Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát triển giáo dục tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi tại trường Mầm non Xuân Lai

 ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN GIA BÌNH
 TRƯỜNG MẦM NON XUÂN LAI
 BÁO CÁO
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN TÌNH CẢM KỸ NĂNG XÃ 
HỘI CHO TRẺ 3-4 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON XUÂN LAI
 Họ và tên : Nguyễn Thị Luyến
 Nhóm : 3-4 tuổi
 Trình độ chuyên môn: Đại học
 Chức vụ : Giáo viên
 Đơn vị công tác : Trường mầm non Xuân Lai 
 Bắc Ninh ,ngày 26 tháng 11 năm 2020
 1 
 Lêi c¶m ¬n
 T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n Phòng Giáo dục và Đào tạo đã hướng dẫn cách 
viết sáng kiến kinh nghiệm, c¶m ¬n các đồng chí trong Ban giám hiệu, các đồng chí 
giáo viên ®· gióp ®ì vµ t¹o ®iÒu kiÖn để tôi có cơ hội thực đề tài tại nhà trường, góp 
một phần nhỏ công sức của mình trong công tác nâng cao chất lượng chăm sóc giáo 
dục trẻ trong nhà trường. 
 Tôi xin bày tỏ tấm lòng biết ơn sâu sắc tới các cô giáo trong ban chất lượng 
nhà trường đã giúp đỡ tôi, hướng dẫn tôi trong suèt qu¸ tr×nh nghiªn cøu, thực hiện 
sáng kiến nµy.
 Đề tài sáng kiến kinh nghiệm không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong 
Hội đồng khoa học các cấp góp ý để đề tài có giá trị và ứng dụng thực tế đạt hiệu 
quả.
 Tôi xin chân trọng cảm ơn!
 3 PHẦN 2 : GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 Giáo dục tình cảm ở trẻ mầm non là giáo dục năng lực nhận biết và bày tỏ 
những cảm xúc, tình cảm của mình, hiểu và đáp lại cảm xúc tình cảm của người 
khác, hình thành và rèn luyện sự tự tin, tự lực thúc đẩy cảm xúc về khả năng độc 
lập và và những tình cảm tích cực của trẻ.
 Giáo dục kỹ năng xã hội là giáo dục cách sống tích cực, luyện tập cho trẻ có
hành vi lành mạnh và thay đổi những hành vi, thói quen tiêu cực, giúp trẻ có
khả năng biết tự kiểm soát, biết cách ứng xử phù hợp với những người sung 
quanh... Tiến sĩ Nguyễn Thu Cúc, chuyên gia tư vấn của ABS Training cho biết: 
“Kỹ năng sống không phải là những gì quá cao siêu, phức tạp mà giáo dục kỹ năng 
sống cho trẻ em bao gồm những nội dung hết sức đơn giản, gần gũi với trẻ, là 
những kiến thức tối thiểu giúp các em tự lập". Do đó cần giáo dục kỹ năng cốt lõi 
cho trẻ như: Sự tự tin, kỹ năng hợp tác, kỹ năng giáo tiếp, Kỹ năng tự phục vụ, kỹ 
năng sử lý tình huốngnhắm phát triển toàn diện cho trẻ. Theo Ths. Lương Thị 
Bình - trung tâm nghiên cứu GDMN - Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam. Nhóm 
kỹ năng xã hội trong chương trình giáo dục mầm non gồm các kỹ năng sau: 
+ Kỹ năng ứng sử phù hợp với những người gần gũi xung quanh.
+ Kỹ năng hợp tác.
+ Kỹ năng tuân thủ các quy tắc xã hội
+ Kỹ năng giao tiếp lịch sự lễ phép
+ Kỹ năng tự phục vụ.
+ Kỹ năng kiểm soát cảm xúc.
+ Kỹ năng nhận thức về bản thân.
 1.Thực trạng công tác chăm sóc giáo dục trẻ:
 a.Ưu điểm:
 Nhà trường thường xuyên được đón nhận sự quan tâm của các cấp lãnh đạo,các 
ban nghành đoàn thể. ,chính quyền địa phương và được sự chỉ đạo sát sao của 
phòng gáo dục nên cơ sở vật chất tương đối đầy đủ để phục vụ cho việc dạy và 
học.Cảnh quan nhà trường thoáng mát, tạo cảm giác thoải mái ,vui vẻ khi trẻ đến 
trường.
Được ban giám hiệu nhà trường quan tâm giúp đỡ nhiều.nhà trường luôn tạo điều 
kiện giúp đỡ về mọi mặt. 
