 5
b. Hạn chế và nguyên nhân hạn chế 5
2. Biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động giáo dục phát triển 6
 ngôn ngữ cho trẻ.
 Biện pháp 1: Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ mọi lúc mọi nơi. 6
 Biện pháp 2: Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua các giờ học khác. 10
 Biện pháp 3: Một số trò chơi phát triển ngôn ngữ. 15
 Biện pháp 4: Phối kết hợp với phụ huynh. 18
 Biện pháp 5: Làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục. 18
 Biện pháp 6: Tăng cường công tác tự bồi dưỡng của giáo viên. 19
3. Kết quả áp dụng thực tiễn 19
a) Kết quả đạt được 19
b) Điều chỉnh, bổ sung sau thực nghiệm (sau khi áp dụng thực tiễn) 19
4. Kết luận 20
5. Kiến nghị, đề xuất 21
a) Đối với tổ chuyên môn 21
b) Đối với lãnh đạo nhà trường
 21
c) Đối với phòng Giáo dục và Đào tạo; sở giáo dục và đào tạo.
 21
PHẦN III: MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP 22
PHẦN IV: CAM KẾT 23
 Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi | 3 công lập xã Đại Lai. Từ khi thành lập đến nay trường mầm non Đại Lai luôn giữ 
vững là đơn vị trường tiên tiến, thành tích năm sau luôn cao hơn năm trước.
 Trường có 01 điểm trường; điểmTrung tâm nằm trên địa bàn xã Đại Lai có18 
nhóm, lớp và 460 học sinh, được chia thành 18 nhóm lớp, nhà trẻ 6 nhóm, mẫu giáo 
12 lớp. CSVC tương đối khang trang, đáp ứng được yêu cầu cơ bản của đổi mới 
giáo dục hiện nay. 
 - Về đội ngũ quản lý: 
 BGH: 3 đồng chí (1 hiệu trưởng , 2 phó hiệu trưởng)
 - Về đội ngũ giáo viên:
 Tổng số năm học 2020-2021 có : 36 giáo viên/ 18 nhóm lớp 
 - Trình độ chuyên môn giáo viên: 
 Trình độ chuyên môn
 Năm học Đại học Cao đẳng Trung cấp
 2020-2021 35 1 0
 a. Ưu điểm
 Nhà trường luôn nhận được sự quan tâm giúp đỡ của các cấp lãnh đạo, Đảng, 
chính quyền từ tỉnh đến địa phương, sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ huynh học 
sinh nên đã trang bị được nhiều phòng học khang trang, rộng rãi, có đầy đủ đồ dùng, 
phương tiện và trang thiết bị kịp thời như máy chiếu, máy tính, ti vi . Để phục vụ 
cho việc dạy và học của cô và trò trên lớp.
 Ban giám hiệu nhà trường có trình độ chuyên môn vững, có năng lực và năng 
động trong công tác, luôn tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên trong các buổi sinh hoạt 
chuyên môn của tổ, luôn tạo điều kiện tốt nhất về mọi mặt để giúp giáo viên phát 
huy hết năng lực của mình. Mặt khác, phòng giáo dục cũng như nhà trường thường 
xuyên mở các chuyên đề bồi dưỡng đổi mới hình thức dạy và học tạo điều kiện cho 
đội ngũ giáo viên được thường xuyên học hỏi và nâng cao trình độ chuyên môn.
 Bản thân là giáo viên lớp 4-5 tuổi B5, tôi rất yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình 
trong công tác. Đặc biệt phát triển ngôn ngữ cũng là lĩnh vực mà tôi yêu thích. Đồng 
thời trẻ đi học đều giúp quá trình học tập và rèn luyện được thường xuyên. 
 b. Hạn chế và nguyên nhân hạn chế:
 Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi | 5 Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ tới trường, tới lớp cô 
phải thật gần gũi, tích cực trò chuyện với trẻ. Vì trò chuyện với trẻ là hình thức đơn 
giản nhất để cung cấp vốn từ cho trẻ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là ngôn 
ngữ mạch lạc. Bởi qua cách trò chuyện với trẻ cô mới có thể cung cấp, mở rộng vốn 
từ cho trẻ.
 VD: Cô trò chuyện với trẻ về gia đình của trẻ:
 + Gia đình con có những ai?
