Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 4- 5 tuổi hứng thú với hoạt động tạo hình trong trường mầm non
CƠ SỞ LÝ LUẬN
Hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong toàn bộ hệ thống các hoạt động của trẻ lứa tuổi mầm non và được coi là một trong những con đường cơ bản để tiến hành giáo dục thẩm mỹ , giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ ngay từ những năm đầu cuộc sống. Chính vì thế là một giáo viên mầm non tôi muốn được nâng cao nhận thức của bản thân, đồng thời góp phần nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ phát triển toàn diện.
Hoạt động tạo hình đem đến cho trẻ ấn tượng về cái đẹp và những cảm xúc chân thật, những phẩm chất tốt đẹp của nhân cách con người. Hoạt động tạo hình không những giúp trẻ phát triển khả năng cảm nhận, cảm thụ cái đẹp trong cuộc sống, trong nghệ thuật mà còn giúp trẻ hình thành lòng mong muốn và thể hiện vẻ đẹp của sự vật, hiện tượng xung quanh, để qua đó biểu lộ thái độ, tình cảm của mình. Đặc biệt là dạy cho trẻ nói lên được ý tưởng sản phẩm của mình ( chỉ số 36 ).
Sự hình thành và rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ ở trường mầm non phụ thuộc vào thành tựu tâm lý học, giáo dục trẻ em, các kết quả nghiên cứu về đặc điểm tìm ra các phương pháp, biện pháp phù hợp với từng độ tuổi để dạy trẻ học tạo hình một cách có hiệu quả. Trẻ 4 – 5 tuổi đang ở giai đoạn tiếp tục hoàn thiện các bộ máy chức năng. Ở giai đoạn này vận động của trẻ còn còn ở mức độ thấp, trẻ ghi nhớ có chủ đích, tư duy trực quan hình tượng. Các kỹ năng cầm bút, thao tác cầm kéo cắt dán, xé dán, còn vụng về. Trẻ mẫu giáo nhỡ rất cần đến việc gây hứng thú, tạo niềm say mê cho trẻ đối với hoạt động tạo hình. Qua hoạt động tạo hình, trẻ tạo ra được sản phẩm của bản thân trẻ qua sự tri giác, suy nghĩ, liên tưởng, khả năng khái quát hóa, cụ thể hóa , sử dụng tích cực vốn kinh nghiệm tạo hình để phát triển các vận động tạo hình của tay điều khiển thực hiện một số kỹ thuật tạo hình. Đặc biệt là rèn cho trẻ sự khéo léo và phát huy được khả năng sáng tạo của mình.Và để tạo ra được một sản phẩm đẹp trước hết trẻ phải hiểu được về cái đó, có tình cảm với nó và có kỹ năng tạo ra nó thì trẻ mới hoàn thành sản phẩm đó được. Chính các hoạt động đó sẽ làm phát triển tình cảm thẩm mỹ của trẻ.
Trong giáo dục mầm non ngày càng nâng cao chất lượng dạy học và nhằm đáp ứng kịp thời sự thay đổi của đất nước. Vì vậy, nếu trẻ không được bồi dưỡng , phát huy một lĩnh vực nào đó, chẳng hạn như hoạt động “ Tạo hình ” thì sẽ hạn chế đến sự phát triển của trẻ. Hơn nữa, đối với trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi việc cho trẻ hoạt động “ Tạo hình ” cũng là một vấn đề cần thiết nhằm phát triển kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo và thể hiện nghệ thuật. Thông qua hoạt động “ Tạo hình ” đem đến cho trẻ ấn tượng về cái đẹp và những cảm xúc chân thật, những phẩm chất tốt đẹp của nhân cách con người.
Như vậy, nhiệm vụ của người giáo viên trực tiếp hướng dẫn dạy trẻ là tạo được sự hứng thú của trẻ, khơi dậy ở trẻ khả năng sáng tạo, tích lũy cho trẻ các kỹ năng tạo hình và kỹ năng truyền đạt được ý tưởng của mình đến mọi người. Đây là một nhiệm vụ rất quan trọng đòi hỏi sự nỗ lực của cả cô và trò.
