Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp làm tốt công tác phổ cập giáo dục trẻ mầm non 5 tuổi

MỘT SỐ BIỆN PHÁP LÀM TỐT CÔNG TÁC PHỔ CẬP GIÁO DỤC TRẺ MẦM NON 5 TUỔI
I. Đặt vấn đề:
Giáo dục mầm non là một ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân, chiếm vị trí rất quan trọng nó có nhiệm vụ xây dựng những cơ sở ban đầu đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách con người mới. Chuẩn bị những điều kiện cần thiết để bước vào học phổ thông
Để mọi trẻ em 5 tuổi được đến trường lớp Mầm non là trách nhiệm của các cấp, các ngành, của mỗi gia đình và toàn xã hội. 
Tỉnh Bạc Liêu nói chung, Thị xã Giá Rai nói riêng đã chỉ đạo quyết liệt kế hoạch nhằm thực hiện công tác này hằng năm theo từng giai đoạn. Để được công nhận đạt chuẩn cũng như duy trì chỉ tiêu này hằng năm theo Thông tư 07/2016/TT-BGD-ĐT ngày 22/03/2016 Quy định về điều kiện và đảm bảo nội dung, quy trình, thủ tục kiểm tra công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục xóa mù chữ.
Vì vậy bản thân tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp làm tốt công tác phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non 5 tuổi” nhằm giúp trẻ 5 tuổi được đến trường học đạt tỉ lệ 100% và ngày càng nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trong nhà trường.
II. Nội dung:
1. Thực trạng:
- Trường MN Phong Thạnh Đông là trường bán trú nằm ngay xã Phong Thạnh Đông Thị xã Giá Rai với tình hình đội ngủ trường lớp như sau:
- Số lượng cán bộ, giáo viên, công nhân viên 25 người gồm:
+ Ban giám hiệu có 3 người, trong đó 1 hiệu trưởng, 2 hiệu phó chuyên môn.
+ Giáo viên có 16 giáo viên đều đạt chuẩn và trên chuẩn về chuyên môn.
+ Nhân viên có 6, trong đó 1 văn thư, 1 kế toán, 1 bảo vệ, 3 cấp dưỡng.
- Toàn trường có 8 nhóm, lớp với 237 cháu gồm:
+ 1 lớp mầm có 25 cháu.
+ 3 lớp chồi có 78 cháu.
+ 4 lớp lá có 134 cháu.
2. Thuận lợi và khó khăn:
2.1. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm, giúp đỡ, chỉ đạo sâu sát của các cấp, các ngành, của chính quyền địa phương đặt biệt là lãnh đạo Phòng GD-ĐT Giá Rai, bộ phận chuyên môn mầm non phòng GD-ĐT.
- Sự quan tâm chỉ đạo về công tác PCGD mầm non năm tuổi của Đảng uỷ, HĐND, UBND xã.
- Sự phối hợp giữa các ban ngành đoàn thể, các ấp, các nhà trường.
- Đội ngũ giáo viên trẻ nhiệt tình, nhiều giáo viên có năng lực trong chuyên môn và công tác quản lí. 
- Cơ sở vật chất trường lớp hàng năm được tu sửa, nên tương đối khang trang đầy đủ để phục vụ dạy học .
- Trên địa bàn có một trường MN thuận lợi cho con em trong việc đến trường 
2.2. Khó khăn:
- Xã Phong Thạnh Đông là xã vùng khó khăn. Nhiều ấp đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, ý thức học tập của một số bộ phận con em nhân dân còn hạn chế. Do đó việc huy động trẻ trong độ tuổi đến lớp và duy trì sĩ số trên lớp còn gặp nhiều khó khăn.
- Ban chỉ đạo có sự thay đổi, một số cán bộ ở các ấp chưa thực sự quan tâm đến công tác này.
- Kinh tế của xã chủ yếu là nông nghiệp, thu nhập hàng năm không ổn định. Nên đời sống của một số bộ phận nhân dân còn gặp nhiều khó khăn . 