 5 sự, lễ phép
 05 + Kỹ năng tự phục vụ 9/25 36% 16/25 64%
 + Kĩ năng kiểm soát cảm 
 06 6/25 24% 19/25 76%
 xúc
 + Kỹ năng nhận thức về 
 07 10/25 40% 15/25 60%
 bản thân
 2.Biện pháp phát triển giáo dục tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ mẫu 
giáo 3 - 4 tuổi tại trường mầm non Xuân Lai:
 *Biện pháp 1:Tạo môi trường “lớp học thân thiện” để trẻ có cơ hội được giao 
lưu cảm xúc và phát triển các hoạt động giao tiếp
 *Biện pháp 2: Phát triển tình cảm và xã hội cho trẻ thông qua các hoạt động 
:Đón trả trẻ, hoạt động học, hoạt động ngoài trời, hoạt động góc, vệ sinh, ăn, ngủ, 
nêu gương, bình cờ.
 *Biện pháp 3:Phối kết hợp với phụ huynh để giáo dục phát triển tình cảm và 
kỹ năng xã hội cho trẻ.
 3.Thực nghiệm sư phạm:
 a.Mô tả cách thức thực hiện:
 Biện pháp 1:Tạo môi trường “lớp học thân thiện ” để trẻ có cơ hội giao 
lưu cảm xúc và phát triển các hoạt động giao tiếp :
Mô hình “ lớp học thân thiện” là một mô hình mà ở đó trẻ được tham gia các hoạt 
động và có chế độ sinh hoạt như một gia đình.
Bằng tình yêu thương gắn bó của mình,tôi đã hết lòng chăm sóc,dạy dỗ ,bảo ban 
trẻ,tạo những tình huống để trẻ có cơ hội đáp lại tình cảm của mọi người bằng 
những hành vi ,cử chỉ thái độ tốt đẹp
 Đầu năm khi mới nhận lớp, cô chưa quen trẻ, trẻ chưa quan cô giáo chưa 
quen nhiều bạn bè . Ở nhà với những người thân yêu, ông, bà, bố, mẹ, anh, chị em 
lúc nào cũng ở bên và trẻ cũng có người thân bên cạnh.
 Việc thích nghi với môi trường mới đối với trẻ là vô cùng khó khăn,thậm trí 
có những trẻ có biểu hiện sốc về tâm lí.Ban đầu trẻ không muốn giao tiếp với bạn 
bè và cô giáo.
 7 Thông qua giờ đón và trả trẻ, tôi trò chuyện với trẻ, cho trẻ xem tranh ảnh các tình 
huồng giáo dục kỹ năng xã hội, qua đó tạo cho trẻ một số tình huống giáo dục và 
khắc sâu tình cảm và các kĩ năng xã hội cho trẻ.
Ví dụ: Khi cho trẻ quan sát tranh "một cậu bé đá bóng trong nhà làm vỡ lọ hoa": 
Tôi hỏi trẻ: Đó là hành động đúng hay sai? Với tình huống trên theo con nên làm gì 
để nhận lỗi? Tôi tham khảo và lắng nghe ý kiến của trẻ sau đó đưa ra ý kiến của 
mình để thảo luận cùng trẻ: con có thể xin lỗi mẹ, hứa với mẹ từ nay không đá 
bóng ở trong nhà nữa. 
Ví dụ: cho trẻ quan sát tranh bé được ngươì khác giúp đỡ, tôi trò chuyện với trẻ:
- Con đã được ai giúp đỡ bao giờ chưa? con đã giúp đỡ ai chưa? khi giúp đỡ ai làm 
một việc gì đó con có thấy vui không? nếu được người khác giúp đỡ con sẽ làm gì? 
Qua đó tôi giáo dục trẻ biết nói lời cám ơn khi được người khác giúp đỡ và nhắc 
nhở trẻ hãy đoàn kết giúp đỡ nhau.
 9 điệp quý báu “kỹ năng tự nhận thức bản thân”, hãy biết giữ gìn và bảo các bộ phận 
trên cơ thể mình. .
Ví dụ: khi kế cho trẻ nghe các câu chuyện mang tính giáo dục tình cảm như Tích 
Chu, ba cô gái.. qua câu truyện tôi đặt ra những câu hỏi tình huống như: Ví dụ 
người thân trong gia đình mình bị ốm con sẽ chăm sóc họ như thế nào? Con sẽ làm 
gì để họ đỡ buồn và nhanh khoẻ?