àn, không độc hại, không có cạnh sắc nhọn + Nguyên vật liệu rẻ tiền, dễ kiếm, dễ bảo quản như: Như các nguyên vật liệu mua được ở địa phương, các vỏ hộp, vỏ ốc, vải vụn, len, hạt các loại quả + Nguyên vật liệu dễ sửa chữa, dễ cầm, phù hợp với tầm tay của trẻ + Nguyên vật liệu tạo cơ hội cho trẻ lựa chọn, sắp xếp các nguyên vật liệu, tạo sự quan sát, trí tưởng tượng cho trẻ Một số nguyên vật liệu tạo hình tôi đã lựa chọn: Vỏ sữa, lõi giấy Lá cây khô Vỏ thuốc, vỏ đựng bóng đèn Vỏ ngao 5. Biện pháp 5: Tích hợp với các môn học khác Trong quá trình dạy trẻ ở môn tạo hình tôi có thể tích hợp với nhiều môn học khác. Bởi khi tích hợp với các môn khác đòi hỏi ở tôi sự sáng tạo, linh hoạt và sự khéo léo khi vận dụng. Trong quá trình vận dụng tích hợp cần lựa chọn nội dung phù hợp, logic, tránh quá trình hoạt động trở lên rời rạc, bị chắp vá. VD: - Tích hợp với hoạt động âm nhạc: Khi dạy trẻ “Cắt dán khăn mặt” (Tiết đề tài) thì: Vào bài tôi cho trẻ hát và vận động bài hát: “ Chiếc khăn tay (Tích hợp với hoạt động âm nhạc). Khi trẻ thực hiện cắt dán khăn mặt, tôi bật các bài hát nhạc không lời có trong chủ điểm “ Bản thân bé và gia đình” để cho trẻ say mê làm việc. - Tích hợp với hoạt động là quen với toán: Khi cho trẻ nhận biết các hình thì cuối tiết cho trẻ vẽ trang trí các hình hay nặn các hình. Hỏi trẻ vẽ như thế nào? Hỏi trẻ kỹ năng nặn? Để nặn được các con dùng kỹ năng gì? Nặn như thế nào? Sau đó cho trẻ vẽ, nặn, cô động viên trẻ. - Tích hợp với hoạt động làm quen với văn học: Sau khi học xong bài thơ “Hoa kết trái” cho trẻ vẽ, nặn các loại quả, tạo quả nhồi bông. Cô định hướng cho trẻ vào hoạt động vẽ hoặc nặn. Có thể vào bài bằng một bài đồng dao hoặc đố một câu đố gây hứng thú cho trẻ. - Tích hợp với hoạt động khám phá khoa học: Đây là hoạt động cung cấp cho trẻ nhiều kiến thức về tự nhiên xã hội, về cỏ cây hoa lá và các con vật. Khi trẻ được khám phá và trải nghiệm về những điều mới lạ trong cuộc sống, tôi định hướng cho trẻ vẽ, nặn, ghép về hoa, quả, các con vật Sau khi cho trẻ khám phá về một số loại quả, tôi cho trẻ chia làm hai đội, thi giữa đội: Đội 1: Vẽ các loại quả vỏ sần sùi. Đội 2: Vẽ các loại quả vỏ nhẵn. 6. Biện pháp 6: Học tạo hình mọi lúc, mọi nơi Như chúng ta đã biết, sản phẩm của hoạt động tạo hình là sản phẩm rất có ý nghĩa với trẻ, nó mang tính cá nhân trẻ. Trong những sản phẩm đó chứa đựng tâm hồn, cảm hứng của người tạo ra nó và cũng là “ Ngôn ngữ riêng ” để biểu đạt tình cảm của người sáng tạo ra. Ngoài giờ hoạt động tạo hình, tôi còn tận dụng các giờ khác để rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ: * Thông qua hoạt động đón trả trẻ và hoạt động chiều: Tôi có thể trao đổi với phụ huynh về khả năng, năng khiếu vốn có của mình và của trẻ để cùng phối hợp với gia đình. Trong lúc chờ phụ huynh tới đón con, tôi chuẩn bị một số đồ dùng tạo hình cho trẻ thực hiện. Mỗi hôm chỉ sử dụng một số kỹ năng tạo