* Với vai trò là Phó hiệu trưởng quản lý bán trú phụ trách công tác phổ cập giáo dục trong nhà trường đã không ít những băn khoăn, trăn trở bởi địa hình, kinh tế, nhận thức của người dân còn thấp, còn xem nhẹ việc học tập của con em cấp mầm non, với đặc thù đặc biệt khó khăn như vậy bản thân tôi đã nghiên cứu tìm ra các biện pháp hữu hiệu để áp dụng vào công tác phổ cập trong địa phương mình bằng những biện pháp phù hợp áp dụng vào nhất định đạt hiệu quả rất cao. 
3. Biện pháp:
3.1. Công tác tuyên truyền:
- Sau khi đi được được sự phân công của Hiệu trưởng tôi được phụ trách công tác phổ cập của Nhà trường và đã tham gia các đợt tập huấn công tác Phổ cập Giáo dục Mầm non cho trẻ 5 tuổi, tôi tiến hành tham mưu với lãnh đạo địa phương, ban chỉ đạo phổ cập giáo dục tại địa phương, Hiệu trưởng những yêu cầu cần thiết đối với công tác Phổ cập Giáo dục Mầm non cho trẻ 5 tuổi.
- Lập kế hoạch chỉ đạo phổ cập giáo dục trẻ mầm non cho trẻ 5 tuổi dựa trên cơ sở kế hoạch phổ cập giáo dục của Ủy Ban nhân dân Thị xã Giá Rai.
- Tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn giáo viên thực hiện Đề án Phổ cập Giáo dục Mầm non cho trẻ 5 tuổi.
- Thành lập các ban, tổ phổ cập, ra quyết định thành lập Ban chỉ đạo trong nhà trường, quyết định thành lập tổ giúp việc trong công tác phổ cập.
- Lập kế hoạch chỉ đạo công tác phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non 5 tuổi.
- Công bố rộng rãi các quyết định, kế hoạch thực hiện công tác phổ cập trong năm học đến hội đồng sư phạm nhà trường.
3.2. Công tác nâng cao chất lượng nuôi dưỡng chăm sóc, giáo dục trẻ:
- Số lượng trẻ trong độ tuổi đến trường cũng là một trong những tiêu chuẩn của phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi vì vậy công tác huy động trẻ đến trường và ăn bán tại trường là rất cần thiết. Trước hết cần tăng cường huy động trẻ đến trường và ăn bán trú tại trường tới các ban ngành đoàn thông qua các hội nghị, hội thảo. Đặc biệt là làm tốt công tác tuyên truyền với các bậc phụ huynh cho trẻ đến và ăn bán trú tại trường. Các bậc phụ huynh chính là những người quyết định đến việc cho trẻ đi học và cho trẻ ăn tại trường hay không. Chính vì mà công tác tuyên truyền với các bậc phụ huynh là hết sức cần thiết.
- Để thu hút được số lượng trẻ ăn bán tại trường cao thì việc nâng cao chất lương nuôi dưỡng trẻ trong nhà trường là vô cùng quan trọng. Vì vậy cần phải có những biện pháp chỉ đạo thực hiện công tác nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ trong nhà trường. Chỉ đạo thực hiện tốt việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, việc xây dựng thực đơn, tính khẩu phần ăn cho trẻ. Tăng cường kiểm tra giám sát công tác nuôi dưỡng, quản lý chặt chẽ chất lượng bữa ăn.
3.3. Điều tra phổ cập:
Sau khi đội ngũ đã hiểu rõ tầm quan trọng của công tác phổ cập và các mốc thời gian hoàn thành phổ cập tôi tổ chức phân công cho giáo viên đi điều tra độ tuổi từ 0-5 tuổi theo từng hộ gia đình trên địa bàn xã.
Nhà trường cung cấp mẫu phiếu theo quy định, hướng dẫn cách ghi phiếu điều tra, cung cấp mẫu tổng hợp trẻ theo từng độ tuổi, mẫu tổng hợp chung.Giáo viên điều tra căn cứ vào sổ hộ khẩu thường trú của mỗi hộ gia đinh, có chữ ký của chủ hộ, chữ ký của trưởng ấp, chữ ký điều tra viên trên mỗi phiếu và chữ ký xác nhận của lãnh đạo địa phương.
Giáo viên điều tra độ tuổi trẻ 5 tuổi phải chính xác và chịu trách nhiệm trước hội đồng.
3.4. Cập nhật phiếu điều tra độ tuổi theo hộ gia đình:
Bộ phiếu điều tra độ tuổi phải được bảo quản, ghi chép, cập nhật cẩn thận, hàng năm bắt buộc phải điều tra độ tuổi vào tháng 8 và rà soát lại vào đầu tháng 9, bảo đảm không bỏ sót hộ nào hoặc thành viên nào trong hộ có đối tượng từ 0-5 tuổi. Vì vậy người làm công tác phổ cập phải hướng dẫn giáo viên cách thức và quy trình đi điều tra độ tuổi từ 0-5 tuổi theo hộ gia đình. Sau đó, việc ghi chép vào phiếu phải tỉ mỉ, cẩn thận, tránh tẩy xóa, ghi chép tên chủ hộ, các thành viên từ lớn tuổi đến nhỏ tuổi, ghi chú các cột nữ, dân tộc, quan hệ với chủ hộ, các cột năm sinh, tên trường trẻ đang học, tên nhóm lớp đã và đang học nhà trẻ, mẫu giáo, đang học trái tuyến, chưa đi học, đi học, bỏ học, trẻ khuyết tật, tránh trường hợp đánh dấu sai vào phiếu, chú ý cập nhật năm sinh của trẻ thật chính xác.
Mỗi phiếu điều tra giáo viên phải điền đầy đủ số phiếu, mã hộ, số sổ hộ khẩu, sau khi điều tra phải có chữ ký của điều tra viên, của chủ hộ và của trưởng ấp, sau đó đóng thành tập theo số thứ tự số phiếu.
3.5. Thiết lập bộ hồ sơ sổ sách phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi:
Để thực hiện công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi đạt hiệu quả, bắt buộc người chuyên trách công tác phổ cập phải hệ thống được các loại hồ sơ sổ sách, cách thực hiện các loại hồ sơ sổ sách đó một cách khoa học. Đây là công việc hết sức quan trọng đối với người làm công tác phổ cập vì dựa vào hệ thống hồ sơ này sẽ có đầy đủ các số liệu, làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch hàng năm và từng giai đoạn, giúp cho việc tham mưu với nhà trường, Ban chỉ đạo được cụ thể để xây dựng chỉ tiêu thực hiện làm cho công tác phổ cập chính xác và hiệu quả cao.
* Hồ sơ gồm có:
- Phiếu điều tra.
- Sổ theo dõi phổ cập.
- Danh sách trẻ hoàn thành chương trình mẫu giáo 5 tuổi.
- Sổ đăng bộ của trường.
- Sổ theo dõi chuyển đi, chuyển đến, chết, Danh sách trẻ khuyết tật.
- Các văn bản của Đảng, Chính phủ, Bộ giáo dục và Đào tạo, Văn bản của tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Văn bản của sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng GD&ĐT, các văn bản chỉ đạo của địa phương về công tác PCGD-XMC.
- Quyết thành thành lập ban chỉ đạo XDHTHT và PCGD-XMC.
- Các biên bản tự kiểm tra đơn vị, tờ trình đề nghị cấp trên về kiểm tra công nhận đạt chuẩn.
- Các báo cáo quá trình và kết quả phổ cập giáo dục.
- Các mẫu thống kê: 
+ Mẫu 1: Thống kê trẻ từ 0 đến 5 tuổi.
+ Mẫu 2: Thống kê đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên
+ Mẫu 3: Thống kê tiêu chuẩn phòng học, cơ sở vật chất.
- Danh sách học sinh toàn trường.
- Danh sách trẻ trên địa bàn đi học nơi khác
- Bảng phân công chuyên môn.
- Danh mục đồ dùng đồ chơi thiết bị dạy học theo thông tư 01.
- Hồ sơ đánh giá chuẩn giáo viên.
- Hồ sơ chế độ chính sách cán bộ giáo viên.