 + Mẹ yêu con như thế nào?
 + Buổi sáng ai đưa con đến lớp?
 + Bố con đưa đi bằng phương tiện gì?
 Hình ảnh minh họa trò chuyện giờ đón trẻ
 - Như vậy khi trò chuyện với cô trẻ tự tin vào vốn từ của mình, ngôn ngữ của 
trẻ nhờ đó mà được mở rộng và phát triển hơn.
 - Ngoài ra trong giờ đón trẻ, trả trẻ tôi luôn nhắc trẻ biết chào ông, bà, bố, mẹ 
như vậy kích thích trẻ trả lời câu trọn vẹn bên cạnh đó giáo dục trẻ có thói quen lễ 
phép, biết vâng lời.
 *Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động góc:
 Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi | 7 
 Hình ảnh minh họa hoạt động góc “Bé khéo tay”
 - Như vậy bằng những đồ chơi tự tạo thông qua hoạt động chơi không những 
rèn cho trẻ sự khéo léo mà còn góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
 *Giáo dục ngôn ngữ thông qua hoạt động ngoài trời:
 - Hàng ngày đi dạo chơi quanh sân trường tôi thường xuyên đặt câu hỏi để 
trẻ được gọi tên các đồ chơi quanh sân trường như: Đu quay, cầu trượt, bập bênh. 
Ngoài ra tôi còn giới thiệu cho trẻ biết cây xanh, cây hoa ở vườn trường và hỏi trẻ:
 + Cây này có màu gì? (Trẻ trả lời màu xanh)
 + Thân cây này như thế nào? (Nhỏ và dài ạ)
 + Cây này có lá màu gì (Màu xanh ạ) 
 - Giáo dục: 
 + Các con nhớ cây xanh rất quan trọng cho sức khoẻ của con người, vì vậy 
các con không được hái hoa, bẻ cành mà phải tưới cây để cây mau lớn nhé! (Vâng 
ạ)
 Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi | 9 + Đồ dùng phải đẹp, màu sắc phù hợp đảm bảo tính an toàn và vệ sinh cho 
trẻ.
 + Nếu là tranh vẽ phải đẹp, phù hợp với câu truyện, phía dưới phải có chữ to 
giúp cho việc phát triển vốn từ của trẻ được thuận lợi.
 + Bản thân giáo viên phải thuộc truyện, ngôn ngữ của cô phải trong sáng, 
giọng đọc phải diễn cảm, thể hiện đúng ngữ điệu của các nhân vật.
 VD1: Trẻ nghe câu truyện “Tích Chu”. Tôi cung cấp vốn từ cho trẻ đó là từ 
“Quần quật ”,” kham khổ ‘’. Cô có thể cho trẻ xem tranh một người bà làm việc 
ngày đêm không có thời gian nghỉ ngơi và giải thích nghĩa của từ “quần quật” (Các 
con ạ, khi làm việc trong thời gian dài , không có thời gian nghỉ ngơi gọi là quần 
quật, ý nói bà phải làm việc rất vất vả để nuôi Tích Chu). Tiếp tục giải thích từ 
“kham khổ”. Sau khi giải thích tôi cũng chuẩn bị một hệ thống câu hỏi giúp trẻ nhớ 
được nội dung truyện và từ vừa học:
 + Tích Chu ở với ai? ( Ở với bà )
 + Bà Tích Chu phải làm việc như thế nào để có tiền nuôi Tích Chu ( Bà phải 
làm việc quần quật suốt ngày )
 + Vì sao bà Tích Chu đổ bệnh ? ( Vì làm việc vất vả, ăn uống lại kham khổ). 
 + Khi bà ốm Tích Chu có ở nhà chăm sóc cho bà không? Tích Chu đi đâu? 
( Tích Chu chơi cùng bạn )
 + Tích Chu về tới nhà thì bà đã biến thành gì? ( Bà biến thành con chim bồ 
câu)
 + Tích Chu đã gọi bà như thế nào? . Cho trẻ làm Tích Chu gọi bà 
 + Tích Chu bật khóc ai đã hiện ra giúp Tich Chu tìm lại bà? ( Cô tiên đã 
giúp Tích Chu)
 + Giáo dục trẻ : Ông bà cha mẹ luôn yêu thương hết mực, chăm sóc các con 
từ miếng ăn cho tới giấc ngủ .Vì vậy các con cũng phải yêu thương và biết chăm sóc 
ông bà cha mẹ khi họ bị đau ốm, giúp đỡ công việc tuỳ theo sức của mình. Đấy mới 
là các em bé ngoan các con ạ!