hình. Có thể cho trẻ nặn ( vẽ theo ý thích ). Những lúc này tôi chỉ cần đến bên trẻ và hỏi con nặn gì? Con nặn như thế nào? Động viên khuyến khích trẻ làm. Sau khi nhận xét xong cho trẻ trưng bày sản phẩm của mình ở góc nghệ thuật để bố mẹ cùng quan sát. Với những bài nhận xét tốt trẻ thường thích thú và giới thệu với bố bẹ về sản phẩm của mình. Từ đó kích thích trẻ hoạt động tích cực, ham muốn được hoạt động tạo hình. Trẻ vẽ, tô màu các lô tô vào hoạt động chiều để phục trong các hoạt động ngày hôm sau * Thông qua hoạt động ngoài trời: Trẻ được làm quen với môi trường xung quanh, khi đi dạo chơi trẻ được nhìn ngắm vật thật, được sờ nắm. Khi cho trẻ hoạt động ngoài trời tôi chuẩn bị cho trẻ nhiều nguyên vật liệu để trẻ được thực hiện. Có thể cho trẻ cho trẻ dùng phấn để trẻ vẽ lên nền, chuẩn bị đất ặn cho trẻ nặn và tôi định hướng cho trẻ vẽ, nặn theo chủ đề. VD: Trẻ dùng phấn vẽ, dùng đất để nặn các con vật trẻ thích, trẻ có thể dùng lá làm các con vật. * Thông qua hoạt động góc: Góc “ Bé trổ tài ” trẻ được tạo ra sản phẩm của mình bằng các kỹ năng tạo hình theo các chủ đề. VD: Trẻ có thể sử dụng giấy vẽ, bút màu để tạo thành một bức tranh về các loài hoa thi nhau đua sắc. Cô chuẩn bị các nguyên vật liệu cho trẻ lựa chọn thực hiện Trong hoạt động góc trẻ được sử dụng kỹ năng cắt dán trẻ cắt được những bông hoa, chiếc lá để dán lên thân cây tạo thành cây hoa mai để mang ra góc xây dựng trưng bày. Trẻ hoạt động góc Hay ở góc bán hàng, trẻ được thử tài sáng tạo của mình để cắm những giỏ hoa với nhiều kiểu hoa khác nhau với nhiều màu sắc rực rỡ. Điều đó thu hút được nhiều trẻ tham gia thăm qua và mua hàng. Trẻ chơi tại góc bán hàng. Đây là khoảng thời gian trẻ được tạo ra sản phẩm mà trẻ đã thực hành trên tiết học cũng như mọi lúc, mọi nơi. Tôi chuẩn bị các đồ dùng ở góc học tập để trẻ thoải mái lựa chọn nội dung mang tính sáng tạo. Cho nên, để giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình thì giáo viên phải làm tốt công tác chuẩn bị tạo điều kiện cho trẻ được tham gia hoạt động. Có như vậy thì giờ hoạt động của cô mới đảm bảo, từ đó sẽ thu được kết quả cao hơn ở trẻ. 7. Biện pháp 7: Rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ. Muốn giúp trẻ tham gia hoạt động “ Tạo hình ” một cách hứng thú và có hiệu quả, ngoài những yếu tố về môi trường, nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động thì giáo viên cần phải thường xuyên luyện tập kỹ năng tạo hình. Tôi rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ dựa theo một số chỉ số: - Chỉ số 7: Cắt được theo đường thẳng. - Chỉ số 34: Trẻ có một số kỹ năng tạo hình đơn giản: Vẽ các nét thẳng, nét xiên, nét ngang, tô màutạo thành sản phẩm đơn giản. - Chỉ số 35: Trẻ biết sử dụng các nguyên vật liệu để tạo ra sản phẩm. - Chỉ số 36: Trẻ nói được ý tưởng sản phẩm của bản thân. 7.1: Kỹ năng vẽ, tô màu Đối với trẻ 4-5 tuổi, tôi tiếp tục gây hứng thú cho trẻ trong quá trình vẽ nhằm tiếp tục bồi dưỡng hứng thú, khả năng cảm thụ, đánh giá, hình thành các cảm xúc thẩm mỹ. Trẻ được phát triển tri giác để mở rộng các biểu tượng, tăng cường khả năng quan sát có phân tích: nhận biết, gọi tên, tìm đặc điểm các chi tiết, bộ phận, xác định các vị trí sắp xếp của các thành phần trong cấu trúc và các mối quan hệ của chúng; phân biệt cảm nhận vẻ đẹp về hình dáng, màu sắc, nét đặc thù của sự vật và các hoạt động tạo hình. Trẻ sử dụng tích cực vốn kinh nghiệm tạo hình để phát triển các vận động tạo hình của tay, điều khiển, vận động để thực hiện vẽ. Trẻ sử dụng các đường nét để vẽ. Khi tiến hành dạy trẻ, tôi dạy trẻ các thao tác từ dễ đến khó theo từng chủ điểm. Vào đầu năm học, tôi dạy trẻ cầm bút bằng 3 đầu ngón tay di màu, tô màu các hình ảnh to, rõ nét. Dần dần trẻ có tư thế ngồi đúng, cầm bút đúng cách thì cho trẻ tô màu những bức tranh có nhiều chi tiết. Tiếp theo tôi dạy trẻ vẽ các nét cơ bản: Ví dụ: Dạy trẻ vẽ mưa bằng nét thẳng, nét xiên, vẽ vòng tròn như vẽ cuộn len, quả bóngSau đó, tôi dạy trẻ biết phối hợp các đường nét, các hình để vẽ và tô màu các sự vật hiện tượng. Dạy trẻ tự vẽ các bức tranh sáng tạo theo ý thích của trẻ, trẻ có ý tưởng tạo ra bức tranh hoàn chỉnh và đặt tên cho bức tranh. Ở các chủ điểm tiếp theo, tôi cho trẻ làm quen với màu nước, miết đất nặn và các nguyên vật liệu khác. VD: Cho trẻ làm quen với màu nước: Tôi cho trẻ hình bàn tay, bàn chân lên giấy bằng màu nước, hoặc thổi màu nước loang ra tạo thành tranh. Với hoạt động này trẻ rất hứng thú tham gia. Từ những bàn tay nhỏ nhắn của trẻ đã tạo nên được những bức tranh thật đẹp. Tôi hướng dẫn trẻ dùng 2 bàn tay nhúng vào màu nước in 2 bàn tay vào giấy tạo phần đầu của con chuồn chuồn. In các ngón tay làm đuôi và từ những đầu ngón tay trẻ tạo cây, hoa rất đẹp. Bức tranh “ Con chuồn chuồn ” của bé Phương Linh Tôi hướng dẫn trẻ in 2 bàn tay màu chạm vào nhau để tạo thành con cua. Trẻ rất hứng thú và khéo léo để tạo ra được con cua rất ngộ nghĩnh: Bức tranh “Con cua ” của bé Thái Ngọc Tranh của trẻ trưng bày tại góc tạo hình Trẻ dùng ống hút thổi màu nước tạo thân cây, sau đó dùng bông tăm chấm màu tạo hoa và nhị hoa. Trong quá trình trình dạy trẻ vẽ tôi luôn chú ý tới khả năng của từng trẻ. Đối với trẻ yếu, tôi động viên hướng dẫn trẻ cụ thể hơn. Đối với trẻ khá hơn, tôi khuyến khích trẻ sáng tạo hơn. Cho trẻ tham gia vào hoạt động: Thổi bong bóng màu Bé Hà Ngọc đặt tên: “Gia đình dưới nước” Bé Hà Phương đặt tên bức tranh: “ Hai anh em nhà rùa ” Tranh của bé Hà Ngọc rẻ tham gia hoạt động này tự đặt ra câu hỏi: “Vì sao lại thổi được bong bóng màu ” Trẻ dùng ống hút thổi vào những cốc màu pha với xà phòng mà cô đã chuẩn bị, sau đó dùng giấy in lên tạo ra hình tròn bong bóng. Trẻ tư duy, sáng tạo đã tạo ra được những bức tranh sinh động cùng với sự gợi ý của cô. 7.2: Kỹ năng nặn: Ở lớp mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi, giáo