Với chủ đề “Gia đình”. thông qua câu chuyện “Chú vịt xám” tôi giáo dục kỹ năng 
xã hội cho trẻ: “Khi được bố mẹ cho đi công viên, siêu thị hoặc đến những nơi 
công cộng thì phải đi với bố mẹ, không được chạy lung tung để khỏi bị lạc” qua đó 
tôi đặt ra những câu hỏi tình huống dạy trẻ, nếu chẳng may con bị lạc thì con sẽ làm 
thế nào? Tôi đã cho trẻ suy nghĩ và mời trẻ đưa ra cách giải quyết, tôi lắng nghe ý 
kiến của trẻ, gợi mở cho trẻ bằng các câu hỏi : Theo con làm như vậy có được 
không? Tại sao? Sau đó, cô giúp trẻ rút ra phương án tối ưu nhất: Khi bị lạc mẹ, bé 
hãy bình tĩnh, không khóc và chạy lung tung mà hãy đứng yên tại chỗ bị lạc chờ vì 
bố, mẹ sẽ quay lại chỗ đó để tìm bé, nếu muốn nhờ người lớn gần đó giúp đỡ bé 
phải tìm công an hoặc những người mặc đồng phục (bảo vệ, nhân viên.)ở gần chỗ 
đó để nhờ giúp đỡ để tìm bố mẹ. Tuyệt đối không đi theo người lạ dù người đó có 
hứa sẽ đưa về với bố mẹ vì có thể đó sẽ là kẻ xấu lợi dụng cơ hội đó bắt cóc hoặc 
làm hại bé...
 Rèn sự mạnh dạn, tự tin và tình yêu gia đình, bạn bè, yêu quê hương đất 
nước cho trẻ qua hoạt động âm nhạc hoặc các hoạt động khác diễn ra trong hoạt 
động học cũng vậy, tôi luôn chọn nội dung phù hợp với trẻ lớp mình, kết hợp với 
phương pháp dùng lời, phương pháp trực quan, trẻ được nghe, được xem hình ảnh 
cùng với sự giảng giải của cô, trẻ sẽ thấm nhuần ý nghĩa của cuộc sống xung 
quanh, từ đó trẻ tích luỹ cho mình những bài học kinh nghiệm. Hàng ngày tôi ghi 
chép từng chi tiết về sự tiến bộ của trẻ, các mối quan hệ với cô, với bạn, ghi chép 
những kỹ năng trẻ đạt được trong mỗi ngày, lưu trữ dữ liệu, sản phẩm để đánh giá 
trẻ, đồng thời có cơ sở để thay đổi, bổ sung các biện pháp giáo dục từng trẻ và giúp 
trẻ hình thành các kỹ năng xã hội.
*Trong giờ hoạt động ngoài trời.
 Hoat động ngoài trời là cũng là một hoạt động mà tôi có thể lồng ghép tích 
hợp nhiều kỹ năng xã hội cần thiết.
 Ví dụ: “nhìn ngắm hoa đẹp” trẻ thể hiện cảm xúc vui vẻ, thoải mái, từ đó trẻ yêu 
thích cái đẹp, yêu thiên nhiên.
 11 Hoạt động góc phản ánh sự sáng tạo, độc đáo của nhận thức và ngôn ngữ, nó 
là tác động qua lại giữa trẻ với môi trường xung quanh. Khi trẻ hoạt động góc có 
nghĩa là đang sống trong cuộc sống thực, trong khi chơi trẻ được đối thoại cùng 
nhau, trao đổi thỏa thuận, thương lượng cùng nhau, trẻ phải nói cho bạn chơi hiểu 
và phải hiểu lời bạn cùng chơi, từ đó làm cho trí tuệ của trẻ phát tiển mạnh mẽ chịu 
ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển tình cảm xã hội của trẻ hướng đến cái đẹp trong 
giao tiếp, góp phần hình thành hành vi văn minh trong xã hội, hình thành thái độ 
tích cực của trẻ với bản thân.
Ví dụ: Trong chủ đề “nghề nghiệp” ở góc phân vai có trò chơi “bác sĩ”, bác sĩ khám 
bệnh cho bệnh nhân với thái độ vui vẻ, niềm nở, y tá cấp phát thuốc và dặn bệnh 
nhân uống thuốc đúng giờ và ngồi chờ khám theo lượt, Tôi thường nhập vai chơi 
với trẻ và hướng cho cô y tá dẫn người già và trẻ nhỏ được ưu tiên đi khám trước. 
Có thể nói trẻ đóng vai bác sĩ đã có kinh nghiệm sống rất tốt và trẻ đã áp dụng ngay 
trong quá trình chơi, kỹ năng giao tiếp và ứng xử văn minh được thể hiện. 
 Hình ảnh trẻ chơi hoạt động góc
Ví dụ: Ở chủ đề “Giao thông” khi chơi “ Mẹ chở con đi học bằng xe máy”, yêu cầu 
trẻ phải đội mũ bảo hiểm, qua đó tôi dạy trẻ cách đội, cách gài dây, thao tác lặp đi 
lặp lại 2- 3 lần, từ đó hình thành kỹ năng tự phục vụ cho trẻ
Hoặc với trò chơi “Đi ô tô” tôi cũng chú ý xem cách thể hiện của trẻ để có những 
gợi mở kịp thời như : Các bác đã thắt dây an toàn chưa, đừng thò đầu, thò tay ra 
ngoài khi xe đang chạy nhé.
 Với nhóm “ Nấu ăn” , tôi cũng lưu ý đến những thao tác mà trẻ thể hiện vai 
của mình : 
 13