 - Cô kể 1 - 2 lần cho trẻ nghe giúp trẻ hiểu thêm về tác phẩm và qua đó lấy 
nhân vật để giáo dục trẻ biết yêu thương giúp đỡ chăm sóc ông bà cha mẹ khi họ bị 
đau ốm 
 Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi | 
11 - Ngoài việc cung cấp cho trẻ vốn từ mới thì việc sửa lỗi nói ngọng, nói lắp 
cũng vô cùng quan trọng khi trẻ giao tiếp. Khi áp dụng vào bài dạy tôi luôn chú 
trọng đến điều này và đã kịp thời sửa sai cho trẻ ngay tại chỗ.
 - Như vậy thơ, truyện không những kích thích nhận thức có hình ảnh của trẻ 
mà còn phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách toàn diện. Trẻ nhớ nội dung câu truyện 
và biết sử dụng ngôn ngữ nói là phương tiện để tiếp thu kiến thức. 
 *Thông qua giờ phát triển thẩm mĩ:
 - Để thu hút trẻ vào giờ học và giúp trẻ phát triển ngôn ngữ được tốt hơn thôi 
thúc tôi phải nghiên cứu, sáng tạo những phương pháp dạy học tốt nhất có hiệu quả 
nhất với trẻ
 - Đối với tiết học âm nhạc trẻ được tiếp xúc nhiều đồ vật (Trống, lắc, phách 
tre, mõ, xắc xôvà nhiều chất liệu khác) trẻ được học những giai điệu vui tươi kết 
hợp với các loại vận động theo bài hát một cách nhịp nhàng. Để làm được như vậy 
đó là nhờ sự hiểu biết, nhận thức vốn từ, kỹ năng nhất là sự giao tiếp bằng ngôn ngữ 
của trẻ được tích luỹ và lĩnh hội, phát triển tính nghệ thuật, giúp trẻ yêu âm nhạc.
 - Qua những giờ học hát, vận động theo nhạc, trẻ đã biết sử dụng ngôn ngữ có 
mục đích, biết dùng ngôn ngữ và động tác cơ bản để miêu tả những hình ảnh đẹp 
của bài hát.
 Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi | 
13 Hình ảnh minh họa tiết khám phá khoa học
 Trẻ vừa được nếm thử trực tiếp, vừa được bộc lộ cảm xúc của bản thân bằng 
ngôn ngữ, nên trẻ rất hào hứng để phát biểu.
 Thông qua giờ học khám phá, trẻ vừa được cung cấp thêm nhiều kiến thức, 
vừa được cung cấp các từ ngữ mang tính khoa học, bên cạnh đó tôi luôn chú trọng 
các câu trả lời của trẻ để giúp trẻ trả lời một cách đầy đủ và rõ ràng các câu hỏi.
 c, Biện pháp 3: Một số trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
 - Đối với trẻ mầm non, được phát triển ngôn ngữ thông qua trò chơi là một 
biện pháp tốt nhất. Trò chơi đã trở thành phương tiện để cung cấp, tích luỹ được 
nhiều vốn từ và trên cơ sở hiểu biết đầy đủ ý nghĩa của những từ đó trẻ biết sử dụng 
“số vốn từ” đó một cách thành thạo.
 - Qua trò chơi trẻ sẽ được giao tiếp mạnh dạn hơn, ngôn ngữ cũng lưu loát 
hơn, vốn từ của trẻ cũng được tăng lên. Và tôi nhận thấy rằng khi trẻ chơi trò chơi 
xong sẽ gây sự hứng thú lôi cuốn trẻ vào bài học. Như vậy trẻ sẽ tiếp thu bài một 
cách nhẹ nhàng và thoải mái.
 - Bản thân tôi đã tìm tòi, tham khảo, đọc những tài liệu sách và tôi thấy rằng 
một số trò chơi sau thực sự có hiệu quả làm tăng thêm vốn từ cho trẻ, từ đó ngôn 
ngữ của trẻ ngày càng phong phú.
 Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi | 
15