viên cần tiếp tục gây sự hứng thú, tạo niềm say mê đối với hoạt động nặn, kích thích trẻ tích cực suy nghĩ, tưởng tượng. Tôi luyện tập, bồi dưỡng khả năng quan sát bằng mắt và tự điều khiển các vận động của đôi bàn tay, của các ngón tay thực hiện các thao tác vận động tinh ( bằng các cơ nhỏ ). Củng cố những hiểu biết về hình thù, cấu trúc, tỷ lệ các chi tiết của vật, bồi dưỡng khả năng phân tích và nhận biết nhanh nhạy các đặc điểm của khối. Trẻ cảm nhận một số đặc điểm hình khối của sự vật bằng cách sờ vào các mặt của hình đó. Vì vậy, tôi tăng cường bồi dưỡng cho trẻ cảm xúc thẩm mỹ: các cảm xúc về vẻ đẹp của hình khối, cảm xúc về vẻ đẹp, về sự cân đối. Tôi dạy trẻ một số kỹ năng nặn cơ bản sử dụng đất để tạo ra sản phẩm. Dạy trẻ biết dùng ngón tay, bàn tay để làm các động tác xoay tròn, ấn dẹt, lăn dọc, làm mỏng, uốn cong thành ống loe. Khi nặn tôi dạy trẻ biết sử dụng các kỹ năng sau đó dạy trẻ nặn, cho trẻ tập nặn từ đơn giản đến phức tạp. VD: Dạy trẻ nặn quả tròn sau đó dạy kỹ năng lăn dài, uốn congsao chho giống quả thật, dần dần dạy trẻ nặn những vật khó hơn. Đối với trẻ mẫu giáo nhỡ của tôi, thì tôi tăng cường tổ chức các giờ học nặn tự do tại các góc chơi. Trẻ chủ yếu nặn bằng cách chắp ghép, gắn chặt các bộ phận, miết chỗ nối, biết dùng que để làm một số chi tiết. Khi thấy trẻ của lớp mình có được kỹ năng nặn, tôi mạnh dạn đưa hoạt động nặn vào một tiết học nặn. Trẻ rất hứng thú tham gia nặn một số loại quả mà mình thích. Trẻ nặn các loại quả có dạng tròn và có dạng dài. Trẻ biết dùng đầu ngón tay, lòng bàn tay để tạo ra hình tròn làm quả, sau đó trẻ lấy một ít đất lăn dọc làm cuống ghép nào quả và lấy một ít đất xoay tròn, ấn dẹt gắn lên cuống làm lá. Trẻ tham gia vào hoạt động nặn Sau đó tôi cho trẻ ra trưng bày sản phẩm, trẻ nới được ý tưởng sản phẩm của bản thân và 86% trẻ đã đạt được chỉ số 36. Trẻ trưng bày sản phẩm của mình 7.3: Kỹ năng căt, xé, dán: * Kỹ năng cắt dán: Đối trẻ mẫu giáo nhỡ thì cho trẻ làm quen với kéo, tập sử dụng kéo. Tôi dạy trẻ tập cầm kéo đúng cách, điều khiển lưỡi kéo vào tay phải, cầm giấy và điều khiển giấy bằng tay trái. Dạy trẻ các kỹ thuật cắt từ dễ đến khó: Cắt các đường thẳng để tạo nên các dải giấy mảnh rồi tới các băng giấy rộng dần, sau đó dạy trẻ cắt các băng giấy thành hình vuông, hình chữ nhật. Chỉ dẫn cho trẻ cắt 2 hình tam giác từ hình vuông bằng một đường thẳng chéo góc. Tiếp dạy trẻ cắt đường cong. Phối hợp cách cắt thẳng và lượn để cắt theo các nét vẽ. Dạy trẻ bôi hồ vào mặt trái rồi dán lên vở. Vào chủ điểm: “ Bản thân bé và gia đình ” có tiết cắt dán khăn mặt. Trẻ biết cắt các dải làm tua khăn, cắt theo đường thẳng làm các dải dài trang trí khăn mặt.