3.6. Thiết lập các loại danh sách:
* Danh sách học sinh chuyển đi, chuyển đến:
Từ cơ sở tổng hợp các số liệu học sinh theo độ tuổi, theo từng thôn và danh sách trẻ theo thứ tự a, b,c, tôi tổng hợp và thiết lập danh sách học sinh 5 tuổi trên địa bàn trường tôi chuyển đi học nơi khác, nơi khác chuyển đến học tại trường và đóng thành tập theo từng địa chỉ khác nhau. 
Ví dụ: Trẻ 5 tuổi của trường tôi đi học trường mẫu giáo Phong Phú Phườn Láng Tròn tôi lập một danh sách riêng để ban giám hiệu trường đó xác nhận danh sách trẻ của trường tôi đang học ở trường bạn.
* Danh sách học sinh theo từng độ tuổi:
Tôi triển khai cho giáo viên thống kê, tổng hợp danh sách học sinh 5 tuổi, 4 tuổi, 3 tuổi thành 3 danh sách riêng biệt để nộp lên, tôi cập nhật và thiết lập danh sách học sinh 3 độ tuổi trong toàn trường để tiện việc theo dõi trẻ đang học và đã học trong sổ phổ cập. Danh sách này rất hữu ích trong công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi.
3.7. Công tác tham mưu:
Công tác tham mưu của người làm công tác phổ cập là vô cùng cần thiết, tham mưu với nhà trường và cấp trên đầu tư cơ sở vật chất trang bị bộ thiết bị tối thiểu cho các lớp mẫu giáo 5 tuổi, có biện pháp, phương pháp nâng cao chất lượng giáo dục, nâng cao chất lượng đội ngũ.
Việc mở và duy trì các lớp tập huấn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi là hết sức quan trọng và cần thiết, góp phần đưa chỉ tiêu đạt chuẩn phổ cập ngày càng gần hơn, chính vì vậy vai trò tham mưu, tổ chức của người làm phổ cập là hết sức quan trọng. 
 Người làm công tác phổ cập cần chủ động tham mưu cho ban giám hiệu nhà trường để phân công đội ngũ giáo viên đứng lớp phù hợp, tham mưu với Ban chỉ đạo phân công giáo viên làm tốt công tác điều tra độ tuổi và công tác vận động học sinh ra lớp. 
3.8. Công tác kết hợp:
Để làm tốt công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi trong nhà trường cần phải có sự phối kết hợp của tất cả các ban ngành, đoàn thể trong và ngoài nhà trường một cách thật chặt chẽ, các ban ngành, đoàn thể trợ giúp cho ban chỉ đạo phổ cập giáo dục của nhà trường về công tác tuyên truyền, truyền thông, đẩy mạnh công tác vận động phụ huynh tạo mọi điều kiện cho trẻ trong độ tuổi học mẫu giáo ra lớp, riêng trẻ 5 tuổi trên địa bàn xã ra lớp 100%. Làm tốt công tác tham mưu và phối kết hợp cho nên công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi trên địa bàn xã Phong Thạnh Đông chúng tôi đạt kết quả tốt đẹp.
3.9. Kết quả đạt được:
Công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi đã được phổ biến rộng rãi trong các ban ngành đoàn thể. Các tổ chức chính trị xã hội. Mọi người đã hiểu được mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em năm tuổi. Các bậc phụ huynh nắm được các điều kiện, tiêu chuẩn của công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em năm tuổi và cùng nhau thực hiện.
Trong những năm trước chưa có chương trình phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non 5 tuổi thì tỉ lệ học sinh 3-4 tuổi ra lớp thấp, học sinh 5 tuổi ra lớp không đạt chỉ tiêu giao. Được đánh giá là địa phương khó khăn nhất nhì Thị xã Giá Rai và đặc biệt trường Mầm Non Phong Thạnh Đông là người dân đời sống kinh tế vô vàn khó khăn, trình độ nhận thức còn thấp, chưa coi trọng việc học hành của con cái. Từ khi có chương trình phổ cập này tỉ lệ học sinh 5 tuổi ra lớp đạt 100%, học sinh 3, 4 tuổi ra lớp đảm bảo chỉ tiêu giao. Nhờ áp dụng các biện pháp thực hiện công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi đạt hiệu quả cao, trong năm qua trường Mầm Non Phong Thạnh Đông đã được đoàn kiểm tra kiểm tra công nhận đạt chuẩn phổ cập trẻ 5 tuổi. 