( Chỉ số 7 ). Trẻ cắt dán khăn mặt Tới chủ điểm “ Em yêu cây xanh ”, tôi cho trẻ cắt lượn theo đường vẽ. Tại hoạt động góc, tôi lấy góc tạo hình làm góc trọng tâm. Trước khi trẻ cắt hoa và lá trẻ được xem video cô cắt mẫu và trẻ rất chăm chú quan sát. Trẻ sử dụng kỹ năng cắt lượn theo đường vẽ bên ngoài của bông hoa và của lá. Tôi dạy trẻ kỹ năng mới: Dạy trẻ dán băng dính 2 mặt vào mặt trái của bông hoa và chiếc lá, sau đó bóc lớp ngoài của băng dính ra rồi dán lên thân cây mà tôi đã chuẩn bị. Trẻ rất hứng thú và có kỹ năng đã cắt dán được cây hoa mai rất đẹp. Và trẻ biết xoay cổ tay, xoay giấy để cắt lượn theo đường vẽ bên ngoài. * Kỹ năng xé dán: Tiếp tục dạy trẻ 4- 5 tuổi xé bằng vận động thô – bằng cả bàn tay. Tôi dạy trẻ xé từ đơn giản đến phức tạp. Trẻ biết sử dụng đầu ngón tay cái và tay trỏ để xé. Tăng cường bồi dưỡng kỹ thuật xé; xé bằng các vận động thô như: xé toạc, xé bứt; xé bằng các vận động tinh của đầu ngón tay: xé bấm theo đường thẳng, các đường cong lượn. Đối với những bài đơn giản, ít chi tiết tôi cho trẻ chấm hồ vào mặt trái của hình rồi dán lên. Còn với những bài phức tạp tôi dạy trẻ xếp hình bố cục tranh trước, sau đó lật lên phết hồ ở mặt sau rồi dán xuống. Làm như vậy trẻ dễ thao tác và định hình được sản phẩm. VD: Xé hình “ Con cá ” trẻ biết gấp giấy, xé lượn cung để tạo thành con cá. Đuôi cá có những trẻ còn vẽ trước rồi xé theo đường vẽ, có những trẻ xé lượn thành đuôi. Tùy theo sự sáng tạo của trẻ, trẻ sẽ tạo ra được sản phẩm của chính mình. Trẻ xé dán đàn cá Đối với trẻ yếu tôi chú ý kèm cặp, hướng dẫn kỹ năng cho trẻ mọi lúc mọi nơi, tạo sự gần gũi với trẻ. Đối với những trẻ khá hơn, tôi khuyến khích trẻ sáng tạo hơn. Trẻ biết bố cục bức tranh, phối hợp màu sắc hài hòa. Trẻ đã rất sáng tạo để xé được nhiều loại cá khác nhau. Đặc biệt trẻ biết kết hợp giữa xé dán với cắt dán tạo nên bức tranh đàn cá bơi rất sinh động. Trẻ xé thân con cá từ dải dài rồi xé thành hình vuông, trẻ biết gập giấy xé hình cung mở giấy ra ghép thành đuôi cá. Xé các dải dài dán làm vây cá. Có con cá trẻ xé lượn cung. Ngoài ra, trẻ xé các dải dài, dán chụm một đầu tạo cỏ, cây rong dưới nước. Trẻ biết được đặc điểm của loài cá sống dưới nước thở ra các bong bóng và trẻ đã xé các hình tròn nhỏ dán phía trước con cá. Tranh: “ Đàn cá bơi ” của bé Phụng Anh và Hà Ngọc Xé dán các con vật sống dưới nước, đây là đề tài khó so với trẻ mẫu giáo nhỡ. Trẻ sáng tạo xé dán: Con cua, con cá, con tôm; kết hợp màu sắc hài hòa, nổi lên các con vật. Trẻ biết gập giấy xé chéo thân con tôm, rồi xé một đầu nhọn là đầu tôm; xé đường cong lượn làm đuôi tôm; râu tôm nhỏ nên trẻ vẽ dùng kéo cắt. Càng cua, trẻ dé các dải dài, rồi xé vụn ra dán vào thân con tôm. Trẻ gập giấy xé lượn cung mở ra làm mình cua. Trẻ rất sáng tạo và khéo léo để cắt xé dán được một bức tranh rất đẹp mắt, phân bố bố cục tranh hợp lý. Trẻ thao tác rất tốt kỹ năng xé dán. Tranh “ Động vật sống dưới nước ” của bé Trung Kiên và Phương Linh 7.4: Kỹ năng xếp hình: Để trẻ làm tốt kỹ năng này, thì việc đầu tiên phải làm là sự chuẩn bị đồ dùng, nguyên vật liệu cho trẻ. Tôi tìm kiếm các nguyên vật liệu đa dạng nhằm kích thích sự sáng tạo và hứng thú, tò mò cho trẻ. Khi trẻ xếp hình, trẻ được bồi dưỡng khả năng quan sát, phân biệt, gọi tên các khối theo đặc điểm, tính chất để tạo các kết cấu mới. Trẻ được phát triển khả năng ước lượng bằng mắt để so sánh, lựa chọn chắp ghép giữa các khối với nhau. Trẻ được tập sắp xếp các hình khối theo quan hệ khác nhau: Xếp các khối nối đuôi nhau, xếp các khối chồng lên nhau,Từ các cách xếp đó, trẻ xếp một cách sáng tạo được một số đồ chơi đơn giản đến những “ công trình ” phức tạp có kiểu dáng đẹp, có kích thước và tỷ lệ phù hợp, màu sắc hài hòa để tạo sản phẩm đa dạng, phong phú. VD: Trẻ được xếp một số đồ dùng gia đình: Ti vi, đài đĩa, tủ lạnh; xếp nhà cao tầng, xếp một số loại ô tô: ô tô con, ô tô tải, ô tô khách Khi dạy trẻ làm một số phương tiện giao thông, tôi đã chuẩn bị rất nhiều các hình khối, nguyên vật liệu khác nhau để trẻ thực hiện. Tôi đã chuẩn bị mô hình sa bàn “ Ngã tư cầu Vĩnh Tuy của phường Long Biên” để trưng bày sản phẩm của cô và của trẻ tạo cho tạo cho trẻ hứng thú, say mê vào hoạt động. Trẻ được chia theo nhóm để dán ghép các khối với nhau tạo thành những chiếc ô tô mà mình thích. Đầu tiên trẻ biết ước lượng xếp các khối và nhau. Trong quá trình trẻ làm thì tôi kết hợp với giáo viên của lớp bao quát trẻ, giúp đỡ trẻ khi cần thiết. Giáo viên bao quát trẻ thực hiện VD: Xe ô tô con: Trẻ biết đặt nằm khối chữ nhật to ở dưới và xếp chồng khối chữ nhật nhỏ hơn lên trên rồi dùng băng dính xốp dán vào nhau. Sau đó trẻ dán bánh xe và trang trí cho chiếc ô tô. VD: Xe ô tô tải: Trẻ biết sử dụng 2 khối chữ nhật, một khối để đứng dán nối tiếp với khối chữ nhật để nằm để tạo ô tô, dán bánh xe, trang trí cửa. Xe trộn bê tông của bé Ngọc Bích Xe tải của bé Đức Anh Sau đó trẻ mang những chiếc ô tô dô mình tự làm ra trưng bày ở mô hình ngã tư vào ký hiệu của mình theo các làn đường. Trẻ giới thiệu được về sản phẩm của mình với cô và các bạn. IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Khi tiến hành các biện pháp trên đã thu được kết quả rất cao trên trẻ: Hầu hết các cháu ham thích và hứng thú tham gia hoạt động “ Tạo hình ” một cách tích cực. Số trẻ có kỹ năng tốt về nặn, vẽ, xé dán nâng lên rõ rệt và có ý tưởng rất hay, sáng tạo trong sản phẩm; kết quả đạt được như sau: TT Nội dung giáo dục Tổng số trẻ Số trẻ đạt Tỷ lệ 1 Trẻ hứng thú tham gia hoạt động 57 57 100% 2 Trẻ có kỹ năng vẽ, tô màu 57 51 89,5% 3 Trẻ có kỹ năng cắt, xé, dán 57 47 82,5% 4 Trẻ có kỹ năng nặn 57 46 81% 5 Trẻ có kỹ năng xếp hình 57 46 81% 6 Trẻ thể hiện sự sáng tạo trong sản phẩm 57 32 56% PHẦN III: KẾT THÚC VẤN ĐỀ I. KẾT LUẬN Việc tạo hứng thú và giúp trẻ học tốt môn tạo hình trong trường mầm non là một việc làm cần thiết nhất trong chương trình đổi mới hiện nay. Hoạt động tạo hình là một hoạt động quan trọng và không thể thiếu được đối với trẻ, để trẻ có lòng ham mê với nghệ thuật, hướng