Đạt được kết quả trên trong công tác phổ cập là nhờ sự nổ lực của các cấp lãnh đạo, các ban ngành, đoàn thể trong và ngoài nhà trường quan tâm, chung sức thực hiện công tác phổ cập nên đạt hiệu quả cao.
Bộ hồ sơ sổ sách phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi của nhà trường thực hiện đầy đủ, đảm bảo nội dung theo quy định..
Thực hiện công tác phổ cập đúng quy trình, đúng quy định chung, hằng năm có tổng kết, rút kinh nghiệm, và đề ra phương hướng thực hiện trong thời gian tới.
Cơ sở vật chất khang trang, trang bị đồ dung đồ chơi thiết bị dạy học đạt nhu cầu tối thiểu theo thông tư 01 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có đủ phòng cho trẻ 5 tuổi, trang thiết bị các lớp 5 tuổi được đầu tư để thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non, chất lượng đội ngũ được nâng lên, hầu hết giáo viên có trình độ trên chuẩn. 
3.10. Bài học kinh nghiệm:
- Khi thực hiện công tác phổ cập trẻ 5 tuổi phải căn cứ các văn bản chỉ đạo của các cấp về thực hiện phổ cập GDMN 5 tuổi. 
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến nhiệm vụ phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi trên địa bàn xã
- Thực hiện tốt công tác điều tra trẻ trên địa bàn và tăng cường huy động trẻ 5 tuổi ra lớp 
- Đổi mới nội dung , phương pháp chương trình giáo dục mầm non , thực hiện tốt chương trình GDMN đảm bảo 100% trẻ 5 tuổi ra lớp hoàn thành chương trình GDMN
- Là về công tác tham mưu đầu tư cơ sở vật chất, đầu tư trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi  cho các lớp năm tuổi. 
- Quản lý chỉ đạo làm  đầy đủ hệ thống  hồ sơ phổ cập giáo dục mầm non trẻ năm tuổi theo quy định thông tư 07 của bộ qui định về điều kiện tiêu chuẩn đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non 5 tuổi.
III. Kết luận :
Để hoàn thành tốt công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi cần phải phối kết hợp của các ban ngành đoàn thể trong và ngoài nhà trường làm tốt công tác tuyên truyền vận động, đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục.
- Người làm công tác phổ cập giáo dục phải nhiệt tình, tích cực và có tâm huyết với công việc, nghiên cứu kỹ các biểu mẫu. Cần có tính cẩn thận, tỉ mỉ trong công việc, đặc biệt là trong việc cập nhật, thống kê số liệu. nhằm phục vụ cho các báo cáo và quá trình thực hiện công tác phổ cập giáo dục. Phải nắm vững tiến trình thực hiện hồ sơ sổ sách cũng như các phương pháp để thống kê số liệu một cách chính xác, khoa học.
- Nắm rõ tiến trình thực hiện hồ sơ sổ sách cũng như các phương pháp để thống kê số liệu một cách chính xác, khoa học.
- Đội ngũ giáo viên trong nhà trường phải làm tốt công tác điều tra độ tuổi, năm rõ số lượng học sinh trên địa bàn theo từng độ tuổi, số lượng học sinh chuyển đi, chuyển đến thông qua việc điều tra chính xác từng hộ gia đình.
- Tích cực tham mưu cho nhà trường, Ban chỉ đạo, phối kết hợp với các ban ngành đoàn thể, các cấp lãnh đạo thực hiện tốt công tác phổ cập giáo dục trong nhà trường.
Trên đây là một số biện pháp thực hiện trong công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi trong trường Mầm non Phong Thạnh Đông áp dụng đạt hiệu quả cao, rất mong quý lãnh đạo góp ý kiến để tôi thực hiện tốt hơn.
Phong Thạnh Đông, ngày 15 tháng 02 năm 2019
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT
DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP
TRƯỜNG
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT
DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP
PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO
NGƯỜI VIẾT 
Nguyễn Thanh Kiều
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT
DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP
THỊ XÃ