tới cái đẹp trong cuộc sống giúp trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên, con người, động vật xung quanh, trẻ có cảm xúc với cái đẹp trong cuộc sống, bồi dưỡng một số kỹ năng tạo hình cơ bản như: cầm bút vẽ, tô màu; kỹ năng nặn, kỹ năng xé dán để tạo ra sản phẩm mình yêu thích. Đây là tiền đề, là yếu tố cần thiết giúp trẻ tự tin học tốt môn tạo hình ở độ tuổi tiếp theo. Chính vì vậy đòi hỏi giáo viên phải tâm huyết với nghề, yêu trẻ và có sự phối hợp đồng bộ của nhà trường , gia đình. Có như vậy trẻ mới có môi trường tốt để hoạt động, giúp trẻ phát huy khả năng của mình. Trên đây là một số kinh nghiệm “ giúp trẻ hứng thú và học tốt môn tạo hình cho trẻ 4 – 5 tuổi ” tôi xin mạnh dạn trình bày với các đồng chí trong Ban giám hiệu và các đồng nghiệp. Tôi rất mong được nhận sự đóng góp của các đồng chí để tôi rút ra được các kinh nghiệm sâu sắc hơn trong quá trình giảng dạy. II. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Qua việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động tạo hình với một số biện pháp và kết quả đạt được, bản thân tôi rút ra được bài học bổ ích giúp tôi có nhiều kinh nghiệm hơn khi lên lớp. - Điều quan trọng đầu tiên đối với trẻ là chuẩn bị tri thức cho trẻ, kết hợp với việc soạn giáo án đầy đủ, sáng tạo và có thủ thuật lên lớp kích thích trẻ say mê, phát huy khả năng tạo hình. - Tạo cho trẻ được hoạt động trong môi trường nghệ thuật phong phú, lành mạnh tạo một tâm thế cho trẻ hứng thú khi đến trường và thực sự mang tính chất là một “ trường học thân thiện ”. - Tìm kiếm nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo để hấp dẫn trẻ tham gia hoạt động. - Trong quá trình đổi mới phương pháp giáo dục thường xuyên “lấy trẻ làm trung tâm”. “Cô giáo là người gợi mở dẫn dắt trẻ vào thế giới đày màu sắc của tạo hình”. Khi dạy trẻ, giáo viên cần kiên trì dẫn dắt bằng cả tấm lòng nhiệt tình, sự yêu nghề của mình với vốn kiến thức đã được học. Ngoài ra, giáo viên còn phải tích lũy kinh nghiệm học hỏi đồng nghiệp, tham khảo tài liệu, tất cả sẽ đem lại thành công cho mình. - Quá trình giảng dạy phải quan tâm đến khả năng từng trẻ để có biện pháp bồi dưỡng phù hợp. - Biết tích hợp lồng ghép nhẹ nhàng chuyên đề vào các hoạt động mọi lúc, mọi nơi. Ngoài chuyên môn vững chắc, giáo viên còn phải thực hiện sự hòa nhập với thế giới tuổi thơ. Cô hiểu trẻ và cùng trẻ thể hiện, tạo cho trẻ cảm giác tự tin, thoải mái và đạt hiệu quả cao trong giờ học. III. KHUYẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT Phòng giáo dục và đào tạo Quận mở nhiều hơn nữa các buổi tập huấn về hoạt động tạo hình để cho giáo viên trong tròng được tham gia. Xin chân thành cảm ơn! Long Biên, ngày 28 tháng 3 năm 2014 Xác nhận của thủ trưởng đơn vị Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người viết Nguyễn Phương Hạnh
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_giup_tre_4_5_tuoi_hun.doc